Problemy polskiej wsi w kontekście informatyzacji
|
|
- Dorota Kwiatkowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dr Ryszard Kamiński Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polska Akademia Nauk, Warszawa Dr Wojciech Knieć Instytut Socjologii Uniwersytet M. Kopernika w Toruniu Problemy polskiej wsi w kontekście informatyzacji Pierwsza część artykułu to przegląd problemów polskiej wsi, w których rozwiązaniu pomocna jest informatyzacja. W drugiej części autorzy przytaczają szereg konkretnych przykładów informatyzacji społeczności wiejskich w Polsce, Europie i na świecie. Metoda e-vita > 15
2 Rolnictwo nie dla wszystkich W burzliwym okresie przystępowania do Unii Europejskiej toczono w Polsce mnóstwo emocjonujących debat na temat znaczenia rolnictwa. Wielu dyskutantów wieszczyło upadek produkcji rolniczej i koniec gospodarstw, które lada moment mieli wykupić rolnicy z Niemiec, Danii lub Holandii. Powszechnie prognozowano też napływ taniej żywności z zewnątrz. Ponad dwa lata po integracji okazało się jednak, że to właśnie rolnictwo stało się tą dziedziną, w której nastąpiło znaczne przyspieszenie. Zamknięty dla świata zewnętrznego i otwarty na wewnętrzną konkurencję rynek żywności dwudziestu pięciu krajów Unii Europejskiej stał się dla wielu polskich producentów wielką szansą. Niejednolite możliwości sprzedaży oraz wsparcie inwestycyjne z programów unijnych prowadzą jednak do wielkiego zróżnicowania. Najlepsi rolnicy modernizują swoje gospodarstwa w niezwykłym tempie. Zmuszeni są przy tym korzystać z coraz bardziej zaawansowanych technologii. Kupują naszpikowane elektroniką maszyny, ciągniki, kombajny, urządzenia do hodowli i uprawy, wchodzą jednocześnie w świat nowoczesnych technologii. Internet wykorzystują do śledzenia cen, otrzymywania ofert, kontaktów z dostawcami i odbiorcami. Strony WWW, e oraz np. mierzenie pola za pomocą technologii satelitarnej GPS nie są dla najlepszych polskich rolników opowieścią zza siedmiu mórz, lecz stają się codziennością. Tacy rolnicy podążają za nowoczesnymi technologiami wraz z rozwojem swoich gospodarstw. Rodzi się jednak pytanie, jak liczna jest to grupa i co dzieje się z pozostałymi. Nowi i starzy mieszkańcy wsi Od 2000 r. można w Polsce obserwować nowe zjawisko dotyczące struktury demograficznej. Po raz pierwszy od drugiej wojny światowej napływ ludności z miast na wieś okazał się większy niż odpływ ze wsi do miast. Jak szacuje Główny Urząd Statystyczny, trend w kolejnych latach będzie się utrzymywał (odsetek mieszkańców wsi z 38,3% w 2002 r. może wzrosnąć aż do 42,6% w 2030 roku). Pojawia się zatem nowa kategoria mieszkańców wsi, którzy stają się rezydentami lub przedsiębiorcami wiejskimi. Z reguły reprezentują oni zamożną grupę społeczeństwa. Osiedlają się najczęściej na terenach wokół wielkich aglomeracji oraz wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych. Przynoszą z miasta nowe zwyczaje, sposób bycia oraz wielką potrzebę komunikowania się z całym światem. Internet to niezbędny element ich życia. Pojawienie się nowych mieszkańców ma duży wpływ na życie typowych wiejskich wspólnot. Prognoza GUS na podstawie danych z Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku. 16 > Metoda e-vita
3 Ryc. 1. Zmiany proporcji ludności miejskiej i wiejskiej w Polsce. Prognoza GUS ,0% 61,7% 60,2% 57,4% 50,0% 40,0% 38,3% 39,8% 42,6% 30,0% mieszkańcy miast mieszkańcy wsi Źródło: Prognoza GUS [w:] Inicjatywa LEADER + w Polsce, badanie na zlecenie Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2005, s. 39. Wieś jest gorszym miejscem do życia... Wielu pewnie zaprzeczy, wskazując na tradycyjne przewagi życia na wsi czyste środowisko, bezpośrednie kontakty międzyludzkie, serdeczność, brak wielkomiejskiego zgiełku itd. Jednak podstawowe cechy, jakimi opisuje się dzisiaj tzw. jakość życia, są na pewno gorsze na wsi niż w mieście. Niedostateczny rozwój dotyczy szczególnie instytucji kulturalnych, ale także szkół i placówek służby zdrowia. Warunki nauki na wsi są zdecydowanie gorsze niż w mieście, przeciętny poziom nauczania na wsi jest również z reguły niższy. Na mniej korzystne możliwości edukacyjne dzieci wiejskich składa się szereg barier związanych z funkcjonowaniem systemu oświaty na wsi, jak chociażby ograniczony dostęp do przedszkoli, gorzej wykwalifikowani nauczyciele, gorsza oferta edukacyjna szkolnictwa ponadpodstawowego oraz trudna sytuacja materialna rodzin wiejskich. Wybór szkoły ponadpodstawowej jest uzależniony od sieci szkół w najbliższej okolicy, możliwości dojazdu do szkoły lub zamieszkania w internacie, kosztów dojazdów lub mieszkania poza domem. Działając przez Internet, choćby częściowo, mieszkańcy wsi mogliby mieć do dyspozycji znacznie szerszą ofertę edukacyjną, kulturalną, a nawet medyczną. Metoda e-vita > 17
4 Bezrobocie Osobną kwestią jest pojawiający się na wsi problem nadwyżki rąk do pracy. Na obszarach wiejskich w Polsce mieszka prawie 15 milionów ludzi (38,6%) 2. Bardziej istotny jest jednak fakt, że 27% Polaków w wieku produkcyjnym związanych jest z rolnictwem, chociaż tylko 18% się z niego utrzymuje. Na wsi mieszka milion bezrobotnych w rodzinach nierolniczych, kolejny milion to bezrobotni w rodzinach rolniczych oraz około 850 tysięcy osób tworzących tzw. bezrobocie ukryte. Dalsze zwiększanie efektywności rolnictwa doprowadzi do wzrostu liczby bezrobotnych o kolejne kilkaset tysięcy do miliona osób. Internet to jedna z szans na tworzenie nowych miejsc pracy na wsi. Istotnym zjawiskiem na wsi staje się masowa emigracja. Wielu młodych mieszkańców wsi poszukuje pracy w mieście lub wyjeżdża za granicę. Dzięki Internetowi mogą utrzymywać kontakt z rodzinami i znajomymi. W ten sposób ich nowe doświadczenia, ale też i dochody, mają wpływ na środowisko, z którego się wywodzą. Ryc. 2. Wskaźniki aktywności zawodowej i zatrudnienia osób w wieku lat, wg miejsca zamieszkania 70% 65% 60% 55% 50% 45% 40% IV 1999 I 2000 II 2000 III 2000 IV 2000 I 2001 wsk. aktywności wieś wsk. aktywności miasto II 2001 III 2001 IV 2001 I 2002 II 2002 III 2002 IV 2002 I 2003 II 2003 wsk. zatrudnienia wieś Źródło: Dane Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, wykres opracowany przez autorów założeń do Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki III 2003 IV 2003 I 2004 II 2004 III 2004 IV 2004 wsk. zatrudnienia miasto 2 Stan na czerwiec 2006, za: 18 > Metoda e-vita
5 Telefon komórkowy Telefon komórkowy umożliwiający dostęp do Internetu Komputer osobisty (stacjonarny lub laptop) Internet Ogółem 62% 23% 19% 40% 36% 30% 26% Miasta powyżej mieszkańców Problemy polskiej wsi w kontekście informatyzacji Gorszy dostęp do Internetu Polska jest słabo przygotowana do transformacji w społeczeństwo informacyjne. Zgodnie z rankingiem Światowego Forum Gospodarczego, Polska w 2004 r. zajmowała pod tym względem 72. miejsce na 104 sklasyfikowane kraje świata, a w dodatku z każdym rokiem przesuwa się na coraz dalsze pozycje. Pod względem dostępu do Internetu w 2004 r. wyprzedziło nas 20 krajów Unii Europejskiej, w tym Litwa, Łotwa i Węgry. Na terenach wiejskich w 2004 r. dostęp do Internetu posiadało 15% gospodarstw domowych. Zainteresowanie Internetem oraz rozwój technologii wymusza niejako pewne przyspieszenie w tej dziedzinie. W 2005 r. stopień dostępu do Internetu wzrósł już na wsi do około 19%. Wskaźnik ten dla krajów UE-15 wynosi jednak 62%. Różnica jest więc nadal ogromna. Tab. 1. Obecność telefonów komórkowych i komputerów oraz dostęp do Internetu w gospodarstwach domowych w Polsce w 2004 i 2005 roku Miejsce zamieszkania 68% 32% 26% 49% 44% 40% 34% Miasta liczące do mieszkańców 62% 22% 18% 40% 39% 32% 28% Obszary wiejskie 55% 16% 13% 30% 25% 19% 15% Źródło: Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w 2005 r., GUS, Nie wszyscy chcą do sieci... Dostęp do Internetu dla respondentów pochodzących z małych miejscowości jest coraz ważniejszą sprawą. Z badań przeprowadzonych w grudniu 2005 r. przez studentów Instytutu Socjologii UMK w Toruniu Metoda e-vita > 19
6 wśród mieszkańców gminy Golub Dobrzyń 3 wynika, że społeczności małomiasteczkowe oraz wiejskie uczyniły dostęp do Internetu jedną ze składowych swej definicji jakości życia. Rozwijanie kompetencji informatycznych wśród młodych mieszkańców wsi staje się jedną z najczęściej artykułowanych potrzeb normatywnych. W omawianych badaniach nawet najbardziej zmarginalizowane społeczności wiejskie (np. post-pgr-owskie) prezentowały postawy przyjazne nowoczesnym technologiom teleinformatycznym. Mieszkańcy wsi powoli odkrywają potencjał tkwiący w technologiach informacyjnych, które jeszcze niedawno zarezerwowane były dla środowisk miejskich oraz młodzieży. Stwierdzenie jestem za stary do Internetu albo do komputera powoli staje się wstydliwym dowodem zacofania i odchodzi w niepamięć tak, jak podzielane kiedyś przez rolników przekonanie, że traktor jest tylko dla leniwych. Znaczna część mieszkańców wsi nadal jednak nie widzi potrzeby dostępu do Internetu. Ryc. 3. Powody braku dostępu do Internetu w gospodarstwach domowych w 2005 roku Brak potrzeby Zbyt wysokie koszty sprzętu Zbyt wysokie koszty dostępu 33% 36% 39% Brak odpowiednich umiejętności 15% Brak techn. możliwości podłączenia do Internetu Posiadanie dostępu do Internetu gdzie indziej Niechęć do Internetu Względy bezpieczeństwa 8% 7% 3% 0,7% Źródło: Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w 2005 r., GUS, Zob. Agnieszka Białkowska, Społeczności wiejskie a Internet. Studium przypadku gminy Golub Dobrzyń, Marcin Bartnicki, Tożsamość w sieci. Studium przypadku internautów z Brodnicy, prace dyplomowe dostępne w Bibliotece Instytutu Socjologii UMK w Toruniu. 20 > Metoda e-vita
7 Samorządność na wsi Polacy coraz częściej angażują się w aktywność społeczną. Praktycznie co czwarty Polak należy do jakiejś formy zrzeszenia obywatelskiego. Organizowanie się społeczności to nie tylko domena wielkich miast. Mieszkańcy wsi wyprzedzają pod tym względem środowiska małych miasteczek i miast wojewódzkich. Tab. 2. Wolontariusze, darczyńcy i członkowie organizacji pozarządowych według wielkości miejscowości (dane w %) WOLONTARIUSZE DARCZYŃCY CZŁONKOWIE Procent dorosłych Polaków 18,3% 23,2% 39,2% 41,8% 20,3% 22,8% Wielkość miejscowości Wieś 20,1 26,4 38,4 39,5 20,6 23,2 Miejscowość do 50 tys. 18,4 17,8 38,0 40,5 20,0 19,1 Miasto od 51 do 200 tys. 15,7 22,5 41,6 46,2 19,5 27,4 Miasto powyżej 201 tys. 15,5 22,0 38,6 41,5 18,7 18,2 Warszawa 25,1 32,7 46,3 52,0 28,9 38,0 Źródło: Wolontariat, filantropia i 1%, 2005, pełny tekst raportu pl/files/badania.ngo.pl/public/wolontariat2005/filantrop_internet.pdf.dobrym przykładem jest realizowana w Polsce inicjatywa LEADER+. Dzięki wsparciu Unii Europejskiej powstało dotąd około 220 Lokalnych Grup Działania, obejmujących swym zasięgiem ponad 75% powierzchni kraju. Są to stowarzyszenia, fundacje i związki stowarzyszeń, grupujące reprezentantów środowisk pozarządowych, samorządowych i biznesowych, które otrzymują niespotykany dotąd dla zrzeszeń zakres kompetencji i budżet dla realizacji zaplanowanych oddolnie działań. To właśnie oddolność tego ruchu stanowi o jego sile społeczności wiejskie same konstruują w nim strategie rozwoju, same planują konkretne działania, zasiadają we władzach i realizują podjęte inicjatywy. Dla liderów wspólnot wiejskich i osób zaangażowanych w działalność organizacji społecznych znaczenie dostępności Internetu jest oczywiste. Gotowość do działań zmierzających do zapewnienia dostępu do Internetu oraz konieczność prowadzenia szkoleń ludności wiejskiej w zakresie korzystania z komputera i programów komputerowych są powszechnie zgłaszane we wnioskach aplikacyjnych do II Schematu Programu LEADER+. Metoda e-vita > 21
8 Środki z Unii Europejskiej przeznaczone na informatyzację wsi mogą pomóc w rozwiązywaniu jej problemów Środki unijne to szansa na to, by inicjatywy podejmowane w celu wykorzystania Internetu w rozwiązywaniu problemów polskiej wsi mogły być prowadzone na szerszą skalę. Po pierwsze, Internet ułatwia dostęp ludności wiejskiej do edukacji. Chodzi tu zarówno o edukację informatyczną dzieci i młodzieży wiejskiej, tak bardzo im potrzebną w dorosłym życiu, jak i kształcenie starszych mieszkańców wsi. Tzw. kształcenie na odległość, tanie i nie zabierające czasu na dojazdy, jest idealnym rozwiązaniem dla mieszkańców wsi, szczególnie tych położonych peryferyjnie. Po drugie, Internet może znacząco poprawić warunki prowadzenia działalności gospodarczej. Dla rolników oznacza to przykładowo możliwość wypełniania formularzy o płatności obszarowe w komputerze i wysyłania ich celem sprawdzenia do Ośrodka Doradztwa Rolniczego bez konieczności wizyty u doradcy. Internet jest także doskonałym kanałem reklamowym. Prowadzenie działalności gospodarczej skierowanej do grup, w których dostęp do sieci jest powszechny, staje się koniecznością. Najlepszym tego przykładem jest agroturystyka. Według analiz naukowców ponad 45% klientów tych gospodarstw agroturystycznych, które posiadają wizytówkę internetową, dowiedziało się o nich właśnie przez Internet. Przyszłością są też sklepy internetowe z żywnością ekologiczną i produktami lokalnymi. Po trzecie, dostępność nowoczesnych technologii, w tym głównie Internetu, może powstrzymać młodzież przed migracją ze wsi do miasta. Internet jest jedną z podstawowych potrzeb współczesnego społeczeństwa. Bez taniego i powszechnego dostępu do sieci dany obszar staje się nieatrakcyjny jako miejsce życia i pracy. Po czwarte, technologie teleinformatyczne mogą polepszyć jakość życia na wsi. Przykładem tego jest telemedycyna, czyli możliwość prowadzonych przez Internet konsultacji medycznych lekarzy i personelu małych przychodni wiejskich z najlepszymi ośrodkami medycznymi w wielkich miastach. Transmisja skomplikowanego zabiegu przez Internet, w celu uniknięcia pomyłek, wysłanie EKG z karetki pogotowia, która jedzie z odległej wsi do szpitala w mieście, USG wykonane na miejscu w wiejskim domu i wysłane do szpitala w celu natychmiastowej konsultacji to już teraz rzeczywistość. 22 > Metoda e-vita
9 Po piąte, warto jest zapewnić możliwość błyskawicznego dostępu mieszkańców wsi do baz danych zgromadzonych w Internecie, np. na serwerze gminnym. Mogą to być przykładowo: szczegółowe plany zagospodarowania przestrzennego, bazy teleadresowe (np. lekarzy w gminie, doradców rolnych, podatkowych), wzory dokumentów, wniosków, kalendarium wydarzeń gminnych i wiejskich, mapy miejscowości itp. Po szóste, Internet powinien się przyczyniać się do wzrostu obywatelskości społeczeństwa wiejskiego. W erze technologii informacyjnych hasło nic o nas bez nas nabiera prawdziwie realnego znaczenia. Powszechny dostęp do Internetu na wsi zaowocować może (poprzez możliwość kontaktu przez pocztę elektroniczną, wgląd w dokumenty prawa miejscowego, mapy, plany itp.) łatwiejszym dostępem obywatela do radnego, wójta czy urzędnika w urzędzie gminy. Daje też możliwość szybkiego informowania obywateli przez władze lokalne o szkoleniach, festynach, dostępnych dotacjach, zagrożeniach itp. (np. poprzez gminną stronę internetową). Po siódme wreszcie, wbrew obawom, nowoczesne technologie nie muszą wcale oddalać ludzi od siebie ( wirtualny świat lepszy niż realny ), lecz wręcz mogą przyczyniać się do integracji społecznej. Używając poczty elektronicznej można odnaleźć znajomych, zyskać nowych, podtrzymać znajomości i rozwinąć je podczas rzeczywistych spotkań. Furorę robią internetowe serwisy dla ludzi samotnych, opuszczonych, serwisy matrymonialne. W wielu badanych przez socjologów przypadkach Internet stawał się narzędziem do organizowania się zrzeszenia wiejskie powstawały przy dobrej komunikacji międzyludzkiej, która jest możliwa poprzez telefonię komórkową oraz Internet; wiele działań podjętych zostało dzięki sprawnej sieci wymiany informacji. Przykłady praktycznych zastosowań Internetu na terenach wiejskich Studia przez Internet UMK Toruń, Polska W 2002 r. uruchomione zostało Pilotażowe Podyplomowe Studium Socjologii Wsi w systemie kształcenia na odległość. W porozumieniu z czterema gminami wiejskimi Polski Północnej i Centralnej (Czersk, Unisław, Płużnica oraz Kaliska) Instytut Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika przygotował trzysemestralne Studium, przeznaczone wyłącznie dla mieszkańców wsi. Zainteresowane gminy przygotowały odpowiednie pracownie internetowe. Metoda e-vita > 23
10 Studia odbywały się wyłącznie poprzez Internet, jedynie egzamin dyplomowy studenci zdali na Uniwersytecie. Kontakt z wykładowcami oraz wszystkie egzaminy semestralne prowadzone były w systemie na odległość. Wyniki końcowego egzaminu dyplomowego dowiodły wysokiej jakości kształcenia na odległość, zaś studenci wyrażali swoje zadowolenie z możliwości studiowania bez konieczności kosztownego i czasochłonnego dojazdu do dużych ośrodków uniwersyteckich. Pracownie internetowe, umiejscowione w wiejskich szkołach, otwierane były wieczorami dla studentów przeglądających treści nauczania. W rezultacie nawet bez posiadania komputera z dostępem do Internetu w domu, studenci byli stale w łączności ze Studium. Ukazano w ten sposób nowe możliwości wykorzystania wiejskich pracowni komputerowych, dotąd zwykle zamykanych po zakończeniu zajęć w szkołach. Co ciekawe, dodatkowym efektem takiego systemu nauczania była silna integracja studentów, spotykających się wieczorami w pracowniach i dyskutujących o problemach nurtujących ich społeczności. Z wykorzystaniem nabytych wiadomości z zakresu socjologii wsi, oczywiście. Mała wieś i globalny handel Benasque, Hiszpania Mała wieś położona w Pirenejach Benasque jest osadą praktycznie odciętą od świata. Dostęp do niej możliwy jest wyłącznie przez zaśnieżone i kręte drogi. Główną atrakcją wsi była turystyka górska, przede wszystkim narciarstwo. W 1996 r. miejscowa rodzina Barrabés wpadła na pomysł, jak rozwinąć działalność swego małego sklepu z osprzętem narciarskim i wspinaczkowym, wykorzystując do tego celu szerokopasmowy dostęp do sieci internetowej. Postanowiła rozpocząć sprzedaż oferowanego wyposażenia przez sklep internetowy, z nastawieniem na klientów ze Stanów Zjednoczonych. W owym czasie społeczeństwo amerykańskie posiadało najszerszy dostęp do globalnej sieci, z drugiej zaś strony, najlepsze markowe wyposażenie narciarskie i wspinaczkowe, a także skutery śnieżne, produkowane były w Europie, i to po cenach znacznie bardziej atrakcyjnych niż w Stanach Zjednoczonych. Wirtualny sklep, czyli strona internetowa zaopatrzona w specjalne moduły, została przygotowana przez dwóch wyspecjalizowanych grafików komputerowych. Klient na drugim końcu świata na swym komputerze mógł przejrzeć katalog sprzętu, porównać ceny, dokonać zamówienia oraz zapłacić za produkt nie wychodząc z domu. Tak złożone zamówienie było realizowane przez czterech członków rodziny Barrabés, którzy pakowali i wysyłali produkty oraz dokonywali stałej ewidencji przepływu towarów i środków finansowych. Kolejne dwie 24 > Metoda e-vita
11 osoby zajmowały się wyłącznie przeglądem rynków sprzedawanych produktów, śledząc je głównie przez Internet. Dwa lata po otwarciu sklepu, w 1998 r., już 17% sprzedaży sklepu odbywało się przez Internet. Od 1999 r. sklep stale podlega profesjonalizacji, będąc w tej chwili centrum informacji nie tylko o produktach narciarskich, ale również oferując miejsca noclegowe w okolicach Benasque i całych Pirenejach. Na stronach sklepu znajdują się (jako kolejne źródło dochodów) reklamy pensjonatów, linii lotniczych, przewodników, poradników, szkół narciarskich itp. Firma zatrudnia już 35 osób, zaś 70% jej zamówień dokonywanych jest poprzez Internet Telechaty Węgry, Irlandia Ideą telechaty jest połączenie świetlicy wiejskiej i wiejskiego centrum teleinformatycznego. I choć brzmi to dość odpychająco dla zwykłych mieszkańców wsi, telechata jest zwykle miejscem, które od zawsze odgrywało rolę wiejskiego domu kultury, zostało jedynie poszerzone o funkcje pracowni internetowej oraz punktu, w którym mieszkańcy wsi mogą wysłać fax, wydrukować materiały, wykonać kserokopie dokumentów itp. Telechaty działają zwykle popołudniami, aby jak najlepiej dopasować swe zasoby do trybu życia mieszkańców. Jedne z pierwszych telechat powstały w Irlandii, już na początku lat 90. Początkowo bez dostępu do Internetu świadczyły one usługi informatyczne dla rolników. Aż trudno sobie wyobrazić, jak pomysłowi stali się Irlandczycy, wymyślając coraz to nowe zastosowania dla telechat pod koniec XX wieku, gdy dostęp do Internetu stał się w Irlandii normą, zaś prowadzenie interesów nawet dla prostego rolnika bez dostępu do sieci i podstawowych umiejętności informatycznych niemożliwe. Przykładowo, telechaty pełnią funkcję centrów kształcenia ustawicznego z wykorzystaniem Internetu. Raz na jakiś czas zamieniają się na tzw. call-center, czyli biura obsługi klientów korporacji, spółdzielni wiejskich, organizacji rozwoju regionalnego, ośrodków doradztwa rolniczego itp. podczas prowadzonych przez nie akcji informacyjnych. Szkolenia miejscowej ludności w zakresie obsługi komputera i Internetu są o tyle ważne, iż często rolnicy mieszkają samotnie i nie mają możliwości nabycia tych umiejętności od swych dzieci. Szybko okazało się również, że powszechny w Europie trend przenoszenia się mieszkańców miast na tereny wiejskie wymaga ciągłego inwestowania przez samorządy lokalne w rozwój sieci internetowych. To zaś Metoda e-vita > 25
12 z kolei wymaga społecznej zgody na poniesienie sporych wydatków z kas gmin i powiatów. O poparciu społecznym dla tych inwestycji nie mogłoby być mowy bez zrozumienia przez mieszkańców wsi znaczenia i roli technologii teleinformatycznych. Tu zaś kluczową rolę demonstratora nowych technologii pełniły właśnie telechaty. W Europie Środkowo-Wschodniej prekursorami tworzenia telechat byli Węgrzy, którzy systematycznie od 1996 r. finansowali ze źródeł rządowych i samorządowych zakupy sprzętu oraz podłączanie świetlic wiejskich do sieci internetowej. Obecnie w tym małym kraju jest już ponad 150 telechat. W Polsce również działają i powstają nowe darmowe publiczne punkty dostępu do Internetu. Technologie informatyczne dla rozwoju wiejskich obszarów peryferyjnych Szkocja Jeszcze do niedawna jednym z głównych czynników powodujących odsuwanie terenów wiejskich na peryferia nowoczesności był dystans fizyczny. Oddalenie od centrów miejskich, problemy komunikacyjne, kłopoty w dostępie do informacji i edukacji, wyższe koszty produkcji, handlu i usług spowodowane utrudnieniami komunikacyjnymi i logistycznymi to wszystko było przeszkodą często nie do pokonania przy rozwijaniu wiejskiej przedsiębiorczości oraz tworzeniu nowych miejsc pracy na wsi. Z racji bliskości do centrów finansowych i usługowych, firmy wolały lokować swoje przedstawicielstwa w miastach. Szczególnym przypadkiem jest tu Szkocja. Jest to region słabo zaludniony, ze słabo rozwiniętą siecią dróg i połączeń komunikacyjnych. W 1994 r. władze Szkocji zadecydowały, że nowoczesne technologie teleinformatyczne mogą stać się szansą na ożywienie gospodarcze i kulturalne, szczególnie dla wysp i wysepek położonych na północnych krańcach kraju. Przedsięwzięcie przygotowano bardzo starannie i rozłożono w czasie. Do roku 1995 trwało badanie potrzeb mieszkańców wsi dotyczących kształcenia zawodowego, poszukiwania pracy, możliwych kierunków rozwoju itp. Na jego bazie w latach przeprowadzono duży program rozbudowy infrastruktury internetowej oraz ogromną akcję szkoleniową dla mieszkańców wsi. W tym samym czasie rozpoczęła działalność rządowa Agencja Doradztwa w Zakresie Nowoczesnych Technologii i Telekomunikacji. Do jej zadań należało prowadzenie szkoleń, ale doskonale sprawdziła się także jako instytucja poszukująca pierwszych kontaktów biznesowych. Już pod koniec XX wieku, a w szczególności od 2001 r. Agencji udało się zorganizować 26 > Metoda e-vita
13 sprawnie działający system usług informatycznych, rozproszonych po całym kraju. O ogromnej skali zmian, które wprowadziły omawiane działania na wsi szkockiej, świadczy jeden z zawartych kontraktów. Otóż 46 bezrobotnych dotąd mieszkańców odludnych wysepek szkockich, w pełnym rozproszeniu, nie widząc się nigdy na własne oczy, prowadziło uzupełnianie danych statystycznych dla korporacji z Tajwanu. Żmudna praca, polegająca na wprowadzaniu danych do bazy w komputerze, nie wymagała jednak specjalnych kwalifikacji. W innym kontrakcie kolejna grupa, niepełnosprawnych, dokonywała prostych analiz statystycznych oraz zbierała proste dane do raportów dla koncernu z Indonezji. Z kolei grupa specjalnie przeszkolonych grafików kompletowała dane do Komputerowego Atlasu Drogowego dla potrzeb nawigacji satelitarnej. Do 2005 r. Agencja przyczyniła się bezpośrednio do stworzenia ponad 200 miejsc pracy. Telemedycyna dla mieszkańców wysepek w Grecji i na wsi portugalskiej Kolejnym problemem, typowym dla terenów wiejskich epoki przedinternetowej, był utrudniony dostęp do usług społecznych, w tym służby zdrowia. Na obszarach wyludnionych i na wyspach utrzymywanie ośrodków zdrowia stawało się wielokrotnie zbyt uciążliwe dla samorządów czy prywatnych firm. Jeżeli zaś taki ośrodek istniał, często nie był w stanie zaoferować usług dobrej jakości. Doskonałym przykładem radzenia sobie z tym aspektem marginalizacji terenów wiejskich są wyspy greckie. Pomysł wyszedł od lekarzy prowadzących swą praktykę na małych wysepkach greckich, rozsianych na wodach Morza Egejskiego. Zafascynowani wynalazkami telemedycyny, postanowili zastosować ją w praktyce dla dobra swych pacjentów. Idea polegała na połączeniu szerokopasmowym Internetem wielu małych szpitali i przychodni wiejskich na wysepkach z dużym szpitalem w stolicy Grecji, Atenach. W efekcie powstała sieć złożona z centralnego szpitala i połączonych z nim łączami internetowymi 8 lokalnych szpitali, 30 ośrodków zdrowia oraz 8 punktów chirurgicznych. Co umożliwia telemedycyna? 24- godzinną łączność dla celów konsultacji i konsyliów lekarskich. Lekarz na wysepce może zadać pytanie swemu bardziej doświadczonemu koledze w Atenach, przesłać Internetem zdjęcie rentgenowskie, zapis EKG itp. Prowadzone są zabiegi telechirurgiczne, gdzie lekarz w małym szpitalu jest wspierany przez lekarzy specjalistów obserwujących operację na monitorze komputera w Atenach. Poprzez sieć prowadzona jest również wśród mieszkańców wsi wielka akcja promocji zdrowia i powszechne akcje profilaktyczne. Sukcesem Metoda e-vita > 27
14 całego programu jest wyeliminowanie wielu przypadków trudnego, bolesnego, kosztownego i dokuczliwego dla rodzin transportu chorych poza wyspy do dużych ośrodków miejskich. W Portugalii głośnym echem odbił się z kolei sukces programu mobilnych (to znaczy umieszczonych w karetkach) ultrasonografów (USG), z których internetowo transmitowano dane do okolicznych szpitali. W efekcie badanie USG mógł przeprowadzić przeszkolony pielęgniarz lub pielęgniarka, zaś diagnoza odbywała się poprzez Internet. Często badanie USG wykonywał lekarz wiejski, zaś towarzyszył mu przy ekranie monitora specjalista z kliniki w Lizbonie, wezwany w momencie odkrycia poważniejszych przypadków choroby. Podobny projekt telemedycyny dla potrzeb mieszkańców wsi małych miast realizowany jest dzięki środkom z Unii Europejskiej w województwie kujawsko-pomorskim. Pierwszym jego etapem było wyposażenie karetek pogotowia w EKG, w przypadku zagrożenia życia transmitujące sygnał wprost do Ośrodka Intensywnej Opieki Medycznej (OIOM). Elektroniczny Urząd Gminy Craghead, Wielka Brytania Pilotażowy projekt utworzenia uniwersalnej strony internetowej dla mieszkańców gminy wiejskiej Craghead w Wielkiej Brytanii rozpoczął się w końcu lat 90. Pomysł miał charakter raczej społeczny niż polityczny i polegał na stworzeniu czegoś w rodzaju wspólnej przestrzeni wymiany informacji dla mieszkańców społeczności, gdzie domy są od siebie oddalone o setki metrów. Craghead to gmina dotknięta problemem bezrobocia spowodowanym zamknięciem okolicznej kopalni węgla kamiennego, która dawała pracę całym rodzinom. Wieś Craghead praktycznie umarła w sensie społecznym. Życie sąsiedzkie uległo zagładzie w obliczu zmartwień, biedy i apatii. Stary budynek urzędu gminy służył wyłącznie klubowi seniora i popadał stopniowo w ruinę. Głównym problemem tej gminy była ucieczka ludzi młodych oraz narastanie zjawisk kryzysowych. Władze postanowiły ożywić budynek dzięki umieszczeniu w nim komputerów podłączonych do Internetu. W ten sposób zapewniono młodzieży dostęp do najnowszych technologii i zachęcono ją do docenienia swego miejsca zamieszkania. Obecnie aż 450 spośród 2200 mieszkańców gminy korzysta z udogodnień oferowanych przez Internetowy Urząd Gminy. Oferuje on tymczasem już nie tylko dostęp do sieci, ale także jest ogromną bazą danych dostępnych w Internecie. Praktycznie każda sprawa administracyjna może być załatwiona przez 28 > Metoda e-vita
15 Internet. Można pobrać potrzebne druki, większość z nich wypełnić w sieci, można przedstawić władzom swoje spostrzeżenia i informacje o nurtujących problemach. Mieszkańcy chętnie wymieniają się informacjami o swojej społeczności, komentują wydarzenia z życia wsi, umawiają się na imprezy masowe, festyny itp. Internetowy Urząd Gminy wykształcił grupę młodych ludzi, którzy opanowali umiejętności posługiwania się komputerem tak dobrze, że prowadzą teraz własne firmy związane z komputerami i Internetem. Obecnie trwa testowanie programów kształcenia na odległość dzieci i młodzieży z gospodarstw rolnych najbardziej oddalonych od szkół. Trwa również program przekwalifikowań dla osób dorosłych. Internet dla każdego mieszkańca Ennis, Irlandia Ennis to małe miasteczko położone w południowej części Republiki Irlandii, liczące ok. 18 tysięcy mieszkańców. W 1997 r. irlandzki operator telekomunikacyjny (wtedy jeszcze monopolista) EIRCOM ogłosił wielki konkurs dla małych miast na praktyczne zastosowanie Internetu dla ożywienia społeczności małomiasteczkowych i wiejskich w Irlandii. Zwycięzca konkursu otrzymać miał 20 milionów euro. Wygrało właśnie Ennis, które przedstawiło kompleksowy projekt pod nazwą Internet dla każdego mieszkańca Ennis. W projekcie założono podłączenie do Internetu każdego gospodarstwa domowego, firmy, instytucji i szkoły. Do 20 milionów euro rada miejska dołożyła własne 1,3 mln, i za tę kwotę w ciągu pięciu lat (do 2003 r.) wykonano tytaniczną pracę, która zaowocowała uznaniem Ennis za najbardziej skomputeryzowane i zinformatyzowane miasteczko świata! Obecnie komputery posiada w nim ponad 95% rodzin, zaś dostęp do nich ma ponad 85% mieszkańców. Prawie wszyscy mieszkańcy miasteczka zostali przeszkoleni w zakresie obsługi komputera, zaś 350 reprezentantów lokalnego biznesu przeszło głębsze szkolenie dotyczące wykorzystania nowoczesnych technologii dla rozwoju swych firm. Ponad 500 komputerów zakupiono do szkół i przedszkoli (obecnie 1 komputer przypada na 7 uczniów), zaś wszyscy uczniowie i nauczyciele otrzymali własne adresy poczty elektronicznej, które stały się rodzajem elektronicznych dzienniczków i bazami danych związanych z edukacją. Specjalne kursy zorganizowano dla niepełnosprawnych oraz uczniów stwarzających problemy szkolne. Wprowadzono innowacyjny w skali światowej projekt internetowych debat nad aktami prawnymi rady miejskiej. Więcej praktycznych przykładów wykorzystania Internetu w rozwoju wsi znajdą Państwo w artykule Przykłady lokalnych projektów na s Metoda e-vita > 29
16 Załącznik Co planują rządzący? Założenia Strategii Rozwoju Kraju wobec społeczeństwa informacyjnego (cytat z SRK, wersja z maja 2006 roku) Jednym z elementów wdrażania Priorytetu 1 Wzrostu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki będzie, zdaniem autorów Strategii Rozwoju Kraju, rozwój społeczeństwa informacyjnego przez informatyzację relacji biznesu i administracji publicznej (obsługa administracyjna i finansowa, bazy danych itp.), e-administracja. Przetwarzanie informacji, jej jakość i szybkość przekazywania są w społeczeństwie informacyjnym kluczowymi czynnikami wydajności i konkurencyjności przemysłu i usług dla konsumentów, warunkiem rozwoju i przyrostu zatrudnienia. Społeczeństwo informacyjne tworzy warunki dla wysokiej sprawności administracji publicznej, obniżania jej kosztów, zintegrowania różnych jej części za pośrednictwem technik przetwarzania i przekazywania informacji we współpracujący ze sobą system. Uniknięcie zagrożeń i przeciwdziałanie wykluczeniu polskiego społeczeństwa ze wspólnoty społeczeństw najbardziej rozwiniętych, tworzących globalne społeczeństwo informacyjne, wymaga przede wszystkim inwestycji w ludzi, stworzenia im szans i możliwości stałego rozwoju oraz dostosowywania się do warunków coraz szybciej zmieniającego się świata. Dlatego szczególne znaczenie dla transformacji w globalne społeczeństwo informacyjne ma system edukacyjny. Głównym celem edukacji jest wykształcenie obywateli, informujących się, komunikujących, uczących się i tworzących w warunkach coraz bardziej powszechnego dostępu do technik informacyjno-komunikacyjnych i w konsekwencji do informacji. Zakłada się rozwój komunikacji elektronicznej nakierowanej przede wszystkim na wzrost wydajności w usługach, np. w takich dziedzinach, jak e-zdrowie, e-praca, e-nauczanie. Nowe technologie informacyjne i komunikacyjne tworzą możliwości przyspieszonego wzrostu gospodarczego. Rezultatem jest obniżony koszt produkcji, lepsza jakość i dostosowanie do potrzeb konsumenta oraz powstanie nowych produktów. Zapewnienie powszechnego dostępu do usług elektronicznych jest warunkiem wzrostu konkurencyjności kraju. Dlatego też przewiduje się zwiększenie dostępu do Internetu oraz stworzenie zachęt systemowych dla inwestycji w ICT (Information and Communication Technology). Podejmowane działania powinny 30 > Metoda e-vita
17 dotyczyć również budowy bezpiecznej infrastruktury Internetu szerokopasmowego, zwiększania umiejętności korzystania z nowych technologii, a także dalszego rozwoju nowoczesnych usług dotyczących elektronicznego biznesu (e-business), elektronicznej administracji (e-government), nauczania na odległość (e-learning) czy usług medycznych na odległość (e-health). Administracja publiczna będzie zobowiązana dostosować się do zmieniających się potrzeb obywateli i przedsiębiorstw i zwiększyć ofertę usług drogą elektroniczną. Priorytetem dla Polski jest zatem upowszechnienie oferty oraz umiejętności w zakresie posługiwania się teleinformatyką. Istotne jest także upowszechnienie w kontaktach zewnętrznych (konsumenci, podmioty gospodarcze, administracja publiczna) elektronicznych nośników informacji, gdyż intensyfikuje to konkurencyjność i jakość oferowanych produktów i usług. Metoda e-vita > 31
Społeczeństwo informacyjne a rozwój obszarów wiejskich
Społeczeństwo informacyjne a rozwój obszarów wiejskich Trendy w rozwoju obszarów wiejskich Rolnictwo nie dla wszystkich Nowi mieszkańcy wsi Czy wieś jest wciąż gorszym miejscem do życia? Problemy w definiowaniu
Bardziej szczegółowoJak wspierać sąsiadów w korzystaniu z Internetu? Poznań, 21 listopada 2012
Jak wspierać sąsiadów w korzystaniu z Internetu? Poznań, 21 listopada 2012 Program Wieś Aktywna. Budowanie Społeczeństwa Informacyjnego - e-vita 2004-2011 r. Pilotażowe wdrożenia w 13 gminach Planowanie,
Bardziej szczegółowoRaport z badania ankietowego na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020
Raport z badania ankietowego na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020 ZAŁĄCZNIK NR 2 do Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020 Kielce, luty 2017 r. Strona
Bardziej szczegółowoANKIETA DOTYCZĄCA ANALIZY POTRZEB I PROBLEMÓW
ANKIETA DOTYCZĄCA ANALIZY POTRZEB I PROBLEMÓW Szanowni Państwo Urząd Gminy rozpoczął prace nad przygotowaniem Strategii Rozwoju. istotnym elementem, niezbędnym dla stworzenia strategii jest poznanie opinii
Bardziej szczegółowoKierunki i zadania do Strategii Rozwoju Gminy Zgierz na lata 2014-2020
Kierunki i zadania do Strategii Rozwoju Gminy Zgierz na lata 2014-2020 Obszar I Infrastruktura społeczna. 1. Wspieranie aktywności oraz integracji społeczności lokalnej. 2. Wspieranie i aktywizacja mieszkańców
Bardziej szczegółowoWybrane problemy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce kontekst regionalny
INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ-PIB Wybrane problemy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce kontekst regionalny Barbara Chmielewska Dochody i wydatki ludności wiejskiej oraz rynek pracy
Bardziej szczegółowoPolska wieś ZaMoŻNa i europejska
Polska wieś ZAMOŻNA I EUROPEJSKA POLSKA WIEŚ Stan obecny Charakterystyka ogólna Na terenach wiejskich w Polsce mieszka 14,9 mln Polaków stanowi to 38% mieszkańców Polski. W Polsce mamy 1,583 mln gospodarstw
Bardziej szczegółowoZAKRES LOKALNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH
ZAKRES LOKALNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH WIELKOPOLSKIE REGIONALNE FORUM TERYTORIALNE Spotkanie subregionalne - Kalisz, 11 czerwca 2018 r. Oddział Planowania Strategicznego DPR Metodyka opracowania Analiza
Bardziej szczegółowoUogólniona dla całego obszaru, objętego LSR, Analiza SWOT. z wykorzystaniem analiz SWOT z konsultacji przeprowadzonych w gminach
Uogólniona dla całego obszaru, objętego LSR, Analiza SWOT z wykorzystaniem analiz SWOT z konsultacji przeprowadzonych w gminach i analizy SWOT powiatu MOCNE STRONY 1. Atrakcyjne walory krajobrazowo przyrodnicze
Bardziej szczegółowoANKIETA. Strategii Rozwoju Gminy Kargowa na lata
ANKIETA Strategii Rozwoju Gminy Kargowa na lata 2015-2022 GOSPODARKA 1. Jak ocenia Pani / Pan dostęp i stan podstawowych mediów w gminie /zwodociągowanie, kanalizacja sanitarna/?. 2. Jak ocenia Pani /
Bardziej szczegółowoWykluczenie cyfrowe: kto nie korzysta z sieci? dlaczego? konsekwencje przeciwdziałanie
Wykluczenie cyfrowe: kto nie korzysta z sieci? dlaczego? konsekwencje przeciwdziałanie Wykluczenie cyfrowe techniczny brak dostępu do komputera i szerokopasmowej sieci dostęp jest, brak umiejętności i
Bardziej szczegółowoInformatyzacja administracji publicznej w Polsce w świetle polityki społeczeństwa informacyjnego UE
EDYTA BARACZ Informatyzacja administracji publicznej w Polsce w świetle polityki społeczeństwa informacyjnego UE Społeczeństwo informacyjne to typ społeczeństwa, którego kształtowanie się ściśle związane
Bardziej szczegółowoRynek pracy województwa pomorskiego na wsi i w mieście przemiany, zróżnicowania, wyzwania. Gdańsk, 3 listopada 2011 r.
Rynek pracy województwa pomorskiego na wsi i w mieście przemiany, zróżnicowania, wyzwania Gdańsk, 3 listopada 2011 r. Ludność zamieszkała na wsi w województwie pomorskim w latach 2009-2010 31.12.2009 r.
Bardziej szczegółowoE-Urząd Elektroniczny system usług publicznych w Gminie Radziechowy-Wieprz.
Spotkanie informacyjne w ramach projektu pt.: E-Urząd Elektroniczny system usług publicznych w Gminie Radziechowy-Wieprz. Opracowanie: STRADA Consulting Piotr Kurowski z siedzibą w Bielsku-Białej Gmina
Bardziej szczegółowoAndrzej Sobczyk PLANOWANIE STRATEGICZNE ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA
Andrzej Sobczyk PLANOWANIE STRATEGICZNE ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA PLANOWANIE STRATEGICZNE ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA Terytorium i mieszkańcy Jeżeli rozwój lokalny dotyczy zarówno jednostek, jak
Bardziej szczegółowoMożliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS
Możliwości rozwoju placówki z wykorzystaniem funduszy UE II KRAJOWA KONFERENCJA DYREKTORÓW SZKÓŁ KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Miętne, 18 kwietnia 2009 r. Fundusze kilka słów wstępu Dzięki funduszom strukturalnym
Bardziej szczegółowoSzanowni mieszkańcy Gmin Bojadła, Czerwieńsk, Kolsko, Nowogród Bobrzański, Sulechów, Świdnica, Trzebiechów, Zabór!
Szanowni mieszkańcy Gmin Bojadła, Czerwieńsk, Kolsko, Nowogród Bobrzański, Sulechów, Świdnica, Trzebiechów, Zabór! Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Między Odrą a Bobrem rozpoczęła działania zmierzające
Bardziej szczegółowoProspects in Dolnośląskie. Dariusz Ostrowski
Wrocław, 13 maja 2010 Prospects in Dolnośląskie Inwestycje infrastrukturalne aglomeracji jako impuls do dalszego rozwoju gospodarczego nowe kierunki na regionalnym rynku Dariusz Ostrowski Czy inwestycje
Bardziej szczegółowoPROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA
Załącznik do Uchwały Nr XXXVII/181/2009 Rady Powiatu w Brodnicy Z dnia 02 grudnia 2009 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA 2010-2015 Brodnica, 2009 r. Rozdział 1 Wstęp 1 Przyczyną
Bardziej szczegółowoSprawdzian z pomagania -doświadczenia Fundacji Orange w ewaluacji
Sprawdzian z pomagania -doświadczenia Fundacji Orange w ewaluacji Fundacja korporacyjna jako instytucja ucząca się rola mechanizmów ewaluacji VII. Seminarium Forum Darczyńców w Polsce, 11 września 2014
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności
Bardziej szczegółowoAktywizacja osób starszych. Julia Sołyga
Aktywizacja osób starszych Julia Sołyga Spis treści Liczba osób starszych w Polsce Jak osoby starsze spędzają czas wolny? Formy aktywności społecznej Aktywność społeczna, a wykształcenie Przynależność
Bardziej szczegółowoDziałanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty
Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty Cel Działania:
Bardziej szczegółowoA mówili, że się nie uda
A mówili, że się nie uda ABW w Urzędzie Marszałkowskim! Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego sprawdza, czy w lubuskim Urzędzie Marszałkowskim dochodziło do ustawiania przetargów w projekcie wartym kilkadziesiąt
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG)
Priorytet 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Działanie1.1. Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Identyfikacja kierunków prac B+R mających na celu zdynamizowanie rozwoju
Bardziej szczegółowoPolska w Onii Europejskiej
A/452928 Polska w Onii Europejskiej - wybrane polityki sektorowe Wydawnictwo SGGW Warszawa 2004 Spis treści Wstęp 9 1. CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA GOSPODAREK POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ 11 1.1. Dynamika
Bardziej szczegółowoZałącznik do uchwały nr VIII/51/2011 Rady Powiatu Grodziskiego z dnia 31 maja 2011 r.
Załącznik do uchwały nr VIII/51/2011 Rady Powiatu Grodziskiego z dnia 31 maja 2011 r. POWIATOWY PROGRAM PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY NA LATA 2011-2015 MAJ 2011 WSTĘP Bezrobocie
Bardziej szczegółowoocena Jakie są elementy pozytywne, wywierające korzystny wpływ na rozwój, warte podkreślenia, bardzo istotne, ważne dla gminy/obszaru?
Gmina:.. Sektor: Turystyka obiekty, obszary funkcjonowania ocena Jakie są elementy pozytywne, wywierające korzystny wpływ na rozwój, warte podkreślenia, bardzo istotne, ważne dla gminy/obszaru? Jakie są
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE
STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE Wpływ funduszy unijnych na tworzenie nowych miejsc pracy dr Jerzy Kwieciński Podsekretarz Stanu Warszawa, 17 maja 2007 r. 1 Odnowiona Strategia Lizbońska
Bardziej szczegółowoINFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST
INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST. 1 PKT 26A USTAWY, W RAMACH KTÓRYCH MOŻNA UZYSKAĆ POMOC W ZAKRESIE PORADNICTWA ZAWODOWEGO I INFORMACJI ZAWODOWEJ ORAZ POMOCY W AKTYWNYM POSZUKIWANIU
Bardziej szczegółowoWparcie społeczeństwa informacyjnego i e-biznesu
Wparcie społeczeństwa informacyjnego i e-biznesu Wsparcie rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Tomasz Napiórkowski Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego
Bardziej szczegółowoAKCJA 2 Partnerstwa Strategiczne. Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Przedsiębiorczego
AKCJA 2 Partnerstwa Strategiczne Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Przedsiębiorczego CELE Rozwój oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań i praktyk w obszarze edukacji pozaformalnej młodzieży i osób pracujących
Bardziej szczegółowoPoprawa jakości i dostępności usług publicznych w świetle przeprowadzonych badań i nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020
Poprawa jakości i dostępności usług publicznych w świetle przeprowadzonych badań i nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020 EuroCompass Sp. z o.o., ul. Vetterów 1, 20-277 Lublin KRS: 0000425862
Bardziej szczegółowoPROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA
PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA 2014 2020 1 Spis treści 1. Wstęp 3 2. Cele Programu Aktywności Lokalnej 5 3. Kierunki działań 6 4. Adresaci Programu 7 5. Metody wykorzystywane do realizacji
Bardziej szczegółowoENERGIA ODNAWIALNA WOJEWÓDZTWO MIEJSCOWOŚĆ TŁO PRZEDSIĘWZIĘCIA MAŁOPOLSKIE TRANSFER WIEDZY I TECHNOLOGII DLA REGIONALNYCH STRATEGII INNOWACYJNYCH
ENERGIA ODNAWIALNA TRANSFER WIEDZY I TECHNOLOGII DLA REGIONALNYCH STRATEGII INNOWACYJNYCH WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE MIEJSCOWOŚĆ Województwo małopolskie zajmuje powierzchnię 15 108 km² a liczba ludności wynosi
Bardziej szczegółowoLubuskie buduje społeczeństwo informacyjne
Lubuskie buduje społeczeństwo informacyjne Projekty w trakcie realizacji Szerokopasmowe lubuskie Wartość ogółem: 152,1 mln zł Dofinansowanie (LRPO): 50,7 mln zł Cel: rozbudowa istniejącej infrastruktury
Bardziej szczegółowoEuropejskiej w rozwoju wsi w latach
Możliwo liwości wykorzystania środków w Unii Europejskiej w rozwoju wsi w latach 2007-2013 2013 dr Grażyna GęsickaG Minister Rozwoju Regionalnego Ogólnopolskie spotkanie organizacji działaj ających na
Bardziej szczegółowoFormy edukacji na obszarach wiejskich
dr JERZY DENEKA zastępca dyrektora Departamentu Zwiększania Szans Edukacyjnych w Ministerstwie Edukacji Narodowej Formy edukacji na obszarach wiejskich Warszawa, 31 marca 2015 r. Formy edukacji na obszarach
Bardziej szczegółowoRozwój wykształcenia i kompetencji w regionie
Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionie 2007-2013 Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Cel 1: Zmniejszenie nierówności w upowszechnieniu edukacji, szczególnie pomiędzy obszarami
Bardziej szczegółowoE-WYKLUCZENIE w wieku dojrzałym
E-WYKLUCZENIE w wieku dojrzałym o czym warto pamiętać pracując z seniorami w bibliotece Poradnik powstał w ramach projektu Informacja dla obywateli cybernawigatorzy w bibliotekach, zainicjowanego przez
Bardziej szczegółowoStrategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce
Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce Dokumenty List od Premiera Czasy, w których żyjemy, to czasy komputerów, telefonów komórkowych, SMSów, czatów, Internetu i serwisów społecznościowych.
Bardziej szczegółowoPROGRAM OPERACYJNY POLSKA CYFROWA. dr Michał Boni Minister Administracji i Cyfryzacji
PROGRAM OPERACYJNY POLSKA CYFROWA dr Michał Boni Minister Administracji i Cyfryzacji 1 CYFRYZACJA W EUROPEJSKIEJ POLITYCE SPÓJNOŚCI Polityka spójności w nowym okresie programowania finansowego 2014-2020
Bardziej szczegółoworozwoju obszarów w wiejskich w Polsce Warszawa, 9 października 2007 r.
Stan i główne g wyzwania rozwoju obszarów w wiejskich w Polsce Warszawa, 9 października 2007 r. 1 Cele konferencji Ocena stanu i głównych wyzwań rozwoju obszarów wiejskich w Polsce Ocena wpływu reform
Bardziej szczegółowoKonsultacje społeczne
Konsultacje społeczne Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2011-2020 10 maja 2011 r. Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego Prezentacja drugiego celu operacyjnego: zwiększenie partycypacji społecznej
Bardziej szczegółowoPriorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich. Analiza SWOT
72 Priorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich Analiza SWOT MOCNE STRONY 1. Możliwość rozwoju produkcji żywności wysokiej jakości. 2. Korzystna struktura wielkości gospodarstw. 3. Korzystne warunki przyrodnicze
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XII/134/11 RADY MIASTA KRAKOWA. z dnia 13 kwietnia 2011 r.
UCHWAŁA NR XII/134/11 RADY MIASTA KRAKOWA z dnia 13 kwietnia 2011 r. w sprawie kierunków działania dla Prezydenta Miasta Krakowa w zakresie rozwoju gospodarczego i innowacji na terenie Gminy Miejskiej
Bardziej szczegółowoWybrane problemy wizji rozwoju wsi i rolnictwa w pierwszej połowie XXI wieku
INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY Wybrane problemy wizji rozwoju wsi i rolnictwa w pierwszej połowie XXI wieku Autorzy: prof. dr hab. Waldemar Michna dr
Bardziej szczegółowoPB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji
PB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji Arkadiusz Borowiec Instytut Inżynierii Zarządzania Politechnika
Bardziej szczegółowoEuropejska Grupa Doradców
Europejska Grupa Doradców ul. Konopnickiej 6/4 60-771 Poznań www.egd.com.pl Izabela Tokarska e) PRZYSZŁOŚĆ - projekty szkoleniowe fundusze norweskie, fundusze UE, inne (samodzielnie, w partnerstwach) -
Bardziej szczegółowoWydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku
Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr LIII/893/06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 24 października 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych
Bardziej szczegółowoStruktura PO KL. X Pomoc techniczna
Możliwości wsparcia wolontariatu w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet VI i VII PO KL Struktura PO KL Priorytety centralne I Zatrudnienie i integracja społeczna II Rozwój zasobów ludzkich
Bardziej szczegółowoInternetowa Biblioteka Małopolskich Obserwatoriów
Internetowa Biblioteka Małopolskich Obserwatoriów Wyszukiwanie tematyczne zestawienie kategorii, obszarów i zakresów tematycznych 1. Edukacja.. 2. Rynek pracy.. 3. Polityka rynku pracy.. 4. Integracja
Bardziej szczegółowoTrzy pozostające ze sobą w określonych relacjach elementy składowe: 1. Rozwój infrastruktury jako podstawowego narzędzia transmisji informacji. 2.
Trzy pozostające ze sobą w określonych relacjach elementy składowe: 1. Rozwój infrastruktury jako podstawowego narzędzia transmisji informacji. 2. Rozwój treści i systemów usług, dzięki którym owa infrastruktura
Bardziej szczegółowoInternet a rozwój społeczny i zawodowy osób z niepełnosprawnością
Konferencja einclusion przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu od pomysłu do realizacji Warszawa 06.07.2009 Internet a rozwój społeczny i zawodowy osób z niepełnosprawnością Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji
Bardziej szczegółowoDylemat linoskoczka: diagnoza stanu regionalnych organizacji pozarządowych
Dylemat linoskoczka: diagnoza stanu regionalnych organizacji pozarządowych dr Wojciech Goszczyński Zakład Badań Kultury Instytut Socjologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika O badaniach a) Badania ilościowe:
Bardziej szczegółowoPoczątki e-learningu
E-learning Początki e-learningu Początków nauczania na odległość można doszukiwać się w Stanach Zjednoczonych w latach 80. Technikę tą początkowo wykorzystywało tylko kilka uczelni wyższych. Widząc zainteresowanie
Bardziej szczegółowoICT a zarządzanie publiczne i rozwój lokalny
Seminarium: Cyfrowa przyszłość - perspektywy i wyzwania dla samorządu, firm i obywateli ICT a zarządzanie publiczne i rozwój lokalny Adam Płoszaj 2012-04-20 Osoby korzystające z Internetu w kontaktach
Bardziej szczegółowoWyniki konsultacji projektu Programu Współpracy na rok 2014
Wyniki konsultacji projektu Programu Współpracy na rok 2014 Zgłaszający: Towarzystwo Miłośników Czarnej Białostockiej i Okolic Lp. Zapis w projekcie Programu Współpracy Propozycja zapisu Uzasadnienie Opinia
Bardziej szczegółowoWypełnione ankiety należy dostarczyć do ww. kancelarii Urzędu do dnia 15 września br.
Szanowni Państwo, w związku z prowadzonymi pracami nad aktualizacją Strategii Rozwoju Gminy Ożarów Mazowiecki na lata 2013-2020, zachęcamy Państwa do wypełnienia niniejszej ankiety. Opracowywany dokument
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Polska Cyfrowa 2014-2020
Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014-2020 Konferencja konsultacyjna Prognozy oddziaływania na środowisko dla projektu Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014-2020 Warszawa, 9 grudnia 2013 r. Cele programu
Bardziej szczegółowoPOMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W GDAŃSKU W LATACH Gdańsk, wrzesień 2015r.
POMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W GDAŃSKU W LATACH 2004-2014 Gdańsk, wrzesień 2015r. Obszar działania PODR w Gdańsku Sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych na podstawie badań rachunkowości rolnej
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej 2014-2020. www.pgie.pl
Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Założenia perspektywy finansowej 2014-2020 www.pgie.pl Perspektywa 2014-2020 W latach 2014-2020 Polska otrzyma z budżetu UE ok. 119,5 mld euro. Na
Bardziej szczegółowoTytuł programu: Działania aktywizujące rodziny wieloproblemowe Klub samopomocowy rodzin z familoków.
Załącznik nr 1 Program Aktywności Lokalnej w Ośrodku Pomocy Społecznej w Czerwionce- Leszczynach przewidziany do realizacji w ramach projektu systemowego OPS i Twoja aktywność ku integracji współfinansowany
Bardziej szczegółowoSzanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata Kielce, kwiecień 2008 r.
Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata 2007-2013 Kielce, kwiecień 2008 r. Problemy ograniczające rozwój Województwa Świętokrzyskiego Problemy
Bardziej szczegółowoŚrodki strukturalne na lata
Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury
Bardziej szczegółowoKONSULTACJE SPOŁECZNE Projekt nowej Lokalnej Strategii Rozwoju na lata ANALIZA SWOT + CELE
KONSULTACJE SPOŁECZNE Projekt nowej Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2014-2020 ANALIZA SWOT + CELE PAŹDZIERNIK 2015 PLAN SPOTKANIA 1) Prezentacja diagnozy. 2) Prezentacja projektu analizy SWOT 3) Projekt
Bardziej szczegółowoRozwój lokalnych rynków pracy a strategie powiatów ziemskich
Rozwój lokalnych rynków pracy a strategie powiatów ziemskich Maciej Tarkowski Sympozjum Wsi Pomorskiej. Obszary wiejskie - rozwój lokalnego rynku pracy - przykłady, szanse, bariery 31 maja - 1 czerwca
Bardziej szczegółowoZałącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata
Załącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata 2008-2013 Wąbrzeźno, wrzesień 2008 -2- Spis treści Wstęp Rozdział 1. Nawiązanie
Bardziej szczegółowoWydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku
Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr IV/21/06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 28 grudnia 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu
Bardziej szczegółowoANKIETA INFORMACYJNA ZWIĄZANA Z PRZYGOTOWANIEM STRATEGII ROZWOJU GMINY PRZYTYK NA LATA
ANKIETA INFORMACYJNA ZWIĄZANA Z PRZYGOTOWANIEM STRATEGII ROZWOJU GMINY PRZYTYK NA LATA 2016-2023 Zapraszamy Państwa do wypełnienia Ankiety Informacyjnej, której celem jest opracowanie Strategii Rozwoju
Bardziej szczegółowoÁ Á JAKIE SPECJALNOŚCI
KIERUNEK MARKETING I KOMUNIKACJA RYNKOWA Marketing i komunikacja rynkowa to kierunek przygotowany z myślą o kształceniu wysokiej klasy specjalistów z zakresu marketingu. Zajęcia pozwalają zdobyć wiedzę
Bardziej szczegółowoLp. Produkt/Usługa Charakterystyka/Dane techniczne
Lp. Produkt/Usługa Charakterystyka/Dane techniczne 1. Kurs: Podstawy obsługi komputera, Internet (85 godzin) 2. 3. 4. Kurs: Grafika komputerowa w tworzeniu opracowań reklamowych (110 godzin) Kurs: Jak
Bardziej szczegółowoOrganizacje pozarządowe jako potencjalni beneficjenci w MRPO 2014-2020. Jakub Szymański Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej
Organizacje pozarządowe jako potencjalni beneficjenci w MRPO 2014-2020 Jakub Szymański Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej SCHEMAT RPO 2014-2020: DWUFUNDUSZOWY I ZINTEGROWANY 1. WARUNKI DLA ROZWOJU
Bardziej szczegółowoporad w 4 lata!
SYSTEM PORADNICTWA PRAWNEGO Mam Prawo 133 000 porad w 4 lata! 14 powiatów Honorowy Patronat Krzysztof Hetman Europoseł Były Marszałek Województwa Arkadiusz Bratkowski Wicemarszałek Województwa Były Europoseł
Bardziej szczegółowoFinasowanie Oświaty w perspektywie 2014 2020. Środki UE. www.bras-edukacja.pl
Finasowanie Oświaty w perspektywie 2014 2020. Środki UE Działalność szkół, placówek oświatowych, instytucji wsparcia oświaty finansowana będzie w ramach dwóch głównych Programów Operacyjnych: 1. Regionalny
Bardziej szczegółowoFundusze unijne dla przedsiębiorców wdrażane przez PARP, ze szczególnym uwzględnieniem dofinansowania na tworzenie i świadczenie e-usług
2009 Fundusze unijne dla przedsiębiorców wdrażane przez PARP, ze szczególnym uwzględnieniem dofinansowania na tworzenie i świadczenie e-usług Tomasz Czerwoniak Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoSZANSE NA WSPÓŁPRACĘ TRANSGRANICZNĄ PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ LITWA-POLSKA 2014-2020
SZANSE NA WSPÓŁPRACĘ TRANSGRANICZNĄ PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ LITWA-POLSKA 2014-2020 Program współpracy Interreg V-A Litwa-Polska jest kontynuacją współpracy rozpoczętej wraz z Programem Współpracy
Bardziej szczegółowoBlackwater Resource Development -przykład Programu Leader w Irlandii
Blackwater Resource Development -przykład Programu Leader w Irlandii Krzysztof Kwatera, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich Na podstawie wizyty studialnej dla trenerów
Bardziej szczegółowoBadaniu podlegają 3 podstawowe obszary aktywności: gospodarka, środowisko (zarówno przyrodnicze, jak i przestrzenne) oraz społeczeństwo.
Szanowni Państwo W związku z prowadzeniem prac nad tworzeniem Strategii Rozwoju Gminy Jasieniec na lata 2014-2020, zwracamy się do Państwa z prośbą o wypełnienie poniższej ankiety. Badaniu podlegają 3
Bardziej szczegółowo,,Budowa społeczeństwa informacyjnego w Gminie Zgierz poprzez upowszechnianie e administracji
Projekt pn.,,budowa społeczeństwa informacyjnego w Gminie Zgierz poprzez upowszechnianie e administracji jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju
Bardziej szczegółowoRADY GMINY CYCÓW. z dnia.
UCHWAŁA NR / /18 RADY GMINY CYCÓW PROJEKT z dnia. w sprawie uchwalenia Rocznego Programu Współpracy Gminy Cyców z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności
Bardziej szczegółowoCEL STRATEGICZNY 1. Podwyższenie poczucia bezpieczeństwa mieszkańcom gminy
CEL STRATEGICZNY 1 Podwyższenie poczucia bezpieczeństwa mieszkańcom gminy 1. Wzrost bezpieczeństwa publicznego. 2. Wdrażanie sprawnego systemu informacji w sytuacjach kryzysowych. 3. Edukacja mieszkańców
Bardziej szczegółowoDr Wojciech Knieć Instytut Socjologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr Wojciech Knieć Instytut Socjologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu statystycznego obrazu kondycji obywatelskiej kondycji starych organizacji pozarządowych na wsi wpływu Unii Europejskiej na
Bardziej szczegółowowww.forumrynkupracy.com.pl.
Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. www.forumrynkupracy.com.pl. Konferencja 22.09.11, Wrocław imię, nazwisko prelegenta: Zenon Matuszko
Bardziej szczegółowoREGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2007-2013 STRUKTURA DOKUMENTU 2 1. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej województwa lubelskiego, 2. Strategia realizacji Regionalnego Programu
Bardziej szczegółowoICT a zarządzanie publiczne i rozwój lokalny
Seminarium: Cyfrowa przyszłość - perspektywy i wyzwania dla samorządu, firm i obywateli ICT a zarządzanie publiczne i rozwój lokalny Adam Płoszaj 2012-05-25 Osoby korzystające z Internetu w kontaktach
Bardziej szczegółowoPO KL Komponent Regionalny podsumowanie i rezultaty
PO KL Komponent Regionalny podsumowanie i rezultaty Poprawa dostępu do zatrudnienia Wspieranie aktywności zawodowej Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia Rozwój i upowszechnienie
Bardziej szczegółowoLokalna Grupa Działania na terenie powiatu świeckiego
Lokalna Grupa Działania na terenie powiatu świeckiego Koordynatorem działań zmierzających do utworzenia LGD na terenie powiatu świeckiego jest Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju Gospodarczego Ziemi Świeckiej
Bardziej szczegółowoWydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku
Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr LII/850/06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25 września 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu
Bardziej szczegółowoSpotkania konsultacyjne z mieszkańcami Przygotowanie Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Bądźmy Razem na lata Twój pomysł ma znaczenie!
Spotkania konsultacyjne z mieszkańcami Przygotowanie Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Bądźmy Razem na lata 2014-2020 Twój pomysł ma znaczenie! Doświadczenia LGD 2007-2013 Diagnoza obszaru LGD Bądźmy Razem
Bardziej szczegółowoWydział Programowania Rozwoju i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. Katowice, 2 grudzień 2004
KSZTAŁTOWANIE I REALIZACJA POLITYKI ENERGETYCZNEJ NA POZIOMIE WOJEWÓDZTWA STAN OBECNY, PRIORYTETY NA PRZYSZŁOŚĆ W KONTEKŚCIE PROWADZONEJ AKTUALIZACJI STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA. Wydział Programowania
Bardziej szczegółowoZdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora
Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze W województwie lubuskim
Bardziej szczegółowoStrategia informatyzacji RP e-polska i NPR a fundusze strukturalne
Społeczeństwo informacyjne powszechny dostęp do Internetu II KONFERENCJA Budowa lokalnej infrastruktury telekomunikacyjnej z wykorzystaniem funduszy strukturalnych UE Instytut Łączności, Warszawa 11 grudnia
Bardziej szczegółowoProjekt pod Honorowym Patronatem Wojewody Dolnośląskiego WIEDZA PLUS 2 KOMPLEKSOWY MONITORING POTENCJAŁU I BARIER REGIONALNEGO RYNKU PRACY
Projekt pod Honorowym Patronatem Wojewody Dolnośląskiego WIEDZA PLUS 2 KOMPLEKSOWY MONITORING POTENCJAŁU I BARIER REGIONALNEGO RYNKU PRACY ANALIZA SWOT na podstawie uwag uczestników pierwszego warsztatu:
Bardziej szczegółowoDostęp do szerokopasmowego Internetu z wykorzystaniem środków z Działania 8.3 POIG realizacja w praktyce
Dostęp do szerokopasmowego Internetu z wykorzystaniem środków z Działania 8.3 POIG realizacja w praktyce Konferencja Innowacyjne Sieci Szerokopasmowe od koncepcji do realizacji Zgierz, 20-21 października
Bardziej szczegółowoZbiorcze zestawienie analizy SWOT dla obszaru Lokalnej Grupy Działania Krajna Złotowska MOCNE STRONY
Zbiorcze zestawienie analizy SWOT dla obszaru Lokalnej Grupy Działania MOCNE STRONY 1. Walory środowiska naturalnego potencjał dla rozwoju turystyki i rekreacji 2. Zaangażowanie liderów i społeczności
Bardziej szczegółowoWarsztat strategiczny 1
Strategia Rozwoju Miasta Nowy Targ na lata 2018-2023 z perspektywą do 2030 roku Warsztat strategiczny 1 Artur Kubica, Bartosz Tyrna Nowy Targ, 12/04/2018 Plan warsztatu Rola strategii rozwoju i jej kształt
Bardziej szczegółowoZakupy spożywcze ze smartfonem to wciąż nisza
Zakupy spożywcze ze smartfonem to wciąż nisza data aktualizacji: 2016.11.16 Blisko co piąty użytkownik smartfona odwiedza za jego pomocą strony popularnych sieci spożywczych wynika z danych firmy Spicy
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju Aglomeracji Wałbrzyskiej i współpracy z pracodawcami w 2014 roku"
Perspektywy rozwoju Aglomeracji Wałbrzyskiej i współpracy z pracodawcami w 2014 roku" Dr Roman Szełemej Prezydent Wałbrzycha Wałbrzych, dn. 18 grudnia 2013 r. ul. Szczawieńska 2 58-310 Szczawno Zdrój biuro@dolnoslascy-pracodawcy.pl
Bardziej szczegółowoWsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 28 czerwca 2012 r.
Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Warszawa, 28 czerwca 2012 r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - 2012-07-19 Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach PO KL 1. Formy
Bardziej szczegółowo