Studia podyplomowe dla nauczycieli w zakresie: Przygotowanie pedagogiczne do nauczania języka angielskiego 2007 / 2008 Szczegółowe programy modułów

Transkrypt

1 Studia podyplomowe dla nauczycieli w zakresie: Przygotowanie pedagogiczne do nauczania języka angielskiego 2007 / 2008 Szczegółowe programy modułów SEGMENT I: Podstawy merytoryczne nauczania języka angielskiego Moduł I.1: Psychologia I.1.A Forma zajęć: wykłady I.1.B Cele Prezentacja teoretycznych ujęć procesu rozwoju osobowości. Analiza problemów szkolnych jako skutku zaburzeń w rozwoju. I.1.C Tematyka 1. Temperament jako podstawa osobowości. Wpływ temperamentu na sposób uczenia się. 2 godz. 2. Stres psychologiczny i jego następstwa u dorosłych i u dzieci 4 godz. 3. Psychodynamiczne teorie rozwoju osobowości i ich wykorzystanie w praktyce nauczycielskiej 10 godz. 4. Poznawcze teorie rozwoju rozwój myślenia u dzieci i młodzieży 2 godz. 5. Humanistyczne ujęcie rozwoju rozwój świadomości i samoświadomości. Nowe podejście do terapii, wychowania i wspierania rozwoju 6 godz. 6. Dysleksja w aspekcie nauczania języków obcych 2 godz. 7. Zaburzenia emocjonalne u dzieci i dorosłych 4 godz. I.1.D Literatura Ashcraft D. : Teorie osobowości. Studia przypadków. PWN, Warszawa, 2002 Birch A. : Psychologia rozwojowa w zarysie. PWN, WARSZAWA, 2005 Bogdanowicz M., Smoleń M. : Dysleksja w nauczaniu języków obcych. Gdańsk, Borkowska A., Domańska Ł. : Neuropsychologia kliniczna dziecka. PWN, Warszawa, 2006 Hall. C., Lindzey G.: Teorie osobowości. PWN,Warszawa, 2001 Oleś P.: Wprowadzenie do psychologii osobowości. Scholar, Warszawa Strelau J.: Psychologia różnic indywidualnych. Scholar, Warszawa, 2002 Zimbardo Ph., Gerrig R.: Psychologia i życie. Warszawa, PWN, 2006 I.1.E Forma zaliczenia: egzamin

2 Moduł I.2: Psychologia I.2.A Forma zajęć: ćwiczenia I.2.B Cele - zaznajomienie z problemami badawczymi w zakresie psycholingwistyki - przybliżenie problematyki uwarunkowań procesu wychowawczego, trudności, popełnianych błędów przez rodziców i pedagogów - przedstawienie zadań wychowawczych determinujących rozwój i kształtowanie osobowości dziecka - zwrócenie uwagi na koncepcje wychowawcze pomocne w podnoszeniu jakości życia -przybliżenie mechanizmów wpływu społecznego i znaczenia budowania autoprezentacji - nabycie umiejętności prowadzenia komunikacji i mediacji w relacjach społecznych. I.2.C Tematyka - elementy psycholingwistyki: neurofizjologiczne podstawy języka, funkcje języka, filogeneza i społeczne podstawy języka, okres przedsłowny, wczesny rozwój słownika, błędy semantyczne, struktura języka i jej opanowanie, kompetencje językowe i komunikacyjne - uwarunkowania procesu komunikacji: osoba nadawcy, odbiorcy, czynniki zakłócające komunikowanie się, skuteczność komunikowania, zasady słuchania aktywnego - kierowanie i zarządzanie grupą: warunki powstania grupy, cechy stosunków międzygrupowych, dynamika grupy, strategie wykorzystywane w relacji nauczyciel - uczeń, kierowanie współdziałające - zagadnienia związane z uczeniem się: efektywność, osobowość ucznia a jego edukacja, podmiotowość ucznia i nauczyciela w procesie edukacyjnym, motywowanie ucznia do współpracy - psychologiczna analiza kontaktów nauczyciel - rodzic - dziecko - problematyka trudności dzieci i młodzieży: stres, uzależnienia, depresja, odmowa chodzenia do szkoły, zachowania agresywne, zaburzenia łaknienia, uczestnictwo w sektach - mechanizmy wpływu społecznego, manipulowanie innymi ludźmi, zachowania asertywne - procesy grupowe, mechanizmy rządzące grupą, współzawodnictwo, podejmowanie działań ryzykownych, rola lidera - problem wypalenia zawodowego - mit czy rzeczywistość. I.2.D Literatura Aronson E. (i inni), Psychologia społeczna. Serce i umysł, Poznań 1997 Bartosz B., Zaburzona relacja uczeń - nauczyciel jako czynnik nerwicogenny W: Biologiczne i środowiskowe uwarunkowania zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży. Materiały z konferencji naukowej we Wrocławiu r., Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem, Wrocław 1999 Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi, Gdańsk 1996 Gurycka A., Błąd w wychowaniu, Warszawa 1990 Heyne D., Rollings S., Niechęć do szkoły. Jak pomóc dziecku, które opuszcza lekcje i wagaruje, Gdańsk 2004 Łupicka - Szczęśnik D., Zachowania nieprofesjonalne nauczycieli - analiza jakościowa (artykuł oddany do druku) Sawicka K., Socjoterapia, Warszawa 1999 Sęk H. (red.), Psychologia kliniczna t. 1-2, Warszawa 2005 Siek S., Autopsychoterapia, Warszawa 1985 Strelau J. (red.), Psychologia t.2. Psychologia ogólna, Gdańsk 2000 Wojciszke B., Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, Warszawa 2002 Zorraquino J. C., Depresja u dzieci i młodzieży, Kraków 2002 I.2.E Forma zaliczenia: zaliczenie

3 Moduł I.3: Pedagogika I.3.A Forma zajęć: wykłady I.3.B Cele zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami z zakresu pedagogiki ogólnej, metodologii badań pedagogicznych, dydaktyki, teorii wychowania i pedeutologii; zapoznanie studentów z aktualną sytuacją polskiego systemu oświaty w kontekście reformy edukacji; rozwijanie umiejętności krytycznej refleksji nad teorią i praktyką edukacyjną w Polsce oraz I.3.C Tematyka wspólne wypracowywanie projektów zmian; rozwijanie umiejętności weryfikowania własnych kompetencji zawodowych oraz takiego ich wzbogacania, by świadomie i skutecznie realizować pracę dydaktyczną i wychowawczą w szkole. 1. Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin a. podstawowe pojęcia w pedagogice b. subdyscypliny pedagogiki c. związek pedagogiki z innymi naukami 2. Metody zbierania danych w badaniach pedagogicznych a. metody jakościowe b. metody ilościowe 3. Istota i przedmiot badań teorii wychowania a. naukowe i potoczne teorie wychowania b. orientacje badawcze w teoriach wychowania c. nowe kategorie pojęciowe współczesnej teorii wychowania 4. Nauczanie i uczenie się a. cele kształcenia b. treści kształcenia programy i podręczniki szkolne c. metody kształcenia d. egzaminy i ocenianie szkolne e. planowanie pracy z uczniami f. style nauczania g. wzory uczenia się. Strategie nauczania 5. Szkoła i jej kultura a. elementy kultury szkoły b. język i wzorce porozumiewania się w klasie szkolnej c. ład i dyscyplina d. motywacyjna funkcja środowiska uczenia się 6. Reformowanie oświaty w Polsce 7. Edukacja a stratyfikacja społeczna 8. Kultura popularna jako czynnik socjalizacji a. kultura konsumpcji

4 I.3.D Literatura b. kultura instant c. kultura upozorowania d. kultura kultu ciała i seksualności e. amerykanizacja f. globalny nastolatek g. generacja X h. kult sukcesu Arends R., Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa Eby J., Smutny J., Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa Hamer H., Klucz do efektywności nauczania, Wyd. Veda, Warszawa 1994 Konarzewski K. (red.), Sztuka nauczania. Szkoła, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Kruszewski K. (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika t. 1, 2, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Mayor F., Przyszłość świata, Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych, Warszawa Meighan R., Socjologia edukacji, Wyd. UMK, Toruń Niemierko B., Między oceną szkolna a dydaktyką, WSiP, Warszawa Nyczaj-Drąg M., Współprzestrzenie edukacji, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków Pearson A., Nauczyciel. Teoria i praktyka w kształceniu nauczycieli, WSiP, Warszwa Speck O., Być nauczycielem, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk Śliwerski B. (red.), Pedagogika t. 1, 2, 3, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk Szymański M.S., Twórczość i style poznawcze uczniów, PWN, Warszawa Tuohy D., Dusza szkoły, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Walker D., Soltis J., Program i cele kształcenia, WSiP, Warszawa I.3.E Forma zaliczenia: egzamin

5 Moduł I.4: Pedagogika I.4.A Forma zajęć: ćwiczenia I.4.B Cele zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami z zakresu pedagogiki ogólnej, metodologii badań pedagogicznych, dydaktyki, teorii wychowania i pedeutologii; zapoznanie studentów z aktualną sytuacją polskiego systemu oświaty w kontekście reformy edukacji; rozwijanie umiejętności krytycznej refleksji nad teorią i praktyką edukacyjną w Polsce oraz wspólne wypracowywanie projektów zmian; rozwijanie umiejętności weryfikowania własnych kompetencji zawodowych oraz takiego ich wzbogacania, by świadomie i skutecznie realizować pracę dydaktyczną i wychowawczą w szkole. I.4.C Tematyka 1. Współczesne prądy i kierunki pedagogiczne a. Pedagogika pragmatyzmu b. Konstruktywizm c. Pedagogika emancypacyjna d. Pedagogika krytyczna e. Pedagogika postmodernizmu 2. Uwarunkowania procesu uczenia się a. uwarunkowania dotyczące osoby ucznia (płeć, styl poznawczy, zdolności, dysfunkcje itd.) b. uwarunkowania dotyczące środowiska szkolnego c. uwarunkowania dotyczące środowiska rodzinnego 3. Wychowanie a socjalizacja a. wychowanie i socjalizacja w kontekście przemian społeczno-kulturowych b. trudności wychowawcze i ich przyczyny 4. Nauczyciel a. kompetencje nauczyciela b. rozwój zawodowy i życiowy nauczyciela c. kształcenie nauczycieli d. kierownicze i interakcyjne funkcje nauczyciela e. twórczość pedagogiczna nauczyciela 5. Praca z uczniem wybitnie zdolnym 6. Praca z uczniem z trudnościami edukacyjnymi 7. Media, Mass media i multimedia w edukacji 8. Agresja i przemoc w szkole 9. Współpraca szkoły z rodziną ucznia i środowiskiem lokalnym 10. Skutki reformy oświaty w Polsce- analiza dostępnych wyników badań I.4.D Literatura Arends R., Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa 1994.

6 Eby J., Smutny J., Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa Hamer H., Klucz do efektywności nauczania, Wyd. Veda, Warszawa 1994 Konarzewski K. (red.), Sztuka nauczania. Szkoła, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Kruszewski K. (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika t. 1, 2, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Mayor F., Przyszłość świata, Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych, Warszawa Meighan R., Socjologia edukacji, Wyd. UMK, Toruń Niemierko B., Między oceną szkolna a dydaktyką, WSiP, Warszawa Nyczaj-Drąg M., Współprzestrzenie edukacji, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków Pearson A., Nauczyciel. Teoria i praktyka w kształceniu nauczycieli, WSiP, Warszwa Speck O., Być nauczycielem, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk Śliwerski B. (red.), Pedagogika t. 1, 2, 3, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk Szymański M.S., Twórczość i style poznawcze uczniów, PWN, Warszawa Tuohy D., Dusza szkoły, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Walker D., Soltis J., Program i cele kształcenia, WSiP, Warszawa I.4.E Forma zaliczenia: zaliczenie

7 Moduł I.4:Teoria języka obcego. I.5.A Forma zajęć: wykłady I.4.B Cele Wiedza o języku i świadomość formy językowej jest niezbędnym elementem wiedzy nauczyciela języka obcego. Zajęcia maja na celu wspólne zbudowanie definicji języka obcego, jakiego uczymy, co ułatwi rozumienie treści i terminów dydaktyki metodyki nauczani języka angielskiego. I.5.C Tematyka 1. Próba stworzenia definicji języka. Znak i formy wyróżniające. Funkcje języka. 2. Językowy obraz świata. Organizacja procesów komunikacji. Ekspresja i strategie. 3. Od kompetencji komunikacyjnej do dydaktyki języka obcego. Wiedza i umiejętności w nauce języka obcego. 4. Język angielski we współczesnym świecie. Pragmatyka językoznawcza. 5. Język angielski jako język obcy i jako język drugi. Próba definicji języka, jakiego uczymy. I.5.D Literatura Brown, G. & K. Malmkaer, (1995),Language and Understanding, OUP, Oxford. Crystal, D (1990), Linguistics, Penguin, UK. Fromkin, V. & R. Rodman,An Introduction to Language, H&B College Publishers Stern. H. H (2001), Fundamental Concepts of Language Teaching,OUP,Oxford. Pinker, S. (1995),The Language Instinct, Harper Perennial, New York. Widdowson, H.G. (1999), Aspects of Language Teaching, OUP, Oxford. I.5.E Forma zaliczenia: zaliczenie

8 I. Moduł I.6: Wybrane elementy leksykologii i semantyki języka angielskiego I.6.A Forma zajęć: wykłady I.6.B Cele: Zaznajomienie studentów z aktualnymi tendencjami w badaniach z zakresu semantyki i leksykologii istotnych dla nauczania języka obcego. I.6.C Tematyka 1. Słownictwo angielskie: opis ilościowy, przetwarzanie danych korpusowych, rankingi częstotliwości i ich implikacje w dydaktyce; leksykon umysłowy: przetwrzanie receptywne i produktywne, słowo w kontekście. 2. Morfologia: morfem, alomorf, typologia morfemów; produktywność derywacji; procesy słowotwórcze: derywacja, złożenie, 'clipping', 'back-formation', akronimia, konwersja, zapożyczenia, blending, 3. Słowo w zdaniu: słowa a części mowy, koncepcja frazy nominalnej, werbalnej, przysłówkowej; podmiot i dopełnienie, typ morfemu a część mowy (np. free lexical - noun, free functional - determiner). 4. Semantyka: denotacja, konotacja, referencja, synonimia, antonimia, hyponimia, polisemia, homonimia, metonimia; teoria prototypów i podobieństwa rodzinnego, klasyczne (binarne) i gradualne podejście do znaczenia. 5. Typologia jednostek leksykalnych w odniesieniu do struktury morfologicznej: free+bound morpheme (derywaty), free+free morpheme (złożenie), lexical verb + particle (związek frazeologiczny, jednostki polimorficzne; transparencja semantyczna a przyswajalbność słownictwa. I.6.D Literatura Burton-Roberts, N. (1986) Analysing sentences, London: Longman. Hatch, E. and Brown, C. (1995) Vocabulary, semantics and language education, New York: Press Syndicate of the University of Cambridge. Kuczyński, M. (2005) Backgroung knowledge and second language vocabulary: Oficyna Wydawnicza UZ Schmitt, N. and McCarthy, M. (1997) Vocabulary: Description, acquisition and pedagogy, CUP. Yule, G. (1996) The study of language, CUP. I.4.E Forma zaliczenia: zaliczenie

9 Moduł I.7: Fonetyka języka angielskiego I.7.A Forma zajęć: ćwiczenia I.7.B Cele Cel kursu jest dwojaki: obejmuje zaznajomienie studentów z podstawowym zakresem wiedzy dotyczącym fonetyki artykulacyjnej oraz ćwiczenia rozwijające umiejętność wykorzystania systemu transkrypcji fonetycznej opracowanego przez International Phonetic Association w odniesieniu do brytyjskiej odmiany języka angielskiego. Osiągniecie tych celów wymaga opanowania w zakresie praktycznym wiadomości o procesie artykulacji dźwięków języka, podstawowych wiadomości z zakresu fonologii oraz opanowania umiejętności zapisu transkrypcji fonetycznej jak i percepcji oraz identyfikacji dźwięków. Kurs obejmuje również analizę zależności pomiędzy systemem graficznym a fonologicznym języka angielskiego oraz wstępny opis zróżnicowania wewnętrznego w systemie fonologicznym języka angielskiego. I.7.C Tematyka 1. Opis procesu artykulacji dźwięków. 2. Klasyfikacja dźwięków 3. Pojęcie fonemu. 4. System samogłosek w języku angielskim. 5. System spółgłosek w języku angielskim. 6. Zależność pomiędzy ortografią a wymową w języku angielskim. 7. Akcent wyrazowy w języku angielskim. 8. Intonacja w potocznym języku angielskim. 9. Opis wybranych procesów fonologicznych. 10. Interferencja fonetyczna pomiędzy językiem polskim a angielskim. I.7.D Literatura Roach, Peter, English Phonetics and Phonology, CUP. Sobkowiak, Włodzimierz, English Phonetics for Poles, Bene Nati. I.7.E Forma zaliczenia: zaliczenie

10 I.8.A Forma zajęć: ćwiczenia I.8.B Cele Moduł I.8: Kulturoznawstwo wiadomości o krajach anglojęzycznych. Konsolidacja wiedzy studentów oraz rozszerzenie wiadomości z zakresu wiedzy o współczesnej kulturze, bieżącym życiu i społeczeństwie Zjednoczonego Królestwa oraz innych krajów anglojęzycznych. I.8.C Tematyka 1. Analiza obecnej sytuacji w kraju oraz aktualnych uwarunkowań społecznych. Wybrane elementy geografii fizycznej, przemysł, główne ośrodki miejskie, trendy społeczne, podział na północ i południe. 2. Szkocja. Analiza obecnej sytuacji w kraju oraz aktualnych uwarunkowań społecznych. Wybrane elementy geografii fizycznej, przemysł, główne ośrodki miejskie, trendy społeczne przekazanie władzy ośrodkom lokalnym. Szkocki nacjonalizm. 3. Walia. Analiza obecnej sytuacji w kraju oraz aktualnych uwarunkowań społecznych. Wybrane elementy geografii fizycznej, przemysł, główne ośrodki miejskie, trendy społeczne przekazanie władzy ośrodkom lokalnym. 4. Irlandia i Irlandia Północna. Analiza obecnej sytuacji w kraju oraz aktualnych uwarunkowań społecznych. Wybrane elementy geografii fizycznej, przemysł, główne ośrodki miejskie, trendy społeczne, podziały religijne, proces pokojowy. 5. Brytyjskie środki masowego przekazu I ich rola w społeczeństwie. Historia prasy brytyjskiej. Trendy we współczesnej prasie brytyjskiej. BBC, radio i telewizja cyfrowa. 6. Brytyjski przemysł filmowy. Historia i współczesne kierunki. Znani reżyserzy, aktorzy i aktorki. Najważniejsze filmy oraz nagrody filmowe. Zakres w jakim rząd brytyjski sponsoruje przemysł filmowy. 7. Brytyjski przemysł muzyczny. Najważniejsze zespoły od początku lat 50-ych. Scena muzyczna I polityczna w Zjednoczonym Królestwie. Główne nagrody muzyczne i sponsoring. 8. Historia sztuki brytyjskiej. Analiza zasadniczych okresów w historii sztuki. Najważniejsi twórcy brytyjscy, Constable, Turner. Aktualne kierunki w sztuce. Najważniesze galerie I festiwale sztuki w Zjednoczonym Królestwie 9. Dominujące wyznania religijne w Zjednoczonym Królestwie. Historia kościoła anglikańskiego, zmiany w kościele anglikańskim, nauczanie religii w szkołach. 10. Moda w Wielkiej Brytanii. Cechy charakterystyczne mody w dwudziestym wieku. Głównie projektanci mody w Zjednoczonym Królestwie. Brytyjskie mundury i praktyczne zastosowania trendów w modzie. 11. Sport w Wielkiej Brytanii. Historia piłki nożnej i rugby. Kalendarz rozgrywek sportowych i najważniejsze wydarzenia. Sport w środkach masowego przekazu. Sponsoring w sporcie, przyszłość sportu w Zjednoczonym Królestwie. 12. Obecność kultury brytyjskiej na świecie. Pozycja Zjednoczonego Królestwa w Europie i na świecie. Główny brytyjski towar eksportowy. Wspólnota Brytyjska i jej związki z innymi państwami. 13. Stereotypy brytyjskie i o Wielkiej Brytanii. Postrzeganie Brytyjczyków na świecie oraz przez inne narodowości zamieszkujące Zjednoczone Królestwo. I.8.D Literatura Britain, Oxford, 1995 James.O Driscoll. Britain in Close-Up, Longman, 1993, David McDowall Britain Explored, Longman, 1992, Paul Harvey and Rhodri Jones British Civilization, Routledge, 1989, John Oakland Life in Modern Britain, Longman, 1991, Peter Bromhead I.8.E Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Moduł I.9: Gramatyka pedagogiczna języka angielskiego. I.9.A Forma zajęć: ćwiczenia I.9.B Cele Główne cele kursu to pogłębienie przez uczących się znajomości prawideł rządzących strukturą języka, łącznie z utrwaleniem metajęzyka niezbędnego do jego opisu oraz znajomości metodyki nauczania gramatyki, a poprzez to pogłębienie świadomości językowej. Omawia się między innymi kategorie i funkcje składników zdania,

11 zagadnienia aspektu, trybu i czasu gramatycznego, elementy składni i morfologii oraz funkcjonowanie gramatyki na poziomie dyskursu. I.9.C Tematyka 1. Części mowy i ich realizacje funkcjonalne w zdaniu. Pojęcie zdania. 2. Syntaktyczne składniki zdania i ich funkcje [1]. 3. Syntaktyczne składniki zdania i ich funkcje [2]. 4. Realizacja czasownika w języku angielskim. 5. Dyskurs tekst jako punkty wyjściowe analizy gramatycznej. 6. Gramatyka języka mówionego 7. Elementy morfologii języka angielskiego. 8. Aspekt w języku angielskim 9. Modalność w języku angielskim 10. Test zaliczeniowy I.9.D Literatura Alexander L. G. (1994) Longman Advanced Grammar. Longman Batstone R. (1994) Grammar. OUP Biber D. (1999) Longman Grammar of Spoken and Written English. Pearson Blundell J. (1995) Function in English. OUP Broughton G. (1990) Penguin English Grammar A-Z. Penguin Books Broughton G. (1990) Penguin English Grammar A-Z. Exercises. Penguin Books Bywater F. (1996) A Proficiency Course in English. Longman Cargill C. (1987) A Teson Professional Anthology. National Textbook Company Chalker S. (1992) A Student s English Grammar Workbook. Longman Chalker S. and Wiener E. (1994) The Oxford Dictionary of English Grammar. OUP Downing A. and Locke P. (1995) A University Course in English Grammar. Phoenix ELT Graver B. (1990) Advanced English Practice. OUP Greenbaum S. and Quirk R. (1990) A Student s Grammar of the English Language. Pearson Guth H. (1996) New College Handbook. Wadsworth Marius R. and Wiener H. (1993) College Handbook. McGraw-Hall Swan M. (1998) Practical English Usage. OUP Ur P. (2001) Grammar Practice Activities. CUP I.9.E Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną

12 Moduł I.10: Wykorzystanie tekstu literackiego w nauczaniu języka angielskiego. I.10.A Forma zajęć: ćwiczenia I.10.B Cele przedstawić słuchaczom potencjał zawarty w tekstach literackich jako materiałach dydaktycznych nauczyć słuchaczy doboru tekstów do odpowiednich grup wiekowych i poziomowych oraz wykorzystywania tych materiałów na lekcjach jęz. obcego stworzyć słuchaczom szansę uczestniczenia w pracy z tekstem literackim i doświadczenia różnych sposobów wykorzystania tekstów odświeżyć/umożliwić słuchaczom kontakt z tekstami literackimi, a przez to zachęcić ich do czytania literatury w oryginale w celu udoskonalania języka i dla przyjemności I.10.C Tematyka i forma realizacji 1. obawy i problemy nauczycieli związane z wykorzystaniem tekstu literackiego 2. zalety tekstu literackiego: opowiadań wierszy sztuk 3. cele, jakie można osiągnąć przy wykorzystaniu tekstu literackiego 4. kryteria doboru tekstu 5. sposoby wykorzystania podejście i techniki Realizacja kursu: kurs zakłada aktywne uczestnictwo słuchaczy: czytanie w domu wybranych tekstów, a następnie ich wspólną analizę na zajęciach uczestniczenie w ćwiczeniach opartych na tekstach literackich przygotowanie i przeprowadzenie ćwiczeń w czasie zajęć (praca w grupach) przygotowanie projektu lekcji opartej na wykorzystaniu tekstu literackiego z uzasadnieniem wszystkich decyzji (wybór, cele, techniki) jako podstawy zaliczenia kursu I.10.D Literatura Carter, R., Long, M.N. Teaching literature. Longman 1991 Collie,J., Slater, J. Literature in the Language Classroom. CUP 1991 Lazar, G. Literature and Language Teaching. CUP 1993 Ur, P. A Course in Language Teaching. CUP 1996 Bassnet, S., Grundy, P. Language through Literature. Longman 1993 Carter, R., Long, M.N. The Web of Words. CUP 1996 Collie, J., Slater, J. Short Stories for Creative Language Classroom. CUP 1994 Cotrell, J. Creative Drama in the Classroom Vols. 1-2, National textbook Company, Lincolnwood, Illinois Dougill, J. Drama Activities for Language Learning. Modern English Publications 1991 Duff, A., Maley, A. Short and Sweet. Vols. 1-2 Duff, A., Maley, A. Drama Techniques in Language Learning Maley, A., Duff, A. The Inward Ear. Cambridge University Press 1990 MacKay, R. Poems. Modern English Publications 1987 Wessels, Ch. Drama I.10.E Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną

13 Moduł I.11: Emisja głosu I.11.A Forma zajęć: ćwiczenia I.11.B Cele Efekty kształcenia i kompetencje: Umiejętności i kompetencje w zakresie: posługiwania się aparatem głosowym, znajomości zasad prawidłowej emisji (dykcji i impostacji głosu) C Tematyka 1. Głos narzędziem pracy nauczyciela 2. Cele i zadania emisji głosu. Uwarunkowania higieny głosu 3. Podparcie oddechowe i ćwiczenia usprawniające aparat oddechowy 4. Ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny. 5. Praktyczne wykorzystanie ćwiczeń dykcyjnych (praca z tekstem) językowe potyczki z głosem 6. Poznaj swój głos (samodzielna praca w zakresie sprawnego aparatu głosotwórczego) 7. Możliwości wykorzystania emisji głosu w pracy zawodowej 8. Terapeutyczne właściwości prawidłowej emisji głosu. 9. Elementy ekspresji scenicznej - inscenizacje Słowa kluczowe Głos, komunikacja, rezonans, oddech, typy oddychania, artykulacja, impostacja, intonacja, schorzenia narządu głosu, profilaktyka zaburzeń głosu, rehabilitacja głosu, metody kształcenia głosu, terapia dźwiękiem, blokady emocjonalne. Wymagania wstępne Umiejętności i kompetencje w zakresie sprawnego posługiwania się aparatem głosotwórczym, dobra kondycja psychofizyczna D Literatura Gawrońska M., Podstawy wymowy i impostacji głosu. Wrocław 2001 Kataryńczuk-Mania L. (red), Innowacje pedagogiczne w edukacji muzycznej dzieci i młodzieży. Zielona Góra 2000 Kataryńczuk-Mania L., Kowalkowska I. (red.) Profilaktyka i rehabilitacja głosu, mowy. Zielona Góra 2006 Laskowska H., Podstawy emisji głosu. Bydgoszcz 2000 Leary M., Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji. Gdańsk 1999 Łastik A., Poznaj swój głos. Warszawa 2002 Oczkoś M., Abecadło mówienia. Wrocław 1999 Śliwińska-Kowalska M. (red), Głos narzędziem pracy. Łódź 1999 Toczyska B., Sarabanda w chaszczach. Gdańsk 1999 Uchyła-Zroski J., Głos mówiony i śpiewany. Z zagadnień pedagogiki muzycznej. Piotrków Trybunalski 1998 Walczak M., Ćwiczenia artykulacyjne. Łódź 1979 Wieczorkiewicz B., Sztuka mówienia. Warszawa E Forma zaliczenia: zaliczenie SEGMENT II: Kompetencje dydaktyczne nauczyciela języka angielskiego

14 Moduł II.1: Teoria uczenia się i nauczania języków obcych. (wykłady) II.1.A Forma zajęć: wykłady II.1.B Cele ogólne uświadomienie uczestnikom interdyscyplinarnego związku między teorią akwizycji języka obcego a praktyką nauczania; umotywowanie do wypracowania własnej, zintegrowanej interpretacji procesów składających się na akwizycję języka obcego; rozwijanie umiejętności analitycznego, selektywnego i teoretycznie relewantnego podejścia do różnych narzędzi glottodydaktycznych, jak też przeprowadzania ich ewaluacji w odniesieniu do konkretnych sytuacji uczenia się języka. Cele szczegółowe rozwijanie zrozumienia dla roli teorii w uczeniu się/nauczaniu L2; zapoznanie z najbardziej znamiennymi teoriami akwizycji języka ojczystego (L1) i obcego (L2); kształcenie zdolności rozpatrywania metod nauczania L2 w szerszym kontekście teoretycznym; wdrażanie do przeprowadzania zarówno kontrastywnej, jak i komparatywnej analizy omawianych metod nauczania L2; uzmysłowienie znaczenia danych empirycznych dla rozwoju teorii uczenia się/nauczania L2; uwrażliwienie na złożoność relacji uczeń nauczyciel; podkreślenie roli eklektyzmu w nauczaniu L2. II.1.C Tematyka 1. Wprowadzenie zaznaczenie roli teorii w uczeniu się/nauczaniu języka; koncepcje podejścia, metody, syllabusa, czynności, zadania w ujęciu E. Anthony ego i M. Lewisa; studia nad akwizycją L2 jako interdyscyplinarna dziedzina badań; możliwości efektywnego stosowania narzędzi glottodydaktycznych w oderwaniu od ich przesłanek teoretycznych? (przykłady w odniesieniu do wieku i kompetencji językowych ucznia). 2. Metoda gramatyczno tłumaczeniowa a metoda bezpośrednia komparatywno ewaluacyjna charakterystyka obu metod; znaczenie dedukcyjnego i indukcyjnego opanowywania języka.

15 3. Behawiorystyczno strukturalne podstawy metody audiolingwalnej (USA) i nauczania sytuacyjnego (Anglia) naukowo opisowa analiza języków w ujęciu L. Bloomfielda, E. Sapira, Ch. Hocketta; behawiorystyczna interpretacja języka jako inwentarza wyuczonych nawyków (B. F. Skinner Zachowanie werbalne ); ewaluacyjna charakterystyka obu metod; znaczenie warunkowania sprawczego i substytutów leksykalnych w nauce L2; metoda Callana jako współczesna wersja metody audiolingwalnej; 4. Natywistyczne i funkcjonalistyczne uwarunkowania komunikacyjnego nauczania języka (CLT) hipoteza wrodzoności umiejętności językowych (N. Chomsky) Chomsky vs. Skinner krytyka Zachowania werbalnego ; podejście funkcjonalistyczne (J. Bruner, D. Hymes, M. A. K. Halliday) zasada informatywności; system wspierania językowego; CLT charakterystyka ewaluacyjna ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji komunikacyjnej, poprawności sytuacyjnej, spiralnego uczenia się; 5. Niekonwencjonalne (alternatywne) metody nauczania L2 i ich związek z psychologią humanistyczną eklektyzm w edukacji; metody alternatywne metoda przyswajania języka w przyjaznym otoczeniu (Community Language Learning CLL Ch. Curran) (fuzja czynników autorefleksyjnych i interpersonalnych, znaczenie portfolio językowego); metoda cichego nauczania języka (the Silent Way C. Gattegno) (odkrywcze uczenie się, rola pomocy dydaktycznych tzw. Cuisinere rods); sugestopedia (suggestopaedia G. Lozanov) (dramatyzacja + emocjonalizacja procesu uczenia się, wpływ sugestii i autosugestii na przyswajanie języka odgrywanie ról wg modelu PERSONA); podejście naturalne (the Natural Approach S. Krashen) (przedłużona faza cicha, dominacja znaczenia i sprawności komunikacyjnych nad strukturalnym aspektem języka); 6/7. Nauczanie języka obcego dzieci okresy sensoryczne w rozwoju ontogenetycznym (M. Montessori); hipoteza wieku krytycznego w odniesieniu do akwizycji L1 (E. Lenneberg) i L2 (W. Penfield, L. Roberts); Piagetowska teoria rozwoju poznawczego; strefa najbliższego rozwoju wg L. Vygotsky ego; metoda Helen Doron; metoda odpowiedzi całym ciałem (Total Physical Response (TPR) J. J. Asher) (prawohemisferyczny start językowy, uspójnianie struktur mózgowych, rola pomocy dydaktycznych tzw. Student Kits); technika inscenizacyjna i jej rola w integrowaniu afektywnych, kognitywnych i motorycznych mechanizmów rozwojowych; dlaczego warto uczyć dzieci pisania w L2; 8. Znaczenie inteligencji i uzdolnień językowych w akwizycji L2 rola testów w określaniu predyspozycji językowych ucznia (MLAT, PLAB); klasyczne podejście A. Bineta (iloraz inteligencji (IQ) i jej genetycznie zdeterminowana jakość);

16 współczesne podejście koncepcja inteligencji emocjonalnej wg D. Golemana; koncepcja wielokrotnych inteligencji wg H. Gardnera; triarchiczna koncepcja inteligencji wg R.J. Sternberga. 9. Style uczenia się typologia stylów uczenia się zależność/niezależność od pola; tolerancja/nietolerancja wieloznaczności; refleksyjność/impulsywność; dominacja lewej/prawej hemisfery hipoteza prawej hemisfery R. Sperry ego; Programowanie Neurolingwistyczne; 10. Strategie uczenia się typologia (strategie kognitywne, metakognitywne, komunikacyjne); charakterystyka i egzemplifikacja różnych typów strategii; strategie a autonomia ucznia; modele kształcenia strategii uczenia się. 11. Czynniki osobowościowe typologia (ekstrawersja/introwersja, poczucie własnej wartości, empatia, zahamowania, obawa etc.); dodatni i ujemny wpływ obawy (niepokoju) na akwizycję języka; rola językowego ja w redukowaniu zahamowań związanych z poczuciem własnej odrębności; czynniki osobowościowe w odniesieniu do różnych, opisanych przez Piageta, faz rozwoju poznawczego; cechy ucznia pragnącego osiągnąć sukces w nauce L2 modele Rady Europy i J. Rubina. 12. Behawiorystyczna teoria akwizycji L2 hipoteza analizy kontrastywnej (R. Lado) pojmowanie wstępnych danych językowych (input) w kategoriach środowiskowych; błędy w L2 jako efekt nawyków językowych przeniesionych z L1 (pojęcie interferencji; hierarchia trudności jako empiryczny model przewidywania błędów). 13. Natywistyczna i interakcjonistyczna interpretacja akwizycji L2 zerowa opcja dla nauczania gramatyki; miejsce teorii Chomsky ego w wyjaśnieniu znajomości składni i gramatyczności wypowiedzi w L2; Krashenowski Model Monitora nabywanie a uczenie się języka (podkreślenie odrębności obu procesów); język + wiedza poznawcza + interakcja społeczna; uzupełnienie teorii Krashena dialektyczny model funkcji i formy wg G. Sampson; model wysokiego/niskiego poziomu generowania wstępnych danych językowych wg H. W. Seligera; 14. Teoria języka ucznia kognitywizm hipoteza współzależności L1 i L2 (odniesienie do naturalnych/szkolnych warunków akwizycji języka, pamięci, uprzedniej wiedzy ucznia, języka opiekunek/języka nauczyciela, a także do różnic w stosowaniu strategii uczenia się, w wyznaczanych celach czy w stopniu osiąganego sukcesu); zasada naturalnej kolejności w akwizycji języka (nawiązanie do fazy cichej, symplifikacji semantycznej, struktur syntaktycznych, studiów nad przyswajaniem morfemów, schematycznych zwrotów językowych);

17 język ucznia jako tzw. kompetencja przejściowa; fazy powstawania języka ucznia; charakterystyka kontinuum języka ucznia (teoria wbudowanego syllabusa wg P. S. Cordera); 15. Błędy w akwizycji języka poznawcza a behawiorystyczna analiza błędów; błąd a omyłka; etapy poznawczej analizy błędów; błędy leksykalne/gramatyczne, lokalne/globalne; egzemplifikacja różnych kategorii błędów; korekta nauczyciela, korekta rówieśników, autokorekta, korekta werbalna/pisemna; korekta a ocenianie, korekta a informacje zwrotne; sposoby uświadamiania uczniom popełnionych przez nich błędów; II.1.D Literatura Aitchison, J Introducing Language and Mind. London: Penguin Books Ltd. Brown, H. D Teaching by Principles. An Interactive Approach to Language Pedagogy. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Regents. Brown, H. D Principles of Language Learning and Teaching. White Plains, NY: Longman. Corder, S. P Error Analysis and Interlanguage. Oxford: OUP. Dakowska, M Models of Language Use and Language Learning in the Theory of Language Didactics. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Dakowska, M Psycholingwistyczne podstawy dydaktyki jezyków obcych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Ellis, R Understanding Second Language Acquisition. Oxford: OUP. Ellis, R Classroom Second Language Development. London: Prentice Hall International. Ellis, R The Study of Second Language Acquisition. Oxford: OUP. Gardner, H Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences. New York: Basic Books. Komorowska, H Sprawdzanie umiejętności w nauce języka obcego. Kontrola Ocena Testowanie. Warszawa: Fraszka Edukacyjna. Kościelniak, M Zrozumieć Rogersa. Studium koncepcji pedagogicznych Carla R. Rogersa. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Krashen, S., Terrell, T. D The Natural Approach. Language Acquisition in the Classroom. Hertfordshire: Phoenix LTD. Lightbown, P. M., Spada, N How Languages are Learned. Oxford: OUP. Obler, L. K., Gjerlow, K Language and the Brain. Cambridge: CUP. Revell, J. and Norman, S In Your Hands. NLP in ELT. London: Saffire Press. Sternberg, R. J Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP. Tabakowska, E. (ed.) Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa. Kraków: Universitas. Vygotsky, L Thought and Language. Mass.: MIT Press. Zawadzka, E Nauczyciele języków obcych w dobie przemian. Kraków: Oficyna Wydawnicza Imp II.1.E Forma zaliczenia: egzamin

18 II.2.A Forma zajęć: ćwiczenia II.2.B Cele Moduł II.2: Nauczanie systemów języka i sprawności językowych Wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności niezbędne do skutecznego nauczanie systemów i sprawności językowych w zależności od potrzeb uczących się. II.2.C Tematyka Dydaktyka sprawności receptywnych: słuchania i czytania oparta na systemie zadaniowym. Dyskurs a nauczanie słuchania i czytania, wykorzystanie tekstów autentycznych. Dydaktyka sprawności mówienia: komunikacja, płynność, poprawność, typy ćwiczeń, funkcje językowe, zróżnicowanie językowe. Dydaktyka sprawności pisania: pisanie jako proces, typy tekstów, autokorekta, rola informacji zwrotnej, typy ćwiczeń rozwijających sprawność pisania. Dydaktyka gramatyki: definicja gramatyki, nauczanie gramatyki a akwizycja języka obcego, gramatyka w nauczaniu zadaniowym, świadomość językowa a akwizycja języka, gramatyka języka mówionego. Dydaktyka słownictwa: słownictwo w nauczaniu języka obcego, nauczanie słownictwa a dydaktyka sprawności językowych, morfologia, nowe tendencje w dydaktyce słownictwa. Dydaktyka wymowy: nauczanie wymowy a akwizycja języka, krytyczna ocena stosowanych technik nauczania wymowy, wymowa a zróżnicowanie językowe. Dyskurs i analiza tekstu w dydaktyce języka obcego. II.2.D Literatura J. Scrivener Learning Teaching, Macmillan R. Carter, D. Nunan, Teaching English to Speakers of Other Languages, CUP J. C. Richards, W. A. Renandya, Methodology in Language Teaching, CUP II.2.E Forma zaliczenia: zaliczenie

19 II.2.A Forma zajęć: ćwiczenia Moduł II.3: Planowanie lekcji, kursu, analiza programów nauczanie II.2.B Cele Dobre nauczanie rzadko się udaje bez porządnego planowania. Rozumne planowanie pozwala na powiązanie wymagań stawianych przez program z konkretnymi zadaniami dla uczniów i efektywne wykorzystanie lekcji. Rozumne planowanie pomaga też nauczycielowi dobrze przemyśleć zawartość lekcji, ustalić logiczną kolejność poleceń i powiązać aktywność uczniów z celami lekcji. Dobre nauczanie wymaga znajomości architektury programów nauczania języka obcego oraz zasad sztuki planowania lekcji. Taki jest cel tych zajęć. II.2.B Tematyka 1. Uczenie jako działanie. Uczenie jako działanie i myślenie. Uczenie jako wiedza. Rola planowania procesu. 2. Składniki programu nauczani. Cztery kategorie organizacji materiału nauczania. Sposoby prezentacji i ćwiczenia umiejętności językowych. 3. Analiza potrzeb. Zbieranie informacji. Treści nauczania a uczenie się. Filozofia analizy potrzeb. 4. Cele bliższe i dalsze. Sposoby formułowania celów. 5. Nauczyciel języka obcego a program nauczania. Rola uczniów. Korzystanie z programu. Rozkład materiału. Planowanie wynikowe. 6. Ocena i wybór programu. Materiały dydaktyczne i wymagania egzaminacyjne. 7. Sztuka planowanie lekcji i ich cyklu. Planowanie lekcji z podręcznikiem i programem. Planowanie lekcji z ograniczonymi środkami. Kształt lekcji. Korzystanie z planu lekcji. Ocena lekcji. II.3.D Literatura Arends R. I., Uczymy się nauczać. Warszawa: WSiP Burns A., Collaborative Action Research for English Language Teachers. Cambridge: CUP Davies P., Success in English Teaching. Oxford: OUP Ellis M., Observation Tasks in the Classroom. Warszawa: Wyd. CODN Ellis R., Understanding Second Language Acquisition. Oxford: OUP Janowski A., Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa: WSiP Komorowska H., Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka Edukacyjna Nunan D., Syllabus Design. Oxford: OUP Nunan D., Lamb C., The Self-Directed Teacher. Cambridge: CUP Paris S.G., Ayres L.R., Stawanie się refleksyjnym uczniem i nauczycielem. Tłum. A.Janowski, M.Micińska. Warszawa:WSiP Parrot M., Tasks for Language Teachers. Cambridge: CUP Richards J. C., Lockhart C., Reflective Teaching in Second Language Classrooms. Cambridge: CUP Ur P., A Course in Language Teaching. Practice and Theory. Cambridge: CUP Wajnryb R., Classroom Observation Tasks. Cambridge: CUP Wallace M., Action Research for Teachers. Cambridge: CUP II.3.E Forma zaliczenia: zaliczenie

20 II.4.A Forma zajęć: ćwiczenia II.4.B Cele Moduł II.4 Ocenianie kompetencji językowej. Zaznajomienie studentów z różnorodnymi formami i systemami oceniania, omówienie wpływu oceniania na proces nauczania, przygotowanie do opracowywania własnych systemów oceniania z włączeniem testów oceniających kompetencję językową. II.4.C Tematyka Analiza systemów oceniania pod względem ich funkcji. Rola, cel i formy oceniania oraz udzielania informacji zwrotnej: ocenianie całościowe, ciągłe, prace projektowe, portfolio itp. Kryteria oceniania w odniesieniu do sprawności i systemów językowych Testowanie a nauczanie. Testowanie: cel, typy testów w zależności od ich funkcji, wiarygodność testów i skuteczność oceny poprzez testowanie, techniki testowania. Testowanie sprawności oraz systemów językowych. Porównanie systemów oceniania testowania powszechnie stosowanych w krajach anglosaskich, Unii Europejskiej oraz polskiej matury. Proces ewaluacji testu. Konstruowanie testów językowych. Portfolio jako forma oceniania kompetencji językowej. Ocenianie ciągłe. II.4.D Literatura A. Hughes Testing for Language Teachers (module 6) J. M. O Malley, L.V. Pierce Authentic Assessment for English Language Learners (module 6) R. Carter, D. Nunan, Teaching English to Speakers of Other Languages, CUP. J. C. Richards, W. A. Renandya, Methodology in Language Teaching, CUP English Teaching Forum, wybrane artykuły Europejski system oceniania opisu kształcenia językowego, Wydawnictwo CODN. strony internetowe instytucji prowadzących testy językowe II.4.E Forma zaliczenia: zaliczenie