Koszty zewnętrzne wynikające z emisji zanieczyszczeń przez samochody osobowe i instrumenty do ich internalizacji 2

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Koszty zewnętrzne wynikające z emisji zanieczyszczeń przez samochody osobowe i instrumenty do ich internalizacji 2"

Transkrypt

1 Halina Marczak 1 Politechnika Lubelska Koszty zewnętrzne wynikające z emisji zanieczyszczeń przez samochody osobowe i instrumenty do ich internalizacji 2 Wprowadzenie Aktualne realia gospodarcze i ekologiczne wskazują na konieczność zrównoważonego rozwoju każdego z sektorów gospodarki. Taki rozwój pozwala na osiąganie celów gospodarczych, ekonomicznych i społecznych przy równoczesnym minimalizowaniu ujemnego wpływu na środowisko. Miernikiem szkodliwego oddziaływania na środowisko działalności gospodarcze w tym sektora transportowego jest wysokość kosztów zewnętrznych powodowanych przez daną działalność. Transport samochodowy, w porównaniu do innych rodzajów transportu, generuje największe koszty zewnętrzne. Biorąc pod uwagę duży udział w Polsce transportu samochodowego w przewozach pasażerskich (63,8%) oraz w przewozach ładunków (84,0%) (dane wg stanu na 2012 [2]) można stwierdzić, że ten rodzaj transportu decydująco wpływa na koszty zewnętrzne działalności transportowej w naszym kraju. Równoważenie rozwoju transportu to proces obejmujący m.in. działania ograniczające koszty zewnętrzne [4]. W ramach tych działań znajduje się zwiększenie znaczenia rodzajów transportu o najmniejszej szkodliwości dla środowiska, tj. kolejowego i wodnego. Promowanie i wspieranie inwestycyjne rodzajów transportu wytwarzających najniższe koszty zewnętrzne, a także rozwiązań w sektorze transportu bardziej przyjaznych środowisku [5], może wydatnie pomóc w zmniejszeniu kosztów zewnętrznych transportu. Najlepszym potwierdzeniem skuteczności podejmowanych działań będzie uzyskanie znacznego wzrostu wykorzystania potencjału transportu kolejowego i wodnego w krajowym transporcie towarów, zmniejszenie zużycia energii i wielkości emisji zanieczyszczeń do środowiska oraz racjonalne korzystanie z zasobów środowiska w działalności transportowej. Ważną rolę w ograniczeniu kosztów zewnętrznych transportu może mieć wdrożenie koncepcji upodmiotowienia (internalizacji) tych kosztów we wszystkich sektorach transportu. Warunkiem przeprowadzenia internalizacji kosztów zewnętrznych jest określenie wartości pieniężnej efektów zewnętrznych transportu [11]. Ponadto niezbędne są odpowiednie instrumenty ekonomiczne (opłaty, podatki), które będą umożliwiać rozliczenie kosztów zewnętrznych. Instrumenty te powinny stanowić spójny system, a także, co istotne, wpływać na obniżenie efektów zewnętrznych transportu i w konsekwencji związanych z nimi kosztów zewnętrznych. Cel pracy W pracy przedstawiono instrumenty ekonomiczne, którymi obecnie w Polsce obciążone jest posiadanie i użytkowanie pojazdów transportu drogowego, rekompensujące niektóre koszty zewnętrzne tej gałęzi transportu. Celem pracy jest określenie kosztów zewnętrznych związanych z emisją zanieczyszczeń z samochodów osobowych oraz wysokości opłat, które mogłyby służyć internalizacji tych kosztów zewnętrznych. 1 2 Dr inż. H. Marczak, Politechnika Lubelska, Wydział Mechaniczny, Instytut Transportu, Silników Spalinowych i Ekologii. Artykuł recenzowany. 1191

2 Instrumenty ekonomiczne związane z eksploatacją środków transportu drogowego Eksploatacja środków transportu samochodowego obciążona jest opłatą paliwową, opłatą za przejazd, podatkiem akcyzowym, podatkiem od środków transportu (odprowadzanym do jednostek samorządu terytorialnego), opłatą za gospodarcze korzystanie ze środowiska oraz obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu za szkody wyrządzone w związku z ruchem pojazdu. Wymienione instrumenty należą do grupy instrumentów ekonomicznych pośrednich o charakterze podatkowym [12]. Opłatą paliwową obciążone jest wprowadzanie na rynek paliw silnikowych płynnych i gazowych wykorzystywanych do napędu silników spalinowych. Stawka opłaty paliwowej w Polsce na 2015 r. wynosi 129,41 zł za 1000 dm 3 benzyn silnikowych, 288,05 zł za 1000 dm 3 olejów ch i biokomponentów stanowiących samoistne paliwa oraz 159,71 zł za 1000 kg gazów. Procentowy udział opłaty paliwowej w średniej cenie detalicznej paliwa (średnie ceny paliw w Polsce na wg wynosi 2,49% dla benzyny Pb98, 6,09% dla oleju napędowego i 4,57% dla gazu LPG (ang. Liuefied Petroleum Gas) (wartość przeliczona dla gęstości gazu ρ = 0,536 kg/dm 3 ). Wpływy z opłaty paliwowej stanowią przychód Krajowego Funduszu Drogowego (80%) i Funduszu Kolejowego (20%) [9]. Zgodnie ze stosowną regulacją prawną [10], na Fundusz Kolejowy w 2015r. będzie przeznaczona dodatkowa kwota w wysokości 500 mln zł pochodząca z opłaty paliwowej przeznaczonej w tym roku na Krajowy Fundusz Drogowy. Opłata paliwowa pełni rolę dochodotwórczą dla budżetu państwa, a jej wysokość zależy od polityki fiskalnej państwa. W celu wykorzystania opłaty paliwowej w systemie internalizacji kosztów zewnętrznych niezbędne jest właściwe ustalenie jej wysokości - opłata powinna równoważyć koszty zewnętrzne wynikające ze spalania danej ilości paliwa. Opłata za przejazd dotyczy pojazdów samochodowych poruszających się po autostradach (A), drogach ekspresowych (S), drogach głównych ruchu przyspieszonego (GP) i drogach głównych (G) objętych tą opłatą. Na chwilę obecną stawka opłaty za przejazd 1 km autostrady zarządzanej przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 3,5 t wynosi 0,1 zł. Stawka opłaty za przejazd 1 km dróg płatnych zarządzanych przez GDDKiA pojazdami o masie DMC przekraczającej 3,5 t uzależniona jest od klasy drogi (dwie wartości stawki: dla dróg klasy A i S oraz dla dróg klasy GP i G), od maksymalnej masy całkowitej pojazdu (rozróżniono trzy kategorie pojazdów: o masie DMC powyżej 3,5 t i poniżej 12 t, o masie DMC co najmniej 12 t oraz autobusy) i od normy emisji spalin Euro spełnianej przez pojazd (rozróżniono normy: max Euro 2, Euro 3, Euro 4, min Euro 5) [14]. Opłata za przejazd drogami zarządzanymi przez GDDKiA stanowi przychód Krajowego Funduszu Drogowego. Aby opłata za przejazd mogła mieć ważne znaczenie dla ochrony środowiska i internalizacji kosztów zewnętrznych powinna być uzależniona od rodzaju pojazdu, długości przebytej drogi, rodzaju infrastruktury drogowej oraz od pory dnia, w której realizowany jest przejazd. Udział składnika kosztów związanego z rodzajem pojazdu powinien zależeć od kategorii pojazdu (osobowy, lekki użytkowy, lekki ciężarowy, autobus, motor), rodzaju spalanego paliwa, pojemności skokowej silnika w samochodach osobowych, masy DMC samochodów ciężarowych oraz normy emisji spalin Euro spełnianej przez pojazd. W celu pełnej internalizacji kosztów zewnętrznych wynikających z eksploatacji środków transportu samochodowego należałoby objąć opłatami drogowymi wszystkie drogi w kraju. Stawka akcyzy na paliwa silnikowe w Polsce na 2015 r. wynosi: 1540 zł za 1000 dm 3 benzyn silnikowych, 1171 zł na 1000 dm 3 oleju napędowego, 670 zł za 1000 kg gazów skroplonych a 10,54 zł za 1 GJ w przypadku paliwa gazowego w stanie gazowym [8]. Podatek akcyzowy wnoszony jest przez kupującego paliwo. W cenie 1 dm 3 benzyn i oleju napędowego akcyza stanowi odpowiednio 1,54 zł i 1,17 zł, natomiast w cenie 1 kg paliwa gazowego w postaci skroplonej podatek akcyzowy stanowi 0,67 zł. Procentowy udział akcyzy w średniej cenie detalicznej paliwa (średnie ceny paliw w Polsce na wg wynosi 29,7% dla benzyny Pb98, 24,8% dla oleju napędowego i 19,3% dla gazu LPG (wartość przeliczona dla gęstości gazu ρ = 0,536 kg/dm 3 ). Podatek akcyzowy od paliw silnikowych stanowi dochód budżetu państwa. Zgodnie z ustawą o finansowaniu infrastruktury transportu 1192

3 lądowego jedynie część (nie mniej niż 18%) planowanych w danym roku wpływów z akcyzy od paliw silnikowych jest przekazywana na rozwój infrastruktury transportu lądowego [16]. Aktualnie konstrukcja podatku od środków transportowych uniemożliwia jego wykorzystanie do internalizacji kosztów zewnętrznych. Wynika to z faktu, iż jest on wnoszony za dany okres niezależnie od ilości kilometrów przejechanych przez pojazd. W konsekwencji podatek ten nie uwzględnia czynnika, który ma wpływ na wysokość kosztów zewnętrznych. Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadacza pojazdu mechanicznego gwarantuje jemu ochronę przed odpowiedzialnością cywilną za straty poniesione przez osoby trzecie w czasie zdarzeń drogowych, w których uczestniczy posiadacz ubezpieczenia OC. Wysokość ubezpieczenia kształtuje się na różnym poziomie zależnym od wielu parametrów i od towarzystwa ubezpieczeniowego. Aktualnie roczna wysokość składki OC nie zależy od ilości przebytych kilometrów po drodze. Pomiędzy tym parametrem a ryzykiem udziału w zdarzeniu drogowym jest proporcjonalna zależność, dlatego podstawę taryfikacji rocznej składki OC powinna stanowić ilość przejechanych kilometrów w roku po danej drodze. Inne czynniki jak wiek kierowcy, bezpieczna jazda, miejsce zamieszkania mogłyby być uwzględniane jak dotychczas. Tak skonstruowany instrument - obowiązkowe ubezpieczenie OC - mógłby być ważnym elementem systemu internalizacji kosztów zewnętrznych w transporcie drogowym. Opłata za gospodarcze korzystanie ze środowiska rozumiana jest jako cena za usługę wykonaną przez środowisko, a polegającą na przyjmowaniu i neutralizacji antropogenicznych zanieczyszczeń. W grupie podmiotów objętych opłatą za wprowadzanie gazów i pyłów z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych są przedsiębiorcy eksploatujący środki transportu samochodowego. Jednostkowa stawka opłaty zależy od trzech parametrów: rodzaju silnika spalinowego, roku pierwszej rejestracji pojazdu z danym silnikiem spalinowym lub normy Euro spełnianej przez ten pojazd oraz od rodzaju spalanego paliwa. Wysokość opłaty zależy od jednostkowej stawki opłaty i ilości spalonego paliwa. Opłaty nie dokonuje podmiot korzystający ze środowiska, dla którego ustalona wysokość opłaty za rok sprawozdawczy nie przekracza 800 zł. Wpływy z opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska (90%) wspierają finansowo Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Nie ma zapisów prawnych zobowiązujących NFOŚiGW do wspierania przedsięwzięć w transporcie drogowym. Instrument ten nie będzie miał znaczenia w systemie internalizacji kosztów zewnętrznych transportu. Trela [15] proponuje system internalizacji kosztów zewnętrznych wynikających z eksploatacji środków transportu samochodowego oparty na trzech rodzajach instrumentów ekonomicznych: opłacie za przejazd, opłacie paliwowej i obowiązkowym ubezpieczeniu OC. Opłata za przejazd umożliwiłaby pokrycie kosztów zewnętrznych wywołanych przez niekorzystne efekty transportu, takie jak: emisja zanieczyszczeń (tlenków azotu (NO x ), lotnych związków organicznych (LZO), cząstek stałych (PM)), emisja hałasu i kongestia. Pobierana byłaby w sposób elektroniczny, np. z wykorzystaniem obecnie działającego w Polsce systemu viatoll. Opłata paliwowa miałaby równowartość kosztów zewnętrznych wynikających z emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) i dwutlenku siarki (SO 2 ). Zawarta byłaby w cenie paliwa. Polisa OC internalizowałaby niektóre składniki kosztów zewnętrznych wynikające ze zdarzeń drogowych takie jak uszkodzenie zdrowia, utrata mienia, utrata życia. W celu uzależnienia wysokości składki od ilości przejechanych kilometrów należałoby opłacać ją ryczałtowo przed okresem ubezpieczenia, a rozliczać po upływie tego okresu. Metodyka określania jednostkowych kosztów zewnętrznych wynikających z emisji zanieczyszczeń ze środków transportu drogowego Jednostkowy koszt zewnętrzny (na 1 km) wynikający z emisji zanieczyszczeń jest sumą tego kosztu dla uwzględnianych rodzajów zanieczyszczeń. W pracy pod uwagę brana jest emisja gorąca (dla rozgrzanego silnika) następujących zanieczyszczeń: LZO, NO x, PM10 (cząstki stałe o średnicy ziaren do 10 μm), CO 2 i SO

4 Jednostkowy koszt zewnętrzny (na 1 km) wynikający z emisji zanieczyszczeń podczas eksploatacji pojazdów samochodowych obliczany jest ze wzoru: k z, kz 1, kz2 Z kz3 Z, (1) k z, - jednostkowy koszt zewnętrzny emisji zanieczyszczeń podczas eksploatacji pojazdu rodzaju j poruszającego się po drodze rodzaju, zł/km j - rodzaj pojazdu (osobowy, ciężarowy, itd., norma Euro i in. parametry różnicujące pojazdy) - rodzaj drogi (w mieście, poza miastem, autostrada) k z1, jednostkowy koszt zewnętrzny wynikający z łącznej emisji LZO, NO x, PM10 przez pojazd rodzaju j poruszający się po drodze rodzaju, zł/km k z2 - jednostkowy koszt zewnętrzny wynikający z emisji CO 2 zależny od rodzaju paliwa spalanego przez pojazd zł/dm 3 k z3 - jednostkowy koszt zewnętrzny wynikający z emisji SO 2 zależny od rodzaju paliwa zasilającego pojazd zł/dm 3 Z zużycie paliwa przez pojazd j na drodze, dm 3 /km. Jednostkowy koszt zewnętrzny (na 1 km) powodowany łączną emisją LZO, NO x, PM10 obliczany jest według zależności n k z k 1, i1 z1i,, (2) i rodzaj zanieczyszczenia n liczba rodzajów zanieczyszczeń k z1i, - jednostkowy koszt zewnętrzny (na 1 km) związany z emisją zanieczyszczenia i z pojazdu rodzaju j poruszającego się po drodze, obliczany na podstawie wzoru k z1i, ei, ki, (3) e i, jednostkowa emisja zanieczyszczenia i z pojazdu rodzaju j poruszającego się po drodze rodzaju, g/km k i koszt jednostkowy emisji zanieczyszczenia i, [zł/g]. Wielkość jednostkowej emisji (na 1 km) każdego z zanieczyszczeń: LZO, NO x, PM10 przyjęto zgodnie z metodą COPERT 4, która umożliwia uwzględnienie średniej prędkości na danym rodzaju infrastruktury drogowej (miasto, poza miastem, autostrada) określonego typu pojazdu (m.in. osobowy, użytkowy lekki i ciężki, charakteryzowany parametrami: rodzaj paliwa, pojemność skokowa silnika pojazdów osobowych, masa DMC ciężkich pojazdów użytkowych, norma spalin Euro). Koszt jednostkowy emisji k i (w zł/g) uwzględnianych zanieczyszczeń przyjęto zgodnie z wytycznymi zawartymi w odpowiednim rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów (tab.1) [13]. Tab. 1. Koszty jednostkowe emisji zanieczyszczeń Dwutlenek węgla Tlenek azotu Węglowodory Cząstki stałe 0, , zł/g 0,0169 zł/g 0,00384 zł/g 0,334 zł/g Źródło: rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów [13]. Jednostkowy koszt zewnętrzny (na 1 dm 3 spalanego paliwa) wywołany emisją CO 2 i SO 2 określają wzory: k z, (4) 2 e2k2 1194

5 k z, (5) 3 e3k3 k z2, k z3 jednostkowy koszt zewnętrzny wywołany emisją odpowiednio CO 2 i SO 2, zł/dm 3 e 2, e 3 jednostkowa emisja odpowiednio CO 2 i SO 2 zależna od rodzaju paliwa silnikowego, g/dm 3 k 2, k 3 koszt jednostkowy emisji odpowiednio CO 2 i SO 2, zł/g. Wielkość jednostkowej emisji CO 2 i SO 2 odniesiono do jednostki objętości spalanego paliwa, bowiem pomiędzy zużyciem paliwa a wielkością emisji tych zanieczyszczeń istnieje ścisły związek. Uwzględnienie tego związku w obliczeniach pozwala uzyskać realne wartości emisji CO 2 i SO 2. Jednostkową emisję CO 2 (na 1 dm 3 paliwa) obliczono według wzoru U C 44 e 2, (6) U C - udział węgla w paliwie, % (m/m) - gęstość paliwa, g/dm 3 44/12 - przelicznik wynikający z reakcji utleniania węgla, oznaczający, że z 1 g węgla (C) powstaje 44/12 g CO 2. Wyniki obliczeń jednostkowego kosztu zewnętrznego związanego z emisją CO 2 ze spalania benzyny, oleju napędowego, gazu LPG i gazu CNG (ang. Compressed Natural Gas) prezentuje tabela 2. Tab. 2. Jednostkowy koszt zewnętrzny wywołany emisją CO 2 wg rodzajów paliwa Rodzaj paliwa Udział węgla (U C ) [% m/m] Gęstość paliwa (ρ) w t = 15 o C [g/dm 3 ] Jednostkowa emisja CO 2 (e 2 ) [g/dm 3 ] Koszt jednostkowy emisji CO 2 (k 2 ) [zł/g] Jednostkowy koszt zewnętrzny (k z2 ) [zł/dm 3 ] 0,27 0, , ,0 0,30 0,40 Gaz LPG (60% m/m propan, 40% m/m butan) Gaz CNG (100% metan) Źródło: opracowanie własne (stan skroplony) 75 0,677 1,862 0, ,6 0, ,186 0,249 0, , Jednostkową emisję SO 2 ze spalania benzyny i oleju napędowego obliczono przy założeniu zawartości w nich siarki wynoszącej 10 ppm (m/m) (wartość maksymalna wg polskich przepisów prawnych dotyczących jakości paliw ciekłych), a ze spalania gazu LPG dla zawartości w nim siarki całkowitej 50 ppm (m/m) (wartość maksymalna wg polskich wymagań jakościowych dla gazu skroplonego LPG). Wzór na obliczenie jednostkowej emisji SO 2 z silników pojazdów ma postać e3 2 S 10 - gęstość paliwa, g/dm 3 S - zawartość siarki w paliwie, ppm (m/m) 2 - przelicznik informujący, że ze spalania 1 g siarki powstają 2 g SO 2. 6, (7) Koszt jednostkowy emisji SO 2 przyjęto na poziomie 23,6393 zł/kg [6] (przy kursie EUR/PLN z dnia ). 1195

6 Wyniki obliczeń jednostkowego kosztu zewnętrznego związanego z emisją SO 2 ze spalania benzyny, oleju napędowego i gazu LPG zestawiono w tabeli 3. Tab. 3. Jednostkowy koszt zewnętrzny wywołany emisją SO 2 wg rodzajów paliwa Rodzaj paliwa Udział siarki (S) [ppm m/m] Gęstość paliwa (ρ) [g/dm 3 ] Jednostkowa emisja SO 2 (e 3 ) [g/dm 3 ] Koszt jednostkowy emisji CO 2 (k 3 ) [zł/g] Jednostkowy koszt zewnętrzny (k z3 ) [zł/dm 3 ] 3, , ,0168 4, Gaz LPG 23, (60% m/m propan, ,0536 1, % m/m butan) Źródło: opracowanie własne. Wyniki obliczeń kosztów zewnętrznych wynikających z emisji zanieczyszczeń podczas eksploatacji samochodów osobowych Koszty zewnętrzne związane z emisją zanieczyszczeń określono na przykładzie samochodu osobowego i jego modeli z silnikiem benzynowym i wysokoprężnym. Pojazdy w wersji benzynowej różnicuje rodzaj spalanego paliwa: tylko benzyna bądź benzyna lub mieszanina propanu i butanu (gaz LPG). Pojazdy z silnikiem wysokoprężnym zasilane olejem m odróżnia norma emisji spalin. Wybór modeli podyktowany jest celem analizy, jakim jest ocena wpływu rodzaju spalanego paliwa przez pojazdy tej samej generacji (z normą Euro 5) na koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń oraz ocena, czy norma emisji spalin spełniana przez pojazdy zasilane olejem m ma wpływ na te koszty. Podstawowe dane techniczne analizowanych modeli samochodu osobowego podano w tabeli 4 [3, 7]. Tab. 4. Charakterystyka analizowanych modeli samochodu osobowego Model pojazdu 1.4 Turbo EcoFLEX 1.4 Turbo LPG EcoFLEX 1.6 CDTI EcoFLEX 1.9 CDTI EcoTec (rok prod ) 2.0 DTI (rok prod ) Skrzynia biegów Manualna Manualna Manualna Manualna Manualna Silnik 1.4 Turbobenzyna 1.4 Turbobenzyna 1.6 Turbodiesel 1,9 Turbodiesel 2.0 Turbodiesel Pojemność skokowa [dm 3 ] 1,362 1,362 1,598 1,910 1,995 Rodzaj paliwa LPG Moc [kw] 103 (4900 obr/min) 103 (4900 obr/min) 88 (4000 obr/min) 88 (3500 obr/min) 74 (4300 obr/min) Zużycie paliwa [dm 3 /100 km] Norma emisji spalin 6,1 *) 5,3 **) 7,6 ***) Euro 5 8,6 *) 7,8 **) 11,2 ***) Euro 5 6,7 *) 5,7 **) 8,4 ***) 4,5 *) 4,2 **) 5,0 ***) Euro 5 5,9 *) 5,0 **) 7,5 ***) Euro 4 6,6 *) 5,3 **) 8,4 ***) Euro 3 *) - mieszany, **) - w trasie (autostrada), ***) - w mieście. Źródło: opracowanie własne na podstawie [3]. 1196

7 W tabeli 5 podano wyniki obliczeń, wg metodyki opisanej w poprzedniej części pracy, jednostkowej emisji każdego z analizowanych rodzajów zanieczyszczeń (LZO, NO x i PM10) dla rozważanych modeli pojazdu. Najwyższe wartości jednostkowej emisji stwierdzono dla NO x z pojazdów zasilanych olejem m. Dla tych modeli pojazdu wartość jednostkowej emisji NO x zależy od normy emisji spalin Euro. W tabeli 6 zamieszczono wyniki obliczeń wg (3) jednostkowego kosztu zewnętrznego emisji zanieczyszczeń LZO, NO x i PM10. Najwyższe wartości tego parametru otrzymano dla cząstek stałych PM10 dla każdego rodzaju paliwa oraz dla NO x w przypadku pojazdów z silnikiem wysokoprężnym. Na wyższe wartości jednostkowego kosztu zewnętrznego (w gr/km) emisji PM10 ma wpływ stosunkowo wysoka wartość kosztu jednostkowego emisji PM10 (w zł/g) (tab. 1), a w przypadku NO x wartość jednostkowej emisji zanieczyszczenia. W celu porównania kosztów zewnętrznych emisji zanieczyszczeń generowanych podczas eksploatacji rozważanych modeli pojazdów, przeprowadzono obliczenia dla danych: przebieg roczny każdego z pojazdów km (11000 km miasto, 6000 km poza miastem, 3000 km autostrada), zużycie paliwa w pojazdach wg tabeli 4. Dla u pozamiejskiego przyjęto zużycie paliwa w pojazdach na poziomie zużyciu paliwa dla u mieszanego (tab. 4). Koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń dla przyjętych danych wyznaczono w oparciu o wzór K z, j K z1, j K z2, j K z3, j, (8) K z1, j 3 1 k z1, P, (8a) Tab. 5. Jednostkowa emisja zanieczyszczeń z procesu spalania paliw w silnikach samochodów osobowych Emisja [g/km] Model pojazdu Rodzaj paliwa miejski LZO NOx PM10 pozamiej ski autostrad owy miejski pozamiej ski autostrad owy miejski pozamiej ski autostrad owy 1.4 Turbo EcoFLEX 0,012 0,013 0,017 0,051 0,027 0,015 0,022 0,017 0, Turbo LPG EcoFLEX 1.6 CDTI EcoFLEX 1.9 CDTI (rok prod ) 2.0 DTI (rok prod ) LPG 0,012 0,013 Źródło: opracowanie własne na podstawie COPERT 4 [1, 15]. 0,018 0,049 0,025 0,014 0,022 0,015 0,017 0,051 0,027 0,015 0,017 0,008 0,015 0,007 0,006 0,45 0,305 0,444 0,024 0,017 0,008 0,015 0,007 0,006 0,626 0,424 0,616 0,075 0,062 0,034 0,022 0,012 0,008 0,77 0,664 0,776 0,076 0,066 0,

8 Tab. 6. Jednostkowy koszt zewnętrzny wynikający z emisji zanieczyszczeń powstających podczas eksploatacji samochodów osobowych Jednostkowy koszt zewnętrzny (k z1i ) [gr/km] Model pojazdu 1.4 Turbo EcoFLEX Rodzaj paliwa miejski pozamiej ski LZO NO x PM10 Cykl Cykl Cykl autostrad owy miejski pozamiej ski autostrad owy miejski pozamiej ski autostrad owy 0,0046 0,005 0,0065 0,086 0,045 0,025 0,735 0,568 0, Turbo LPG EcoFLEX 1.6 CDTI EcoFLEX 1.9 CDTI (rok prod ) 2.0 DTI (rok prod ) LPG 0,0046 0,005 Źródło: opracowanie własne na podstawie COPERT 4 [1, 15]. 0,0069 0,083 0,042 0,024 0,735 0,501 0,0065 0,086 0,045 0,025 0,568 0,267 0,0057 0,0026 0,0023 0,76 0,515 0,75 0,802 0,568 0,267 0,0057 0,0027 0,0023 1,058 0,716 1,041 2,505 2,071 1,136 0,0084 0,0046 0,0031 1,3 1,122 1,311 2,538 2,204 1,837 K K z2, j z3, j k k z2 z3 P P Z Z, (8b), (8c) K z,j - roczny koszt zewnętrzny łącznej emisji zanieczyszczeń LZO, NO x, PM10, CO 2, SO 2 z pojazdu rodzaju j K z1,j - roczny koszt zewnętrzny łącznej emisji zanieczyszczeń LZO, NO x, PM10 z pojazdu rodzaju j K z2,j - roczny koszt zewnętrzny emisji zanieczyszczeń CO 2 z pojazdu rodzaju j K z3,j - roczny koszt zewnętrzny emisji zanieczyszczeń SO 2 z pojazdu rodzaju j P - roczny przebieg pojazdu j po drodze rodzaju ; dla infrastruktury drogowej miejskie pozamiejskiej i autostradowej parametr przyjmuje wartości odpowiednio 1, 2, 3 k z1,, k z2, k z3, Z - jak we wzorze (1). Wyniki obliczeń przedstawiono w tabeli 7. Wartość rocznego kosztu zewnętrznego emisji CO 2 i w konsekwencji emisji łącznie LZO, NO x, PM10, CO 2, SO 2 odpowiada dolnej wartości przedziału kosztu jednostkowego emisji CO 2 podanego w tabeli 1 (tj. 0,115 zł/kg CO 2 ). Roczny koszt zewnętrzny emisji SO 2 z procesu spalania gazu LPG wyznaczono dla zawartości siarki w gazie na poziomie 50 ppm (m/m), a z procesu spalania benzyny i oleju napędowego dla zawartości w nich siarki 10 ppm (m/m). 1198

9 Tab. 7. Zestawienie wyników obliczeń rocznego kosztu zewnętrznego emisji zanieczyszczeń podczas eksploatacji analizowanych pojazdów transportu drogowego Model pojazdu 1.4 Turbo EcoFLEX 1.4 Turbo LPG EcoFLEX 1.6 CDTI EcoFLEX 1.9 CDTI (rok prod ) 2.0 DTI (rok prod ) Źródło: opracowanie własne. Rodzaj paliwa Norma emisji spalin łącznie LZO, NO x, PM10 [zł] Roczny koszt zewnętrzny emisji CO 2 [zł] SO 2 [zł] łącznie LZO, NO x, PM10, CO 2, SO 2 [zł] Euro 5 136,85 367,47 0,49 504,82 LPG Euro 5 132,30 368,65 2,59 503,53 Euro 5 136,85 404,19 0,55 541,58 Euro 5 268,16 283,80 0,38 552,34 Euro 4 625,32 398,70 0, ,55 Euro 3 717,47 443,70 0, ,77 Wyniki zawarte w tabeli 7 informują o wysokości obciążeń finansowych, które powinien ponosić sprawca emisji zanieczyszczeń wywołanych eksploatacją pojazdów samochodowych. Wynika to z zasady systemu internalizacji kosztów zewnętrznych, która mówi, że suma obciążeń finansowych powodującego koszty powinna być równa sumie tych kosztów. Składnikiem opłaty za przejazd powinna być należność równoważąca koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń LZO, NO x, PM10. Koszty zewnętrzne emisji CO 2 i SO 2 powinny stanowić składnik opłaty paliwowej. Tym samym koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń zostaną włączone do rachunku użytkowników środków transportu drogowego. Instrumenty te będą miały niewątpliwie wpływ na poziom kosztów podmiotów gospodarczych i na budżet innych użytkowników środków transportu oraz będą źródłem pozyskiwania środków finansowych na budowę i modernizację infrastruktury drogowej. Prawidłowo skonstruowane instrumenty ekonomiczne powinny również umożliwiać realizację podstawowego celu: zmniejszenie kosztów zewnętrznych w transporcie. Przykładowo, wpływ instrumentów na decyzje jednostek organizacyjnych w zakresie zakupu nowych pojazdów (bardziej przyjaznych środowisku) i optymalizacji ich przebiegów mógłby przynieść również pozytywne skutki dla środowiska. Porównanie kosztów eksploatacji analizowanych pojazdów wynikających z internalizacji kosztów zewnętrznych emisji zanieczyszczeń pozwala stwierdzić, że pojazdy spełniające normę emisji spalin Euro 5, zasilane różnymi paliwami (benzyna, gaz LPG, olej ) mają zbliżone wartości kosztów eksploatacji wynoszące (503,53 zł 541,58 zł). Zestawienie wyników dla pojazdów zasilanych olejem m, spełniających normę emisji spalin Euro 3, Euro 4 i Euro 5 wskazuje, że roczne opłaty wynikające z internalizacji kosztów zewnętrznych byłyby dla pojazdu spełniającego normę Euro 5 niższe (wysokość opłaty 552,34 zł) niż dla pojazdu z dokumentami potwierdzającymi spełnienie normy Euro 3 (wysokość opłaty 1161,77 zł). Internalizacja kosztów zewnętrznych emisji zanieczyszczeń może stanowić zachętę dla zakupu pojazdu zasilanego olejem m spełniającego wyższą normę emisji spalin. Różnice w wartościach kosztów zewnętrznych i w efekcie w wartościach opłaty za przejazd i opłaty paliwowej dla pojazdów z normami Euro 3 i Euro 4 są dużo mniejsze w porównaniu do tych różnic pomiędzy pojazdami z normami Euro 3 i Euro

10 Wnioski Na podstawie przeprowadzonych badań można sformułować następujące wnioski: Do internalizacji kosztów zewnętrznych związanych z emisją zanieczyszczeń podczas eksploatacji samochodów osobowych może służyć opłata za przejazd i opłata paliwowa. Wysokość obciążeń finansowych w postaci tych opłat nakładanych na użytkowników samochodów powinna być równa wysokości kosztów zewnętrznych wywołanych emisją zanieczyszczeń. Należność równoważąca koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń LZO, NO x, PM10 stanowiłaby składnik opłaty za przejazd. Kwota równa sumie kosztów zewnętrznych emisji CO 2 i SO 2 byłaby częścią składową opłaty paliwowej. Roczna opłata eksploatacyjna wynikająca z internalizacji kosztów zewnętrznych związanych z emisją zanieczyszczeń przez samochód osobowy zasilany olejem m, spełniający normę emisji spalin Euro 5 ma niższą wartość (552,34 zł) w porównaniu do tej opłaty dla pojazdu z normą Euro 3 (wysokość opłaty 1161,77 zł). W związku z różnicą w wysokości opłat obciążających sprawcę emisji zanieczyszczeń, internalizacja kosztów zewnętrznych mogłaby mieć wpływ na decyzje w zakresie zakupu pojazdów spełniających wyższą normę emisji spalin. W efekcie, działania te przełożyłyby się na zmniejszenie kosztów zewnętrznych w transporcie. Koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń z samochodów osobowych spełniających normę emisji spalin Euro 5, zasilanych różnymi rodzajami paliw (benzyna, gaz LPG, olej ) osiągają zbliżone wartości wynoszące (503,53 zł 541,58 zł). Przeniesienie tych kosztów na sprawcę zanieczyszczeń będzie stanowić źródło pozyskiwania środków finansowych na budowę i modernizację infrastruktury drogowej. Natomiast nie będzie miało znaczącego wpływu na decyzje jednostek organizacyjnych i osób fizycznych w zakresie zakupu pojazdów spalających konkretny rodzaj paliwa, w tym bardziej przyjaznego środowisku. Instrumenty ekonomiczne powinny być tak skonstruowane, aby służyły realizacji zrównoważonego rozwoju transportu poprzez umożliwienie zmniejszenia kosztów zewnętrznych w transporcie, w tym wywołanych emisją zanieczyszczeń. Powinny wpływać mobilizująco na decyzje podmiotów gospodarczych i osób fizycznych w zakresie zakupu pojazdów przyjaznych środowisku i optymalizacji ich przebiegów, co mogłoby również przynieść pozytywne skutki dla środowiska. Streszczenie W pracy dokonano próby wyznaczenia kosztów zewnętrznych wynikających z emisji zanieczyszczeń przez samochody osobowe. Wykorzystano dane techniczne pojazdów oraz dane przyjęte do obliczeń. Wielkość jednostkowej emisji (w g/km) lotnych związków organicznych, tlenków azotu i cząstek stałych przyjęto zgodnie z metodą COPERT 4. Wielkość jednostkowej emisji dwutlenku węgla i dwutlenku siarki (w g/dm 3 paliwa) wyznaczono na podstawie udziału węgla i zawartości siarki w paliwie. Koszt jednostkowy emisji zanieczyszczeń przyjęto zgodnie ze stosownym rozporządzeniem. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń z pojazdu zasilanego olejem m spełniającym normę Euro 5 są istotnie niższe w porównaniu do pojazdów z normą emisji Euro 3 lub 4. Norma emisji spalin do Euro 4 włącznie w niewielkim stopniu wpływa na różnice w wartościach kosztów zewnętrznych emisji zanieczyszczeń z pojazdów samochodowych spełniających te normy. Nie stwierdzono wpływu rodzaju paliwa spalanego w pojazdach z normą Euro 5 na koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń. Wskazano na możliwość zastosowania do rozliczenia kosztów zewnętrznych emisji zanieczyszczeń opłaty za przejazd i opłaty paliwowej. Słowa kluczowe: transport samochodowy, koszty zewnętrzne transportu, koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń, internalizacja kosztów zewnętrznych, instrumenty ekonomiczne. 1200

11 External costs resulting from emissions from passenger cars and instruments for their internalization Abstract The paper attempts to determine the external costs arising from emissions from passenger cars. vehicle specifications and data assumed in the calculations was used. The size of the unit emissions (g/km), volatile organic compounds, nitrogen oxides and particulate matter is adopted in accordance with the method COPERT 4. The size of the unit emissions of carbon dioxide and sulfur dioxide (g/dm 3 of fuel) was determined on the basis of coal and sulfur content in the fuel. The unit cost of emissions adopted in accordance with the relevant regulation. The analyzes found that the external costs of pollution caused by vehicle powered by diesel fuel that meets standard Euro 5 are significantly lower compared to vehicles with emission standard Euro 3 or 4. Emission category to Euro4 inclusive, in a small way affects the differences in the values of the external costs of emissions from vehicles that meet these standards. No effect of the type of fuel burned in vehicles with Euro 5 standard was found on the external costs of emissions. It pointed to the possibility of using for settlement of external costs of emissions tolls and fuel charge. Key words: transportation, external costs of transport, external costs of emissions, internalization of external costs, economic instruments. LITERATURA / BIBLIOGRAPHY [1]. COPERT 4 Estimating emissions from road transport. European Environment Agency, [2]. Dane Głównego Urzędu Statystycznego, Transport. Wyniki działalności w 2012 r. GUS, Departament Handlu i Usług, Warszawa [3]. Dane techniczne samochodu, [4]. Droździecki S., Internalizacja kosztów zewnętrznych transportu drogowego w polityce UE. Logistyka 2012, nr 5, [5]. Komsta H., Transport zrównoważony w aglomeracji miejskiej. Logistyka 2015, nr 3, [6]. Maibach M. (red.), Handbook on estimation of external costs in the transport sector. Internalisation Measures and Policies for All external Cost of Transport (IMPACT) Version 1.1. Delft, February, [7]. Marczak H., Koszty zużycia energii i emisji zanieczyszczeń wynikające z użytkowania pojazdów transportu drogowego. Logistyka 2015, nr 3, [8]. Obwieszczenie Ministra Finansów z w sprawie stawek akcyzy na paliwa silnikowe obowiązujących w roku M.P. 2014, poz [9]. Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 10 grudnia 2014 r. w sprawie wysokości stawki opłaty paliwowej na rok M.P poz [10]. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Dz.U. 2015, poz [11]. Pawłowska B., Zewnętrzne koszty transportu. Problem ekonomicznej wyceny. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk

12 [12]. Poskrobko B. i in.: Zarządzanie środowiskiem. Polskie Wydawnictwa Ekonomiczne (PWE), Warszawa [13]. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z w sprawie innych niż cena obowiązkowych kryteriów oceny ofert w odniesieniu do niektórych rodzajów zamówień publicznych. Dz.U nr 96, poz [14]. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z w sprawie stawek opłat za przejazd autostradą. Dz.U. 2012, poz [15]. Trela M., Ekonomiczne instrumenty systemu internalizacji kosztów zewnętrznych wynikających z eksploatacji środków transportu drogowego w Polsce. Rozprawa doktorska, AGH, [16]. Ustawa z o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego. Dz.U nr 267, poz

Koszty zużycia energii i emisji zanieczyszczeń wynikające z użytkowania pojazdów transportu drogowego

Koszty zużycia energii i emisji zanieczyszczeń wynikające z użytkowania pojazdów transportu drogowego MARCZAK Halina 1 Koszty zużycia energii i emisji zanieczyszczeń wynikające z użytkowania pojazdów transportu drogowego WSTĘP Transport stanowi istotny czynnik warunkujący rozwój gospodarczy kraju. W celu

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS

PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS WYKORZYSTYWANE PALIWA Olej Napędowy 39 pojazdów CNG 10 pojazdów ETANOL ED-95 7 pojazdów Motoryzacja a środowisko naturalne Negatywny wpływ na środowisko

Bardziej szczegółowo

Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie

Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie Izabela Samson-Bręk Zakład Odnawialnych Zasobów Energii Plan prezentacji Emisje z sektora transportu; Zobowiązania względem UE; Możliwości

Bardziej szczegółowo

Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1)

Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowa stawka w zł za gazy i pyły wprowadzone do powietrza z jednostki spalonego

Bardziej szczegółowo

Biogas buses of Scania

Biogas buses of Scania Zdzisław CHŁOPEK PTNSS-2012-SS1-135 Biogas buses of Scania The paper presents the design and performance characteristics of Scania engines fueled by biogas: OC9G04 and G05OC9. These are five cylinders

Bardziej szczegółowo

Opłaty za korzystanie ze środowiska obowiązki podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Opłaty za korzystanie ze środowiska obowiązki podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Opłaty za korzystanie ze środowiska obowiązki podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Podstawowe informacje. Podstawowym aktem prawnym, regulującym ochronę środowiska i korzystanie z niego, jest

Bardziej szczegółowo

Wykaz zawierający informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane, na podstawie których określono te ilości.

Wykaz zawierający informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane, na podstawie których określono te ilości. Załącznik nr 2 WZÓR Wykaz zawierający informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane, na podstawie których określono te ilości. Nazwa: REGON: WPROWADZANIE GAZÓW LUB

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ZAWIERAJĄCY ZBIORCZE ZESTAWIENIE INFORMACJI O ZAKRESIE KORZYSTANIA ZE ŚRODOWISKA ORAZ O WYSOKOŚCI NALEŻNYCH OPŁAT

WYKAZ ZAWIERAJĄCY ZBIORCZE ZESTAWIENIE INFORMACJI O ZAKRESIE KORZYSTANIA ZE ŚRODOWISKA ORAZ O WYSOKOŚCI NALEŻNYCH OPŁAT WYKAZ ZAWIERAJĄCY ZBIORCZE ZESTAWIENIE INFORMACJI O ZAKRESIE KORZYSTANIA ZE ŚRODOWISKA ORAZ O WYSOKOŚCI NALEŻNYCH OPŁAT ZBIORCZE ZESTAWIENIE INFORMACJI O ZAKRESIE KORZYSTANIA ZE ŚRODOWISKA rok 2) : 2011

Bardziej szczegółowo

4.2. Transport samochodowy

4.2. Transport samochodowy 4.2. Transport samochodowy Ogólna charakterystyka rynku transportu samochodowego ładunków O miejscu i roli samochodowego transportu ładunków, w odniesieniu do pozostałych gałęzi transportu, świadczą wielkości

Bardziej szczegółowo

Redukcja emisji substancji szkodliwych dzięki wprowadzeniu paliw metanowych analiza dla pojedynczego pojazdu. mgr Łukasz Kowalski

Redukcja emisji substancji szkodliwych dzięki wprowadzeniu paliw metanowych analiza dla pojedynczego pojazdu. mgr Łukasz Kowalski Redukcja emisji substancji szkodliwych dzięki wprowadzeniu paliw metanowych analiza dla pojedynczego pojazdu mgr Łukasz Kowalski Założenia do analizy autobusy uśredniony roczny przebieg 73.000 km (zgodnie

Bardziej szczegółowo

korzystania ze miejsca Miejsce/ środowiska

korzystania ze miejsca Miejsce/ środowiska Załącznik nr 2 WZÓR Wykaz zawierający informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane, na podstawie których określono te ilości, oraz informacje o wysokości należnych

Bardziej szczegółowo

- 5 - Załącznik nr 2. Miejsce/

- 5 - Załącznik nr 2. Miejsce/ Załącznik nr 2 Załącznik nr 2-5 - WZÓR WYKAZU ZAWIERAJĄCEGO INFORMACJE O ILOŚCI I RODZAJACH GAZÓW LUB PYŁÓW WPROWADZANYCH DO POWIETRZA, DANE, NA PODSTAWIE KTÓRYCH OKREŚLONO TE ILOŚCI, ORAZ INFORMACJE O

Bardziej szczegółowo

Rozwój krajowego rynku CNG na tle państw UE: szanse i zagrożenia

Rozwój krajowego rynku CNG na tle państw UE: szanse i zagrożenia Ministerstwo Gospodarki Rozwój krajowego rynku CNG na tle państw UE: szanse i zagrożenia Maciej Kaliski Piotr Janusz Adam Szurlej Departament Ropy i Gazu Paliwo gazowe CNG: ekologia, ekonomia, bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 Piotr Szczęsny 1 WPŁYW WYBRANYCH PARAMETRÓW EKSPLOATACYJNYCH NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN POJAZDÓW Z SILNIKAMI O ZAPŁONIE ISKROWYM 1. Wprowadzenie Praca przedstawia

Bardziej szczegółowo

Karta informacyjna. Nazwa projektu

Karta informacyjna. Nazwa projektu Karta informacyjna Nazwa projektu Opis Projektu Inwentaryzacja emisji Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie Gminy Nowe Miasto Lubawskie, wykonany na potrzeby Planu Gospodarki

Bardziej szczegółowo

o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (druk nr 2870).

o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (druk nr 2870). SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV kadencja Druk nr 3040 S P R A W O Z D A N I E KOMISJI INFRASTRUKTURY o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym

Bardziej szczegółowo

Opracowanie: Zespół Zarządzania Krajową Bazą KOBiZE

Opracowanie: Zespół Zarządzania Krajową Bazą KOBiZE Wskaźnikii emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw kotły o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW Warszawa, styczeń 2015 Opracowanie: Zespół Zarządzania Krajową Bazą KOBiZE kontakt: Krajowy Ośrodek Bilansowania

Bardziej szczegółowo

Wpływ motoryzacji na jakość powietrza

Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Marek Brzeżański Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Spotkanie Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki Urząd Marszałkowski Województwa

Bardziej szczegółowo

Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak ***

Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak *** Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak *** PORÓWNANIE EMISJI ZWIĄZKÓW TOKSYCZNYCH SILNIKA ZS ZASILANEGO OLEJEM NAPĘDOWYM I BIOPALIWAMI OPARTYMI NA ESTRACH OLEJU LNIANKI I ESTRACH OLEJU RZEPAKOWEGO

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ZAWIERAJĄCY ZBIORCZE ZESTAWIENIE INFORMACJI O ZAKRESIE KORZYSTANIA ZE ŚRODOWISKA ORAZ O WYSOKOŚCI NALEŻNYCH OPŁAT

WYKAZ ZAWIERAJĄCY ZBIORCZE ZESTAWIENIE INFORMACJI O ZAKRESIE KORZYSTANIA ZE ŚRODOWISKA ORAZ O WYSOKOŚCI NALEŻNYCH OPŁAT Dziennik Ustaw 2 Poz. 2527 Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 grudnia 2018 r. (poz. 2527) Załącznik nr 1 WZÓR WYKAZ ZAWIERAJĄCY ZBIORCZE ZESTAWIENIE INFORMACJI O ZAKRESIE KORZYSTANIA

Bardziej szczegółowo

kwartał/rok: Podmiot korzystający ze środowiska Lp. Adres Gmina Powiat Adres: korzystania ze Miejsce/ miejsca Nr kierunkowy/telefon/fax: środowiska

kwartał/rok: Podmiot korzystający ze środowiska Lp. Adres Gmina Powiat Adres: korzystania ze Miejsce/ miejsca Nr kierunkowy/telefon/fax: środowiska Nazwa: WZÓR Załącznik Nr 2 WYKAZ ZAWIERAJĄCY INFORMACJE O ILOŚCI I RODZAJACH GAZÓW LUB PYŁÓW WPROWADZANYCH DO POWIETRZA ORAZ DANE, NA PODSTAWIE KTÓRYCH OKREŚLONO TE ILOŚCI. REGON: WPROWADZANIE GAZÓW LUB

Bardziej szczegółowo

Przykład obliczeń na I półrocze 2012 roku

Przykład obliczeń na I półrocze 2012 roku Przykład obliczeń na I półrocze 2012 roku 1 - Kocioł gazowy centralnego ogrzewania w aptece spalił 500 m3 gazu - (tabela I.V.1.) Obliczenia: Stawka za spalenie 1 000 000 m3 gazu wynosi w 2012 roku 1233,19

Bardziej szczegółowo

Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów

Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów Ryszard Michałowski PGNiG SA, Dolnośląski Oddział Obrotu Gazem Harmonogram napędu

Bardziej szczegółowo

DOŚWIADCZENIA W PRODUKCJI I EKSPLOATACJI AUTOBUSÓW JELCZ NA CNG. AGH Kraków, 8-9 maja 2009 r.

DOŚWIADCZENIA W PRODUKCJI I EKSPLOATACJI AUTOBUSÓW JELCZ NA CNG. AGH Kraków, 8-9 maja 2009 r. DOŚWIADCZENIA W PRODUKCJI I EKSPLOATACJI AUTOBUSÓW JELCZ NA CNG AGH Kraków, 8-9 maja 2009 r. AUTOBUSY MIEJSKIE JELCZ CNG ZAŁOŻENIA KONSTRUKCYJNE AUTOBUSÓW EKOLOGICZNYCH JELCZ CNG 1. Zastosowanie gazu ziemnego

Bardziej szczegółowo

Karta informacyjna. Nazwa projektu

Karta informacyjna. Nazwa projektu Karta informacyjna Nazwa projektu Opis Projektu Spis tabel Nazwa INFO Wskaźniki Chrakterystyka Inwentaryzacja emisji Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie Miasta Poręba,

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym

USTAWA. z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym Dziennik Ustaw Nr 234 13649 Poz. 1387 1387 USTAWA z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym Art. 1. W ustawie z dnia 27 października 1994 r.

Bardziej szczegółowo

PERSPEKTYWY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE DO 2030 ROKU

PERSPEKTYWY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE DO 2030 ROKU Ekonomia i Środowisko 2 (49) 2014 Tadeusz Pindór Mariusz Trela PERSPEKTYWY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE DO 2030 ROKU Tadeusz Pindór, dr hab. inż. Akademia Górniczo-Hutnicza Mariusz

Bardziej szczegółowo

Karta informacyjna. Nazwa projektu

Karta informacyjna. Nazwa projektu Karta informacyjna Nazwa projektu Opis Projektu Spis tabel Nazwa INFO Wskaźniki Inwentaryzacja emisji Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie gminy Pleszew, wykonany na potrzeby

Bardziej szczegółowo

Ile możemy zaoszczędzid na CNG?

Ile możemy zaoszczędzid na CNG? Ile możemy zaoszczędzid na CNG? Na podstawie Supertestu Ekonomii 2010 i 2011 Testów redakcyjnych Portalu cng.auto.pl Przedstawienie organizacji zajmujących się CNG w Polsce Stowarzyszenie NGV Polska -

Bardziej szczegółowo

Karta informacyjna. Nazwa projektu

Karta informacyjna. Nazwa projektu Karta informacyjna Nazwa projektu Opis Projektu Spis tabel Nazwa INFO Wskaźniki Chrakterystyka Inwentaryzacja emisji Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie gminy Krzepice,

Bardziej szczegółowo

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu. dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu. dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Główne dokumenty strategiczne w zakresie redukcji emisji z sektora transportu

Bardziej szczegółowo

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Anna Janicka, Ewelina Kot, Maria Skrętowicz, Radosław Włostowski, Maciej Zawiślak Wydział Mechaniczny

Bardziej szczegółowo

Jacek Nowakowski Gas Business Development Manager

Jacek Nowakowski Gas Business Development Manager Ciężarówki zasilane LNG Jacek Nowakowski Gas Business Development Manager 14.03. 2018 Materiał zawiera informacje poufne będące własnością CNH Industrial. Jakiekolwiek ich użycie bez wyraźnej pisemnej

Bardziej szczegółowo

Zał.3B. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza

Zał.3B. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza Zał.3B Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza Wrocław, styczeń 2014 SPIS TREŚCI 1. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia.2011 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia.2011 r. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW Projekt z dnia.2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie autostrad płatnych Na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE PRZY KUPNIE NOWEGO SAMOCHODU

WYTYCZNE PRZY KUPNIE NOWEGO SAMOCHODU Wytyczne wykonano w ramach projektu Doskonalenie poziomu edukacji w samorządach terytorialnych w zakresie zrównoważonego gospodarowania energią i ochrony klimatu Ziemi dzięki wsparciu udzielonemu przez

Bardziej szczegółowo

Piotr MAŁECKI. Zakład Ekonomiki Ochrony Środowiska. Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Piotr MAŁECKI. Zakład Ekonomiki Ochrony Środowiska. Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Piotr MAŁECKI Zakład Ekonomiki Ochrony Środowiska Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie 1 PODATKI EKOLOGICZNE W POLSCE NA TLE INNYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ 2

Bardziej szczegółowo

KATALIZATOR DO PALIW

KATALIZATOR DO PALIW KATALIZATOR DO PALIW REDUXCO KATALIZATOR DO PALIW Katalizator REDUXCO jest stosowany jako dodatek do paliw węglowodorowych, jest substancją czynną zmniejszającą napięcie powierzchniowe węgla powodując

Bardziej szczegółowo

mgr inż. Paulina Bździuch dr inż. Marek Bogacki Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska

mgr inż. Paulina Bździuch dr inż. Marek Bogacki Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Przykład zastosowania oprogramowania COPERT 4 do oceny zmian emisji zanieczyszczeń do powietrza na przykładzie komunikacji miejskiej w Aglomeracji Krakowskiej Warszawa, 17.01.2017 r. mgr inż. Paulina Bździuch

Bardziej szczegółowo

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury 1) z dnia...2011 r. w sprawie stawek opłat za przejazd autostradą

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury 1) z dnia...2011 r. w sprawie stawek opłat za przejazd autostradą Rozporządzenie Ministra Infrastruktury 1) z dnia...2011 r. w sprawie stawek opłat za przejazd autostradą Na podstawie art. 37e ust. 2 ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz

Bardziej szczegółowo

Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii

Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii Jacek Biedrzycki Przemysłowy Instytut Motoryzacji 71 Forum Energia - Efekt Środowisko - Ekologiczne formy transportu Warszawa, 31.03.2015r. Plan prezentacji

Bardziej szczegółowo

Ryszard Michałowski Karczowiska r.

Ryszard Michałowski Karczowiska r. DOLNOŚLĄSKA SPÓŁKA GAZOWNICTWA SP Z O.O. WE WROCŁAWIU ZASILANIE SILNIKÓW CNG NA PODSTAWIE DOŚWIADCZEŃ W DSG SP. Z O.O. WE WROCŁAWIU Ryszard Michałowski Karczowiska 23.1.26r. 1 Zabudowa pierwszego pojazdu

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Białopole. Baza danych. inwentaryzacji emisji CO 2 na terenie Gminy Białopole

Załącznik nr 1 do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Białopole. Baza danych. inwentaryzacji emisji CO 2 na terenie Gminy Białopole Załącznik nr 1 do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Białopole Baza danych inwentaryzacji emisji CO 2 na terenie Gminy Białopole Sierpień 2015 BAZA DANYCH Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy

Bardziej szczegółowo

Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego mchp

Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego mchp Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego do zastosowań w układzie mchp G. Przybyła, A. Szlęk Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Techniki

Bardziej szczegółowo

NVG w Świecie i w Polsce

NVG w Świecie i w Polsce Sprzężony Gaz Ziemny do Napędu pojazdów komunikacji masowej NVG w Świecie i w Polsce Dr inż.. Jan Sas Wydział Zarządzania AGH Kraków 12 października 2000 r. 1 CNG LNG LPG NGV (Compressed Natural Gas) gaz

Bardziej szczegółowo

Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego Caravelle

Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego Caravelle Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego 2012 Caravelle Informacje na temat zużycia paliwa i emisji CO 2 znajdują się w niniejszych danych technicznych. Nie wszystkie kombinacje silnika, skrzyni

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 18 czerwca 2009 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 18 czerwca 2009 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wzorów i wskaźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza.

Zestawienie wzorów i wskaźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza. Zestawienie wzorów i wsźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do. Zestawienie wzorów i wsźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do Spis treści: Ograniczenie lub

Bardziej szczegółowo

Samochód w firmie. Paweł Ziółkowski

Samochód w firmie. Paweł Ziółkowski Samochód w firmie Paweł Ziółkowski Samochód Pojazd samochodowy - pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego;

Bardziej szczegółowo

Wymagania gazu ziemnego stosowanego jako paliwo. do pojazdów

Wymagania gazu ziemnego stosowanego jako paliwo. do pojazdów Wymagania gazu ziemnego stosowanego jako paliwo mgr inż. Paweł Bukrejewski do pojazdów Kierownik Pracowni Analitycznej Starszy Specjalista Badawczo-Techniczny Laboratorium Produktów Naftowych i Biopaliw

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Piotr SZCZĘSNY 1 TOKSYCZNOŚĆ SPALIN POJAZDÓW OSOBOWYCH PODCZAS STATYSTYCZNYCH BADAŃ EKSPLOATACYJNYCH 1. Wstęp Przedstawione w pracy wyniki badań toksyczności

Bardziej szczegółowo

Logistyka - nauka. Wpływ zastosowania paliwa z dodatkiem etanolu do zasilania silników spalinowych na skład spalin

Logistyka - nauka. Wpływ zastosowania paliwa z dodatkiem etanolu do zasilania silników spalinowych na skład spalin dr inż. Jerzy Kaszkowiak Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, dr inż. Marcin Zastempowski, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy dr inż. Sylwester Borowski, Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Dane techniczne. Ogólna specyfikacja modelu Astra Nadwozie 3-drzwiowy 5-drzwiowy Kombi. Wysokość (mm) Długość (mm)

Dane techniczne. Ogólna specyfikacja modelu Astra Nadwozie 3-drzwiowy 5-drzwiowy Kombi. Wysokość (mm) Długość (mm) Ogólna specyfikacja modelu Astra Nadwozie 3drzwiowy 5drzwiowy Kombi Wysokość (mm) 1435 1460 1500 Długość (mm) 4290 4249 4515 Rozstaw osi (mm) 2614 2614 2703 Szerokość (z lusterkami bocznymi/bez lusterek)

Bardziej szczegółowo

Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego 2012. Crafter

Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego 2012. Crafter Dane techniczne Obowiązują dla roku modelowego 2012 Crafter Informacje na temat zużycia paliwa i emisji CO 2 znajdują się w niniejszych danych technicznych. Nie wszystkie kombinacje silnika, skrzyni biegów

Bardziej szczegółowo

o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (druk nr 4508).

o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (druk nr 4508). SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Druk nr 4600 SPRAWOZDANIE KOMISJI INFRASTRUKTURY o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (druk

Bardziej szczegółowo

U Z A S A D N I E N I E

U Z A S A D N I E N I E U Z A S A D N I E N I E Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ma na celu wdrożenie przepisów dyrektywy

Bardziej szczegółowo

Wyliczanie efektu ekologicznego uzyskanego w wyniku zastosowania oleju Ecotruck w silnikach wysokoprężnych.

Wyliczanie efektu ekologicznego uzyskanego w wyniku zastosowania oleju Ecotruck w silnikach wysokoprężnych. Wyliczanie efektu ekologicznego uzyskanego w wyniku zastosowania oleju Ecotruck w silnikach wysokoprężnych. 1. Stan istniejący przy stosowaniu oleju silnikowego Fuchs. Jednym z negatywnych skutków wpływu

Bardziej szczegółowo

REDUXCO. Katalizator spalania. Leszek Borkowski DAGAS sp z.o.o. D/LB/6/13 GreenEvo

REDUXCO. Katalizator spalania. Leszek Borkowski DAGAS sp z.o.o. D/LB/6/13 GreenEvo Katalizator spalania DAGAS sp z.o.o Katalizator REDUXCO - wpływa na poprawę efektywności procesu spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych w różnego rodzaju kotłach instalacji wytwarzających energie

Bardziej szczegółowo

Szkolenie III Baza emisji CO 2

Szkolenie III Baza emisji CO 2 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Szkolenie III Baza emisji CO 2 Dla Miasta

Bardziej szczegółowo

Emisja substancji zanieczyszczajcych z pojazdów wg Regulaminów Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) oraz

Emisja substancji zanieczyszczajcych z pojazdów wg Regulaminów Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) oraz Emisja substancji zanieczyszczajcych z pojazdów wg Regulaminów Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) oraz równowanych Dyrektyw Unii Europejskiej (UE) 3500 KG A.

Bardziej szczegółowo

Analiza kosztów eksploatacji pojazdów komunikacji miejskiej na przykładzie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Lublinie

Analiza kosztów eksploatacji pojazdów komunikacji miejskiej na przykładzie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Lublinie RYBICKA Iwona 1 DROŹDZIEL Paweł 2 Analiza kosztów eksploatacji pojazdów komunikacji miejskiej na przykładzie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Lublinie WSTĘP W dziedzinie komunikacji miejskiej

Bardziej szczegółowo

Zestawienie wzorów i wskaźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza Grudzień 2016

Zestawienie wzorów i wskaźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza Grudzień 2016 Zestawienie wzorów i wsźników emisji substancji zanieczyszczających wprowadzanych do Grudzień 2016 [na podstawie wytycznych NFOŚiGW] Zestawienie wzorów i wsźników emisji substancji zanieczyszczających

Bardziej szczegółowo

Ocena kosztów zastosowania komunikacji opartej na pojazdach elektrycznych

Ocena kosztów zastosowania komunikacji opartej na pojazdach elektrycznych Ocena kosztów zastosowania komunikacji opartej na pojazdach elektrycznych Konferencja: Potrzeby i standardy usług publicznych w siedmiu gminach Województwa Lubuskiego Nowy Kisielin, 28 maja 2014 Wybór

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW

ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW Mgr inż. Ewa Siemionek* *Katedra Pojazdów Samochodowych, Wydział Mechaniczny, Politechnika Lubelska 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 36 1. WSTĘP Komunikacja miejska

Bardziej szczegółowo

Emisja zanieczyszczeń i koszty zewnętrzne wynikające z eksploatacji elektrycznego autobusu miejskiego w Polsce w porównaniu do autobusu spalinowego

Emisja zanieczyszczeń i koszty zewnętrzne wynikające z eksploatacji elektrycznego autobusu miejskiego w Polsce w porównaniu do autobusu spalinowego TRELA Mariusz 1 Emisja zanieczyszczeń i koszty zewnętrzne wynikające z eksploatacji elektrycznego autobusu miejskiego w Polsce w porównaniu do autobusu spalinowego WSTĘP Unia Europejska kładzie coraz większy

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 14 sierpnia 2012 r. Poz. 931 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 27 lipca 2012 r.

Warszawa, dnia 14 sierpnia 2012 r. Poz. 931 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 27 lipca 2012 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 14 sierpnia 2012 r. Poz. 931 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 27 lipca 2012 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu

Bardziej szczegółowo

Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie Gminy Miasta Pruszków, wykonany na potrzeby Planu Gospodarki Niskoemisyjnej

Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie Gminy Miasta Pruszków, wykonany na potrzeby Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Karta informacyjna Nazwa projektu Opis Projektu Bazowa inwentaryzacja emisji Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie Gminy Miasta Pruszków, wykonany na potrzeby Planu Gospodarki

Bardziej szczegółowo

A8-0202/142

A8-0202/142 18.10.2018 A8-0202/142 142 Georg Mayer Motyw 2 (2) W komunikacie w sprawie europejskiej strategii na rzecz mobilności niskoemisyjnej 14 Komisja zapowiedziała, że zaproponuje przegląd dyrektywy w sprawie

Bardziej szczegółowo

Wydział Mechaniczny. INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN tel.

Wydział Mechaniczny. INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN    tel. Wydział Mechaniczny INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN www.iepim.uniwersytetradom.pl e-mail: iepim@uthrad.pl tel.: 0-48 361 76 42 OFERTA BADAWCZA Obszar I Ochrona środowiska naturalnego przed skażeniami

Bardziej szczegółowo

Grupa Wymiany Doświadczeń Efektywność Energetyczna (GWD-EE)

Grupa Wymiany Doświadczeń Efektywność Energetyczna (GWD-EE) Projekt: Doskonalenie zarządzania usługami publicznymi i rozwojem w jednostkach samorządu lokalnego Grupa Wymiany Doświadczeń Efektywność Energetyczna (GWD-EE) Efektywność energetyczna w transporcie Gdynia,

Bardziej szczegółowo

Dane techniczne samochodów Fiat Panda Trekking i Fiat Panda 4x4.

Dane techniczne samochodów Fiat Panda Trekking i Fiat Panda 4x4. Dane techniczne samochodów Fiat Panda Trekking i Fiat Panda 4x4. Trekking 4x4 1.3 MultiJet 75 KM 0.9 85 KM TwinAir 0.9 80 KM CNG TwinAir 1.3 MultiJet 75 KM 0.9 85 KM TwinAir SILNIK Liczba i układ cylindrów

Bardziej szczegółowo

Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2007

Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2007 Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2007 Jan Pawlak Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie NAKŁADY I KOSZTY ENERGII W ROLNICTWIE

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia

UCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia Druk Nr... Projekt z dnia... UCHWAŁA Nr RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia zmieniająca uchwałę w sprawie przyjęcia Zintegrowanego Planu Rozwoju Transportu Publicznego Aglomeracji Łódzkiej i upoważnienia Prezydenta

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METANU W POJAZDACH KOMUNALNYCH

ZASTOSOWANIE METANU W POJAZDACH KOMUNALNYCH ZASTOSOWANIE METANU W POJAZDACH KOMUNALNYCH Paweł Wojna PGK w Śremie Sp. z o. o. p.wojna@pgk.srem.pl Powojenna historia firmy 16.07.1952r. do Rejestru Przedsiębiorstw Państwowych wpisano Miejskie Przedsiębiorstwo

Bardziej szczegółowo

Karta informacyjna. Nazwa projektu

Karta informacyjna. Nazwa projektu Karta informacyjna Nazwa projektu Opis Projektu Spis tabel Nazwa INFO Wskaźniki Inwentaryzacja emisji Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie gminy Sokołów Podlaski, wykonany

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu zamówienia. Dostawa paliw dla Powiatowego Zarządu Dróg

Opis przedmiotu zamówienia. Dostawa paliw dla Powiatowego Zarządu Dróg Opis przedmiotu zamówienia Część III Załącznik nr 6 Dostawa paliw dla Powiatowego Zarządu Dróg I. Opis części 1. Przedmiotem zamówienia jest dostawa paliw płynnych, materiałów i części eksploatacyjnych

Bardziej szczegółowo

EUROPEAN UNION EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FOUND KLASTER GREEN CARS

EUROPEAN UNION EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FOUND KLASTER GREEN CARS EUROPEAN UNION EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FOUND KLASTER GREEN CARS RYNEK SAMOCHODÓW ELEKTRYCZNYCH W POLSCE Konieczność poszanowania dóbr limitowanych w transporcie - obserwujemy ciągły przyrost emisji

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE

JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Tuszyn, ul. Piotrkowska 2/4, Tuszyn, woj. łódzkie, tel , faks

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Tuszyn, ul. Piotrkowska 2/4, Tuszyn, woj. łódzkie, tel , faks Tuszyn: DOSTAWA-SPRZEDAŻ PALIW: OLEJU NAPEDOWEGO ORAZ BENZYNY BEZOŁOWIOWEJ Pb 95 DLA URZĘDU MIASTA ORAZ GMINNYCH JEDNOSTEK OSP Numer ogłoszenia: 88219-2012; data zamieszczenia: 18.04.2012 OGŁOSZENIE O

Bardziej szczegółowo

MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda

MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość. Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda MAN Truck & Bus Ekologicznie i ekonomicznie w przyszłość Napędy alternatywne, CNG, biogaz,hybryda Perspektywy rynku paliw Polityczne warunki ramowe dla Europy Zielona Księga Komisji Europejskiej w sprawie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r.

Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz. 1294 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r. w sprawie metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych,

Bardziej szczegółowo

Karta informacyjna - inwentaryzacja wzór v.3.0

Karta informacyjna - inwentaryzacja wzór v.3.0 Karta informacyjna - inwentaryzacja wzór v.3.0 Nazwa projektu Opis Projektu Spis tabel Nazwa INFO Wskaźniki Inwentaryzacja emisji Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie Gminy

Bardziej szczegółowo

DEGA. Diesel and Gas Mixture. LPG Powietrze. Spaliny ON + LPG. tylko ON!! ON+LPG. Termopara spalin ON + LPG. Wykres mocy [KW]

DEGA. Diesel and Gas Mixture. LPG Powietrze. Spaliny ON + LPG. tylko ON!! ON+LPG. Termopara spalin ON + LPG. Wykres mocy [KW] DUAL FUEL PL DEGA Diesel and Gas Mixture Wykres mocy [KW] LPG Powietrze Spaliny +LPG Termopara spalin tylko!! Korzyści z zastosowania zasilania Dual Fuel System doskonale nadaje się do pojazdów ciężarowych,

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK. (1) Obiekty energetycznego spalania, które należy ująć w przejściowym planie krajowym

ZAŁĄCZNIK. (1) Obiekty energetycznego spalania, które należy ująć w przejściowym planie krajowym ZAŁĄCZNIK (1) Obiekty energetycznego spalania, które należy ująć w przejściowym planie krajowym Części obiektów energetycznego spalania (np. jedna lub więcej indywidualnych jednostek energetycznego spalania

Bardziej szczegółowo

Planowanie Gospodarki Niskoemisyjnej proekologiczne rozwiązania w transporcie. Marcin Cholewa Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Planowanie Gospodarki Niskoemisyjnej proekologiczne rozwiązania w transporcie. Marcin Cholewa Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Planowanie Gospodarki Niskoemisyjnej proekologiczne rozwiązania w transporcie Marcin Cholewa Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Praca naukowa finansowana ze środków NCBiR w ramach

Bardziej szczegółowo

Comparison of the environmental effect of M1 category vehicles fed with traditional and alternative fuels

Comparison of the environmental effect of M1 category vehicles fed with traditional and alternative fuels Article citation info: Bukrejewski P, Skolniak M, Kowalski Ł. Comparison of the environmental effect of M1 category vehicles fed with traditional and alternative fuels. The Archives of Automotive Engineering-

Bardziej szczegółowo

Efekt ekologiczny modernizacji

Efekt ekologiczny modernizacji Efekt ekologiczny modernizacji Gradowa 11 80-802 Gdańsk Miasto na prawach powiatu: Gdańsk województwo: pomorskie inwestor: wykonawca opracowania: uprawnienia wykonawcy: data wykonania opracowania: numer

Bardziej szczegółowo

Regulacje prawne w zakresie wpływu transportu na środowisko

Regulacje prawne w zakresie wpływu transportu na środowisko Elżbieta Kotowska 1 Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej Dariusz Pyza 2, Olena Sivets 3 Wydział Transportu Politechniki Warszawskiej Regulacje prawne w zakresie wpływu transportu

Bardziej szczegółowo

ZRÓWNOWAŻONY TRANSPORT. PRÓBA ZASTOSOWANIA METODY COPERT IV DO OBLICZENIA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z SAMOCHODÓW OSOBOWYCH W POLSCE

ZRÓWNOWAŻONY TRANSPORT. PRÓBA ZASTOSOWANIA METODY COPERT IV DO OBLICZENIA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z SAMOCHODÓW OSOBOWYCH W POLSCE EKONOMIA I ŚRODOWISKO 3 (58) 2016 Mariusz TRELA ZRÓWNOWAŻONY TRANSPORT. PRÓBA ZASTOSOWANIA METODY COPERT IV DO OBLICZENIA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z SAMOCHODÓW OSOBOWYCH W POLSCE Mariusz Trela, dr inż. AGH

Bardziej szczegółowo

paliwo w gminach uzdrowiskowych Wyspowe stacje rozprężania CNG Czyste Uzdrowisko Piwniczna Zdrój

paliwo w gminach uzdrowiskowych Wyspowe stacje rozprężania CNG Czyste Uzdrowisko Piwniczna Zdrój podtytuł Gaz slajdu / ziemny podrozdziału jako ekologiczne paliwo w gminach uzdrowiskowych Wyspowe stacje rozprężania CNG Czyste Uzdrowisko Piwniczna Zdrój 3 Oferta PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o.o. Segment

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ OFERTY ZAŁĄCZNIK NR 2 DO SIWZ ... /wzór/ 2 REGIONALNA BAZA LOGISTYCZNA ul. Marsa Warszawa. My/Ja* niżej podpisani...

FORMULARZ OFERTY ZAŁĄCZNIK NR 2 DO SIWZ ... /wzór/ 2 REGIONALNA BAZA LOGISTYCZNA ul. Marsa Warszawa. My/Ja* niżej podpisani... ... / pieczęć wykonawcy/ ZAŁĄCZNIK NR 2 DO SIWZ FORMULARZ OFERTY /wzór/ 2 REGIONALNA BAZA LOGISTYCZNA ul. Marsa 110 04 470 Warszawa My/Ja* niżej podpisani... /imię i nazwisko/ reprezentując... /pełna nazwa

Bardziej szczegółowo

Czy technologia Duala Fuel przyśpieszy rozwój rynku NGV w Europie?

Czy technologia Duala Fuel przyśpieszy rozwój rynku NGV w Europie? Czy technologia Duala Fuel przyśpieszy rozwój rynku NGV w Europie? CNG/LPG w POLSCE Polska należy do światowej czołówki : - w ilości pojazdów zasilanych LPG, - w ilości zużywanego autogazu. Przemiany polityczne

Bardziej szczegółowo

Furgon kompakt z rozstawem osi 3200 mm. Dopuszczalna masa całkowita w kg Napęd na koła przednie 4 x 2

Furgon kompakt z rozstawem osi 3200 mm. Dopuszczalna masa całkowita w kg Napęd na koła przednie 4 x 2 Dane techniczne. Legenda do wymiarów: Wszystkie wymiary podano w milimetrach i są wartościami uśrednionymi. Dotyczą pojazdów z wyposażeniem podstawowym i bez obciążenia. a) Wysokość pojazdu w połączeniu

Bardziej szczegółowo

Pojazdy Mercedes-Benz z napędem gazowym

Pojazdy Mercedes-Benz z napędem gazowym Mercedes-Benz Special Trucks Pojazdy Mercedes-Benz z napędem gazowym Artur Domański Samochody Specjalne Mercedes-Benz, Warszawa, Dlaczego zajmujemy się paliwami alternatywnymi? Rosnące koszty paliw Wysokie

Bardziej szczegółowo

Mikołaj Kukliński. Podatek samochodowy. Źródło:

Mikołaj Kukliński. Podatek samochodowy. Źródło: Mikołaj Kukliński Podatek samochodowy W mediach niedawno pojawiła się informacja, że Ministerstwo Finansów pracuje nad nowym podatkiem, który miałby obowiązywać właścicieli samochodów niespełniających

Bardziej szczegółowo

ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE. Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014

ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE. Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014 ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014 DLACZEGO POTRZEBNA JEST DYSKUSJA? wyczerpywanie się stosowanych dotychczas źródeł energii problem ekologiczny (efekt cieplarniany)

Bardziej szczegółowo

Monitoring i ocena środowiska

Monitoring i ocena środowiska Monitoring i ocena środowiska Monika Roszkowska Łódź, dn. 12. 03. 2014r. Plan prezentacji: Źródła zanieczyszczeń Poziomy dopuszczalne Ocena jakości powietrza w Gdańsku, Gdyni i Sopocie Parametry normowane

Bardziej szczegółowo

Karta informacyjna. Nazwa projektu

Karta informacyjna. Nazwa projektu Karta informacyjna Nazwa projektu Opis Projektu Inwentaryzacja emisji Arkusz kalkulacyjny inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie Gminy Borowie, wykonany na potrzeby Planu Gospodarki Niskoemisyjnej

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXV/374/2009 RADY MIASTA TOMASZÓW LUBELSKI. z dnia 27 listopada 2009 r.

UCHWAŁA NR XXXV/374/2009 RADY MIASTA TOMASZÓW LUBELSKI. z dnia 27 listopada 2009 r. Województwa Lubelskiego Nr 150 13090 3209 UCHWAŁA NR XXXV/374/2009 RADY MIASTA TOMASZÓW LUBELSKI z dnia 27 listopada 2009 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych na 2010

Bardziej szczegółowo

Analiza kosztów prywatnych i społecznych dla autobusu miejskiego zasilanego elektrycznie i konwencjonalnie

Analiza kosztów prywatnych i społecznych dla autobusu miejskiego zasilanego elektrycznie i konwencjonalnie Mariusz Trela AGH w Krakowie 1 Analiza kosztów prywatnych i społecznych dla autobusu miejskiego zasilanego elektrycznie i konwencjonalnie Wprowadzenie Właściciele taborów pojazdów komunikacji miejskiej

Bardziej szczegółowo