Biogazownia rolnicza inwestycja chroniąca klimat

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Biogazownia rolnicza inwestycja chroniąca klimat"

Transkrypt

1 Biogazownia rolnicza inwestycja chroniąca klimat Autor: Katarzyna Janczur - Aufwind Schmack Nowa Energia ( Czysta Energia styczeń 2009) Na skutek działalności człowieka w atmosferze ziemskiej nastąpiła kumulacja gazów cieplarnianych dwutlenku węgla (CO 2 ), metanu (CH 4 ), ozonu, tlenków azotu, siarki i węgla, amoniaku oraz chlorofluorowęglowodorów. Spośród nich najwyŝszą zawartością w atmosferze charakteryzuje się CO 2, a koncentracja pozostałych gazów jest ok. tysiąc razy mniejsza. Jednak ich wkład w powiększenie efektu cieplarnianego jest wielokrotnie większy niŝ CO 2. Metan jako gaz cieplarniany W przypadku metanu efekt cieplarniany związany z działaniem jednej jego molekuły jest równowaŝny działaniu 21 cząsteczek CO 2. Metan jest lŝejszym od powietrza, bezbarwnym i bezzapachowym gazem o czasie trwania w atmosferze ok. 10 lat. Z uwagi na znacznie szybsze tempo wzrostu jego zawartości w atmosferze z roku na rok rośnie udział metanu w globalnych zmianach klimatu. Przykładowo od 1750 r. stęŝenie CH 4 wzrosło z 700 do 1720 ppbv, a przewidywany jest wzrost do 2000 w 2030 r. (tab. 1). Tab.1. Zmiany stęŝenia gazów cieplarnianych i ich czas trwania w atmosferze 1 Gaz Roczna emisja [mln ton] Czas trwania w atmosferze StęŜenie 100 lat temu [ppbv] Obecne stęŝenie [ppbv] StęŜenie w roku 2030 [ppbv] CH lat NO Kilka 0,001 0, , NO 2 kilkanaście dni SO Do kilku tygodni 0,3 0,3-50 0,3-50 Freony lat 0 3 atomy Cl 2,4-6 atomów Cl Metan pochłania promieniowanie podczerwone ok. 60 razy silniej niŝ CO 2 i tym samym bardziej przyczynia się do zatrzymania energii cieplnej w otoczeniu Ziemi. Jest drugim po CO 2 gazem mającym największy udział w powstawaniu efektu cieplarnianego. Zdecydowana większość występującego w atmosferze metanu, pochodzącego zarówno ze źródeł naturalnych, jak i antropogenicznych, wydzielana jest przez bakterie metanogenne. Emisje następują w sposób naturalny w ilości Tg z terenów podmokłych, zbiorników wodnych, a takŝe w wyniku erupcji wulkanów oraz aktywności zwierząt przeŝuwających i termitów. Ponad 70% metanu wpływającego na powstawanie efektu cieplarnianego pochodzi z rolnictwa i z przemysłowej działalności człowieka, czyli z wydobycia węgla, gazu ziemnego i ropy naftowej, z transportu i przetwórstwa bogactw naturalnych, hodowli zwierząt, uprawy pól ryŝowych, eksploatacji wysypisk i oczyszczalni ścieków oraz ze spalania materii organicznej 1.

2 Metan w biogazowniach rolniczych Obok instalacji działających przy oczyszczalniach ścieków oraz na składowiskach odpadów jednym z typów elektrowni biogazowych są biogazownie rolnicze. W obiektach tych pozyskiwany jest metan jako składnik biogazu w oparciu o proces beztlenowej fermentacji biomasy plonów roślin energetycznych oraz odpadów z produkcji rolnej i przemysłu rolno-spoŝywczego. Biogaz stanowi lotną mieszaninę o składzie zaleŝnym od zastosowanej kompozycji kosubstratów procesu fermentacji 2 w przybliŝeniu: 50-75% CH 4, 25-37% CO 2, 2-7% pary wodnej, ppm H 2 S, do 2% N 2, do 1% H 2, do 1% O 2. Biogazownie rolnicze mogą wykorzystywać do procesu materię organiczną, której niekontrolowany rozkład jest przyczyną emisji CH 4 do atmosfery. Dotyczy to odpadów ze skoncentrowanej hodowli zwierząt (gnojowice, oborniki) oraz wszelkich odpadów pochodzenia roślinnego. Spalanie pozyskanego w wyniku ich rozkładu metanu pozwala nie tylko na produkcję energii elektrycznej i/lub cieplnej, ale takŝe na redukcję emisji tego gazu cieplarnianego poprzez zamianę go w mniej szkodliwy CO 2. Pomimo Ŝe w wyniku spalania metanu do atmosfery emitowany jest CO 2, w rolniczych elektrowniach biogazowych ze względu na zamknięty obieg biomasy realizowana jest produkcja energii wolna od takiej emisji. Dzieje się tak dlatego, Ŝe wyemitowany do atmosfery dwutlenek węgla jest powtórnie wiązany przez biomasę uprawianych na cel roślin energetycznych, przez rośliny słuŝące do skarmiania zwierząt w hodowlach dostarczających wsad odzwierzęcy bądź przez rośliny uprawiane na cele Ŝywnościowe, których część biomasy trafia do elektrowni jako odpad z przetwórstwa rolnospoŝywczego (rys. 1). Rys. 1. Wolna od emisji CO 2 produkcja energii w biogazowni rolniczej W biogazowniach rolniczych energia elektryczna jest produkowana w wyniku spalania zawartego w biogazie metanu w wysoko sprawnych silnikach spalinowych, natomiast całość wytwarzanej energii cieplnej pochodzi z wykorzystania ciepła ich pracy. Ciepło odzyskane z układu chłodzenia moŝe słuŝyć do produkcji ciepłej wody, a ciepło wysokotemperaturowych spalin do wytworzenia pary technologicznej. Przy sprzyjającej infrastrukturze i zapotrzebowaniu pozyskane ciepło moŝe być wykorzystane praktycznie bez strat w obszarze danej lokalizacji. Z tego względu biogazownie

3 produkują energię w sposób wysoce efektywny. Wysoko sprawna kogeneracja pozwala na osiągnięcie sprawności przetworzenia energii zawartej w biogazie nawet do ok. 87%, podczas gdy łączna energia (elektryczna i cieplna) z duŝych elektrociepłowni, docierająca do odbiorcy, stanowi do 80% energii pierwotnej zawartej w paliwie 3. Uwarunkowania lokalne nie zawsze pozwalają na wykorzystanie ciepła powstającego przy okazji produkcji energii elektrycznej z biogazu. Zwiększenie efektywności energetycznej produkcji energii z biogazu jest moŝliwe poprzez wprowadzanie go do sieci przesyłowych gazu ziemnego oraz jego odbiór i zuŝycie tam, gdzie występuje całoroczne zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz ciepło na poziomie maksymalnych mocy wytwórczych instalacji. Metan w sieci gazowniczej Pierwszą tego typu instalacją jest funkcjonująca w oparciu o przetwarzanie kiszonki kukurydzianej biogazownia w niemieckiej miejscowości Pliening. Od 2007 r. pracuje pełną mocą, zasilając sieć gazowniczą Monachium odnawialnym substytutem gazu ziemnego w ilości równowaŝnej rocznemu zapotrzebowaniu na ciepło 1400 domków jednorodzinnych zamieszkanych przez cztery osoby. Elektrownia tłocząca biogaz do sieci gazowniczej wymaga zastosowania dodatkowego elementu technologicznego, jakim jest instalacja uszlachetniająca biogaz do standardu gazu ziemnego. Jest to konieczne ze względu na róŝnice w składzie biogazu i gazu ziemnego, przede wszystkim z uwagi na niŝszą zawartość metanu w surowym biogazie (tab. 2). Biogaz Gaz ziemny (grupa E) % Składniki % Metan, CH 4 97, Dwutlenek węgla CO 2 0,07 0-0,3 Azot, N 2 1, Wodór, H Siarkowodór, H 2 S 0,1-0,5 Tlen, O 2 Etan, C 2 H 6 0,94 Propan, C 3 H 8 0,22 Gazy szlachetne (argon, hel) 0,13 Tab. 2. Porównanie składu biogazu i gazu ziemnego 4 Technologia podwyŝszania zawartości metanu w biogazie do powyŝej 96% opiera się o proces zmienno-ciśnieniowej adsorpcji i desorpcji zanieczyszczeń na sitach molekularnych na bazie węgla aktywnego (spreparowany węgiel w postaci granulek). Podczas przepływu biogazu pod ciśnieniem przez sita molekularne następuje adsorpcja molekuł CO 2, N 2, H 2 O, H 2 S i in. na powierzchni adsorbenta (rys. 2). Po wykorzystaniu całej jego powierzchni aktywnej reaktor wyłącza się z obiegu i dokonuje jego regeneracji poprzez zastosowanie normalnego ciśnienia, przy którym powyŝsze cząsteczki są uwalniane i usuwane z systemu. Dysponując kilkoma reaktorami, proces moŝna prowadzić nieprzerwanie.

4 Rys. 2. PodwyŜszanie jakości surowego biogazu do jakości gazu ziemnego Tak przygotowany biogaz wprowadza się np. do sieci przesyłowych gazu ziemnego, jednak wysoce efektywnym sposobem jego zagospodarowania jest takŝe spręŝanie i bezpośrednie sprzedawanie posiadaczom pojazdów. Tworzenie lokalnej sieci Szczególnie praktycznym kierunkiem jest tworzenie lokalnych sieci gazowniczych w oparciu o dostawy biogazu o jakości gazu ziemnego z gminnej biogazowni (rys. 3). Dotyczy to obszarów wiejskich dotychczas nieobjętych sieciami gazowniczymi. W odróŝnieniu od odnawianej energii słonecznej bądź wiatru energia z biogazu moŝe być produkowana nieprzerwanie i przeznaczona na pokrycie podstawowego zapotrzebowania społeczności lokalnych. Koncepcja polega na zaopatrzeniu w ramach specjalnie rozbudowanych na ten cel instalacji gazowych zabudowy mieszkaniowej i/lub przemysłowej, zlokalizowanej w bezpośrednim sąsiedztwie biogazowni zawierającej element technologiczny uszlachetniania surowego biogazu. Zapewnia to podwyŝszenie standardu infrastruktury wiejskiej przy jednoczesnym zuŝyciu energii w miejscu jej powstania, a więc zminimalizowaniu strat na jej przesyle w oparciu o biogazownię funkcjonującą w danej gminie. Rys. 3. Lokalna sieć gazownicza oparta o dostawy biogazu z gminnej biogazowni

5 Produkcja nawozu bez CO 2 Mający miejsce w ostatnich miesiącach gwałtowny wzrost cen nawozów sztucznych jest skorelowany ze wzrostem cen energii. Produkcja nawozów sztucznych pochłania ok. 37% całości zuŝycia energii. Ponadto jest związana z wytwarzaniem tlenku azotu, który ma trzysta razy silniejsze działanie jako gaz cieplarniany niŝ CO 2. Powstająca w biogazowni w znacznych ilościach przefermentowana biomasa ma charakter płynnego nawozu organicznego. Stanowi ona doskonałe źródło pierwiastków biogennych. Wartość nawozowa przefermentowanej biomasy została potwierdzona m.in. przez Kutnowską Hodowlę Buraka Cukrowego w Staszkowie. W doświadczeniach opartych o hodowlę sorgo i buraka cukrowego nawoŝenie roślin stymulowało je do wzrostu (średnia wysokość roślin nawoŝonych wyŝsza o ponad 20%) oraz w obu przypadkach powodowało ponad 60-procentowy wzrost produkcji biomasy w porównaniu z roślinami nienawoŝonymi. Nawóz opuszcza biogazownię w formie gotowej do rolniczego wykorzystania przez rozdysponowanie na polach. Charakteryzuje się wyŝszą o 95% mineralizacją w porównaniu z substratami wyjściowymi, obniŝoną o 50% zawartością masy suchej oraz zredukowaną zawartością substancji rolniczo szkodliwych, zwłaszcza powodujących poraŝenie roślin oraz przykry efekt zapachowy kwasów organicznych. PodwyŜszenie mineralizacji i zawartość związków rozpuszczonych w wodzie dodatnio wpływa na dostępność pierwiastków dla roślin, a tym samym wydajność nawoŝenia. Odpowiednio długi czas fermentacji zapobiega skaŝeniu wód gruntowych niebezpiecznymi bakteriami, a kontrolowane nawoŝenie spływowi nawozu do wód powierzchniowych i ich eutrofizacji. Skład nawozu zaleŝny jest w pewnej mierze od kompozycji kosubstratów procesu (tab. 3). N (azot) P (fosfor) K (potas) Przefermentowana biomasa z biogazowni na bazie: [%] Sieczki kukurydzianej 0,43 0,18 0,42 Wywaru pogorzelnianego z pszenicy 0,35 0,07 0,06 Wywaru pogorzelnianego z kukurydzy 0,32 0,14 0,08 Odpadów roślinno-zwierzęcych 0,9 0,4 0,4 Tab. 3. RóŜnice w składzie pierwiastków biogennych w przefermentowanej biogazowni zaleŝnie od zastosowanych w procesie materiałów wsadowych Przefermentowana biomasa z biogazowni w Niemczech podlega certyfikacji i cieszy się znacznym powodzeniem wśród tamtejszych rolników jako dobrej jakości nawóz naturalny, łatwy do pozyskania za darmo lub po cenach znacznie niŝszych od cen nawozów sztucznych. Wytwarzanie w biogazowni nawozu dwojako przyczynia się do ochrony klimatu z jednej strony redukując zuŝycie energii, z drugiej emisję gazów cieplarnianych. Bariery dla inwestycji biogazowej W dotychczasowym rozwoju sektora biogazu rolniczego w Polsce brak odzwierciedlenia postępu zachodzącego w innych krajach europejskich. Pod względem produkcji biogazu w przeliczeniu na mieszkańca Polska znajduje się na odległym 17 miejscu wśród 27 krajów UE. Projekty biogazowe spotykają się z barierami prawnymi, kapitałowymi i technologicznymi. Bariery technologiczne moŝna

6 łatwo przezwycięŝyć poprzez transfer sprawdzonych technologii z Europy Zachodniej. Rozwój sektora takiego jak energetyka biogazowa, która realizuje strategie ochrony klimatu, ale charakteryzuje się mniejszą konkurencyjnością przy prostych porównaniach cenowych, nieuwzględniających kosztów społecznych konwencjonalnych źródeł energii, wymaga wsparcia poprzez odpowiednie akty prawne. Prawo dla biogazowni w Polsce dopiero powstaje, ma obecnie wiele luk i nie jest zbieŝne z prawem europejskim. Konieczność wytworzenia mechanizmów niezbędnych do bardziej dynamicznego rozwoju sektora w Polsce dotyczy zmian, m.in. w ustawach: Prawo energetyczne i ustawa o nawozach i nawoŝeniu. Nowe regulacje muszą zapewnić moŝliwość pozyskiwania dochodów jednocześnie z czerwonych i zielonych certyfikatów oraz racjonalną gospodarkę materiałami wsadowymi i przefermentowaną biomasą. W celu umoŝliwienia wprowadzania biogazu do sieci gazowniczych konieczne jest uruchomienie systemu wsparcia, np. poprzez certyfikację produkcji takiego biogazu w systemie zbliŝonym do funkcjonującego dla produkcji energii odnawialnej. WZROST LICZBY BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W POLSCE DO ROKU 2020 Liczba biogazowni Lata Rys. 4. Konieczny wzrost liczby biogazowni w Polsce w przypadku, gdy ich liczba w 2020 r. miałaby wynosić 2020

7 Tempo rocznego przyrostu liczby instalacji konieczne do realizacji celu Biogazownia w kaŝdej gminie, jest zilustrowane na rysunku 4 i w praktyce oznacza budowę kilkunastu biogazowni na rok. Biogazownie wpisują się w strategie ochrony klimatu, takie jak: wolna od emisji CO 2 produkcja energii, zamiana metanu na powodujący mniejszy efekt cieplarniany CO 2, redukcja zuŝycia energii i emisji związanych z wytwarzaniem nawozów sztucznych oraz zwiększenie efektywności energetycznej (kogeneracja i zasilanie biogazem sieci gazowniczych). Ponadto przyczyniają się do realizacji celów pakietu klimatycznego Dynamiczny rozwój tego sektora w Polsce jest obecnie uzaleŝniony od wprowadzenia zdecydowanych mechanizmów wsparcia w dziedzinie prawa i finansowania. Źródła 1. Stępniewska Z., Przywara G., Bennicelli R.P.: Reakcje roślin w warunkach anaerobiozy. Acta Agrophysica nr Błaszczyk-Pasteczka A., śukowski W.: Energetyczne wykorzystanie biogazu. Czasopismo Techniczne Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej nr Kujawski J., Kujawski O.: Biogazownie rolnicze wysoce efektywna metoda produkcji energii z biomasy. Iława Łętowski S., Roman T.: Certyfikacja biogazu szansą na rozwój skojarzonych technologii odnawialno-gazowych. Opracowanie opublikowane w Internecie

Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza

Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl Biomasa Stałe i ciekłe substancje

Bardziej szczegółowo

Biogazownie w Polsce alternatywa czy konieczność

Biogazownie w Polsce alternatywa czy konieczność Janusz Wojtczak Biogazownie w Polsce alternatywa czy konieczność Biogazownie w Niemczech Rok 1999 2001 2003 2006 2007 2008 Liczba 850 1.360 1.760 3.500 3.711 4.100 instalacji Moc (MW) 49 111 190 949 1.270

Bardziej szczegółowo

Produkcja biogazu pod kątem przyłączenia do sieci gazowniczej niemiecka technologia

Produkcja biogazu pod kątem przyłączenia do sieci gazowniczej niemiecka technologia Produkcja biogazu pod kątem przyłączenia do sieci gazowniczej niemiecka technologia Aufwind Schmack Nowa Energia Sp. z o.o ul. Kanclerska 15 60-327 Poznań tel. (061) 661 01 69 fax (061) 661 01 54 www.aufwind.com

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE Czym jest biogaz? Roztwór gazowy będący produktem fermentacji beztlenowej, składający się głównie z metanu (~60%) i dwutlenku węgla

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE Czym jest biogaz? Roztwór gazowy będący produktem fermentacji beztlenowej, składający się głównie z metanu (~60%) i dwutlenku węgla

Bardziej szczegółowo

Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1

Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1 2016 Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1 Elżbieta Niemierka Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej 2016-01-07 1. SPIS TREŚCI 2. Gaz cieplarniany - definicja...

Bardziej szczegółowo

ZałoŜenia strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim

ZałoŜenia strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim ZałoŜenia strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim Marian Magdziarz WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE Powierzchnia 9.412 km² Ludność - 1.055,7 tys Stolica Opole ok. 130 tys. mieszkańców

Bardziej szczegółowo

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność

Bardziej szczegółowo

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na

Bardziej szczegółowo

Tytuł prezentacji: Elektrociepłownia biogazowa Piaski

Tytuł prezentacji: Elektrociepłownia biogazowa Piaski Szansą dla rolnictwa i środowiska - ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna 26 listopada 2012 r. Tytuł prezentacji: Elektrociepłownia biogazowa Piaski Autor prezentacji : Arkadiusz Wojciechowski

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Sobótka. Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. Specjalista ds. energii odnawialnej. k.sobotka@mae.mazovia.pl www.mae.mazovia.

Katarzyna Sobótka. Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. Specjalista ds. energii odnawialnej. k.sobotka@mae.mazovia.pl www.mae.mazovia. Biogaz rolniczy produkcja i wykorzystanie Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl www.mae.mazovia.pl Cele Mazowieckiej

Bardziej szczegółowo

Biogazownie w energetyce

Biogazownie w energetyce Biogazownie w energetyce Temat opracował Damian Kozieł Energetyka spec. EGIR rok 3 Czym jest biogaz? Czym jest biogaz? Biogaz jest to produkt fermentacji metanowej materii organicznej przez bakterie beztlenowe

Bardziej szczegółowo

Biogazownia rolnicza w perspektywie

Biogazownia rolnicza w perspektywie Biogazownia rolnicza w perspektywie Produkcja biogazu rolniczego może stać się ważnym źródłem energii odnawialnej oraz dodatkowym lub podstawowym źródłem dochodów dla niektórych gospodarstw rolnych. W

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIA PLAZMOWA W ENERGETYCZNYM ZAGOSPODAROWANIU ODPADÓW

TECHNOLOGIA PLAZMOWA W ENERGETYCZNYM ZAGOSPODAROWANIU ODPADÓW Jerzy Wójcicki Andrzej Zajdel TECHNOLOGIA PLAZMOWA W ENERGETYCZNYM ZAGOSPODAROWANIU ODPADÓW 1. OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA 1.1 Opis instalacji Przedsięwzięcie obejmuje budowę Ekologicznego Zakładu Energetycznego

Bardziej szczegółowo

PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW

PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW Utylizacja odpadów komunalnych, gumowych oraz przerób biomasy w procesie pirolizy nisko i wysokotemperaturowej. Przygotował: Leszek Borkowski Marzec 2012 Piroliza

Bardziej szczegółowo

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO Strategia Działania dotyczące energetyki są zgodne z załoŝeniami odnowionej Strategii Lizbońskiej UE i Narodowej Strategii Spójności

Bardziej szczegółowo

Element budowy bezpieczeństwa energetycznego Elbląga i rozwoju rozproszonej Kogeneracji na ziemi elbląskiej

Element budowy bezpieczeństwa energetycznego Elbląga i rozwoju rozproszonej Kogeneracji na ziemi elbląskiej Mgr inŝ. Witold Płatek Stowarzyszenie NiezaleŜnych Wytwórców Energii Skojarzonej / Centrum Elektroniki Stosowanej CES Sp. z o.o. Element budowy bezpieczeństwa energetycznego Elbląga i rozwoju rozproszonej

Bardziej szczegółowo

Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych

Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych Mateusz Malinowski Anna Krakowiak-Bal Kraków, kwiecień 2014 r. Rządowe plany rozwoju biogazowni

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorstwa usług energetycznych. Biomasa Edukacja Architekci i inżynierowie Energia wiatrowa

Przedsiębiorstwa usług energetycznych. Biomasa Edukacja Architekci i inżynierowie Energia wiatrowa Portinho da Costa oczyszczalnia ścieków z systemem kogeneracji do produkcji elektryczności i ogrzewania SMAS - komunalny zakład oczyszczania wody i ścieków, Portugalia Streszczenie Oczyszczalnia ścieków

Bardziej szczegółowo

Prezentacja grupy A ZAPRASZAMY

Prezentacja grupy A ZAPRASZAMY Prezentacja grupy A Pojecie kluczowe: Globalne i lokalne problemy środowiska. Temat: Jaki wpływ mają nasze działania na globalne ocieplenie? Problem badawczy: Jaki wpływ ma zużycie wody na globalne ocieplenie?

Bardziej szczegółowo

Biogazownie rolnicze w Polsce doświadczenia z wdrażania i eksploatacji instalacji

Biogazownie rolnicze w Polsce doświadczenia z wdrażania i eksploatacji instalacji Biogazownie rolnicze w Polsce doświadczenia z wdrażania i eksploatacji instalacji Lech Ciurzyński Wiceprezes Zarządu DGA Energia Sp. z o.o. Kielce, 12 marca 2010 r. Program prezentacji I. Co to jest biogazownia?

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów

Bardziej szczegółowo

Nie obawiajmy się biogazowni

Nie obawiajmy się biogazowni Nie obawiajmy się biogazowni Aufwind Schmack Nowa Energia Sp. z o.o KATARZYNA JANCZUR ul. Dąbrowskiego 75/50 60-523 Poznań tel. 061 661 01 69 www.aufwind.pl Aufwind Schmack Nowa Energia www.aufwind.pl

Bardziej szczegółowo

EVERCON sp. z o.o. ul. 3 Maja 22, 35-030 Rzeszów tel. 17/8594575, www.evercon.pl evercon@evercon.pl BIOGAZOWNIE 2011 ROK

EVERCON sp. z o.o. ul. 3 Maja 22, 35-030 Rzeszów tel. 17/8594575, www.evercon.pl evercon@evercon.pl BIOGAZOWNIE 2011 ROK ul. 3 Maja 22, 35-030 Rzeszów tel. 17/8594575, www.evercon.pl evercon@evercon.pl BIOGAZOWNIE 2011 ROK Uwarunkowania prawne. Rozwój odnawialnych źródeł energii stanowi strategiczny cel polskiej energetyki.

Bardziej szczegółowo

PGNiG TERMIKA nasza energia rozwija miasta

PGNiG TERMIKA nasza energia rozwija miasta PGNiG TERMIKA nasza energia rozwija miasta Kim jesteśmy PGNiG TERMIKA jest największym w Polsce wytwórcą ciepła i energii elektrycznej wytwarzanych efektywną metodą kogeneracji, czyli skojarzonej produkcji

Bardziej szczegółowo

Koszt budowy i eksploatacji elektrowni i elektrociepłowni wykorzystujących biomasę

Koszt budowy i eksploatacji elektrowni i elektrociepłowni wykorzystujących biomasę Koszt budowy i eksploatacji elektrowni i elektrociepłowni wykorzystujących biomasę Autor: Marek Łukasz Michalski, Politechnika Krakowska ( Energia Gigawat grudzień 26) Światowe zasoby biomasy są obecnie

Bardziej szczegółowo

ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII

ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII REGIONALNA STRATEGIA ENERGETYKI WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO W ZAKRESIE WYKORZYSTANIA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII 2008-07-06 1 Dokumenty opracowane przez Samorząd Województwa Pomorskiego: Regionalna strategia

Bardziej szczegółowo

Czym jest rozwój zrównowaŝony

Czym jest rozwój zrównowaŝony Rozwój zrównowaŝony Millenimacje Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2010 r. www.polskapomoc.gov.pl Czym jest rozwój zrównowaŝony

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona.

Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona. Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona. - omówienie wpływu nowych technologii energetycznych na środowisko i na bezpieczeństwo energetyczne gminy. Mgr inż. Artur Pawelec Seminarium w Suchej Beskidzkiej

Bardziej szczegółowo

POLSKA IZBA GOSPODARCZA ENERGII ODNAWIALNEJ POLSKA GRUPA BIOGAZOWA. Paweł Danilczuk

POLSKA IZBA GOSPODARCZA ENERGII ODNAWIALNEJ POLSKA GRUPA BIOGAZOWA. Paweł Danilczuk KRAKÓW 09.06.2014 POLSKA IZBA GOSPODARCZA ENERGII ODNAWIALNEJ POLSKA GRUPA BIOGAZOWA Paweł Danilczuk Plan prezentacji 1. Surowce i substraty do wytwarzania biogazu rolniczego. 2. Biogazownia rolnicza elementy

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM. Marek Palonka Mazowiecka Agencja Energetyczna

MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM. Marek Palonka Mazowiecka Agencja Energetyczna MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Marek Palonka Mazowiecka Agencja Energetyczna Fakty o Mazowszu 2 Fakty o Mazowszu największy region w Polsce -35579 km 2 ponad 5 milionów

Bardziej szczegółowo

POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM DEPARTAMENT ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZASOBÓW NATURALNYCH POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Anna Grapatyn-Korzeniowska Gdańsk, 16 marca 2010

Bardziej szczegółowo

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Przyrodnicze uwarunkowania do produkcji biomasy na cele energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biogazu rolniczego Dr inż. Magdalena Szymańska

Bardziej szczegółowo

Biogazownie Rolnicze w Polsce

Biogazownie Rolnicze w Polsce 1 Biogazownie Rolnicze w Polsce Biogazownia co to jest? Dyrektywa 2003/30/UE definiuje biogaz: paliwo gazowe produkowane z biomasy i/lub ulegającej biodegradacji części odpadów, które może być oczyszczone

Bardziej szczegółowo

ENERGIA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH 2007-2013

ENERGIA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH 2007-2013 ENERGIA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH 2007-2013 Jacek Woźniak Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej UMWM Kraków, 15 maja 2008 r. 2 Programy operacyjne Realizacja wspieranego projektu Poprawa efektywności

Bardziej szczegółowo

November 21 23, 2012

November 21 23, 2012 November 21 23, 2012 Energy and waste management in agricultural biogas plants Albert Stęchlicki BBI Zeneris NFI S.A. (Poland) Forum is part financed by Podlaskie Region Produkcja energii i zagospodarowanie

Bardziej szczegółowo

CYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA

CYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA Magdalena Szewczyk Dział programowy : Ekologia CYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA temat lekcji : Przyczyny i rodzaje zanieczyszczeń powietrza. Cele lekcji w kategoriach czynności uczniów ( cele operacyjne):

Bardziej szczegółowo

Gaz składowiskowy jako źródło energii odnawialnej. Instalacja odgazowania w Spółce NOVA w Nowym Sączu. dr inż. Józef Ciuła NOVA Spółka z o.o.

Gaz składowiskowy jako źródło energii odnawialnej. Instalacja odgazowania w Spółce NOVA w Nowym Sączu. dr inż. Józef Ciuła NOVA Spółka z o.o. Gaz składowiskowy jako źródło energii odnawialnej. Instalacja odgazowania w Spółce NOVA w Nowym Sączu. dr inż. Józef Ciuła NOVA Spółka z o.o. Gaz składowiskowy - powstaje w procesie biologicznego rozkładu

Bardziej szczegółowo

G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M

G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA CHOJNICE na lata 2015 2020 2020 17.10.2015 2015-10-07 1 Spis treści 1. Wstęp 2. Założenia polityki energetycznej na szczeblu międzynarodowym i krajowym 3. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

Szkolenie dla doradców rolnych

Szkolenie dla doradców rolnych Szansą dla rolnictwa i środowiska - ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna Piła Płotki, 10-14 grudnia 2012 r. Szkolenie dla doradców rolnych Inwestycje biogazowe Arkadiusz Wojciechowski Wikana Bioenergia

Bardziej szczegółowo

WYBRANE TECHNOLOGIE OZE JAKO ELEMENT GOSPODARKI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO. Dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko

WYBRANE TECHNOLOGIE OZE JAKO ELEMENT GOSPODARKI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO. Dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko WYBRANE TECHNOLOGIE OZE JAKO ELEMENT GOSPODARKI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO Dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko DEFINICJA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Ustawa Prawo Energetyczne definiuje, że odnawialne źródła energii

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce

Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce dr Zuzanna Jarosz Biogospodarka w Rolnictwie Puławy, 21-22 czerwca 2016 r. Celem nadrzędnym wprowadzonej w 2012 r. strategii Innowacje w służbie

Bardziej szczegółowo

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu. dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu. dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Główne dokumenty strategiczne w zakresie redukcji emisji z sektora transportu

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE MIEJSCOWOŚĆ TŁO PRZEDSIĘWZIĘCIA

ZINTEGROWANA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE MIEJSCOWOŚĆ TŁO PRZEDSIĘWZIĘCIA ZINTEGROWANA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE www.ruse-europe.org Efektywna gospodarka odpadami to zintegrowany system, który opiera się na zbieraniu, transporcie, odzysku i unieszkodliwianiu

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu

Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Ochrony Środowiska Katowice, 31 marca 2015 r. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ŚLĄSKIE

Bardziej szczegółowo

grupa a Człowiek i środowisko

grupa a Człowiek i środowisko grupa a Człowiek i środowisko................................................. Imię i nazwisko Poniższy test składa się z 18 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową

Bardziej szczegółowo

Stosowanie wieloźródłowych systemów bioenergetycznych w celu osiągnięcia efektu synergicznego

Stosowanie wieloźródłowych systemów bioenergetycznych w celu osiągnięcia efektu synergicznego Stosowanie wieloźródłowych systemów bioenergetycznych w celu osiągnięcia efektu synergicznego mgr inż. Jakub Lenarczyk Oddział w Poznaniu Zakład Odnawialnych Źródeł Energii Czym są wieloźródłowe systemy

Bardziej szczegółowo

Dr Sebastian Werle, Prof. Ryszard K. Wilk Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Techniki Cieplnej

Dr Sebastian Werle, Prof. Ryszard K. Wilk Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Techniki Cieplnej OTRZYMYWANIE PALIWA GAZOWEGO NA DRODZE ZGAZOWANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH Dr Sebastian Werle, Prof. Ryszard K. Wilk Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Techniki Cieplnej Dlaczego termiczne przekształcanie

Bardziej szczegółowo

Układy kogeneracyjne - studium przypadku

Układy kogeneracyjne - studium przypadku Układy kogeneracyjne - studium przypadku 7 lutego 2018 Podstawowe informacje Kogeneracja jest to proces, w którym energia pierwotna zawarta w paliwie (gaz ziemny lub biogaz) jest jednocześnie zamieniana

Bardziej szczegółowo

Opracował: mgr inż. Maciej Majak. czerwiec 2010 r. ETAP I - BUDOWA KOMPLEKSOWEJ KOTŁOWNI NA BIOMASĘ

Opracował: mgr inż. Maciej Majak. czerwiec 2010 r. ETAP I - BUDOWA KOMPLEKSOWEJ KOTŁOWNI NA BIOMASĘ OBLICZENIE EFEKTU EKOLOGICZNEGO W WYNIKU PLANOWANEJ BUDOWY KOTŁOWNI NA BIOMASĘ PRZY BUDYNKU GIMNAZJUM W KROŚNIEWICACH WRAZ Z MONTAŻEM KOLEKTORÓW SŁONECZNYCH I INSTALACJI SOLARNEJ WSPOMAGAJĄCYCH PRZYGOTOWANIE

Bardziej szczegółowo

IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ

IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ Dwie grupy technologii: układy kogeneracyjne do jednoczesnego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła wykorzystujące silniki tłokowe, turbiny gazowe,

Bardziej szczegółowo

Produkcja biomasy a GMO

Produkcja biomasy a GMO Produkcja biomasy a GMO Adam Koryzna Stowarzyszenie Koalicja Na Rzecz Nowoczesnego Rolnictwa Opole, 22.10.2009 Koalicja Na Rzecz Nowoczesnego Rolnictwa Organizacja zrzeszająca producentów rolnych ZałoŜona

Bardziej szczegółowo

Zespół C: Spalanie osadów oraz oczyszczania spalin i powietrza

Zespół C: Spalanie osadów oraz oczyszczania spalin i powietrza Projekt realizowany przy udziale instrumentu finansowego Unii Europejskiej LIFE+ oraz środków finansowych NFOŚiGW Dnia 01 czerwca 2012 r. FU-WI Sp. z o.o. rozpoczęła realizację projektu unijnego pn. Demonstracyjna

Bardziej szczegółowo

Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej

Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej ERANET: SE Bioemethane. Small but efficient Cost and Energy Efficient Biomethane Production. Biogazownie mogą być zarówno źródłem energii odnawialnej

Bardziej szczegółowo

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDROŻU 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność ich wyłączenia z eksploatacji

Bardziej szczegółowo

Systemy wsparcia wytwarzania biogazu rolniczego i energii elektrycznej w źródłach odnawialnych i kogeneracji w Polsce

Systemy wsparcia wytwarzania biogazu rolniczego i energii elektrycznej w źródłach odnawialnych i kogeneracji w Polsce Systemy wsparcia wytwarzania biogazu rolniczego i energii elektrycznej w źródłach odnawialnych i kogeneracji w Polsce Departament Przedsiębiorstw Energetycznych Warszawa 2011 Zawartość prezentacji 1. Podstawa

Bardziej szczegółowo

WYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY. INSTYTUT BADAWCZO-WDROŻENIOWY MASZYN Sp. z o.o.

WYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY. INSTYTUT BADAWCZO-WDROŻENIOWY MASZYN Sp. z o.o. WYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY ZASOBY BIOMASY Rys.2. Zalesienie w państwach Unii Europejskiej Potencjał techniczny biopaliw stałych w Polsce oszacowano na ok. 407,5 PJ w skali roku. Składają się

Bardziej szczegółowo

Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna. Projekt. Prezentacja r.

Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna. Projekt. Prezentacja r. Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna Projekt Prezentacja 22.08.2012 r. Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. 1 Założenia do planu. Zgodność

Bardziej szczegółowo

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne

Bardziej szczegółowo

Rola biogazowni w klastrze energetycznym. Sylwia Koch-Kopyszko

Rola biogazowni w klastrze energetycznym. Sylwia Koch-Kopyszko Rola biogazowni w klastrze energetycznym Sylwia Koch-Kopyszko POTENCJAŁ BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W Potencjał lokalnych bioodpadów: POLSCE W Polsce pracuje 92 biogazownie rolnicze o łącznej mocy 100,28MW,

Bardziej szczegółowo

Załącznik 1. Propozycja struktury logicznej Programu (cele i wskaźniki)

Załącznik 1. Propozycja struktury logicznej Programu (cele i wskaźniki) Załącznik 1. Propozycja struktury logicznej Programu (cele i wskaźniki) CEL GŁÓWNY: Wypracowanie rozwiązań 1 wspierających osiągnięcie celów pakietu energetycznoklimatycznego (3x20). Oddziaływanie i jego

Bardziej szczegółowo

Efektywność wspierania energetyki odnawialnej w regionalnych programach operacyjnych na lata wybranych województw

Efektywność wspierania energetyki odnawialnej w regionalnych programach operacyjnych na lata wybranych województw Efektywność wspierania energetyki odnawialnej w regionalnych programach operacyjnych na lata 2014-2020 wybranych województw Tomasz Kruszyński Konferencja Ochrona środowiska w służbie człowieka Inowrocław

Bardziej szczegółowo

Poprawa stanu środowiska poprzez wykorzystanie możliwości zagospodarowania odpadów na Dolnym Śląsku. Mariusz Żebrowski Agnieszka Król Beata Biega

Poprawa stanu środowiska poprzez wykorzystanie możliwości zagospodarowania odpadów na Dolnym Śląsku. Mariusz Żebrowski Agnieszka Król Beata Biega Poprawa stanu środowiska poprzez wykorzystanie możliwości zagospodarowania odpadów na Dolnym Śląsku Mariusz Żebrowski Agnieszka Król Beata Biega KILKA SŁÓW O NAS Mariusz Żebrowski Doradca dla Esperotia

Bardziej szczegółowo

Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza. Rola i zadania ZPWiM w Mazowieckiej Agencji Energetycznej

Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza. Rola i zadania ZPWiM w Mazowieckiej Agencji Energetycznej Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza Rola i zadania ZPWiM w Mazowieckiej Agencji Energetycznej Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza jest współtwórcą ruchu pracodawców w Polsce, działa od 1991r. Jako

Bardziej szczegółowo

Fundacja Naukowo Techniczna Gdańsk. Dr inż. Bogdan Sedler Mgr Henryk Herbut

Fundacja Naukowo Techniczna Gdańsk. Dr inż. Bogdan Sedler Mgr Henryk Herbut Fundacja Naukowo Techniczna Gdańsk Dr inż. Bogdan Sedler Mgr Henryk Herbut Gdańsk, 2012 Plan prezentacji 1. Technologia łuku plazmowego 2. Biogazownie II generacji 3. System produkcji energii z biomasy

Bardziej szczegółowo

Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie

Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie ultrafioletowe, Promieniowanie widzialne, Promieniowanie

Bardziej szczegółowo

NARZĘDZIA DO KALKULACJI OPŁACALNOŚCI INWESTYCJI W MIKROBIOGAZOWNIE W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH Adam Wąs, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego (SGWW)

NARZĘDZIA DO KALKULACJI OPŁACALNOŚCI INWESTYCJI W MIKROBIOGAZOWNIE W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH Adam Wąs, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego (SGWW) NARZĘDZIA DO KALKULACJI OPŁACALNOŚCI INWESTYCJI W MIKROBIOGAZOWNIE W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH Adam Wąs, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego (SGWW) Edward Majewski, Fundacja Nauka i Edukacja dla Agrobiznesu

Bardziej szczegółowo

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE BARIERY DLA ROZWOJU BIOGAZOWNI UTYLIZUJĄCYCH ZMIESZANY STRUMIEŃ ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE SUBSTRATÓW W PROJEKCIE USTAWY O OZE Michał Ćwil Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej

Bardziej szczegółowo

Józef Neterowicz Absolwent wydziału budowy maszyn AGH w Krakowie Od 1975 mieszka i pracuje w Szwecji w przemy le energetycznym i ochrony

Józef Neterowicz Absolwent wydziału budowy maszyn AGH w Krakowie Od 1975 mieszka i pracuje w Szwecji w przemy le energetycznym i ochrony Józef Neterowicz Absolwent wydziału budowy maszyn AGH w Krakowie Od 1975 mieszka i pracuje w Szwecji w przemyśle energetycznym i ochrony środowiska, od 1992 roku pracował w Polsce jako Konsultant Banku

Bardziej szczegółowo

BioEnergy Farm. Kalkulatory - energetyczne wykorzystanie biomasy. Platforma Europejska BioEnergy Farm Kalkulacja opł acalnoś ci biogazowni

BioEnergy Farm. Kalkulatory - energetyczne wykorzystanie biomasy. Platforma Europejska BioEnergy Farm Kalkulacja opł acalnoś ci biogazowni BioEnergy Farm Kalkulatory - energetyczne wykorzystanie biomasy Platforma Europejska BioEnergy Farm Kalkulacja opł acalnoś ci biogazowni Olsztyn 14/12/2012 Marek Amrozy zakres merytoryczny oparty na materiałach

Bardziej szczegółowo

TWORZYWA BIODEGRADOWALNE

TWORZYWA BIODEGRADOWALNE TWORZYWA BIODEGRADOWALNE Opracowały: Joanna Grzegorzek kl. III a TE Katarzyna Kołdras kl. III a TE Tradycyjne tworzywa sztuczne to materiały składające się z polimerów syntetycznych. Większość z nich nie

Bardziej szczegółowo

Energia odnawialna szansą dla przedsiębiorstw Inwestycje OZE w przedsiębiorstwach wod - kan

Energia odnawialna szansą dla przedsiębiorstw Inwestycje OZE w przedsiębiorstwach wod - kan Energia odnawialna szansą dla przedsiębiorstw Inwestycje OZE w przedsiębiorstwach wod - kan dr inż. Tadeusz Rzepecki Przewodniczący Rady Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie Prezes Zarządu Tarnowskich Wodociągów

Bardziej szczegółowo

Każdego roku na całym świecie obserwuje się nieustanny wzrost liczby odpadów tworzyw sztucznych pochodzących z różnych gałęzi gospodarki i przemysłu.

Każdego roku na całym świecie obserwuje się nieustanny wzrost liczby odpadów tworzyw sztucznych pochodzących z różnych gałęzi gospodarki i przemysłu. Każdego roku na całym świecie obserwuje się nieustanny wzrost liczby odpadów tworzyw sztucznych pochodzących z różnych gałęzi gospodarki i przemysłu. W większości przypadków trafiają one na wysypiska śmieci,

Bardziej szczegółowo

ENERGETYCZNE WYKORZYSTANIE BIOGAZU

ENERGETYCZNE WYKORZYSTANIE BIOGAZU Tomasz Bacza ENERGETYCZNE WYKORZYSTANIE BIOGAZU 1. Wstęp Coraz ważniejszą alternatywą dla energetyki opartej na paliwach takich jak węglowodory czy węgiel jest energetyka pochodząca ze źródeł odnawialnych

Bardziej szczegółowo

Kondensacja - teoria. Jak ogrzewać oszczędzając energię? Odpowiedź... KONDENSACJA. ... dowody? Podstawy kondensacji

Kondensacja - teoria. Jak ogrzewać oszczędzając energię? Odpowiedź... KONDENSACJA. ... dowody? Podstawy kondensacji Teoria KONDENSACJI Jak ogrzewać oszczędzając energię? Odpowiedź... KONDENSACJA... dowody? CZYM JEST KONDENSACJA? Ciepło uzyskane w wyniku reakcji spalania gazu ziemnego nazywamy ciepłem jawnym. Istnieje

Bardziej szczegółowo

Warszawa - energetyka przyjazna klimatowi

Warszawa - energetyka przyjazna klimatowi KONFERENCJA POLITYKA ENERGETYCZNA PAŃSTWA A INNOWACYJNE ASPEKTY GOSPODAROWANIA W REGIONIE Warszawa - energetyka przyjazna klimatowi Warszawa, 18 czerwca 2009 r. Leszek Drogosz Urząd m.st. Warszawy Proces

Bardziej szczegółowo

ROLNICZE ZAGOSPODAROWANIE ŚCIEKU POFERMENTACYJNEGO Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ - OGRANICZENIA I SKUTKI. Witold Grzebisz

ROLNICZE ZAGOSPODAROWANIE ŚCIEKU POFERMENTACYJNEGO Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ - OGRANICZENIA I SKUTKI. Witold Grzebisz ROLNICZE ZAGOSPODAROWANIE ŚCIEKU POFERMENTACYJNEGO Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ - OGRANICZENIA I SKUTKI Witold Grzebisz Katedra Chemii Rolnej Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Plan prezentacji Produkcja biogazu

Bardziej szczegółowo

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność dr inż. Janusz Ryk Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych II Ogólnopolska Konferencja Polska

Bardziej szczegółowo

Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk

Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk Małopolska Agencja Energii i Środowiska sp. z o.o. ul. Łukasiewicza 1, 31 429 Kraków

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii w Gminie Kisielice. Doświadczenia i perspektywy. Burmistrz Kisielic Tomasz Koprowiak

Odnawialne źródła energii w Gminie Kisielice. Doświadczenia i perspektywy. Burmistrz Kisielic Tomasz Koprowiak Odnawialne źródła energii w Gminie Kisielice. Doświadczenia i perspektywy. Burmistrz Kisielic Tomasz Koprowiak Kisielice 2009 Ogólna charakterystyka gminy. Gmina Kisielice jest najbardziej wysuniętą na

Bardziej szczegółowo

Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju

Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju Wytwarzanie energii w elektrowni systemowej strata 0.3 tony K kocioł. T turbina. G - generator Węgiel 2 tony K rzeczywiste wykorzystanie T G 0.8

Bardziej szczegółowo

Technologie oczyszczania biogazu

Technologie oczyszczania biogazu Szansą dla rolnictwa i środowiska - ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna Piła Płotki, 10-14 grudnia 2012 r. Szkolenie dla doradców rolnych Technologie oczyszczania biogazu Technologie oczyszczania

Bardziej szczegółowo

Od uwęglania wysegregowanych odpadów komunalnych w wytwórniach BIOwęgla do wytwarzania zielonej energii elektrycznej

Od uwęglania wysegregowanych odpadów komunalnych w wytwórniach BIOwęgla do wytwarzania zielonej energii elektrycznej INNOWACYJNE TECHNOLOGIE dla ENERGETYKI Od uwęglania wysegregowanych odpadów komunalnych w wytwórniach BIOwęgla do wytwarzania zielonej energii elektrycznej Autor: Jan Gładki (FLUID corporation sp. z o.o.

Bardziej szczegółowo

ENNEREG Międzynarodowa Konferencja Transfer wiedzy w dziedzinie zrównoważonego wykorzystania energii

ENNEREG Międzynarodowa Konferencja Transfer wiedzy w dziedzinie zrównoważonego wykorzystania energii ENNEREG Międzynarodowa Konferencja Transfer wiedzy w dziedzinie zrównoważonego wykorzystania energii NIEMIECKIE I DUŃSKIE SYSTEMY BIOGAZOWE A MOŻLIWOŚCI ROZWOJU RYNKU BIOGAZOWEGO W POLSCE dr hab. inż.

Bardziej szczegółowo

Fundusze europejskie na odnawialne źródła energii. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, działania 9.4, 9.5, 9.6 i 10.3

Fundusze europejskie na odnawialne źródła energii. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, działania 9.4, 9.5, 9.6 i 10.3 Fundusze europejskie na odnawialne źródła energii. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, działania 9.4, 9.5, 9.6 i 10.3 Magdalena Mielczarska-Rogulska Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

Bardziej szczegółowo

Energia z odpadów komunalnych. Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak

Energia z odpadów komunalnych. Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak Energia z odpadów komunalnych Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak Odpady komunalne Szacuje się, że jeden mieszkaniec miasta wytwarza rocznie ok. 320 kg śmieci. Odpady komunalne rozumie się przez

Bardziej szczegółowo

Rozdział 05. Uwarunkowania rozwoju miasta

Rozdział 05. Uwarunkowania rozwoju miasta ZZAAŁŁO śśeenniiaa DDO PPLLAANNUU ZZAAO PPAATTRRZZEENNIIAA W CCIIEEPPŁŁO,,, EENNEERRGIIĘĘ EELLEEKTTRRYYCCZZNNĄĄ II PPAALLIIWAA GAAZZOWEE GMIINNYY SSTTRRZZEELLCCEE OPPOLLSSKIIEE Rozdział 05 Uwarunkowania

Bardziej szczegółowo

CENTRALNA NA BIOGAZOWA INSTALACJA ENERGETYCZNA W LIPNIE

CENTRALNA NA BIOGAZOWA INSTALACJA ENERGETYCZNA W LIPNIE CENTRALNA NA BIOGAZOWA INSTALACJA ENERGETYCZNA W LIPNIE Randy Michael Mott, prezes Central and Eastern Europe Renewable Energy Solutions Sp. z o.o. Otwarte spotkanie w zw. ze wstępnym oświadczeniem w spr.

Bardziej szczegółowo

Niezależność energetyczna JSW KOKS S.A. w oparciu o posiadany gaz koksowniczy

Niezależność energetyczna JSW KOKS S.A. w oparciu o posiadany gaz koksowniczy Niezależność energetyczna JSW KOKS S.A. w oparciu o posiadany gaz koksowniczy Mateusz Klejnowski www.jsw.pl JSW KOKS S.A. podstawowe informacje JSW KOKS S.A. powstała na początku 2014 roku poprzez połączenie

Bardziej szczegółowo

ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII

ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII Główne źródła energii w Polsce W Polsce głównym źródłem energii są paliwa kopalne: - węgiel kamienny, - węgiel brunatny - ropa naftowa, - gaz ziemny. Należą one

Bardziej szczegółowo

ZAŁOśENIA I KIERUNKI ROZWOJU Gdańsk

ZAŁOśENIA I KIERUNKI ROZWOJU Gdańsk ENERGETYKA W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM ZAŁOśENIA I KIERUNKI ROZWOJU 2009-03-24 Gdańsk 2009 1 ZAŁOśENIA MODERNIZACJI I ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM DO ROKU 2025 bezpieczeństwo energetyczne i ekologiczne,

Bardziej szczegółowo

Niska emisja sprawa wysokiej wagi

Niska emisja sprawa wysokiej wagi M I S EMISJA A Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o. Niska emisja sprawa wysokiej wagi Niska emisja emisja zanieczyszczeń do powietrza kominami o wysokości do 40 m, co prowadzi do

Bardziej szczegółowo

PLAN DZIAŁANIA KT 137. ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce

PLAN DZIAŁANIA KT 137. ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce Strona 1 PLAN DZIAŁANIA KT 137 ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce STRESZCZENIE KT 137 obejmuje swoim zakresem urządzenia cieplno-mechaniczne stosowane w elektrowniach, elektrociepłowniach

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE MAŁYCH PODMIOTÓW TYPU CHP NA BIOMASĘ

OKREŚLENIE MAŁYCH PODMIOTÓW TYPU CHP NA BIOMASĘ ZARYS EFEKTYWNOŚCI STOSOWANIA WYBRANYCH OŹE dr inż. Maciej Sygit Sygma Business Consulting http://www.sygma.pl OKREŚLENIE MAŁYCH PODMIOTÓW TYPU CHP NA BIOMASĘ Podmiotem typu CHP jest wyróżniona organizacyjnie

Bardziej szczegółowo

Wydział Mechaniczno-Energetyczny

Wydział Mechaniczno-Energetyczny Polska Geotermalna Asocjacja im. prof. J. Sokołowskiego Wydział Mechaniczno-Energetyczny Lokalna energetyka geotermalna jako podstawowy składnik OZE w procesie dochodzenia do samowystarczalności energetycznej

Bardziej szczegółowo

Analiza systemowa gospodarki energetycznej Polski

Analiza systemowa gospodarki energetycznej Polski Analiza systemowa gospodarki energetycznej Polski System (gr. σύστηµα systema rzecz złoŝona) - jakikolwiek obiekt fizyczny lub abstrakcyjny, w którym moŝna wyróŝnić jakieś wzajemnie powiązane dla obserwatora

Bardziej szczegółowo

MECHANIZM POWSTAWANIA BIOGAZU

MECHANIZM POWSTAWANIA BIOGAZU MECHANIZM POWSTAWANIA BIOGAZU b a n CH b 8 a n CO b 8 a n O H b a n O H C + + + + 3 d b a n dnh CH 8 3d b 8 a n CO 8 3d b 8 a n O H 3d b a n N O H C + + + + + + + # 8 8 8 8 Rodzaj bakterii Temperatura

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie biowęgla w procesie fermentacji metanowej

Wykorzystanie biowęgla w procesie fermentacji metanowej Wykorzystanie biowęgla w procesie fermentacji metanowej dr inż. Wojciech Czekała dr hab. inż. Jacek Dach, prof. nadzw. dr inż. Krystyna Malińska dr inż. Damian Janczak Biologiczne procesy przetwarzania

Bardziej szczegółowo

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego

Bardziej szczegółowo