Warsztaty Sercowe 23 kwietnia 2015

Transkrypt

1 Warsztaty Sercowe 23 kwietnia 2015

2 Kampania Ciśnienie na Życie Wzorcowy projekt społeczny Medyczny Badania przesiewowe czynników ryzyka zawałów serca Nowoczesny Realizacja według rekomendacji europejskich towarzystw naukowych, wysoka jakość sprzętu, metod badań Edukacyjny Znaczenie czynników ryzyka, interpretacja wyników w różnych sytuacjach życiowych Nakierowany na redukcję nierówności w dostępie do świadczeń Realizacja w małych miastach i w różnych grupach społecznych Dobroczynny Na rzecz Kliniki Zdrowego Serca w Zabrzu Naukowy Analiza wyników w porównaniu do referencyjnego polskiego projektu NATPOL Unikalny z uwagi na skalę Ok. 300 tys. zbadanych dorosłych Polaków

3 Dlaczego prewencja chorób serca jest w Polsce tak ważna? Rozpowszechnienie czynników ryzyka Liczba chorych w mln (18-79 lat) 0% 20% 40% 60% 80% 100% Nadciśnienie tętnicze (9,9 mln) 32% Hipercholesterolemia (18 mln) 61% Palenie papierosów (8 mln) 27% Cukrzyca (2,7) 7% Otyłość (6,5 mln) 22% T. Zdrojewski, P. Bandosz, Z. Gaciong, B. Wyrzykowski i wsp. w imieniu Komitetu Naukowego Programu NATPOL 2011

4 Obliczanie wieku serca Koncepcja badań i edukacji w Projekcie Ciśnienie na Życie M. Pencina i wsp., Boston University T. Zdrojewski i wsp., GUMed NIZP-PZH

5 Jak obliczamy wiek serca Wiek serca oparty jest na analizie 10-letniego ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia w oparciu o badania Framingham Heart Study prowadzonych od 1947 roku przez Rząd USA (Uniwersytet w Bostonie) Wiek serca obliczamy porównując 10-letnie ryzyko osoby w danym wieku i o danych wartościach czynników ryzyka do ryzyka osoby o następujących wartościach normalnych : ciśnienie skurczowe = 125 mmhg całk. cholesterol = 180 mg/dl HDL = 45mg/dL osoba nieleczona nie pali bez cukrzycy D Agostino et al. 2008, Circulation

6 Ile lat serce Polaków jest starsze od nich samych? Wyniki u dorosłych Polaków w badaniu NATPOL Roznica M K Grupa Wiekowa

7 Badania polskich parlamentarzystów Maj Maj 2006

8 Podwyższone ciśnienie krwi 140/90 100% 80% 60% 40% 54% 64% 45% 20% 0% Parlament NSZZ, OPZZ Polska

9 Palenie 100% 80% 60% 40% 20% 21% 28% 54% 0% Parlament NSZZ, OPZZ Polska

10 Nadwaga i otyłość 100% 80% 60% 40% 20% 27% 32% 56% 52% 17% 41% 0% Parlament NSZZ, OPZZ Polska

11 Badania polskich parlamentarzystów: Duże problemy z nadwagą i otyłością, sukces z paleniem A jak jest w 2015 roku w Polsce wyniki badania wieku serca w ramach kampanii Ciśnienie na Życie

12 Wstępne wnioski z badań wieku serca Polaków przeprowadzonych w ramach kampanii Ciśnienie na Życie Łukasz Wierucki 1, Marian Zembala 2, Tomasz Zdrojewski 1 1 Gdański Uniwersytet Medyczny 2 Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Warszawa, 23 kwietnia 2015 r.

13 Rodzaje akcji i grupy badanych w kampanii Ciśnienie na Życie do końca 2014 r. Kierowcy zawodowi Hazard Kadra kierownicza Centra handlowe Personel medyczny Pielgrzymki Urzędy skarbowe Kongresy kobiet Sport Uzdrowiska Przygodne badania Ruchome ambulatorium

14 Osoby zbadane w kampanii Ciśnienie na Życie do końca 2014 r. Rodzaj akcji profilaktycznej N Kobiet % Kobiet N Mężczyzn % Mężczyzn 1. Centra handlowe ,2% ,9% 2. Sport ,6% ,4% 3. Hazard ,1% ,9% 4. Kadra kierownicza ,0% ,0% 5. Kongresy lek. i piel ,9% 71 24,2% 6. Pielgrzymki ,8% ,2% 7. Urzędy skarbowe ,0% ,0% 8. Kierowcy 7 15,9% 37 84,1% 9. Przygodne badania ,7% ,3% 10. Uzdrowiska ,1% ,9% 11. Ruchome ambulatorium ,6% ,4% 12. Kongresy kobiet ,2% 3 0,9% 13. Inne nie sklasyfikowane ,6% ,4% NATPOL ,1% ,9% SUMA (1-13) ,9% ,1%

15 Wiek serca u Polaków W badaniach wzięło udział łącznie osób największe badanie czynników ryzyka chorób serca i interwencja od raportu NATPOL % badanych stanowiły kobiety, a 45% mężczyźni Na badania ogólnie zgłaszało się więcej kobiet, a powinni zgłaszać się mężczyźni, ponieważ to właśnie ich wiek serca jest wyższy

16 Wiek serca u Polaków Średni wiek serca Polaków jest o 6 lat wyższy niż wiek metrykalny Według internetowych badań Heart Age Calculator Polska jest w czołówce krajów z największą liczbą osób, których wiek serca jest wyższy od metrykalnego Najstarsze serca mają kierowcy zawodowi o 13 lat i osoby zgłaszające się do ruchomego ambulatorium - o 10 lat Osoby biorące udział w pielgrzymkach i uprawiające sport osiągnęły stosunkowo najlepsze wyniki wieku serca. Wiek serca pielgrzymów jest średnio większy tylko o 3 lata, a sportowców o 4 lata

17 Struktura płci w zależności od rodzaju akcji Kobiety Mężczyźni 100% 99,2% 80% 75,9% 84,1% 60% 40% 54,2% 45,9% 51,4% 48,6% 64,1% 35,9% 57,0% 43,0% 53,8% 46,2% 62,0% 38,0% 61,7% 38,3% 57,1% 56,6% 42,9% 43,4% 51,4% 48,6% 20% 24,2% 15,9% 0% * * * * * * * * * * * 0,9% * -p<0,05 kobiety vs mężczyźni

18 Wiek serca u kobiet Najniższy wiek serca Pielgrzymki porównywalny z wiekiem Urzędy skarbowe wyższy o 2 lata Sportowcy wyższy o 2 lata Najwyższy wiek serca Ruchome ambulatorium wyższy o 9 lat Przygodne badania wyższy o 5 lat

19 Wiek serca u mężczyzn Najniższy wiek serca Pielgrzymki wyższy o 4 lata Sportowcy wyższy o 5 lat Urzędy skarbowe wyższy o 6 lat Najwyższy wiek serca Kierowcy zawodowi wyższy o 17 lat Ruchome ambulatorium wyższy o 12 lat Przygodne badania wyższy o 9 lat

20 Ciśnienie u Polaków (podwyższone ciśnienie 140/90 mmhg) Najwyższe ciśnienie: Kierowcy wyższe u 77% Ruchome ambulatorium wyższe u 39% Kadra kierownicza wyższe u 39% Najniższe ciśnienie: Lekarze i pielęgniarki wyższe u 24% Kongres kobiet wyższe u 29% Przygodne badania wyższe u 31%

21 Rozpowszechnienie podwyższonego ciśnienia tętniczego ( 140/90mmHg) 100% 80% Kobiety Mężczyźni 86% 60% 40% 20% 25% 41% 39% 23% 42% 30% 30% 51% 44% 45% 44% 33% 31% 18% 29% 25% 41% 29% 49% 33% 47% 33% 29% 43% 54% 0% * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * -p<0,05 vs badanie NATPOL

22 Nadwaga u Polaków Wśród przebadanych grup nadwagę najczęściej mieli mężczyźni Grupy z największą nadwagą wśród mężczyzn: Kierowcy zawodowi 7,8 kg więcej od przeciętnego Polaka Lekarze 4,7 kg więcej od przeciętnego Polaka Pensjonariusze uzdrowisk 4,3 kg więcej od przeciętnego Polaka Kadra kierownicza 3,7 kg więcej od przeciętnego Polaka We wszystkich grupach kobiety, które zgłosiły się na badania w ramach kampanii Ciśnienie na Życie są o 4,2 kg lżejsze od przeciętnych Polek

23 Rozpowszechnienie nadwagi i otyłości 100% Kobiety Mężczyźni 80% 60% 40% 61,8% 35,6% 36,2% 58,6% 47,6% 68,8% 42,2% 74,4% 37,2% 80,3% 40,8% 60,2% 65,6% 43,6% 42,9% 75,7% 47,7% 67,4% 53,9% 74,7% 66,7% 66,7% 68,3% 47,4% 50,1% 50,4% 20% 0% * * * * * * * * * * * * * * * -p<0,05 vs badanie NATPOL

24 Wnioski i zalecenia Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego, nadwagi, otyłości oraz wysoki wiek serca wskazują na konieczność dalszego prowadzenia kampanii Ciśnienie na Życie Z uwagi na znaczne rozpowszechnienie czynników ryzyka sercowo-naczyniowego u mężczyzn, należy prowadzić działania zachęcające ich do udziału w badaniach przesiewowych Obniżenie ciśnienia tętniczego oraz poziomu glukozy, regularne przyjmowanie zaleconych leków, umiarkowana aktywność fizyczna, zaprzestanie palenia tytoniu, zdrowa dieta i redukcja masy ciała mogą obniżyć wiek naszego serca

25 Tomasz Zdrojewski Sukcesy i porażki w prewencji i terapii chorób serca w ostatniej dekadzie w Polsce: Zawały serca Nadciśnienie tętnicze Hypercholesterolemia Warszawa, 23 kwietnia 2015 r.

26 Przyczyny zgonów w Polsce Choroby serca i udary, cukrzyca Nowotwory 25% 50% POCHP 5% Inne, w tym wypadki - 20%

27 Sukcesy i porażki (1) Zawały serca

28 RAPORT Występowanie, leczenie i prewencja wtórna zawałów serca w Polsce Ocena na podstawie Narodowej Bazy Danych Zawałów Serca AMI-PL Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny Śląski Uniwersytet Medyczny Gdański Uniwersytet Medyczny Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa, Zabrze, Gdańsk 2014

29

30 Główne cele Raportu Ocena: 1. prewencji pierwotnej ZS: liczba osób która rocznie choruje 2. terapii ostrego ZS w szpitalu: śmiertelność szpitalna na podstawie analizy wszystkich chorych hospitalizowanych (n= ) oraz wszystkich zgonów przedszpitalnych z powodu ZS w latach

31 W latach Polska pod wzg. umieralności mężczyzn z powodu ZS dogoniła Niemcy Standaryzowany współczynnik umieralności mężczyzn z powodu zawału serca w Polsce oraz wybranych krajach w latach

32 W latach Polska pod wzg. umieralności mężczyzn z powodu ZS dogoniła Niemcy Standaryzowany współczynnik umieralności mężczyzn z powodu zawału serca w Polsce oraz w Niemczech w latach

33 RAPORT Występowanie, leczenie i prewencja wtórna zawałów serca w Polsce Ocena na podstawie Narodowej Bazy Danych Zawałów Serca AMI-PL Część 1: Analiza liczby zachorowań na ZS

34 Zachorowalność na ZS ogółem standaryzowane współczynniki (hospitalizacje + zgony bez hospitalizacji) w 2010 r. mężczyźni PL - 288/100 tys. Anglia kobiety PL - 113/100 tys. Anglia - 74 Zachorowalność hospitalizowana z powodu ZS: mężczyźni PL (2009) 256 Dania( ) kobiety PL Dania - 116

35 Zachorowalność (liczba hospitalizacji/100 tys. mieszk.) z powodu zawału serca w Polsce i Danii (bez standaryzacji wzg. wieku, po standaryzacji różnica będzie jeszcze większa) % % Polska * Dania # 50 0 Kobiety Mężczyźni * - w roku 2009; # - w latach

36 RAPORT Występowanie, leczenie i prewencja wtórna zawałów serca w Polsce Ocena na podstawie Narodowej Bazy Danych Zawałów Serca AMI-PL Część 2: Śmiertelność szpitalna

37 Rejestry z Centrów Kardiologii Interwencyjnej nie obejmują wszystkich chorych z ZS w Polsce. Mapa oceny godz. Centrum Kardiol. Interwencyjnej (CKI) Szpital bez CKI OIOM Inny szpital Inny oddział Oddział kardiologii Dom Ambulatorium, Szpital - Rehabilitacja

38 2009 Oddział przyjęcia i leczenia Oddział przyjęcia chorego z zawałem serca Interna 26% 100% 90% 80% Leczenie na oddziale kardiologii 83% 86% Kardiologia 62% Inny 0,4% OIOM 1,2% SOR/IP 11% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

39 2009 Śmiertelność w zawale i po zawale 100% 90% 80% 70% 60% 50% Niemcy w ,7% Po roku od wypisu umiera prawie tyle samo chorych co podczas ostrej fazy zawału 40% 30% 20% 10% Śmiertelność wewnątrzszpitalna 8,7% 10,5% 19,4% 28,2% 0% Oddział leczący zawał serca Po przekazaniu na inny oddział Po 1 roku Po 3 latach

40 Śmiertelność szpitalna w 2009 roku: - Polska 10,5% - Niemcy 10,7% - New Jersey 7,5% (2007 r.) - Anglia 12% (30-dniowa) Umieralność po roku od wypisu: w Polsce w Niemczech około 10% w stanie New Jersey

41 2009 Wizyty ambulatoryjne w ciągu 1 roku po zawale serca Chorzy po zawale korzystają przeciętnie z 8 wizyt w POZ w ciągu roku Wiarygodna ocena wizyt u specjalisty kardiologa jest niemożliwa z powodu nieuwzględnienia w niniejszym zestawieniu prywatnych porad kardiologicznych 9,0 8,0 Średnia liczba porad na 1 pacjenta wypisywanego do domu po ZS POZ z rozpoznaniem kardiologicznym Specjalistyczne porady kardiologiczne 7,9 7,8 7,9 8,1 7,9 7,9 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 1,7 2,1 1,6 0,8 1,8 0,9 0,0 Zawał ogółem <= 64 lata lat >= 80 lat Leczeni na kardiologii Leczeni na innych oddziałach

42 Wnioski Ocena: 1. prewencji pierwotnej ZS w Pl 2! (liczba osób która rocznie choruje na ZS) 2. terapii ostrego ZS w szpitalu 5 (śmiertelność szpitalna) 3. prewencji wtórnej 3+ (umieralność po roku i 3 latach)

43 Sukcesy i porażki (2) Nadciśnienie tętnicze

44 Ogólnopolskie Badanie Rozpowszechnienia Czynników Ryzyka Chorób Układu Krążenia Cele: Realizacja i finansowanie Ocena rozpowszechnienia i Uniwersyteckie kontroli nadciśnienia Centrum tętniczego, Kliniczne w Gdańsku zaburzeń lipidowych, palenia oraz otyłości i cukrzycy w Polsce Analiza trendów w latach w Polsce Gdański Uniwersytet Medyczny Warszawski Uniwersytet Medyczny Prognozowanie zmian na lata Instytut Kardiologii w Warszawie Patronat naukowy: Polskie Towarzystwo Kardiologiczne Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego Polskie Towarzystwo Diabetologiczne

45 DOBÓR PRÓBY: Próba reprezentatywna dla mieszkańców Polski w wieku lat. Losowanie trzystopniowe proporcjonalne

46 Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego ( 140/90 mmhg) Nadciśnienie Norma 32% =9,9 mln osób

47 Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego UWAGA NATPOL ,9 mln POLSENIOR mln Razem ,9 mln

48 Poprawa kontroli nadciśnienia tętniczego w Polsce % Leczone skutecznie Leczone nieskutecznie Rozpoznane, nieleczone Nierozpoznane 0% NATPOL 2002 NATPOL 2011

49 Sukcesy i porażki (3) Hypercholesterolemia

50 Rozpowszechnienie hipercholesterolemii ( 190 mg/dl) Hipercholesterolemia Zdrowi 61% = 18 mln osób

51 Kontrola hipercholesterolemii w Polsce Hipercholesterolemia: Nierozpoznana Rozpoznana, nie leczona Leczona nieskutecznie Leczona skutecznie

52 Zmiany stężenia cholesterolu całkowitego

53

54 Odsetek osób w Polsce stosujących statyny (na podstawie kwestionariusza) age Men and women Men Women % 95%LCL 95%UCL % 95%LCL 95%UCL % 95%LCL 95%UCL All ages 11.2% 10.0% 12.5% 11.0% 9.2% 12.8% 11.4% 9.6% 13.2% lat 1.0% 0.4% 1.6% 1.0% 0.1% 1.9% 1.0% 0.1% 1.9% lat 11.4% 9.3% 13.6% 11.5% 8.5% 14.5% 11.3% 8.2% 14.4% lat 32.2% 28.4% 36.0% 35.2% 29.2% 41.2% 30.0% 25.1%

55

56 25 marca 2015 r. Article in Press A victory for statins or a defeat for diet policies? Cholesterol falls in Poland in the past decade: a modelling study Piotr Bandosz 1. Michael J. Pencina, Simon Capewell, Tomasz Zdrojewski 1 Medical Univ. in Gdańsk, Liverpool Univ., Duke Univ. Conclusion Between 2002 and 2011, statin medications apparently explained a large part of the observed fall in population cholesterol level, suggesting very little changes in population TC attributed to dietary changes.

57 Article in Press: A victory for statins or a defeat for diet policies? Cholesterol falls in Poland in the past decade: a modelling study Bandosz P,. Pencina M, Capewell S, Zdrojewski T 2011 sprzedaż w Polsce: kg atorvastatyny i kg simwastatyny dane: IMS Health, Poland National Sales Data Polacy w 2011 r. łącznie skonsumowali tabletek statyn, ale czy chociaż trochę zmienili dietę?

58 Umieralność sercowo-naczyniowa oraz zmiana dostępności tłuszczów spożywczych i ilości stosowanych statyn Datasources: Mortality WHO Mortality Database, Fat supply quantity FAO, statins, volume of sales IMS Health Poland Bandosz P et al. Int J Cardiol 2015

59 Sukcesy i porażki (4) Implikacje demograficzne i finansowe dla Systemu Ochrony Zdrowia

60 B Wojtyniak i wsp. PZH-NIZP

61 100,0 90,0 80,0 14,5 70,0 11,9 60,0 50,0 40,0 8,0 8,7 9,8 23,9 29,7 38,8 30,0 20,0 10,0 18,7 11,2 20,5 14,3 20,8 26,7 33,5 0,0 4,1 4,4 5,1 5,5 6, (s) 2015 (p) 2020 (p) 2025 (p) 2030 (p) Chorobowość - koszty leków Chorobowość - koszty leczenia (bez leków) Chorobowość - koszty pośrednie Zgony - koszty pośrednie Źródło: opracowanie własne KPMG w Polsce; (s) - szacunek, (p) - prognoza

62 Distribution density Distribution density Risk factor Strategia populacyjna Risk factor Strategia wysokiego ryzyka Budowanie zdrowia i prewencja Terapia gdy zachorujemy !

63

64 Ile lat MĘŻCZYZNI w Polsce żyją krócej niż w innych krajach. W jakich grupach chorób tkwią największe rezerwy? B Wojtyniak i wsp. PZH-NIZP

65

66

67 Śmiertelność szpitalna w zawale serca - średnioroczne standaryzowane współczynniki wg płci i wieku w latach

68 Standaryzowane współczynniki śmiertelności szpitalnej w zawale serca wg miejsca zamieszkania w latach (brak istotnych różnic!). 10,0% 9,0% 8,0% 7,7% 8,2% 7,5% 8,1% 7,6% 8,3% 8,9% 8,5% 8,6% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Wieś miasta do 5 tys tys tys tys tys tys tys. 500 tys. +

69

70 Lata przeżyte w zdrowiu (Healthy life years, HLY) Umieralność z powodu chorób układu krążenia Choroby serca i udary, cukrzyca 50% Nowotwory 25% POCHP 5% inne, w tym wypadki 20% Jeśli mówimy o Polsce, to analizujmy umieralność przedwczesną

71 Struktura zgonów na świecie wg statusu ekonomicznego państw

72 Mortality per from coronary heart disease in men aged <65 y. in 1970 and 1991 in Europe, age standardized.

73 Mortality per from coronary heart disease in men aged <65 y. in 1970 and 1991, age standardized. Poland and Denmark. Dania Polska

74 Standaryzowany współczynnik umieralności mężczyzn w wieku <65 lat z powodu choroby niedokrwiennej serca w Polsce oraz w Danii na mężczyzn w latach (opr. własne Wojtyniak B., Zdrojewski T. NIZP-PZH 2015) ,9 117,7 116, ,0 40,4 Polska Dania 20 15,

75 Zgony w Polsce Nowotwory złośliwe 24,5% Choroby układu krążenia 47% Pozostałe 22,5% Przyczyny zewnętrzne 6% Główny Urząd Statystyczny - Rocznik statystyczny 2012