ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 768 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 768 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 63 2013"

Transkrypt

1 ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 768 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR MAŁGORZATA BOŁTUĆ Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu ZALEŻNOŚĆ POMIĘDZY RYNKIEM SWAPÓW KREDYTOWYCH A RYNKIEM AKCJI Sreszczenie Arykuł zawiera przegląd przeprowadzonych do ej pory badań w zakresie badania relacji przyczynowo-skukowych pomiędzy spreadami CDS a rynkiem akcji oraz obligacji. Druga część arykułu zawiera meodologię oraz wyniki przeprowadzonych badań własnych mających na celu zbadanie relacji pomiędzy spreadami konraków CDS dla Polski oraz zmianami indeksu WIG20. Orzymane wyniki powierdzają badania przeprowadzone dla innych krajów, że zmiany zachodzące na rynku akcji są przyczynami (w sensie Grangera) zmian zachodzących na rynku konraków CDS. Słowa kluczowe: swapy kredyowe, akcje, obligacje Wprowadzenie Narasający w osanich laach w Europie kryzys zadłużenia nie ominął pańsw wchodzących w skład Unii Europejskiej. W rezulacie inwesorzy lokujący kapiał w krajach doknięych kryzysem (w szczególności w Grecji) zaczęli poszukiwać możliwości zabezpieczenia swoich inwesycji. Popularnym rozwiązaniem sało się zawieranie konraków CDS na dług pańsw doknięych kryzysem w celu zabezpieczenia zainwesowanego kapiału. W konsekwencji zwiększonego zaineresowania konrakami CDS pojawili się na rynku inwesorzy, kórych celem nie była ochrona zainwesowanego w zagrożonych pańswach kapiału, lecz poszukiwanie możliwości zwiększenia osiąganych sóp zwrou poprzez inwesycje właśnie na rynku kredyowych insrumenów pochodnych,

2 20 Małgorzaa Bołuć a w szczególności na rynku konraków CDS (celem było osiąganie dodanich sóp zwrou na wzrosach warości spreadów CDS, bez posiadania insrumenów bazowych dla konraku). W rezulacie spready konraków CDS dla pańsw zagrożonych kryzysem zaczęły gwałownie rosnąć. Najlepiej obrazuje en fak przykład Grecji, dla kórej spread pięciolenich konraków CDS wynosił w 2008 roku 77,59 punków bazowych, a w 2010 roku wzrósł aż do 616,19 punków bazowych. Średnie warości spreadów CDS (wyrażone w punkach bazowych) przedsawiono na wykresie 1. CDS (punky bazowe) 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 Francja Ausria Niemcy Porugalia W gry Polska Grecja ,46 31, , , , , , ,17 108, , , , , , ,90 77, , , , , ,18921 Wykres 1. Średnie warości pięciolenich spreadów konraków CDS w laach Źródło: opracowanie własne na podsawie danych z Reuers. Z uwagi na rosnącą popularność kredyowych insrumenów pochodnych, a zwłaszcza swapów CDS, isone wydaje się zbadanie związku pomiędzy zmianami spreadów CDS a zmianami warości innych akywów, m.in. obligacji, akcji oraz indeksów giełdowych, czy zmianami raingów. Celem arykułu jes przeprowadzenie przeglądu doychczasowych badań w ym zakresie, a przede wszyskim zbadanie zależności zachodzących pomiędzy spreadami pięciolenich konaków CDS dla Polski a indeksem Giełdy Papierów Warościowych WIG20. Dalsza część arykułu zosała podzielona na czery części: w pierwszej wyjaśniono, czym jes konrak CDS, w drugiej przeprowadzono przegląd doychczasowych badań, w części rzeciej zosała przedsawiona meodologia badań własnych auorki, nasępie wyniki oraz wnioski z przeprowadzonych badań.

3 Zależność pomiędzy rynkiem swapów kredyowych a rynkiem akcji CDS charakerysyka insrumenu Credi Defaul Swap (CDS) 1 jes konrakem zabezpieczającym ryzyko kredyowe, w kórym jedna ze sron zgadza się dokonać warunkowej płaności w przypadku zajścia zdarzenia kredyowego w zamian za okresową płaność premii. Nabywca konraku CDS orzymuje możliwość ograniczenia ryzyka kredyowego i kapiału regulacyjnego, nie zrywając relacji z klienem. Sprzedawca zabezpieczenia orzymuje możliwość podjęcia ryzyka kredyowego oraz orzymania dodakowego zysku w posaci premii bez konieczności finansowania zawieranej pozycji. Konraky CDS na dług pańswa dają również możliwość zabezpieczenia się przed niewypłacalnością krajów (zw. Sovereign Credi Defaul Swap). Noowania konraków CDS są kwoowane w punkach bazowych wyrażonych w skali roku i wskazują roczny kosz sprzedaży lub zakupu zabezpieczenia. Główną różnicą pomiędzy CDS na dług pańswa a CDS na dług firm jes definicja zdarzenia kredyowego. Dla przedsiębiorswa obejmuje ona bankrucwo, odmowe spłay zobowiązań, czasem resrukuryzację. Dla pańswowych CDS bankrucwo jes zasąpione moraioruim [Niedziółka 2009: ]. Zgodnie z ISDA 2 można powiedzieć, że swapy CDS są isone z punku widzenia konroli ryzyka zarówno dla inwesorów, jak i pożyczkodawców. Swapy CDS na dług pańswowy (Sowereign CDS) gwaranują efekywne zabezpieczenie nie ylko dla posiadaczy obligacji rządowych, lecz akże dla banków międzynarodowych narażonych na ryzyko danego kraju, posiadaczy akcji danego czy nabywców nieruchomości. Po 2010 roku w raporcie IDSA ogłoszono, że osanie niepowierdzone dane wskazują, że banki ze znaczącą ekspozycją kredyową w Grecji były akywnymi nabywcami Greckich swapów CDS. W ym samym czasie kryzys zadłużenia miał bez wąpienia wpływ na giełdy papierów warościowych (2010), przejawiający się w znacznym spadku warości indeksów giełdowych. Główne indeksy giełdowe akich krajów jak Grecja spadły w 2010 o 47% w porównaniu do roku Rządy ych pańsw musiały poświęcać coraz większą część swoich przychodów na finansowanie zewnęrznego długu, a ym samym nie były w sanie przeznaczać znacznych środków na rozwój i nowe inwesycje. 1 W Polskiej lieraurze funkcjonuje łumaczenie swap odmowy zapłay długu lub kredyowy konrak zamiany [Jackowicz 2001: 51 61], jednak w powszechnym sosowaniu jes angielska nazwa i jej skró, dlaego w arykule będzie sosowany skró anglojęzyczny. 2 Inernaional Swap and Derivaives Associaion, News Release, March 15, 2010.

4 22 Małgorzaa Bołuć 2. Przegląd badań lieraurowych Badanie związków przyczynowych zachodzących pomiędzy spreadami CDS a rynkiem obligacji lub akcji było w osanich laach przedmioem licznych badań. Powodem akiej syuacji był przede wszyskim gwałowny wzros rynku kredyowych insrumenów pochodnych [BIS 2010]. Według badaczy akich jak Bysrom [2005] można swierdzić, że badanie zależności pomiędzy ymi rzema (akcji, obligacji, CDS) rynkami jes niezwykle isone nie ylko z punku widzenia osób szukających efekywnego zabezpieczenia na ym rynku, lecz akże dla każdego, ko szuka na ym rynku możliwości osiągnięcia zysków arbirażowych. Bysrom przeprowadził badania zależności pomiędzy cenami akcji a spreadami CDS, a akże pomiędzy zmiennością sóp zwrou z akcji i spreadami CDS na przykładzie indeksów sekorowych itraxx CDS dla spółek europejskich. Z badań wynika, że isnieje znacząca korelacja pomiędzy spreadami indeksów itraxx oraz zmianami warości ych spreadów zarówno z cenami akcji, jak i ze sopami zwrou z akcji. Spready CDS zwiększają (zmniejszają) zmienność cen akcji się zwiększa (zmniejsza). Ponado swierdził, że zarówno bieżące, jak i wcześniejsze sopy zwrou z akcji wyjaśniają w dużej części zmienność spreadów CDS. Oznacza o, że pojawiające się nowe, specyficzne informacje dla poszczególnych firm są szybciej odzwierciedlane w cenach akcji niż w spreadach CDS. Rynek akcji odgrywa zaem przewodnią rolę w odzwierciedlaniu wszelkich informacji doyczących poszczególnych firm niż rynek konraków CDS. Zgodnie z wynikami badań m.in. Nordena i Webera [2009], Blanca i in. [2005] oraz Zhu [2006], zajmujących się wykrywaniem związków przyczynowo-skukowych pomiędzy obligacjami korporacyjnymi a konrakami CDS na dług poszczególnych firm, okazuje się, że rynek konraków CDS odgrywa główną rolę przed rynkiem obligacji. Oznacza o, że wszelkie pojawiające się nowe informacje są szybciej odzwierciedlane w zmianach spreadu CDS niż w noowaniach obligacji. Norden i Weber [2009] wykryli akże w badaniach przewodnią rolę rynku akcji przed rynkiem konraków CDS i rynkiem obligacji. Z przeprowadzonych przez nich badań wynika ponado, że zmiany spreadu CDS są przyczynami w sensie Grangera dla zmian spreadu obligacji w większej ilości przypadków niż odwronie. Związki pomiędzy spreadami konraków CDS a cenami akcji były przedmioem analizy w pracach Bysroma [2005] oraz Funga i in. [2008]. Fung, sosując model VAR oraz dzienne noowania indeksów, akże powierdził, że rynek

5 Zależność pomiędzy rynkiem swapów kredyowych a rynkiem akcji 23 akcji wyprzedza rynek CDS. Ponado w czasie kryzysu w 2007 roku zależność pomiędzy ymi dwoma rynkami okazała się silniejsza. Longsaff [Longsaff i in. 2003] jako pierwszy badał zależność pomiędzy ygodniowymi spreadami CDS, obligacjami oraz akcjami dla firm amerykańskich. Zgodnie w orzymanymi wynikami rynek akcji oraz rynek CDS wyprzedza rynek obligacji. Auor nie orzymał jednakże jednoznacznych rezulaów na ema związku pomiędzy rynkiem akcji a rynkiem CDS. Fore i Peña [2009], badając obligacje, akcje oraz konraky CDS dla przykładowych firm amerykańskich i europejskich przy pomocy modelu VECM, akże odkryli ważniejszą rolę rynku akcji przed rynkiem obligacji. Relacje zachodzące pomiędzy spreadami CDS dla ośmiu wybranych krajów oraz głównymi indeksami giełdowymi ych krajów były przedmioem badań Coronado, Corzo, Lazcano [2012]. Badania były prowadzone na podsawie danych z la Swierdzono, że w badanym okresie rynek akcji szybciej odzwierciedla nowo pojawiające się informacje niż rynek konraków CDS. Dodakowo dla analizy przeprowadzonej osobno dla roku 2010 okazało się, że zmiany szybciej nasępują na rynku konaków CDS niż na rynku akcji. Badane kraje zosały podzielone na dwie grupy: kraje o wysokim ryzyku (wysokiej premii CDS): Gracja, Porugalia, Irlandia, Hiszpania i Włochy, oraz kraje o niskim ryzyku (niskiej premii CDS), do kórych zaliczono Francję, Niemcy i UK. Z ich badań wynika, że zmienność sóp zwrou jes akże ujemnie skorelowana ze zmianami spreadów CDS, a zależność a jes silniejsza dla krajów o wysokim sopniu ryzyka (Włochy, Grecja, Hiszpania, Porugalia) niż dla krajów o niższych spreadach CDS (Francja, Niemcy, UK), kóre wykazują dodanią, lecz słabszą korelację. W pracy akże powierdzono, że wszelkie nowe informacje są szybciej odzwierciedlane w indeksach giełdowych niż w spreadach CDS, lecz zachodzi odwrona zależność w przypadku kryzysu na rynku zadłużenia. W pracy Coudera i Gexa [2010] akże analizowano związek pomiędzy CDS a obligacjami, próbując określić, na kórym rynku wcześniej są odzwierciedlane nowe informacje. Badania przeprowadzono na przykładzie spreadów CDS na dług pańsw oraz wybranych firm, kóre były porównywane ze spreadami obligacji pięciolenich. W badaniach powierdzili przewodnią rolę CDS przed rynkiem obligacji. Swierdzono akże, że zależność była większa w okresie kryzysu oraz że dla krajów z niskim ryzykiem pojawiające się nowe informacje są szybciej odzwierciedlane na rynku obligacji niż na rynku akcji. Ponado według ich badań w 2007 roku, w kórym nasępował kryzys poszczególnych krajów, związek en okazywał się silniejszy.

6 24 Małgorzaa Bołuć Mimo licznych badań analizujących przyczynowość pomiędzy spreadami CDS, akcjami oraz obligacjami skupionych na akcjach i CDS dla poszczególnych firm nie pojawiają się zby liczne badania związane z konrakami CDS na dług pańsw a indeksami giełdowymi [Coronado, Corzo, Lazcano 2012]. W szczególności zaś pojawiające się wyniki badań empirycznych nie doyczą Polski. Dlaego posanowiono przeprowadzić analizę relacji zachodzących pomiędzy spreadami CDS dla Polski oraz noowaniami indeksu giełdowego WIG Meodologia badań Do przeprowadzenia badań wykorzysano noowania spreadów pięciolenich konraków CDS 3 dla Polski oraz indeksu WIG20 z okresu syczeń 2008 wrzesień Jak kszałowała się w ym okresie warość spreadów CDS oraz ondeksu WIG20, przedsawiono na wykresie 2. Już obserwując sam wykres, można zauważyć, że wzrosom warości spreadów CDS owarzyszy spadek warości indeksu, naomias spadkom spreadu CDS wzros indeksu. Indeks WIG 20 CDS Wykres 2. Spread pięciolenich swapów CDS dla Polski (w punkach bazowych) w zesa wieniu z warościami indeksu WIG20 Źródło: opracowanie własna na podsawie danych z Reuers. 3 Do analizy wybrano dane pięciolenie, gdyż są najbardziej płynnym spośród konraków CDS. 4 Dane dosępne w Reuers.

7 Zależność pomiędzy rynkiem swapów kredyowych a rynkiem akcji 25 W celu zweryfikowania hipoezy o wysępowaniu zależności przyczynowych pomiędzy kszałowaniem się warości spreadów CDS a noowaniami indeksu WIG20 wykorzysano es przyczynowości w sensie Grangera opary na modelu VAR 5. Przyczynowość w sensie Grangera definiuje się nasępująco [Charemza, Deadman 1997]: zmienna x jes przyczyną w sensie Grangera dla y, jeśli bieżące warości zmiennej y można prognozować z większą dokładnością przy użyciu przeszłych warości x niż bez ich wykorzysania. Analiza przyczynowości w sensie Grangera opara jes na podsawie oszacowania nasępujących modeli [Osińska 2007]: y y y y k k y y y y x x x k k k k gdzie: y realizacja procesu Y, x realizacja procesu X,, paramery modelu, i j k rząd opóźnienia modeli, składnik losowy modelu Y objaśnianego ylko przez własne opóźnione warości, składnik losowy modelu Y objaśnianego przez własne opóźnione warości oraz opóźnione warości X. Tesowanie przyczynowości w sensie Grangera sprowadza się do esowania hipoezy zerowej zakładającej brak isonych różnic pomiędzy wariancjami reszowymi modelu (brak przyczynowości): Wobec hipoezy alernaywnej: H : 2 2 ( ) 0 H : 2 2 ( ) 1 gdzie 2 ( ), 2 ( ) wariancja składnika losowego modeli. 5 Model Auoregresji Wekorowej (Vecor AuoRegression Model).

8 26 Małgorzaa Bołuć Saysyka weryfikująca hipoezę ma posać [Osińska 2007]: ns G S ( 2 2 ) 2 S ( ) gdzie: T liczebność próby, 2 2 S, S esymaory wariancji reszowych modelu. 2 Powyższa saysyka jes zbieżna do rozkładu ( k ). Saysyka a może być sosowana dla dużej próby (T większe od 100). Ponieważ przyczynowość w sensie Grangera można sosować ylko do sacjonarnych procesów sochasycznych, najpierw należy sprawdzić sacjonarność procesu, a nasępnie dokonać wyboru opymalnego rzędu opóźnienia. 4. Wyniki przeprowadzonych badań Średnie warości dla konraków CDS oraz indeksu WIG20 przedsawiono w abeli 1. Średnie warości spreadu pięciolenich CDS oraz indeksu WIG20 Tabela 1 Średni warość CDS (pb) Średnia warość indeksu WIG , , , , , , , ,511 Źródło: opracowanie własne na podsawie danych z Reuers. Najpierw przeprowadzono es sacjonarności szeregów za pomocą rozszerzonego esu Dickeya Fullera (ADF) 6. Wyniki esu przedsawiono w abeli Szerszy opis esu można znaleźć np. w pracy Osińskiej [2007]. 7 Obliczenia wykonane w programie Grel.

9 Zależność pomiędzy rynkiem swapów kredyowych a rynkiem akcji 27 Wyniki rozszerzonego esu Dickeya Fullera Tabela 2 Zmienna ADF p-warość CDS -1, ,3244 WIG20-2, ,1301 Źródło: opracowanie własne na podsawie danych z Reuers. Na podsawie orzymanych warości esu ADF oraz warości p nie ma podsaw do odrzucenia hipoezy zerowej, że oba procesy są zinegrowane co najmniej pierwszego rzędu (na poziomie isoności 0, 05). Ponieważ poprawna specyfikacja modelu VAR wymaga, żeby procesy były sacjonarne, zosały wyznaczone pierwsze różnice dla obu zmiennych ponownie zasosowano do nich rozszerzony es Dickeya Fullera. Wyniki przedsawiono w abeli 3. Wyniki rozszerzonego esu Dickey Fullera dla pierwszych różnic Tabela 3 ADF p-warość Δ CDS -24,1008 0,0000 Δ WIG20-26,2613 0,0000 Źródło: opracowanie własne na podsawie danych z Reuers. Na podsawie orzymanych warości ADF należy przyjąć hipoezę alernaywną, że badany proces jes sacjonarny (na poziomie isoności 0, 05), a zaem można zasosować model VAR. Wyboru rzędu opóźnienia dokonano na podsawie warości rzech kryeriów: kryerium Akaike a (AIC), kryerium Schwarza Byesiana (BIC) oraz kryerium Hannan Quinna (HQC). Wyliczone warości poszczególnych kryeriów przedsawiono w abeli 4.

10 28 Małgorzaa Bołuć Tabela 4 Warości kryeriów Akaike a (AIC), kryerium Schwarza Byesiana (BIC) oraz kryerium Hannan Quinna (HQC) Rząd opóźnienia AIC BIC HQC 1 17, ,751560* 17,727934* 2 17,703548* 17, , , , , , , , Źródło: opracowanie własne na podsawie danych z Reuers. Ponieważ wyniki esów nie są jednoznaczne (dwa kryeria wskazują jako opymalny pierwszy rząd opóźnienia, a jedno drugi rząd opóźnienia), oszacowano równanie VAR z jednym rzędem opóźnienia VAR(1) oraz z drugim rzędem opóźnienia VAR(2). Oszacowania warości paramerów dla obu modeli przedsawiono w abelach 5 i 6. Oszacowanie paramery modelu VAR(1) Tabela 5 ΔCDS -1 ΔWIG20-1 Sała Δ CDS 0, , , Δ WIG20-0, , , Źródło: opracowanie własne na podsawie danych z Reuers. Oszacowanie paramery modelu VAR(1) Tabela 6 ΔCDS -1 ΔCDS -2 ΔWIG20-1 ΔWIG20-2 Sała Δ CDS 0, , , , , Δ WIG20-0, , , , , Źródło: opracowanie własne na podsawie danych z Reuers. Na podsawie esu przyczynowości Grangera można wskazać, że w badanym okresie zmiany warości indeksu WIG20 są przyczyną w sensie Grangera dla zmian pięciolenich spreadów konraków CDS dla Polski (dla modelu VAR(1) warość saysyki G wynosi 51,24, zaś warość esu χ (1) = 3,841 dla α=0,05; dla

11 Zależność pomiędzy rynkiem swapów kredyowych a rynkiem akcji 29 modelu VAR(2) warość saysyki G wynosi 50,26, z warość esu χ (2) = 5,991 dla α=0,05). Zmiany spreadów CDS nie są zaś w sensie Grangera przyczynami zmian WIG20. Wnioski Przeprowadzone badania dla polskich pięciolenich konraków CDS oraz badanie ich związku z noowaniami indeksu WIG20 powierdziły wcześniejsze badania, że zmiany zachodzące na rynku akcji są przyczynami zmian zachodzących na rynku konraków CDS. Zasadne naomias wydaje się badanie dalszych związków pomiędzy ymi dwoma rynkami, zwłaszcza w podziale na osobne podokresy związane z większą zmiennością na rynku giełdowym czy okresami, w kórych nasępuje znaczy spadek warości indeksów giełdowych. Lieraura Bank for Inernaional Selemen [2010], Terminal and semiannual survey on posiion in global over-he-cuner (OTC) derivaives markes a end June 2010, November, Moneary and Economic Deparmen. Blanco R., Brenan S., Marsh I.W. [2005], An Empirical Analysis of he Dynamic Relaionship Beween Invesmen Grade Bonds and Credi Defaul Swaps, The Journal of Finance, Vol. 60, Bysrom H. [2005], Credi Defaul Swaps and Equiy Prices: The itraxx CDS Index Marke, Working Paper, Deparmen of Economics, Lund Universiy. Charemza W.W., Deadman D.F. [1997], Nowa ekonomeria, PWE, Warszawa. Coronado M., Corzo T., Lazcano L. [2012], A Case for Europe: The Relaionship beween Sovereign CDs and Sock Indexes, Froniers in Finance and Economics, Vol. 9, No. 2, 32 63, Ocober 1, Couder V., Gex M. [2010], Credi Defaul Swaps and Bond Markes: which leads he oher?, Financial Sabiliy Review 2010, 14, Banque de France. Fore S., Peña J.I. [2009], Credi Spreads: An Empirical Analysis on he informaional Conen of Socks, Bonds and CDS, Journal of Banking and Finance, Vol. 33, Fung H.G., Sierra G.E., Yau J., Zhang G. [2008], Are he US Sock Marke and Credi Defaul Swap Marke Relaed? Evidence from he CDX Indices, The Journal of Alernaive Invesmens, s

12 30 Małgorzaa Bołuć Hull J., Predescu M., Whie A. [2004], The Relaionship beween CDS Spreads, Bond Yields and Credi Raing Announcemens, Journal of Banking and Finance, Vol. 28, Jackowicz K., Pochodne insrumeny kredyowe (I). Defi nicja i rodzaje kredyowych insrumenów pochodnych, Bank i Kredy, nr 3. Longsaff F.A., Mihal S., Neis E. [2005], Corporae Yield Spreads: Defaul Risk or Liquidiy? New Evidence from he Credi Defaul Swap Marke, The Journal of Finance, Vol. 60, Niedziółka P. [2009], Kredyowe insrumeny pochodne a sabilność fi nansowa, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa. Norden L., Weber M. [2009], An Empirical Comparision of Credi Spreads beween he Bond Marke and he Credi Defaul Swap Marke, Journal of Financial Services Research, Vol. 29, Osińska M. [2007], Ekonomeria współczesna, TNOiK Dom Organizaora, Toruń Zhu H. [2006], An Empirical Comparison of Credi Spreads beween he Bond Marke and he Credi Defaul Swap Marke, Journal of Financial Services Research 2006, Vol. 29, THE RELATIONSHIP BETWEEN CREDIT DEFAULT SWAP MARKET AND STOCK MARKET Summary The aim of his paper is o review research which has done up o now and es relaionship beween CDS, bond and sock. A he end i was also analys of relaionship beween sovereign credi defaul swap for Poland and sock index WIG20. The resuls confirm he previous research ha new informaion are more ofen embedded ino sock marke before hey are embedded in CDS marke. Tha means, ha sock marke has leading role before CDS marke Keywords: credi defaul swaps, socks, bonds Translaed by Małgorzaa Bołuć

OeconomiA copernicana. Małgorzata Madrak-Grochowska, Mirosława Żurek Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

OeconomiA copernicana. Małgorzata Madrak-Grochowska, Mirosława Żurek Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu OeconomiA copernicana 2011 Nr 4 Małgorzaa Madrak-Grochowska, Mirosława Żurek Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu TESTOWANIE PRZYCZYNOWOŚCI W WARIANCJI MIĘDZY WYBRANYMI INDEKSAMI RYNKÓW AKCJI NA ŚWIECIE

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE IX Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 6 8 września 005 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Pior Fiszeder Uniwersye Mikołaja Kopernika

Bardziej szczegółowo

EFEKT DŹWIGNI NA GPW W WARSZAWIE WPROWADZENIE

EFEKT DŹWIGNI NA GPW W WARSZAWIE WPROWADZENIE Paweł Kobus, Rober Pierzykowski Kaedra Ekonomerii i Informayki SGGW e-mail: pawel.kobus@saysyka.info EFEKT DŹWIGNI NA GPW W WARSZAWIE Sreszczenie: Do modelowania asymerycznego wpływu dobrych i złych informacji

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE DYNAMICZNE MODEE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Joanna Małgorzaa andmesser Szkoła Główna

Bardziej szczegółowo

Transakcje insiderów a ceny akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

Transakcje insiderów a ceny akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Agaa Srzelczyk Transakcje insiderów a ceny akcji spółek noowanych na Giełdzie Papierów Warościowych w Warszawie S.A. Wsęp Inwesorzy oczekują od każdej noowanej na Giełdzie Papierów Warościowych spółki

Bardziej szczegółowo

Ewa Dziawgo Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Analiza wrażliwości modelu wyceny opcji złożonych

Ewa Dziawgo Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Analiza wrażliwości modelu wyceny opcji złożonych DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 7 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bardziej szczegółowo

Parytet stóp procentowych a premia za ryzyko na przykładzie kursu EURUSD

Parytet stóp procentowych a premia za ryzyko na przykładzie kursu EURUSD Parye sóp procenowych a premia za ryzyko na przykładzie kursu EURUD Marcin Gajewski Uniwersye Łódzki 4.12.2008 Parye sóp procenowych a premia za ryzyko na przykładzie kursu EURUD Niezabazpieczony UIP)

Bardziej szczegółowo

Efekty agregacji czasowej szeregów finansowych a modele klasy Sign RCA

Efekty agregacji czasowej szeregów finansowych a modele klasy Sign RCA Joanna Górka * Efeky agregacji czasowej szeregów finansowych a modele klasy Sign RCA Wsęp Wprowadzenie losowego parameru do modelu auoregresyjnego zwiększa możliwości aplikacyjne ego modelu, gdyż pozwala

Bardziej szczegółowo

1. Szereg niesezonowy 1.1. Opis szeregu

1. Szereg niesezonowy 1.1. Opis szeregu kwaralnych z la 2000-217 z la 2010-2017.. Szereg sezonowy ma charaker danych model z klasy ARIMA/SARIMA i model eksrapolacyjny oraz d prognoz z ych modeli. 1. Szereg niesezonowy 1.1. Opis szeregu Analizowany

Bardziej szczegółowo

ESTYMACJA KRZYWEJ DOCHODOWOŚCI STÓP PROCENTOWYCH DLA POLSKI

ESTYMACJA KRZYWEJ DOCHODOWOŚCI STÓP PROCENTOWYCH DLA POLSKI METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XIII/3, 202, sr. 253 26 ESTYMACJA KRZYWEJ DOCHODOWOŚCI STÓP PROCENTOWYCH DLA POLSKI Adam Waszkowski Kaedra Ekonomiki Rolnicwa i Międzynarodowych Sosunków

Bardziej szczegółowo

Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 219 2015

Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 219 2015 Sudia Ekonomiczne. Zeszyy Naukowe Uniwersyeu Ekonomicznego w Kaowicach ISSN 2083-86 Nr 29 205 Alicja Ganczarek-Gamro Uniwersye Ekonomiczny w Kaowicach Wydział Informayki i Komunikacji Kaedra Demografii

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Wykład 3

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Wykład 3 Sanisław Cichocki Naalia Nehrebecka Wykład 3 1 1. Regresja pozorna 2. Funkcje ACF i PACF 3. Badanie sacjonarności Tes Dickey-Fullera (DF) Rozszerzony es Dickey-Fullera (ADF) 2 1. Regresja pozorna 2. Funkcje

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Wykład 4

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Wykład 4 Sanisław Cichocki Naalia Nehrebecka Wykład 4 1 1. Badanie sacjonarności: o o o Tes Dickey-Fullera (DF) Rozszerzony es Dickey-Fullera (ADF) Tes KPSS 2. Modele o rozłożonych opóźnieniach (DL) 3. Modele auoregresyjne

Bardziej szczegółowo

UMK w Toruniu ANALIZA ZALEŻNOŚCI MIĘDZY INDEKSEM WIG A WYBRANYMI INDEKSAMI RYNKÓW AKCJI NA ŚWIECIE

UMK w Toruniu ANALIZA ZALEŻNOŚCI MIĘDZY INDEKSEM WIG A WYBRANYMI INDEKSAMI RYNKÓW AKCJI NA ŚWIECIE Pior Fiszeder UMK w Toruniu ANALIZA ZALEŻNOŚCI MIĘDZY INDEKSEM WIG A WYBRANYMI INDEKSAMI RYNKÓW AKCJI NA ŚWIECIE. Wprowadzenie Rynki kapiałowe na świecie są coraz silniej powiązane. Do najważniejszych

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 2007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Uniwersye Gdański Zasosowanie modelu

Bardziej szczegółowo

POWIĄZANIA POMIĘDZY KRÓTKOOKRESOWYMI I DŁUGOOKRESOWYMI STOPAMI PROCENTOWYMI W POLSCE

POWIĄZANIA POMIĘDZY KRÓTKOOKRESOWYMI I DŁUGOOKRESOWYMI STOPAMI PROCENTOWYMI W POLSCE Anea Kłodzińska, Poliechnika Koszalińska, Zakład Ekonomerii POWIĄZANIA POMIĘDZY KRÓTKOOKRESOWYMI I DŁUGOOKRESOWYMI STOPAMI PROCENTOWYMI W POLSCE Sopy procenowe w analizach ekonomicznych Sopy procenowe

Bardziej szczegółowo

Europejska opcja kupna akcji calloption

Europejska opcja kupna akcji calloption Europejska opcja kupna akcji callopion Nabywca holder: prawo kupna long posiion jednej akcji w okresie epiraiondae po cenie wykonania eercise price K w zamian za opłaę C Wysawca underwrier: obowiązek liabiliy

Bardziej szczegółowo

Witold Orzeszko Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Witold Orzeszko Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 2007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE TESTU PERRONA DO BADANIA PUNKTÓW ZWROTNYCH INDEKSÓW GIEŁDOWYCH: WIG, WIG20, MIDWIG I TECHWIG

ZASTOSOWANIE TESTU PERRONA DO BADANIA PUNKTÓW ZWROTNYCH INDEKSÓW GIEŁDOWYCH: WIG, WIG20, MIDWIG I TECHWIG Doroa Wikowska, Anna Gasek Kaedra Ekonomerii i Informayki SGGW dwikowska@mors.sggw.waw.pl ZASTOSOWANIE TESTU PERRONA DO BADANIA PUNKTÓW ZWROTNYC INDEKSÓW GIEŁDOWYC: WIG, WIG2, MIDWIG I TECWIG Sreszczenie:

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Wykład 3

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Wykład 3 Sanisław Cichocki Naalia Nehrebecka Wykład 3 1 1. Zmienne sacjonarne 2. Zmienne zinegrowane 3. Regresja pozorna 4. Funkcje ACF i PACF 5. Badanie sacjonarności Tes Dickey-Fullera (DF) 2 1. Zmienne sacjonarne

Bardziej szczegółowo

Wyzwania praktyczne w modelowaniu wielowymiarowych procesów GARCH

Wyzwania praktyczne w modelowaniu wielowymiarowych procesów GARCH Krzyszof Pionek Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu Wyzwania prakyczne w modelowaniu wielowymiarowych procesów GARCH Wsęp Od zaproponowania przez Engla w 1982 roku jednowymiarowego modelu klasy ARCH, modele

Bardziej szczegółowo

Zerowe stopy procentowe nie muszą być dobrą odpowiedzią na kryzys Andrzej Rzońca NBP, SGH, FOR

Zerowe stopy procentowe nie muszą być dobrą odpowiedzią na kryzys Andrzej Rzońca NBP, SGH, FOR Zerowe sopy procenowe nie muszą być dobrą odpowiedzią na kryzys Andrzej Rzońca NBP, SGH, FOR 111 seminarium BRE-CASE Warszaw awa, 25 lisopada 21 Plan Wprowadzenie Hipoezy I, II, III i IV Próba (zgrubnej)

Bardziej szczegółowo

Nie(efektywność) informacyjna giełdowego rynku kontraktów terminowych w Polsce

Nie(efektywność) informacyjna giełdowego rynku kontraktów terminowych w Polsce Zeszyy Naukowe Uniwersyeu Szczecińskiego nr 862 Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 75 (2015) DOI: 10.18276/frfu.2015.75-16 s. 193 204 Nie(efekywność) informacyjna giełdowego rynku konraków erminowych

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁA FLUKTUACJI REALNEGO EFEKTYWNEGO KURSU EUR/ PLN

ŹRÓDŁA FLUKTUACJI REALNEGO EFEKTYWNEGO KURSU EUR/ PLN METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XII/, 0, sr. 389 398 ŹRÓDŁA FLUKTUACJI REALNEGO EFEKTYWNEGO KURSU EUR/ PLN Adam Waszkowski Kaedra Ekonomiki Rolnicwa i Międzynarodowych Sosunków Gospodarczych

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem. Lista 3

Zarządzanie ryzykiem. Lista 3 Zaządzanie yzykiem Lisa 3 1. Oszacowano nasępujący ozkład pawdopodobieńswa dla sóp zwou z akcji A i B (Tabela 1). W chwili obecnej Akcja A ma waość ynkową 70, a akcja B 50 zł. Ile wynosi pięciopocenowa

Bardziej szczegółowo

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r. ma złożony rozkład Poissona. W tabeli poniżej podano rozkład prawdopodobieństwa ( )

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r. ma złożony rozkład Poissona. W tabeli poniżej podano rozkład prawdopodobieństwa ( ) Zadanie. Zmienna losowa: X = Y +... + Y N ma złożony rozkład Poissona. W abeli poniżej podano rozkład prawdopodobieńswa składnika sumy Y. W ejże abeli podano akże obliczone dla k = 0... 4 prawdopodobieńswa

Bardziej szczegółowo

Ocena efektywności procedury Congruent Specyfication dla małych prób

Ocena efektywności procedury Congruent Specyfication dla małych prób 243 Zeszyy Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu Nr 20/2011 Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu Ocena efekywności procedury Congruen Specyficaion dla małych prób Sreszczenie. Procedura specyfikacji

Bardziej szczegółowo

ANNA GÓRSKA MONIKA KRAWIEC Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

ANNA GÓRSKA MONIKA KRAWIEC Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 768 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 63 013 ANNA GÓRSKA MONIKA KRAWIEC Szkoła Główna Gospodarswa Wiejskiego w Warszawie BADANIE EFEKTYWNOŚCI INFORMACYJNEJ

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 690 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 51 2012

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 690 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 51 2012 ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 690 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 51 2012 GRZEGORZ MICHALSKI POZIOM ZAANGAŻOWANIA KAPITAŁU W ZAPASACH W ORGANIZACJACH NON-PROFIT * Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 2007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Pior Fiszeder Uniwersye Mikołaja Kopernika

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE KURSÓW WALUTOWYCH NA PRZYKŁADZIE MODELI KURSÓW RÓWNOWAGI ORAZ ZMIENNOŚCI NA RYNKU FOREX

MODELOWANIE KURSÓW WALUTOWYCH NA PRZYKŁADZIE MODELI KURSÓW RÓWNOWAGI ORAZ ZMIENNOŚCI NA RYNKU FOREX Krzyszof Ćwikliński Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Zarządzania, Informayki i Finansów Kaedra Ekonomerii krzyszof.cwiklinski@ue.wroc.pl Daniel Papla Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział

Bardziej szczegółowo

PREDYKCJA KURSU EURO/DOLAR Z WYKORZYSTANIEM PROGNOZ INDEKSU GIEŁDOWEGO: WYBRANE MODELE EKONOMETRYCZNE I PERCEPTRON WIELOWARSTWOWY

PREDYKCJA KURSU EURO/DOLAR Z WYKORZYSTANIEM PROGNOZ INDEKSU GIEŁDOWEGO: WYBRANE MODELE EKONOMETRYCZNE I PERCEPTRON WIELOWARSTWOWY B A D A N I A O P E R A C J N E I D E C Z J E Nr 2004 Aleksandra MAUSZEWSKA Doroa WIKOWSKA PREDKCJA KURSU EURO/DOLAR Z WKORZSANIEM PROGNOZ INDEKSU GIEŁDOWEGO: WBRANE MODELE EKONOMERCZNE I PERCEPRON WIELOWARSWOW

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE IX Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 6 8 września 2005 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Kaarzyna Kuziak Akademia Ekonomiczna

Bardziej szczegółowo

Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym z wykorzystaniem instrumentów SWAP na POLONIĘ

Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym z wykorzystaniem instrumentów SWAP na POLONIĘ Agaa Kliber * Pior Płuciennik ** Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym z wykorzysaniem insrumenów SWAP na POLONIĘ Wsęp Problemem polskiej bankowości jes duża nadpłynność. Banki niechęnie

Bardziej szczegółowo

Analiza metod oceny efektywności inwestycji rzeczowych**

Analiza metod oceny efektywności inwestycji rzeczowych** Ekonomia Menedżerska 2009, nr 6, s. 119 128 Marek Łukasz Michalski* Analiza meod oceny efekywności inwesycji rzeczowych** 1. Wsęp Podsawowymi celami przedsiębiorswa w długim okresie jes rozwój i osiąganie

Bardziej szczegółowo

Kombinowanie prognoz. - dlaczego należy kombinować prognozy? - obejmowanie prognoz. - podstawowe metody kombinowania prognoz

Kombinowanie prognoz. - dlaczego należy kombinować prognozy? - obejmowanie prognoz. - podstawowe metody kombinowania prognoz Noaki do wykładu 005 Kombinowanie prognoz - dlaczego należy kombinować prognozy? - obejmowanie prognoz - podsawowe meody kombinowania prognoz - przykłady kombinowania prognoz gospodarki polskiej - zalecenia

Bardziej szczegółowo

Analiza rynku projekt

Analiza rynku projekt Analiza rynku projek A. Układ projeku 1. Srona yułowa Tema Auor 2. Spis reści 3. Treść projeku 1 B. Treść projeku 1. Wsęp Po co? Na co? Dlaczego? Dlaczego robię badania? Jakimi meodami? Dla Kogo o jes

Bardziej szczegółowo

Alicja Ganczarek Akademia Ekonomiczna w Katowicach. Analiza niezależności przekroczeń VaR na wybranym segmencie rynku energii

Alicja Ganczarek Akademia Ekonomiczna w Katowicach. Analiza niezależności przekroczeń VaR na wybranym segmencie rynku energii DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Akademia Ekonomiczna w Kaowicach Analiza

Bardziej szczegółowo

Niestacjonarne zmienne czasowe własności i testowanie

Niestacjonarne zmienne czasowe własności i testowanie Maeriał dla sudenów Niesacjonarne zmienne czasowe własności i esowanie (sudium przypadku) Nazwa przedmiou: ekonomeria finansowa I (22204), analiza szeregów czasowych i prognozowanie (13201); Kierunek sudiów:

Bardziej szczegółowo

MODELE AUTOREGRESYJNE JAKO INSTRUMENT ZARZĄDZANIA ZAPASAMI NA PRZYKŁADZIE ELEKTROWNI CIEPLNEJ

MODELE AUTOREGRESYJNE JAKO INSTRUMENT ZARZĄDZANIA ZAPASAMI NA PRZYKŁADZIE ELEKTROWNI CIEPLNEJ Agaa MESJASZ-LECH * MODELE AUTOREGRESYJNE JAKO INSTRUMENT ZARZĄDZANIA ZAPASAMI NA PRZYKŁADZIE ELEKTROWNI CIEPLNEJ Sreszczenie W arykule przedsawiono wyniki analizy ekonomerycznej miesięcznych warości w

Bardziej szczegółowo

TRANSMISJA KRYZYSU ZAUFANIA NA POLSKI RYNEK MIĘDZYBANKOWY

TRANSMISJA KRYZYSU ZAUFANIA NA POLSKI RYNEK MIĘDZYBANKOWY ACTA UNIVERSITATIS NICOLAI COPERNICI EKONOMIA XLIII nr (202) Pierwsza wersja złożona 26 października 20 ISSN Końcowa wersja zaakcepowana 6 września 202 2080-0339 Agaa Kliber, Pior Płuciennik* TRANSMISJA

Bardziej szczegółowo

Jacek Kwiatkowski Magdalena Osińska. Procesy zawierające stochastyczne pierwiastki jednostkowe identyfikacja i zastosowanie.

Jacek Kwiatkowski Magdalena Osińska. Procesy zawierające stochastyczne pierwiastki jednostkowe identyfikacja i zastosowanie. DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE Jacek Kwiakowski Magdalena Osińska Uniwersye Mikołaja Kopernika Procesy zawierające sochasyczne pierwiaski jednoskowe idenyfikacja i zasosowanie.. Wsęp Większość lieraury

Bardziej szczegółowo

METODY STATYSTYCZNE W FINANSACH

METODY STATYSTYCZNE W FINANSACH METODY STATYSTYCZNE W FINANSACH Krzyszof Jajuga Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Kaedra Inwesycji Finansowych i Ubezpieczeń Wprowadzenie W osanich kilkunasu laach na świecie obserwuje się dynamiczny

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZANIE KOSZTAMI UTRZYMANIA GOTÓWKI W ODDZIAŁACH BANKU KOMERCYJNEGO

ZARZĄDZANIE KOSZTAMI UTRZYMANIA GOTÓWKI W ODDZIAŁACH BANKU KOMERCYJNEGO ZARZĄDZANIE KOSZTAMI UTRZYMANIA GOTÓWKI W ODDZIAŁACH BANKU KOMERCYJNEGO Sreszczenie Michał Barnicki Poliechnika Śląska, Wydział Oranizacji i Zarządzania Monika Odlanicka-Poczobu Poliechnika Śląska, Wydział

Bardziej szczegółowo

Inwestycje w lokale mieszkalne jako efektywne zabezpieczenie przed inflacją na przykładzie Poznania w latach

Inwestycje w lokale mieszkalne jako efektywne zabezpieczenie przed inflacją na przykładzie Poznania w latach Radosław Trojanek Kaedra Mikroekonomii Akademia Ekonomiczna w Poznaniu Srona nieparzysa Inwesycje w lokale mieszkalne jako efekywne zabezpieczenie przed inflacją na przykładzie Poznania w laach 996-2004.

Bardziej szczegółowo

Metody badania wpływu zmian kursu walutowego na wskaźnik inflacji

Metody badania wpływu zmian kursu walutowego na wskaźnik inflacji Agnieszka Przybylska-Mazur * Meody badania wpływu zmian kursu waluowego na wskaźnik inflacji Wsęp Do oceny łącznego efeku przenoszenia zmian czynników zewnęrznych, akich jak zmiany cen zewnęrznych (szoki

Bardziej szczegółowo

WYCENA KONTRAKTÓW FUTURES, FORWARD I SWAP

WYCENA KONTRAKTÓW FUTURES, FORWARD I SWAP Krzyszof Jajuga Kaedra Inwesycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu WYCENA KONRAKÓW FUURES, FORWARD I SWAP DWA RODZAJE SYMERYCZNYCH INSRUMENÓW POCHODNYCH Symeryczne insrumeny

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA WARTOŚCI ZAGROŻONEJ VaR (VALUE AT RISK)

KONCEPCJA WARTOŚCI ZAGROŻONEJ VaR (VALUE AT RISK) KONCEPCJA WARTOŚCI ZAGROŻONEJ VaR (VALUE AT RISK) Kaarzyna Kuziak Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Kaedra Inwesycji Finansowych i Ubezpieczeń Wprowadzenie W 1994 roku insyucja finansowa JP Morgan opublikowała

Bardziej szczegółowo

STATYSTYCZNA WERYFIKACJA MODELU CAPM NA PRZYKŁADZIE POLSKIEGO RYNKU KAPITAŁOWEGO WPROWADZENIE METODOLOGIA TESTOWANIA MODELU

STATYSTYCZNA WERYFIKACJA MODELU CAPM NA PRZYKŁADZIE POLSKIEGO RYNKU KAPITAŁOWEGO WPROWADZENIE METODOLOGIA TESTOWANIA MODELU GraŜyna Trzpio, Dominik KręŜołek Kaedra Saysyki Akademii Ekonomicznej w Kaowicach e-mail rzpio@sulu.ae.kaowice.pl, dominik_arkano@wp.pl STATYSTYCZNA WERYFIKACJA MODELU CAPM NA PRZYKŁADZIE POLSKIEGO RYNKU

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Kaedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Sposoby usalania płac w gospodarce Jednym z głównych powodów, dla kórych na rynku pracy obserwujemy poziom bezrobocia wyższy

Bardziej szczegółowo

Stała potencjalnego wzrostu w rachunku kapitału ludzkiego

Stała potencjalnego wzrostu w rachunku kapitału ludzkiego 252 Dr Wojciech Kozioł Kaedra Rachunkowości Uniwersye Ekonomiczny w Krakowie Sała poencjalnego wzrosu w rachunku kapiału ludzkiego WSTĘP Prowadzone do ej pory badania naukowe wskazują, że poencjał kapiału

Bardziej szczegółowo

WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE

WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE Wnioskowanie saysyczne w ekonomerycznej analizie procesu produkcyjnego / WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE W EKONOMETRYCZNEJ ANAIZIE PROCESU PRODUKCYJNEGO Maeriał pomocniczy: proszę przejrzeć srony www.cyf-kr.edu.pl/~eomazur/zadl4.hml

Bardziej szczegółowo

ANALIZA POWIĄZAŃ MIĘDZY INDEKSAMI GIEŁDY FRANCUSKIEJ, HOLENDERSKIEJ I BELGIJSKIEJ Z WYKORZYSTANIEM MODELU KOREKTY BŁĘDEM

ANALIZA POWIĄZAŃ MIĘDZY INDEKSAMI GIEŁDY FRANCUSKIEJ, HOLENDERSKIEJ I BELGIJSKIEJ Z WYKORZYSTANIEM MODELU KOREKTY BŁĘDEM Sudia Ekonomiczne. Zeszyy Naukowe Uniwersyeu Ekonomicznego w Kaowicach ISSN 083-86 Nr 89 06 Uniwersye Ekonomiczny w Kaowicach Wydział Ekonomii Kaedra Meod Saysyczno-Maemaycznych w Ekonomii pawel.prenzena@edu.ueka.pl

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE EFEKTU DŹWIGNI W FINANSOWYCH SZEREGACH CZASOWYCH

MODELOWANIE EFEKTU DŹWIGNI W FINANSOWYCH SZEREGACH CZASOWYCH Krzyszof Pionek Kaedra Inwesycji Finansowych i Ubezpieczeń Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu Wsęp MODELOWANIE EFEKTU DŹWIGNI W FINANSOWYCH SZEREGACH CZASOWYCH Nowoczesne echniki zarządzania ryzykiem rynkowym

Bardziej szczegółowo

Metody analizy i prognozowania szeregów czasowych

Metody analizy i prognozowania szeregów czasowych Meody analizy i prognozowania szeregów czasowych Wsęp 1. Modele szeregów czasowych 2. Modele ARMA i procedura Boxa-Jenkinsa 3. Modele rendów deerminisycznych i sochasycznych 4. Meody dekompozycji szeregów

Bardziej szczegółowo

TESTOWANIE EGZOGENICZNOŚCI ZMIENNYCH W MODELACH EKONOMETRYCZNYCH

TESTOWANIE EGZOGENICZNOŚCI ZMIENNYCH W MODELACH EKONOMETRYCZNYCH STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 15 Mariusz Doszyń TESTOWANIE EGZOGENICZNOŚCI ZMIENNYCH W MODELACH EKONOMETRYCZNYCH Od pewnego czasu w lieraurze ekonomerycznej pojawiają się

Bardziej szczegółowo

Czy prowadzona polityka pieniężna jest skuteczna? Jaki ma wpływ na procesy

Czy prowadzona polityka pieniężna jest skuteczna? Jaki ma wpływ na procesy Dobromił Serwa Reakcje rynków finansowych na szoki w poliyce pieniężnej.. Wsęp Czy prowadzona poliyka pieniężna jes skueczna? Jaki ma wpływ na procesy ekonomiczne zachodzące w kraju? Czy jes ona równie

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Piontek Weryfikacja modeli Blacka-Scholesa dla opcji na WIG20

Krzysztof Piontek Weryfikacja modeli Blacka-Scholesa dla opcji na WIG20 Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu Wydział Zarządzania i Informayki Kaedra Inwesycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Krzyszof Pionek Weryfikacja modeli Blacka-Scholesa oraz AR-GARCH

Bardziej szczegółowo

WYBRANE TESTY NIEOBCIĄŻONOŚCI MIAR RYZYKA NA PRZYKŁADZIE VALUE AT RISK

WYBRANE TESTY NIEOBCIĄŻONOŚCI MIAR RYZYKA NA PRZYKŁADZIE VALUE AT RISK Przemysław Jeziorski Uniwersye Ekonomiczny w Kaowicach Wydział Informayki i Komunikacji Zakład Demografii i Saysyki Ekonomicznej przemyslaw.jeziorski@ue.kaowice.pl WYBRANE TESTY NIEOBCIĄŻONOŚCI MIAR RYZYKA

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Badanie dynamiki zjawisk

Wykład 6. Badanie dynamiki zjawisk Wykład 6 Badanie dynamiki zjawisk Krzywa wieża w Pizie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 y 4,9642 4,9644 4,9656 4,9667 4,9673 4,9688 4,9696 4,9698 4,9713 4,9717 4,9725 4,9742 4,9757 Szeregiem czasowym nazywamy

Bardziej szczegółowo

Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 6 R = Ocena wyników zarządzania portfelem. Pomiar wyników zarządzania portfelem. Dr Katarzyna Kuziak

Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 6 R = Ocena wyników zarządzania portfelem. Pomiar wyników zarządzania portfelem. Dr Katarzyna Kuziak Ocena wyników zarządzania porelem Analiza i Zarządzanie Porelem cz. 6 Dr Kaarzyna Kuziak Eapy oceny wyników zarządzania porelem: - (porolio perormance measuremen) - Przypisanie wyników zarządzania porelem

Bardziej szczegółowo

Struktura sektorowa finansowania wydatków na B+R w krajach strefy euro

Struktura sektorowa finansowania wydatków na B+R w krajach strefy euro Rozdział i. Srukura sekorowa finansowania wydaków na B+R w krajach srefy euro Rober W. Włodarczyk 1 Sreszczenie W arykule podjęo próbę oceny srukury sekorowej (sekor przedsiębiorsw, sekor rządowy, sekor

Bardziej szczegółowo

EKONOMETRIA wykład 2. Prof. dr hab. Eugeniusz Gatnar.

EKONOMETRIA wykład 2. Prof. dr hab. Eugeniusz Gatnar. EKONOMERIA wykład Prof. dr hab. Eugeniusz Ganar eganar@mail.wz.uw.edu.pl Przedziały ufności Dla paramerów srukuralnych modelu: P bˆ j S( bˆ z prawdopodobieńswem parameru b bˆ S( bˆ, ( m j j j, ( m j b

Bardziej szczegółowo

Eliza Buszkowska * DYNAMIKA PRZEPŁYWÓW INWESTYCJI POMIĘDZY GIEŁDAMI

Eliza Buszkowska * DYNAMIKA PRZEPŁYWÓW INWESTYCJI POMIĘDZY GIEŁDAMI ACTA UNIVERSITATIS NICOLAI COPERNICI DOI: hp://dx.doi.org/10.12775/aunc_econ.2014.017 EKONOMIA XLV nr 2 (2014) 275 288 Pierwsza wersja złożona 26 czerwca 2014 ISSN Końcowa wersja zaakcepowana 20 grudnia

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Uniwersye Mikołaja Kopernika Zależność

Bardziej szczegółowo

2.1 Zagadnienie Cauchy ego dla równania jednorodnego. = f(x, t) dla x R, t > 0, (2.1)

2.1 Zagadnienie Cauchy ego dla równania jednorodnego. = f(x, t) dla x R, t > 0, (2.1) Wykład 2 Sruna nieograniczona 2.1 Zagadnienie Cauchy ego dla równania jednorodnego Równanie gań sruny jednowymiarowej zapisać można w posaci 1 2 u c 2 2 u = f(x, ) dla x R, >, (2.1) 2 x2 gdzie u(x, ) oznacza

Bardziej szczegółowo

specyfikacji i estymacji modelu regresji progowej (ang. threshold regression).

specyfikacji i estymacji modelu regresji progowej (ang. threshold regression). 4. Modele regresji progowej W badaniach empirycznych coraz większym zaineresowaniem cieszą się akie modele szeregów czasowych, kóre pozwalają na objaśnianie nieliniowych zależności między poszczególnymi

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE FINANSOWYCH SZEREGÓW CZASOWYCH Z WARUNKOWĄ WARIANCJĄ. 1. Wstęp

MODELOWANIE FINANSOWYCH SZEREGÓW CZASOWYCH Z WARUNKOWĄ WARIANCJĄ. 1. Wstęp WERSJA ROBOCZA - PRZED POPRAWKAMI RECENZENTA Krzyszof Pionek Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu MODELOWANIE FINANSOWYCH SZEREGÓW CZASOWYCH Z WARUNKOWĄ WARIANCJĄ. Wsęp Spośród wielu rodzajów ryzyka, szczególną

Bardziej szczegółowo

E k o n o m e t r i a S t r o n a 1. Nieliniowy model ekonometryczny

E k o n o m e t r i a S t r o n a 1. Nieliniowy model ekonometryczny E k o n o m e r i a S r o n a Nieliniowy model ekonomeryczny Jednorównaniowy model ekonomeryczny ma posać = f( X, X,, X k, ε ) gdzie: zmienna objaśniana, X, X,, X k zmienne objaśniające, ε - składnik losowy,

Bardziej szczegółowo

EFEKT DNIA TYGODNIA NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE WSTĘP

EFEKT DNIA TYGODNIA NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE WSTĘP Joanna Landmesser Kaedra Ekonomerii i Informayki SGGW e-mail: jgwiazda@mors.sggw.waw.pl EFEKT DNIA TYGODNIA NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE Sreszczenie: W pracy zbadano wysępowanie efeku

Bardziej szczegółowo

Prognozowanie średniego miesięcznego kursu kupna USD

Prognozowanie średniego miesięcznego kursu kupna USD Prognozowanie średniego miesięcznego kursu kupna USD Kaarzyna Halicka Poliechnika Białosocka, Wydział Zarządzania, Kaedra Informayki Gospodarczej i Logisyki, e-mail: k.halicka@pb.edu.pl Jusyna Godlewska

Bardziej szczegółowo

Analiza przyczynowości spreadu kredytowego i płynności na rynkach obligacji skarbowych dla wybranych krajów europejskich

Analiza przyczynowości spreadu kredytowego i płynności na rynkach obligacji skarbowych dla wybranych krajów europejskich ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 802 Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 65 (2014) s. 289 298 Analiza przyczynowości spreadu kredytowego i płynności na rynkach obligacji skarbowych

Bardziej szczegółowo

Finanse. cov. * i. 1. Premia za ryzyko. 2. Wskaźnik Treynora. 3. Wskaźnik Jensena

Finanse. cov. * i. 1. Premia za ryzyko. 2. Wskaźnik Treynora. 3. Wskaźnik Jensena Finanse 1. Premia za ryzyko PR r m r f. Wskaźnik Treynora T r r f 3. Wskaźnik Jensena r [ rf ( rm rf ] 4. Porfel o minimalnej wariancji (ile procen danej spółki powinno znaleźć się w porfelu w a w cov,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PUBLIKACJI DANYCH MAKROEKONOMICZNYCH NA KURS EUR/PLN W KONTEKŚCIE BADANIA MIKROSTRUKTURY RYNKU

WPŁYW PUBLIKACJI DANYCH MAKROEKONOMICZNYCH NA KURS EUR/PLN W KONTEKŚCIE BADANIA MIKROSTRUKTURY RYNKU METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XII/2, 2011, sr. 48 57 WPŁYW PUBLIKACJI DANYCH MAKROEKONOMICZNYCH NA KURS EUR/PLN W KONTEKŚCIE BADANIA MIKROSTRUKTURY RYNKU Kaarzyna Bień-Barkowska 1 Insyu

Bardziej szczegółowo

Estymacja stopy NAIRU dla Polski *

Estymacja stopy NAIRU dla Polski * Michał Owerczuk * Pior Śpiewanowski Esymacja sopy NAIRU dla Polski * * Sudenci, Szkoła Główna Handlowa, Sudenckie Koło Naukowe Ekonomii Teoreycznej przy kaedrze Ekonomii I. Auorzy będą bardzo wdzięczni

Bardziej szczegółowo

Bankructwo państwa: teoria czy praktyka

Bankructwo państwa: teoria czy praktyka Bankrucwo pańswa: eoria czy prakyka Czy da się zapanować nad długiem publicznym? Maciej Biner Lenie Seminarium Ekonomiczne Czeszów 11 września 2011 Plan 1. Wprowadzenie do problemayki długu od srony księgowej.

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE

RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE PYTANIA KONTROLNE Czym charakeryzują się wskaźniki saycznej meody oceny projeku inwesycyjnego Dla kórego wskaźnika wyliczamy średnią księgową

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu zmian poziomu rezerw walutowych na premię za ryzyko kredytowe Polski wykorzystanie metody roszczeń warunkowych

Ocena wpływu zmian poziomu rezerw walutowych na premię za ryzyko kredytowe Polski wykorzystanie metody roszczeń warunkowych Bank i Kredy 455, 04, 467 490 Ocena wpływu zmian poziomu rezerw waluowych na premię za ryzyko kredyowe Polski wykorzysanie meody roszczeń warunkowych Michał Konopczak* Nadesłany: 5 kwienia 04 r. Zaakcepowany:

Bardziej szczegółowo

Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki. Sprawozdanie #2 z przedmiotu: Prognozowanie w systemach multimedialnych

Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki. Sprawozdanie #2 z przedmiotu: Prognozowanie w systemach multimedialnych Poliechnika Częsochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informayki Sprawozdanie #2 z przedmiou: Prognozowanie w sysemach mulimedialnych Andrzej Siwczyński Andrzej Rezler Informayka Rok V, Grupa IO II

Bardziej szczegółowo

licencjat Pytania teoretyczne:

licencjat Pytania teoretyczne: Plan wykładu: 1. Wiadomości ogólne. 2. Model ekonomeryczny i jego elemeny 3. Meody doboru zmiennych do modelu ekonomerycznego. 4. Szacownie paramerów srukuralnych MNK. Weryfikacja modelu KMNK 6. Prognozowanie

Bardziej szczegółowo

O PEWNYCH KRYTERIACH INWESTOWANIA W OPCJE NA AKCJE

O PEWNYCH KRYTERIACH INWESTOWANIA W OPCJE NA AKCJE MEODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH om XIII/3, 01, sr 43 5 O EWNYCH KRYERIACH INWESOWANIA W OCJE NA AKCJE omasz Warowny Kaedra Meod Ilościowych w Zarządzaniu oliechnika Lubelska e-mail: warowny@pollubpl

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Badanie dynamiki zjawisk

Wykład 6. Badanie dynamiki zjawisk Wykład 6 Badanie dynamiki zjawisk TREND WYODRĘBNIANIE SKŁADNIKÓW SZEREGU CZASOWEGO 1. FUNKCJA TRENDU METODA ANALITYCZNA 2. ŚREDNIE RUCHOME METODA WYRÓWNYWANIA MECHANICZNEGO średnie ruchome zwykłe średnie

Bardziej szczegółowo

Komputerowa analiza przepływów turbulentnych i indeksu Dow Jones

Komputerowa analiza przepływów turbulentnych i indeksu Dow Jones Kompuerowa analiza przepływów urbulennych i indeksu Dow Jones Rafał Ogrodowczyk Pańswowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie Wiesław A. Kamiński Uniwersye Marii Curie-Skłodowskie w Lublinie W badaniach porównano

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 5 czerwca 2017 r. Poz. 13 UCHWAŁA NR 29/2017 ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO. z dnia 2 czerwca 2017 r.

Warszawa, dnia 5 czerwca 2017 r. Poz. 13 UCHWAŁA NR 29/2017 ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO. z dnia 2 czerwca 2017 r. DZIENNIK URZĘDOWY NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO Warszawa, dnia 5 czerwca 2017 r. Poz. 13 UCHWAŁA NR 29/2017 ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO z dnia 2 czerwca 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie wprowadzenia

Bardziej szczegółowo

Wykład 3 POLITYKA PIENIĘŻNA POLITYKA FISKALNA

Wykład 3 POLITYKA PIENIĘŻNA POLITYKA FISKALNA Makroekonomia II Wykład 3 POLITKA PIENIĘŻNA POLITKA FISKALNA PLAN POLITKA PIENIĘŻNA. Podaż pieniądza. Sysem rezerwy ułamkowej i podaż pieniądza.2 Insrumeny poliyki pieniężnej 2. Popy na pieniądz 3. Prowadzenie

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI W ZAPASY W OPODATKOWANYCH I NIE OPODATKOWANYCH ORGANIZACJACH 1

EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI W ZAPASY W OPODATKOWANYCH I NIE OPODATKOWANYCH ORGANIZACJACH 1 GRZEGORZ MICHALSKI EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI W ZAPASY W OPODATKOWANYCH I NIE OPODATKOWANYCH ORGANIZACJACH 1 1. Wsęp Organizacje, mogą działać jako opodakowane przedsiębiorswa działające na zasadach komercyjnych

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE MIERNIKÓW KREOWANIA WARTOŚCI W RACHUNKU ODPOWIEDZIALNOŚCI

WYKORZYSTANIE MIERNIKÓW KREOWANIA WARTOŚCI W RACHUNKU ODPOWIEDZIALNOŚCI ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 668 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 41 2011 BARTŁOMIEJ NITA Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu WYKORZYSTANIE MIERNIKÓW KREOWANIA WARTOŚCI W RACHUNKU

Bardziej szczegółowo

POWIĄZANIA MIĘDZY CENAMI ROPY A CENAMI PSZENICY W POLSCE

POWIĄZANIA MIĘDZY CENAMI ROPY A CENAMI PSZENICY W POLSCE 176 MARIUSZ HAMULCZUK, CEZARY KLIMKOWSKI ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, SERIA G, T. 98, z. 3, 2011 POWIĄZANIA MIĘDZY CENAMI ROPY A CENAMI PSZENICY W POLSCE Mariusz Hamulczuk *, Cezary Klimkowski ** * Kaedra

Bardziej szczegółowo

Magdalena Osińska, Marcin Fałdziński Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Modele GARCH i SV z zastosowaniem teorii wartości ekstremalnych

Magdalena Osińska, Marcin Fałdziński Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Modele GARCH i SV z zastosowaniem teorii wartości ekstremalnych DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarim Nakowe 4 6 września 2007 w Torni Kaedra Ekonomerii i Saysyki Uniwersye Mikołaja Kopernika w Torni Magdalena Osińska Marcin Fałdziński Uniwersye

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE WŁASNOŚCI SZEREGÓW STÓP ZWROTU SKOŚNOŚĆ ROZKŁADÓW

MODELOWANIE WŁASNOŚCI SZEREGÓW STÓP ZWROTU SKOŚNOŚĆ ROZKŁADÓW Krzyszof Pionek Kaedra Inwesycji Finansowych i Ubezpieczeń Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu MODELOWANIE WŁASNOŚCI SZEREGÓW STÓP ZWROTU SKOŚNOŚĆ ROZKŁADÓW Wprowadzenie Współczesne zarządzanie ryzykiem

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE STATISTICA DATA MINER DO PROGNOZOWANIA W KRAJOWYM DEPOZYCIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH

WYKORZYSTANIE STATISTICA DATA MINER DO PROGNOZOWANIA W KRAJOWYM DEPOZYCIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH SaSof Polska, el. 12 428 43 00, 601 41 41 51, info@sasof.pl, www.sasof.pl WYKORZYSTANIE STATISTICA DATA MINER DO PROGNOZOWANIA W KRAJOWYM DEPOZYCIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH Joanna Maych, Krajowy Depozy Papierów

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 27 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaa Kopernika w Toruniu Małgorzaa Borzyszkowska Uniwersye Gdański

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 2007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Anna Krauze Uniwersye Warmińsko-Mazurski

Bardziej szczegółowo

Ocena płynności wybranymi metodami szacowania osadu 1

Ocena płynności wybranymi metodami szacowania osadu 1 Bogdan Ludwiczak Wprowadzenie Ocena płynności wybranymi meodami szacowania osadu W ubiegłym roku zaszły znaczące zmiany doyczące pomiaru i zarządzania ryzykiem bankowym. Są one konsekwencją nowowprowadzonych

Bardziej szczegółowo

1.1. Bezpośrednie transformowanie napięć przemiennych

1.1. Bezpośrednie transformowanie napięć przemiennych Rozdział Wprowadzenie.. Bezpośrednie ransformowanie napięć przemiennych Bezpośrednie ransformowanie napięć przemiennych jes formą zmiany paramerów wielkości fizycznych charakeryzujących energię elekryczną

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN FUNDUSZU ROZLICZENIOWEGO

REGULAMIN FUNDUSZU ROZLICZENIOWEGO REGULAMIN FUNDUSZU ROZLICZENIOEGO przyjęy uchwałą nr 10/60/98 Rady Nadzorczej Krajowego Depozyu Papierów arościowych S.A. z dnia 28 września 1998 r., zawierdzony decyzją Komisji Papierów arościowych i

Bardziej szczegółowo

Struktura terminowa stóp procentowych po kryzysie 2007 roku. praca zespołowa

Struktura terminowa stóp procentowych po kryzysie 2007 roku. praca zespołowa Srukura erminowa sóp procenowych po kryzysie 2007 roku praca zespołowa 17 września 2012 Spis reści I Srukura erminowa sóp procenowych po kryzysie 2007 roku 3 1 Opis rynku finansowego po kryzysie 4 1.1

Bardziej szczegółowo

ZJAWISKA SZOKOWE W ROZWOJU GOSPODARCZYM WYBRANYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ

ZJAWISKA SZOKOWE W ROZWOJU GOSPODARCZYM WYBRANYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ Anna Janiga-Ćmiel Uniwersye Ekonomiczny w Kaowicach Wydział Zarządzania Kaedra Maemayki anna.janiga-cmiel@ue.kaowice.pl ZJAWISKA SZOKOWE W ROZWOJU GOSPODARCZYM WYBRANYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ Sreszczenie:

Bardziej szczegółowo

DYNAMIKA KONSTRUKCJI

DYNAMIKA KONSTRUKCJI 10. DYNAMIKA KONSTRUKCJI 1 10. 10. DYNAMIKA KONSTRUKCJI 10.1. Wprowadzenie Ogólne równanie dynamiki zapisujemy w posaci: M d C d Kd =P (10.1) Zapis powyższy oznacza, że równanie musi być spełnione w każdej

Bardziej szczegółowo

Pobieranie próby. Rozkład χ 2

Pobieranie próby. Rozkład χ 2 Graficzne przedsawianie próby Hisogram Esymaory przykład Próby z rozkładów cząskowych Próby ze skończonej populacji Próby z rozkładu normalnego Rozkład χ Pobieranie próby. Rozkład χ Posać i własności Znaczenie

Bardziej szczegółowo