Problemy z językiem polskim

Transkrypt

1 WSPARCIE DLA BIZNESU MIGRACJA EMIGRACJI MNIEJSZE RACHUNKI P I S M O B E Z P Ł A T N E Nr 01/2007 (04) ISSN: /03/ Polish Pierwszy magazyn polonijny w Szkocji Problemy z językiem polskim Polska prasa w Szkocji od 1949 roku Giertycha edukacji wizje

2 2 01/ /03/ Dzieci wracające z Wysp Brytyjskich mają kłopoty w polskich szkołach. Na matmie nie wystarczy podstawowa znajomość języka ojczystego. Szkoły liczą, że problem sam się rozwiąże. Problemu nie rozwiążą również sobotnie szkoły jakie chce nam zafundować polski MEN Jest rok Na ziemiach polskich trwa jeszcze leczenie ran po zakończonej 4 lata wcześniej wojnie. W Szkocji setki mil od ojczyzny wychodzi pierwszy numer Edynburskiego Biuletynu Informacyjnego gazety wydawanej po polsku Otworzyć biznes w Szkocji, to nie problem. Każdy może to zrobić. Wystarczy silna motywacja i gotowość na podjęcie ryzyka - zachęca John Hughes, doradca klienta z Chamber of Commerce. Kiedy 1 maja 2004 roku Irlandia i Wielka Brytania otwierały rynek pracy dla Polaków, nikt nie spodziewał się, że wyspy przez tak długi okres czasu pozostaną hitem. Stopka redakcyjna: Magazyn SZKOCKA wydawany jest przez wydawnictwo Media4U Zespół redakcyjny: Marek Sołtysiak, Marek Pięta, Aneta Pięta, Bartosz Kokos, Magdalena Czyrnek, Magdalena Kruk, Joanna Bartecka, Tomasz Falenta, Tomasz Cichocki, Artur Zawisza Redakcja: 49 West Bowling Green Street Edinburgh EH5 6NX Marketing: marketing@szkocka.com, Kontakt: e: redakcja@szkocka.com t: f: w: If you need advert First magazine for Polish community in Scotland. It is a social and informative guide for Poles living and working in Scotland. Free Magazine in format A4, portrait Colours: Full Colour Glossy Number of pages: 16pp (planned: 24pp) Range: Throughout Scotland Print: issues Frequency: Various (3-4 weeks) Paper: Core Gloss 100gsm The best price in Scotland! Contact: marketing@szkocka.com Our website reklama

3 02/03/ / WIADOMOŚCI W dniach 24 marca 1 kwietnia w kinie Filmhouse (88 Lothian Road) w Edynburgu odbędzie się festiwal filmowy New Europe Film Festival, poświęcony kinu z dwunastu nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej. W tym roku zaprezentowane zostanie 13 filmów, m.in. z Polski, Czech, Estonii, Węgier i Rumunii. Motywem przewodnim jest portret pokolenia latków, którym dane było żyć zarówno w socjalizmie i kapitalizmie. Ci ludzie, mimo że uzyskali dostęp do świata zamkniętego dla ich rodziców, równocześnie odziedziczyli po nich chorą rzeczywistość, w której muszą się odnaleźć. Edynburg, ze względu na swoje festiwalowe tradycje a także dużą grupę mieszkających tam, głównie polskich, emigrantów, jest idealnym miejscem na zorganizowanie takiej imprezy. Organizatorzy mają nadzieję że festiwal będzie okazją do dyskusji na temat sztuki, kultury i sytuacji socjologicznej i politycznej w Polsce i Europie środkowo-wschodniej. Festiwal ma także na celu przybliżenie miejscowej widowni realiów życia i kultury w krajach z których pochodzą ich nowi sąsiedzi, a także zachęcenie do dyskusji na temat dzisiejszego obrazu Europy. Partonem medialnym imprezy jest serwis www. glasgow24.pl Z a g i n ę ł a Agnieszka Anna Górnicka znana szerzej jako Agnes, ur Agnieszka jest modelką. Do stycznia 2007 roku mieszkała w Glasgow, pracowała na terenie całej Szkocji, najczęściej w Edynburgu. Grupa zaniepokojonych zniknięciem Agnieszki przyjaciół poszukuje ją i chciałaby wiedzieć gdzie obecnie przebywa. Ktokolwiek wie o miejscu jej pobytu (może sama Agnieszka!?) - prosimy o kontakt: Strathclyde Police; 1380 Maryhill Road; Glasgow Motherwell w antyrasistowskim proteście. W Fir Park Klub piłkarski Motherwell ogłosił 2 marca podczas meczu Scottish Cup, że w związku z ostatnimi antyrasistowskimi komentarzami skierowanymi do pochodzącego z Trynidadu i Tobago gracza Jasona Scotland, nasili swe wysiłki w walce z rasizmem. Tuż przed uroczystością otwarcia meczu przeciwko zespołowi Hearts, Motherwell wygłosi oficjalne przemówienie skierowane do wszystkich fanów obecnych w Fir Park. Będzie to manifest głoszący jednoznacznie, że zachowania rasistowskie nie są i nie będą tolerowane. Podczas rozgrzewki gracze obydwu drużyn nosić będą koszulki ze sloganem Czerwone światło dla Rasizmu. John Boyle, prezes Motherwell, powiedział: Staramy się podtrzymać przyjazną, rodzinną atmosferę w Fir Park i jestem pewien, że to, co zdarzyło się tu ostatnio było odosobnionym incydentem. Motherwell nigdy wcześniej nie spotkał się z żadnymi oznakami rasizmu. Mam nadzieję, że nasza antyrasistowska demonstracja podkreśli nasze zaangażowanie w tę sprawę i nasze poparcie dla równości. Magdalena Kruk Polki na Wyspach zarabiają na fikcyjnych ślubach. - To do pewnego stopnia tajemnica poliszynela. Taka praktyka była już wcześniej stosowana przez obywateli starych krajów Unii, więc dlaczego członkowie nowych mają tego nie robić - mówi konsul generalny RP w Londynie Janusz Wach. - Zgłaszają się do nas Polki składające wnioski o wydanie wyciągu zaświadczającego o zdolności do wejścia w związek małżeński - dodaje Hanna Zawisza, polski konsul w Londynie. - W ostatnim czasie zaobserwowaliśmy znaczny wzrost liczby takich podań. Polki wychodzą za mąż głównie za obywateli spoza Unii. Najczęściej ich przyszli mężowie to obywatele Algierii, Turcji, byłej Jugosławii, Albanii, krajów afrykańskich - mówi. Zarówno Wach, jak i Zawisza przyznają, że nie dysponują żadnymi oficjalnymi statystykami w tej sprawie. - Nie mamy ani uprawnień, ani możliwości kontrolowania stanu zawartych związków - mówi Zawisza. Podkreśla, że nie sposób sprawdzić, która z Polek wnioskuje o wydanie dokumentów, gdyż wychodzi za mąż z miłości czy też dla pieniędzy. Pokochaj swoją nagość oto tytuł, a jednocześnie hasło przewodnie nowego show Channel 4. Zachęca on wszystkie kobiety z Edynburga do publicznego ukazywania swych obnażonych ciał w geście protestu przeciwko stereotypom dotyczącym kobiecego piękna. Projekt rusza już w przyszłym miesiącu i będzie początkiem ogólnokrajowego tour. Częścią przedsięwzięcia będzie, określany przez twórców jako gustowny teledysk prezentujący nagie panie i ich opinie na temat własnych ciał. Uwierzyć w siebie, wyrazić się poprzez swą nagość, poczuć się dobrze w swojej skórze, odnaleźć w sobie seks i blask oto cel i sens tego pomysłu przekonuje stylista i prezenter Gok Wan. Magdalena Kruk Kiermasz Polskiej Książki na terenie całego UK. Pierwszy kiermasz odbędzie się 18 lutego w Londynie, ostatni 5 sierpnia w Coventry. W międzyczasie Polish Books odwiedzą: Birmingham ( 25 lutego), Edynburg (11 marca), Glasgow (25 marca), Bristol (1 kwietnia), Manchester (15 kwietnia),liverpool (29 kwietnia), Cardiff (13 maja), Southampton (27 maja), Oxford (10 czerwca), ponownie Londyn (17 czerwca), Leeds (24 czerwca), Leicester (8 lipca), Newcastle (22 lipca). Organizatorzy zaoferują zwiedzającym kilkaset tytułów: nowości wydawniczych, bestsellerów, podręczników do nauki języka angielskiego, powieści, książek poetyckich, poradników, literatury dziecięcej, klasyki polskiej i zagranicznej. Kiermasz w Edynburgu jest współorganizowany przez redakcję magazynu SZKOCKA. Dziennik Internetowy Szkocja tętni życiem 70 tysięcznej, wciąż powiększającej się Polonii. Każdego dnia mają miejsce wydarzenia wpływające na nasze życie. Partie polityczne walczą o głosy polskich wyborców, powstają już w tempie masowym polskie firmy. Polacy już na dobre usamodzielniają się w Szkocji. Od kilku miesięcy na łączach Internetu widnieje serwis Ma on na celu przedstawianie rzetelnych, świeżych wiadomości z każdego zakątka krainy Hagisa. Kilkunastu współpracujących z nami dziennikarzy, kilka serwisów polonijnych oraz polskich wydawnictw tworzą serwis na który warto zajrzeć codziennie i być na bieżąco. Zapraszamy Państwa do odwiedzin a osoby, które chciały by podzielić się informacją ze swojego regionu do współpracy. Działy News, Świat, Sport oraz porady i wieści kulturalne dają możliwość każdemu znaleźć się w naszej redakcji a szeroki zakres zainteresowania redaktorów szkocka.com daje czytelnikowi pełen, rzeczywisty obraz życia w Szkocji.

4 4 01/ /03/2007 EDUKACJA Kłopotliwy język polski Dzieci wracające z Wysp Brytyjskich mają kłopoty w polskich szkołach. Na matmie nie wystarczy podstawowa znajomość języka ojczystego. Szkoły liczą, że problem sam się rozwiąże. Problemu nie rozwiążą również sobotnie szkoły jakie chce nam zafundować polski MEN. Wcześniej czy później wrócą - mówią specjaliści o ludziach, którzy wyjechali za chlebem za granicę. - Wśród wyjazdów dominują migracje zarobkowe, a te są czasowe - mówi dr Paweł Kaczmarczyk z Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego, na podstawie dokonywanych analiz. Pakujemy walizki i wracamy z całą rodziną do Polski. Tu pojawia się kłopot. Kilkuletnia pociecha, która powinna pomaszerować do szkoły podstawowej, mówi po polsku, jednak nie na tyle dobrze, by zrozumieć zajęcia z historii czy matematyki. Przed polskim szkolnictwem stoi świeżo odkryty problem - przyznają zgodnie specjaliści. - Mamy czterech takich uczniów, którzy niedawno wrócili. Najmłodsze dziecko poszło do zerówki, najstarsze do szóstej klasy. Radzimy sobie, bo nauczyciele zostają po lekcjach, a zamiast angielskiego uczeń ma dodatkowy polski. To jednak ogrom pracy ze strony nauczycieli, dziecka oraz rodziców - mówi Alina Woźniak, dyrektor Niepublicznej Szkoły Podstawowej nr 97 i Zerówki w Warszawie. O ile w szkołach prywatnych za chęciami nauczycieli stoją dodatkowe pieniądze, o tyle w szkołach publicznych można liczyć już tylko na dobrą wolę belfra. - Nie wyobrażam sobie sytuacji, w której dziecko idzie do szóstej klasy i nie mówi dobrze po polsku. Nauczyciel matematyki, nie mówiący po angielsku miałby kłopot z wyjaśnieniem materiału - załamuje ręce Małgorzata Jarosik, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 238 w stolicy. - Cała nadzieja w dzieciach, że same szybko się zaadaptują. W klasach uczy się wielu Wietnamczyków i po pół roku to one są tłumaczami dla swoich rodziców - dodaje. Czy polski system szkolnictwa przewiduje pomoc dla dzieci, które nie znają wystarczająco dobrze języka ojczystego? Przepisów nie ma, mimo że wraz z milionem Polaków, którzy wyjechali w ciągu ostatnich trzech lat na Wyspy, ojczyznę opuściło też blisko 50 tys. dzieci. Na miejscu urodziło się kolejne kilka tysięcy. - Chłonne umysły dzieci poradzą sobie same. Jeżeli jednak będą wymagały opieki, szkoła powinna pomóc znajdując czas na indywidualne konsultacje i pracę w takim uczniem - mówi Barbara Tomkiewicz, rzecznik prasowy Mazowieckiego Kuratorium Oświaty. Ci, którzy przeszli z zagranicznego systemu nauczania na polski są pełni obaw. - Uczyłam się w Indiach, gdzie nauczycielki są jak bliskie ciocie, ciepłe i pomocne. W Polsce spotkałam zimne i wymagające osoby, które stawiają jedynki czerwonym mazakiem na pół kartki i zapraszają po lekcjach... na płatne korepetycje - mówi Magdalena Pietrzak, która przez trzy lata uczyła się za granicą. Z pobytu w Wielkiej Brytanii są też plusy. - Polskie dzieci, które przyjeżdżają z zagranicy często stają się liderami grupy, inspirują inne dzieciaki do nauki angielskiego, są otwarte i pewne siebie. Język staje się towarem wymiennym i uczniowie pomagają sobie wzajemnie - pociesza Alina Woźniak, dyrektor. Nie można całej odpowiedzialności zrzucić na barki samych dzieci - uważają korepetytorzy i widzą w luce systemu oświaty swoją przyszłość. - Jeżeli będzie istniało zapotrzebowane na naukę polskiego, wprowadzimy taką usługę do oferty - zapewnia Maciej Jaszczuk z Pogotowia Naukowego, udzielającego legalnie korepetycji ( - Przypuszczam, że nie tyle będą wymagały pomocy przy podstawowym słownictwie, ale podczas nauki biologii czy geografii, gdzie należy zapamiętywać specjalistyczne słowa - mówi korepetytor. Jolanta Nowak Interwencje Szkockiej Zakończył się problem pracowników oddziału dużej firmy polskiej Equus w Livingstone. Po naszym artykule na przyjechał do Szkocji przedstawiciel firmy na kontrolę. Potwierdziły się sygnalizowane przez nas problemy z płatnością wobec pracowników oraz brakiem otrzymywania przez nich pay slipów. Mieliśmy zgłoszenia, że w firmie dochodziło również do mobbingu i zastraszania pracowników przez jednego z managerów. Sprawa stała się na tyle poważna, że do sprostowania sytuacji na kilka tygodni został oddelegowany V-ce Prezes Zarządu Rafał Deląg. Obecnie mamy potwierdzenie, że wszyscy pracownicy otrzymali już zaległe pensje, pay slipy, a kierownik oddziału stracił pracę. Obecnie sprawą oddzielnego dochodzenia wewnątrz firmy stało się sprawdzenie, czy były już kierownik nie dopuścił się defraudacji firmowych pieniędzy. Artur Zawisza

5 02/03/ / LUDZIE Polonijna prasa w Szkocji ukazuje się już od kilkudziesięciu lat! Jest rok Na ziemiach polskich trwa jeszcze leczenie ran po zakończonej 4 lata wcześniej wojnie. W Szkocji setki mil od ojczyzny wychodzi pierwszy numer Edynburskiego Biuletynu Informacyjnego gazety wydawanej po polsku. Szkocja i Polska? Dlaczego Szkocja? To tu po roku 1945 osiedlili się żołnierze polscy: marynarze, piloci. Niektórzy przybyli z całymi rodzinami ratując je z piekła wojny. Inni na wietrznej szkockiej ziemi znaleźli prawdziwą miłość. To z myślą o nich powstał Edynburski Biuletyn Informacyjny, dla wielu jedyne źródło kontaktów polonijnych. Wydawany był nieprzerwanie jako dwutygodnik przez 34 lata, kiedy nastąpiła kilkuletnia przerwa. Od 1990 pojawia się znów, ale ze zmniejszona czestotliwoscia - co 2 miesiące. I tu zaczyna się historia najnowsza. Mieszkańcy Edynburga z radością przyjęli wznowienie gazety. A wszystko za sprawą 2 gentlemenów: Władysława Chlebowskiego i Prezesa Kola SPK nr 25 w Edynburgu Jozefa Nikosiewicza. Pierwszy numer był jak dziecko, wychuchany, ale jeszcze niedopracowany. Od drugiego numeru redakcja Biuletynu zajal sie Marian Boron. Wladyslaw Chlebowski przejal administracje. Kobieta Biuletynu Od połowy lat 90 na łamach pisma zaczynają pojawiać się artykuły pani Marii Musur-Grieve, jak się okaże przyszlej dzialaczki środowiska polskiego w Szkocji. Doktor rehabilitacji, byly Adjunkt Zakladu Rehabilitacji Instytutu Reumatologicznego w Warszawie, ma za sobą wiele publikacji naukowych i popularno-naukowych. Jak sama mówi: By być dziennikarzem, dziennikartswa kończyć nie trzeba. Pojawiła się tu za sprawą swojego szkockiego męża. Jak się poznali? Na wczasach w Bułgarii wspomina zapytał po prostu, czy ktoś tu zna angielski. Byłam jedyna, zaczęliśmy rozmawiać. Wczasy sie skończyły, wróciliśmy do siebie i korespondowalismy przez 10 lat. Potem się pobraliśmy a ja przeniosłam się do Edynburga. Czy mąż znał język polski? Na początku był taki zakochany, że aż uczył się polskiego, ale jak mnie zdobył, to już mu przeszło. Po śmierci męża w 1991r.p. Maria coraz bardziej zaczyna się angażować w życie Polonii. Przez szereg lat byla przewodniczaca Szkocko Polskiego Towarzystwa Kulturalnego. Obecnie jest w zarzadzie tego Towarzystwa, pelni takze funkcje sekretarki Zwiazku Polek w Edynburgu. Tymczasem panowie zajmujący sie gazetą postanawiają zrezygnować z pracy ze względu na wiek i stan zdrowia. Trwają gorączkowe poszukiwania godnego nastąpcy, wybór pada na Marię Musur-Grieve. Najpierw przejmuje ona administrację pisma, by w roku 2002 całkowicie się mu poświęcić jako jego pierwsza kobieta redaktor. Dlaczego ja? To nie było takie proste, wybrała mnie Rada Stowarzyszeń Polskich w Edynburgu. Pamiętam, że nawet nie było mnie wtedy tutaj, byłam w Polsce. O wyborze dowiedziałam po powrocie. A wszystko dlatego, że byłam aktywna i dużo pisałam. Teraz to ona jest duchem Biuletynu, dla wielu ona i Biuletyn to jedno. A praca to wcale niełatwa, przede wszystkim dlatego, że za sobą ma się lata tradycji a i odbiorca jest wymagający. Zdecydowałam się nie wprowadzać żadnych zmian mówi p.maria hasłem, które jest dla mnie najważniejsze jest kontynuacja. Dlatego Biuletyn pozostaje niezmieniony. Format niewielki A5, mieszczący się wszędzie, by zawsze można było zaglądnąć. Styl przez ponad 50 lat wydawania pozostał ten sam, zrodzony z ducha patriotyzmu. Emigracja a emigracja Staram się wciągać do pisma reprezentantów emigracji niepodległościowej. Chcę, by czuli się docenieni, bo jest za co! Zachecam do pisania wspomnien. I tak Eugeniusz Michalski (96 lat), najstarszy nauczyciel Szkoły Sobotniej napisał swoje wspomnienia, a płk Jozef Korabiowski(98 lat) co roku przesyła swoje artykuły - sprawozdania z Uroczystosci Katynskich w Kirkaldy. 70% abonentów Biuletynu to tzw. starsza emigracja, dla nich Biuletyn to łącznik ze światem, a Polonia = Polska. Pan Marian Boron wraz z pierwszym założycielem - Władysławem Chlebowskim Co ciekawe aż 30% to nowoprzybyli, którzy w Szkocji są najwyżej od paru lat. A co na temat nowych gazet? Każda z nich jest dobra! Ale skierowane są wybitnie do młodych ludzi, co oczywiście nie jest ich wadą. Moją dewizą jest integracja Polaków: emigracji niepodległościowej i nowoprzybyłej, budowanie wzajemnego zrozumienia. Drugą sprawą jest integracja polskiej i szkockiej społeczności. Biały kruk Ostatnio p.musur-grieve udało sie zebrać i dac do oprawy biuletyny z lat i (2 tomy: numery 1 30 oraz 31 60). W przygotowaniu są numery z lat Co wcale nie było prosta sprawą, wiele numerów zaginęło Nawet jeżeli ktoś np.były polski żołnierz zbierał Biuletyn, to po jego śmierci jego szkocka żona wyrzuca kolekcję nie zdając sobie sprawy z jej wartości opowiada p.maria wiele zdobytych przeze mnie numerów jest pokreślonych i popisanych. Magdalena Czyrnek O G Ł O S Z E N I E Maria Musur-Grieve W sobotę 11 listopada w bibliotece przy McDonald Road, Leith,odbył się Polish Information Day. Wraz innymi reprezentatami siedziałam przy stoliku udzielajac informacji dotyczących Edynburskiego Biuletynu Informacyjnego. Na stoliku, obok materiałów dotyczących Biuletynu znajdowały się dwa tomy oprawionych Biuletynów w wisniowej okładce ze złotymi napisami. W czasie mojej nieuwagi, ktoś jak przypuszczam, z Polaków pożyczyl sobie jedną z tych książek. Sa to oprawione roczniki , numery EBI. Gorąco apeluję o zwrot tej ksiązki na adres: Maria Musur-Grieve, 16 Sighthill Loan, Edinburgh EH11 4NP. Pomijając wysoki koszt oprawy sfinansowanej z funduszów społecznych (35 funtów), zebranie tych historycznych, unikalnych już teraz 30 egzemplarzy, wymagało olbrzymiego wysiłku i zajeło mi szereg tygodni. Niewielka jest nadzieja, żeby mi sie udało zebrać jeszcze jeden komplet i oprawic. Jedynie słusznym się wydaje, żeby taki unikalny egzemplarz znajdował się w posiadaniu redakcji Biuletynu, do wgladu dla osób zainteresowanych, a nie w prywatnych rękach. Maria Musur-Grieve

6 6 01/ /03/2007 BIZNES - Otworzyć biznes w Szkocji, to nie problem. Każdy może to zrobić. Wystarczy silna motywacja i gotowość na podjęcie ryzyka - zachęca John Hughes, doradca klienta z Chamber of Commerce. Organizacja, którą Hughes reprezentuje oferuje bezpłatne i profesjonalne wsparcie dla osób chcących rozpocząć lub rozwinąć już istniejąca działalność gospodarczą. Chamber of Commerce działa w imieniu Gateway - agencji powołanej przez Scottish Enterprise. Ma stymulować rozwój ekonomiczny w kraju. Podstawą działania tych organizacji jest profesjonalne doradztwo biznesowe, z którego korzystać może każdy i to zupełnie za darmo. Dlaczego? - Każda nowa firma napędza ekonomię - tłumaczy John Hughes. Chamber of Commerce rozwija się bardzo dynamicznie. Już skupia ponad 1,5 tys. członków. Spotykają się i wymieniają doświadczeniem na organizowanych cyklicznie seminariach, tworzą silną sieć ( Business Networks ) w Edynburgu i jego okolicach. Polak potrafi - Emigracja Polaków to fenomen. Wielu z nich chce otworzyć własny biznes. I dobrze. To wspiera naszą gospodarkę - przyznaje John Hughes i podkreśla, że Polacy mają wysokie umiejętności i są zaangażowani. Dotąd postrzegani byli jako siła robocza, teraz wielu chce wyzwolić się z jarzma pracodawców i pracować równie ciężko, ale na własny rachunek. Wielu z nich skorzystało już z usług Chamber of Commerce. Dowiedzieli się, jak stworzyć biznes plan, zarejestrować firmę, prowadzić rachunki, rozliczać się z urzędem skarbowym czy odprowadzać VAT.- Najprawdopodobniej zatrudniają jedna lub dwie osoby, ale najważniejsze, że w końcu pracują dla siebie, w zawodach, które wykonywali wcześniej tj. hydraulik, elektryk czy malarz - podsumuje John Hughes. Dodaje też, że już niedługo Polacy otwierać będą w Edynburgu firmy wysokodochodowe. W realizacji tych planów pomaga Chamber of Commerce. Co dalej? D o r a d c y pomogą napisać szczegółowy biznesplan, obliczą całkowity koszt inwestycji, zajmą się stroną marketingową, powiedzą, jak zarejestrować firmę oraz w jaki sposób uporać się z podatkami. Pomogą też znaleźć lokal. Ale to jednak wierzchołek góry lodowej. Szczególnie w niskodochodowych firmach samodzielność w ich prowadzeniu oznacza sporą oszczędność. Mamy więc do wyboru: opłacać księgowa albo podszkolić swoje umiejętności. Chamber of Commerce oferuje całą gamę kursów, treningów i seminariów. Najbardziej przydatne dla początkujących są zajęcia dotyczące VAT-u, Tax-u i NI (ubezpieczenie ) oraz księgowości. Wiele z seminariów jest bezpłatnych, ale są też takie, w które musimy sporo zainwestować np. 75 funtów za sesje całodniową w grupie 10-osobowej. Korzystniejsze są zajęcia indywidualne. Za trwającą pół dnia sesję face-toface wydamy 375 funtów. Z pustego i Salomon nie naleje Możemy ubiegać się o granty, które Chamber of Commerce klasyfikuje według wieku. Każdy, kto nie skończył 31 r.ż., otrzyma Young Person Grant w wysokości tysiąca funtów. To pieniądze z budżetu miasta przeznaczone na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Nie musimy ich zwracać. Wystarczy przedstawić biznesplan i otworzyć konto w banku (business bank account). Osoby w wieku lat mają więcej możliwości. Objęte są specjalnym programem: Prince`s Scottish Youth Business Trust (PSYBT), który od czterech lat... wspólnie prowadzą salon tatuażu i percingu w Edynburgu. Studio otwarte jest nawet w niedzielę. Na zdjęciu Maciej podczas pracy. finansuje inwestycje młodych ludzi. Jeśli pomysł będzie rokujący, a specjaliści ocenią, że nasze umiejętności są wystarczające do prowadzenia biznesu, możemy otrzymać niskooprocentowaną pożyczkę - zaledwie 4 proc. rocznie, w wysokości 5 tys. funtów. Pieniądze spłacić musimy w ciągu trzech lat, przy czym pierwsza ratę wpłacimy po sześciu miesiącach od otwarcia firmy. W razie problemów finansowych spłatę kredytu możemy zamrozić nawet do roku. Osobom objętym programem PSYBT przysługuje też Young Person Grant ( tysiąc funtów). Istotne jest, że pomoc nie kończy się wraz z rozpoczęciem działalności gospodarczej. Opieka nad nową firmą trwa dwa lata. Jeśli ktoś zamierza rozwinąć istniejący już biznes, może ubiegać się o niskooprocentowana pożyczkę w wysokości tys. funtów. Spłata takiego kredytu trwa 5 lat, przy czym pierwsza ratę zapłacimy po 2 latach. Jeden pomysł, wiele możliwości Liczba grantów i pożyczek, o które możemy się ubiegać, jest zdumiewająca. To ponad 4 tys. możliwości. Odnajdziemy wśród nich granty lokalne i europejskie, które pokrywają proc. kosztów całkowitych (a w szczególnych przypadkach nawet 100 proc.). Inwestycje dofinansowuje również rząd w ramach programów takich jak: Smart Scotland, SPUR czy SPURPLUS R&D. Pożyczki zaciągnięte od instytucji państwowych czy prywatnych sięgają kwoty 125 tys. funtów. Aby z nich skorzystać musimy spełnić kryteria, które rozstrzygają o wysokości dofinansowania. To m.in. lokalizacja, rozmiar inwestycji, jej potencjał i cel oraz możliwość zatrudnienia nowych pracowników. Sumując: możliwości jest wiele, kryteriów kilka, pomysł jeden. Joanna Pawlikowska Przydatne adresy:

7

8 8 01/ /03/2007 SPOŁECZEŃSTWO Migracja emigracji Kiedy 1 maja 2004 roku Irlandia i Wielka Brytania otwierały rynek pracy dla Polaków, nikt nie spodziewał się, że wyspy przez tak długi okres czasu pozostaną hitem. Polacy szukający dobrze płatnej pracy i godziwych warunków życia ciągle na celowniku mają właśnie te kraje. Coraz częściej też uznają, że wybór innego kraju w Europie był nietrafiony i przerzucają się do nas. Wydaje się, że jesteśmy świadkami początku migracji emigracji. Jerzy i Tomasz spędzili na Cyprze trzy lata, teraz mieszkają w Dublinie i choć nie wyglądają na takich którzy złapali Pana Boga za nogi szczerze odradzają turystykę pracowniczą do Grecji właściwej czy na Cypr. Pracowałem w fabryce rusztowań w Limassol. O trzy lata to za długo, choć właśnie tyle czasu potrzebowałem, by się zdenerwować mówi Jerzy Koimaszko z Olsztyna. Opowiada o tym, że wielu Polaków pracuje tam na czarno, że ubezpieczenie i prawa pracownicze najczęściej są tylko pustymi terminami, że Cypr to kolonia 30 tysięcy Polaków, którzy postanowili szukać tam szczęścia. Chleb i kasa - Zarobki, nie ma co ukrywać są najważniejsze. Polak na budowie, czy fabryce na Cyprze zarobi 180 euro na tydzień. Nawet licząc, że Cypr jest tańszy od Irlandii i UK, że jest po prostu cieplej i można zaoszczędzić na ogrzewaniu, że zakupy po stronie tureckiej są korzystniejsze, to przepraszam! Nie ma sensu uznaje Tomasz. Do Irlandii przyjechali zachęceni przez kumpla z cypryjskiej fabryki. Był już w Irlandii, zatelefonował, obiecał pomoc w starcie na zielonej wyspie. Tu chociaż jest polski chleb! Tam nie. Obaj podkreślają, że na południu Europy rośnie Polakom niezdrowa konkurencja. Niezdrowa, bo Rumunii zatrudniają się poniżej jakichkolwiek cywilizowanych stawek. Niekiedy pracują nawet za 100 euro na tydzień, to już przesada zauważa Tomek dodając, że napływ pracowników z Rumunii i Bułgarii będzie rosnąc. Upał i amanci Zarobki zarobkami, ale tam się nie da wytrzymać z powodu rdzennych mieszkańców Cypru dodaje swój punkt widzenia Paulina z Zielonej Góry. Jeśli dziewczyna im się spodoba, to nie odpuszczą. Chodzoli za mną, molestowali, nachalni byli, nie dochodziło do ich łbów, że mówię nie! Oni po prostu uważają, że jak im się kobieta podoba, to musi się zgodzić choćby na randkę zaznacza Paulina. Do tego praca przy 40-sto stopniowym upale i marne w porównaniu z np. Irlandzkimi zarobki... nie. Zdecydowaliśmy się lecieć do Londynu. Temat Cypru zamyka konsul z Nikozji (Cypr) Przemysław Dropiewski: - Zgadzam się z tym, że warunki w Irlandii, czy w UK mogą być lepsze niż tutaj. Tutaj trzeba się liczyć z zajęciami sezonowymi... dodaje konsul. Wiatraki i szkockie asy Piotr Ćwikliński osiadł w Holandii. Zauważył, że Polacy pracujący w Holandii często patrzą na północ. Ostatnie trzy lata powiększyły liczbę Polaków w Holandii do 100 tysięcy i choć większość z nich jest zadowolona i nie zamierza wyjeżdżać, to zdarzają się odkrywcy nowych lądów. - Mam Pracę i wielu znajomych w Hadze - mówi Sylwia Kuniewska - i nie pojechałbym do innego kraju, aby wszystko zacząć od nowa. Tutaj mam stabilizację i wszystko czego mi trzeba do szczęścia. Inaczej rzecz przedstawia Albert z Sandomierza. Dostałem właśnie ofertę pracy za Szkocji, że poszukują stolarzy. W przyszłym tygodniu wyjeżdżam z Holandii deklaruje. Praca tam jest bardziej stabilna od tej jaką miałem w Holandii. Będę miał świadczenia socjalne, zapewnione mieszkanie i dowóz do pracy, a co najważniejsze kontrakt na rok wykłada jak z rękawa szkockie asy. Italia się trzyma W konsulacie RP w Rzymie dowiadujemy się, że mimo złej sławy polskich obozów pracy niewolniczej w Bari, Polacy tylko w pojedynczych przypadkach decydują się na opuszczenie Italii. tam były tragedie, śledztwo wciąż trwa, ale nasi rodacy, jakoś się nie wystraszyli. słyszymy. Z Helsinek, stolicy Finlandii konsul Anna Blińska mówi: - nie ma masowego napływu pracowników z Polski, bo funkcjonują tu przede wszystkim długoterminowe kontrakty pracownicze. Szacuję, że na sześć tysięcy Polaków, 30% to właśnie pracownicy kontraktowi, 30% - sezonowi, a pozostali to turyści szukający zatrudnienia na czarno. Podobnie jest w Norwegii ambasada Polska w Oslo szacuje, że przebywa tam 120 tysięcy Polaków. W Madrycie Cieplej Francja, która od setek lat stanowiła cel podróży Polaków, obecnie gości około 150 tysięcy potomków Chopina i Curie Skłodowskiej. Ruch wśród nich jest spory, ale oczywiście nie mam żadnych danych o polskich migracjach na terenie Europy zastrzega Jarosław Horak, konsul z Paryża. A u nas zdarzały się przypadki odwrotne; - usłyszeliśmy w konsulacie w Madrycie - właśnie po 1 maja 2006 kiedy to Hiszpania otworzyła dla Polaków rynki pracy, doszły do mnie informacje o tym, że nasi rodacy przerzucają się do Hiszpanii. Nie był to ruch masowy, ale dało się to zauważyć pośród spraw załatwianych w konsulacie w Madrycie. Jacek Rujna Artykuł ukazał się w Irlandzkiej gazecie Polska Gazeta

9 02/03/ / SPOŁECZEŃSTWO Polacy w Norwegii planują powroty do kraju. Takie są wyniki badań przeprowadzonych w środowisku najnowszych polskich imigrantów w Oslo. Badaniami zainteresowały się we wtorek norweskie media. Liczba Polaków, którzy legalnie przebywają i pracują w Norwegii okresowo przekracza 16 tys. Rośnie też liczba obywateli polskich, którzy osiadają w tym kraju na stałe. W ubiegłym roku było to osób. Szacunkowa i bardzo przybliżona liczba Polaków pracujących w Norwegii na czarno i przebywających w tym kraju nielegalnie określana jest na ponad 10 tys. Latem do Norwegii przybywa - jak się szacuje - ok. 80 tys. Polaków, ale większość wraca wkrótce do kraju. Większość objętej badaniami grupy (74 proc.), to mężczyźni. Niemal wszyscy (94 proc.) pracują w budownictwie. Natomiast większość kobiet w tej grupie (63 proc.) pracuje jako pomoce domowe lub sprzątaczki. Okazało się, że kobiety zarabiają lepiej niż mężczyźni. 92 proc. objętych badaniami Polek otrzymuje (w przeliczeniu) od 8,5 do 12,3 euro za godzinę. Podobne zarobki ma tylko 72 proc. mężczyzn. Pozostali zarabiają dużo mniej. Omawiając wyniki badań, środowisko najnowszych polskich imigrantów podzielono na cztery typowe kategorie. - Zintegrowany kucharz. Ona lub on mają norweską pracę, norweskie zarobki i czas pracy, nauczyli się już języka. Poznali norweskie prawo pracy i umieją z niego korzystać. Większość przedstawicieli tej grupy sądzi jednak, że Polacy są w Norwegii wykorzystywani, a nawet dyskryminowani. - Legalnie pracujący czasowy przybysz. Ma dłuższy od norweskich kolegów dzień pracy, zarabia mniej niż oni, mieszka w zatłoczonym lokalu i nie pozwala sobie na inne wydatki poza koniecznymi do przeżycia. Poznał już trochę prawo pracy, odczuwa w Norwegii osamotnienie, ale decyduje się na takie życie, by zaoszczędzić jak najwięcej pieniędzy przed powrotem do kraju. - Sprzątaczka. Pracuje sprzątając prywatne mieszkania. Nie ma legalnej pracy, nie płaci podatków, ani w Norwegii, ani w Polsce, nie chroni jej też prawo pracy. Nie ma oficjalnego prawa pobytu w Norwegii. Jest zależna od pośredników przy wyszukiwaniu pracy. Gotowa pracować jak najwięcej. - Bezbronny budowlaniec. Bezbronny wobec pracodawcy, bo nie ma formalnej umowy o pracę, albo nie znając żadnego języka obcego podpisał taką umowę, że nie obejmują go przepisy chroniące przed zwolnieniem, określające odszkodowania w razie wypadku lub choroby. Nie płaci podatków i nie podlega prawu pracy. Z tej właśnie ostatniej kategorii pochodzi większość z 7 proc. pracujących w Norwegii Polaków skarżących się, że nie dostali żadnej wypłaty za swoją pracę w 2006 r., bo pracodawca ogłosił upadłość po zakończeniu inwestycji. 14 proc. Polek pracujących w Norwegii przyznaje, że spotka się z seksualnym molestowaniem ze strony klientów, pracodawców lub kolegów z pracy. Źródło:

10 10 01/ /03/2007 PORADY Wysoki rachunek za gaz / prąd? Jak uniknąć wysokich cen - zmieniając dostawcę energii. Dostawcy energii i gazu w UK. Tzw. Wielka Szóstka rozdaje karty, rządzi, ustala ceny i dyktuje warunki. Dostawcy wchodzący w jej skład zaopatrują 98% konsumentów w Wielkiej Brytanii. Są to British Gas, Powergen, Npower, EDF (London Electricity, Seeboard i SWEB), Scottish Power i Scottish & Southern Energy. Każdy z nich ma oczywiście inne taryfy, inne sposoby naliczania rachunków i rozpisywania ich tak żeby konsumentom wydawało się, że są najtańsi. Dla przykładu ukrywanie opłaty przesyłowej w części droższych impulsów i udawanie, że jej nie ma. Jak wybrać najtańszego dla nas dostawcę i najkorzystniejszą taryfę? Najtańszego dla nas bo każda z tych firm dobiera stawki bazując na naszym średnim zużywaniu energii i gazu. Więc najpierw musimy się określić czy jesteśmy low user, medium user czy high user bo od tego będzie zależała cena, jaką zapłacimy za kilowat czy m3 gazu. potężne ilości gazu i prądu dostaje duży rabat. Narzucając dużo mniejszą marże niż np. British Gas odsprzedaje świadczenia swoim klientom w korzystniejszych cenach. Co miesiąc także sprawdza ceny oferowane przez Big 6 i dostosowuje swoje tak żeby zawsze być konkurencyjną. Dlatego tez podstawową gwarancją jaka daje klientom przy zawieraniu umowy jest Low user jeżeli płacisz od 15 do 27 miesięcznie lub pomiędzy 180 a 320 rocznie za jedno ze świadczeń (prąd lub gaz) Medium user - jeżeli płacisz od 29 do 44 miesięcznie lub pomiędzy 350 a 530 rocznie za jedno ze świadczeń. High user - jeżeli płacisz od 45 do 61 miesięcznie lub pomiędzy 540 a 730 rocznie za jedno ze świadczeń. Musimy także wybrać jaki rodzaj taryfy nam odpowiada. Czy chcemy mieć takie same opłaty przez cały dzień czy wolimy podzielić taryfy na dzienną i nocną (tzw. Economy saver). Jeżeli już ustalimy w jakim przedziale się mieścimy i jaka taryfa będzie dla nas odpowiednia, zaczynamy poszukiwania. Można oczywiście sprawdzać na stronach internetowych dostawców ich aktualne ceny ale są one z reguły dziwnie pochowane lub podawane bardzo ogólnikowo. Można także zajrzeć na strony agencji, które zajmują się monitorowaniem tychże dostawców i tam dostaniemy bardzo przejrzysty raport cenowy. Niestety raport dotyczy z reguły jedynie tych największych, którzy nie zawsze są najtańsi. Czasami więc warto rozejrzeć się wśród mniejszych firm, które dostarczają ten sam prąd i gaz ale w niższej cenie, oferując przy tym jeszcze inne usługi. Mniejsi dostawcy podchodzą też inaczej do klienta. Nagminne są problemy z wyjaśnieniem jakiegoś problemu w np. potężnym Scottish Power. Zdaża się, że pod naszym adresem dziwnym trafem nagle zarejestrowane są dwa liczniki albo numer licznika lub kod pocztowy na rachunku jest błędny i płacimy za sąsiada. I rzadko wystarczy jeden telefon, żeby z pozoru błachą sprawę wyjaśnić. Mniejsze firmy działając bardziej familiarnie mają z reguły dużo lepsze podejście do problemów klienta. Między innymi dlatego, że nie ogłaszając się ani nie reklamując nigdzie działają na zasadzie przedstawicieli handlowych, którzy przepisując konsumenta na z reguły dużo lepszych warunkach, stają się jakby ich doradcami. Jedną z takich firm na rynku UK jest Utility Warehouse. Firma działa na bardzo prostej zasadzie. Kupując od wielkich dostawców taka, że jej ceny zawsze będą niższe niż najniższe ceny oferowane przez dużych dostawców. Do tego też zaopatrując konsumentów w Internet, telefony komórkowe czy telefonię stacjonarną może tworzyć pakiety promocyjne. Na przykład: biorąc od Utility Warehouse 3 serwisy (np. gaz, prąd i telefon stacjonarny) otrzymuje się darmowe rozmowy stacjonarne na ternie UK w weekendy i wieczory. Biorąc natomiast 4 serwisy (dołączając do tego Internet) dostaje się darmowe rozmowy stacjonarne przez cały czas. Czyli oszczędzając na jednym oszczędza się na wszystkim. Ciężko wymagać od dużych dostawców, nastawionych jedynie na jeden produkt, żeby łączyli kilka w pakiet więc często lepszym rozwiązaniem jest rozejrzeć się na rynku i wybrać nie zawsze największych regionalnych monopolistów a przyjrzeć się co oferują także mniejsze firmy. Tomasz Falenta pytania dotyczące artykułu i firm w nim wymienionych proszę kierować na adres: tomek@szkocka.com Jeśli masz problem ze swoim dostawcą energii i uważasz, że jest nierzetelny, zgłoś się do Energywatch. jest to instytucja która szybko i pomyślnie rozwiąże za Ciebie konflikt z dostawcą. Helpline: www: energywatch.org.uk!

11

12 12 01/ /03/2007 POMAGAMY Życie jest darem - pomagamy Ani Radosz Wyślij czek na adres: ANNA RADOSZ 107 Seamount Court Aberdeen AB25 1DS Wpłać na konto: Account Name: Miss Anna Radosz Help Account Account number : Sort-code : Konto w formie International Bank Account: IBAN GB06 BARC SWIFTBIC BARCCB22 Ania, będąc w ciąży dowiedziała się, że ma nawrót nowotworu - melanomy złośliwej. Aby ochronić swojego synka zdecydowała się nie leczyć aż do urodzenia Oskara. Po porodzie seria badań wykazała, że nowotwór przeniósł się na oba płuca i nie kwalifikuje się na operację. Po pierwszej chemioterapii jej stan się pogorszył, w szpitalu okazało się, że nowotwór jest w mózgu. Niestety ze względu na bardzo zaawansowane stadium choroby nie została zakwalifikowana na specjalistyczne leczenie w Londynie. Obecnie pojawiła się nowa nadzieja. Ania nawiązała kontakt ze specjalistyczną Kliniką Nowotworową w Bostonie (USA). Niestety jest to bardzo kosztowne leczenie, na które jej nie stać. Jest to kwota od $ do $ , do tego dochodzą koszty przelotu, zamieszkania i dodatkowych badań. Razem kwota może się zamknąć nawet w Cała Polonia w Szkocji ruszyła na pomoc. Organizowane są koncerty w Aberdeen, na których zbiera się po kilka tysięcy funtów. Polskie sklepy prowadzą zbiórki, włączyły się również kościoły. Większość serwisów internetowych publikuje zdjęcie Ani na swoich pierwszych stronach, sprawę nagłaśnia prasa w Londynie. Redakcja SZKOCKA wraz ze sponsorami, organizuje akcję sprzedaży, specjalnie na tę okazję wykonanych długopisów po 3 funty. Wraz z długopisami będą dostępne ulotki w języku polskim oraz angielskim. Namawiamy do wzięcia ulotki (lub kilku) i rozdanie wśród znajomych! Akcja zbierania funduszy ruszyła juź pełną parą. Prawie 2000 funtów udało się zebrać podczas koncertów jakie miały miejsce w Cafe Drummond w Aberdeen w ubiegłą niedzielę. Była to kolejna z cyklu imprez, z której dochód został przeznaczony na leczenie Anny Radosz. - możemy przeczytać na popularnym portalu w Szkocji www. szkocja24.com. Zbiórka prowadzona jest również w polskich sklepach Zall w Dundee i w Perth. Klienci i mieszkańcy tych miast mogą wrzucać pieniądze do znajdujących się tam puszek. Akcja wciąż trwa - informuje ten sam portal. Popularna w Londynie gazeta Polish Express również zamieściła duży artykuł o Ani z apelem o pomoc. Pieniądze nie są zbierane tylko w UK. W Polsce, w Głosie Wielkopolskim możemy znależć informację, o szykowanej aukcji internetowej. Konto w Polsce jest już bliskie utworzenia, lecz z powodów proceduralnych na moment zamykania magazynu, nie znamy jeszcze numeru. W dużej firmie w Pradze czeskiej Ania Tereszkiewicz również prowadzi zbiórkę. - Zbierane są pienieniądze w Hiszpanii, gdzie okazało się, że mamy kolegę - mówi Ania Radosz. Zbiórka więc wydaje się ogromnych pieniędzy, dzięki jeszcze większym sercom Polaków ma szanse powodzenia. Kup długopis, z logiem akcji. Dostępne w polskich sklepach na terenie Szkocji oraz Londynu za 3. Sponsorzy akcji: Oraz osoba prywatna: diablatko Doktor prowadzący leczenie: Dr A W Hutcheon ANCHOR UNIT Aberdeen Royal Infirmary Foresterhill Aberdeen AB25 2ZN Extension Ext Direct Line ( 01224) e: KLINIKA W BOSTONIE /USA/: BRIGHAM AND WOMENES HOSPITAL 75 Francis Street MA BOSTON USA Phone: (617) Fax: (617) Kerry-Ann Thomas International Patient Coordinator International Office Kolejna firma włączyła się do akcji zbierania pieniędzy. Pomoc w zbiórce pieniędzy przybiera różne formy. Ostatnio firma Eurokey Global Travel z Edynburga zaoferowała, że z każdej rezerwacji zestawu wyciekowego dokonanego ze strony przekaże 20 funtów na leczenie Ani Radosz. Po potwierdzeniu rezerwacji należy przesłać na help4ania@eglobaltravel.co.uk numer rezerwacji oraz swoje dane. Sponsor akcji: Erokey Global Travel 4 Coates Crescent Edibnurgh EH3 7AL T: W:

13 02/03/ / KĄCIK KRYTYKA Królowa Plastykowa Kolejnym filmem jakże pustym a zdobywającym liczne nagrody dookoła jest film Królowa w reżyserii Stephena Frearsa Powstaje pytanie, że albo krytycy nie mają oczu, lub widzowie są tak zaślepieni i ufają krytykom, albo rankingi kłamią.. Ten film nie powinien być nominowany do Oscara, w kategorii za najlepszą rolę kobiecą, bo Helen Mirren gra w nim bardzo słabo i momentami ma się wrażenie jakby się czegoś wręcz bała. A historia która, jest kanwą filmu to opowieść o tym jak towarzyszymy monarchini w wydarzeniach z 1997 roku, kiedy to cała Wielka Brytania płakała po stracie księżnej Diany. To wtedy odezwały się głosy, że królowa nie ma serca a cała monarchia jest tylko bezsensownym zużyciem pieniędzy podatników. Film Frearsa daje nam spojrzeć na całą sytuację z innej perspektywy, od środka królewskich komnat jak i samej rodziny. Królowa robi wszystko, aby to rodzina pozostała nietknięta, aby mit wspaniałości, jakim darzeni są jej członkowie dalej żył w głowach Brytyjczyków. Ale jakoś wszyscy w tym filmie graja Tym już nas niczym nie zaskoczy... sztucznie i bez jakiegokolwiek zaangażowania. No może poza Tonym Blairem,(gra go Michael Sheen), który został znakomicie dopasowany do tej roli i jego małżonki Cherie Blair (gra ją Helen McCrory) nikt mnie nie zainteresował. Oto bowiem nowo wybranego premiera, czeka wiele niespodziewanych zadań. W momencie, gdy emocje w państwie stają się silniejsze niż kiedykolwiek, musi on znaleźć ścieżkę dialogu pomiędzy królową, a społeczeństwem. I Tony Blair sobie wówczas świetnie poradził, ba!- nawet pomógł samej kólowej pisząc jej fragment orędzia wygłoszonego do narodu brytyjskiego po śmierci Diany. Prócz znakomitej gry tej dwójki aktorów, zaletą tego filmu są realistyczne wręcz wnętrza, przedstawiane stroje aktorów i oryginalne zdjęcia z 1997roku opisujące tę wielką tragedię, kiedy zginęła królowa ludzkich serc. To jednak jest wszystko za mało, bo film ten mógł dostać statuetkę Oscara, choć temat omówiony jest niezwykle trudnym tematem i nie do pokazania zwykłemu śmiertelnikowi i może tylko działać nasza skromna wyobraźnia. Mam tu na myśli przedstawienie skostniałego, przez tradycję dworu królewskiego w Wielkiej Brytanii jak obraz samej królowej ElżbietyII. Jednak to jest za mało, bardzo mało by dostać Oscara za najlepszą rolę kobiecą, o której miano ubiega się Helen Mirren. Tomasz Cichocki Byłem na ostatnim filmie Stanisława Tyma Ryś i zaniemówiłem ze zdziwienia a może jeszcze bardziej z rozgoryczenia... Po pierwsze film powstał w bardzo szybkim niemalże, expressowym tempie i widać w nim dużo niedociągnięć i potknięć. Po drugie muszę to napisać z całą odpowiedzialnością i na fali nowych pomysłów a także peanów, ku jego czci: Mi się ten film nie podobał i wydaje mi się, że już nas raczej niczym pan Tym niestety nie zaskoczy. Piszę te słowa, bo wychowałem się jak wielu Polaków na kultowych jego świetnych poprzednikach Misiu i Rozmowach kontrolowanych. Ale jak mówią jak się na coś bardzo upragnionego czeka to może nas bardzo rozczarować. Tak właśnie jest w przypadku filmu Ryś Już od samego początku film zamiast mnie rozśmieszyć, wbił w krzesło i długo musiałem czekać żeby zacząć się śmiać tak naturalnie. Postacie, które zapamiętałem z młodości Marię Wafel Zofia Merle (teraz straszna alkoholiczka(sicl), Jerzy Turek (Wacław Jarząbek) już mnie nie śmieszyły. Wypowiadali swoje dialogi, które były takie bezbarwne, a ja czekałem aż 143 minuty, by mogło mnie coś zaskoczyć. Ale nie zaskoczyło... Poza rewelacyjnym pomysłem, żeby w tym filmie zagrali wszyscy niemal polscy aktorzy i aktorki w tym panie znakomicie zostały obsadzone w roli sprzątaczek, jakich jest w filmie pełno i noszą one przedziwne jak u Tyma wymyślone śmieszne nazwiska np: Sprzątaczka Wiadro, sprzątaczka Pupa, sprzątaczka Zupa, sprzątaczka Kura, sprzątaczka Ręka... nie ma naprawdę nic śmiesznego. A szkoda... Wśród sprzątaczek na szczególną uwagę zasługują w kolejności alfabetycznej: Krystyna Janda, Grażyna Szapołowska, Dorota Stalińska,Beata Tyszkiewicz, zaś inne zagrały fenomenalnie swoje postacie i są to między innymi: Krystyna Feldman(ostatnia rola przed śmiercią), Joanna Żółkowska, Joanna Szczepkowska, Danuta Stenka jak również Marta Lipińska i damy młodszego pokolenia: Paulina Holtz, Agata Buzek Poza tymi znakomitymi divami polskiego kina, niestety nie mogłem się doszukać pozytywnej postaci w tym filmie, no może poza Wacławem Jarząbkiem, który rozstał się z klubem Tęcza i został listonoszem. O czym jest Ryś?Jego historia wygląda mniej więcej tak: Prezes KS Tęcza Ryszard Ochódzki (Stanisław Tym), omyłkowo ścigany przez szefa mafii Kredę (Marek Kondrat), musi mu oddać dwa miliony euro. Niezawodna Maria Wafel (Zofia Merle) radzi, aby zdobył pieniądze, sprzedając ziemię na Suwalszczyźnie księdzu Pudrowi (Krzysztof Globisz). Jednak znacznie łatwiejszym sposobem pozyskania tej sumy okazuje się szwindel bankowy, który Ochódzki organizuje do spółki z prezesem banku - Koziczkiem (Janusz Rewiński). Uciekając z forsą, niespodziewanie spotyka żonę Molibdena i ląduje w jej małżeńskim łóżku. Przy okazji, w domu Molibdenów (Anna Korcz i Krzysztof Kowalewski) ukrywa pieniądze. Wkrótce zostaje posłem, ale nadal próbuje odebrać skarb z pilnie strzeżonej willi policjanta. Gdy wreszcie, z pomocą trenera Jarząbka (Jerzy Turek), udaje mu się odzyskać kasę, jest już za późno. Na jego trop wpada, bowiem płatny zabójca Dukan (Eryk Lubos)... Powstaje pytanie czy tak miało, aby wyglądać przedstawienie dalszych losów Ryszarda Ochódzkiego w IIIRP, a może już w IV RP?? na które od czasu nakręcenia jego poprzednich części czekaliśmy aż 171at???naszej młodej demokracji??? Na Boga!!! Wołam z rozpaczy, że NIE!!! Tomasz Cichocki fotografie: Ela Kossakowska

14 14 01/ /11/2006 DYRDYMAŁY Sudoku W 1979r. w majowym wydaniu Dell Pencil Puzzles & Word Games (nr 16), na stronie 6, ukazało się coś niezwykłego - Number Place. Oto oryginalna instrukcja: Twoim zadaniem jest wstawić cyfrę w każdą pustą komórkę, tak aby każdy rząd, każda kolumna oraz każdy mniejszy 9-komórkowy kwadrat w obrębie większego kwadratu( jest w nim 9 takich) zawierał każdą cyfrę od 1 do 9. Pamiętaj że żadna z cyfr nie może wystąpić więcej niż raz w każdej kolumnie, rzędzie oraz mniejszym 9-komórkowym kwadracie: to powinno Ci pomóc w rozwiązaniu tych puzzli. Cyfry pod spodem diagramu powinny Ci pomóc w początkowej fazie rozwiązywania. Każda z tych czterech cyfr powinna znaleźć się w jednym z zaznaczonych pól wewnątrz diagramu( niekoniecznie w podanej kolejności). Giertycha edukacji wizje. Pobudka to bardzo niebezpieczna część życia. Można wiele zchrzanić. Szczególnie jak nam się nie spieszy do pracy. Leży człowiek i się nudzi. Jak pies się nudzi, to się liże po przyrodzeniu a człowiek - myśli. Wymyśleć można różne rzeczy, w zależności od humoru. Jak człowiek ma zły humor, budzi się i myśli to może wyjść z tego niezła kraksa. Weźmy takiego ministra edukacji. Ma zły humor z rana to zabroni prac pisemnych dla przyszłych magistyrów. Jak ma dobry humor, to rozda kilka matur z oblanym przedmiotem. Wizje senne mają też wpływ na poranne myślenie. Załóżmy, że jesteś szefem kuchni. Śnisz jesteś szefem wszystkich kuchni na świecie! Pobudka! Trzeba coś z tym zrobić, żeby sen się spełnił! Jak to zrobić? Najpierw od knajpy po sąsiedzku. Kucharzowi trzeba wytłumaczyć jak gotować zupę. Stąd może wywodzi się wizja Ministra edukacji w PL, aby wybudować szkoły w Szkocji! Będą polskie dzieci co sobota uczyły się do polskiej matury! Przez 5 godzin w miesiącu spędzą nad gramatyką, to i matura nie straszna. Przyjadą ptaszyny z wygnania, przygotowane do nauki w Polsce! Czyja to zasługa?! Pobudki! No to jeszcze o zasypianiu będzie. Normalny człowiek, jak się kładzie spać, to liczy baranki. Ale?! Dlaczego by nie policzyć uczennic w ciąży? Szybciej się usypia i ma się dobry humor z rana. Może coś się jeszcze uda wymyślić Mark Smith Dla naszych Pań. Na codzień i od święta! Znalezione w Internecie

15 Wszystkie poziomy Asysta polskiego nauczyciela Certyfikowani doświadczeni nauczyciele Kursy dzienne, popołudniowe Kursy z naciskiem na komunikację Kursy dla dzieci Indywidualne kursy oraz w małych grupach Przyjazna atmosfera Darmowy internet dla studentów Język angielski dla wszystkich ELA 6 North Junction Street Edinburgh t: e: info@elacademy.co.uk w:

16 Dzwo z komórki do Polski ju od 2p/min * Wy lij SZKOCKA na 81616, aby otrzyma 5 kredytu na rozmowy Otrzymasz smsa potwierdzaj cego pobranie op aty Wybierz i numer docelowy (zaczekaj na po czenie lub naci nij #) Minuta po. z 020 to standardowy koszt po. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii. Je eli posiadasz darmowe minuty, koszt tego po czenia b dzie wliczony w twoje darmowe minuty. Polska tel. stacjonarny 2p/min Polska tel. komórkowy 12p/min EKSTRA! Teraz mo esz kontynuowa rozmow gdy masz niski stan konta, zostanie ono automatycznie do adowane 5. Otrzymasz smsa z informacij o pobraniu op aty. Smsuj do Polski za 5p ** (+ standardowy sms w W. Brytanii) Wiadomo zacznij od polskiego numeru, na który chcesz wys a smsa (np Hello) Wy lij wiadomo na Dost pne Dost pne 24/7 bez dodatkowych kosztów Infolinia: To proste spróbuj teraz *Terms & conditions: Ask bill payer s permission. SMS costs 5 + standard SMS rate. Auracall T-Talk account will be credited with 5. Connection fee varies between 1.5p to 15p, depending on destination. To avoid auto recharge, hang up within 30 seconds of the warning. To stop auto recharge in future, text AUTOOFF to (standard SMS rate). Charges apply from the moment of connection. Calls charged per second. Destination prices are subject to change without prior notice. Calls made to mobiles may cost more, unless specifically stated. **Cost per SMS as stated in the advert + standard SMS rate or may be used as part of your bundled SMSs, except T-Mobile which may cost more. Enter the international mobile number correctly at the start of your message, which should be no more than 160 characters (including the destination number and spaces). We will charge you the advertised SMS cost only, but your network operator may charge you at your standard UK SMS rate and they may also charge you again for excess characters. Disclaimer: If you receive SMS confirmation it means we have received it we cannot confirm or guarantee delivery to the destination. Sufficient credit in Auracall T-Talk and mobile accounts is needed to send a text. This service is provided by Auracall Limited, Nicholas Peters Business Centre, 7b High Street, Barnet EN5 5UE Herts. Agents required, please call