Wielki jubileusz PKM. Jeździmy od 80 lat! Gierek - pracowita kadencja. Prof. Adam. Katowice. Nowe boiska i kąpielisko. Mikołów.

Transkrypt

1 NR 6 (34) Nr. rej.: Pr Katowice Nowe boiska i kąpielisko S T R O N A 8 Mikołów Wielki jubileusz PKM Dni Muzyki S T R O N A 9 Siemianowice Rynek rośnie w oczach S T R O N A 1 0 Zabrze Niezapomniana wycieczka S T R O N A 1 6 Jeździmy od 80 lat! S T R O N A 3 Prof. Adam Gierek - pracowita kadencja str. 7 Lista nr 6

2 2 Aktualności Wiadomości PKM Katowice, Historia wzbogaca Lecisz na wymarzone wakacje! Zacznij podróż Eugeniusz Pypłacz, Prezes Zarządu PKM Katowice Żyjemy w szalonym tempie. Zawsze się gdzieś spieszymy, mamy do załatwienia ważne sprawy, snujemy plany na przyszłość. Tak też jest w przypadku firm. Muszą się rozwijać, przekształcać, dostosowywać do zmieniającej się sytuacji w kraju i na świecie. Podobnie jest z PKM Katowice. Mamy plany rozwojowe, w których nie brakuje miejsca na zakupy nowoczesnego taboru, budowę nowej bazy, poprawę organizacji pracy, by wyniki były jak najlepsze. Jednak w tym całym zamieszaniu dnia codziennego nie zapominamy o korzeniach, historii naszej firmy. W tym roku mija dokładnie 80 lat, od momentu, kiedy w miejscu, gdzie znajduje się siedziba Spółki, czyli przy ul. Mickiewicza 59 - powstały Śląskie Linie Autobusowe, a na placu zaparkowały pierwsze autobusy. Oczywiście, były to pojazdy, które dzieli od obecnych ogromna przepaść technologiczna, ale na tamten czas były nowoczesne i spełniały swoje zadanie - przewoziły pasażerów. Niestety, żaden z przedwojennych modeli autobusów nie zachował się dla potomności. Po tych niezwykłych czasach pozostały tylko fotografie. Więcej na temat początku komunikacji w Katowicach piszemy na stronie nr 3. Oczywiście, Śląskie Linie Autobusowe to nie tylko była firma przewozowa, ale również organizator komunikacji, który w okresie międzywojennym tworzył zręby sieci połączeń autobusowych na Górnym Śląsku. Dziś struktura komunikacji jest rozdzielona, KZK GOP zajmuje się organizacją, a PKM Katowice jest przewoźnikiem, który wykonuje powierzone zadania. Nie zapomnieliśmy o wzorcach z przeszłości, bowiem tak, jak nasz poprzednik, czyli ŚLA organizujemy i wykonujemy komunikację na linii Lotnisko. Jest to nasza duma, bowiem jest to regularne i niezawodne połączenie autobusowe stolicy województwa z Międzynarodowym Portem Lotniczym w Pyrzowicach. Obsługują je nasze najnowocześniejsze autobusy, które zapewniają pasażerom wysoki komfort podróżowania. Uwagi i spostrzeżenia dotyczące komunikacji miejskiej prosimy kierować na adres: marketing@pkm.katowice.pl z linią Lotnisko! Szanowni Państwo, zapraszamy do korzystania z usług z naszego, niezawodnego połączenia autobusowego Katowice - Lotnisko w Pyrzowicach. Autobusy odjeżdżają punktualnie z przystanku przy dworca PKP na pl. Szewczyka, a z Lotniska w Pyrzowicach dostosujemy odjazdy do przylotów samolotów oraz potrzeb podróżnych. Tę linię obsługuje 5 autobusów marki Mercedes- Benz Citaro, a podróż nimi jest komfortowa i pewna. Jest to niezawodne połączenie Katowic z portem lotniczym w Pyrzowicach i regularne. U nas obowiązują rozkłady jazdy, które są wywieszone na słupach przystankowych. Każda zmiana rozkładu jest sygnalizowana zarówno na stronie internetowej, jak i wywieszana na przystankach. Pełny rozkład jazdy linii Lotnisko znajdziecie państwo także na stronie: Ponadto zapraszamy do wybierania naszego promocyjnego, trzydziestodniowego biletu dwukrotnego przejazdu za 35 zł. Wybierając autobus zapewniacie sobie państwo pewność w dotarciu na czas na lotnisko oraz nie musicie ponosić kosztów parkingu, ani martwić się o samochód. Oto ceny biletów: jednorazowy za 20 zł, dla dzieci w wieku od 4 do 10 lat za 10 zł oraz jednodniowy za 28 zł, który jest ważny przez 24 godziny od momentu jego zakupu i wykorzystania pierwszy raz. Maluchy do lat 4 podróżują za darmo, a przewóz bagażu jest w cenie biletu. Podróż na lotnisko trwa około 50 minut, ale prosimy o założenie zapasu czasowego, bowiem na trasie przejazdu autobusu, która biegnie przez drogę krajową mogą się zdarzyć różne zdarzenia drogowe, m.in. korki czy kolizje. Wówczas czas przejazdu może się wydłużyć. Pasażerowie mogą także kupować bilety u kierowcy oraz w Internetowym Systemie Sprzedaży Biletów ( który umożliwia zarówno biurom podróży, jak i klientom indywidualnym zakup biletu przez Internet. Weryfikacja zakupu odbywa się u kierowcy autobusu, który posiada bezprzewodowy terminal. Zapraszamy do korzystania z naszych usług! Porady Andrzeja Klyszcza, kierownika Stacji Kontroli Pojazdów PKM Katowice Skontroluj samochód! Foto: M. Pytlarz Przed nami wakacje, czas kiedy wyruszamy na weekendowe wycieczki, podróżujemy na wczasy: nad morze lub w góry. Jeżeli chcemy ten czas spędzić bez trosk i zmartwień o nasz samochód, powinniśmy udać się do mechanika na dokładny przegląd. Nikt z nas nie lubi, kiedy awaria samochodupsujemuwycieczkęizamiastcieszyćsięwolnym czasem musi szukać warsztatu lub wzywać pomoc drogową. Chcąc unikną takich sytuacji powinniśmy częściej kontrolować stan naszych pojazdów, szczególnie tych starszych. Stacja Kontroli Pojazdów PKM Katowice zaprasza w każdą pierwszą sobotę miesiąca na bezpłatną akcję sprawdzania stanu technicznego pojazdów. Najbliższatakaakcjajuż6czerwca. Kierowcysamochodówosobowych, ciężarowychiautobusów mogą również liczyć na radę i pomoc doświadczonych diagnostów. W każdą pierwszą sobotę miesiąca wykonujemy bezpłatnie: sprawdzenie ustawienia świateł oraz ich regulacja pomiar skuteczności sił hamowania pomiarskutecznościdziałaniaamortyzatorów.

3 Wiadomości PKM Katowice, Komunikacja 3 Spór o tramwaje dotknął najwyższych szczebli władz Gliwic i Będzina. Szykują się referenda o odwołanie prezydentów. Koniec jazdy? Powstał projekt budowy odcinka Drogowej Trasy Średnicowej z Katowic do Mysłowic. A w planie są kolejne etapy, aż do Sosnowca i Dąbrowy i Górniczej. DTŚ - kierunek wschód Śląski Urząd Marszałkowski podpisał umowę z firmą Gorntmij Polska na opracowanie dokumentacji dwukilometrowego przedłużenia DTŚ. Nowy odcinek pobiegnie z Katowic przez ulicę Obrzeżną w Mysłowicach aż do węzła z autostrada A4. Cała inwestycja kosztować będzie 160 milionów i zostanie wykonana w ciągu pięciu lat. To Wostatnim numerze Wiadomości PKM Katowice pisaliśmy o walce mieszkańców Gliwic o utrzymanie linii tramwajowych nr 1 i 4 przebiegających przez centrum miasta. Niestety, walkę przegrali. Kilka dni temu Komunikacyjny Związek Komunalny GOP przychylił się do wniosku władz Gliwic o likwidację linii tramwajowych w mieście. Los tramwajów w Gliwicach jest już przesądzony. Najprawdopodobniej w sierpniu lub wrześniu w ich miejsce zostanie uruchomione połączenie autobusowe. Będzie ono obsługiwane przez autobusy niskopodłogowe. Czy to rozwiązanie się sprawdzi, przekonamy się za kilka miesięcy. Pesymiście twierdzą, że w centrum Gliwic będą jeszcze większe korki, a pasażerowie będą musieli poświęcać jeszcze więcej czasu na dojazdy. Zarząd KZK GOP popierając wniosek nie miał zbyt dużego wyboru, bo to miasto w połowie finansuje połączenia komunikacyjne. Przyjął argument, że to historyczna trasa, która straciła już na znaczeniu. Miasto w ten sposób ma zaoszczędzić 2 mln zł. Tymczasem mieszkańcy Gliwic szykują się do obrony tramwajów. Już rozpoczęła się akcja zbierania podpisów pod wnioskiem o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania Zygmunta Frankiewicza, prezydenta tego miasta. Pomysł musi poprzeć około 16 tys. osób. W akcję zaangażowali się przede wszystkim związkowcy z Sierpnia 80. W podobnym kierunku rozwija się sytuacja w Będzinie. Tam też na Ewelina Muzyk Dzieża, sekretarz miasta Mysłowice Mysłowice stanowią naturalny łącznik komunikacyjny między centrum regionu a jego wschodnią częścią. Aby się przekonać, jak duży ruch samochodowy panuje w obu kierunkach, wystarczy stanąć na oddanym kilka lat temu moście nad Przemszą, łączącym Mysłowice z Sosnowcem. Oprócz oczywistych korzyści dla całego regionu, nowy odcinek DTŚ ułatwi życie mieszkańcom naszego miasta. Przede wszystkim uwolni centrum Mysłowic od niezwykle uciążliwych korków samochodowych. Jesteśmy bardzo zainteresowani powodzeniem tej inwestycji. Możemy zadeklarować 20 mln złotych na dofinansowanie nowego odcinka DTŚ. pierwszy krok do realizacji planu, aby najważniejszy nerw komunikacyjny w naszym regionie dotarł także do wschodnich rejonów województwa, do Sosnowca i docelowo do Dąbrowy Górniczej. Drogową Trasę Średnicową planowano w latach 70 ubiegłego wieku. Nikt wtedy nie przypuszczał, że rozwój komunikacji samochodowej nabierze w naszym kraju takiego tempa. W zachodniej części regionu powstała autostrada A4, postępują prace przy budowie A1, lecz na terenie Zagłębia Dąbrowskiego rozwój infrastruktury drogowej stanął w miejscu. Stąd pomysł, aby DTŚ przecięła Mysłowice i pobiegła dalej na wschód. Ten niezwykle ambitny projekt ma podstawową wadę, jaką przysłowiowym włosku wisi los tramwajów, ale nie zapadła jeszcze jak w Gliwicach ostateczna decyzja o ich likwidacji. Na wszelki wypadek związkowcy z Tramwajów Śląskich już zaczęli zbierać podpisy w sprawie organizacji referendum o odwołanie prezydenta miasta. Czy w Będzinie uda się uratować połączenia tramwajowe, czas pokaże. Otwartym natomiast pozostaje pytanie o sens referendum na rok przed wyborami samorządowymi. są koszty realizacyjne. Całość inwestycji oszacowano na 1,6 mld złotych. Część pieniędzy wyłoży Urząd Marszałkowski. Władze województwa liczą także na dofinansowanie ze środków unijnych oraz wkład ze strony miast, przez które pobiegnie trasa. Na razie najważniejszy jest pierwszy krok. Jeżeli w ciągu pięciu lat średnicówka dotrze do Mysłowic, dalej powinno już pójść z górki. Komunikacyjne zamieszanie z okazji Święta Chorzowa 6 czerwca w Chorzowie odbędą się imprezy związane ze świętem miasta, co spowoduje spore zamieszanie w kursowaniu autobusów i tramwajów. W godzinach od 10 do 14:30 tramwaje będą kursować według następujących tras: - linia nr 9 : Bytom Plac Sikorskiego - Chorzów Batory Zajezdnia - linia nr 17: Łagiewniki Targowisko - Chorzów Batory Zajezdnia - linia nr 20 : Katowice Zawodzie Pętla - Chorzów Batory Zajezdnia. W tym czasie także będą kursować autobusy zamiast tramwajów na trasie: Chorzów Batory Zajezdnia - Chorzów Ratusz, oto jej przebieg: - kierunek Chorzów Rynek ulicami: Armii Krajowej, Al. Bojowników, Hajducką, Dąbrowskiego, Katowicką, Ratusz, - kierunek do Chorzowa Batorego ulicami: Ratusz, Katowicką, Powstańców, Strzelców Bytomskich, Hajducką, Al. Bojowników, Armii Krajowej. Ponadto pomiędzy godz. 10 a 14:30 zostaną wprowadzone objazdy dla linii autobusowych nr 190, 632, 664, 665, Linia nr 190 zakończy bieg przy ul. Kościuszki przed skrzyżowaniem z ul. Moniuszki. - Linia nr 632 w kierunku pętli Gwareckiej po obsłudze przystanku: Chorzów Rynek wjedzie na estakadę i dalej pojedzie ul. Katowicką, 3 Maja, by obsłużyć przystanek Chorzów Targowisko. W kierunku Katowic linia obsłuży dodatkowo przystanek tramwajowy Chorzów - Floriana. - Linia nr 664, po obsłudze przystanku Chorzów Plac Hutników pojedzie ulicami: Kościuszki, estakadą, obsłuży przystanek Chorzów Estakada i dalej ul. Dąbrowskiego, Strzelców Bytomskich do przystanku Chorzów - Strzelców Bytomskich. - Linia nr 665, po obsłudze przystanku Chorzów Żołnierzy Września pojedzie ulicami: Strzelców Bytomskich, Dąbrowskiego (obsługa przystanku Chorzów ZUS) Katowicką i wróci na swoją trasę. - Linia nr 998 w kierunku Klimzowca pojedzie ulicami: Strzelców Bytomskich, Dąbrowskiego, Zjednoczenia, Powstańców i obsłuży przystanek Chorzów - Sobieskiego. 6 czerwca w godz zostaną całkowicie wyłączone z obsługi następujące przystanki w Chorzowie: Dworzec PKP, Lompy, Filarowa, Kościół św. Jadwigi, Żeromskiego, Dworcowa.

4 4 Historia Wiadomości PKM Katowice, Wielki jubileusz PKM Rynek w Katowicach, 1936 r. Jeździmy od 80 lat! Uwaga Czytelnicy! W kolejnych numerach PKM Katowice będziemy prezentować skróconą historię komunikacji miejskiej w Katowicach i na Górnym Śląsku. Natomiast już we wrześniu ukaże się specjalne, dodatkowe wydanie Wiadomości PKM Katowice, które w całości będzie poświęcone tej tematyce. Dziś nikt z nas nie wyobraża sobie, by tak duże aglomeracje miejskie mogły funkcjonować bez autobusów, a jeszcze tak nie dawno było to standardem. Zapraszamy Państwa do lektury! Wszystko zaczęło się 80 lat temu w miejscu, gdzie obecnie ma swoją siedzibę Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Katowice sp. z o.o, czyli przy ulicy Mickiewicza. Dokładnie 1 listopada 1929r rozpoczęły działalność Śląskie Linie Autobusowe założone przez: Katowice, Królewską Huta oraz gmina Siemianowice i powiat Katowice Wieś. Na jego siedzibę wybrano Katowice. Decyzję o zawiązaniu Śląskich Linii Autobusowych oraz statut Związku zatwierdziła Śląska Rada Wojewódzka. Pracownicy Śląskich linii Autobusowych, 1932 r. Początki były trudne Związek posiadał tylko trzy autobusy polskiej produkcji z Sanoka. Miały one tylko 24 miejsc siedzących i były napędzane czterocylindrowymi silnikami niskoprężnymi - benzynowymi. Kursowały na linii Katowice - Siemianowice Śląskie. Później dokupiono jeszcze dwa używane autobusy i uruchomiono kolejne połączenia: Katowice - Chorzów, Katowice - Świętochłowice, Katowice - Chorzów - Lipiny - Chropaczów - Łagiewniki oraz Katowice - Bogucice. W 1933 roku nastąpił przełom - Śląskie Linie Autobusowe kupiły 10 nowych, włoskich autobusów marki Lancia, a w następnym roku kolejnych 25. Były to pojazdy o małej pojemności i posiadały niskoprężny silnik, a także wiele wad konstrukcyjnych. Naprawą tych wozów zajmowali się mechanicy zatrudnieni w Warsztatach przy ul. Mickiewicza. To właśnie na podwalinach tych warsztatów (istnieją do dziś) powstało zaplecze techniczne powojennych tworów komunikacyjnych. Śląskie Li-

5 Wiadomości PKM Katowice, Historia 5 nie Autobusowe nie były zadowolone z autobusów marki Lancia, dlatego firma się ich pozbyła i zdecydowała na zakup w 1936 roku pojazdów marki Polski Fiat, ale i te nie spełniały oczekiwań. Stąd pomysł nabywania nadwozi samochodów ciężarowych i składania ich we własnym zakresie. Pierwsze diesle Na początku lat 30-tych minionego wieku pojawiły się na śląskich drogach pierwsze pojazdy z silnikami Diesla marki Saurer, ale były zawodne i Śląskie Linie Autobusowe nie zdecydowały się na zakup kolejnych takich autobusów. Nadal kupowano więc średniej wielkości pojazdy z silnikami niskoprężnymi, m.in. marki Chevrolet, które składano w trzech krajowych wytwórniach: Zagórski, Orlicki i Molin, ale według dokumentacji i prototypu opracowanego na Śląsku. Polsce. W momencie wybuchu II wojny światowej tabor Śląskich Linii Autobusowych liczył 108 pojazdów i został oddany w użytkowanie polskiej armii. Geneza budowy budynków obecnego PKM Katowice Autobus Śląskich Linii Autobusowych LEYLAND na przystanku z kierowcami, 1937 r. Skrzynka Wiadomości Uwagi, pytania, sugestie, skargi ze skrzynki: marketing@pkm.katowice.pl Budowa drewnianego szkieletu autobusu, 1937 r. Wnętrze autobusu LEYLAND, 1937 r. Zasadnicze zmiany taboru nastąpiły w 1935r Tego roku na targach w Lipsku Śląskie Linie zakupiły większą liczbę podwozi marki Leyland z silnikami wysokoprężnymi, ale te autobusy składano już w warsztatach przy ul. Mickiewicza w Katowicach. Pojazdy te były solidne i miały nowoczesna karoserię. Warsztaty karoseryjne dzięki tej produkcji zaliczano do najlepszych w Europie. Śląskie Linie Autobusowe rozwijały się doskonale i już w 1938 roku należały do największych przedsiębiorstw autobusowych w W latach przy ul. Mickiewicza powstały hale i warsztaty, które były podwalinami obecnie istniejącego tu Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej Katowice. Na początek były wyposażone tylko w jedną tokarkę, wiertarkę kolumnową, wiertarkę stołową, strugarkę oraz dużą tokarkę i sprężarkę do pompowania opon. Po 1935 roku lepsze wyposażenie nie było potrzebne. Przedstawiciel firmy Leyland, którego autobusy stanowiły trzon katowickiego taboru od połowy lat 30., posiadał dobrze zaopatrzony magazyn części zamiennych na zajezdni w Katowicach oraz w Krakowie, a w razie potrzeby sprowadzał części z Anglii, drogą lotniczą. Dlatego w warsztatach nie regenerowano części, a tylko je wymieniano i naprawiano autobusy. Przy zajezdni w Katowicach uruchomiono także warsztat wulkanizacyjny, którego produkcja pokrywała potrzeby ówczesnego taboru, a w dobudowanej w 1936 roku części hali umieszczono warsztat budowy nadwozi wyposażając go w szereg nowoczesnych maszyn stolarskich. W Śląskich Liniach Autobusowych w 1937r. doszło do strajku pracowników. Strajk trwał 24 godziny, prowadzony był przez ówczesny aktyw związkowy. Postulaty strajkujących o podłożu ekonomicznym zostały przez dyrekcję spełnione. O dalszych losach firmy i jej załogi dowiedzą się Państwo z lektury kolejnego wydania Wiadomości PKM. Artykuł opracowano na podstawie publikacji J. T. Galus 60 lat komunikacji miejskiej w GOP, 1958 Fotografie ze strony: www. kroniki.xis.katowice.pl Dziękujemy za udostępnienie zdjęć: Krzysztofowi Paponiowi. Hala zajezdni autobusowej w Katowicach przy ul. Mickiewicza 59. Autobusy LANCIA i URSUS, 1938 r. Moja żona wychodziła z wózkiem z autobusu niskopodłogowego linii nr 13 na przystanku Katowice Ligota-Piotrowicka, a kierowca nie zauważył jej i drzwi uderzyły w wózek. Kierowca nawet nie wyszedł i nie zapytał się czy coś się niestało, a kiedy żona zwróciła mu uwagę nie przeprosił tylko odpowiedział arogancko. Na szczęście dziecku nic się nie stało. Kierowca nie powinien tak postępować. Linię nr 13 obsługiwał autobusu niskopodłogowy marki Jelcz Vecto M 125M wyposażony w urządzenie chroniące pasażerów przed uderzeniem drzwiami (skrzydła otworzyły się automatycznie napotykając przeszkodę) oraz w blokadę uniemożliwiająca ruszenie z przystanku z otwartymi drzwiami. Kierowca został pouczony, że w takich sytuacjach powinien sprawdzić czy pasażer nie ucierpiał. PKM Katowice przeprasza za niewłaściwe zachowanie kierowcy. Jechałam autobusem linii 48 i kierowca w trakcie jazdy palił papierosa, a ponieważ ten autobus nie miał zamkniętej kabiny dym rozchodził się po wnętrzu. Niestety, takie przypadki zdarzają się dość często. Przecież jest zakaz palenia tytoniu w autobusach. Dlaczego kierowcy go nie przestrzegają. Jestem osobą niepalącą i nie chce być narażona na wdychanie dymu nikotynowego. Zgodnie z przepisami kierowcy nie wolno palić w trakcie prowadzenia autobusu komunikacji miejskiej. Wszyscy kierowcy o tym wiedzą. Łamiąc przepisy narażają się na kary dyscyplinarne i finansowe. PKM Katowice przeprasza pasażerkę za zachowanie kierowcy. Wobec pracownika zostały wyciągnięte konsekwencje służbowe. Jechałam autobusem linii nr 662 z niepełnosprawna córką do lekarza, która ma zaświadczenie na kartce od lekarza o niepełnosprawności, a kierowca podczas sprawdzania biletów zakwestionował ważność tego dokumentu i twierdził, że na tej podstawie nie można podróżować bez biletu. Przy okazji kierowca był niegrzeczny i arogancki w stosunku do mnie i córki. Zgodnie z zasadami korzystania z bezpłatnego przejazdu zawartymi w taryfie KZK GOP do jazdy bez opłaty dla osoby do 18 lat i opiekuna uprawnia legitymacja orzekająca stopień niepełnosprawności lub orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności wydane przez zespół ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności (do czasu wydania legitymacji), wraz z zaświadczeniem /legitymacją z danej placówki o uczestnictwie w zajęciach (na zaświadczeniu musi widnieć adres oraz pieczęć placówki). W celu uniknięcia sytuacji spornych sytuacjach prosimy o zapoznanie się z przepisami i przedstawianie wymaganych dokumentów.

6 6 Region Wiadomości PKM Katowice, Zaostrza się konflikt między rodzicami a dyrekcją przedszkola nr 93 na katowickim osiedlu Odrodzenia. Wbrew wcześniejszym ustaleniom najstarsze dzieci mają od września przenieść się do pobliskiej szkoły. Sprawą zainteresowała się nawet ogólnopolska telewizja. Rodzice: wbito nam nóż w plecy Jeszcze w kwietniu rodzice byli przekonani, że ich dzieci zgodnie z umową trafią do przedszkola Bob Geldof na 20-lecie upadku komunizmu Katowickie świętowanie Władze województwa śląskiego, wojewoda i miasto Katowice zapraszają mieszkańców regionu do udziału w obchodach 20-lecia polskiej demokracji, w dniach od 4 do 5 czerwca. Organizatorzy przygotowali wiele atrakcji. 4 czerwca będzie można, m.in. w godz przejechać Trasą Wolności, czyli zabytkowym autokarem linii 89 na trasie: Plac Sejmu Śląskiego Muzeum Pacyfikacji KWK Wujek Muzeum IPN Plac Sejmu Śląskiego, śladami walki o prawdę, wolność i godność w czasach PRL u. Natomiast na Placu Sejmu Śląskiego będzie można zwiedzić Miasteczko PRL, na który zostanie podzielony na dwie części: reżimową i wolnościową, między którymi znajdować się będzie granica. Granicę stanowiła będzie wystawa Uciekinierzy z PRL-u, poświęcona problematyce ucieczek obywateli polskich z kraju w latach Ponadto o godz. 20 ruszy tu plenerowy pokaz filmów dokumentalnych z epoki PRL-u. Na 5 czerwca organizatorzy zaplanowali, m.in. happening Komunizm Wyprowadzić, czyli przemarsz korowodu z epoki z placu Sejmu Śląskiego do Pomnika Powstańców Śląskich, Przedszkole nr 93 leży w samym centrum osiedla Odrodzenia. Wiosną i latem dzieci spędzają tutaj sporo czasu na świeżym powietrzu. Placówkę otaczają tereny zielone ze sporym placem zabaw. W szkole, położonej po drugiej stronie ulicy, nie ma już takiej sielanki. Na korytarzach i boisku dominuje kilkunastoletnia młodzież ze starszych klas. Od września mają do nich dołączyć sześciolatki. Wśród rodziców zawrzało. Jeszcze w kwietniu zapewniano ich, że zajęcia w ramach zerówki odbywać się będą w przedszkolu. Ale dyrekcja zmieniła nagle zdanie twierdząc, że z powodu wyżu demograficznego najstarszy rocznik musi ustąpić miejsca maluchom. Informację o konflikcie przekazały najpierw regionalne Aktualności, a później sprawą zajęły się Wiadomości w pierwszym programie TVP. Do odwiedzenia przedszkola szykują się kolejne media, bo temat jest uniwersalny i aktualny dla rodziców sześciolatków w całej Polsce. Na pytanie, dokąd zaprowadzą swoje dzieci pierwszego września, rodzice bez wahania odpowiadają, że do przedszkola. gdzie o godz. 20 zaczyna się część koncertowa, w trakcie której wystąpią: Bob Geldof z zespołem, Joanna Szczepkowska, Jerzy Radziwiłowicz, Leszek Wojtowicz, Wojciech Waleczek, Grupa Proforma. Nic dwa razy się nie zdarza? Czytelnik z Mysłowic nadesłał nam zdjęcie rozkładu jazdy z tamtejszego dworca PKP. Pociąg osobowy w kierunku Katowic odjeżdża o godz. 15:35, w parę minut później jedzie pośpieszny, a po nim... znów osobowy z godz. 15:35. I jak tu wierzyć słowom piosenki, że nic dwa razy się nie zdarza. Tatiana Król, mama sześcioletniego Wiktora: - Jeszcze w kwietniu składaliśmy karty zgłoszeniowe sześciolatków, jako podstawę do przyjęcia naszych dzieci od września do zerówki w przedszkolu. Tymczasem z dnia na dzień dowiedzieliśmy się, że dzieci mają zwolnić miejsca młodszym, a same począwszy z pierwszym dniem nowego roku szkolnego pójdą do zerówki, ale do szkoły nr 27 znajdującej się naprzeciw przedszkola. Stało się to za naszymi plecami, bez jakichkolwiek uzgodnień, nie było żadnego sygnału ze strony dyrektor przedszkola, że może być problem z przyjęciem naszych dzieci do zerówki. Postawiono nas przed faktem dokonanym i to w chwili, gdy listy przyjęć do zerówki w innych przedszkolach zostały dawno już zamknięte. Nie pozwolimy na manipulację - złożyliśmy oficjalny protest, jeśli zajdzie taka konieczność wystąpimy na drogę prawną. Ktoś podjął decyzję za nas. Mało tego, nadal próbuje za rodziców decydować o losie dzieci. Uważam to za jawne łamanie naszych praw obywatelskich. Święto lalek 1 czerwca rusza już po raz ósmy Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek Katowice Dzieciom. Jest to impreza organizowana pod patronatem Prezydenta Miasta Katowic, który również funduje nagrody. W tym roku na deskach Śląskiego Teatru Lalki i Aktora Ateneum zobaczymy 14 przedstawień, które zaprezentują polskie i węgierskie teatry. Polskę będą reprezentowały teatry z Katowic, Opola, Poznania i Białegostoku. W trackie trwania imprezy zobaczymy, m.in. przedstawienie opolskiego teatru: O mniejszych braciach św. Franciszka, poznańskiego Teatru Animacji Jeż, natomiast węgierski teatr Bobita Bábszínház z Pécs zaprezentuje spektakl Trzy Świnki i wilki. Na zakończenie festiwalu, 5 czerwca o godz. 15:15 i 17:15 The China Zhangzhou Puppet Troupe z Chin pokaże śląskiej publiczności Świat orientu, czyli chiński świat lalek. Jury składające się z wybitnych twórców teatralnych przyzna trzy Nagrody Prezydenta Miasta Katowice: Nagrodę za najlepsze przedstawienie Festiwalu w wysokości 8 tys. zł oraz dwie równorzędne nagrody aktorskie po 4 tys. zł: za najlepszą rolę kobiecą oraz za najlepszą rolę męską. Z UKOSA

7 Wiadomości PKM Katowice, Rozmaitości 7 Przekichane Katowice były jednym z dziewięciu regionów, gdzie przeprowadzono badania obrazujące epidemologię chorób alergicznych w Polsce. Ich niepokojące wyniki przedstawiono pod koniec maja podczas specjalnej konferencji prasowej. Okazuje się, że: 22 proc. badanych choruje na alergiczny nieżyt nosa, co oznacza, że problem ten dotyczy ponad 68 tys. mieszkańców Katowic. Jakąkolwiek postać alergii rozpoznano u 36 proc. młodzieży i 48 proc. osób dorosłych. 60 proc. ankietowanych w ogóle nie zdawało sobie sprawy, że cierpi na alergię W ciągu 10 lat aż dwukrotnie wzrosła liczba zachorowań na astmę. domowego, pyłki roślin, sierść zwierząt, zarodniki pleśni, pierze, wełna oraz pyły w miejscu pracy. Alergizująco mogą działać także substancje, które maja kontakt ze skórą (monety, metalowe guziki, kosmetyki czy też środki czystości) oraz wprowadzane do organizmu (żywność, leki). Najczęstsze alergeny pokarmowe to mleko krowie, białko jajka kurzego, wołowina, cielęcina, ryby, skorupiaki, orzechy, migdały, owoce cytrusowe, pomidory i czekolada. Do dziś naukowcy nie znaleźli odpowiedzi na pytanie co powoduje alergię? Wysuwane są nowe hipotezy, powstają kolejne przypuszczenia. Niektórzy specjaliści wiążą przyrost zachorowań w ostatnich latach z postępem cywilizacyjnym. W otoczeniu człowieka jest coraz więcej substancji wytworzonych sztucznie, nienaturalnych (chemikalia, zatrucie powietrza, przetworzona żywność). Jednak ludzie często są uczuleni również na substancje naturalne np. pyłki roślin, kurz. Współczesny człowiek coraz dłużej przebywa w pomieszczeniach zamkniętych, zbudowanych z syntetycznych materiałów o sztucznym mikroklimacie. Pojawiają się też hipotezy, że alergie są także ubocznym skutkiem nadmiernej higieny życia. Maj, choć jest podobno najbardziej romantycznym miesiącem, alergikom kojarzy się z samymi kłopotami. Alergia spowodowana jest nieprawidłową reakcją układu odpornościowego na pewne czynniki. To chyba najbardziej ogólna definicja tej choroby. Jak każdą chorobę, również alergię trzeba leczyć. Niestety, walka z tą przypadłością jest niezwykle trudna. W zasadzie alergenem może być wszystko, z czym organizm ma kontakt (substancje wdychane, dotykane, połykane czy wstrzykiwane). Ustalenie, co powoduje ostrą reakcję organizmu jest możliwe dzięki badaniom laboratoryjnym oraz testom alergicznym. Znanych jest kilkadziesiąt tysięcy związków mogących wywołać u osób z odpowiednimi predyspozycjami alergię. Najczęściej spotykanymi alergenami są: roztocza kurzu Prof. Adam Gierek pracowita kadencja Prof. Adam Gierek od pięciu lat wypełnia mandat posła do Parlamentu Europejskiego, wybrany w woj. śląskim głosami blisko 70 tys. wyborców. Jako człowiek z natury skromny, mało dba o promowanie swych poselskich dokonań, a są one niemałe. W pracy europosła skupił się na zagadnieniach związanych z energetyką, innowacyjnością, a także ochroną środowiska. Poseł Gierek uczestniczył w przygotowaniu sprawozdań o zasadniczym znaczeniu dla państw Unii Europejskiej: Sprawozdanie w sprawie wykorzystania wiedzy teoretycznej w praktyce. Sprawozdanie w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wieloletnich wytycznych technicznych dotyczących programu badawczego Funduszu Badawczego Węgla i Stali. Adam Gierek był zastępcą sprawozdawcy przy: Sprawozdaniu dotyczącym Zielonej Księgi w sprawie racjonalizacji zużycia energii. Jak uzyskać więcej energii mniejszym nakładem środków. Sprawozdaniu w sprawie konwencjonalnych źródeł energii i technologii wytwarzania energii. Pracował i brał udział w debatach dotyczących nanonauki i nanotechnologii, plan działań dla Europy na lata Dla Śląska Szczególnie ważne dla Śląska były współtworzone przez profesora: Raporty dotyczące Siódmego Programu Ramowego. W sprawie poprawy efektywności energetycznej poprzez zastosowanie technologii informacyjno - komunikacyjnych. W sprawie europejskiego strategicznego planu w dziedzinie technologii energetycznych. W sprawie planu działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii. W sprawie europejskiej strategii na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii Zielona Księga. W sprawie racjonalizacji zużycia energii. W sprawie społeczeństwa informacyjnego. Na rzecz wzrostu i zatrudnienia. Raporty wchodzące w skład Pakietu Klimatyczno-Energetycznego. Chodzi tu również o opinię posła dotyczącą sprawozdania w sprawie wspierania podejmowania, na wczesnym etapie, działań demonstracyjnych w dziedzinie zrównoważonej produkcji energii elektrycznej z paliw kopalnych. Najważniejsze Za najważniejsze w mijającej kadencji, prof. Adam Gierek uważa swój udział w odrzuceniu w II czytaniu dyrektywy dot. wynalazków dokonywanych przy pomocy komputera, a także przekonanie Zgromadzenia Parlamentarnego co do przyszłościowego znaczenia węgla i energii atomowej oraz zorganizowanie konferencji dotyczącej budynków z wielkiej płyty. Poseł Gierek zgłosił ponad 120 poprawek do dokumentów parlamentarnych, a także kilkanaście pytań odnoszących się ściśle do istotnych, polskich problemów. Pytał Komisję Europejską o możliwości wprowadzenia cła na węgiel importowany z krajów trzecich. Skierował pytanie do KE w sprawie nierównomiernego rozdziału środków finansowych UE na poszczególne obszary województwa śląskiego. (IŁ) Prof Adam Gierek zorganizował konkurs na wspomnienia pod hasłem Moja młodość w PRL-u. Współorganizatorem przedsięwzięcia była Biblioteka Śląska w Katowicach oraz Stowarzyszenie Pokolenia. Działalność poselska prof. Adama Gierka prowadzona jest w ścisłej korelacji z Partią Europejskich Socjalistów.

8 8 Miasto Wiadomości PKM Katowice, Nowe boiska i kąpielisko Sport i rekreacja powinny być stałym elementem naszego życia. Aby stworzyć katowiczanom warunki do uprawiania sportu, samorząd od ponad 10 lat modernizuje istniejącą już bazę w mieście. Również w roku 2009 planuje się realizację wielu ważnych dla mieszkańców inwestycji sportowych. Jedną z takich inwestycji jest budowa zespołu wielofunkcyjnych boisk sportowych z zapleczem socjalno-technicznym przy ulicy Siwka w Dąbrówce Małej. Przeznaczono na nią kwotę ponad 6 milionów złotych (w tym 2 miliony złotych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego). Kompleks będzie zawierał pełnowymiarowe boisko sportowe, boisko treningowe, korty tenisowe, boiska do gier zespołowych oraz obiekty socjalne z zapleczem technicznym, a to wszystko przy Klubie Sportowym Hetman 22. Natomiast przy ulicy Boya-Żeleńskiego planowana jest budowa boiska treningowego do gry w piłkę nożną ze sztuczną trawą wraz z infrastrukturą towarzyszącą i zapleczem sportowym. Obiekt będzie podłączony do monitoringu zewnętrznego, co zwiększy bezpieczeństwo uczestników imprez. Koszt inwestycji wyniesie 6,5 miliona złotych, w tym w budżecie na rok 2009 zaplanowano blisko 3 mln zł. Miliony na stadion gieksy W roku 2009 na modernizację stadionu miejskiego przy ulicy Bukowej miasto wyda 7 mln zł, a w kolejnych latach odpowiednio 16 i 20 mln zł, co oznacza, iż inwestycja ta będzie największą o charakterze sportowym w naszym regionie. Dotychczas wykonano nowoczesne oświetlenie z jupiterami i masztami. Rozpoczęto też prace modernizacyjne murawy, która będzie miała podgrzewaną płytę. Trwają prace projektowe nad koncepcją przebudowy trybun. Podlesianka jak nowa Kolejnym zadaniem rozpisanym do wykonania w pierwszym półroczu 2009 roku jest zagospodarowanie terenu przyległego do istniejącego boiska stadionu Podlesianka przy ulicy Sołtysiej w Podlesiu. Koszt inwestycji oszacowano na prawie 2 mln zł, przy czym Od kilku lat stan dróg i ulic w Katowicach oraz ich rozbudowa jest priorytetem władz miasta. W 2009r remonty dróg, mostów, modernizacja chodników i poszerzanie pasów ruchu będzie się odbywała na 37 ulicach w Katowicach. Na niektórych prace się już rozpoczęły, m.in. na ul. Powstańców, ale ich nasilenie dopiero przed nami. W Remont na stadionie GieKSy przeznaczono już 750 tys. zł w roku 2008, a w budżecie na rok 2009 zaplanowano 900 tys. zł (w tym ponad 600 tys. zł z Europejskiego Banku Inwestycyjnego). Popływamy na Trzech Stawach Kolejną ważną inwestycją jest zagospodarowanie akwenu w Dolinie Trzech Stawów, na którą to zostanie przeznaczona kwota ponad miliona złotych, w tym ponad 30% z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Prace obejmą, m.in.: remont parkingu, uporządkowanie dna i przebudowę akwenu, stworzenie sezonowego kąpieliska strzeżonego i miejsca do gry w siatkówkę plażową, a także zaplecza sanitarnego, natrysków i przebieralni. Orlik na Załężu Również w tym roku rozpoczną się prace nad budową boiska sportowego w ramach rządowego programu Orlik Kompleks sportowy powstanie w dzielnicy Załęże przy ulicy Gliwickiej w sąsiedztwie Młodzieżowego Domu Kultury. Będzie składał się z dwóch boisk jednego ze sztuczną trawą, a drugiego z nawierzchnią syntetyczną oraz zapleczem sanitarno technicznym. Inwestycje wyceniono na ponad 1,7 mln zł, z budżetu miasta zostanie przeznaczony ponad milion złotych, z kolei po 333 tys. zł dofinansują Zarząd Województwa Śląskiego oraz Ministerstwo Sportu. Drogowcy panują na drogach okresie letnim to drogowcy, a nie kierowcy są panami na naszych drogach. W tym roku prace będą się toczyły głównie w rejonie Śródmieścia, osiedla Paderewskiego, południowych dzielnicach Katowic, m.in. w Ligocie i Giszowcu. Oczywiście, spowoduje to utrudnienia w ruchu, ale tego nie da się uniknąć. W tym roku modernizacje, remonty i przebudowy dróg w Katowicach pochłoną tys. zł. Remonty katowickich dróg i mostów w 2009 r. l.p NAZWA OBIEKTÓW, ODCINEK Ul. Plebiscytowa od ul. Powstańców do końca Ul. Ligonia od ul. W. Stwosza do ul. Kościuszki Ul. Jagiellońska od ul. Kochanowskiego do ul. Lompy Ul. Wita Stwosza od ul. Powstańców do Pl. Miarki Ul. Powstańców od ul. Francuskiej do ul. Granicznej Ul. Kochanowskiego od ul. Jagiellońskiej do ul. Wojewódzkiej Ul. 1-go Maja 162 a-d droga wewnętrzna skrzyżowanie Graniczna - Sikorskiego skrzyżowanie Ul. Szeptyckiego od ul. Paderewskiego do ul. Granicznej Ul. Mieszka I od ul. Tysiąclecia do ul. Piastów Ul. Kolista - Pszczyńska przebudowa włączenia Ul. Bielska przejście podziemne w rej ul. Solskiego Ul. Witosa wiadukt drogowy nad torami kolejowymi Ul. Morawa sygnalizacja świetlna przy szkole Ul. Bagienna wiadukt drogowy nad drogą technolog. Ul. Szopienicka wiadukt drogowy nad ul. Bagienną Ul. A. Krajowej - Żołnierska skrzyżowanie ul. Jankego w rejonie szkoły Policji Ul. Spokojna ul. Radockiego do ul. Tyskiej Ul. Grota Roweckiego od ul. Stellera do ul. Świderskiego Ul. Panewnicka most nad rz. Ślepiotką Ul. Śląska most nad rz. Ślepiotką Ul. Sowińskiego od ul. Granicznej do ul. Damrota Ul. Królowej Jadwigi od ul. Powstańców do ul. Jagiellońskiej Ul. Rybnicka od ul. Powstańców do ul. Lompy Ul. Barbary od ul. Poniatowskiego do końca ul. Sobieskiego od ul. Gliwickiej do końca Ul. Czarnieckiego od ul. Łokietka do ul. 1-go Maja Ul. Morcinka od ul. Korfantego do ul. Grażyńskiego Ul. Szwoleżerów od ul. Chrobrego do ul. Ułańskiej Ul. Kępowa połączenie do ul. Ligockiej Plac pod Lipami Ul. Gościnna od ul. Radosnej do placu pod Lipami Ul. Baczyńskiego od ul. Bielskiej do pl. Kasprowicza Ul. Rymarska + Pl. Wyzwolenia Ul. Kocura od ul. Morawa do końca zabudowy Ul. Głogowa od ul. Barcelońskiej ZAKRES ROBÓT Deptak + schody Korekta włączenia Przebudowa przejścia podziemnego Przebudowa wiaduktu Budowa sygnalizacji świetlnej na przejściu dla pieszych Przebudowa wiaduktu Przebudowa wiaduktu Budowa sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu Naprawa nawierzchni jezdni Przebudowa mostu Przebudowa mostu Przebudowa nawierzchni ciągu pieszego i rowerowego i wykonanie odwodnienia Przebudowa jezdni i chodnika Przebudowa jezdni i chodnika URZĄD MIASTA KATOWICE Katowice, ul. Młyńska 4; Tel ; Fax ; urzad_miasta@um.katowice.pl; Godziny otwarcia: pn. 7:30-17:00, wt. 7:30-15:30, śr. 7:30-13:00, cz. 7:30-17:00, pt. 7:30-15:30

9 Wiadomości PKM Katowice, Miasto 9 Zawsze warto odwiedzić Mikołów i poczuć klimat tego niezwykłego miasta. W lipcu i czerwcu wręcz nie wypada nie przyjechać do Mikołowa, ponieważ odbywają się tutaj dwie imprezy kulturalne, których sława i renoma daleko sięgają poza granice naszego regionu, a nawet kraju. Mowa o plenerze malarskim i dniach muzyki. Natomiast miłośnicy dobrej rozrywki i zabawy nie zawiodą się podczas tradycyjnych Dni Mikołowa, obchodzonych w dniach czerwca. Mikołów - poleca Od nazwisk artystów, którzy brali udział w mikołowskich plenerach malarskich, może zakręcić się w głowie niejednemu krytykowi sztuki. Kiejstut Bereźnicki, Jerzy Duda-Gracz, Edward Dwurnik, Franciszek Starowiejski, Władysław Hasior, Jerzy Nowakowski, Maria Anto... Pełna lista obejmuje ponad setkę wielkich nazwisk. Plenery odbywają się od 1991 roku. Zawsze w lipcu. Mikołowska starówka smaży się w promieniach letniego słońca, a życie zwalnia tempa. Odwiedzający Mikołów często zadają sobie wtedy pytanie: czy, aby na pewno Impresje Ivo Birkenmajer - Malarz w Mikołowie - olej, metal, 46x46cm, 2008 Alena Teicherova - Uliczka - olej, płótno, 50x60cm, 2008 znajdujemy się w sercu Górnego Śląska? Ten szczególny nastrój na pewno wpływa na klimat i nastrój powstających obrazów. Co roku, latem w Mikołowie spotyka się czołówka polskich artystów plastyków. Malują, dyskutują, nawzajem się inspirują Każdy plener jest inny. Być może z tego powodu impresje mikołowskie należą do najważniejszych tego typu imprez w Polsce. Pokłosiem każdego pleneru jest specjalna wystawa, którą można później obejrzeć w wielu miastach Polski, a także za granicą. Przeglądam katalogi impresji mikołowskich z ostatnich lat. Mnóstwo nazwisk przyjaciół i znajomych. Innych znam tylko z reprodukowanych obrazów. Pierwsze odczucie: różnorodność. Najprawdziwsza polifonia osobowości, emocji, technik i poetyk. Co jednak najważniejsze linie papilarne zapraszanych do Mikołowa indywidualności pozwalają prawie natychmiast rozpoznać, kto oddychał atmosferą tego miasta. Kto wkręcał się w labirynty jego ulic, podwórek, uliczek. Maciej Szczawiński (fragmenty) O impresjach mikołowskich Martta Węg - Wspomnienie czwartkowego popołudnia, Lipiec 2008 I - olej, płótno, 60x60cm, 2008 W chwili, kiedy ten numer Wiadomości trafi w ręce Czytelników, jeden z najważniejszych festiwali muzycznych w Polsce będzie już trwał od tygodnia. Ale nic straconego. Impreza kończy się 13 czerwca, a sporo ciekawych występów jest jeszcze przed nami. Zagrają m.in. Klezmer Jazz Projekt, Archijerejski chór z Ukrainy, znakomity niemiecki organista Johannes Gotz oraz Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrekcją Agnieszki Duczmal. Mikołowskie Dni Muzyki odbywają się nieprzerwanie od 1991 roku. Zawsze na przełomie maja i czerwca. Większość koncertów rejestrują polskie radio i telewizja, ponieważ to nie lada gratka w jednym czasie i miejscu usłyszeć oraz zobaczyć tyle znakomitości. Występy odbywają się w zabytkowych kościołach, dysponujących doskonałymi warunkami akustycznymi. W bazylice św. Wojciecha znajdują się jedne z najlepszych zabytkowych organów na Śląsku. Wirtuozi tego instrumentu potrafią wyczarować na nich niezwykły, nieosiągalny w innym miejscu, muzyczny nastrój i klimat. Miejsca, w których odbywają Dni Muzyki się koncerty, narzucają ramy festiwalu. W Mikołowie dominuje muzyka symfoniczna, organowa, kameralna i wokalna. W dotychczasowych edycjach festiwalu brali udział najwybitniejsi soliści i zespoły z kraju oraz zagranicy. Podczas Mikołowskich Dni Muzyki zobaczymy jeszcze: 3 czerwca, godz.19 w Kościele Ewangelickim The Slovak State Philharmonic 7 czerwca, godz. 18:30 w Bazylice św. Wojciecha - Johannes Gotz (Niemcy) recital organowy 8 czerwca, godz. 19 w Kościele Ewangelickim Ales Barta, koncert kameralny 9 czerwca, godz.19 w Kościele Salwatorianów Archijerejski Chór Woskriesienia pod dyrekcją Oleksandra Tarasenko (Ukraina) 10 czerwca, godz. 19 w Domu Kultury Klezmer Jazz Projekt (Wojtek Mrozek klarnet) 11 czerwca, godz. 19 w Sali Ślubów USC koncert kameralny Lason Ensemble, kameraliści Mikołowa, Piotr Folkert fortepian 13 czerwca godz. 19:30 w Bazylice św. Wojciecha koncert finałowy, Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrekcją Agnieszki Duczmal. Dni Mikołowa czerwiec P r z y j d ź, z o b a c z, p o s ł u c h a j m. i n. : Alicja Majewska Jacek Borkowski Kabaret Masztalskich Uniwerse Łzy Kasia Kowalska

10 10 Miasto Wiadomości PKM Katowice, Pomnik do renowacji Rynek rośnie w oczach Przy okazji budowy Rynku Miejskiego stosowna renowacja nie ominie Pomnika Powstańców Śląskich. Płyty, z których jest zbudowany, mają liczne wyszczerbienia. Muszą zostać usunięte. Swoje zrobiła też woda deszczowa, która nie ma właściwego odpływu i spowodowała różnego rodzaju zacieki. - Jest to dla nas, Ślązaków, ważne miejsce mówi prezydent Jacek Guzy. Pomnik upamiętniający siemianowiczan, którzy polegli w walce o polskość Śląska, musi wyglądać okazale. Stąd tak dużą wagę przywiązujemy do jego renowacji. Problemem może okazać się też to, że pomnik zbudowany został zgodnie z techniką, jakiej dziś się już nie stosuje. Ale, jak zapewniają kamieniarze, dadzą sobie z tym radę i pomnik będzie wyglądał jak nowy Trwają prace związane z budową w Siemianowicach Śląskich - przy tutejszym Ratuszu - Rynku Miejskiego. Całkowity koszt inwestycji to około 9,5 mln zł Rewitalizacja centrum miasta to jeden z najważniejszych punktów przyjętych dwa lata temu Strategicznych Celów Kadencji W tej zaś kwestii z kolei głównymi zadaniami jest budowa Rynku Miejskiego (na terenie obecnego Placu Wolności) oraz modernizacja sąsiadującego magistratu (ul. Jana Pawła II 10). - Idea zmian wizerunku naszego miasta jest prosta: inicjowanie inwestycji tworzących całość. Jeżeli więc mówimy o rewitalizacji Michałkowic, to składa się na to kilka czynników, jak modernizacja Kompleksu Sportowego Michał, czy budowa Parku Tradycji Górnictwa i Hutnictwa. Podobnie rzecz ma się z centrum. Z jednej strony mamy Rynek i Ratusz, a z drugiej Kompleks Sportowy Sporcik, czy powstające i poprawiające sytuację komunikacyjną ronda - tłumaczy Jacek Guzy, prezydent Siemianowic Śląskich. Pierwszą część pierwszego etapu budowy Rynku Miejskiego zakończyć się ma 6 września br. Wtedy, jeszcze w ramach Dni Siemianowic Śl. (4-6.09), zaplanowano uroczyste otwarcie podświetlanej fontanny - tzw. część spotkań, gdzie będzie można przyjść, usiąść, porozmawiać, a w przyszłości wypić kawę, coś zimnego, czy też coś zjeść. Cały pierwszy etap będzie trwał do końca roku (koszt to ok. 5,5 mln zł). Do tego czasu zaplanowano sadzenia nowej zieleni, która ma komponować się z elementami małej architektury. Będą to nowe drzewa oraz krzewy liściaste i iglaste, pnącza, żywopłoty oraz rabata różana. - I wtedy zobaczymy prawdziwy efekt. To będzie wyjątkowe miejsce, dzięki któremu nasi mieszkańcy będą mogli się integrować, uczestniczyć razem w wyjątkowych wydarzeniach kulturalnych - nie ma złudzeń Jacek Guzy. Pozostałe dwie strefy przyszłego rynku powstaną w dalszej części inwestycji, której finał przewidywany jest na wrzesień 2010 r. (całkowity koszt to ok. 9,5 mln zł). Będzie więc tzw. część kontemplacyjna (z Pomnikiem Nieznanego Żołnierza i Pomnikiem Powstańców Śląskich) oraz część zdarzeń, gdzie - w zależności od potrzeb - będzie można instalować estradę. To wszystko wiąże się ze zmianą organizacji ruchu w tym miejscu. - Ulica Jana Pawła II będzie od ul. Świerczewskiego do ulicy Krasińskiego zamknięta. Jednak mieszkańcy okolicznych posesji nie mają powodów do zmartwień. Dla nich, tylko dla nich, będą utworzone miejsca parkingowe - twierdzi Marian Stanaszek, naczelnik wydziału inwestycji miejskich. (bat) Z energią w przyszłość Reprezentować Polskę w Parlamencie Europejskim to wielki zaszczyt, ale i odpowiedzialność. Fachowość i profesjonalizm będą moim wkładem w nowoczesną Unię Europejską zapewnia profesor Wojciech Nowak, kandydat SLD do Parlamentu Europejskiego. - Co skłoniło Pana Profesora do podjęcia decyzji o kandydowaniu do Parlamentu Europejskiego? - Profesor Wojciech Nowak: Od wielu lat aktywnie uczestniczę w życiu naukowym Unii Europejskiej, kierując od 1994 roku wieloma europejskimi programami badawczymi począwszy od 4 Programu Ramowego i obecnie wygranego konkursu na jedyny projekt z Polski w ramach 7 Programu Ramowego w obszarze Energia i Czyste Technologie Węglowe. Będąc pracownikiem Politechniki Częstochowskiej zajmuję się rozwojem nowych technologii energetycznych i wdrażaniem ich w energetyce. Poprzez unijne programy kształcę też młodych, cenionych w świecie specjalistów. Dlatego swoje dotychczasowe doświadczenie chcę wykorzystać w pracy na rzecz Parlamentu Europejskiego. - Energetyka jest bardzo ważnym elementem życia gospodarczego na Śląsku, mamy tutaj bowiem największą koncentrację mocy i paliwa. Jakie proponuje Pan Profesor rozwiązania w tej dziedzinie? - Polska stoi przed olbrzymim wyzwaniem i dlatego uważam, że energetyka musi się dynamicznie rozwijać. Ale do tego potrzebne są odpowiednie mechanizmy wsparcia. Sądzę, że realnym momentem wdrożenia dyrektyw unijnych, zwłaszcza nowelizowanej dyrektywy IPPC powinien być rok 2025, kiedy obecne bloki zostaną zastąpione nowymi technologiami. Polska potrzebuje rozłożenia w czasie zaostrzonych przepisów unijnych, by nie doprowadzić do drastycznego wzrostu cen energii elektrycznej i osłabienia poziomu bezpieczeństwa zasilania. - Komisja Europejska proponuje w przyszłości całkowite odejście od węgla tzw. Dekarbonizacja energetyki do 2050 roku. W jakiej sytuacji znajdzie się wtedy Polska? - Polska, która bazuje na węglu, musi odgrywać kluczowa rolę w proponowanym pakiecie klimatycznym i wprowadzaniu wysokowydajnych instalacji wychwytywania i składowania CO 2. To olbrzymia szansa dla polskiej nauki i przemysłu. W 2007 roku import surowców energetycznych pokrywał 54% zapotrzebowania UE, ale dominujący kierunek dostaw był jeden Rosja. W pełni opowiadamy się za wsparciem infrastruktury energetycznej i górniczej, dywersyfikacją dostaw, wzmocnieniem unijnych mechanizmów solidarności energetycznej, wzrostu efektywności energetycznej oraz szerokiego wykorzystania OZE. Polska powinna być przykładem dla świata we wdrażaniu zaawansowanych pro klimatycznych technologii energetycznych. Polskie górnictwo jest niedoinwestowane. Potrzeba rocznie 4 mld zł takich pieniędzy nie ma w polskiej gospodarce. Polska musi zapewnić sobie bezpieczeństwo energetyczne korzystając przede wszystkim z własnych surowców. Niestraszne są nam nowoczesne technologie, o czym świadczy uruchomiony w Łagiszy najnowocześniejszy i największy na świecie blok fluidalny. - Z myślą o przyszłości i kolejnych pokoleniach Sojusz Lewicy Demokratycznej przygotował program zielonych miejsc pracy i zielonej energii. Na czym on polega? - Znalezienie miejsca dla energetyki węglowej czystej, wydajnej i nowoczesnej, wyzwalającej innowacyjność i dającej szanse rozwoju Polski, naszej energetyki i górnictwa, a przede wszystkim stwarzającej możliwość zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego UE. Ochrona środowiska, zrównoważony i przyjazny ludziom rozwój nie mogą pozostać jedynie pustymi hasłami. Za tym idą konkretne moje i ugrupowania działania, które zapewnią czyste i bezpieczne środowisko naszym dzieciom i wnukom. Zmiany klimatyczne i anomalie pogodowe już dziś dotykają tysiące Polaków. Jeżeli nie zaczniemy działać, może być tylko gorzej. - Dziękuję za rozmowę.

11 Wiadomości PKM Katowice, Sytuacje 11 Gadanie nad cudzym uchem W wielu miejscach publicznych nie wolno rozmawiać przez telefony komórkowowe. Do przestrzeni wolnej od natrętnego: Hallo! niestety, nie należą autobusy. Najwyższy czas, aby rozpocząć debatę na ten temat. Głośne rozmowy telefoniczne dekoncentrują także kierowców. Chodzi więc nie tylko o święty spokój pasażerów, ale także o bezpieczeństwo jazdy. - Kiedy zwraca się takim osobom uwagę, są oburzone, bo przecież w regulaminie jazdy nie ma ani słowa o zakazie rozmów przez telefon komórkowy - mówi jeden z kierowców PKM Katowice. próbowano zabronić rozmów przez telefon komórkowy w autobusach miejskich w Lublinie. Chodziło wtedy o możliwość zakłócania pracy urządzeń elektronicznych, jakie zamontowano do liczenia wsiadających pasażerów. W naszych autobusach nie ma elektroniki wraż- Ludzie zazwyczaj strzegą swojej prywatności. Wiele ważnych spraw, które z rozpędu zaczynamy omawiać przez słuchawkę, często ucinamy zdaniem to nie jest rozmowa na telefon. I nie chodzi wcale o to, że linia jest na podsłuchu, lecz by strzec swojej prywatności przed ciekawskimi uszami osób postronnych, które znajdują się w pobliżu. Niestety, spora grupa użytkowników telefonów komórkowych tej oczywistej zasady w ogóle nie pojmuje. Co gorsze w tej grupie spory odsetek stanowią pasażerowie komunikacji miejskiej. Oto przykład (autentyczny!) z porannego kursu autobusu 297 z Katowic - Piotrowic do centrum miasta. Jazda trwała niecałe pół godziny. Do autobusu wsiadł na oko 18-latek z przyklejonym do ucha telefonem komórkowym. Nie przeszedł jeszcze do końca mutacji, więc mówił głośno i chrypliwe. Relacjonował rozmówcy przebieg weekendowej imprezy. Pasażerowie w ciągu kilku minut dowiedzieli się wszystkiego o obyczajowości współczesnej młodzieży. Co piją i palą, jak reaguje ich organizm na nadmiar alkoholu oraz parę szczegółów na temat relacji damsko - męskich (a raczej dziewczęco - chłopięcych). W końcu ktoś zwrócił uwagę młodzieńcowi, że za dużo gada. Ten z rozbrajającą szczerością pochwalił się, że akurat do tego numeru ma darmowe minuty. Na tym nie koniec. Na pętli w Brynowie wsiadła pani w tzw. kwiecie wieku. Widać było, że ledwie panuje nad nerwami. Po skasowaniu biletu natychmiast sięgnęła po telefon komórkowy i wygarnęła siostrze co myśli o jej stosunku do matki. - Teraz się podlizujesz, bo liczysz, że po śmierci ona zapisze ci dom. Pamiętaj, że jest jeszcze Rafał, który stanie po mojej stronie - krzyczała do słuchawki eleganckiego telefonu w złotej obudowie. Pozostali pasażerowie szybko dowiedzieli się z przebiegu rozmowy, że Rafał jest bratem obu pań, mieszkającym w Niemczech. Ma wkrótce przyjechać, bo matka umiera i trzeba zastanowić się nad podziałem majątku. Rozmowie przysłuchiwała się siedząca obok nastolatka, która mając dość tego słowotoku założyła na uszy słuchawki i podłączyła je do telefonu. Dźwięki dudniącej muzyki techno rozeszły się na pół autobusu. Kobieta, która wypominała właśnie swojej siostrze pazerność, przytkała dłonią słuchawkę i oburzona zwróciła dziewczynie uwagę, że za głośno słucha muzyki. Pozostali pasażerowie, początkowo oburzeni, z czasem zaczęli przyglądać się sytuacji, jak występowi kabaretu. Niestety, coraz częściej będziemy zmuszani do biernego udziału w takich scenkach rodzajowych. Telefony komórkowe są coraz tańsze, ceny połączeń też spadają. Poza tym dla wielu pasażerów autobus nie jest przestrzenią publiczną, gdzie obowiązują takie zasady, jak na przykład w kinie, szpitalu, kościele, banku. Pół biedy jeżeli telefoniczne plotkowanie dzieje się w tyle pojazdu. Gorzej, kiedy rozmówca wrzeszczy nad uchem kierowcy. Zakazu nie ma, ale najwyższy czas rozpocząć dyskusję o możliwości jego wprowadzenia. Kilka lat temu liwej na działanie fal telefonów komórkowych. Wrażliwe są za to uszy pasażerów. Prosimy Państwa o opinie w tej sprawie. Adres owy: marketing@pkm.katowice.pl Zakaz rozmów telefonicznych w środkach komunikacji miejskiej obowiązuje w Grazu, drugim co do wielkości mieście w Austrii. Wcześniej przeprowadzono tam badania opinii publicznej na ten temat. Pomysł zyskał mniej więcej tylu zwolenników, co przeciwników. Mimo wszystko burmistrz wprowadził zakaz. Za jego złamanie nie grożą żadne sankcje karne, ale kierowca ma prawo wyprosić uciążliwego pasażera z autobusu. Jeżeli nie dostosuje się do polecenie, wtedy wzywana jest policja. Foto: K. Papoń Trzy reklamy w jednej umowie Wiadomości PKM docieramy do 100 tys. pasażerów podróżujących każdego dnia autobusami PKM Katowice. Skrzynki na prasę sieć 200 skrzynek, gdzie możesz wyeksponować swoje materiały reklamowe. Telebim w samym centrum Katowic, na wprost wejścia głównego na dworzec PKP trudno nie zauważyć. Zadzwoń i zapytaj o warunki reklamy w. 401

12 12 Polityka Wiadomości PKM Katowice, Kampania wyborcza do Parlamentu Europejskiego weszła w ostatnią, finiszową fazę. Co można powiedzieć o jej przebiegu w naszym regionie? Niestety, nic ciekawego. Szare barwy walki Najbardziej kontrowersyjną postacią na regionalnych listach kandydatów do PE jest niewątpliwie Józef Jędruch, startujący z Samoobrony. Opinii publicznej jego postać jest znana z szefowania konsorcjum Colloseum. Z funkcjonowaniem tej firmy organy ścigania wiązały wiele afer finansowych. Przeciwko samemu Jędruchowi toczy się postępowanie sądowe, a na wolności przebywa dzięki trzymilionowej kaucji. Zabrano mu też paszport. Spory to kłopot biorąc pod uwagę fakt, że z racji obowiązków służbowych europosłowie sporo podróżują po świecie. Do ciekawszych postaci ze śląskich list należy też zaliczyć Bogusława Ziętka, lidera Sierpnia 80. Do Parlamentu Europejskiego chce się dostać nie jako związkowiec, lecz w charakterze reprezentanta Polskiej Partii Pracy. Ziętek znany jest z pomysłowości w prowadzeniu kampanii protestacyjnych. Strajki pod ziemią, zadymy w Warszawie, okupacje biur poselskich, zamurowywanie siedzib prezesów firm. Ciekawe, co by się stało, gdyby w nudne życie brukselskich urzędników wprowadzić nieco polskiego folkloru politycznego? Grunt to rodzinka Na listach okręgu nr 11 pojawiły się także nazwiska znane, a nawet kluczowe dla historii Polski. Nie ma chyba mieszkańca tego województwa, który nie słyszałby o Gierku i Korfantym. Mówimy oczywiście o pierwszym sekretarzu PZPR Edwardzie Gierku oraz przywódcy powstań śląskich Wojciechu Korfantym. Startujący do Parlamentu Europejskiego Adam Gierek (syn) i Bronisław Korfanty (dalsze pokrewieństwo) niestety, nie są tak rozpoznawalni i obdarzeni charyzmą przodków. Senator PiS mniej lub bardziej dyskretnie podkreśla w swojej kampanii wyborczej, że obchodzony jest właśnie rok Wojciecha Korfantego. Pytanie, jakie zadają sobie teraz wyborcy brzmi: czy wielkość i klasa polityczna jest w każdym przypadku dziedziczna? Niezrozumiała taktyka Największe emocje od początku wzbudzały listy Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości. Ostra walka między partią rządzącą a najsilniejszą opozycją nadaje ton nie tylko eurokampanii, ale całemu życiu politycznemu w Polsce. Biorąc pod uwagę ciężar gatunkowy przeciwnika, PiS wybrał dosyć niezrozumiałą taktykę przy układaniu nazwisk na liście. Nawet z wewnętrznych badań sondażowych tej partii wynika, że startujący z pierwszego miejsca Marek Migalski, nie spełnia pokładanych w nim początkowo oczekiwań. Migalski, którego widzowie i czytelnicy polubili, jako niezależnego i często cytowanego komentatora politycznego, nagle zmienił miejsce na barykadzie. Zamiast tłumaczyć wydarzenia postanowił je współtworzyć. Opowiedział się po stronie jednej partii i nic dziwnego, ze wielu jego zwolenników poczuło się oszukanych. Na wszystko, co mówił wcześniej, został teraz rzucony cień braku obiektywizmu. Wbrew pozorom wyborcy pamiętają o takich niuansach. PiS może liczyć na dwóch europarlamentarzystów z naszego regionu. Ale czy będą to dwaj pierwsi kandydaci z listy wyborczej, trudno wyrokować. Nazwiska rozpoznawalne wśród śląskich zwolenników tej partii pojawiają się dopiero od trzeciego miejsca. Izabela Kloc, reklamująca się w spocie telewizyjnym, jako kobieta z charakterem, wspomniany Bronisław Korfanty oraz Bolesław Piecha. Przy okazji kampanii temu ostatniemu wyciągnięto sprawy z przeszłości. Piecha jest lekarzem ginekologiem z Rybnika. Przystępując do PiS publicznie przyznał się do wykonania wielu aborcji. Szczerze tego żałował, ale część prawicowego elektoratu do dziś nie chce mu tego wybaczyć. Buzek tematem tabu Liderem na liście PO jest oczywiście były premier, profesor Jerzy Buzek. Według sondaży jest on najbardziej rozpoznawalnym i akceptowalnym kandydatem do PE ze wszystkich startujących w całej Polsce. Buzek może zdobyć największe poparcie w kraju, a nawet zgarnąć połowę głosów na Śląsku. Sam fakt, że profesor jest typowany na fotel przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, znaczy więcej niż jego cała (dosyć skromna) kampania wyborcza. Wielkość Buzka przytłoczyła niestety, rywali z innych list, a nawet regionalnych dziennikarzy, zajmujących się polityką. Praktycznie nie ma gazety, która ośmieliłaby się skrytykować profesora, a przecież warto podjąć z nim temat choćby górnictwa. Nie wiadomo, jaka będzie przyszłość tej branży, ponieważ wiele zależy od pomocy publicznej. Decyzje w tej kwestii zapadają w Brukseli. Przykład polskich stoczni najlepiej dowodzi, że Unia Europejska zazwyczaj nie godzi się na udzielenie pomocy publicznej. Warto o tym dyskutować z profesorem Buzkiem, ponieważ w czasie jego rządów likwidowano kopalnie. Ciekawe, jakie zdanie będzie miał w tej kwestii zasiadając w fotelu przewodniczącego PE. Trudnych pytań nie zadawał nawet Marek Migalski, podczas debaty jedynek PO i PiS w polskim radio. Komentatorzy ironizowali, ze spotkał się Buzek i Buzek bis. Jedynym, co tak naprawdę może zaskoczyć, a raczej rozczarować podczas najbliższych wyborów, to frekwencja przy urnach. Według sondaży głosować chce nie więcej niż 20 proc. uprawnionych. Znając życie, dane te mogą okazać się i tak zawyżone. Od razu przypomina się sławne powiedzenie premiera angielskiego rządu W. Churchilla:...Jeszcze nigdy tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak niewielu...

13 Wiadomości PKM Katowice, Sport 13 Mysłowice gościły najlepszych siatkarzy plażowych świata. Impreza została zorganizowana na medal, ale zawiodła niestety, pogoda. Plażowo i deszczowo I miejsce: BRAZYLIA MEDALIŚCI II miejsce: USA mysłowickiego ośrodka rekreacyjnego Słup- Naterenie na-park, w ostatnich dniach maja walczyli o medale siatkarze plażowi w ramach Swatch FIVB World Tour. W tym roku to jeden z 15 najważniejszych turniejów na świecie. Wystąpiła cała światowa czołówka na czele ze złotymi olimpijczykami z Aten, Brazylijczykami Ricardo i Emanuelem oraz ich rodakami, wicemistrzami igrzysk w Pekinie - Marcio Araujo i Fabio Luizem. W Mysłowicach już od pięciu lat rozgrywane są międzynarodowe turnieje w siatkówce plażowej. Zaczęło się w 2004 roku od mistrzostw Europy juniorów, a dalej było już tylko lepiej. W ubiegłym roku wystąpiły najlepsze na świecie siatkarki, w tym sezonie na Słupnej swoje umiejętności zaprezentowali mężczyźni z najwyższej siatkarskiej półki. Zawodnicy lubią przyjeżdżać do Mysłowic, ponieważ - jak podkreślają na każdej konferencji prasowej - turnieje są bardzo dobrze przygotowane od strony organizacyjnej. Tylko jednej rzeczy nie da się przewidzieć i zaplanować, a mianowicie pogody. W tym roku organizatorzy, widzowie i sami zawodnicy mieli wyjątkowego pecha. Od początku turnieju, aż do samego finałowego spotkania praktycznie cały czas lał deszcz. Mimo tego poziom zawodów był niezwykle III miejsce: USA wysoki, a mecze bardzo zacięte. Polskie pary odpadły z rywalizacji dosyć szybko. Od początku IV miejsce: NIEMCY liczyli się przede wszystkim Brazylijczycy, Rosjanie, Amerykanie i Niemcy. Kolejna inspekcja z okazji EuroBasket 2009 W Spodku pracują pełną parą Co dalej ze Stadionem Śląskim? Bydgoszcz, Łódź i Katowice, to miasta, które w maju odwiedzili przedstawiciele federacji koszykarskich oraz dziennikarze z krajów biorących udział we wrześniowych mistrzostwach Europy - EuroBasket Nasi goście chwalili tradycyjną polską gościnność, zaawansowane przygotowania na halach oraz zaplecze hoteli. - Chcemy, byście dobrze wspominali Polskę i w dobrych humorach przyjechali do nas we wrześniu - powiedział prezes PZKosz Roman Ludwiczuk. Ostatnim, ale niezwykle istotnym, punktem w programie wizyty po Polsce były Katowice. To właśnie tutaj osiem najlepszych drużyn Starego Kontynentu będzie rywalizować w dniach września o medale EuroBasketu. Pierwsza delegacja drużyn narodowych przyjechała na Górny Śląsk z Łodzi. W Katowicach czekali na nich z kolacją włodarze Katowic: prezydent Katowic Piotr Uszok, pani wiceprezydent Krystyna Siejna oraz prezes Polskiego Związku Koszykówki Roman Ludwiczuk. Później dotarła grupa jadąca z Bydgoszczy, która nieco narzekała na stan polskich dróg. Podczas mistrzostw Europy dla drużyn przybywających z tego miasta będzie jednak wyczarterowany samolot do Katowic. To bardzo ważne, gdyż między kolejnymi meczami jest tylko jeden dzień przerwy. W Katowicach najlepsze reprezentacje będą mieszkały w Novotelu. W piątek obsługa tego hotelu skrupulatnie notowała wszelkie prośby przedstawicieli drużyn. Nasi goście mają bowiem wiele indywidualnych wymagań, np.: co do menu, ilości wypijanej wody mineralnej (ok. 40 litrów dziennie na zespół), rodzajów podłączeń do internetu czy długości czasu spędzanego w salach konferencyjnych. - Cieszę się, nikt nie odmawia nam tu pomocy. Teraz był świetny czas na rozmowę o różnych szczegółach. Wszystkie detale są dopracowywane i podczas mistrzostw Europy na pewno nie będzie żadnych problemów - ocenił Goran Vojkić z federacji serbskiej. Mecze fazy finałowej odbędą się w katowickim Spodku, który pomieści blisko 12 tysięcy widzów. Ten legendarny obiekt przechodzi obecnie kompleksowy remont, wart 60 milionów złotych. Goście z Europy byli pod wrażeniem skali podjętych prac. Podczas ich wizyty w obiekcie pracowało ponad 400 osób. Po wielkim placu budowy oprowadzał ich prezydent Katowic Piotr Uszok. - Ta hala to symbol miasta, unikatowa budowla na skalę światową. Dlatego musieliśmy najpierw przeprowadzić ekspertyzy budowlane. Wszystko będzie gotowe kosztem 15 mln euro na początku sierpnia. Przygotujemy także strefę kibica przed halą, gdzie na dużym telebimie będzie można oglądać mecze - powiedział prezydent Uszok. - Na meczach w Spodku będą komplety publiczności. Liczymy zresztą, że wypełnia się wszystkie nasze hale. Kibice koszykarscy z całej Europy będą mieli we wrześniu wielkie sportowe święto - zapewniał prezes PZKosz Roman Ludwiczuk. Czy jest sens budować kosztowne zadaszenie? I po zawodach Na kibiców, jak grom z jasnego nieba spadła informacja, że na Stadionie Śląskim nie będą rozgrywane mecze Euro Nie mniejsze rozczarowanie przeżyli regionalni politycy i samorządowcy. Ich buńczuczne zapowiedzi, że nasz region liczy się na politycznej mapie Polski można włożyć już między bajki. Dobre wejścia na decyzyjne salony mają Gdańsk, Poznań i Wrocław, co przełożyło się na przyznanie tym miastom prawa do organizowania mistrzowskich meczy. Z drugiej strony słychać też glosy, że dobrze się stało. Przyjazd kilkudziesięciu, a może nawet kilkuset tysięcy fanów futbolu zza granicy, mógłby sparaliżować życie w naszej aglomeracji. A tak będziemy mieli święty spokój, a mecze i rozróby kibiców obejrzymy sobie w telewizji. Teraz trzeba zastanowić się, co dalej ze Stadionem Śląskim? Na remont obiektu przyznano kilkaset milionów złotych z myślą, że zobaczymy na jego murawie najlepszych futbolistów Europy. Po odmownej decyzji ten wydatek nie ma już uzasadnienia. Mimo tego władze województwa, czyli marszałek i wojewoda, są skłonni kontynuować prace remontowe. Prezydenci najbardziej wpływowych miast są innego zdania i proponują przeznaczyć te pieniądze na inne, bardziej użyteczne społecznie cele. Wszystko wskazuje na to, że rozgrywek na stadionie nie będzie, ale rozgrywki wokół niego rozkręcają się w najlepsze.

14 14 Rozrywka Wiadomości PKM Katowice, Horoskop Wod nik (20 I 19 II) Cze ka Ci ca kiem spo koj na i mi a przed wa ka cyj na koƒ - ców ka. W ocze ki wa niu na upra gnio ny urlop b dziesz try skaç hu mo rem, ener già i za pa em do pra cy oraz y cia to wa rzy - skie go. Tyl ko nie przedaw kuj do bre go hu mo ru pod czas wa - ka cyj ne go wy jaz du. Ry by (20 II 19 III) Ra czej nie bierz si w naj bli szym cza sie za ro bie nie in te re - sów. Przy naj mniej przez nad cho dzà ce dwa mie sià ce. Naj le - piej w ogó le od daj kar t kre dy to wà za ufa nej oso bie. Skon cen - truj si na od bu do wie kon dy cji fi zycz nej i ko niecz nie si od - stre suj. Jak? Sam wiesz naj le piej. Ba ran (20 III 20 IV) y jesz pod du ym na pi ciem. Wy czu wa to ro dzi na i twoi wspó pra cow ni cy. Skàd te ner wy? Nie po ko isz si wa ka cyj - nym wy jaz dem? Im bar dziej za sta na wiasz si nad tym, czy urlop b dzie uda ny, tym wi k sze praw do po do bieƒ stwo, e nic z te go nie wyj dzie. Byk (21 IV 20 V) Mu sisz tro ch wy lu zo waç. Za cho wu jesz si tak, jak byê na si szu ka zwa dy z oso ba mi, któ re sà Ci ycz li we al bo ma jà do Cie bie obo j t ny, a nie wro gi sto su nek. Nikt z Two je go oto - cze nia nie ma ocho ty na ja o we spo ry, zw asz cza kie dy ad nie Êwie ci s o necz ko. Nie bàdê pie nia czem! Bli źnię ta (21 V 20 VI) La da dzieƒ ca a Pol ska ru szy w gó ry al bo nad mo rze, a przed To bà te jest mo rze, ale... pra cy. Tak si szcz Êli wie (al bo nie szcz Êli wie) sta o, e w a Ênie te raz otwie ra si przed to bà per spek ty wa szyb kiej zmia ny na lep sze po zy cji za wo do - wo-to wa rzy skiej. Nie mar nuj szan sy. Na wa ka cje po je dziesz za rok, ale za to na ja kie! Rak (21 VI 22 VII) Nic cie ka we go nie wy da rzy si w naj bli szej przy sz o Êci. Po sto isz tro ch w miej scu, ale na pew no nie b dziesz si co - faç, co by wa cza sa mi ty po we dla ra ków. Po myêl o nu dzie i ma ra zmie w spo sób po zy tyw ny. To, e nic si dzie je, ozna - cza, e nie dzie je si nic z e go. Lew (22 VII 21 VIII) S oƒ ce jest pa tro nem astral nym Two je go zna ku. In ni w naj cie plej sze mie sià ce ro ku le d wo zi pià, a Ty try skasz hu - mo rem i ener già. To tro ch uspra wie dli wia urlo po we lwie sza leƒ stwa i wy bry ki. Pa mi taj jed nak, e z nad mia ru wra - eƒ mo e nie byç za do wo lo ne ser ce, któ re nie na le y do naj - moc niej szych na rzà dów lwa. Pan na (22 VIII 22 IX) Do brze uk a dasz so bie obo wiàz ki i za a twiasz spra wy za - wo do we przed wa ka cyj nym wy jaz dem. Po je dziesz na urlop z czy stym su mie niem i bez wi k szych zmar twieƒ o stan ka sy. Na le ysz do nie licz nych zna ków zo dia kal ne go to wa rzy stwa, któ re po tra fià kon tro lo waç i pla no waç wa ka cyj ne le ni stwo. Wa ga (23 IX 22 X) Znów ner wy i po Êpiech. Za po mi nasz, e wy ko na nie ka dej czyn no Êci, bez pla nu i na przy s o wio we za pa le nie p uc, trwa dwa ra zy d u ej, ni gdy byê to sa mo ro bi po wo li, ale sys - te ma tycz nie i zgod nie z pla nem. W naj bli szym cza sie kie ruj si przede wszyst kim ro zu mem, a nie ser cem. Skor pion (23 X 21 XI) Czy wiesz, co ozna cza s o wo aser tyw noêç? Chy ba nie, wi c wy s u chaj jed noz da nio we go wy k a du. Aser tyw noêç po le ga na umie j t no Êci od ma wia nia. To bar dzo przy dat ne w y ciu. Nie masz obo wiàz ku spe niaç czy jeê proê by (na wet naj bli szej oso by), je e li od czu jesz przez to dys kom fort. Strze lec (22 XI 20 XII) Przyj rzyj si uwa nie sta no wi swo ich uczuç. Je e li lu bisz skraj ne sy tu acje i huê taw ki na stro jów, od mi o Êci do nie na wi - Êci, to w po rzàd ku. Ale je e li ta ka sy tu acja Ci prze szka dza, to po roz ma wiaj z oso bà, któ ra szar pie Two je emo cje. Nie cze kaj na sy gna, bo mo esz si nie do cze kaç. Za cznij roz ma wiaç. Ko zio ro żec (21 XII 19 I) Jedê jak naj pr dzej na urlop. Le d wo utrzy mu jesz ner wy na wo dzy, sa piesz kie dy psu je si win da i na pie cho t mu sisz w - dro waç na pià te pi tro. Or ga nizm i psy chi ka da jà sy gna y, e po ra na re mont. Je e li masz pro ble my, to spró buj o nich przez dwa ty go dnie nie my Êleç. Uwierz, e tak si da. Krzyżówka Poziomo: A9 Śmieć w mące, B1 Czasem kończy się niestrawnością, D7 Uczestnik wyprawy do miejsca kultu, E1 Mocna tkanina o skośnym splocie jak stan w USA, F8 Treser, poskramiacz, zwyciężyciel, H1 Barometr z rejestracją wyników, K1 Amortyzator, Ł1 Przyrząd optyczny przybliżający obraz, M6 A z krzyżykiem, N1 Kotwa spinająca mury, N8 Podróż przypadkowym transportem. Rozwiązania Za poprawne rozwiązanie krzyżówki z poprzedniego numeru nagrodę: bilet miesięczny KZK GOP wylosował Rafał Laguna z Mysłowic. Nagrodę wyślemy pocztą. Wydawca: Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Katowice sp. z o.o. Adres redakcji: ul. Mickiewicza 59, Katowice, tel.: w. 337; Redaktor naczelny: Beata Leśniewska; Skład: PRB Fenix, tel.: ; Druk: Agora Poligrafia S.A.; Za treść ogłoszeń redakcja nie odpowiada. Sudoku Fundatorem nagrody jest: Pionowo: 1A Rozgłos, prestiż, 1H Twierdza paryska z XIV W. przekształcona w więzienie, 2E Królowa kwiatów, 3A Żyrafa w biało-czarne pręgi, 3H Pinczer karłowaty, 4E Samo nic nie znaczy, 5A Ukształtowana postać owada, 5H Uskładane tworzą złotówkę, 6E Przestarzale Murzyn, 6Ł Kozica himalajska, 7A Spotkanie po pogrzebie, 7H Szapołowska, Szczepkowska, Szykulska, 8F Miękkie siedzisko, 8Ł Miara światłoczułości błony filmowej, 9A Jeden z 64 elementów szachownicy, 10D Młode z jednego gniazda, 11A Zawada pod drzwiami, 13A Drugi maż matki dla swoich dzieci, 15A Niezbędny dla strażaka i motocyklisty, 15F Zarządza Archidiecezją. Wśród osób, które nadeślą prawidłowe rozwiązanie krzyżówki rozlosujemy nagrodę: bilet miesięczny na miesiąc sierpień Za sa dy gry w su do ku są ba nal nie pro ste, ale sa ma gra już mo że ta ka nie być. Szcze gól nie, je - śli spró bu je się szczęścia na trud niej szych plan - szach. Gra po le ga na wy peł - nie niu plan szy cy fra mi od 1 do 9 w ten spo sób, aby w tym sa mym wier - szu, w tej sa mej ko lum - nie, oraz w każdym sek to - rze 3 x 3 ozna czo nym po - gru bio na li nią, znaj do - wa ła się tyl ko jed na ta ka sa ma cy fra. In ny mi sło wy w żad nej ko lum nie, wier - szu lub ozna czo nym sek - to rze nie mo że po wtó - rzyć się dwa ra zy ta sa ma cy fra.

15 Wiadomości PKM Katowice, Promocja 15 Materiał KW Prawo i Sprawiedliwość, ul. Nowogrodzka 84/86, Warszawa Lista nr 10 Dlaczego zdecydowałam się na start do Parlamentu Europejskiego? Jest to dla mnie kwestia odpowiedzialności. Parlament Europejski wydaje nam się instytucją, która nie ma wpływu na nasze codzienne życie, a jest wręcz odwrotnie. 3 nr To tam właśnie zapadają decyzje ważne dla każdego z Nas. Osoby reprezentujące Polskę, szczególnie w okresie kryzysu, powinny zabiegać o polskie sprawy w Unii Europejskiej. Jestem przekonana, że moje wieloletnie doświadczenie w pracy samorządowej i parlamentarnej pozwoli mi być skutecznym przedstawicielem Polski w Parlamencie Europejskim. Izabela KLOC W Brukseli postaram się dla Śląska i Polski zdobyć więcej pieniędzy i dopilnuję, żeby były wydawane na najpilniejsze potrzeby Izabela KLOC w 1998 roku została wybrana do Sejmiku Województwa Śląskiego. Jest twórcą i organizatorką Śląskiego Śpiewania, najbardziej cenionej imprezy krzewiącej wśród młodzieży regionalną kulturę i folklor. W 2003 roku rozpoczęła współpracę z Państwową Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości, jako akredytowany trener Europejskiego Funduszu Społecznego. Przygotowała do wdrażania funduszy strukturalnych ponad 1200 instytucji w całej Polsce. W 2005 r. Izabela KLOC została posłanką z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. Dwa lata później powtórzyła swój sukces uzyskując prawie 15 tysięcy głosów. Izabela KLOC jest zamężna, ma dwójkę dzieci: Julię (20 lat) i Maksymiliana (18 lat). Mieszka z rodziną w Kobiórze, w samym sercu Puszczy Pszczyńskiej. Posłanka biegle włada językiem niemieckim, a także francuskim, angielskim i rosyjskim. W Sejmie RP Izabela KLOC pracuje, m.in. w następujących komisjach i zespołach : Komisja Finansów Publicznych Podkomisja stała do monitorowania wykorzystania środków unijnych Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej 2009 Rok Pieszego Uważaj na drodze! Wstarciu z tramwajem człowiek nie ma praktycznie żadnych szans, w zderzeniu z samochodem niewielkie. Wśród śmiertelnych ofiar w naszym województwie prawie połowa to piesi. By ograniczyć tę tragiczną statystykę i przypomnieć zasady bezpiecznego użytkowania dróg, Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach rok 2009 ogłosiła Rokiem Pieszego. W kampanię włączył się również Komunikacyjny Związek Komunalny GOP. Z usług KZK GOP korzysta codziennie ponad milion pasażerów - wszystkie te osoby po wyjściu z autobusu są pieszymi. Jadąc autobusem czy tramwajem są bezpieczni, ale po opuszczeniu pojazdu sami muszą zadbać o swoje bezpieczeństwo. Jak przypomina Alodia Ostroch, rzecznik prasowy KZK GOP, wszyscy mają w pamięci tragedie, które wydarzyły się w ubiegłym roku. - Młoda dziewczyna ze słuchawkami na uszach, zamyśliła się i weszła pod tramwaj. Zginęła na miejscu. Również w roku 2008 pod tramwajem zginęło kilkuletnie dziecko. To wstrząsające wydarzenia, którym trzeba zapobiegać, dlatego od początku byliśmy przekonani do zaangażowania się w tę akcję - mówi rzecznik. Porażająca statystyka Policjanci alarmują, że najczęściej ofiarami wypadków na drogach padają osoby dorosłe. W ubiegłym roku wśród pieszych ofiar wypadków drogowych najwięcej było tych w przedziale wiekowym od 41 do 65 lat (sto cztery ofiary śmiertelne). Osób po 65. roku życia zginęło sześćdziesiąt siedem, natomiast w wieku od 26 do 40 lat dwadzieścia osiem. Policjanci wyliczyli, że w naszym województwie na jedną osobę, która zginęła w wyniku zabójstwa, pięcioro pieszych poniosło śmierć na drodze. Jeszcze bardziej dramatycznie rachunek ten wygląda w porównaniu z ofiarami utonięć - mimo że tego typu wypadki są o wiele bardziej głośne, to na jedną ofiarę utonięcia na Śląsku przypada dwadzieścia jeden pieszych ofiar wypadków drogowych. W roku minionym na drogach w naszym województwie zginęło 219 pieszych, co stanowi prawie 50 procent wszystkich wypadków śmiertelnych na Śląsku. Dzieci rozsądniejsze Zdaniem nadkom. Tomasza Michalczyka, naczelnika Wydziału Ruchu Drogowego KWP Katowice, prawidłowość taka wynika z intensywnego edukowania najmłodszych. - Dzieci już od przedszkola uczone są, jak prawidłowo należy się poruszać po drodze i one zwykle stosują się do tych zasad. Osoby dorosłe najczęściej je lekceważą. Z tragicznym skutkiem - dodaje. Piesi najczęściej giną z powodu nagłego wtargnięcia przed nadjeżdżający samochód. Kolejne miejsca w policyjnej statystce zajmują: stanie bądź leżenie na jezdni, przekraczanie drogi w miejscu niedozwolonym, chodzenie nieprawidłową stroną bądź przebieganie przez jezdnię. Pamiętaj o bezpieczeństwie Rok Pieszego to szereg działań podejmowanych przez policję na terenie całego województwa śląskiego. Jednym z elementów kampanii jest współpraca z KZK GOP. W autobusach i tramwajach w całym regionie pojawią się charakterystyczne zielono-czerwone naklejki - wylepione zostaną na drzwiach bądź przy przycisku sygnalizującym wysiadania - na wysokości oczu wysiadającego. - Naszym zdaniem to właśnie w momencie sygnalizowania wyjścia z autobusu jest odpowiedni moment, aby przypomnieć o bezpieczeństwie na drodze. W czasie jazdy jest zajęty swoimi myślami, po wyjściu z pojazdu już skupia się na tym, co dalej musi załatwić. Ten moment, kiedy wstajemy i ruszamy do wyjścia, wychodzimy z pojazdu, jest najlepszą chwilą, by pomyśleć o bezpiecznym poruszaniu się po ulicy - wyjaśnia Alodia Ostroch. Roman Urbańczyk, oraz nadkom. Tomasz Michalczyk oklejają pojazd naklejkami z logo Rok pieszego Nalepki w autobusach Akcja oklejania autobusów nalepkami połączona z konferencją prasową zainicjowana została 11 maja w Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej w Sosnowcu. Przewodniczący Zarządu KZK GOP, Roman Urbańczyk oraz nadkom. Tomasz Michalczyk, naczelnik Wydziału Ruchu Drogowego KWP w Katowicach okleili pierwsze pojazdy. - Mamy nadzieję, że dzięki nim, wychodząc na drogę, pomyśli o tym, jak się po niej poruszać bezpiecznie - mówi Roman Urbańczyk przewodniczący Zarządu KZK GOP. W najbliższym czasie oklejone zostaną kolejne pojazdy jeżdżące na zlecenia KZK GOP. ANNA KOTERAS Partnerzy akcji: TVP S. A. o/katowice, Radio Katowice, Radio Piekary, Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach, Śląski Urząd Marszałkowski w Katowicach, prezydenci miast i starostowie powiatów woj. śląskiego, Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Katowicach, Generalna Dyrekcja Dróg i Autostrad oddział Katowice, Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach, kościoły woj. śląskiego, w tym redakcje pism kościelnych, Duszpasterz Trzeźwości Archidiecezji Katowickiej, Fundacja dla Śląska, KZK GOP, PKP, Tramwaje Śląskie S. A. Chorzów, Komendy Miejskie/Powiatowe Policji woj. śląskiego, Straż Miejska/Gminna, Fundacja Krajowego Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, prasa regionalna, Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Farmaceutycznego w Katowicach, Narodowy Fundusz Zdrowia

16 16 Miasto Wiadomości PKM Katowice, Zabrze - TURYSTYKA Zabrzańska kopalnia przyciąga turystów z całego świata Niezapomniana wycieczka przyjeżdżają Japończycy, Chińczycy, DoZabrza Australijczycy czy Brazylijczycy. Przybywają też wycieczki z wielu polskich miast. Magnesem przyciągającym turystów jest miejsce magiczne, gdzie można odbyć niepowtarzalną podróż w czasie. Do świata górniczych tradycji, historii i legend przenosi zwiedzających Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego GUIDO. Kopalnię GUIDO miesięcznie odwiedza od 2,5 do 4 tys. gości. Dotychczas turyści zjeżdżali na poziom 170 metrów pod ziemią, gdzie przygotowano trasę edukacyjną. Szczególną atrakcją jest również poziom 320, gdzie turyści mogą odczuć warunki zbliżone do tych panujących w kopalniach wydobywających węgiel. Wizyta w kopalni pozostawia niezapomniane wrażenia. Najpierw zobaczyć można eksponowane na powierzchni zabytki, jak np. oryginalna maszyna wyciągowa z 1927 roku czy koło linowe maszyny wyciągowej z 1934 roku. Zjazd prawdziwą górniczą windą rozpoczyna wycieczkę przez warstwy geologiczne, w których zapisana Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza Turystyka przemysłowa dynamicznie się rozwija. Potwierdzają to goście z całego świata licznie przybywający do Zabrza. Warto podkreślić, że Guido stanowi przykład udanej rewitalizacji obiektu przemysłowego. Zabytkowa kopalnia pokazuje, jak można było uczynić atut z tego, co stanowiło niegdyś obciążenie dla miasta. Zapraszam do Zabrza, gdzie na turystów oczekują nie tylko atrakcje szlaku zabytków przemysłowych. Bogatą ofertę przygotował Dom Muzyki i Tańca. Miłośników sztuki nie zawiodą przedstawienia w Teatrze Nowym, a melomanów zachwycą występy Filharmonii Zabrzańskiej. Nasze piękne Zabrze jest miastem gościnnym, przyjaznym i pełnym energii. Natalia (15 l.) i Agnieszka (16 l.) Mieszkamy w Katowicach, a w Zabrzu bywamy rzadko, ponieważ nic nas z tym miastem nie łączy. Teraz już wiemy, ile na tym straciłyśmy. Zjeżdżając do kopalni Guido przeżyłyśmy prawdziwy szok. Nie spodziewałyśmy się, że na Śląsku można znaleźć takie atrakcje turystyczne. Wieliczka przy Guido to przysłowiowy pikuś. Po wakacjach postaramy się namówić wychowawców naszych klas, aby zorganizować szkolną wycieczkę do Zabrza. została historia kopalni ze śladami przesunięć warstw, nacieków, kryształów kalcytu. Pomaga w tym wykorzystanie efektów audiowizualnych. To właśnie poziom 170 metrów. Turyści mają wrażenie trzeszczenia stropów. Słyszą piski szczurów, których nigdy w kopalniach nie brakowało i rozmowy górników. Z podszybia trasa prowadzi poprzez wykuty w litej skale przekop w głąb podziemi. Na tym poziomie udało się pokazać tradycje i kulturę górniczą. To prawdziwa historia narzędzi, sprzętu ratunkowego, lamp. Wszystko w doskonale zachowanych korytarzach i komorach górniczych. Potem na turystów czeka poziom 320. Tu już nie ma Mój głos w sprawie turystycznych walorów Zabrza Adam (26 l.) Zainteresowanie turystów Zabrzem może tylko cieszyć mieszkańców, bo wiadomo, że do miejskiej kasy wpłynie więcej pieniędzy. Warto pomyśleć, aby tych zysków nie przejeść, ale zainwestować. Skoro przyjeżdżają turyści to musza gdzieś się wyspać, zaparkować, jeździć wygodnymi drogami. Mam nadzieję, że właśnie na takie cele pójdą złotówki i euro pozostawione przez gości. ZKWK Guido mieści się w Zabrzu przy ul. 3 Maja 93. Z kopalnią można skontaktować się pod numerem telefonu 032/ lub em na adres biuro@kopalniaguido.pl. Ze szczegółową ofertą można zapoznać się na żartów. Aby w miarę komfortowo pokonać trasę zaleca się długie spodnie oraz pełne obuwie. To wędrówka po niemal dwóch kilometrach podziemnych wyrobisk. To nie część muzealną z gablotami, eksponatami czy manekinami z wyższego poziomu. Tu naprawdę trzeba patrzeć pod nogi, a kask chroniący głowę nie jest elementem scenografii. Podziemne chodniki wyglądają, jakby górnicy właśnie przerwali szychtę. Wszędzie wciska się pył węglowy. Największe wrażenie na zwiedzających robi Skarbnik - zbiornik na surowy węgiel, który może pomieścić 800 ton urobku. Grodzie otwierają się i można zobaczyć, jak na taśmociąg wysypuje się węgiel gotowy do transportu na górę. Na przodkach, jak w każdej kopalni, stoją kombajny gotowe do fedrunku. Na jednym z przodków samemu można kilofem odłupać kawałek węgla. Ryszard (20 l.) Często jeżdżę do Krakowa i nie mam najlepszych wspomnień o zagranicznych turystach. Miałem tego pecha, że natknąłem się w restauracji na grupę angielskich gentlemenów. Nie zachowywali się - mówiąc delikatnie - najlepiej. Mam nadzieję, że w Zabrzu będziemy gościć turystów bardziej świadomych celu swojej wizyty. Chociaż wydaje mi się, że nawet na rozbrykanych Anglików zjazd na dół kopalni Guido wpłynąłby otrzeźwiająco.