GAZETA GÓR IZERSKICH. LATO Liberec 2012 miasto sportu. Katalog firm produkujących biżuterię i szkło. Špitálek w Frýdlancie

Transkrypt

1 LÉTO NEPRODEJNÉ LATO 2012 POLSKI ČESKY EGZEMPLARZ BEZPŁATNY ZDARMA GAZETA GÓR IZERSKICH LIBERECKO ZIEMIA LIBERECKA JABLONECKO ZIEMIA JABLONECKA ZIEMIA FRÝDLANTSKO FRYDLANCKA TANVALDSKO ZIEMIA TANVALDZKA»»»» Liberec 2012 miasto sportu Liberec jest po Pradze drugim czeskim miastem, które Stowarzyszenie Europejskich Stolic i Miast Sportu zakwalifikowało do miast sportowych o znaczeniu europejskim. Tytuł Europejska Stolica Sportu nadawany jest od 2001 roku. Takim miastem może zostać tylko miasto europejskie liczące ponad pół miliona mieszkańców w tym roku tytuł ten należy do tureckiego Stambułu. Wyróżnienie w kategorii mniejszych miast wraz z Libercem zdobył przykładowo brytyjski Preston i włoska Florencja. Katalog firm produkujących biżuterię i szkło Hutnictwo szkła i produkcja biżuterii związane są z Górami Izerskimi od dawien dawna. Nadal występuje popyt na izerskie srebro i z tego powodu wydano nowy Katalog firm produkujących biżuterię i szkło Ziemi Jabloneckiej i Železnobrodskiej. Wydawnictwo można otrzymać w lokalnych informacjach turystycznych a jego elektroniczną wersję znaleźć na stronach Špitálek w Frýdlancie Budynek objętego ochroną konserwatorską obiektu dawnego szpitala dwupiętrowa barokowa kamienica został wyremontowany. Na jego parterze powstała nowoczesna interaktywna ekspozycja, pokazująca rozwój budowlany miejskiej starówki i rynku, rzemieślnicze umiejętności mieszkańców oraz historię i cel założenia tzw. Špitálku. Harrachovska huta szkła obchodzi swoje 300 lecie Huta szkła w Harrachovie to najstarsza prywatna huta szkła w Czechach. Założona została przed 1712 rokiem w jilemnickiej posiadłości hrabiów Harrachów. Do dnia dzisiejszego produkcja odbywa się tu w tradycyjny sposób. Ponadto huta może pochwalić się wyjątkową stuletnią szlifiernią szkła napędzaną transmisjami i turbiną wodną. Aby uczcić tradycję w czasie tegorocznego lata przygotowano huczne obchody. Latem słońce wstaje wcześnie, zróbmy więc tak samo. Wczesnym rankiem można zobaczyć takie rzeczy, których zwykły śmiertelnik nigdy nie ujrzy. Choćby pajęczynę lub źdźbło trawy z kroplami rosy, które wyglądają niczym najcenniejsze klejnoty. Nie tylko wyglądają, są przecież! My, ludzie I wieku, powinniśmy wiedzieć, że największym bogactwem, jakie skrywają Góry Izerskie, nie jest złoto i kamienie szlachetne, lecz woda. I w każdej kropli przyklejonej do sieci pajęczyny czy źdźbła trawy to bogactwo jest namalowane. Prawdziwym skarbcem są też torfowiska. Ileż kropli tam się kryje! Wyobraźcie sobie, że mech torfowiec, który jest tu główną rośliną, wyposażył się nawet w kieszonki, w których wodę tę chowa. A to wcale nie jest jego jedyna właściwość. To również roślina, która pokrywa największą powierzchnię Ziemi, można jej używać jako paliwa, nawozu i lekarstwa. Ale na torfowiskach nie rośnie wyłącznie torfowiec. Występuje tam wiele innych roślin, a niektóre z nich mają szczególne właściwości i rosną tylko tutaj. Rosiczkę okrągłolistną pewnie znacie, to ta, która uatrakcyjnia sobie dietę owadami, lecz tu rośnie jeszcze rosiczka pośrednia, która jest bardzo, ale to bardzo rzadka i występuje tylko po polskiej stronie Gór Izerskich. A gdyby te roślinki nie były interesujące już choćby dlatego, że są tak rzadkie i szczególne, to są interesujące ze względu na ich nazwy, które są po prostu cudowne. Czasami wręcz powiedziałabym, że ich nazwy nadawałyby się też jako imiona dla torfowiskowych rusałek. Spróbujmy tylko przymknąć oczy i wyobrazić sobie, jak może wyglądać ganica torfowa, modrzewnica zwyczajna, bażyna czarna czy Montia halii. Niczym rycerze z białymi chochołami spoglądają wełnianka pochwowata i wełnianka wąskolistna, pilnując, by nikt nie zakłócał spokoju torfowisk. Ich mniejsza krewna wełnianeczka darniowa zazdrości im tego fasonu, ale gdyby jej nie było, pierwsze przymrozki nie barwiłyby tak pięknie otwartych partii szczytowych brązowordzawym kolorem. Nawet orchidee tu występują. Są wprawdzie nieco skromniejsze od tych, jakie możemy zobaczyć choćby w libereckim ogrodzie botanicznym, ale i tak są piękne. A noszą imiona kukułka plamista i kukułka Fuchsa. Rosnące tu rośliny wędrowały wielokroć przez całe kontynenty, zanim zadomowiły się właśnie tu, w Górach Izerskich. I taki widłak gajowy czy widłaczek torfowy przybyły tu z dawnego pierwszorzędu. Po prostu torfowiska Gór Izerskich to wyjątkowy świat, który zasługuje na to, aby chcieć go poznać, chronić i kochać. Klára Hoffmanová

2 Rozkład jazdy Z rowerem na Smědavę Frýdlant-Raspenava-Hejnice-Bílý Potok,Smědava Platí od do Přepravu zajišťuje: ČSAD Liberec, a.s., České mládeže 594/33, Liberec, provozovna Frýdlant, tel km Tp Tč od Frýdlant,,žel.st Frýdlant,,aut.nádr. Frýdlant,,Bělíkova Frýdlant,,pod zámkem Frýdlant,,u Koruny Raspenava,,v aleji Raspenava,,Liberecká Raspenava,,křiž Raspenava,,U Malířẹ Raspenava,,u lávky Raspenava,,lékárnạ př Raspenava,,žel.st... od Raspenava,,u lávky Raspenava,,lékárna Raspenava,,u mostu Raspenava,,žel.zast.Luh Raspenava,,Interieṛ Raspenava,,Tesla.. př Hejnice,,aut.st. od Hejnice,Ferdinandov,obratiště Hejnice,,aut.st Hejnice,,přádelnạ. Hejnice,,kovárna Hejnice,,CiS SYSTEMS Bílý Potok,,Poledník Bílý Potok,,škola Bílý Potok,,nad ObÚ Bílý Potok,,u Krakonoše Bílý Potok,,Pila př Bílý Potok,Smědava jede v pracovních dnech + jede v neděli a státem uznané svátky jede od do nejede od do , od do , od do nejede od do jede v sobotu spoj jede po jiné trase L L L L l L l15 46 l spoj zastavuje jen pro vystupování 53 jede od do L spoj přepravuje jízdní kola od do 30.9., nejvýše 30 kol(a) Na lince platí integrovaný tarif IDOL a smluvní přepravní podmínky IDOL. V ceně jízdenky na této lince je zahrnuta přeprava 1 páru lyží nebo 1 snowboardu nebo 1 saní. Informace o tarifu a smluvních přepravních podmínkách jsou k nahlédnutí u řidiče ve vozidlech na lince. Informace o jízdních řádech autobusových linek poskytujeme v pracovních dnech na telefonu Z Harrachova do Kořenova Harrachov,FIT FUN-Harrachov,centrum-Harrachov,žel.st./-Kořenov, žel.st. Přepravu zajišťuje: BusLine a.s., Na Rovinkách 211, Semily, Podmoklice, provozovna Rokytnice nad Jizerou, tel km Tč od Harrachov,,hotel FIT-FUN. př Harrachov,,Sport hotel Harrachov,,aut.nádr Harrachov,,u Ducha hor Harrachov,,centrum Harrachov,,sklárna Harrachov,,škola Harrachov,Nový Svět,u Motejlků Harrachov,Nový Svět,Na mýtě Kořenov,,odb Kořenov,,Martinské údolí Kořenov,,žel.st Harrachov,,Hábův most Harrachov,,Diana př Harrachov,,žel.st... od spoj jede po jiné trase Frýdlant-Raspenava-Hejnice-Bílý Potok,Smědava Platí od do Přepravu zajišťuje: ČSAD Liberec, a.s., České mládeže 594/33, Liberec, provozovna Frýdlant, tel opačný směr km Tp Tč L od Bílý Potok,Smědava Bílý Potok,,Pila Bílý Potok,,u Krakonoše Bílý Potok,,nad ObÚ Bílý Potok,,škola Bílý Potok,,Poledník Hejnice,,CiS SYSTEMS Hejnice,,kovárna Hejnice,,přádelna Hejnice,,aut.st. Hejnice,Ferdinandov,obratiště př Hejnice,,aut.st. od Raspenava,,Tesla Raspenava,,Interier. Raspenava,,žel.zast.Luh Raspenava,,u mostu Raspenava,,lékárna Raspenava,,u lávkỵ př Raspenava,,žel.st... od Raspenava,,lékárna Raspenava,,u lávky Raspenava,,U Malíře Raspenava,,křiž. Raspenava,,Liberecká Raspenava,,v aleji Frýdlant,,u Koruny Frýdlant,,pod zámkem Frýdlant,,Bělíkova Frýdlant,,aut.nádr př Frýdlant,,žel.st... jede v pracovních dnech + jede v neděli a státem uznané svátky jede od do nejede od do , od do , od do nejede od do jede v sobotu spoj jede po jiné trase L L L l spoj zastavuje jen pro vystupování 53 jede od do L spoj přepravuje jízdní kola od do 30.9., nejvýše 30 kol(a) Na lince platí integrovaný tarif IDOL a smluvní přepravní podmínky IDOL. V ceně jízdenky na této lince je zahrnuta přeprava 1 páru lyží nebo 1 snowboardu nebo 1 saní. Informace o tarifu a smluvních přepravních podmínkách jsou k nahlédnutí u řidiče ve vozidlech na lince. Informace o jízdních řádech autobusových linek poskytujeme v pracovních dnech na telefonu Platí od do CIS 16JŘ 07 CHAPS r.o., spol. s L CIS JŘ CHAPS spol. s r.o., Spis treści Rozkłady jazdy+ cyklobusy Pociągiem w Góry Izerskie Z Liberca do Szklarskiej Poręby Turystyka rowerowa i inne sporty Singltrek pod Smrkem Wypożyczalnie i serwisy rowerowe Jazda na rolkach Latanie i adrenalina Atrakcje turystyczne Odra Nysa, śladami rzeki Nysy Hrádek nad Nisou i inne atrakcje Magistrala pieszo i na rowerze Torfowiska Propozycje wycieczek Letnia mapa Gór Izerskich Ziemia Liberecka, Jablonecka, Frydlancka i Tanvaldzka Wykaz wież widokowych, muzeów, kąpielisk itd. Hutnictwo szkła i tradycja Zwiedzanie zakładów szklarskich Produkt Regionalny Góry Izerskie Rusałka Izerina - konkurs Tajemnicze miejsca Wykaz Informacji Turystycznych Gór Izerskich jede od do , nejede , jede od do Při jízdě mezi zastávkami s uvedeným číslem zóny platí integrovaný tarif IDOL (zveřejněný na V ostatních případech platí tarif a smluvní přepravní podmínky vyhlášené BusLine a.s. (zveřejněny na Všechny spoje vyčkají příjezdu vlaků nejvýše 10 minut. Alle Verbindungen warten auf die Ankunft der Züge höchstens 10 min. 2

3 Rozkład jazdy Obchody 110 lat Zębatki W bieżącym roku nasza najbardziej stroma i jedyna kolej zębata Tanvald Kořenov i nawiązująca do niej Kolej Izerska Kořenov Harrachov Szklarska Poręba obchodzi swoje stulecie. W dniach 6 8 lipca 2012 roku planowane są uroczyste obchody. Między Tanvaldem i Kořenovem pojadą specjalne pociągi osobowe; pociągną je unikatowe zębate lokomotywy spalinowe typu T426.0, określane przydomkiem Rakušanka [Austriaczka], wyprodukowane w 1961 roku przez austriacką firmę SGP Wiedeń. Na trasie między Kořenovem a Szklarską Porębą zaplanowane są specjalne pociągi osobowe z lokomotywą parową, a na stacji kolejowej Kořenov przygotowany będzie bogaty program towarzyszący: wystawa zabytkowych samochodów, sprzętu wojskowego, muzyka na żywo, występy zespołów tanecznych, przedstawienia teatralne, można będzie przejechać się bryczką ciągniętą przez konie, na Jizerkę wyjadą zabytkowe autobusy. Zapraszamy na wspólne obchody jubileuszu tej unikatowej kolei. Czekamy na Państwa z radością! Szczegółowe informacje na lub pod nr tel Jak to brzmi? Zabytki przemysłowe. Atrakcje przemysłu i techniki Euroregionu Nysa. Niech brzmi jakkolwiek, chodzi o projekt współpracy transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska , współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Partnerem wiodącym projektu jest Karkonoska Agencja Rozwoju Regionalnego SA w Jeleniej Górze, partnerem Izba Gospodarcza Republiki Czeskiej, wzgl. Powiatowa Izba Gospodarcza w Jabloncu nad Nisou. A jakie są cele? Zaprezentować i zaoferować zwiedzającym i turystom regionalne atrakcje przemysłowe polsko- -czeskiego pogranicza, by urozmaicać w ten sposób możliwości spędzania wolnego czasu w Górach Cyklobusy z Jablonca nad Nisou Izerskich i w Karkonoszach. žlutě Nasz region podbarvené Góry Izerskie/Karkonosze jest bez największy podbarvení w Europie Środkowej do uprawiania turystyki rodzinnej, a nie każdy ma ochotę jeździć na rowerze, biegać na nartach lub szusować po stokach. A ponadto co robić latem, gdy pogoda akurat nie spełnia naszych oczekiwań? Proponujemy, abyście coś obejrzeli, czegoś spróbowali, czegoś podotykali A co można odkrywać i poznawać? Obiekty i budowle hydrotechniczne np. elektrownię wodną Harta, młyn Nebákov, elektrownię Pilchowice., obiekty transportowe np. Drogę Hradčanską, wiadukt Smržovka, most kolejowy w Kowarach, historię i współczesność hutnictwa szkła np. Dom rzemieślników zajmujących się obróbką kamieni w přehled spojení Liberec - Tanvald - Harrachov - Szklarska Poreba Pociągiem w polskie platí od Góry Izerskie do Wykaz přehled połączeń spojení Liberec Liberec Tanvald - Tanvald Harrachov - Harrachov Szklarska - Szklarska Poręba Poreba Liberec platí od 6: :22 do :17 13:17 15:17 17:17 obowiązuje od do Jablonec n.nis. 6:56 9:41 11:36 13:36 15:36 17:36 Smržovka Liberec 7:18 6:37 9:59 9:22 11:57 11:17 13:57 13:17 15:57 15:17 17:57 17:17 Tanvald Jablonec n.nis. 6:56 7:38 10:19 9:41 11:36 12:19 13:36 14:19 15:36 16:19 17:36 18:19 Kořenov Smržovka 7:54 7:18 10:39 9:59 12:39 11:57 14:39 13:57 16:39 15:57 18:39 17:57 Kořenov Tanvald 7:59 7:38 10:41 10:19 12:41 12:19 14:41 14:19 16:41 16:19 18:41 18:19 Harrachov Kořenov 8:06 7:54 10:48 10:39 12:48 12:39 14:48 14:39 16:48 16:39 18:48 18:39 Harrachov Kořenov 8:08 7:59 10:55 10:41 13:04 12:41 15:32 14:41 16:54 16:41 18:54 18:41 Szklarska HarrachovPoreba G. 8:34 8:06 11:21 10:48 13:29 12:48 15:57 14:48 17:20 16:48 19:19 18:48 Harrachov 8: :55 13: :32 16: :54 25 kursuje tylko w soboty, niedziele i święta na terenie Szklarska Poreba G. 8: :21 13: :57 17: :19 Czech 47 kursuje tylko w soboty i niedziele do oraz od Szklarska Poreba G. 47 8:37 11: :55 16:16 47 do 30.9., kursuje także 26.12, 6.1., , 8.5., 7.6., 48 18:25 20:50 5. i 6.7., 15.8., Harrachov 47 9:05 12: :22 16: :51 21:18 Harrachov Szklarska Poreba G. 47 9:09 8:37 12:58 11:50 48 kursuje w soboty i w niedziele od 3. do 25. III :44 14:55 16:58 16: :58 18:25 21:20 20:50 oraz od 5. V. do 30.I. i 28.IV. 4.V., 7.VI., 15.VIII. Kořenov Harrachov 47 9:16 9:05 13:05 12: :51 15:22 17:05 16: :05 18:51 21:27 21:18 Kořenov Harrachov 9:17 9:09 13:06 12: :58 15:44 17:06 16:58 19:06 18:58 21:30 21:20 zaznaczone na żółto pociągi Viamont Regio Tanvald Kořenov 9:36 9:16 13:25 13: :17 15:51 17:25 17:05 19:25 19:05 21:49 bez kolorowego 21:27 pociągi Kolei Czeskich ČD zaznaczenia Smržovka Kořenov 9:55 9:17 13:55 13:06 16:35 15:58 17:55 17:06 19:50 19:06 22:08 21:30 przesiadka Jablonec Tanvald n.nis. 10:16 9:36 14:12 13:25 16:52 16:17 18:12 17:25 20:10 19:25 22:28 21:49 Liberec 10:41 14:36 17:16 18:36 20:30 22:48 Smržovka 9:55 13:55 16:35 17:55 19:50 22:08 Jablonec n.nis. 10:16 14:12 16:52 18:12 20:10 22:28 Liberec 25 10:41 jede pouze 14:36 v sobotu, 17:16 neděli a státní 18:36svátky na 20:30 území ČR 22:48 47 jede pouze v sobotu a neděli do 25.III.a od 12.V. do 30.I., jede také II., jede pouze 6.I., v 28.IV.- sobotu, 6.V., neděli 8.V., a 7.VI., státní 5.a svátky 6.VII., na 15.VIII. území,28.i. ČR jede pouze v sobotu a neděli do 25.III.a od 12.V. do 30.I., jede také 26.II., 6.I., 28.IV.- 6.V., 8.V., 7.VI., 5.a 6.VII., 15.VIII.,28.I. žlutě podbarvené vlaky Viamont Regio bez podbarvení vlaky ČD přestup vlaky Viamont Regio vlaky ČD přestup Turnovie, Hutę Szkła Vitrum w Janovie nad Nisou, Hutę Szkła Kryształowego w Piechowicach, browary Konrád, Rohozec lub Lwówek Śląski w Polsce, uzdrowiska np. Sedmihorky lub Świeradów Zdrój, ale zajrzeć można także do podziemi np. w Sztolni Dziedzicznej w Chrastavie lub do Sztolni Kowary. Pełny wykaz wybranych obiektów technicznych i przemysłowych opisany jest na stronach www. prumyslovepamatky.cz, które oferują zwiedzanie wirtualne. Dla prawdziwych turystów wydano foldery kieszonkowe i specjalną mapę, do dyspozycji są materiały dla przewodników, wszystkie te materiały można otrzymać w Informacjach Turystycznych Kraju Libereckiego. Oskar Mužíček 3

4 Pociągiem w Góry Izerskie Liberec Muzeum Północnych Czech (MZK nr 3), ZOO Liberec (MZK nr 3), Ogród Botaniczny (MZK nr 3), DinoPark Plaza Liberec (centrum), Centrum Babylon, Science center iqpark, Ośrodek sportów Ještěd (MZK nr 3) wyciąg krzesełkowy, Bike park, Jěštěd i kolej linowa Kolei Czeskich (MZK nr 3), Vesec k. Liberca Ośrodek narciarstwa biegowego Vesec (MZK nr 13, 24, 26) trasy na rolki, Jeřmanice Ośrodek rekreacyjno-sportowy, Vratislavice nad Nisou (MZK nr 5 i 11 z Liberca) Sala Pamięci Ferdynanda Porsche, AUTOMUZEUM.CZ, Wieża widokowa Císařský kámen (5 km), Bedřichov (MZK nr 1 z Jablonca n. N.) Miejsca wejścia na Magistralę Izerską, Wieża widokowa Královka, Schronisko Šámalova chata na Novej Louce, Sala hutnictwa szkła w Górach Izerskich Kristiá nov, (cca 5 km z Bedřichova), Rychnov k. Jablonca nad Nisou (MZK nr 1) Muzeum Miejskie w Rychnovie k. Jablonca nad Nisou ekspozycja rychnovskiego malarstwa, Możliwość przesiadki na pociąg kierunek Turnov, Pardubice, Praga, Jablonec nad Nisou Muzeum Szkła i Biżuterii w Jabloncu nad Nisou, Galeria Belveder, Ratusz wieża widokowa, Restauracja widokowa Petřín (MZK nr 1), Zbiornik wodny Mšeno Wieża widokowa Bramberk (MZK nr 4), Wieża widokowa Proseč (MZK nr 4), Muzeum Kittela na Krásnej (cca 8 km), w plenerze wewnątrz Ogród botaniczny Zapora Bedřichovska Zapora Josefodolska 2 tamy Przerwana zapora Ještěd 1012 KOLEJ LINOWA Muzeum Północnych Czech Galeria DinoPark Zapora Harcov Wodospady Jedlovej Muzeum Produkcji Zabawek Sala pamięci F. Porsche Zapora Mšeno Góry Łużyckie Muzeum Sprzętu Pancernego Góry izerskie Muzeum Szkła i Biżuterii Rusałka Izerina Wodospady na Potoku Novoveský Duch Muhu Trávníky Zabytkowy rezerwat architektury ludowej Szkło 4

5 Pociągiem w Góry Izerskie Smržovka Muzeum Lokalnej Historii Smržovki i sala wystawiennicza, Muzeum Sprzętu Pancernego (cca 4 km), Jiřetín pod Bukovou (pociągiem z Smržovki) Muzeum produkcji zabawek DETOA Albrechtice s. r. o., Willa Schowanek Muzeum lokalnej historii i przyrodoznawstwa, Albrechtice v Jiz. horách (pociągiem z Smržovki) Wieża widokowa Tanvaldský Špičák wyciąg krzesełkowy, Josefův Důl (pociągiem z Smržovki) Muzeum Lokalnej Historii, Zabytkowy rezerwat architektury ludowej Zapora Souš Wodospady na Czarnej Desnej Tanvald Możliwość skorzystania z połączenia autobusowego kierunek Velké Hamry i Železný Brod Przesiadka na pociąg kierunek Praga Początkowa stacja kolei zębatej Tanvald Kořenov, Szlak rowerowy im. Járy Cimrmana, Skalní vyhlídka - Skalny punkt widokowy Terezínka i Muchov Velké Hamry Muzeum Odnawialnych Źródeł Energii, Desná Riedlova vila, Huta szkła Browar IN LINE Frýdlantsko In line dráha Oldřichov Hájích, trasa z Mníšku u Liberce do Oldřichova v Hájích, o celkové délce m, a šířce 2,2 3,2 m. Vede kolem Ekocentra v Oldřichově, kde je možná návštěva kontaktní ohrady se zvířaty a informačního centra. Liberecko Rekreační a sportovní areál Vesec, RASAV, tel.: , info@skijested.cz, Kořenov Szklarska Poręba / In line Jakuszyce tratě pro začátečníky Muzeum Kolei Zębatej, a Wejście pokročilé, na půjčovna polską magistralę, in line vybavení, občerstvení, bezbariérové sociální zařízení. Wieża widokowa Štěpánka, Szklarska» Část cyklostezky Poręba, z Hodkovic nad Mohelkou, Muzeum vhodná Mineralogiczne, pro in line bruslení v úseku cca 2 km Ekspozycja muzeum lekkich fortyfikacji z lat , Hodkovice (koupaliště) směrem na Liberec. Harrachov (połączenie autobusowe do centrum Ćást Muzeum cyklostezky Ziemi podél Nisy v Liberci, která na str. 2) je Chata bruslaři Walońska hojně využívána. Muzeum Szkła, browar, kąpiele piwne, Sport Dom Wlastimila Park Liberec, Hofmana Jeronýmova 570/22, Ski Muzeum Harrachov, Dom Carla i Gerharta Hauptmannów / In-line dráha v areálu Dino Park, o délce 1,37 km, pro bruslaře či začínající cyklisty, Muzeum Karkonoskie ekspozycja Šindelka, Leśna Huta půjčovna bruslí v přilehlém A-styl centru. Huta szkła Jakuszyce Orle Muzeum Górnictwa Harrachov oraz sztolnia Jablonec nad Nisou z trasą turystyczną, Kolem jablonecké přehrady, cyklo/ in line trasa vedoucí podél jablonecké přehrady, délka cca 1,5 km Areál volnočasových aktivit Čelakovského, údržba tel.: , recepce.atletika@sportjablonec.cz, tel.: / Sportovně relaxační komplex travnaté fotbalové hřiště, multifunkční DinoPark asfaltové hřiště, dětský koutek, in line dráha (cca 860 m) v provozu celý den, vstup zdarma. Park v Nové Pasířské (nad konečnou zastávkou tramvaje), součástí parku je i cyklo/ in line trasa s možností přejezdu lávky přes Lužickou Nisu v celkové délce cca 400 m. Wodospad Škola Kamieńczyka in line bruslení, pro děti, dospělé, další sportovní vyžití, tel.: , V VIII / Pro děti Muzeum Szkła Muzeum možnost Narciarstwa půjčení kompletního vybavení, výuka čj, aj. Muzeum Górnictwa Muzeum Šindelka Zębatka Wodospady Mumlavy Skocznie narciarskie Park linowy Vertical Park Góry izerskie Muzeum Energii Karkonosze Duch Gór Ruiny zamku Navarov Jaskinie dolomitowe w Bozkovie 5

6 Turystyka rowerowa i inne sporty Wypożyczalnie i serwisy rowerów, wypożyczalnie sprzętu sportowego Bak Sport U Besedy 3, Liberec, tel.: baksport@seznam.cz Bradský Cyklo & Sport Outlet Cyklosport Kerda Elbikes.cz FILAcentrum wypożyczalnia i szkoła jazdy na rolkach i nartach Kerda Sport JKC Jaroslav Kerda COLNAGO Sport 2000 Zakład naprawy rowerów Michal Koutník Wypożyczalnia pojazdów dwukołowych Segway Red Eight Sport Brzák Wide Bike Ośrodek sportu Ještěd 5. května 45, Liberec tel.: info@bradsky.cz, Švermova 54, Liberec, tel.: sklep zakład naprawy cyklosport@kerda.cz, Hubertova 231/2, Liberec tel.: info@elbikes.cz, Ośrodek rekreacyjno-sportowy Vesec Liberec tel.: , info@filacentrum.cz Švermova 54, Liberec tel.: sklep info@kerdasport.cz, Švermova 54, Liberec tel.: kerda@colnago.cz, Hodkovická 471, Liberec tel.: , sport2000liberec@ seznam.cz, Jeseniova 271/5, Liberec tel.: , michal.koutnik@volny.cz Orlí 257, Liberec tel.: , info@segway-liberec.cz 5. května 71/35, Liberec tel.: , redeight@ .cz, Hanychovská 575/33, Liberec tel.: , sport@brzak.cz, Františkovská 233/6, Liberec tel.: widebike@volny.cz, Hanychov, Liberec (przy dolnej stacji wyciągu Skalka), tel.: info@sportjested.cz, Sport Závora CZ, s. r. o. Cidlinská 22/73, Liberecka IS, a.s. tel.: , obchod@zavora.cz Bike servis Podhorská 123, Jablonec n. N. tel.: info@bikeservis.eu, Disk Sport Cyklo Dvorská 7, Jablonec n. N. tel.: haceksport@atlas.cz, Rabik Sport Podhorská 23, Jablonec n. N. tel.: Cyklo Šauer Podhorská 25 a, Jablonec n. N. tel.: Zdeněk Dokoupil REBEL BIKE info@cyklosauer.cz, Vladislava Vančury 156/4, Jablonec n. N. tel.: , rebel-bike@seznam.cz SB sport Podhorská 141, Jablonec n. N. (rondo) tel.: , jablonec@sbsport.cz, Ski & Bike Máchova 20, Jablonec n. N. tel.: , Activeguide s. r. o. Hraničná č. p. 1392, Janov n. N. tel.: , B sport Jan Bína info@activeguide.cz, Hrabětice 9, Janov n. N. tel.: , sport@seznam.cz, Nazwa i GPS Kontakt Informacje Adrenalin Centrum Na Bídě 657/8a, Liberec 1 tel.: Wypożyczalnia sprzętu sportowego: sprzęt biwakowy, wysokogórski i via ferata, sprzęt wodniacki, skaczące buty. Skialpinizm, Telemark, centrum testowe, rolki. W Test centrum Giant, Author, Lapiére. S S Test centrum GT, Author a Cannondale. Sprzedaż i wypożyczalnia rowerów elektrycznych. W Wypożyczalnia i szkoła jazdy na wrotkach, nartorolkach, buty do skakania i inny sprzęt do sportów letnich. od pią, so, nie Serwis nart i rakiet do tenisa oraz rolek. S Test centrum Colnago. W S S (rowery elektryczne) S Rowery górskie, hulajnogi, kaski i in. S W Wypożyczalnia rowerów, przyczep dla dzieci, drążków holowniczych, fotelików dla dzieci, test centrum i wypożyczalnia rowerów elektrycznych. W Wypożyczalnia sprzętu sportowego dla wodniaków, do wspinaczki, gier z piłką itd. W W Nazwa i GPS Kontakt Informacje Ski centrum Adler, s. r. o. Bike servis Hynek Buriánek Jízdní kola a sport Cirkl Centrum Informacji Lázně Libverda LÁZNĚ LIBVERDA, a.s. Verner Cykloservis Bemi Cykloservis Faraon Apartmánový dům Nisa 272/37, Bedřichov tel.: ski-adler@volny.cz, śro nie Míru 630, Frýdlant tel.: h.burianek@volny.cz ul. ČSA 406, Frýdlant tel.: cyklosport@kolacirkl.cz, Lázně Libverda 17, Hejnice tel.: infocentrum@laznelibverda.cz Nový dům, Lázně Libverda tel.: U Stadionu 157 (Ośrodek sportu Smědá) Raspenava tel.: Haratice 143, Plavy tel.: Údolní 405, Smržovka tel.: pon pią , sob Cyklo and ski Pelc Vítězná 382, Tanvald, tel.: pon pią Ing. Morávek Koos van den Berg K & P Wypożyczalnia rowerów Hotel Svornost Josefův Důl č. p. 358 (gospoda U vleku) tel.: , info@skilucifer.cz Harrachov centrum (50 m od wyciągu na Čertovą horę), tel.: , Wycieczki na elektro rowerach z przewodnikiem! Hotel Motorest Beseda Příchovice, Kořenov č. p. 378, tel.: , na terenie IC Jizerky pro Vás, pon sob , nie Hotel Svornost Wellness hotel Svornost***, Harrachov 496 tel.: , info@hotelsvornost.cz Röschenthaler Luděk Velké Hamry č. p. 338 tel.: wto pią , sob h Sport Čermák Harrachov č. p. 622, Harrachov č. p. 581 tel.: , , sportcermak@harrachov.cz ROLKI Ziemia Liberecka Ośrodek rekreacyjno-sportowy Vesec, RASAV, tel.: , info@skijested.cz, www. skijested.cz / Trasy na rolki dla początkujących i zaawansowanych, wypożyczalnia sprzętu, gastronomia, toalety dostosowane dla osób niepełnosprawnych. Część ścieżki rowerowej z Hodkovic nad Mohelkou, nadaje się do jazdy na rolkach na odcinku ok. 2 km Hodkovice (basen) w kierunku Liberca. Część ścieżki rowerowej wzdłuż Nysy w Libercu licznie odwiedzana przez osoby jeżdżące na rolkach. Trasa na rolki na terenie Tipsport areny Liberec, / Wielofunkcyjny relaksacyjno-sportowy tor o długości 1,37 km. Ziemia Jablonecka Wokół zapory jabloneckiej, trasa na rower i rolki, prowadzi wokół zapory jabloneckiej, długość ok. 1,5 km Ośrodek sportowo-rekreacyjny Čelakovského, obsługa tel.: , recepce.atletika@ sportjablonec.cz, tel.: / Kompleks relaksacyjno-sportowy trawiaste boisko do piłki nożnej, wielofunkcyjne boisko asfaltowe, plac zabaw, trasa na rolki (ok. 860 m), czynne cały dzień, wstęp bezpłatny. Rowery górskie i dziecięce, foteliki dziecięce, kaski, przyczepy, drążki holownicze i in. Ponadto wypożyczalnia podwójnych rowerów górskich. S Test centrum Merida. Tylko dla gości. Wypożyczenie maks. 4-6 rowerów. S S Po uzgodnieniu możliwość przewiezienia rowerów. W Rowery elektryczne. W Też górskie hulajnogi. W W S Park w Novej Pasířskej (nad końcowym przystankiem tramwajowym), w parku znajduje się również trasa na rower i rolki, przejazd przez kładkę przez Nysę Łużycką, łączna długość ok. 400 m. Szkoła jazdy na rolkach, dla dzieci, dorosłych, inne formy zajęć sportowych, tel.: , www. skolainline.webnode.cz, V VIII / Dla dzieci możliwe wypożyczenie pełnego sprzętu, zajęcia w języku cz i ang. Ziemia Frydlancka Trasa na rolki Oldřichov Hájích, trasa z Mníšku pod Libercem do Oldřichova v Hájích, długość m, szerokość 2,2 3,2 m. Prowadzi wokół Ekocentrum w Oldřichovie, gdzie można zwiedzić zagrodę ze zwierzętami oraz IT. 6

7 Turystyka rowerowa i inne sporty Najważniejsze szlaki rowerowe Magistrala Izerska początkowo powstała jako trasa narciarstwa biegowego, ale ze względu na to, że jej duża część prowadzi po zagospodarowanych drogach odpowiednich dla turystyki rowerowej, szybko polubili ją również amatorzy dwóch kółek, Ścieżka rowerowa im. Járy Cimrmana Ścieżka rowerowa Mlýnská Pętle rowerowe wokół Štěpánki Szlak Liczyrzepy ER-2 szlak rowerowy, prowadzący po pięknych terenach Gór Łużyckich i Izerskich z niemieckiego Bad Schandau przez Frýdlant, Nové Město pod Smrkem, a potem północnymi zboczami polskich Karkonoszy. Kończy się w Lubawce. Międzynarodowy Szlak Rowerowy Odra Nysa szlak o długości 591 km prowadzący przez tereny Czech, Niemiec i Polski. Swój początek ma przy źrodłach Nysy Łużyckiej, niedaleko miejscowości Nová Ves nad Nisou, jako czeska ścieżka rowerowa nr 3038, prowadzi aż do ujścia Odry do Bałtyku, Ścieżka rowerowa przemytników (Pašerácká cyklostezka) szlak o długości 40 km z czterema przystankami, łączący Mikroregiony Hrádecko, Chrastavsko i Frýdlantsko. Prowadzi w pobliżu granicy z Niemcami i Polską, w niektórych miejscach ją przekracza. W tych punktach istnieje możliwość przejechania na ścieżki rowerowe przebiegające po drugiej stronie granicy. Singltrek pod Smrkem pierwsza sieć ścieżek singltrekowych w Czechach, zaprojektowana w celu maksymalnych wrażeń z jazdy na rowerze, Adrenalina i inne atrakcje Aquazorbing Centrum Babylon Liberec, ul. Nitranská 1, tel.: , pon nie i , dla gości aquaparku w cenie biletu. Baraka Paragliding s. r. o., Nové: Hodky 56, Světlá pod Ještědem, tel.: , / Loty w tandemie z grzbietu Ještědský hřeben, oferta dla szerokiego grona odbiorców, kursy paralotniarstwa, jednodniowe mini kursy zapoznawcze dotyczące aktywnego wypoczynku, zajęcia w języku czeskim, angielskim, włoskim. Jiří Stolín, treme Sports, ul. Soukenická 740/7, tel.: , bungyjump@seznam.cz, www. bungyjump.cz / Bungee jumping skoki z najwyższego czeskiego mostu, katapultaż, aerotrim, zorbing, itd. SK Ještěd, Liberec, Hodkovická 981/42, tel.: , , Park linowy König, Nová Ves n. N., wyjątkowy w ramach całego regionu, tel.: , , CZK, atrakcyjne bilety rodzinne / Park o powierzchni m², 13 kolejek o łącznej długości 333 m, przeszkody i atrakcje linowe. Monkey park Harrachov, / To centrum linowe o długości 273 m z 14 przeszkodami. Znajduje się bezpośrednio na terenie ośrodka a częściowo 84 m zjazdu na linie nad torem bobslejowym. Vertical park Harrachov, tel.: , info@ verticalpark.cz, / Teren centrum linowego ściana wspinaczkowa, gigantyczna huśtawka, bungee trampolina. Hulajnogi, Harrachov centrum, tel.: , pavel@hilbert.cz / Hulajnogi terenowe można wypróbować w centrum Harrachova, gdzie na szczyt wzgórza wywiezie Państwa wyciąg a potem zjeżdża się w dół po przygotowanym stoku. Quady, Harrachov centrum, łąka treningowa, tel.: Tor bobslejowy, Janov n. N., ul. Hraničná, tel.: , / Długość toru m, różnica wysokości 78 m, karuzela-ślimak 450 st., 22 zakrętów, gastronomia, pizzeria, trampoliny, ponadto pojawiły się kolejne duże elastyczne trampoliny a dla dzieci kozy kameruńskie. Tor bobslejowy, ośrodek ogólnosportowy Obří sud Javorník, Jeřmanice, / Jeden z najnowszych i najdłuższych torów bobslejowych w Czechach. Długość m, jedna karuzela, 13 dużych zakrętów i wiele innych mniejszych zakrętów i sztucznych fal. Tor bobslejowy, Harrachov, Nový Svět 603, tel.: , , Singltrek pod Smrkem Singltrek pod Smrkem to pierwsza sieć ścieżek singltrekowych w Czechach zaprojektowana w celu maksymalnych wrażeń z jazdy na rowerze, zbudowana z najwyższym stopniem poszanowania dla przyrody. Singltrek to wąska naturalna ścieżka prowadząca pomiędzy drzewami, która nigdy na dłuższym odcinku nie prowadzi tylko prosto, zbyt stromo w górę czy w dół. Kopiuje w ten sposób środowisko leśne, oferując niesamowite wrażenia z jazdy szerokiemu gronu rowerzystów. Na ścieżce należy trzymać się określonych zasad i na pewnych odcinkach przestrzegać ruchu wyłącznie jednokierunkowego. Odcinek łączący Lázně Libverda i Nové Město pod Smrkem ma 18 km długości, z czego 12 km to singltrek a 6 km prowadzi po istniejących leśnych dróżkach. Singltrek z pewnością przypadnie do gustu wszystkim amatorom turystyki rowerowej, ścieżek i przyrody. Kondycja ani umiejętności techniczne nie są tu najważniejsze. Na Singltreku pod Smrkem z czterech stopni trudności można wybrać takie ścieżki i pętle, które będą odpowiednie i pozwolą na powrót z poczuciem satysfakcji i uśmiechem na twarzy. Zielona ścieżka dla wszystkich Szersza, naturalna ścieżka, odpowiednia również dla początkujących, młodszych dzieci i osób niepełnosprawnych. Niebieski singltrek łatwa ścieżka Jednokierunkowa ścieżka odpowiednia dla początkujących, dzieci, rodzin z dziećmi oraz dla pozostałych rowerzystów, którzy opanowali już jazdę na rowerze, ale nie mieli jeszcze okazji jeździć w terenie. Czerwony singltrek ścieżka o średnim stopniu trudności Czerwony singltrek oznacza dynamiczną jazdę po leśnych ścieżkach. Czarny singltrek ścieżka trudna Czarny singltrek wymaga od rowerzysty całkowitej kontroli nad rowerem i maksymalnego skupienia w czasie jazdy. Singltrek Centrum, info@singltrek.cz, Singltrek Centrum to miejsce, z którego ścieżki się rozchodzą. Oficjalne miejsce Centrum wybrano już na samym początku planowania projektu jako miejsce znajdujące się w samym sercu sieci i łatwo dostępne. Znajduje się przy naturalnym kąpielisku z widokiem na szczyt Smreka i jest niczym stworzone do odpoczynku po przejażdżce. Oprócz pięknego i spokojnego otoczenia Singltrek Centrum oferuje także wyjątkowe w ramach całego kraju zaplecze oraz usługi (nie tylko) dla rowerzystów, którzy lubią jazdę po leśnych ścieżkach. Oprócz niezbędnych elementów, takich jak toalety, prysznice, przebieralnie, myjnia rowerów, gastronomia i plac zabaw, znajduje się tu także sklep ze sprzętem rowerowym oraz miejsce na rowery testowe. Z dochodów z działalności Singltrek Centrum w dużym stopniu finansowane jest utrzymanie sieci ścieżek. Dzięki swojej koncepcji i jakości oferowanych usług Singltrek Centrum otrzymało wraz z całym obszarem Singltrek pod Smrkem, jako pierwsze w Europie, nagrodę IMBA RIDE CENTER. Zaczerpnięto z 0http:// Loty widokowe Aeroklub Hodkovice nad Mohelkou, P. O. Box 10, tel.: , , info@hodkovice.info, Aeroklub Liberec, Liberec, ul. Ostašovská 307, tel: , aeroklubliberec@centrum.cz, Lot balonem, BAART, s. r. o., Liberec, ul. 28. října 60/44, info@baartcz.cz, GPS: N E Ziemię Tanvaldzką, Maloskalsko, Czeski Raj i Karkonosze. Znając uroki Gór Izerskich z perspektywy pieszego turysty, z roweru lub z wież i miejsc widokowych, do pełnych wrażeń brak tylko widoku z powietrza. Można wybrać lot widokowy, okólny, fotolot dla amatorów fotografowania z wielokrotnym przelotem nad danym miejscem lub dla odważniejszych lot na wysokości m. Loty w tandemie, gmina Radčice miejsce startu, tel.: , GPS: N E , cena 10 min. lotu (po uzgodnieniu z pilotem) od 500 CZK. Lot jest jedyną okazją, aby zobaczyć świat z innej perspektywy. Spółka lotnicza Tandemové centrum zaprasza turystów na loty widokowe, również z możliwością fotografowania. Z lotu ptaka można zobaczyć 7

8 atrakcje turystyczne ODRA - NYSA CZYLI ŚLADAMI RZEKI NYSY Wędrowanie za wodą O tym, że woda jest niezbędna do życia, dziś wie już każdy. Góry Izerskie mają jej na razie wystarczająco dużo. I nie tylko tej doprowadzanej do gospodarstw domowych jako woda pitna. W dawnych czasach wykorzystywano wodę w tym regionie również jako tanie źródło energii. Napędzała maszyny w tartakach i w mniejszych warsztatach szklarskich, a także w dużych zakładach tekstylnych i w szlifierniach szkła. Do dnia dzisiejszego na przedgórzu Gór Izerskich spotkać można pozostałości zbiorników wodnych z częściowo zasypanymi napędami wodnymi. Woda jest dobrym pomocnikiem, ale złym panem. Od czasu, gdy ludzie zaczęli zasiedlać tereny u podnóży gór i budować tu zakłady przemysłowe, ich dzieła regularnie były niszczone przez powodzie. Zachęciło to ludzi do budowania zapór na głównych rzekach. Ich początkowa funkcja polegała na zapobieganiu szkodom popowodziowym, a w okresach suszy odwrotnie na dostarczaniu wody. Woda jest także ważnym elementem krajobrazowotwórczym. Północny charakter terenu Gór Izerskich współtworzą mokradła z oczkami torfowiskowych toni, górskie rzeczki, strome wąwozy z potokami i wodospadami, ale również dzieła człowieka zapory i stawy. Wróćmy do początkowego zdania mówiącego o tym, że woda jest niezbędna do życia. Dbajmy więc o nią tak, abyśmy zawsze mieli pod dostatkiem czystej wody. Otokar Simm Rzeka Nysa Motto: Nie zapominajmy o tym, że istnieją miejsca, gdzie z pewnością każdy odzyska siły Wzmacnia nas harmonia przyrody, i to niezależnie od tego, czy podziwiamy cuda natury o niezwykłym pięknie, które zadziwiają i pozwalają zapomnieć o codzienności, czy tylko małe cudeńka, drobne klejnoty naszej ziemi. Pójdźmy więc na łono natury, by się orzeźwić i wzmocnić. Przyroda to nie tylko miejsce do uprawiania sportu czy tło do zabawy. Ma o wiele więcej tajemnic i chętnie się nimi podzieli. Pozwólmy, aby wstąpiła w nas energia nurtu rzeki energia rzeki Nysy. (wg M. Hejnej) Rzeka Nysa (Nysa Łużycka) swoją wędrówkę na trasie o długości 252 km zaczyna na terenie miejscowości Nová Ves nad Nisou koło Jablonca nad Nisou. U jej źródła w 1980 roku zbudowano pomnik, będący dziś częstym celem wędrówek turystów pieszych i tych na rowerach. Tu właśnie ma swój początek dalekobieżny szlak rowerowy Nysa Odra, którym można dojechać aż do Bałtyku. Do źródła można dotrzeć, zbaczając z zielonego szlaku turystycznego między Jabloneckimi Pasekami a Smržovką (prowadzi między innymi również koło pobliskiej wieży widokowej Nisanka) lub Smržovską Turystyczną Trasą Okólną czerwono biały znak. Rowerzystom najbardziej polecamy dojazd od drogi między miejscowościami Nová Ves i Lučany. Na początku Nysa płynie na południe, do Jablonca nad Nisou, gdzie zwalnia, przepływając przez tereny gęsto zabudowane. Tu do Nysy Łużyckiej wpływa Biała Nysa, na której zbudowano w latach zaporę Mšeno (jablonecki zbiornik dolinny) z betonową murowaną tamą o wysokości 20 metrów, usytuowaną na terenie miasta. Zapora jest zasilana podziemnymi sztolniami z Białej Nysy i z Lučanskiej Nysy, pełni funkcję przeciwpowodziową oraz rekreacyjną dla mieszkańców Jablonca. Kolejnym miastem w dolinie Nysy Łużyckiej jest Liberec, który rozwijał się dzięki sukiennictwu, a później przemysłowi tekstylnemu. Liberec z miejską strefą zabytkową może się pochwalić renesansowym zamkiem z VI wieku połączonym z nowym pałacem z VIII wieku i neorenesansowym ratuszem. Najstarszym zabytkiem są pochodzące z VII wieku tzw. Valdštejnskie domy o konstrukcji szachulcowej, stojące przy ulicy Větrná. Liberecki ogród zoologiczny został założony w 1904 roku i należy do najstarszych w Czechach. W jego sąsiedztwie znajduje się ogród botaniczny z 1876 roku. Dominantą Liberca, nieodłącznie z nim związaną, jest Ještěd (1012 m n.p.m.), najwyższy szczyt Grzbietu Ještědskiego. Pod Libercem, koło Machnína rzeka opuszcza gęsto zabudowane tereny, opływa stromy cypel z pozostałościami zamku Hamrštejn i przez rezerwat przyrody o tej samej nazwie na wzgórzu zamkowym przepływa przez dawną osadę Serbów Łużyckich Chrastavę i dawną górniczą miejscowość Bílý Kostel nad Nisou. Pod Hrádkiem nad Nisou opuszcza Czechy. Do większych dopływów na terytorium Czech należy lewobrzeżna Biała Nysa i prawobrzeżne Czarna Nysa i Jeřice. Źródło: České řeky a říčky opracowała Lenka Fortinová Izerskie rzeki Wodę z Gór Izerskich zbiera kilka głównych rzek. Większość z nich została już wymieniona w części poświęconej źródłom. To Izera, Kamenice, Nysa, Smědá [Witka], spośród tych mniejszych można dodać Desną czy Jeřicę. Patrząc na mapę, zauważymy jednak z pewnością również inne rzeczki. Zatrzymajmy się chwilę na dwu najważniejszych. Od Izery pochodzi nazwa całego masywu. Spośród innych lokalnych dużych rzek wyróżnia ją to, że wypływa z najwyższego punktu, a jej długość do zbiegu z Łabą przy uzdrowisku Toušeň wynosi około 165 km. Górny bieg Izery tworzy granicę pomiędzy Czechami a Polską. Nysa Łużycka przybiera stopniowo, zbierając przede wszystkim Białą i Czarną Nysę. Jej długość na terenie Czech wynosi około 55 km, ale do zbiegu z Odrą ma aż 252 km. Po opuszczeniu Czech tworzy granicę pomiędzy Polską i Niemcami ustaloną w wyniku zmian politycznych po drugiej wojnie światowej. To podkreśla również jej historyczne znaczenie. Otokar Simm Hrádek nad Nisou Názwa i GPS Kontakt Godziny otwarcia i bilety Informacje, tematyka Zamek Grabštějn NPÚ Liberec, Hrádek n. N. V VI, I wto nie w godz Zamek można zwiedzać od najgłębszych piwnic po GPS: N E tel.: VII VII, wto nie w godz zwieńczenie wieży. Trasa zwiedzania obejmuje także nowo Wypożyczalnia łódek Nisa GPS: N E Zbiornik wodny Kristýna GPS: N E Wielofunkcyjne Centrum Brama Trójstyku (Brána Trojzemí) GPS: N E grabstejn@liberec.npu.cz, baza na zbiorniku Kristýna, Žitavská ul., Hrádek nad Nisou tel.: , info@pujcovnalodinisa.cz, Hrádek n. N. recepcja tel.: kristyna@hradek.cz, Horní náměstí 71, Hrádek nad Nisou tel.: blahova@branatrojzemi.cz, V, VI, sob nie w godz , inny termin po uzgodnieniu VII VIII, pon nie w godz , pon, śro, pią w godz wto, czw w godz sob, nie w godz odrestaurowaną kaplicę św. Barbary oraz nowe ekspozycje. Wypożyczalnia łódek na trójstyku na rzece Nysie. Możliwość kąpania w zalanym kamieniołomie, piaszczyste plaże, kemping. 8