Controlling w systemach ERP

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Controlling w systemach ERP"

Transkrypt

1 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 1 Prof. dr hab. Paul-Dieter Kluge Controlling w systemach ERP (Materiały do zajęć w semestrze zimowym 2005/2006 wersja dla studiów zaocznych) Literatura podstawowa Kluge P.D. et al., Komputerowo wspomagany controlling w małych i średnich przedsiębiorstwach, Politechnika Zielonogórska, Zielona Góra Kluge P.D. et al., Rachunkowość (Materiały do zajęć; szczególnie rozdział 3 : Rachunkowość zarządza), Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej, Zielona Góra Kluge P.D. et al., Podstawy controllingu (Materiały do zajęć), Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej, Zielona Góra Kluge P.D., Kużdowicz, P., Orzeszko, P., Systemy informatyczne zarządzania (Materiały do zajęć, Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej, Zielona Góra Spis treści 1. Podstawy 2. Elementy planowania w komputerowo wspomaganym controllingu logistycznym 3. Uzgodnienie ewidencji danych rzeczywistych w systemie klasy ERP z planowaniem 4. Analiza odchyleń plan - wykonanie 5. Podstawy planowania kroczącego Podstawą zaliczenia jest zasadniczo opanowanie materiału omówionego podczas wykładu oraz ćwiczeń. Wyżej wymienione pozycje literaturowe służą ugruntowaniu wiedzy w ramach samodzielnej pracy oraz przygotowaniu do egzaminu.

2 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 2 1. Podstawy Przedmiot Controlling w systemach ERP ma za zadanie zebranie wiedzy z przedmiotów Podstawy controllingu i Systemy informatyczne zarządzania. Z przedmiotu Controlling w systemach ERP wykorzystane zostaną: - pojęcie controllingu, w szczególności: Controlling als ganzheitliche Unternehmensbetrachtung aus Sicht der Wirtschaftlichkeitssicherung, die das Rechnungswesen als wichtigstes, aber nicht alleiniges Werkzeug nutzt ; erkenntnisorientierte Funktion des Controlling (rechtzeitiges Erkennen von Engpässen sowie Erarbeitung von Vorschlägen zu ihrer Bearbeitung nach dem Motto Die Geschäftsführung wird ein Problem bekommen und dann wahrscheinlich nicht sofort wissen, wie man es lösen kann ); adressatenspezifisches Aufbereiten von Informationen ( wann sage ich es wem mit welchen Mitteln? ), wozu auch das rechtzeitige (prophylaktische) Vorbereiten von Werkzeugen und Daten gehört; Wirtschaftlichkeitsaspekte des Controlling ( nicht alles, was aus Sicht der Theorie machbar ist, ist auch praktisch sinnvoll ); d.h. Aufwand-Nutzen-Denken auch im Einsatz von Controlling-Werkzeugen. - narzędzia controllingu ogólnego zastosowania, w szczególności: Rechnungswesen-Werkzeuge, insbesondere aus Rachunkowosc zarzadza; Kennzahlen und Kennzahlen-Systeme incl. ihrer Datenbasis (Bilanz, GuV- Rechnung, Mengen- Zeit- und Wert-Kennzahlen incl. ihrer Funktion als Bezugsgrößen; Datengrundlagen für heuristische Werkzeuge. - koncepcje planowania, w szczególności: Konzept einer integrierten Planung; Abbildung von Zusammenhängen; Berücksichtigung erfassbarer Istdaten; Realisierungsmöglichkeiten auf Basis von MS-Office. W controllingu niezbędne są dane i wspomaganie komputerowe. Z tego względu z przedmiotu Systemu informatyczne zarządzania zostaną wykorzystane: - definicje danych podstawowych jako podstawa elastycznego generowania danych; - przebiegi podstawowych procesów administracyjnych i dyspozycyjnych jako podstawa generowania danych rzeczywistych; - wprowadzenie do funkcji planowania. Podział ról pomiędzy wykład i ćwiczenia podobny jest dla obu przedmiotów: - na wykładach omawiane są różne możliwości wykorzystania narzędzi controllingowych w oprogramowaniu standardowym do zarządzania (o różnej cenie; - ćwiczenia (laboratoryjne) służą zapoznaniu się z szansami i ryzykami wykorzystania konkretnego systemu ERP (pro ALPHA) na potrzeby controllingu. Obliczenia dodatkowe i uzupełniające realizowane w arkuszu kalkulacyjnym MS Excel.

3 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 3 2. Elementy komputerowo wspomaganego planowania w controllingu logistycznym 2.1. Rozszerzenie metody planowania Krok 2: Zestawienie powiązań w ramach rozwinięcia i implementacji systemu wskaźników (strukturyzacja matematyczno-funkcjonalna) Cel planowania: określenie niezbędnych wewnętrznych i zewnętrznych wartości wskaźnikowych Rodzaje działań: o dane technologiczne dla wykorzystania zasobów o dane dla zdolności produkcyjnych o dane dla pierwotnych wielkości odniesienia o dane rynkowe (szczególnie ceny zakupu i sprzedaży; prawdopodobieństwa sprzedaży towarów) o pierwotne dane wpływające na płynność finansową (szczególnie warunki płatności, prawdopodobieństwa dotrzymania warunków płatności, zaciągnięte kredyty i ich spłata) o dalsze czynniki wpływające na koszty (szczególnie stawki kosztowe, stawki amortyzacji, stawki odsetek) Główne pytania dla opracowania zintegrowanego programu produkcji o P1: co sprzedajemy? o P2: jakimi środkami wytwarzamy sprzedawane świadczenia? o P3: jak mierzone będą sprzedawane świadczenia? o P4: jakie są znane problemy związane z zapewnieniem opłacalności? o P5: jak problemy te mogą być rozwiązane? o P6: jakie następstwa mają propozycje rozwiązania problemów? o P7: jakich informacji potrzebujemy do rozwiązania tych problemów? Przykłady zintegrowanego programu produkcji na bazie EXCEL-a: o przedsiębiorstwo produkcyjne (różne warianty sprawdzone w praktyce demonstracja) o przedsiębiorstwo dydaktyczne (przykład szkoleniowy, projekty dyplomowe) o oprogramowanie dla przedsiębiorstwa usługowego (przykład szkoleniowy sprawdzony w praktyce) o klub sportowy (przykład seminaryjny) o muzeum (praca dyplomowa) o przedsiębiorstwo handlowe (projekty dyplomowe) Na wyżej postawione pytania, w odniesieniu do omawianego w dalszej części przedsiębiorstwa produkcyjnego, można odpowiedzieć następująco: P1: Verkauf von Erzeugnissen oder Erzeugnisgruppen P2: Personal und Betriebsmittel P3: Umsätze auf der Basis von Mengen und Preisen P4: Unterschiedliche Problem-Schwerpunkte (z.b. Marketing, Finanzierung, Logistik)

4 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 4 P5: Schwerpunktspezifisch (z.b. Anwendung von Methoden des Marketing-Mix; Ausschöpfung unterschiedlicher Finanzierungsarten; Anwendung moderner Logistik- Konzepte) P6: Zusätzliche Aufwände (folglich müssen entsprechende Aufwands-Nutzens- Relationen abgebildet werden); zusätzliche Ressourcen-Belastungen P7: Informationen zur Quantifizierung von Aufwands-Nutzens-Relationen incl. der Wirkungen auf die Ressourcen-Belastungen von Erzeugnissen oder Erzeugnisgruppen P2: Personal und Betriebsmittel P3: Umsätze auf der Basis von Mengen und Preisen P4: Unterschiedliche Problem-Schwerpunkte (z.b. Marketing, Finanzierung, Logistik) P5: Schwerpunktspezifisch (z.b. Anwendung von Methoden des Marketing-Mix; Ausschöpfung unterschiedlicher Finanzierungsarten; Anwendung moderner Logistik- Konzepte) P6: Zusätzliche Aufwände (folglich müssen entsprechende Aufwands-Nutzens- Relationen abgebildet werden); zusätzliche Ressourcen-Belastungen P7: Informationen zur Quantifizierung von Aufwands-Nutzens-Relationen incl. der Wirkungen auf die Ressourcen-Belastungen W szczególności z odpowiedzi na pytania od 4 do 7 wynikają różne warianty matematycznofunkcjonalnej strukturyzacji przedsiębiorstwa produkcyjnego. W dalszej części rozważany jest (w praktyce często występujący) przypadek koncentracji na Marketingu z rozwiązaniem w zakresie polityki produktu oraz polityki cenowej, jak również jego głównego oddziaływanie na wielkość produkcji, czasy dostaw i finansowanie. Należy przy tym rozróżnić funkcje podstawowe i funkcje logistyczne. Z uwagi na funkcje logistyczne należy dokonać przynajmniej następujących rozszerzeń: - Kontrola istotności logistycznej (niem. Logistikrelevanz ) dla planowanej działalności przedsiębiorstwa oraz uwzględnienie najważniejszych logistycznych danych podstawowych; uzasadnienie: Prüfung der Logistikrelevanz für das zu planende Unternehmen sowie Berücksichtigung der wichtigsten logistikbezogenen Stammdaten; Begründung: Nur wenn die Erfüllung der Logistik-Aufgaben einen wesentlichen Einfluß auf die Wirtschaftlichkeit des Unternehmens hat, ist eine (entsprechend aufwendigere) Planung und Plan-Ist-Abweichungsanalyse zu rechtfertigen. - Szczegółowe planowanie czasów (np. czasów zaopatrzenia, czasów przebiegu, terminów dostaw dla klientów) oraz zapasów magazynowych; uzasadnienie: Benötigte Mengen zum richtigen Zeitpunkt am richtigen Ort als Logistik-Leistung; Bestände als wichtigstes traditionelles Steuerungsinstrument der Logistik - Wykorzystanie czasów, zapasów, jak również czynników na nie wpływających jako dodatkowe wielkości odniesienia dla rachunku kosztów i wyników; uzasadnienie: Bestände, Kosten und Erlöse sind Bestandteile vieler betriebswirtschaftlicher Kennzahlen. Sie selbst resultieren aus Entscheidungen über ihre Einflußgrößen. Folglich müssen die wichtigsten von Logistik-Entscheidungen betroffenen Einflußgrößen incl. ihrer Wirkungen abgebildet werden, um logistikspezifische Aspekte der Abweichungsanalyse sowie rollenden Planung realisieren zu können.

5 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 5 - Rozszerzenie planowanego systemu wskaźników o wskaźniki logistyczne Podstawy wykonywanych rachunków w ramach zintegrowanego planowania (funkcje logistyczne) Istotność logistyczna w planowanym przedsiębiorstwie: W ramach polityki produktu w przykładowym przedsiębiorstwie rozszerzono ofertę sprzedaży o nowe artykuły o numerach od P10 do P15. Nowy asortyment oferowany będzie na rynek głównie z myślą o przedsiębiorstwach świadczących usługi konserwacyjne. W związku z tym podjęta została decyzja o uruchomieniu produkcji nowych produktów, bazujących na nowych materiałach o numerach od M20 do M29). To z kolei wymaga rozszerzenia zdolności produkcyjnych o nowe gniazda produkcyjne (numery od 3 do 10). Wynikające bezpośrednio ze zmian, nowo wprowadzone dane podstawowe znajdują się w arkuszu Produkty, StrukturyPP, StrukturyMAT, Marszruty, jak również w tabeli Techno. Wynikające z tych zmian podwyższenie istotności logistycznej może zostać opisane w sposób następujący: Das Angebot kurzfristiger Lieferzeiten (wichtig für Instandhaltungsbetriebe!) erfordert eine stärkere Berücksichtigung von Beständen und Zeiten. Die Erweiterung der Teilefertigung bei Beibehaltung eines hohen Vernetzungsgrades führt zu einem APS-schwierigen Prozeß, und somit zur Notwendigkeit einer detaillierteren Berücksichtigung der Dilemma _Problematik. Die folglich insbesondere zu erwartende Erhöhung der Logistikkosten muß mit Erlössowie weiteren wirtschaftlichkeitsrelevanten Größen ausbilanziert werden können. Szczegółowe planowanie czasów: W przykładowym przedsiębiorstwie należy zaplanować następujące czasy: - czasy nabycia dla materiałów - czasy przebiegu produkcji - dopuszczalne czasy opóźnień z uwzględnieniem czasów dostaw dla klientów Planowanie czasów zaopatrzenia w materiały może być (na początek) przeprowadzane na bazie anonimowych zleceń klientów; tzn.: - Es existiert ein Materiallager, das mittels Beständen Schwankungen im Materialbedarf auffangen soll. - Diese lagerorientierte Beschaffung ist gerechtfertigt, weil eine (kundenauftragsanonyme) Serienfertigung vorliegt (jedes Verkaufserzeugnis kann von mehreren Kunden und wiederholt bestellt werden). - Eingabe der mit den Lieferanten vereinbarten Beschaffungszeiten in Produkty!, Spalte 8 Z kolei planowanie czasów przebiegu dla produkcji powinno być dokonywane w sposób bardziej szczegółowy; uzasadnienie:

6 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 6 - Da die Dilemma -Problematik relevant ist, müssen mindestens Abhängigkeiten zwischen den zu planenden Kapazitätsauslastungen und den zu planenden Lieferfristen berücksichtigt werden. Zasadnicza koncepcja: - Bei Planung von Standard-Losgrößen können über die Relation Σ Σ (Rüstzeit + (Losgröße * Stückzeit)) * Umrechnungsfaktor; zu summieren ist über Kapazitätsstellen und Arbeitsgänge; der Umrechnungsfaktor resultiert aus unterschiedlichen Dimensionen der Rüst- und Stückzeiten (meist Stunden oder Minuten) einerseits und der Durchlaufzeit (meist Kalendertage) andererseits verkaufserzeugnisspezifische minimale Plan-Produktions-Durchlaufzeiten (d.h. Durchlaufzeiten in der Produktion ohne Wartezeiten, aber auch ohne Berücksichtigung von Überlappungen und Splittungen, da letztgenannte wichtige Steuerungselemente sind und daher nicht verplant werden sollten) ermittelt werden. - Die minimalen Durchlaufzeiten ergeben sich als gewogenes arithmetisches Mittel aus den minimalen Plan-Produktions-Durchlaufzeiten (gewichtet mit den Produktionsmengen) und Durchlaufzeiten = 0 (gewichtet mit den geplanten Lagerbeständen). - Diesen minimalen Durchlaufzeiten sind den Kunden angebotene verkaufserzeugnisspezifische (Plan-) Durchlaufzeiten gegenüberzustellen. Im Ergebnis dessen erhält man geplante zulässige Schlupfzeitanteile an den angebotenen Durchlaufzeiten. - Die geplanten Standard-Losgrößen werden in der Tabelle Marszruty, Zeile 4 eingetragen. - Die minimalen Durchlaufzeiten werden in der Tabelle KosztyBespo, Zeile 14 berechnet; ihre Dimension ist Kalendertage. Im Beispielunternehmen sind (vorerst) nur Verkaufserzeugnis-Lagerbestände vorgesehen. Ihre Mengen werden in der Tabelle Sprzedaz, Zeile 21 auf der Basis der geplanten Absatzwahrscheinlichkeiten (die in die Tabelle Sprzedaz, Zeile 20 einzutragen sind) berechnet. - Die angebotenen Durchlaufzeiten werden in der Tabelle KosztyBespo, Zeile 15 berechnet; dabei wird zwischen Express-Lieferungen (Lieferfristen sind in Tabelle Produkty, Spalte 20 und geplante Verkaufsmengen in Tabelle Sprzedaz, Zeile 7 einzutragen) und Normal-Lieferungen (Lieferfristen in Produkty, Spalte 22; Verkaufsmengen in Sprzedaz, Zeile 6) unterschieden. - Die zulässigen Schlupfzeitanteile werden in der Tabelle KosztyBezpo, Zeile 16 berechnet. Zwecks Erleichterung ihrer Analyse wird in Zeile 16, Spalte 3 der durchschnittliche Schlupfzeitanteil (gewogenes arithmetisches Mittel aus der Basis der Produktionsmengen) berechnet. Dopuszczalne czasy opóźnień w założonych czasach przebiegu (procesu produkcyjnego) należy przeanalizować z wykorzystaniem zależności wynikających z teorii kolejek: - Ausgangspunkt sind warteschlangentheoretische Formeln oder auf ihnen basierende Typkurven; vgl. Kapitel 2; die geplanten (organisatorisch bedingten) Stillstandszeiten sollten möglichst explizit im Rahmen der Kapazitätsplanung ausgewiesen werden.

7 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 7 - Unterscheiden sich die (bislang) geplanten zulässigen Schlupfzeitanteile wesentlich von den warteschlangentheoretisch zulässigen Schlupfzeitanteilen, so sind z.b. folgende Anpassungsmaßnahmen zu planen: Veränderung der (organisatorisch bedingten) Stillstandszeiten; Veränderungen der angebotenen Durchlaufzeiten; Einführung bzw. Veränderung von Beständen an Fertigerzeugnissen und Halbfabrikaten (was wiederum Auswirkungen auf die minimalen Durchlaufzeiten hat); Veränderung der Standard-Losgrößen. - Die warteschlangentheoretisch vertretbaren Schlupfzeitanteile werden (zur Zeit) im Programm noch nicht ausgewiesen; sie müssen folglich unter Nutzung der Typkurven sowie weiterer Gesichtspunkte (z.b. Möglichkeiten einer Nutzung von APS- Funktionalitäten) extern festgelegt werden. - Zur Anpassung der in Tabelle KosztyBezpo, Zeile 16 ausgewiesenen zulässigen Schlupfzeitanteile an die vertretbaren Schlupfzeitanteile sind folgende Parameteränderungen möglich: Veränderung der (organisatorisch bedingten) Stillstandszeiten in Tabelle Zdolnosci, Spalte 4 (dabei ist zu beachten, dass aus diesen Anteilsgrößen auch technisch bedingte Stillstandszeiten zu bedienen sind); Veränderungen der angebotenen Durchlaufzeiten in Tabelle Produkty, Spalten 20 und 22; Einführung bzw. Veränderung von Beständen an Fertigerzeugnissen mittels Festlegung der Absatzwahrscheinlichkeiten in Tabelle Sprzedaz, Zeile 20; Veränderung der Standard-Losgrößen in Tabelle Marszruty, Zeile 4. Wykorzystanie czasów, zapasów magazynowych oraz powodujących je czynników wpływających jako dodatkowych wielkości odniesienia dla planowania kosztów i przychodów: Zadania do wykonania w przykładowym przedsiębiorstwie: - Sprawdzenie możliwości zastosowania, jak również integracji matematycznych rachunków optymalizacyjnych; - Tradycyjne planowanie kosztów i przychodów na bazie dozwolonych dodatkowo wielkości odniesień. Sprawdzenie możliwości zastosowania matematycznych rachunków optymalizacyjnych jest wymagane przede wszystkim z następujących powodów: - Einerseits gibt es eine Vielzahl logistikorientierter Optimierungsmodelle, deren Zielfunktionen in der Regel Kostenkriterien sind. Folglich können durch sie unmittelbar (und zudem noch aus Wirtschaftlichkeitssicht günstige) Zusammenhänge zwischen Einflußgrößen und Kosten (also ohne den Umweg über Bezugsgrößen) abgebildet werden. - Andererseits erfordern die einzelnen Modelle Daten, die nicht immer bereitgestellt werden können. Die Modellrechnungen selbst sollten mit verfügbarer (Standard-) Software ausführbar sein. Ferner ist die Nutzung der Ergebnisse meist nur unter bestimmten (der Modellierung zugrunde liegenden) Bedingungen erforderlich, die auch nicht immer realistisch sind.

8 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 8 - Schließlich muß überlegt werden, inwieweit die Nutzung von optimalen Lösungen im Rahmen der Planung zu viel Steuerungspotenzial nutzt und dann ebenfalls zu wenig realistischen Varianten führt. Sprawdzenie dokonane dla przykładowego przedsiębiorstwa mogłoby doprowadzić do uzyskania następujących wyników: - Infolge der lagerorientierten und kundenauftragsanonymen Beschaffung könnten entsprechende einfache Lagerhaltungsmodelle interessant sein. - Kundenauftragsspezifische Lagerhaltungsmodelle sind infolge der kundenauftragsanonymen Beschaffung nicht nutzbar; stochastische Lagerhaltungsmodelle basieren auf statistischen Kennzahlen und nutzen Fehlmengenkosten. Beide sind nicht so einfach bereitstellbar. Ansonsten bestehen Chancen für eine Realisierung mit EXCEL sowie eine Integration der Ergebnisse (Bestellmengen, Sicherheits- und Meldebestände) in ERP-Lösungen. - Da in der Produktion APS-schwierige Prozesse vorliegen, sollte auf die Nutzung entsprechender APS-Funktionalitäten in der Planung verzichtet werden (Probleme der Datenbereitstellung; Zwang zur Nutzung von Spezial-Software, die in der Regel mit EXCEL nicht koppelbar ist; nahezu völliges Verbrauchen von Steuerungspotenzial). - Auch für die Distribution sollte auf Optimierungsrechnungen (vorerst) verzichtet werden (einfache Transportmodelle sind nicht anwendbar, weil es nur einen Produktions-Standort gibt; Rundreise- und ähnliche Modelle sind ähnlich wie vorstehend die APS-Funktionalitäten einzuschätzen). - Wyżej wymienione trudności w zastosowaniu modeli optymalizacyjnych w zaopatrzeniu mogłyby zostać pokonane w sposób następujący (por. materiał do ćwiczeń 2001; rozdział 3): o getrennte Optimierung von Sicherheitsbeständen und Bestellmengen; o für die Ermittlung der Sicherheitsbestände Nutzung eines kostengünstigen Lieferbereitschaftsgrades; Lagerhaltungskostensätze über Interpretation als Umlaufmittelbindung in der Wiederbeschaffungszeit (Anwendung liquiditätsabhängiger Zinssätze; vorerst Eingabe des Jahres-Zinsatzes in StanyMater, Z2S4); Fehlmengenkosten-Zuschlagssätze über Handelsspannen des Material- Großhandels (da Serienmaterial genutzt wird, sind Expressbezüge beim Großhandel zwecks Verhinderung von Fehlmengen sinnvoll); Eingabe in Produkty, Spalte 7; wenn Kunden unabhängig voneinander bestellen, ist der Bedarf in der Wiederbeschaffungszeit annähernd normalverteilt; mittlerer Bedarf in der Wiederbeschaffungszeit durch Umrechnung des Planperiodenbedarfs unter Nutzung der in Produkty, Spalte 8 einzugebenden Werte in StanyMater, Spalte 9; vereinfachte Berechnung der Standardabweichung (1/3 der Differenz aus mittlerem und minimalem Bedarf in der Wiederbeschaffungszeit (Eingabe des letztgenannten in Produkty, Spalte 9), Berechnung in StanyMater, Spalte 10); Meldebestandsermittlung unter Nutzung der EXCEL-Standardfunktion NORMINV (in StanyMater, Spalte 13); Sicherheitsbestand = Meldebestand mittlerer Bedarf in der Wiederbeschaffungszeit (in StanyMater, Spalte 12); o für die Ermittlung kostengünstiger Bestellmengen Nutzung der klassischen Bestellmengenformel in StanyMater, Spalte 14 (da Bedarf und Lagerkosten

9 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 9 periodenabhängig sind, kann theoretisch eine beliebige Periodenlänge gewählt werden; im Beispiel ist es die Planperiode); o modifizierte Berechnung des Bestellkostensatzes in StanyMater, Z3S4: Ansatz: variable Personalkosten pro Bestellung (einzugeben in Wynagrodzenia, Z12S4) + variable Transportkosten pro Bestellung (in KosztyOgolne, Z15S11 einzugebender Transportkostensatz * Anteil der selbst zu realisierenden Transporte (wird als gewogenes arithmetisches Mittel in Produkty Z1S10 unter Nutzung der in Produkty, Spalte 10 einzugebenden diesbezüglichen Lieferkonditionen mit den Lieferwerten ( Materialy, Spalte 5) als Gewichten berechnet). Po przeprowadzeniu tego rodzaju sprawdzenia, integracja matematycznych rachunków optymalizacyjnych staje się relatywnie mniej złożona z następujących powodów: - Die Modell-Eingangsgrößen können als einzugebende Planwerte oder als Ergebnisse von Rechnungen in anderen Planteile bereitgestellt werden. - Die Modellrechnungen können unmittelbar im Rahmen der integrierten Planung realisiert werden, wenn sie mit EXCEL oder mit einer EXCEL-koppelbaren Standardsoftware durchführbar sind. - Die optimalen Ergebnisse der (Kosten-) Zielfunktionen können unmittelbar in entsprechende Zusammenstellungen von Plankennzahlen integriert werden. Allerdings ist dabei zu beachten, dass keine Doppelerfassungen entstehen (z.b. optimieren viele Modelle Lager- oder Transportkosten. Diese Kostenarten sind auch für andere (nicht optimierte) betriebswirtschaftliche Prozesse relevant; sie können aber selten im Rechnungswesen in optimierte und nicht optimierte Bestandteile zerlegt werden). - Zu Eingangsgrößen und Modellrechnungen vgl. vorstehender Block. - Integracja optymalnych wyników : o Die Lagerhaltungskosten werden (zur Zeit) nur indirekt (über die Materialbestandsrechnungen in StanyMater, Spalten 15 und 16 mit Export der Wertsumme ( StanyMater Z7S16) zum RoI-Schema ( Zapasy ) berücksichtigt. o Die (variablen) Bestellkosten werden entsprechend ihren Bestandteilen auf zwei Wegen exportiert : Personalkosten in Wynagrodzenia Z10S4 (berechnet aus Anzahl Bestellungen ( StanyMater, Spalte 17 auf der Grundlage von Bedarf / Bestellmenge) und Kostensatz ( Wynagrodzenia Z12S4) mit Weiterreichung an KosztyOgolne und Koszty ; Transportkosten in KosztyOgolne, Z15S13 (berechnet aus Anzahl von selbst zu realisierenden Transporten ( StanyMater, Spalte 18 auf der Grundlage von Transportzahl * (1-Anteil der Lieferungen frei Haus )) und Kostensatz mit Weiterleitung an Koszty ; o Die Fehlmengenkosten (koszty niedoborów) sind im vorliegenden Fall echt auftretende (sogar zahlungswirksame) Kosten. Ihre Planung und Integration erfolgt daher ähnlich der Kapazitäts-Anpassungskosten (vgl. Podstawy controllingu): Ermittlung der Kosten über die Relation (1-Servicegrad) * Fehlmengen-Zuschlagssatz * Bestellwert (Ergebnisse in StanyMater, Spalte 19); Addition der Fehlmengen-Kostensumme zu den Material-Einzelkosten in Koszty Z12S3; Ermittlung der Fehlmengen-Materialstückkosten in StanyMater, Spalte 20 und Umrechnung auf die Verkaufserzeugnisse unter Nutzung von StrukturyMAT in KosztyBespo, Zeile 6.

10 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 10 Tradycyjne planowanie kosztów i przychodów na bazie dodatkowo dopuszczalnych wielkości odniesień bazuje na (przeważnie) liniowym podejściu do rozpatrywanych związków pomiędzy danym rodzajem kosztu względnie rodzajem wyniku a daną wielkością odniesienia (por. Rachunkowość zarządcza). Z tego względu wynika konieczność sprawdzenia: - Welche Kosten- und Erlösarten sind logistikorientiert zu planen? - Welche (logistikrelevanten) Bezugsgrößen sind sinnvoll? - Welche dieser Bezugsgrößen sind mit vertretbarem Aufwand planbar und auch im Ist ermittelbar? - Können zwischen diesen Bezugsgrößen und (Logistik-)Kostenarten (meist unter Nutzung von Betriebsdatenarchiven) lineare Zusammenhänge nachgewiesen werden? Sprawdzenie dokonane dla przykładowego przedsiębiorstwa mogłaby doprowadzić do uzyskania następujących wyników: - Logistikorientiert zu planen sind Transportkosten (getrennt für Ein- und Verkauf), Rüstkosten sowie ggf. Reisekosten, Postkosten, Fremddienstleistungen und Büromaterial. Im Bereich der variablen Gehaltsbestandteile könnten insbesondere in den Kostenstellen Gospodarka materialowa, Produkcja und Zbyt logistikrelevante Bezugsgrößen als Bemessungsgrundlage verwendet werden. - Als logistikorientierte Erlösarten können Preis-Zuschläge für Expressbestellungen sowie in Rechnung gestellte Transportleistungen angesehen werden. Ferner sind Erlösschmälerungen als Folge der Nichteinhaltung logistischer Parameter interessant. Sofern sie sich in Vertragsstrafen ausdrücken lassen, sind sie leichtg erfassbar. Schwieriger ist hingegen der Nachweis indirekter (Image-) Wirkungen (Hinweis auf Data-Mining-Aufgabe). - Sinnvoll und auch mit einem vertretbaren Aufwand planbar sind Anzahlen von Transporten im Einkauf und Verkauf (ggf. unterteilt nach Eil- und Normal- Transporten sowie nach Eigen - und Lieferanten-/Kunden -Transporten), Anzahlen von Bestellungen und Kundenaufträgen (Hinweis auf die Philosophie der Prozeßkostenrechnung), Anzahl von Rüstvorgängen (über Standardlose) sowie Rüstzeiten, Preis-Zuschlagssätze sowie Kostensätze als Bemessungsgrundlage für variable Gehaltsbestandteile. - Lineare Zusammenhänge konnten für folgende Bezugsgrößen-Kostenarten- Kombinationen nachgewiesen werden: o Anzahl von Bestellungen (Zam) für Postkosten und Büromaterial in der Kostenstelle Gospodarka materialowa ; o Anzahl von selbst zu realisierenden (Beschaffungs-) Transporten (Zam(t)) für Einkaufs-Transportkosten in der Kostenstelle Gospodarka materialowa ; o Anzahl von Kundenaufträgen (Zlec) für Verpackungskosten, Postkosten und Büromaterial in der Kostenstelle Zbyt ; o Anzahl von selbst zu realisierenden (Verkaufs-) Transporten (Zlec(t)) für Verkaufs-Transportkosten in der Kostenstelle Zbyt ; o Zam + Zlec für Postkosten in der Kostenstelle Rachunkowosc - Diese Zusammenhänge haben die Geschäftsführung bewogen, Zam als Bezugsgröße für variable Gehaltsbestandteile im Einkauf sowie Zlec als diesbezügliche Bezugsgröße im Verkauf zu nutzen. Provisionen werden dabei getrennt berechnet (und gehen planungsseitig wie bisher in die entsprechende Kostenart ein). - Die Ermittlung von Zam und Zam(t) wurde bereits im vorhergehenden Block erläutert.

11 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 11 - Zwecks Planung von Zlec müssen zunächst in Produkty, Spalten 21 und 23, verkaufserzeugnisspezifische Bestellmengen für Express- und Normal-Aufträge eingegebnen werden. Auf dieser Grundlage werden die Auftragszahlen in Sprzedaz, Zeile 4 über die Relation Verkaufsmenge/Bestellmenge je Auftrag ermittelt. - Ebenso müssen zur Planung von Zlec(t) zunächst in Produkty, Spalte 16, Anteilgrößen für Lieferungen frei Haus eingegeben werden. Sie werden in Sprzedaz, Zeile 5, mit Zlec multipliziert. - Diese logistikorientierten Bezugszahlen werden (methodisch wie bisher) in den entsprechenden Zellen von Wynagrodzenia und KosztyOgolne übernommen und für die Planung der entsprechenden Gemeinkostenarten genutzt. Die Ergebnisse werden (ebenfalls methodisch wie bisher) in Koszty übernommen. - Zwecks Ermittlung der Rüstkosten werden zunächst die Loszahlen ermittelt: Dazu werden die Standardloszahlen der Verkaufserzeugnisse (ihre Berechnung in StrukturyPP, Zeile 2, wurde bereits früher beschrieben) eigenfertigungserzeugnisspezifisch mit den Werten aus den Mengenstücklisten (Zeilen in StrukturyPP ) multipliziert (Ergebnisse in Techno, Zeile 3). Somit wird unterstellt, dass auch die Losbildung für die Eigenfertigungsteile tendenziell in Abhängigkeit von den Standardlosen der Verkaufserzeugnisse erfolgt. - Die Rüstzeiten werden in einer (neuen) Spalte 6 von Zdolnosci kapazitätsstellenspezifisch als Produkt aus Loszahlen und Rüstzeiten (letztgenannte sind ebenfalls in Techno enthalten) ermittelt. Sie gehen zusätzlich (in Spalte 21) in die bisherigen Stillstandszeiten ein (die nunmehr Stillstands- und Rüstzeiten heißen). Auf dieser Basis werden (methodisch wie bisher, also zunächst Anpassungs- und Rüstkosten je Stunde in Zdolnosci, Spalte 24) die Anpassungs- und Rüstkosten je Verkaufserzeugnis in KosztyBezpo, Zeile 10 berechnet. Die Summe dieser Kosten geht (wie bisher) in die variablen Lohnkosten ( Koszty, Z11S3) ein. Rozszerzenie planowanego systemu wskaźników o wskaźniki logistyczne: Zasadniczo należy rozróżnić wskaźniki wartościowe, wyznaczane na podstawie danych pochodzących z Bilansu i RZiS, oraz wskaźniki, które wykorzystują inne wielkości planowane. Wyznaczenie wskaźników logistycznych, należących do pierwszej kategorii nie stwarza żadnych trudności; uzasadnienie: - Plan-Bilanzen und Plan-GuV-Rechnungen sollten zu jeder integrierten Planung gehören; folglich besteht die Aufgabe lediglich darin, in einer gesonderten Tabelle die benötigten Kennzahlen unter Nutzung ihrer Definition (Achtung! Bei Bilanzzahlen, die mit GuV-Zahlen kombiniert werden, müssen Durchschnittswerte berechnet werden!) zu berechnen. Konsekwencją takiego postępowania, w odniesieniu do ostatniej grupy, są ograniczenia, co do możliwości wyznaczania pożądanych wskaźników. W szczególności dotyczy to możliwość obliczania planowanych mierników; przykłady odnoszą się do zarysu przedstawionego w rozdziale 3.1.: - Von den Meßgrößen für Logistik-Tätigkeiten sind Bestellungen (insgesamt) leicht plan- und registrierbar. Hingegen erfordert das Planen und Erfassen der Teil- Aktivitäten zusätzliche Aufwände. - Von den Meßgrößen für Logistik-Dienstleistungen sind Bestell- und Lieferfristen leicht plan- und registirierbar. Hingegen erfordert das Planen und Erfassen der Einhaltung von Lieferkonditionen incl. Elastizitäten in der Regel zusätzliche Aufwände.

12 Kluge: Skrypt do przedmiotu Controlling w systemach ERP (studia zaoczne) 12 - Die Ermittlung von Zeitgrößen für Logistik-Tätigkeiten erfordert meist erhöhte Aufwände. - In den Tabellen Bilans sowie Rzis sind die Standard-Schemata aus Rachunkowosc finansowa enthalten; vgl. auch entsprechende Aufgabenstellung in Podstawy controllingu, Ende von Kapitel 3. - Auf dieser Grundlage wurden im oberen Teil der Tabelle Wskazniki einige der im Abschnitt 3.1., Tabellen 1 und 2 aufgeführten (Wert-) Kennzahlen berechnet. - Der untere Teil der Tabelle Wskazniki enthält die wichtigsten Eingangs - Kennzahlen des (klassischen) RoI-Schemas; bezüglich Erlösen und Kosten weiter differenziert. Damit soll gezeigt werden, dass man ggf. auch ohne eine extra Tabelle RoI auskommen kann. - Die Prüfung der Planbarkeit von Logistik-Kennzahlen aus dem Abschnitt 3.1., die auch Mengen- und Zeitgrößen benötigen, erfolgt in den Übungen Wspomaganie podejmowania decyzji z wykorzystaniem wariantu podstawowego Narzędzie do zintegrowanego planowania działalności przedsiębiorstwa służy generalnie do przećwiczenia występujących powiązań w sensie wykonania rachunków co by było, gdyby (technika scenariuszy). Przy wielokrotnym powtarzaniu tych czynności wyrabia się wyczucie co do specyficznych dla przedsiębiorstwa powiązań. Może stanowić to część wiedzy doświadczalnej kadry zarządzającej. Ponieważ każdy program może być obarczony błędami lub (jeżeli nie popełniło się błędu samemu) może zostać nieprawidłowo zinterpretowany, powinien zostać przetestowany z wykorzystaniem wiedzy o ekonomicznych łańcuchach powiązań występujących w przedsiębiorstwie. Podczas wykładów omówiony zostanie przede wszystkim ostatni z wymienionych aspektów; podczas ćwiczeń przedyskutowana może zostać, o ile pozwolą na to uwarunkowania techniczne, także metoda scenariuszy. Wpływ zmiany wielkości produkcji i sprzedaży (zwiększenie lub zmniejszenie funkcje logistyczne):

Steuerberaterin Ria Franke

Steuerberaterin Ria Franke Polnische Arbeitnehmer mit Wohnsitz in Polen Polscy pracownicy z miejscem zamieszkania w Polsce Steuerberaterin Ria Franke Verdienst > 450 / Monat Wynagrodzenie > 450 /miesięcznie Entscheidung über die

Bardziej szczegółowo

5. Analiza odchyleń plan - wykonano

5. Analiza odchyleń plan - wykonano Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Podstawy controllingu 38 5. Analiza odchyleń plan - wykonano Zgodność pomiędzy danymi rzeczywistymi a zaplanowanymi występuje rzadko (także przy konsekwentnym wykorzystywaniu

Bardziej szczegółowo

Controlling wspomagany komputerowo. Doswiadczenia z zastosowan w średnich przedsiebiorstwach

Controlling wspomagany komputerowo. Doswiadczenia z zastosowan w średnich przedsiebiorstwach P. D. Kluge Controlling wspomagany komputerowo. Doswiadczenia z zastosowan w średnich przedsiebiorstwach (PTE Zielona Góra; 24.09.05) Controlling naleŝy do młodych dziedzin związanych z organizacją i zarządzaniem.

Bardziej szczegółowo

Vertrag Nr. / Umowa nr:

Vertrag Nr. / Umowa nr: 1 Ort und Datum Vertrag Nr. / Umowa nr: zwischen: Suwałki Miejscowość i data / pomiędzy: der Jobagentur / agencją zatrudnienia: Lingua Germanica ul. Noniewicza 10/444 16 400 Suwałki Polska Nr. der Genehmigung

Bardziej szczegółowo

Język akademicki Wstęp

Język akademicki Wstęp - Rozpoczęcie W mojej pracy zbadam/rozważę/będę oceniać/przeanalizuję... Ogólny wstęp do wypracowania/pracy Aby móc odpowiedzieć na to pytanie, musimy przyjrzeć się bliżej... Przybliżenie przedmiotu swoich

Bardziej szczegółowo

PARLAMENT EUROPEJSKI

PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 ««««««««««««2009 Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności 6.4.2005 WERSJA TYMCZASOWA 2004/0225(COD) ***I PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie

Bardziej szczegółowo

Cena franco szt. Dźwig/netto / 1.000szt. (obszar zastosowania: domki jednorodzinne, bliźniaki, domki szeregowe, wielorodzinne) 0,70 kg/dm³ 8

Cena franco szt. Dźwig/netto / 1.000szt. (obszar zastosowania: domki jednorodzinne, bliźniaki, domki szeregowe, wielorodzinne) 0,70 kg/dm³ 8 Unsere Homepage www.juwoe.de Kein Medium ist so aktuell wie das Internet In dieser Preisliste finden Sie alle unsere neuen und bekannten Produkte. Aber was ist mit Ziegeln, die erst nach dem Druck entwickelt

Bardziej szczegółowo

Z L E C E N I E Nazwa firmy (spółki)..

Z L E C E N I E Nazwa firmy (spółki).. Rejestracja podatkowa w Niemczech spółki kapitałowej z siedzibą w Polsce Rejestracja podatkowa w Niemczech jest obowiązkowa, jeżeli firma z siedzibą w Polsce ma wykonywać w Niemczech usługi, od których

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 2013 JĘZYK NIEMIECKI

PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 2013 JĘZYK NIEMIECKI PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 201 JĘZYK NIEMIECKI KWIECIEŃ 201 ZESTAW ISN_0 1 minuty (Wersja dla zdającego) Wybierasz się ze znajomymi na pieszą wycieczkę po okolicy. Porozmawiaj

Bardziej szczegółowo

www.mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl www.jezyki-mniejszosci.pl

www.mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl www.jezyki-mniejszosci.pl www.mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl www.jezyki-mniejszosci.pl Polski system oświaty umożliwia uczniom należącym do mniejszości narodowych i etnicznych podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej,

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ROZPOCZĘCIA EGZAMINU! Miejsce na naklejkę dysleksja MJN-R1_1P-082 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO MAJ ROK 2008 POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe. Anfrage. Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. w Polkowicach Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. in Polkowice

Zapytanie ofertowe. Anfrage. Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. w Polkowicach Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. in Polkowice Zapytanie ofertowe Anfrage Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. w Polkowicach Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. in Polkowice Nr zapytania Data Anfragenummer Datum VWMP2013000090 03.12.2013 Miejscowość Ort

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO dysleksja MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Arkusz III POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 110 minut ARKUSZ III GRUDZIEŃ ROK 2005 Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy arkusz zawiera 8 ponumerowanych

Bardziej szczegółowo

Szkoła płynnego mówienia B1/B2 edycja I

Szkoła płynnego mówienia B1/B2 edycja I 10 czerwca 2019 Dzisiaj nauczysz się, jak wyrazić swoje zdanie i jak przy nim obstawać. Jako przykład i zadania domowe posłużą nam przykładowe testy z egzaminów Goethe-Institut, Telc oraz ÖSD B1 i B2.

Bardziej szczegółowo

Freiwillige Feuerwehr Reken Ochotnicza Straż Pożarna Reken

Freiwillige Feuerwehr Reken Ochotnicza Straż Pożarna Reken Ochotnicza Straż Pożarna Reken - Hilfeleistung bei Notständen und bei Unfällen -Pomoc w stanach zagrożenia i w wypadkach -Brandbekämpfung und Menschenrettung - Zwalczanie pożarów i ratownictwo ludzi -Brandschutzaufklärung

Bardziej szczegółowo

Czy mogę podjąć gotówkę w [nazwa kraju] bez dodatkowych opłat? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt

Czy mogę podjąć gotówkę w [nazwa kraju] bez dodatkowych opłat? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt - Allgemeines Czy mogę podjąć gotówkę w [nazwa kraju] bez dodatkowych opłat? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt Jakie opłaty obowiązują za korzystanie z obcych

Bardziej szczegółowo

Czy mogę podjąć gotówkę w [nazwa kraju] bez dodatkowych opłat? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt

Czy mogę podjąć gotówkę w [nazwa kraju] bez dodatkowych opłat? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt - Allgemeines Czy mogę podjąć gotówkę w [nazwa kraju] bez dodatkowych opłat? Czy mogę podjąć gotówkę w [nazwa kraju] bez dodatkowych opłat? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO część ustna

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO część ustna EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO część ustna 2012 Halina Wachowska Egzamin maturalny 2012 r. Część ustna 1 3 minuty Jesteś na wymianie młodzieżowej w Niemczech. Koleżankę / kolegę z Niemiec interesuje

Bardziej szczegółowo

Kostenloses Internet in Posen und Umgebung

Kostenloses Internet in Posen und Umgebung Kostenloses Internet in Posen und Umgebung Posen bietet seinen Bewohnern und allen Touristen kostenlose WLAN-Hotspots. Für Gäste, die geschäftlich in der Stadt sind, ist es ein wesentliches Kommunikationsmittel,

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 2013 JĘZYK NIEMIECKI

PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 2013 JĘZYK NIEMIECKI PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 201 JĘZYK NIEMIECKI KWIECIEŃ 201 ZESTAW ISN_0 1 minuty (Wersja dla zdającego) W czasie pobytu za granicą mieszkasz u znajomych. Z nimi odwiedziłeś/-łaś

Bardziej szczegółowo

Digitalizacja szlaku konnego w Borach Dolnośląskich i jego promocja. Digitalisierung Reitwege in Bory Dolnośląskie und deren Werbung

Digitalizacja szlaku konnego w Borach Dolnośląskich i jego promocja. Digitalisierung Reitwege in Bory Dolnośląskie und deren Werbung Digitalizacja szlaku konnego w Borach Dolnośląskich i jego promocja Digitalisierung Reitwege in Bory Dolnośląskie und deren Werbung Konferencja organizowana w ramach projektu Digitalizacja szlaku konnego

Bardziej szczegółowo

JĘZYK NIEMIECKI DLA ABSOLWENTÓW KLAS DWUJĘZYCZNYCH

JĘZYK NIEMIECKI DLA ABSOLWENTÓW KLAS DWUJĘZYCZNYCH Egzamin maturalny maj 2009 JĘZYK NIEMIECKI DLA ABSOLWENTÓW KLAS DWUJĘZYCZNYCH KLUCZ PUNKTOWANIA ZADAŃ CZĘŚĆ I HÖRVERSTEHEN ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Poprawna odpowiedź (1 pkt) A. X B. X C. D. X E. X

Bardziej szczegółowo

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji języka niemieckiego

Scenariusz lekcji języka niemieckiego Termin realizacji:. Czas trwania : 45 min. Klasa III gim Temat lekcji: Wie feierst du? Scenariusz lekcji języka niemieckiego Cele językowe: Uczeń zna słownictwo ze świętami Bożego Narodzenia Rozumie tekst

Bardziej szczegółowo

Bardzo formalny, odbiorca posiada specjalny tytuł, który jest używany zamiast nazwiska

Bardzo formalny, odbiorca posiada specjalny tytuł, który jest używany zamiast nazwiska - Wstęp polski Szanowny Panie Prezydencie, niemiecki Sehr geehrter Herr Präsident, Bardzo formalny, odbiorca posiada specjalny tytuł, który jest używany zamiast nazwiska Szanowny Panie, Sehr geehrter Herr,

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO MAJ 2012 POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 23 WPISUJE ZDAJĄCY

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO MAJ 2012 POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 23 WPISUJE ZDAJĄCY Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

Przykładowy egzamin maturalny z języka niemieckiego część ustna. Przykładowy egzamin maturalny z języka niemieckiego (wersja dla egzaminującego)

Przykładowy egzamin maturalny z języka niemieckiego część ustna. Przykładowy egzamin maturalny z języka niemieckiego (wersja dla egzaminującego) Rozmowa wstępna Przykładowy egzamin maturalny z języka niemieckiego (wersja dla egzaminującego) Rozmowa wstępna ¹ 2 minuty Guten Tag./Guten Morgen. Mein Name ist, und das ist meine Kollegin/mein Kollege.

Bardziej szczegółowo

Egzamin maturalny z języka niemieckiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego)

Egzamin maturalny z języka niemieckiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego) Egzamin maturalny na poziomie dwujęzycznym 111 2.6.4. Część ustna. Przykładowe zestawy zadań Przykładowe pytania do rozmowy wstępnej Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego) Rozmowa wstępna 1 minuta

Bardziej szczegółowo

CONTROLLING W ZINTEGROWANYCH SYSTEMACH ZARZADZANIA ROZDZIAŁ CZWARTY. SYSTEMY ERP DEDYKOWANE DLA MSP

CONTROLLING W ZINTEGROWANYCH SYSTEMACH ZARZADZANIA ROZDZIAŁ CZWARTY. SYSTEMY ERP DEDYKOWANE DLA MSP Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 1 Prof. dr habil. PaulDieter Kluge Dr inż. Krzysztof Witkowski Mgr inż. Paweł Orzeszko CONTROLLING W ZINTEGROWANYCH

Bardziej szczegółowo

dodatkowych opłat? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt

dodatkowych opłat? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt - Allgemeines Kann ich in [Land] gebührenfrei Geld abheben? Czy mogę podjąć gotówkę w [nazwa kraju] bez dodatkowych opłat? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt Welche

Bardziej szczegółowo

Odc. 3. Oddział ratunkowy po wypadku w pracy

Odc. 3. Oddział ratunkowy po wypadku w pracy Odc. 3. Oddział ratunkowy po wypadku w pracy Lista dialogowa: Ała! Jeszcze trochę... Wiem że boli... Już jesteśmy. Guten Tag, wie kann ich Ihnen helfen? Mein Kollege hatte einen Unfall auf der Baustelle,

Bardziej szczegółowo

UZUPEŁNIA ZDAJĄCY miejsce na naklejkę

UZUPEŁNIA ZDAJĄCY miejsce na naklejkę Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2013 KOD UZUPEŁNIA ZDAJĄCY PESEL miejsce na naklejkę EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji. 1. Informacje wstępne: Klasa: II a 1 liceum (grupa dwujęzyczna); Czas trwania zajęć: 45 minut; Nauczany przedmiot: matematyka;

Scenariusz lekcji. 1. Informacje wstępne: Klasa: II a 1 liceum (grupa dwujęzyczna); Czas trwania zajęć: 45 minut; Nauczany przedmiot: matematyka; 1. Informacje wstępne: Klasa: II a 1 liceum (grupa dwujęzyczna); Czas trwania zajęć: 45 minut; Nauczany przedmiot: matematyka; Scenariusz lekcji 2. Program nauczania: Matematyka z plusem. Program nauczania

Bardziej szczegółowo

Anfrage. 95 Jahre 95 lat

Anfrage. 95 Jahre 95 lat Anfrage KONTAKT: Telefon +49 561 40090160 Fax 032223735277 email anfrage@24.pflegeteam.net Skype pflegeteam.net Internet www.24.pflegeteam.net Adres pocztowy: Wallensteinstr. 3 Doradztwo: Tylko po wcześniejszym

Bardziej szczegółowo

ZŁĄCZA BUDOWLANE G e r ü s t k u p p l u g e n

ZŁĄCZA BUDOWLANE G e r ü s t k u p p l u g e n ZŁĄCZA BUDOWLANE G e r ü s t k u p p l u g e n Kuźnia Sułkowice firma o tradycjach od 1887 r. jest największym producentem kutych złącz budowlanych w Europie. Oferujemy szeroki asortyment złącz budowlanych

Bardziej szczegółowo

Życie za granicą Studia

Życie za granicą Studia - Uczelnia Chciałabym/Chciałabym zapisać się na studia. Wyrażenie chęci zapisania się na uczelnię Chciałabym/Chciałabym zapisać się na. studia licencjackie studia magisterskie studia doktoranckie studia

Bardziej szczegółowo

Życie za granicą Studia

Życie za granicą Studia - Uczelnia Ich möchte mich an der Universität einschreiben. Wyrażenie chęci zapisania się na uczelnię Ich möchte mich für den anmelden. Grundkurs Aufbaukurs Doktorandenkurs Vollzeitkurs Teilzeitkurs Onlinekurs

Bardziej szczegółowo

- %& #! &.& & ( # + % '/

- %& #! &.& & ( # + % '/ !"#$#%&!'%()!'' () ''()## * " +'()!"#!# # +'()!!$ $#%#&%'#!#%&,-.' $#%!#%!/0" '%&(%&#!&%%& )&!%*+!, 12 1%#2 3*#(4)%#2 3,-.%()2 3(/0)2 3$$$#( )2!$$456178*,*.1656,99+:*199+; 513

Bardziej szczegółowo

UZUPEŁNIA ZDAJĄCY miejsce na naklejkę

UZUPEŁNIA ZDAJĄCY miejsce na naklejkę Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2013 KOD UZUPEŁNIA ZDAJĄCY PESEL miejsce na naklejkę EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Tłumaczenie pisma Stowarzyszenia Castillo Morales e.v. z dnia

Tłumaczenie pisma Stowarzyszenia Castillo Morales e.v. z dnia Tłumaczenie pisma Stowarzyszenia Castillo Morales e.v. z dnia 8.04.2019 Stowarzyszenie Castillo Morales e.v. Brehmestr. 13 13187 Berlin Ważna informacja dla kolegów / koleżanek w Polsce, zainteresowanych

Bardziej szczegółowo

Centrala Bank PKO BP o/ Choszczno Sąd Rejonowy Szczecin

Centrala Bank PKO BP o/ Choszczno Sąd Rejonowy Szczecin Es ist uns ein Vergnügen, Ihnen das von uns mitentwickelte Montagesystem für PV Module vorstellen zu dürfen. Wir empfehlen vor Beginn der Montage eine kurze Unterweisung bzw. Schulung bei unseren Fachleuten

Bardziej szczegółowo

Grenzüberschreitende Promenade zwischen Świnoujście und der Gemeinde Heringsdorf Transgraniczna promenada pomiędzy Świnoujściem i Gminą Heringsdorf

Grenzüberschreitende Promenade zwischen Świnoujście und der Gemeinde Heringsdorf Transgraniczna promenada pomiędzy Świnoujściem i Gminą Heringsdorf 43 Grenzüberschreitende Promenade zwischen Świnoujście und der Gemeinde Heringsdorf Transgraniczna promenada pomiędzy Świnoujściem i Gminą Heringsdorf Grenzüberschreitende Promenade zwischen Świnoujście

Bardziej szczegółowo

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Dokumente - Persönliche Informationen. Gdzie mogę znaleźć formularz? Fragen wo man ein Formular findet

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Dokumente - Persönliche Informationen. Gdzie mogę znaleźć formularz? Fragen wo man ein Formular findet - Allgemeines Gdzie mogę znaleźć formularz? Fragen wo man ein Formular findet Kiedy został wydany Pana/Pani [dokument]? Fragen wann ein Dokument ausgestellt wurde Gdzie został wydany Pana/Pani [dokument]?

Bardziej szczegółowo

Stand Up. design by Mikomax Team

Stand Up. design by Mikomax Team design by Mikomax Team PL / EN / DE / Coraz więcej pracowników skarży się na dyskomfort fizyczny w pracy. Nawet najlepszy fotel biurowy nie rozwiąże tego problemu. Doraźne rozwiązania również nie jeśli

Bardziej szczegółowo

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE I W NIEMCZECH - WPROWADZENIE Erneuerbare Energiequellen in Polen und in Deutschland eine Einführung

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE I W NIEMCZECH - WPROWADZENIE Erneuerbare Energiequellen in Polen und in Deutschland eine Einführung ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE I W NIEMCZECH - WPROWADZENIE Erneuerbare Energiequellen in Polen und in Deutschland eine Einführung BMUB, 9 Dezember 2014 Zainstalowana moc - Energia wiatrowa Installierte

Bardziej szczegółowo

Pobranie makr firmy Rittal oraz wstawianie do projektu systemu EPLAN electric P8

Pobranie makr firmy Rittal oraz wstawianie do projektu systemu EPLAN electric P8 Pobranie makr firmy Rittal oraz wstawianie do projektu systemu EPLAN electric P8 Zgodność od wersji 1.8 Copyright 2007 EPLAN Software & Service GmbH & Co. KG. Die EPLAN Software & Service GmbH & Co. KG

Bardziej szczegółowo

vergessen. Frau *** wohnt in ihrem Zweifamilienhaus

vergessen. Frau *** wohnt in ihrem Zweifamilienhaus Anfrage AGENCJA-KONTAKT: Telefon +49 561 40090160 Faks +49 32223735277 email anfrage@24.pflegeteam.net Skype pflegeteam.net Internet www.24.pflegeteam.net Adres pocztowy: Kassel, Niemcy Tłumaczenie Kobieta

Bardziej szczegółowo

GEFÖRDERTE DEUTSCHKURSE AM ÖSTERREICH INSTITUT:

GEFÖRDERTE DEUTSCHKURSE AM ÖSTERREICH INSTITUT: Deutschkurse im Ausland im Auftrag der Republik Österreich GEFÖRDERTE DEUTSCHKURSE AM ÖSTERREICH INSTITUT: Seite 1 AM ÖSTERREICH INSTITUT: FüR WEN?: Mikro-, kleine und mittlere Unternehmen und Selbstständige,

Bardziej szczegółowo

2. Ogólne narzędzia controllingowe

2. Ogólne narzędzia controllingowe Kluge et al.: Arbeitsmaterial Controlling w zintegrowanych systemach zarzadzania 1 Prof. dr hab. Paul-Dieter Kluge Dr inż. Krzysztof Witkowski Mgr. inż. Paweł Orzeszko Controlling w zintegrowanych systemach

Bardziej szczegółowo

Anfrage AGENCJA-KONTAKT: Telefon +49 561 40090160 Faks +49 32223735277 email anfrage@24.pflegeteam.net Skype pflegeteam.net Internet www.24.pflegeteam.net Adres pocztowy: Kassel, Niemcy Tłumaczenie Kobieta

Bardziej szczegółowo

ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ BHP CRL

ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ BHP CRL ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ BHP CRL SPIS: Rękawiczki lateksowe białe 7262 SM strona 2 Rękawiczki lateksowe czarne 2005SM strona 3 Rękawiczki nitrylowe niebieskie 7005NG - strona 4 Rękawiczki nitrylowe

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO MAJ 2013 POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 23 WPISUJE ZDAJĄCY

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO MAJ 2013 POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 23 WPISUJE ZDAJĄCY Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

Bielany Wrocławskie,

Bielany Wrocławskie, Bielany Wrocławskie, 04.06.2018 Szanowni terapeuci, miło jest nam podzielić się informacją, że zostaliśmy uznani jako równi partnerzy na terenie Europy przez Stowarzyszenie w Niemczech - Castillo Morales

Bardziej szczegółowo

Przebudowa stacji uzdatniania wody w Pieńsku z wykonaniem sieci wodociągowej dla Gminy Neißeaue Umbau Wasseraufbereitungsstation Pieńsk Mit Bau

Przebudowa stacji uzdatniania wody w Pieńsku z wykonaniem sieci wodociągowej dla Gminy Neißeaue Umbau Wasseraufbereitungsstation Pieńsk Mit Bau 28 Przebudowa stacji uzdatniania wody w Pieńsku z wykonaniem sieci wodociągowej dla Gminy Neißeaue Umbau Wasseraufbereitungsstation Pieńsk Mit Bau Wasserüberleitung in die Gemeine Neißeaue Umbau Wasseraufbereitungsstation

Bardziej szczegółowo

Zamość Rotunde im Museum des Martyriums

Zamość Rotunde im Museum des Martyriums Zamość Rotunde im Museum des Martyriums Geschichte Gedenkstätte zur Erinnerung an die Opfer deutscher Verbrechen im ehemaligen Artilleriegefechtsstand der Festung Zamość, an der ul. Męczenników [Straße

Bardziej szczegółowo

Deutsch-polnischer Workshop Interkulturelles Webdesign

Deutsch-polnischer Workshop Interkulturelles Webdesign Guten Tag Deutsch-polnischer Workshop Interkulturelles Webdesign Oerlinghausen 5-11.08.2013 bei Bielefeld die Hauptidee Uns interessieren Unterschiede, die einen Unterschied machen. In unserem Workshop

Bardziej szczegółowo

OBS UGI KLAWIATURY GALILEO

OBS UGI KLAWIATURY GALILEO OBS UGI KLAWIATURY GALILEO KCINSTRUKCJA 600 BETRIEBSANLEITUNG FÜR DIE GALILEO TESTATUR Wprowadzenie / Opis w³aœciwoœci Gratulujemy zakupu KLAWIATURY GALILEO. Niniejszy podrêcznik u ytkownika zawiera wszystkie

Bardziej szczegółowo

Platforma Dostawców VW

Platforma Dostawców VW PROCES REJESTRACJI Proces rejestracji Dostawcy na światowej platformie dostawców Koncernu VW składa się z trzech etapów: informacja własna od dostawcy (SSR) akceptacja umowy ramowej B2B wypełnienie bazy

Bardziej szczegółowo

Einbau von Rauchwarnmeldern nach DIN 14676

Einbau von Rauchwarnmeldern nach DIN 14676 Einbau von Rauchwarnmeldern nach DIN 14676 Gesetzlich ist der Eigentümer für die Installation von Rauchwarnmeldern verantwortlich. Objekt: Einfamilienhaus mit insgesamt 3 Etagen. Objektanschrift: Beispielweg

Bardziej szczegółowo

Blick über die Grenzen: Bestandsmanagement in polnischen Unternehmen

Blick über die Grenzen: Bestandsmanagement in polnischen Unternehmen Blick über die Grenzen: Bestandsmanagement in polnischen Unternehmen Dr. Ing. Aleksander Niemczyk, Mag. Tomasz Janiak Institut für Logistik und Lagerwirtschaft 2 Pressestimmen Die neuesten Zahlen des Statistischen

Bardziej szczegółowo

ul. Kościuszki 55 tel. fax. +48 (68) Gądków Wielki tel. kom woj. lubuskie Polska .

ul. Kościuszki 55 tel. fax. +48 (68) Gądków Wielki tel. kom woj. lubuskie Polska  . Nr.rej.08/07/1391 Materiał nasadzeniowy roślin ozdobnych objęty kontrolą PIORiN PL. Chciałbym przedstawić państwu ofertę dotyczącą zieleni ciętej (gałęzi) materiału z drzew i krzewów ozdobnych (świerk,

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK NIEMIECKI

EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK NIEMIECKI Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK NIEMIECKI dla absolwentów klas dwujęzycznych Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2012 Zadanie 1. 1.1. C 1.2. A 1.3. A 1.4. B Zadanie

Bardziej szczegółowo

Fragebogen zur steuerlichen Erfassung von polnischen Einzelunternehmen / Formularz podatkowej rejestracji polskich przedsiębiorstw jednoosobowych

Fragebogen zur steuerlichen Erfassung von polnischen Einzelunternehmen / Formularz podatkowej rejestracji polskich przedsiębiorstw jednoosobowych Fragebogen zur steuerlichen Erfassung von polnischen Einzelunternehmen / Formularz podatkowej rejestracji polskich przedsiębiorstw jednoosobowych Finanzamt Oranienburg Heinrich-Grüber-Platz 3 16515 Oranienburg

Bardziej szczegółowo

Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit

Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit Wspólny Sekretariat Programu Współpracy INTERREG Polska Saksonia 2014-2020/ Gemeinsames

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STUDIÓW ZINTEGROWANE SYSTEMY ZARZĄDZANIA SAP ERP PRZEDMIOT GODZ. ZAGADNIENIA

PROGRAM STUDIÓW ZINTEGROWANE SYSTEMY ZARZĄDZANIA SAP ERP PRZEDMIOT GODZ. ZAGADNIENIA PROGRAM STUDIÓW ZINTEGROWANE SYSTEMY ZARZĄDZANIA SAP ERP PRZEDMIOT GODZ. ZAGADNIENIA Zarządzanie zintegrowane Zintegrowane systemy informatyczne klasy ERP Zintegrowany system zarządzania wprowadzenia System,

Bardziej szczegółowo

A500Flash. Skrócona instrukcja instalacji... 2 Quick Guide... 5 A500Flash Kurzanleitung... 8

A500Flash. Skrócona instrukcja instalacji... 2 Quick Guide... 5 A500Flash Kurzanleitung... 8 A500Flash Skrócona instrukcja instalacji... 2 Quick Guide... 5 A500Flash Kurzanleitung... 8 1 Skrócona instrukcja instalacji Proces podłączenia adaptera dokonujemy zawsze przy wyłączonym zasilaniu Amigi.

Bardziej szczegółowo

Perspektiven der Eisenbahnverbindungen nach Polen Perspektywy połączeń kolejowych do Polski

Perspektiven der Eisenbahnverbindungen nach Polen Perspektywy połączeń kolejowych do Polski Ministerium für Infrastruktur und Landwirtschaft Perspektiven der Eisenbahnverbindungen nach Polen Perspektywy połączeń kolejowych do Polski Minister für Infrastruktur und Landwirtschaft des Landes Brandenburg

Bardziej szczegółowo

UZUPEŁNIA ZDAJĄCY miejsce na naklejkę

UZUPEŁNIA ZDAJĄCY miejsce na naklejkę Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2013 KOD UZUPEŁNIA ZDAJĄCY PESEL miejsce na naklejkę EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Instrukcja

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Miejsce na naklejkę z kodem szkoły dysleksja MJN-R2A1P-062 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 110 minut ARKUSZ III MAJ ROK 2006 Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy

Bardziej szczegółowo

WIĘCEJ DEMOKRACJI VIA INTERNET?

WIĘCEJ DEMOKRACJI VIA INTERNET? WARSZTATY WIĘCEJ DEMOKRACJI VIA INTERNET? 7 CZERWCA 2011 r. ////// godz.17 20 NOWY WSPANIAŁY ŚWIAT, UL. NOWY ŚWIAT 63, WARSZAWA WIĘCEJ DEMOKRACJI VIA INTERNET? 7 CZERWCA 2011 r. ////// godz.17 20 NOWY

Bardziej szczegółowo

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Dokumente - Persönliche Informationen. Fragen wo man ein Formular findet

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Dokumente - Persönliche Informationen. Fragen wo man ein Formular findet - Allgemeines Gdzie mogę znaleźć formularz? Fragen wo man ein Formular findet Kiedy został wydany Pana/Pani [dokument]? Fragen wann ein Dokument ausgestellt wurde Gdzie został wydany Pana/Pani [dokument]?

Bardziej szczegółowo

Controlling logistyczny

Controlling logistyczny Prof. dr hab. Paul-Dieter Kluge Dr inż. Krzysztof Witkowski Controlling logistyczny Literatura uzupełniająca Hoitsch, H.J. / Lingnau, V.: Kosten- und Erlösrechnung Eine controllingorientierte Einführung,

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO POZIOM ROZSZERZONY 12 MAJA 2016 CZĘŚĆ I. Godzina rozpoczęcia: 14:00. Czas pracy: 120 minut

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO POZIOM ROZSZERZONY 12 MAJA 2016 CZĘŚĆ I. Godzina rozpoczęcia: 14:00. Czas pracy: 120 minut Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2013 KOD UZUPEŁNIA ZDAJĄCY PESEL miejsce na naklejkę dysleksja EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO POZIOM

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe. Anfrage. Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. w Polkowicach Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. in Polkowice

Zapytanie ofertowe. Anfrage. Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. w Polkowicach Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. in Polkowice Zapytanie ofertowe Anfrage Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. w Polkowicach Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. in Polkowice Nr zapytania Anfragenummer VW 2011 00 6208 VW 2012 00 2756 Data Datum 07.09.2011

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1 Zadanie 3. Zadanie 3. Rozdział 3. Przed obejrzeniem filmu: Schritt 1. Film ohne Ton. Schritt 2. Film mit Ton

Zadanie 1 Zadanie 3. Zadanie 3. Rozdział 3. Przed obejrzeniem filmu: Schritt 1. Film ohne Ton. Schritt 2. Film mit Ton .shock Fotolia Przed obejrzeniem filmu: Zadanie 1 Zadanie 3 Zadanie 1 Was stellt dieses Foto dar? Schreib deine Assoziationen auf. Napisz swoje skojarzenia z powyższym zdjęciem. Zadanie 2 Wie sieht die

Bardziej szczegółowo

Die heutige Veranstaltung versteht sich aber auch

Die heutige Veranstaltung versteht sich aber auch Die heutige Veranstaltung versteht sich aber auch Einführung durch Berlin wird den Erwartungen seiner polnischen Nachbarn bislang nicht gerecht Ergebnisse des 85. Stadtforums am 5. Oktober 2001 Unter dem

Bardziej szczegółowo

Gattersägen & Bandsägen

Gattersägen & Bandsägen Gattersägen & Bandsägen deutsch : 1 - po polsku : - 18 english : 18-27 по русски : 27-34 Holzbearbeitungswerkzeuge und Maschinen. Industriemesser Johannes Schikora Ginsterstr. 1 32257 Bünde Tel. +49 -(05223)

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I LISTOPAD 2012 Instrukcja dla zdającego Czas pracy: 120 minut 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny

Bardziej szczegółowo

Webquest - Auf der Suche nach den weltberühmten europäischen Modedesignern

Webquest - Auf der Suche nach den weltberühmten europäischen Modedesignern Einleitung: Du bist eine Moderatorin in Fashion-TV. Nächste Woche wird in deiner Sendung London Fashion Week live übertragen. Deine Aufgabe ist, die Informationen über die bekanntesten Modedesigner aus

Bardziej szczegółowo

Grenzüberschreitende Metropolregion Stettin: Die Stadt Szczecin und ihr Speckgürtel

Grenzüberschreitende Metropolregion Stettin: Die Stadt Szczecin und ihr Speckgürtel Grenzüberschreitende Metropolregion Stettin: Die Stadt Szczecin und ihr Speckgürtel Zusammenfassung Institutionalisierung grenzübergreifender Kooperation im Metropolraum Szczecin, noch ohne Beteiligung

Bardziej szczegółowo

5.4 Relationale Normalformen

5.4 Relationale Normalformen 54 Relationale Normalformen Man unterscheidet fünf relationale Normalformen Erste Normalform (1NF) Zweite Normalform (2NF) Dritte Normalform (3NF) Boyce-Codd Normalform (BCNF) Vierte Normalform (4NF) 4NF

Bardziej szczegółowo

WSKAZANIA BEZPIECZEŃSTWA

WSKAZANIA BEZPIECZEŃSTWA WSKAZANIA BEZPIECZEŃSTWA - Niniejszy sprzęt może być użytkowany przez dzieci w wieku co najmniej 8 lat i przez osoby o obniżonych możliwościach fizycznych, umysłowych i osoby o braku doświadczenia i znajomości

Bardziej szczegółowo

RENTOWNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW SEKTORA MIĘSNEGO W LATACH Wstęp

RENTOWNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW SEKTORA MIĘSNEGO W LATACH Wstęp Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXVII (2006) DOROTA CZERWIŃSKA-KAYZER RENTOWNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW SEKTORA MIĘSNEGO W LATACH 2002-2004 Z Katedry Ekonomiki Gospodarki Żywnościowej Akademii Rolniczej

Bardziej szczegółowo

Zestaw E Nazwisko i imię:... Grupa...

Zestaw E Nazwisko i imię:... Grupa... Zestaw E Nazwisko i imię:... Grupa... Zadanie 1: test wyboru (12 punktów) Do każdych 10 z poniższych pytań podane są cztery odpowiedzi (a, b, c, d), z których żadna, jedna lub więcej jest prawidłowych.

Bardziej szczegółowo

TC1 Grundlagen der Theoretischen Chemie

TC1 Grundlagen der Theoretischen Chemie TC1 Grundlagen der Theoretischen Chemie Irene Burghardt (burghardt@chemie.uni-frankfurt.de) Praktikumsbetreuung: Robert Binder (rbinder@theochem.uni-frankfurt.de) Madhava Niraghatam (niraghatam@chemie.uni-frankfurt.de)

Bardziej szczegółowo

Odc. 5. Praca w ogrodnictwie

Odc. 5. Praca w ogrodnictwie Odc. 5. Praca w ogrodnictwie Lista dialogowa: So, das wären die wichtigsten Informationen zu unserer Firma. Bevor ich Ihnen etwas über die eigentliche Arbeit erzähle, rufe ich den Dieter, er spricht polnisch

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Miejsce na nalepkę z kodem szkoły PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA ABSOLWENTÓW KLAS DWUJĘZYCZNYCH Arkusz I Czas pracy 90 minut Instrukcja dla zdającego 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz

Bardziej szczegółowo

BRAK POŁĄCZEŃ TRANSGRANICZNYCH HAMULCEM ROZWOJU GOSPODARCZEGO REGIONU NA PRZYKŁADZIE KOSTRZYNA NAD ODRĄ

BRAK POŁĄCZEŃ TRANSGRANICZNYCH HAMULCEM ROZWOJU GOSPODARCZEGO REGIONU NA PRZYKŁADZIE KOSTRZYNA NAD ODRĄ BRAK POŁĄCZEŃ TRANSGRANICZNYCH HAMULCEM ROZWOJU GOSPODARCZEGO REGIONU NA PRZYKŁADZIE KOSTRZYNA NAD ODRĄ MANGELNDE GRENZÜBERGÄNGE ALS DIE BREMSE DER WIRTSCHAFTLICHEN ENTWICKLUNG DER REGION AUF BEISPIEL

Bardziej szczegółowo

Futuro. design by Przemysław Mac Stopa

Futuro. design by Przemysław Mac Stopa design by Przemysław Mac Stopa PL / EN / DE / Optymalizacja powierzchni biurowej i tym samym kosztów biura jest kluczowa. Wyzwaniem jest jednak połączenie tego wymagania z utrzymaniem wysokiego komfortu

Bardziej szczegółowo

Oddział 7. Licytacja elektroniczna

Oddział 7. Licytacja elektroniczna 73 75 Art. 73. Art. 74. Art. 75. Dział II. Postępowanie o udzielenie zamówienia Odpowiednie stosowanie przepisów Do zapytania o cenę przepisy art. 44 i art. 64 ust. 1 stosuje się odpowiednio. Oddział 7.

Bardziej szczegółowo

Auf der Internet-Suche nach Pressglas in Polen... mit Allegro und/oder ebay

Auf der Internet-Suche nach Pressglas in Polen... mit Allegro und/oder ebay Abb. 2007-3/472 Allegro Polen... http://www.allegro.pl/26013_antyki_i_sztuka.html... Suche nach Glas: Antyki i Sztuka... Antyki... Szkło SG September 2007 Auf der Internet-Suche nach Pressglas in Polen...

Bardziej szczegółowo

Propozycje przykładowych zadań przygotowujących do ustnego egzaminu maturalnego w nowej formule

Propozycje przykładowych zadań przygotowujących do ustnego egzaminu maturalnego w nowej formule Propozycje przykładowych zadań przygotowujących do ustnego egzaminu maturalnego w nowej formule Lektion 11 Kannst du mir bitte helfen? I. Ich kann das nicht! ABI SPRECHEN 1 (rozmowa z odgrywaniem roli)

Bardziej szczegółowo

Offenburg Olsztyn. Einführung / Wprowadzenie. Wspolpraca mlodziezy / Zusammenarbeit. Zespol Szkol Elektronicznych i Telekomunikacyjnych w Olsztynie

Offenburg Olsztyn. Einführung / Wprowadzenie. Wspolpraca mlodziezy / Zusammenarbeit. Zespol Szkol Elektronicznych i Telekomunikacyjnych w Olsztynie Einführung / Wprowadzenie Nasze cele: Poznanie naszych odmiennych kultur Poznanie ludzi z innych krajow Porownanie naszych miast Zabawa Einführung / Wprowadzenie Wir wollen: Kennenlernen einer anderen

Bardziej szczegółowo

PRACTPLANT WIZYTA STUDYJNA WE FRANKFURCIE N. ODRĄ / SŁUBICACH STUDIENBESUCH IN FRANKFURT (O) / SLUBICE LUTY / FEBRUAR 2014

PRACTPLANT WIZYTA STUDYJNA WE FRANKFURCIE N. ODRĄ / SŁUBICACH STUDIENBESUCH IN FRANKFURT (O) / SLUBICE LUTY / FEBRUAR 2014 WIZYTA STUDYJNA WE FRANKFURCIE N. ODRĄ / SŁUBICACH STUDIENBESUCH IN FRANKFURT (O) / SLUBICE 12-14 LUTY / FEBRUAR 2014 Józef T. Finster O projekcie PRACTPLANT Über das Projekt PRACTPLANT Historia projektu

Bardziej szczegółowo

Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit

Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit Wspólny Sekretariat Programu Współpracy INTERREG Polska Saksonia 2014-2020/ Gemeinsames

Bardziej szczegółowo