Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo

Transkrypt

1 Obszar został zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej z dnia 10 stycznia 2011 r. w sprawie przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwartego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny (Dz. U. UE L 33 z , str ) Fot. Irena Matysiuk

2 Dyrektywa Siedliskowa nie określa sposobów ochrony poszczególnych siedlisk i gatunków, ale nakazuje zachowanie tzw. właściwego stanu ich ochrony. W odniesieniu do siedliska przyrodniczego oznacza to, że: naturalny jego zasięg nie zmniejsza się; zachowuje ono specyficzną strukturę i swoje funkcje ekologiczne; stan zachowania typowych dla niego gatunków jest właściwy. W odniesieniu do gatunków właściwy stan ochrony oznacza natomiast, że: zachowana zostaje liczebność populacji, gwarantująca jej utrzymanie się w biocenozie przez dłuższy czas; naturalny zasięg gatunku nie zmniejsza się; pozostaje zachowana wystarczająco duża powierzchnia siedliska gatunku.

3 Główny cel ochrony obszaru: utrzymanie właściwego stanu ochrony (nie gorszy niż dotychczas) populacji żółwia błotnego, gatunku kluczowego dla Ostoi oraz siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin i zwierząt. Występuje tu mozaika siedlisk przyrodniczych, w tym 9 siedlisk przyrodniczych (z 7 typów) z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, zajmujących około 7,8% powierzchni Ostoi (dane z SDF z 2008 roku)

4 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion; 6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea); 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenathetion elatioris); 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk; Grąd subkontynentalny (Tilio-Carpinetum); 91D0-1 Brzezina bagienna (Betuletum pubescentis); 91D0-5 Borealna świerczyna bagienna (Sphagno girgensohnii-piceetum); 91D0-6 Sosnowo-brzozowy las bagienny (Dryopteridi thelypteridis-betuletum pubescentis); 91E0-3 Łęg olszowo - jesionowy

5 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne Powierzchnia: 122,39 ha. Jeziora: Głębokie, Zełwążek, Jorzec, Kociołek, Kuchenka i Miałkie oraz liczne małe zbiorniki wodne. miejsca bytowania, żerowania i hibernacji

6 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne Ogólny stan zachowania siedliska w sieci Natura 2000 na podstawie wyników raportowania jest dobry i bardzo dobry; Ze względu na małe powierzchnie zbiorników nie prowadzono jak dotąd monitoringu wód (brak danych GIOŚ). Fot. Irena Matysiuk

7 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne Zagrożenia Istniejące: Eutrofizacja (rozwój fitoplanktonu, zmniejszenie przejrzystości wody) Zarastanie, Rolnicze spływy powierzchniowe wód, Zanieczyszczenia komunalne. Potencjalne: Niewłaściwy stan poziomu wód, Eutrofizacja powodująca wzrost produkcji pierwotnej oraz odkładanie się osadów oraz w dalszej kolejności do zarastania i lądowienia drobnych zbiorników wodnych, Rolnicze spływy powierzchniowe wód, Zanieczyszczenia komunalne, Gospodarka rybacka, Melioracje, Wysypiska śmieci, Regulacja koryt rzecznych i tworzenie wałów przeciwpowodziowych.

8 Zalecana jest kompleksowa ochrona obejmująca zarówno zbiornik, jak również obszar zlewni bezpośredniej i pośredniej. Metody ochrony siedliska: zapobieganie całkowitym wyrębom drzewostanu ze stref przyległych, zakaz introdukcji zagrażających siedlisku ryb roślinożernych, w jeziorach użytkowanych rybacko zakazanie intensyfikacji gospodarowania w sposób nienaturalny, likwidacja nielegalnej zabudowy w pasie ochronnym, zakaz budowy wielkoprzemysłowych ferm i tuczarni na obszarze zlewni, likwidacja dzikich wysypisk śmieci.

9 6210 Murawy kserotermiczne Powierzchnia: 1,45 ha. Przy jeziorze Jorzec w okolicach wsi Faszcze Miejsca lęgowe

10 6210 Murawy kserotermiczne Zagrożenia Istniejące: Zaprzestanie ekstensywnego użytkowania łąkarskiego i pasterskiego (sukcesja), Eutrofizacji siedlisk, Zmiana stosunków wilgotnościowych (wzrost wilgotności gleby, przesuszenie), Zalesianie, Zabudowa gruntów. Potencjalne: Zacienienie, Zabudowa gruntów, Zmiana stosunków wilgotnościowych (wzrost wilgotności gleby, przesuszenie), Zalesianie, Zaorywanie, Nawożenie i dosiewanie gatunków wysoko-produktywnych na murawach.

11 6210 Murawy kserotermiczne Metody ochrony czynnej: kontrolowany wypas zwierząt tj. owce, kozy, pojedyncze sztuki bydła i koni, koszenie muraw, usuwanie podrostu drzew i krzewów.

12 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie Powierzchnia: 48,58 ha Przy jeziorze Jorzec w okolicach wsi Faszcze

13 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie Zagrożenia Istniejące: brak ekstensywnego użytkowania gruntów, zaniechanie użytkowania łąkarskiego, zarastanie przez drzewa i krzewy zalesianie, wypas. Potencjalne: intensyfikacja gospodarki na użytkach zielonych poprzez nawożenie, częstsze koszenie, przeorywanie, niskie koszenie, ubijanie gleby), 2. Podsiewanie gatunkami obcych traw 3. Zbyt mocne przesuszenie 4. Zarastanie przez drzewa i krzewy 5. Zalesianie 6. Wypas

14 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie Zagrożenia: zmiana sposobu użytkowania gruntów (sukcesja), zaprzestanie wypasu, zalesianie, zaorywanie, nawożenie i dosiewanie gatunków wysoko - produktywnych Metody ochrony czynnej: koszenie raz lub dwa razy do roku (w czerwcu i wrześniu), wysokość koszenia powyżej 10 cm z usuwaniem biomasy, umiarkowane nawożenie (uzależnionym od żyzności siedliska). fot. T. Szarejko

15 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk Powierzchnia: 9,26 ha Południowo-wschodnia część Ostoi

16 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk Zagrożenia: budowa szlaków komunikacyjnych przecinających duże kompleksy torfowisk przepływowych, budowa zbiorników retencyjnych, melioracje, obniżenia poziomu wód (sukcesja), intensyfikacja gospodarki łąkarskiej. Metody ochrony: utrzymanie stałych warunków wodnych przy jednoczesnym utrzymaniu tradycyjnych ekstensywnych metod rolniczych, koszenie na dobrze uwodnionych obiektach z bezwzględnym usuwaniem biomasy, na torfowiskach silnie odwodnionych, blokowanie odpływu

17 Grąd subkontynentalny Powierzchnia: 133,65 ha Środkowa część Ostoi

18 Grąd subkontynentalny Zagrożenia: degeneracja fitocenozy spowodowana presją człowieka -zintensyfikowana działalność leśna (juwenalizacja, sztuczne wprowadzanie niektórych gatunków drzew np. świerka, sosny), preferowanie w skaldzie gatunkowym świerka Metody ochrony: brak ingerencji człowieka prowadzące do: - unaturalnienia struktury lasu, - spontanicznego różnicowania się struktury przestrzennej, - odtwarzania zasobów rozkładającego się drewna i drzew martwych oraz zamierających, w lasach gospodarczych racjonalny kompromis między ochroną ekosystemów grądowych a potrzebami gospodarczymi, zalecana jest ochrona bierna.

19 91D0-1 Brzezina bagienna Powierzchnia: 13,54 ha Południowo-zachodnia część Ostoi

20 91D0-1 Brzezina bagienna Zagrożenia: zmiany stosunków wodnych (przesuszenie), zwiększenie trofii gleb, Sposób gospodarki leśnej - rębnia częściowa lub zupełna, odwadnianie spowodowane melioracjami, czyszczeniem rowów, wkraczanie i inwazyjny rozwój obcego siedliskowo świerka. Metody ochrony: utrzymanie wysokiego poziomu wód oraz stabilność warunków wodnych, utrzymanie niskiej trofii gleb, w fitocenozach stabilnych wprowadzenie ochrony biernej, w fitocenozach przesuszonych stosowanie podpiętrzeń, usuwanie podszytu lub drzewostanu świerkowego, sosnowego.

21 91D0-5 Borealna świerczyna bagienna Powierzchnia: 6,66 ha Środkowa część Ostoi

22 91D0-5 Borealna świerczyna bagienna Zagrożenia: zmiany stosunków wodnych (przesuszenie), zwiększenie trofii gleb, sposób gospodarki leśnej - rębnia częściowa lub zupełna, odwadnianie spowodowane melioracjami, czyszczeniem rowów, wkraczanie i inwazyjny rozwój obcego siedliskowo świerka. Metody ochrony: utrzymanie stałego poziomu wód, utrzymanie niskiej trofii gleb, w fitocenozach stabilnych wprowadzenie ochrony biernej, objęcie ochroną w formie lasów wodochronnych, objęcie ochroną rezerwatową.

23 91D0-6 Sosnowo-brzozowy las bagienny Powierzchnia: 2,7 ha Środkowa część Ostoi

24 91D0-6 Sosnowo-brzozowy las bagienny Zagrożenia: zmiany stosunków wodnych (przesuszenie), zwiększenie trofii gleb, sposób gospodarki leśnej - rębnia częściowa lub zupełna, odwadnianie spowodowane melioracjami, czyszczeniem rowów, wkraczanie i inwazyjny rozwój obcego siedliskowo świerka. Metody ochrony: utrzymanie stałego poziomu wód, utrzymanie niskiej trofii gleb, w fitocenozach stabilnych wprowadzenie ochrony biernej, objęcie ochroną w formie lasów wodochronnych.

25 Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr tel./fax , kp@kp.org.pl, Świebodzin, 10 grudnia 2011 r. Regionalna Dyrekcja Ochrony Srodowiska w Olsztynie UWAGI DO PZO W związku z projektem Planu Zadań Ochronnych dla obszaru Natura 2000 Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo PLH280055, przekazuję następujące uwagi i wnioski: 1. Generalnie pozytywnie opiniuję kierunki i sposoby ochrony obszaru, proponowane w projekcie planu. 2. Podkreślam szczególną wagę działań służących utrzymaniu warunków wodnych stanowisk żółwia, płazów oraz siedlisk hydrogenicznych. Zwracam uwagę, że w świetle art. 4.1c ramowej Dyrektywy Wodnej, transponowanym do prawa polskiego przez art. 38f ustawy Prawo Wodne oraz art. 9 ust 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo Wodne oraz niektórych innych ustaw właściwe warunki wodne dla przedmiotów ochrony w obszarze Natura 2000 należy osiągnąć do 22 grudnia 2015 r. W związku z tym, termin osiągnięcia celów identyfikowanych w Tab. 5, a odnoszących się do warunków wodnych, należałoby odpowiednio skrócić, a działania w tym kierunku odpowiednio przyspieszyć. 3. Zwracam uwagę, że w związku z opóźnionym, w stosunku do wymogów dyrektywy siedliskowej, wyznaczeniem przedmiotowego obszaru Natura 2000 (zgłoszony do Komisji Europejskiej w 2009 r. zamiast przed 1 maja 2004 r.), na organach państwa polskiego ciąży obecnie obowiązek usunięcia (choćby za odszkodowaniem dla właścicieli gruntów, urządzeń czy budynków) szkodliwych dla obszaru zmian dokonanych po 1 maja 2004 r., a przed wyznaczeniem obszaru, nawet jeżeli zmiany te zostały dokonane zgodnie z ówczesnym prawem polskim. Może to dotyczyć np. identyfikowanych w dokumencie: zalesienia pn. części stanowiska Cudnochy, odwodnienia stanowiska Kosewo, zabudowy na stanowisku Zawady. Pozytywnie opiniuję fakt, że przynajmniej w odniesieniu do dwóch pierwszych sytuacji, odpowiednie działania zostały zaprojektowane. 4. Proszę sprawdzić rozdział wydaje się być omyłkowo wklejony z dokumentu dla innego obszaru. z poważaniem Działania Klubu Przyrodników dofinansowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w ramach dofinansowania instytucjonalnego pozarządowych organizacji ekologicznych na lata

26 Mapa z rozmieszczeniem siedlisk roślinnych