Kongres OBYWATEL SENIOR. pod honorowym patronatem. Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. Park Śląski w Chorzowie września 2012

Transkrypt

1 Kongres OBYWATEL SENIOR pod honorowym patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego Park Śląski w Chorzowie września 2012 Idea Polska to - w Unii Europejskiej - kraj relatywnie młody. Proces starzenia się jednak bardzo przyspieszy, a nasze życie znacznie się wydłuży. Według GUS, do 2030 r. liczba osób w wieku 60+ wzrośnie z 7 do 10 mln przy spadającej liczbie osób w wieku najwyższej aktywności zawodowej. Konieczne są więc działania na rzecz dłuższego pozostawania aktywnym zawodowo i społecznie, wykorzystania potencjału seniorów oraz ich godnego życia. W woj. śląskim starzenie się ludności poprodukcyjnej przebiega szybciej niż wynosi średnia dla naszego kraju. Według GUS do 2030 roku będziemy mieli najwyższy w Polsce wskaźnik tzw. obciążenia ludności produkcyjnej ludnością nieprodukcyjną (74,84 proc.). Dlatego w strategii społecznej woj. śląskiego aktywizacja osób 50+ zajmuje ważną rolę. Proces starzenia się ludności uznano również w strategii Europa 2020 za jeden z głównych problemów. Dlatego Parlament Europejski oraz Rada Unii Europejskiej rok 2012 ogłosiły Europejskim Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Biorąc pod uwagę te czynniki, Park Śląski (dawniej Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku), należący do samorządu województwa, który zapewnia aktywny wypoczynek, ale też zaprasza na społecznie ważne wydarzenia, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego oraz Parkowa Akademia Wolontariatu, w której działają seniorzy, organizują Kongres Obywatel Senior, w czasie którego poruszone zostaną tematy ważne dla seniorów ich aktywizacji, godnego życia oraz dla solidarności międzypokoleniowej.

2 Cele Kongresu: - Dyskusja o problemach osób starszych, proponowanie rozwiązań w sferze prawa, wychowania, obyczajowości - Kształtowanie wiedzy o roli, wartości i potencjale osób starszych - Wymiana doświadczeń w sferze przygotowania do starości - Wymiana doświadczeń aktywizacji seniorów - Integracja osób starszych z całej Polski Rada Programowa: prof. Janusz Arabski, długoletni dyrektor Instytutu Języka Angielskiego UŚ, dr Krzysztof Czuma, były konsultant wojewódzki ds. psychiatrii dr Jarosław Derejczyk, konsultant wojewódzki ds. geriatrii dr Helena Hrapkiewicz, pełnomocnik rektora UŚ ds. Uniwersytetu III Wieku Barbara Imiołczyk, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Joanna Krzysteczko, wiceprzewodnicząca samorządu Uniwersytetu Trzeciego Wieku przy UŚ Gabriel Markiewicz, przedstawiciel samorządu studenckiego przy UTW prof. UŚ Barbara Mikołajczyk, Wydział Prawa i Administracji UŚ dr Tomasz Misztalski, geriatra prof. Grzegorz Opala, kierownik Kliniki Neurologii Wieku Podeszłego, dr Arkadiusz Przybyłka, Zakład Polityki Społecznej, Uniwersytet Ekonomiczny ks. Tomasz Szurman, biskup diecezji katowickiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego dr Bożena Zasępa, Zakład Polityki Społecznej w Instytucie Nauk Politycznych UŚ abp senior Damian Zimoń, były metropolita katowicki (honorowo) prof. Maria Zrałek, dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych, Wyższa Szkoła Humanitas

3 Komitet organizacyjny: Prof. Jerzy Buzek, Poseł do Parlamentu Europejskiego Dr Jan Obrycht, Poseł do Parlamentu Europejskiego Michał Boni, Minister administracji i cyfryzacji Władysław Kosiniak-Kamysz, Minister pracy i polityki społecznej Abp Wiktor Skworc, Metropolita katowicki Zygmunt Łukaszczyk, Wojewoda Śląski Adam Matusiewicz, Marszałek wjewództwa śląskiego Prof. Wiesław Banyś, JM Rektor Uniwerstetu Śląskiego Prof. Tomasz Miczka, JM Rektor Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego Prof. Marian Oslislo, JM Rektor Akademii Sztuk Pięknych Dr hab. Zbigniew Waśkiewicz, JM Rektor Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki Zygmunt Frankiewicz, Prezydent Gliwic Jacek Guzy, Prezydent Sieminowic Śląskich Dawid Kostempski, Prezydent Świętochłowic Andrzej Kotala, Prezydent Chorzowa Grzegorz Utracki, Wójt Krzyżanowic

4 PROGRAM KONGRESU Poniedziałek, 17 września Park Śląski, Hala Wystaw Kapelusz Oficjalne rozpoczęcie Powitanie gości Godz Powitanie gospodarza Krótko o Parku Godz Głos zabierze Prezydent Bronisław Komorowski Tansmisja na żywo z Pałacu Prezydenckiego Godz Prezentacja o Parkowej Akademii Wolontariatu Blok: Obywatel Senior Godz Wykład Obywatel senior Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Irena Lipowicz Godz Panel dyskusyjny Starzenie się wyzwania Wybitni znawcy tematyki senioralnej, m.in. minister Irena Wóycicka z Kancelarii Prezydenta RP, sekretarz stanu Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, pełnomocnik rządu ds. równego traktowania, Halina Misiewicz, dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, europoseł dr Jan Olbrycht, neurolog prof. Grzegorz Opala Moderator: prof. UŚ Barbara Mikołajczyk, Uniwersytet Śląski Godz Dyskusja Pytania z sali + transmisja nagranych pytań seniorów z różnych miast

5 Katowice Część artystyczna Godz Spacer po Nikiszu Nikiszowiec to osiedle górnicze, które powstało w latach według projektu Georga i Emilla Zillmannów. Dziewięć ceglanych połączonych ze sobą budynków oraz kościół św. Anny stanowiło plener m.in. filmów Kazimierza Kutza Sól ziemi czarnej i Perła w koronie. Przewodnik: dr hab. Irma Kozina, pracownik naukowy Uniwersytetu Śląskiego, jedna z najbardziej popularnych wykładowców UTW przy tymże uniwersytecie. Grupa: 50 osób. Zbiórka: przed kościołem św. Anny. Goście z Parku Śląskiego przejeżdżają autokarem spod Hali Kapelusz. Zapisy pod nr lub w punkcie rejestracyjnym w Hali Kapelusz Godz Zwiedzanie z przewodnkiem Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Budynek został zbudowany w 1929 roku jako gmach Sejmu Śląskiego. Ma 1300 okien, 6 km korytarzy i 634 pomieszczenia o łącznej kubaturze m sześc. Gdy go zbudowano, był największym budynkiem w Polsce. Pod ziemią jest skarbiec, w którym przechowywano Skarb Śląski. Przed II wojną znajdowała się tam ok. tona złota w sztabach. Specjalny mechanizm skarbca po otwarciu włazu przez osoby nieupoważnione zatapia Skarb Śląski w basenie znajdującym się poniżej. Pod budynkiem są tunele do wyprowadzania dostojników z urzędu. Goście z Parku Śląskiego przejeżdżają autokarem spod Hali Kapelusz. Zapisy pod nr lub w punkcie rejestracyjnym w Hali Kapelusz Muzeum Historii Katowic ul. Rymarska 4 Godz Spotkanie z prof. Dorotą Simonides Dorota Simonides urodziła się na Nikiszowcu, jest wybitną folklorystką, w latach senatorem.spotkanie przeplatane będzie prezentacją słów z książki efektu konkursu Najpiękniejsze śląskie słowa. Bajtel to jedno z nich. Kto to? Bajtel nosi krótkie galoty z szelkami z tyłu skrzyżowanymi, jest ostrzyżony na glacę z grzywką z poobijanymi na ogół kolanami. Później wyrasta z niego huncwot, najduch, gizd, chochor, sowizdrzoł, karlus i broń Boże lump. Godz Cocktail

6 Wtorek, 18 września Park Śląski, Hala Wystaw Kapelusz Blok: Praca Godz Panel: Senior + młody na rynku pracy = wrogowie czy partnerzy w świetle wyników Bilansu Kapitału Ludzkiego Wyniki badań Bilansu Kapitału Ludzkiego na polskim rynku kontra mity na temat pracowników pokolenia baby boomers, pokolenia Y oraz pracowników 50+. Panel dyskusyjny w interaktywnej formule Moderator: Monika Dawid-Sawicka, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Prelegent: Maja Dobrzyńska, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Paneliści: - przedstawiciele seniorów: Halina Pisarek i Jolanta Chycka, Parkowa Akademia Wolontariatu - przedstawiciele młodych: Anna Maria Mejer i Tomasz Zembrzuski, studenci z Koła Naukowego Polityków Społecznych - dr Wiesława Walkowska, Uniwersytet Śląski, Instytut Nauk o Edukacji - dr Tadeusz Kiecka-Niechajowicz, zastępca kierownika Obserwatorium Rynku Pracy w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Katowicach Godz Panel: Senior w firmie rodzinnej Kilka wielopokoleniowych firm rodzinnych mówi o swoich doświadczeniach m.in. w sprawach sukcesji oraz relacji senior junior. Moderator: Jan Jabłkowski, firma Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy z Warszawy Paneliści: Małgorzata Grycan, firma Grycan lody od pokoleń Irena Kurdziel, firma Kotrak z Katowic Andrzej Barański, firma Herbewo International z Krakowa, ambasador firm rodzinnych 2011 w woj. małopolskim Jacek Rozwadowski, firma Enelmed,

7 Blok: Emeryt aktywny Godz Wystąpienie eksperckie: Senior czyli konsument Prowadzący: Anna Nikowska, kierownik sekcji w Departamencie Rozwoju Kapitału Ludzkiego, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości W Polsce zgodnie z danymi GUS mieszka 4,9 mln emerytów, którzy dysponują ponad 10,6 mld zł rocznie. Jak wynika z prognoz Eurostat do roku 2060 liczba mieszkańców UE w wieku powyżej 65. roku życia wzrośnie o 75 %, a osób powyżej 80. roku życia o 275 %. Polskie firmy nie do końca są świadome potrzeb, oczekiwań i możliwości tej grupy społecznej. Prowadząca zaprezentuje, jak niezagospodarowaną niszą są usługi dla osób starszych oraz wspólnie z uczestnikami podejmie dyskusję o tym, czego oczekuje senior konsument, jakie warunki muszą zostać spełnione przez przedsiębiorstwa, aby tę niszę wykorzystać. Godz Prezentacja Platformy Usług Elektronicznych ZUS dla emerytów Dzięki Platformie Usług Elektronicznych klienci ZUS mają dostęp do wszystkich jego usług bez wychodzenia z domu. PUE to strona internetowa, Centrum Obsługi Telefonicznej, gdzie po uwierzytelnieniu można składać wnioski, a także System Kierowania Ruchem, który pozwala rezerwowac wizytę w placówce ZUS przez internet. Wkrótce w oddziałach ZUS pojawią się zusomaty, za pomocą których każdy klient będzie miał dostęp do swojego profilu na portalu PUE. Zusomaty umożliwią też składanie papierowych dokumentów. Prowadzą: pracownicy ZUS. Potem ćwiczenia przy stoiskach z komputerami Godz Wykład: Emeryt oczami ZUS Prezes ZUS Zbigniew Derdziuk Godz Wykład: Sytuacja emeryta na podstawie skarg kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich Lesław Nawacki, dyrektor Zespołu Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich

8 Godz Telekonferencja: Emeryci na świecie On line łączymy się ze znawcami sytuacji seniorów m.in. w Niemczech, USA, Kenii, Argentynie, na Ukrainie Wśród uczestników są np. Michal Richter z żoną. Pan Michał tak mówi o sobie i swojej rodzinie: Rodzina żony dotarła do Argentyny w roku 1949 z Austrii, gdzie zastał ich koniec wojny. Moja rodzina przyjechała z Anglii w tym samym roku (jak wielu innych żołnierzy II Korpusu). Mieszkamy w Argentynie od tego czasu. Tu dorastaliśmy, poznaliśmy się i założyliśmy rodzinę. Od rodziców nauczyliśmy się mówić po polsku, rozmawiamy w tym języku z dziećmi i wnukami, choć Polskę po raz pierwszy odwiedziliśmy dopiero w 2011 roku. Żona ma wykształcenie wyższe pedagogiczne i biznesowe: jest licencjonowanym pośrednikiem i administratorem nieruchomości. W tej dziedzinie, mimo osiągnięcia wieku emerytalnego, dalej pracuje. Ja jestem technikiem drukarzem i posiadam własna drukarnię specjalizującą się w produkcji offsetowej, w której wciąż pracuję. Kolejna uczestniczka dr Aurelia Kawczynska-Barua pisze: Urodziłam się w 1936 roku w Łodzi, gdzie ukończyłam studia na Akademii Medycznej w 1970 r. W tym samym roku przyjechałam do Kenii, wraz z moim mężem Kenijczykiem, z którym razem studiowałam medycynę. Od tego czasu mieszkamy w Kenii, gdzie praktykowałam jako lekarz. Mamy czworo dzieci i ośmioro wnucząt. Do niedawna pełniłam funkcję prezesa Klubu Polonii w Kenii. Godz Pytania z sali i przekazane przez internet (czat, poczta...) Godz Warsztaty: Jak utrzymać kontakt z dziećmi, wnukami? Jak podróżować w sieci? Blok: Opieka nad seniorem Godz Panel: Nowe formy opieki nad seniorem Moderator: Patrycjusz Ceran, kierownik Referatu ds. Współpracy Międzynarodowej i Regionalnej, Urząd Miasta Szczecin Paneliści: Roland de Wolf, urzędnik odpowiedzialny za opiekę zdrowotną w Saffier De Residentiegroep (Holandia) będzie mówił, jak system opieki długoterminowej działa w jego kraju oraz jak łączą tam różne systemy opieki

9 Agnieszka Labus, doktorantka Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej, uczestniczka programu stypendialnego Design Silesia powie, jak architekci, urbaniści i planiści przestrzenni dostosowują strukturę funkcjonalno-przestrzenną do nowych potrzeb mieszkańców (transport, zabudowa mieszkaniowa, przestrzenie publiczne i usługi, tereny otwarte, itp.) oraz o wizji miasta przyszłości Piotr Mync, prezes Stargardzkiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego, które ma spacjalny program dla seniorów, przedstawi swoje doświadczenia Grzegorz Derejczyk opowie o dośwadczeniach opiekuna seniorów w Wielkiej Brytanii oraz tamtejszym i polskim systemie zdalnej opieki nad seniorami. Godz Krótki film o tym, co w ramach Kongresu działo się tego dnia na Śląsku W czasie Kongresu w Hali Kapelusz Godz. 9:30 18 Stoisko Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach Porady: jak ubiegać się o świadczenia z pomocy społecznej? Stoisko Biura Rzecznika Praw Obywatelskich W czym pomoże Ci Rzecznik Praw Obywatelskich? Stoisko Policji i Straży Pożarnej Jak być bezpiecznym? Stoisko Narodowego Banku Polskiego Przelewy bezgotówkowe Park Śląski, Hala Wystaw Kapelusz Pokój organizatora (boczny) Godz i Stoliki porad: prawnych (prawniczki-emerytki), zdrowego trybu życia (ekolożki-seniorki), jak założyć organizację

10 Godz Warsztat: Praca jako forma aktywności osób starszych Tematem jest praca osób starszych, która może być nie tylko sposobem na uzupełnienie domowego budżetu ale przede wszystkim taką formą aktywności, która daje satysfakcję oraz potwierdza wartość dla społeczności. Celem warsztatu jest przygotowanie postulatów środowiska adresowanych do Ministra Pracy i Polityki Społecznej, dotyczących priorytetów i rodzajów działań, które powinny zostać uwzględnione w ramach kontynuacji opracowania pt. Rządowy projekt aktywizacji społecznej osób starszych na lata Trenerka: Halina Skrzecz, Stowarzyszenie Porozumienie Pokoleń z Katowic Park Śląski, siedziba PAW Godz Jak kształtować partnerskie relacje międzypokoleniowe? Osoby starsze w oczach młodzieży, młodzież w oczach osób starszych Warsztaty z dialogu międzypokoleniowego. Część plenarna: wyniki badań Osoby starsze w oczach młodzieży, młodzież w oczach osób starszych" - przedstawicielki Domu Badawczego Maison. Przedstawienie dobrych praktyk zagranicznych - prof. Waldemar Hoff. Część warsztatowa: komunikacja miejska (Uwaga: warsztat w tramwaju), rewitalizacja wspólnej przestrzeni (podwórko, blok mieszkalny) - by wszystkie pokolenia czuły się u siebie. Godz Warsztat: Eurorodzice i rodzice transoceaniczni Dostrzeżono już problemy eurosierot, trzeba jednak zacząć rozmawiać o sytuacji osób starszych, których dzieci ułożyły sobie życie za granicą, często w bardzo odległych krajach. Będziemy mówić o przeciwdziałaniu skutkom pozostawienia seniorów bez wsparcia, pomaganiu im w radzeniu sobie z problemami emocjonalnymi i opiekuńczymi, ułatwianiu kontaktu z wnukami często obcojęzycznymi Celem warsztatu jest przygotowanie postulatów środowiska adresowanych do Premiera (i/lub Ministra Spraw Zagranicznych oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej), dotyczących wsparcia dla eurorodziców i rodziców transoceanicznych. Trenerka: Anna Szelest, Stowarzyszenie MOST w Katowicach

11 Godz i Życie inne zaczyna się po 60 - nie dajmy się zaskoczyć starości Warszaty psychologiczne prowadzi dr Lidia Zuber-Dzik Plan warsztatów: bilans zysków i strat związanych z rozstaniem się z pracą zawodową; radzenie sobie z luksusem czasu bez pracy zawodowej; nowy wymiar relacji małżeńskich - gdy dane nam jest bycie cały dzień razem z "drugą połową"; "puste gniazdo - dyskomfort emocjonalny opuszczenia ; relacje wielopokoleniowe w rodzinie i złożone związki z jej nowymi członkami; wdowieństwo, utrata bliskich; potencjalna i realna potrzeba pomocy w związku z ryzykiem obniżenia się sprawności i samodzielności życiowej; dobre relacje z członkami lokalnej społeczności jako antidotum na kurczenie się obszarów niezależności i zaradności życiowej; podtrzymywanie przyjaznych relacji oraz nawiązywanie nowych znajomości i szukanie przyjaznego środowiska społecznego jako zapora przed samotnością, izolacją i ograniczeniem aktywności życiowej; racjonalizacja kosztów - gdy z biegiem czasu przychody maleją, a wydatki rosną; uczenie się przez całe życie jako wymóg naszych czasów zwiększa szanse na samodzielne radzenie sobie; zdrowie i aktywne starzenie się; poradnictwo i doradztwo życiowe dla osób starszych Park Śląski, budynek dyrekcji Parku Godz Warsztaty liderów bezpieczeństwa Śląska Policja i straż pożarna szkolą przedstawicieli utw, jak przygotowywać zajęcia w oparciu o materiały dotyczące bezpieczeństwa zamieszczone na stronie śląskiej policji Park Śląski, Skansen Godz Wykłady: Przygotowanie do starości Jak żyć, by najdłużej zachować dobrą kondycję i sprawny umysł uczniom szkół ponadgimnazjalnych radzi dr Jarosław Derejczyk, geriatra

12 Środa, 19 września Park Śląski, Hala Wystaw Kapelusz Blok: Bezpieczeństwo Godz Policja i straż pożarna radzą, jak unikać niebezpieczeństw Wykład z prezentacją: podinsp. Adam Strzebińczyk z Wydziału Prewencji Komendy Wjewódzkiej Policji w Katowicach i kpt. Aneta Gołębiowska, Wydział Polityki Informacyjnej Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach Godz Policja pokazuje: - jak cyfrowo postarza wizerunki? - jak czyta z odcisków palców? Od godz. 12 Jak sie bronić? Fachowcy pokazują i uczą, jak zagrożony senior może się obronić Blok: Sport w wieku dojrzałym godz Sport w wieku dojrzałym - czyli jak długo żyć w zdrowiu i sprawności Wykład z prezentacją multimedialną i tematyczne warsztaty. Można będzie sprawdzić procentową zawartość tkanki tłuszczowej, zawartość wody w organizmie, masę tkanki kostnej i mięśniowej. Prócz tego miejscowy pomiar tkanki tłuszczowej Fałdomierzem. Prowadzą dr Izabela Zając-Gawlak i dr Dariusz Pośpiech z katowickiej AWF im. J. Kukuczki godz Gimnastyka z kijkami do nordic walking Wykład o urządzeniach monitorujących reakcję organizmnu na wysiłek fizyczny oraz efektywność zajęć: Akcelerometry, Pedometr. godz Warsztaty sportowe Gimnastyka z kijkami, nordic walking - spacer po zdrowie, ćwiczenia siłowe dla seniora. Prowadzą: pracownicy katowickiej AWF im. J. Kukuczki

13 Zakończenie Godz Podsumowanie paneli i warsztatów z poprzedniego dnia Podsumowują osoby prowadzące panele Godz Pożegnanie, podziękowanie, nagradzanie Po podsumowaniu i podziękowaniach członkowie Parkowej Akademii Wolontariatu wręczają Złotą Odznakę PAW. Odznaki i dyplomy otrzymują też członkowie PAW Zakopujemy kapsułę czasu z przesłaniem seniorów do wnuków Park Śląski, Hala Wystaw Kapelusz Pokój organizatora (boczny) Godz Warsztat: Niwelowanie barier, osoby starsze i niepełnosprawne w przestrzeni publicznej Tematem są problemy wynikające z nieuwzlędniania w codziennych sytuacjach utrudnień, jakie powoduje starość, czyli potrzebie bycia jak najbardziej samodzielną osobą, przy ograniczonej sprawności. Celem warsztatu jest prezentacja rozwiązań-udogodnień będących dobrymi praktykami oraz przygotowanie postulatów środowiska adresowanych do Ministra Pracy i Polityki Społecznej dotyczących obowiazku stosowania w przestrzeni publicznej ułatwień dla osób starszych. Trenerka: Helena Breczko, pełnomocniczka ds. osób niepełnosprawnych Urzędu Miasta Zabrze Godz Jak być seniorem bezpiecznym na drodze Okrągły stół z udziałem straży miejskiej, policji, projektantów, seniorów, młodych ludzi, piarowców. Jego celem jest wypracowanie sposobu zabezpieczenia seniora idącego ulicą (rodzaj odblasku) oraz metod wpłynięcia na osoby starsze, by te zabezpieczenia nosiły W czasie Kongresu w Hali Kapelusz Godz. 9:30 18 Stoisko Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach Porady: jak ubiegać się o świadczenia z pomocy społecznej?

14 Stoisko Biura Rzecznika Praw Obywatelskich W czym pomoże Ci RPO? Stoisko Policji i Straży Pożarnej Jak być bezpiecznym? Stoisko Narodowego Banku Polskiego Bezgotówkowe przelewy Park Śląski Blok: Sport w wieku dojrzałym Jak długo żyć w zdrowiu i sprawności Radzą członkowie Parkowej Akademii Wolontariatu Zapisy przed Kongresem Obywatel Senior na udział w zajęciach prowadzonych przez PAW będą odbywać się drogą mailową pod adresem:jgrygiel@parkslaski.pl lub telefonicznie pod nr tel W dniu przeprowadzenia ćwiczeń zapisy będą prowadzone w punkcie informacyjnym w Hali Wystaw Kapelusz w godzinach Na każdy punkt programu będzie można zapisać się do 15 minut przed jego rozpoczęciem. Zbiórka na każde zajęcia przed Halą Wystaw Kapelusz 15 minut przed planowym rozpoczęciem. Osoby prowadzące zajęcia będą miały koszulki z napisem Wolontariusz. Harmonogram: Godz Trening biegowy wokół Dużego Stawu z Franciszkiem Pendolskim, 70-letnim maratończykiem, który zaczął biegać po sześćdziesiątce, a już ma ponad 100 medali i kilkanaście pucharów. Jego najdłuższy bieg: 60 km Czas trwania: ok. 1 h (z rozgrzewką) Poziom: średni Trasa: 4 km

15 Godz Park na rowerze, czyli zwiedzanie Parku na dwóch kółkach pod wodzą Ireny Garus i Włodzimierza Błachuta, wolontariuszy PAW Rowerowa wycieczka po najpiękniejszych zakątkach Parku Śląskiego z Ireną Garus i Włodzimierzem Błachutem. Oboje trenują w klubie rowerowym, kilka razy w tygodniu przemierzają parkowe alejki. Przejechanie 100 km w jeden dzień to dla nich nic trudnego! Gościom Kongresu pokażą m.in. ogród bylinowy i okolice Planetarium Śląskiego. Czas trwania: ok. 1 h Poziom: łatwy Trasa: 5 km Godz Turniej koszykówki dla seniorów z wolontariuszami z PAW-ia Franciszkiem Pendolskim; Ireną Garus, Elżbietą Wiśniewską, Milošem Damljanowićem Turniej koszykówki pod wodzą rozpoczynającej działalność drużyny seniorów Parkowej Akademii Wolontariatu. Wraz z Franciszkiem Pendolskim, Ireną Garus, Elżbietą Wiśniewską i Milošzem Damljanowićem będzie można nie tylko poćwiczyć grę w kosza, ale także powalczyć o nagrody w specjalnie zorganizowanym turnieju. Zapraszamy dwuosobowe drużyny. Warunek? Ukończony 50. rok życia i sportowy duch. Czas trwania: ok. 1 h Poziom: łatwy Godz Siłownia na wolnym powietrzu, czyli jak bezpiecznie ćwiczyć po 50. roku życia radzi Krystyna Goc Jak seniorzy powinni mądrze korzystać z siłowni? Co zrobić, by się rozruszać? Jakie ćwiczenia są najlepsze na kręgosłup - pokażą w parkowej siłowni "pod chmurką" Krystyna Goc i instruktorka Patrycja Szymura. Czas trwania: ok. 1 h Poziom: łatwy

16 Godz Nauka gry w bule z Franciszkiem Pendolskim Chcesz nauczyć się grać w bule, a przy okazji dobrze się bawić i trochę poruszać? Skorzystaj z okazji i spróbuj poznać zasady gry razem z Franciszkiem Pendolskim, wielkim miłośnikiem tego sportu. Czas trwania: ok. 1 h Poziom: łatwy Godz Nauka gry w szachy z Milošem Damljanowićem, który gra w szachy od lat. Zdobył kilka tytułów, jest licencjonowanym szachowym sędzią. I nawet, jeśli gra w szachy Cię nudzi, tym gry w szachy. razem możesz być mile zaskoczony. Miloš zaprasza bowiem na nietypowe rozgrywki: z każdym śmiałkiem rozegra partię, siedząc tyłem do szachownicy. W programie także nauka Czas trwania: ok. 1 h Poziom: średni

17 Katowice, Biblioteka Śląska Pl. Rady Europy 1, Sala Parnassos Godz Konferencja: Pozytywna Energia Pokolenia 50+ Jak w praktyce wdrażać rozwiązania w zakresie aktywnego starzenia się i solidarności międzypokoleniowej. Organizuje Regionalne Biuro Województwa Śląskiego w Brukseli Godz Oficjalne otwarcie konferencji, przywitanie gości - Adam Matusiewicz, Marszałek Województwa Śląskiego Europejski Rok Aktywnego Starzenia się Godz Kluczowe działania rządu na rzecz aktywnego starzenia się - Władysław Kosiniak-Kamysz, Minister Pracy i Polityki Społecznej Godz Kluczowe polityki Unii Europejskiej na rzecz aktywnego starzenia się - Magdalena Chawuła-Kosuri, dyrektor Biura Regionalnego Województwa Śląskiego w Brukseli Godz Prezentacja: Jak tworzyć Unię Europejską przyjazną ludziom w każdym wieku Inicjatywa Europejskiego Porozumienia Burmistrzów (Covenant of Mayors) nt. Zmian Demograficznych oraz Solidarności Międzypokoleniowej - Maciej Kucharczyk, dyrektor AGE Platform Europe, Bruksela Godz Rzecznik Praw Obywatelskich i solidarność międzypokoleniowa - Andrzej Stefański, dyrektor Biura Społecznego Rzecznika Praw Obywatelskich Godz Solidarność międzypokoleniowa jako wyzwanie regionalnej polityki społecznej wyniki badań pn.: Seniorzy w województwie śląskim jako dawcy i biorcy wsparcia - Halina Misiewicz, dyrektor Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej Województwa Śląskiego Godz Przerwa kawowa

18 Aktywni 50+ w pracy i w życiu codziennym Godz Intermentoring - Andrzej Zabiegliński, prezes Zarządu Żorskiej Izby Gospodarczej, wiceprezes Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, dr hab. Katarzyna Popiołek, prof. Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, Dziekan Wydziału Zamiejscowego SWPS w Katowicach Godz Zarządzanie wiekiem - Tomasz Schimanek, ekspert ds. organizacji pozarządowych i programów społecznych, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce Godz Działania pracodawców na rzecz zatrudnienia osób Jeremi Mordasewicz, doradca Zarządu PKPP Lewiatan Godz Pytania z sali Dobre praktyki Godz Przedsiębiorstwo przyjazne pracownikom - Monika Roznerska, dyrektor personalny ArcelorMittal Poland Godz Aktywni Parkowa Akademia Wolontariatu i prof. Jan Ślężyński, były rektor AWF, rekordzista księgi Guinessa w stójkach na rękach. Godz. 14 Lunch

19 Bytom Wtorek, 18 września Hala Na Skarpie, ul. Modrzewskiego 5a Godz Miasta partnerskie Olimpiada Sportowa dla mieszkańców domów pomocy społecznej, uczestników dziennych domów pomocy, członków klubów seniora oraz wszystkich chętnych starszych mieszkańców Bytomia. Zaplanowano zajęcia sportowe i rekreacyjne oraz poczęstunek dla uczestników Częstochowa Poniedziałek, 17 września Ośrodek Kultury Filmowej Kino Iluzja, Al. Najświętszej Maryi Panny 64 Godz. 14 Projekcja filmu Co nas kręci, co nas podnieca, reż. Woody Allen. Po projekcji można obejrzeć wystawy w Miejskiej Galerii Sztuki. Dla seniorów wstęp na film i wystawy za 1 zł. Biblioteka Publiczna Filia muzyczna, Aleja Niepodległości 41 Godz Komputeromania - zajęcia z komputerem dla seniorów Godz. 16 Melodie naszej młodości. Piosenki lat 60. i audycja muzyczna. Biblioteka Publiczna, Oddział dla Dzieci i Młodzieży, ul. Kościuszki 4 Godz Podwieczorek nie tylko z książką- spotkanie pokoleń - rozmowy o książkach, wzajemna wymiana książek Biblioteka Publiczna, Filia nr 10, ul. Michałowskiego 20 Godz Szanujmy wspomnienia... - inauguracja spotkań członków i sympatyków Klubu 50 + Biblioteka Publiczna, Filia nr 7, Aleja Pokoju 16 Godz. 17 Częstochowa i okolice w legendach i podaniach ludowych - spotkanie z Mirosławem Zwolińskim, przewodnikiem turystycznym, autorem wielu książek.

20 Wtorek, 18 września Urząd Miasta, sala sesyjna Godz Otwarta dla mieszkanców dyskusja o nowej ustawie emerytalnej Godz Transmisja wykłądu prezesa ZUS Zbigniewa Derdziuka Portret polskiego emeryta Godz Telekonferencja: Emeryci na świecie (podłączenie do telekonferencji z Parku Śląskiego) Godz Dyskusja o nowej ustawie emerytalnej Eksperci: dr Bożena Zasępa, specjalistka od spraw społecznych z Uniwersytetu Śląskiego, współautorka strategii województwa dotyczącej spraw społecznych dr Roman Garbiec, Politechnika Częstochowska, fachowiec od ubezpieczeń społecznych Ryszard Majer, były prezydent Częstochowy ds. społecznych, specjalista od spraw społecznych Przedstawicel ZUS i Urzędu Miasta Ośrodek Kultury Filmowej Kino Iluzja, Al. Najświętszej Maryi Panny 64 Godz. 14 Projekcja filmu Człowiek z Hawru, reż. Aki Kaurismaki Po projekcji można obejrzeć wystawy w Miejskiej Galerii Sztuki. i wystawy za 1 zł. Dla seniorów wstęp na film Muzeum Częstochowskie Pawilon Wystawowy w Parku Staszica Godz. 11 Wystawa V Konkursu Sztuki Ludowej Wycinanki niezaplanowane Biblioteka Publiczna Filia muzyczna Aleja Niepodległości 41 Godz Komputeromania - zajęcia z komputerem dla seniorów. Godz. 18 Kolory jesieni - jesień w muzyce - audycja muzyczna Biblioteka Publiczna, Oddział dla Dzieci i Młodzieży, ul. Kościuszki 4 Godz Zakładka do książki - zajęcia warsztatowe dla dziadków, babć i wnuków.

21 Biblioteka Publiczna, Filia nr 10, ul. Michałowskiego 20 Godz. 16 Ruch to zdrowie - nordic walking (chodzenie z kijkami), marsz na Promenadę Niemena Środa, 19 września Ośrodek Kultury Filmowej Kino Iluzja, Al. Najświętszej Maryi Panny 64 Godz. 14 Projekcja filmu Wygrany, reż. Wiesław Saniewski Po projekcji można obejrzeć wystawy w Miejskiej Galerii Sztuki. Dla seniorów wstęp na film i wystawy za 1 zł Młodzieżowym Domu Kultury, ul Łukasińskiego 50/68 godz Koncert dla seniorów Piosenki lata 20. i 30. Biblioteka Publiczna Filia muzyczna, Aleja Niepodległości 41 Godz Komputeromania - zajęcia z komputerem dla seniorów Biblioteka Publiczna, Filia nr 20, ul. Gombrowicza 15 godz Z dziadkiem i babcią na plastykę - robimy ramki - zajęcia plastyczne dla wnuków babć i dziadków, prowadzone przez Aleksandrę Bednarek Biblioteka Publiczna, Aleja Najświętszej Maryi Panny 22 Godz. 17 Wartościowe odżywianie a zdrowie seniorów - wykład dyplomowanej dietetyczki Danuty Jarmułowicz z Centrum Zdrowia Dan- Vit Biblioteka Publiczna, Filia nr 7, Al. Pokoju 16 Godz. 18 Szlachetne zdrowie... - prelekcja dyplomowanej pielęgniarki o zdrowiu człowieka w wieku 50+

22 Chorzów Środa, 19 września Starochorzowski Dom Kultury, ul. Siemianowicka 59 Godz. 12 Festiwal Twórczości Uczestnicy 21 placówek: domów dziennego pobytu, domów pomocy społecznej i warsztatów terapii zajęciowej zaprezentują swoją działalność artystyczną. Dąbrowa Górnicza Środa, 19 września Dom Pomocy Społecznej Pod Dębem", ul. Norwida 1 Godz Jesteśmy wszyscy razem" - dni otwarte domu: zwiedzanie DPS w grupach 10-osobowych (co pół godziny spotkanie z przewodnikiem na portierni Domu); kiermasz prac wykonanych przez mieszkańców w ramach terapii zajęciowej połączony z aukcją; punkty konsultacyjne (Zasady żywienia osób starszych porady dietetyka; Jak zamieszkać w domu pomocy społecznej- porady pracowników socjalnych; Szlachetne zdrowie"... seniora - pomiary ciśnienia, oznaczenie glikemi; porady, informacje); zabawy z piosenką: improwizacje ruchowe, tańce integracyjne, wspólne śpiewanie; Powrót do korzeni" wspomnienia mieszkańców z wykorzystaniem muzyki, degustacja potraw regionu, z którego pochodzą; Seniorzy w Schengen" - spotkanie w klubie Globtrotera multimedialne zwiedzanie Europy; Potańcówka w ogrodzie"; Święto ziemniaka" w pracowni kulinarnej; Miła niespodzianka Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Zygmunta Cieplaka 1C Godzina Wykład: Dlaczego dzieci uciekają rodzicom? młodzież oszukująca Prowadzi: prof. dr hab. Mariusz Jędrzejko wykładowca w Katedrze Pedagogiki Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej. Pedagog i socjolog, dyrektor Mazowieckiego Centrum Profilaktyki Uzależnień. Godzina Występ Mariusza Kalagi, profesjonalnego artysty z wieloletnim doświadczeniem. Znany sympatykom muzyki z prezentacji TV programów Piknik Country, Gala Piosenki Biesiadnej, Imiennik TV Dwójki Zbigniewa Górnego.