Zjednoczeni w różnorodności

Transkrypt

1 Zjednoczeni w różnorodności Propozycja programowa na harcerskie lato 2011 Warszawa, maj 2011

2 2 Zjednoczeni w różnorodności Mini spis treści 1. Wstęp 2. Podstawowe wiadomości o Unii Europejskiej i polskiej prezydencji 3. Ciekawostki o krajach członkowskich 4. Propozycje zajęć na kolonie i obozy 1. Wstęp Już niebawem rozpoczną się wakacje kolonie, obozy, Nieobozowa Akcja Letnia Nasi podopieczni będą cieszyć się wakacyjną wolnością a my będziemy kontynuować swoją śródroczną pracę wychowawczą. Jednym z celów jakie przed sobą stawia organizacja to wychowanie członków na osoby, o których w życiu codziennym będzie można powiedzieć, że są patriotami. Patriotyzm to nie stanie pod pomnikami a codzienna postawa, zainteresowanie sprawami kraju, a w szerszym kontekście Unii Europejskiej, której od kilku lat Polska jest członkiem. W tym roku 1 lipca Polska obejmie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Wakacje są więc czasem, w którym warto przybliżyć kilka informacji o Unii Europejskiej oraz jej krajach. Zachęcam was wszystkich by na każdym naszym harcerskim wyjeździe poświęcić choć chwilę tej tematyce. W opracowanym przez nas materiale znajdziecie zarówno podstawową wiedzę o Unii, kilka ciekawostek o krajach członkowskich jak i propozycje zajęć. Miłej lektury i udanych wakacji hm. Emilia Kulczyk Prus członkini GK ZHP ds. programu

3 3 Zjednoczeni w różnorodności 2. Podstawowe wiadomości o Unii Europejskiej i polskiej prezydencji Czym jest Unia Europejska? Unia Europejska jest to gospodarczo-polityczna wspólnota, którą tworzą państwa członkowskie Podstawę do funkcjonowania UE stanowi traktat z Maastricht podpisany 7 lutego 1992, zwany też Traktatem o Unii Europejskiej. Kraje Unii Europejskiej składającej się z 27 państw mają łącznie produkt krajowy brutto drugi na świecie (po Stanach Zjednoczonych). Historia zjednoczenia Europy U podstaw europejskich tendencji zjednoczeniowych leży wspólna w znacznej części historia i kultura narodów zamieszkujących ten kontynent. Od I w. p.n.e. do V w. n.e. większość zachodniej Europy i część wschodniej znajdowała się w Imperium Rzymskim. Wyparcie Rzymu z południowych wybrzeży Morza Śródziemnego przez islam i ekspansja cywilizacji chrześcijańskiej na północ połączona z upadkiem Zachodniego Cesarstwa doprowadziły do wytworzenia się kulturowej i gospodarczej wspólnoty europejskiej. Wraz z ekspansją zamorską poszczególnych państw, zniknięciem zagrożenia ze strony cywilizacji pozaeuropejskich i rozbiciem kulturowym Europy Zachodniej (reformacja i kontrreformacja) tendencje zjednoczeniowe w okresie nowożytnym osłabły. W wieku XVIII i XIX porządek europejski opierał się na systemie sojuszy monarchii (polityka równowagi sił), w którym największą rolę odgrywały samowystarczalne mocarstwa kolonialne (Wielka Brytania, Francja, Rosja, później Niemcy). Odstępstwem od tego stanu rzeczy był okres dominacji napoleońskiej na kontynencie na pocz. XIX w., charakteryzujący się centralizmem władzy, która roztaczała się od Kanału La Manche po wschodnie granice Polski. Jedną z koncepcji - Stanów Zjednoczonych Europy - głosił w latach 30-tych XIX w. polski działacz emigracyjny Wojciech Jastrzębowski. W XX w. wobec znacznego osłabienia państw zachodnioeuropejskich na arenie światowej (dekolonializm, wojny światowe) i opanowaniu Europy Wschodniej przez komunizm, na nowo wzmocnieniu uległy tendencje zjednoczeniowe Europy Zachodniej w ramach wspólnoty atlantyckiej. W 1949 r. powstała pierwsza organizacja międzyrządowa integrująca kraje zachodnioeuropejskie Rada Europy. Zalążkiem Unii Europejskiej stała się powołana trzy lata później Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS). Z inicjatywą jej powołania wystąpił jeden z ojców integracji europejskiej - Robert Schuman, francuski minister spraw zagranicznych w tzw. Deklaracji Schumana. EWWiS powstała na mocy Traktatu Paryskiego z dnia 18 kwietnia 1951 r. W skład EWWiS weszło 6 państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalna Niemiec (RFN) i Włochy. Celem było utrzymanie pokoju między krajami europejskimi poprzez międzynarodowe powiązanie przemysłu

4 4 Zjednoczeni w różnorodności węglowego i stalowego, niezbędnych wówczas do prowadzenia wojny. Postanowiono zacieśnić współpracę gospodarczą i objąć nią dodatkowo: energetykę (zwłaszcza atomową), surowce, transport i rolnictwo. Koncepcja ta stworzyła tzw. Plan Beyena, holenderskiego ministra spraw zagranicznych. Plan zakładał integrację horyzontalną, obejmującą całą gospodarkę, nie zaś tylko poszczególne jej gałęzie. W efekcie w 1955 r. na konferencji w Messynie (Włochy) zebrali się ministrowie spraw zagranicznych państw "szóstki" tworzącej EWWiS i przyjęli tzw. Rezolucję z Messyny. Zakładała ona: merytoryczną rozbudowę wspólnych instytucji europejskich, stopniową fuzję gospodarki narodowej, stworzenie wspólnego rynku, harmonizację polityki socjalnej. Od powyższych pomysłów odcięła się Francja. W 1956 r. powstał tzw. Raport Spaaka. stanowiący podstawę przyjęcia dwóch Traktatów Rzymskich podpisanych 25 marca 1957 r. w Rzymie. Pierwszy ustanawiał Europejską Wspólnotę Gospodarczą, a drugi Europejską Wspólnotę Energii Atomową. Traktaty weszły w życie 1 stycznia 1958 r. Trzy Wspólnoty już od 1958 r. miały wspólne Zgromadzenie Parlamentarne i Trybunał Sprawiedliwości. Pełne połączenie instytucjonalne nastąpiło w 1967 r., gdy wszedł w życie Traktat Fuzyjny. Liczba członków Wspólnot zwiększyła się w 1973 r., gdy przyłączyły się do nich Wielka Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane pierwszą falą przyjęć. Kandydująca wówczas Norwegia nie przyłączyła się z powodu sprzeciwu swoich obywateli. Drugie i trzecie rozszerzenie nastąpiło w latach 80-tych, kiedy to do EWG przystąpiły w 1981 r. Grecja, a w 1986 r. Hiszpania i Portugalia. W 1985 r. miał miejsce jedyny przypadek opuszczenia Wspólnot: wystąpiła z nich autonomiczna część Danii - Grenlandia. W 1985 r. uzgodniono w układzie z Schengen (Luksemburg) utworzenie systemu wspólnej kontroli granic i zniesienie wizowych granic wewnętrznych w obrębie Hiszpanii, Francji, Włoch, krajów Beneluksu, Portugalii i Niemiec, a rok później ustalono utworzenie korpusu wspólnych sił wojskowych krajów Wspólnot. W ramach Wspólnot stopniowo doszło do utworzenia Wspólnego Jednolitego Rynku poprzez likwidację barier celnych, wprowadzanie wspólnych norm prawnych i technicznych oraz prowadzenie wspólnej polityki rolnej. Równolegle dochodziło też do zacieśniania więzi politycznych między krajami Wspólnot. W 1986 r. podpisano Jednolity Akt Europejski, zwiększający kompetencje EWG. W 1990 r. Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD) stała się częścią Unii w momencie przywrócenia jedności z RFN. 7 lutego 1992 r. został podpisany Traktat z Maastricht,, na mocy którego 1 listopada 1993 r. powstała Unia Europejska. W Maastricht znacznie rozszerzono zakres wspólnej polityki gospodarczej i opracowano harmonogram wprowadzenia Unii Gospodarczo-Walutowej, której efektem było m.in. wprowadzanie wspólnej waluty euro od 1999 r. Do procesu integracji formalnie wzmocniono politykę zagraniczną, dodano politykę

5 5 Zjednoczeni w różnorodności bezpieczeństwa militarnego oraz współpracę w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i współpracy administracyjnej państw członkowskich. W 1995 r. nastąpiło czwarte rozszerzenie Unii Europejskiej, kiedy to przyjęto Austrię, Szwecję i Finlandię, zaś Norwegia ponownie odmówiła wstąpienia. Kolejnym ważnym traktatem był też Traktat Amsterdamski z 1997 r., który częściowo zmienił i jednocześnie rozszerzył wcześniejsze ustalenia z Maastricht. Pod koniec 2000 r. parafowano Traktat Nicejski reformujący instytucje unijne w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania po kolejnym rozszerzeniu UE z 1995 r. Na szczycie w Nicei (Francja) proklamowano również Kartę Praw Podstawowych, mającą gwarantować prawa człowieka i swobody obywatelskie. 16 kwietnia 2003 r. przedstawiciele rządów 15 państw członkowskich i 10 kandydujących podpisali w Atenach Traktat Ateński rozszerzający Unię. 1 maja 2004 r. nastąpiło piąte rozszerzenie, największe w historii UE, kiedy wstąpiło do wspólnoty 10 krajów, czyli Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta oraz Cypr. Druga część piątego rozszerzenia miała miejsce 1 stycznia 2007 r., gdy do UE wstąpiły Bułgaria i Rumunia. W 2007 r. Niemcy zaproponowały przyjęcie nowego traktatu. Ostateczny jego kształt został uzgodniony przez szefów państw i rządów podczas szczytu UE w Lizbonie (Portugalia) w dniach października 2007 r. Po dopracowaniu techniczno-redakcyjnym i przetłumaczeniu na wszystkie języki urzędowe UE traktat reformujący UE został podpisany 13 grudnia 2007 r. w lizbońskim Klasztorze Hieronimitów. Ratyfikacja Traktatu Lizbońskiego (oficj. Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w wersji roboczej określany jako traktat reformujący) zakończyła się w 2009 r. Wszedł on w życie 1 grudnia 2009 r. W TUE w artykule 2 wśród celów Unii wymienione są m.in.: promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi, wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej, dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii, rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych, ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów,

6 6 Zjednoczeni w różnorodności polepszenie standardów życia. Symbole Unii Europejskiej Flaga europejska to krąg 12 złotych gwiazd na niebieskim tle. Jest to symbol nie tylko Unii Europejskiej, ale również - w szerszym znaczeniu - symbol jedności i tożsamości Europy. Krąg złotych gwiazd oznacza solidarność i harmonię między narodami Europy. Liczba gwiazd nawiązuje do starożytnej symboliki liczby 12 oznaczającej doskonałość i całość. Odpowiada także liczbie miesięcy w roku, godzin na tarczy zegara, znaków zodiaku i apostołów. Liczba gwiazd nie zależy natomiast od liczby krajów członkowskich, dlatego też flaga pozostaje niezmieniona, niezależnie od kolejnych rozszerzeń UE. Hymn Unii Europejskiej jest instrumentalnym opracowaniem chóralnej kantaty z IV części IX Symfonii d-moll op. 125 Ludwiga van Beethovena zatwierdzonym przez Komitet Ministrów Rady Europy 12 stycznia 1972 r. jako hymn europejski. Od 1986 roku Oda do radości jest hymnem Unii Europejskiej. Beethoven skomponował muzykę w latach do wiersza Schillera Oda do radości z 1785 r. Jednak oficjalnie hymn Unii Europejskiej nie ma słów, aby nie doszło do sporów, w jakim języku powinien być śpiewany. Oda do radości zazwyczaj jest grana 9 maja w święto Unii Europejskiej, a także podczas oficjalnych uroczystości i szczytów Unii. Oda do Radości muzyka: Ludwig van Beethoven, słowa: Friedrich von Schiller, tłumaczenie: Konstanty Ildefons Gałczyński O Radości, iskro bogów, Kwiecie Elizejskich Pól Święta na twym świętym progu Staje nasz natchniony chór. Jasność twoja wszystko zaćmi Złączy co rozdzielił los Wszyscy ludzie będą braćmi Tam gdzie twój przemówi głos. Kto przyjaciel, ten niech zaraz Stanie tutaj pośród nas, I kto wielką miłość znalazł Ten niech z nami dzieli czas.

7 7 Zjednoczeni w różnorodności Z nami ten, kto choćby jedną Duszę rozpłomienić mógł. Ale kto miłości nie zna, Niech nie wchodzi tu na próg. Patrz, patrz: wielkie słońce światem Biegnie sypiąc złote skry, Jak zwycięzca, jak bohater - Biegnij, bracie, tak i ty. Radość tryska z piersi ziemi, Radość pije cały świat. Dziś wchodzimy, wstępujemy Na radości złoty ślad. Ona w sercu, w zbożu, w śpiewie, Ona w splocie ludzkich rąk, Z niej najlichszy robak czerpie, z niej - najwyższy niebios krąg. Bracie, miłość niezmierzona Mieszka pod namiotem gwiazd, całą ludzkość weź w ramiona I ucałuj jeszcze raz. Wstańcie ludzie, wstańcie wszędzie, Ja nowinę niosę wam: Na gwiaździstym firmamencie Miłość, miłość mieszka tam. Wstańcie ludzie, wstańcie wszędzie, Ja nowinę niosę wam: Na gwiaździstym firmamencie Miłość, miłość mieszka tam! Dzień Europy - dzień 9 maja jest oficjalnym dniem Unii Europejskiej. Został ustanowiony w rocznicę przedstawienia planu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali znanego jako Deklaracja Schumana 9 maja 1950 r. Dzień ten czasami nazywany jest Dniem Unii Europejskiej. Nie jest to jednak poprawna nazwa, gdyż według uchwały Parlamentu Europejskiego dzień ten jest nazywany Dniem Europy i taka jego nazwa figuruje we wszystkich oficjalnych dokumentach i materiałach UE. Traktat o Unii Europejskiej określił realizację Unii Gospodarczej i Walutowej poprzez wprowadzenie wspólnej waluty. W grudniu 1995 r. Rada Europejska uzgodniła nazwę

8 8 Zjednoczeni w różnorodności nowej waluty Euro i potwierdziła jej wprowadzenie z dniem 1 stycznia 1999 r. Przez pierwsze trzy lata była to waluta niematerialna, stosowana jedynie w transakcjach bezgotówkowych. W dniu 1 stycznia 2002 r. euro pojawiło się w obrocie gotówkowym, zastępując banknoty i monety walut krajowych. Symbolem euro jest grecka litera epsilon przecięta dwiema równoległymi liniami. Z jednej strony znak ten przypomina o antycznych korzeniach cywilizacji europejskiej, jest symbolem zintegrowania naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje do innych głównych walut świata (funta szterlinga, dolara amerykańskiego i japońskiego jena). Ukryta w piktogramie litera E pochodzi od nazwy naszego kontynentu. Jedno euro składa się ze 100 centów. Jest prawnym środkiem płatniczym w 16 państwach członkowskich Unii Europejskiej, a także w ich departamentach i terytoriach zamorskich oraz na wyspach należących do krajów strefy euro lub z nimi stowarzyszonych. Ponadto na podstawie oficjalnej umowy ze Wspólnotą Europejską euro stosują też Monako, San Marino i Watykan oraz nieformalnie - Andora, Czarnogóra i Kosowo. Motto Unii Europejskiej - w wersji łacińskiej: In varietate Concordia - w tłumaczeniu na język polski brzmi Zjednoczona w różnorodności lub Jedność w różnorodności. Zostało ono ogłoszone na sesji Parlamentu Europejskiego w dniu 4 maja 2000 r. Hasło powstało w wyniku konkursu ogłoszonego we Francji. Niesie ze sobą przesłanie, że poprzez Unię Europejską Europejczycy są zjednoczeni w wysiłkach na rzecz pokoju i dobrobytu oraz, że mnogość kultur, tradycji i języków w Europie jest jej ważnym atutem. Państwa członkowskie Unii Europejskiej Aktualnie UE składa się z 27 państw członkowskich, które przekazały jej część swojej suwerenności (uprawnień prawodawczych). Kilka krajów złożyło ponadto wniosek o członkostwo w UE. Kraje członkowskie: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Republika Czeska, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Irlandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Holandia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania.

9 9 Zjednoczeni w różnorodności Instytucje UE Rada Unii Europejskiej - Od 1 listopada 1993 r. Rada UE jest organem naczelnym Unii Europejskiej. Siedzibą jej jest Bruksela. Jest głównym organem prawodawczym. W skład Rady UE wchodzą przedstawiciele wszystkich państw członkowskich. Rządy państw członkowskich delegują do niej jednego ze swych ministrów. Delegatami do Rady są ministrowie, kierujący w swych krajach resortami odpowiedzialnymi za problemy rozpatrywane na forum Rady. Zdarza się, że jednocześnie odbywa się kilka posiedzeń Rady np. posiedzenia ministrów rolnictwa, posiedzenie ministrów finansów itp. Stąd też nie można mówić o stałych przedstawicielach tych państw w Radzie UE czerwca 2002 r. na sesji Rady Europejskiej w Sewilli ustalono konfiguracje, w jakich może zbierać się Rada UE, oraz ustalono zakres przedmiotowy obrad. Są nimi Rady UE do Spraw: 1. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych 2. Gospodarczych i Finansowych 3. Współpracy w dziedzinie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych 4. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Polityki dotyczącej Konsumentów 5. Transportu, Telekomunikacji i Energii 6. Rolnictwa i Rybołówstwa 7. Ochrony Środowiska 8. Konkurencji 9. Edukacji, Młodzieży i Kultury Parlament Europejski - Początki istnienia Parlamentu Europejskiego sięgają lat 50. i traktatów założycielskich. Od 1979 roku deputowani wybierani są w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Wybory parlamentarne odbywają się co pięć lat, do głosowania uprawniony jest każdy obywatel Unii Europejskiej zarejestrowany jako wyborca. Zatem Parlament wyraża demokratyczną wolę kilkuset milionów obywateli UE, a także reprezentuje ich interesy podczas dyskusji z innymi instytucjami UE. Parlament Europejski ma 3 siedziby: Bruksela, Luksemburg i Strasburg. Parlament Europejski liczy obecnie 732 członków (deputowanych), wybieranych na pięcioletnią kadencję. W Polsce w stosunku do członków PE używa się potocznie określenia europarlamentarzysta, euro deputowany lub euro poseł, natomiast oficjalne określenie brzmi: "poseł do Parlamentu Europejskiego". Komisja Europejska - jest politycznie niezależną instytucją, która reprezentuje i dba o interesy całej UE. Jest ona siłą napędzającą systemu instytucjonalnego UE: zgłasza projekty aktów prawnych, proponuje kierunki polityki i programy działania, a także jest odpowiedzialna za wykonanie decyzji Parlamentu i Rady. Członkami Komisji jest tyluż komisarzy, ile państw liczy Unia. Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są więc oni odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie. Ich wyznaczenia dokonują rządy poszczególnych państw. Ich zadaniem jest nadzór nad przydzielonymi im dyrekcjami generalnymi.

10 10 Zjednoczeni w różnorodności Komitet Ekonomiczno-Społeczny został założony w 1957 roku na mocy Traktatu Rzymskiego, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny jest organem doradczym reprezentującym pracodawców, związki zawodowe, rolników, konsumentów i pozostałe grupy interesów, które razem tworzą zorganizowane społeczeństwo obywatelskie. Komitet przedstawia ich poglądy i broni ich interesów w politycznych debatach z Komisją, Radą i Parlamentem Europejskim. Jest pomostem łączącym Unię z jej obywatelami, promując bardziej uczestniczące, zaangażowane, a przez to bardziej demokratyczne społeczeństwo europejskie. Wprowadzono obowiązek konsultowania z Komitetem decyzji dotyczących polityki gospodarczej i społecznej przed ich podjęciem. Może on również wydawać opinie z własnej inicjatywy w innych sprawach, które uznaje za ważne. Składa się z 344 członków - liczba członków z każdego państwa UE odzwierciedla wielkość jego populacji. Polska ma 21 członków. Komitet obraduje na Zgromadzeniu Plenarnym. Debaty są przygotowywane przez sześć podkomitetów zwanych sekcjami, z których każda zajmuje się określonymi obszarami polityki. Komitet Regionów - jest organem doradczym złożonym z przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych w Europie. Zapewnia on tym władzom możliwość wywierania wpływu na określanie kierunków polityki Unii Europejskiej, a także dba o poszanowanie regionalnej i lokalnej tożsamości oraz prerogatyw. Inne organa są zobowiązane do konsultowania się z Komitetem w sprawach dotyczących władz lokalnych i regionalnych, np. w odniesieniu do polityki regionalnej, ochrony środowiska, edukacji i transportu. Liczba członków z każdego państwa członkowskiego odzwierciedla wielkość jego populacji. Polska ma 21 członków. Członkami mogą zostać prezydenci regionów, regionalni parlamentarzyści, radni miejscy, burmistrzowie dużych miast itp. Rolą Komitetu Regionów jest przedstawianie stanowisk władz lokalnych i regionalnych wobec legislacji UE. Komitet wykonuje to zadanie, wydając opinie na temat propozycji Komisji. Komisja i Rada są zobowiązane do konsultowania się z Komitetem Regionów w sprawach, które bezpośrednio dotyczą władz lokalnych i regionalnych, ale mogą również porozumiewać się z Komitetem, gdy uznają to za stosowne. Ze swojej strony, Komitet może wyrażać opinie z własnej inicjatywy i przedkładać je Komisji, Radzie i Parlamentowi. Trybunał Sprawiedliwości - jego zadaniem jest zapewnienie, by legislacja UE była interpretowana i stosowana w ten sam sposób w każdym państwie członkowskim. Trybunał jest uprawniony do rozstrzygania sporów prawnych wynikłych między państwami członkowskimi, instytucjami UE, przedsiębiorstwami i osobami fizycznymi.

11 11 Zjednoczeni w różnorodności W skład Trybunału wchodzi jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego. Trybunał jest wspomagany przez ośmiu rzeczników generalnych Advocates-General. Ich rolą jest przedstawianie uzasadnionych opinii w sprawach wniesionych przed Trybunał. Muszą oni to czynić publicznie i bezstronnie. Polska w Unii Europejskiej Polska do 1989 r. należała do konkurencyjnej w stosunku do EWG Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Jeszcze przed jej rozwiązaniem, we wrześniu 1988 r., nawiązała stosunki dyplomatyczne ze Wspólnotami. 19 września 1989 r. podpisano umowę Polska - EWG. 26 lutego 1990 r. pierwszym ambasadorem Polski przy Komisji Wspólnot Europejskich został Jan Kułakowski. 25 maja 1990 r. Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. Umowa taka, znana pod nazwą Układu Europejskiego, została podpisana 16 grudnia 1991 r., a weszła w życie 1 lutego 1994 r. (część handlowa 2 lata wcześniej). W 1993 r. na szczycie Rady Europejskiej w Kopenhadze ustalono kryteria, jakie musiały spełnić państwa Europy Środkowo-Wschodniej, aby mogły ubiegać się o przystąpienie do Unii. Oficjalny wniosek o członkostwo Polska złożyła 8 kwietnia 1994 r. w Atenach. 28 stycznia 1997 r. uchwalono Narodową Strategię Integracji. Podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Luksemburgu w grudniu 1997 r. zapadła decyzja o podjęciu negocjacji członkowskich z sześcioma państwami: Polską, Węgrami, Czechami, Słowenią, Estonią i Cyprem - tzw. grupa luksemburska. Polska rozpoczęła negocjacje 31 marca 1998 r. Na szczycie w Kopenhadze, zakończonym 13 grudnia 2002 r., ówczesny rząd Leszka Millera sfinalizował negocjacje. 16 kwietnia 2003 r. Polska podpisała traktat akcesyjny. Referendum w sprawie członkostwa odbyło się w dniach 7-8 czerwca 2003 r. W jego wyniku Polska, razem z pozostałymi dziewięcioma innymi krajami, wstąpiła do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. Przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej Przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej zwane Prezydencją trwa 6 miesięcy (od 1 stycznia do 30 czerwca i od 1 lipca do 31 grudnia). Pełnią ją rotacyjnie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Państwo przewodniczące Radzie Unii Europejskiej pełni również funkcję przewodniczącego Rady Europejskiej. Prezydencja ma zadanie m.in.: kierowanie sprawami bieżącymi Rady UE, wyznaczanie kierunków polityki UE, pełnienie funkcji mediatora w rokowaniach, a także reprezentowanie UE w stosunkach zewnętrznych. Państwo członkowskie obejmujące urząd prezydencji w Radzie przedstawia program działań który z założenia ma zostać zrealizowany w czasie trwania ich kadencji. W związku z tym iż w czasie pełnienia prezydencji nie wszystkie sprawy udaje się zakończyć, powstała nieformalna instytucja, TRÓJKA, której zadaniem jest zachowanie ciągłości prac w Radzie Unii Europejskiej. W jej skład wchodzą: przewodniczący Rady

12 12 Zjednoczeni w różnorodności UE, która zakończyła swoją sześciomiesięczną kadencję, przewodniczący sprawujący kierownictwo w danym czasie oraz przewodniczący przyszłej prezydencji. Prezydencja pozostaje również w ścisłych kontaktach z innymi instytucjami Wspólnot Europejskich: Komisją Europejską oraz Parlamentem Europejskim. 1 lipca 2011 r. Polska obejmie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. W tym czasie rozpocznie się decydująca faza debaty nad kształtem polityki spójności w budżecie unijnym na lata Sprawowanie prezydencji będzie szansą na ukierunkowanie dyskusji na wybrane aspekty polityki spójności oraz promowanie jej jako kluczowego elementu polityki rozwoju Unii Europejskiej. W tym celu Ministerstwo Rozwoju Regionalnego określiło najważniejsze cele polskiej prezydencji w obszarze polityki spójności: 1. Zapewnienie sprawnego przebiegu negocjacji pakietu rozporządzeń dla polityki spójności po 2013 r. oraz doprowadzenie do możliwie najdalszego konsensusu w wybranych obszarach. 2. Wzmocnienie atrybutów polityki spójności (zintegrowane podejście do rozwoju i zorientowanie na rezultaty) jako terytorialnej polityki rozwoju w ramach nowego unijnego systemu zarządzania gospodarczego i strategii Europa Podniesienie rangi politycznej polityki spójności. Program polskiej prezydencji w zakresie polityki spójności opierać się będzie na dwóch tematach przewodnich: Zintegrowane podejście do rozwoju - w ramach tego tematu omawiane będą kwestie dotyczące programowania strategicznego, instrumentów wspierających rozwój terytorialny (m.in. specjalne rozwiązania dla miast, funkcjonowanie Europejskiej Współpracy Terytorialnej i Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej, włączenie Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa do polityki spójności, terytorialny wymiar EFS), Agendy Terytorialnej, wyzwań dla wielopoziomowego systemu zarządzania w polityce spójności oraz warunkowości opartej na mechanizmie tzw. warunków wstępnych. Zorientowanie polityki spójności na rezultaty - sprawą kluczową będą zagadnienia warunkowości opartej na rezultatach (system nagród i kar powiązanych z realizacją wyznaczonych wcześniej celów), koncentracji tematycznej funduszy europejskich (przy zachowaniu elastyczności), wzmocnienia narzędzi ewaluacji

13 13 Zjednoczeni w różnorodności (ewaluacja jako podstawa podejmowania decyzji strategicznych) oraz wypracowania jednolitego systemu wskaźników. 3. Ciekawostki o krajach członkowskich Austria koniec karnawału jest chyba najciekawszy w Tyrolu, bo wtedy odbywają się dwa święta z przebieraniem, ulicami przechodzą barwne postacie: niedźwiedzie, czarownice, diabeł, dziewice, żebracy, ustawianie drzewka majowego wprowadza element rywalizacji między sąsiednimi miejscowościami, w wielki czwartek, w tyrolskiej dolinie Brixental, wspomina się zwycięstwo miejscowych chłopów nad szwedzką jazdą konną podczas wojny trzydziestoletniej, wtedy można podziwiać procesję konną mężczyzn, niosących flagi, zielonoświątkowe walki Ranggeln odbywają się w Tyrolu, Salzburgu, Karyntii i Styrii, wyglądają jak zapasy na ringu - zwycięża ten, kto pierwszy rozłoży przeciwnika na łopatki; walczy się boso, zawodnicy ubrani są w prostą, lnianą tunikę, Austriacka kuchnia to Sznycel na kilka sposobów: Backhendl - kurczaki krojone w kawałki, panierowane w bułce tartej i jajku, a na koniec idealnie wysmażane, Tafelspitz - kawałki wołowiny o najwyższej jakości, gotowane w specjalnym wywarze warzywnym. Podawane z gotowanymi warzywami, sosem szczypiorkowym i chrzanem z jabłkami, Wiener Schnitzel - cieniutko rozbity kotlet cielęcy, wieprzowy lub drobiowy, frytowany w panierce, przy czym panierka nie może przylegać do mięsa. Ziemniaki i kluski - Erdäpfel - Pierwsze ziemniaki przybyły do Wiednia w 1588 roku i opanowały austriacką kuchnię: od puree, przez knedle, placki ziemniaczane, aż po słynną sałatkę ziemniaczaną. Nockerln - Austriacko-węgiersko-czeski odpowiednich włoskich gnocchi, czyli kluski ziemniaczano-serowe, wypełnione na słodko lub mięsem, serem czy warzywami. Frankfurterki - Wiedeńska kiełbaska. Kawa - Wiener Melange - Melanż wiedeński to kawa złożona z 3 składników, dodanych do siebie w tych samych proporcjach: lekko przedłużona mokka, gorące mleko i spienione mleko. Melange może przypominać cappuccino, różnic między tymi dwoma jest jednak wiele: do cappuccino używa się mocniejszej mokki i jedynie spienionego mleka, którego w Melange jest dużo więcej. Kaiserschmarren - Jeden z najsłynniejszych deserów, to lekkie, puszyste kawałki naleśników (lub, jak kto woli omletów), podawane z powidłami śliwkowymi i cukrem pudrem. Deser może być serwowany z innymi

14 14 Zjednoczeni w różnorodności Belgia konfiturami, naleśniczki mogą być dodatkowo karmelizowane i doprawione rodzynkami. Apfelstrudel - Kawałki jabłek przyprawione cynamonem i rodzynkami, zawinięte w cieniutkie płatki ciasta, w Klosterneuburg koło Wiednia, w dniu św. Leopolda w pełnym przepychu klasztorze Klosterneuburg uczestnicy zabawy wspinają się i zjeżdżają z wielkiej beczki, granica języka niderlandzkiego i francuskiego jest tak samo wyraźna i trwała jak nasza granica polskiego i niemieckiego, Flamandczycy są przekonani, nie bez podstaw, że pracują na leniwych darmozjadów z Walonii, Flamandczycy nie wiedzą nic o Walończykach i odwrotnie - jedynie kolarstwo ich łączy, Belgia jest państwem stworzonym przez polityków gdy tymczasem jego mieszkańcy żyją swoim życiem nie interesując się federalną Belgią, w walońskim mieście Liege (obchodzi się 14 lipca francuskie święto narodowe a nie 21 lipca gdy to przypada święto narodowe Belgii), Każdy Belg rodzi się z cegłą w brzuchu - tak mówią o sobie Belgowie, przez co chcą powiedzieć, że gdy Belg się rodzi to zaczyna zbierać cegły na swój dom - ambicją Belga jest mieć swój własny dom, na Wielkanoc z braku tradycji kupuje się czekoladowe jajka, które następnie ukrywają dorośli w ogródku i dzieci je szukają, Boże Narodzenie świętuje się już od listopada - zamiast tradycyjnych potraw indyk z supermarketu, albo stolik w restauracji, nie ma w wigilię postu - je się także homara, pasztet z gęsich wątróbek, ostrygi, a na deser ciasto polane (bo przypomina drewno, polano do kominka), słodką bułkę w kształcie becika z lukrową figurką Jezuska, wciąż uważaną przez dzieci za wymarzony rarytas, w wigilię przychodzi, po francusku Pere Noel, czyli Ojciec Bożonarodzeniowy i wkłada pod choinkę prezenty, które w zasadzie wolno rozpakować dopiero o północy. Bułgaria 1 marca na powitanie wiosny podarowują sobie Martenice - biało-czerwone lalki z włóczki, by przekonać się o gościnności Bułgarów wystarczy udać się na tradycyjny wieczór bułgarski - już przy wejściu goście witani są chlebem, posiłki odgrywają znaczącą rolę w życiu Bułgarów, często są spożywane w szerszym gronie i trwają naprawdę długo, temperament Bułgarów można określić