SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY. w sprawie art. 6 dyrektywy Rady 2008/8/WE

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2014) 380 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY w sprawie art. 6 dyrektywy Rady 2008/8/WE PL PL

2 SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY w sprawie art. 6 dyrektywy Rady 2008/8/WE 1. KONTEKST Dyrektywa Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE 1 w odniesieniu do miejsca świadczenia usług 2 została przyjęta jako część pakietu VAT z myślą o zapewnieniu właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Uznano w niej, że miejscem opodatkowania w przypadku każdego świadczenia usług powinno być, co do zasady, miejsce rzeczywistej konsumpcji. Uznano w niej jednak również, że zastosowanie tej zasady we wszystkich przypadkach nie byłoby wówczas możliwe, ze względu na obciążenie administracyjne i problemy praktyczne, które zasada ta mogłaby spowodować w przypadku dostaw do konsumentów końcowych (transakcje B2C). Zdecydowano zatem o ograniczeniu opodatkowania w miejscu konsumpcji do niektórych sektorów. Zdecydowano jednocześnie o utworzeniu jednego portalu elektronicznego umożliwiającego przyjazne dla przedsiębiorstw wdrażanie nowych zasad. Rozporządzenie Rady (WE) nr 143/ wprowadziło zatem mechanizmy niezbędne do wprowadzenia tego systemu punktów kompleksowej obsługi. 2. ZAKRES SPRAWOZDANIA Art. 6 dyrektywy 2008/8/WE stanowi, że do dnia 31 grudnia 2014 r. Komisja przedłoży sprawozdanie z wykonalności skutecznego stosowania zasady określonej w art. 5 w odniesieniu do świadczenia usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych radiowych i telewizyjnych oraz usług świadczonych drogą elektroniczną na rzecz osób niebędących podatnikami; sprawozdanie to dotyczyć będzie również kwestii tego, czy zasada ta jest w dalszym ciągu zgodna z ogólną obowiązującą w tym okresie polityką dotyczącą miejsca świadczenia usług. Art. 58 dyrektywy VAT, zastąpiony art. 5 dyrektywy 2008/8/WE stanowi, że z dniem 1 stycznia 2015 r. wszystkie usługi telekomunikacyjne, nadawcze i świadczone drogą elektroniczną na rzecz osób niebędących podatnikami będą opodatkowane w miejscu, w którym osoba taka ma siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Odzwierciedla to zasadę opodatkowania w miejscu konsumpcji Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej ( dyrektywa VAT ), (Dz.U. L 347 z , s. 1). Dz.U. L 44 z , s. 11. Rozporządzenie Rady (WE) nr 143/2008 z dnia 12 lutego 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1798/2003 w odniesieniu do wprowadzenia współpracy administracyjnej i wymiany informacji dotyczących zasad odnoszących się do miejsca świadczenia usług, szczególnych procedur i procedury zwrotu podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 44 z , s. 1). Rozporządzenie (WE) nr 1798/2003 zostało od tego czasu zastąpione rozporządzeniem Rady (UE) nr 904/2010 z dnia 7 października 2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej (wersja przekształcona) (Dz.U. L 268 z , s. 1). 2

3 Dalsze przepisy art. 5 dyrektywy 2008/8/WE wymagają ustanowienia procedury szczególnej umożliwiającej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w państwach członkowskich, w których nie mają one siedziby, posiadanie jednego punktu kontaktu elektronicznego do celów identyfikacji, składania deklaracji i płatności VAT. Procedura ta wymaga wykorzystania elektronicznego interfejsu, określanego jako mały punkt kompleksowej obsługi (MOSS). Ponieważ zmiana dyrektywy VAT przez dyrektywę 2008/8/WE wiąże się z fundamentalnymi zmianami dla podmiotów gospodarczych w sektorach usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, i ma ogólnie na celu ponowne opracowanie działania systemu VAT, konieczny był szereg inicjatyw ustawodawczych i środków praktycznych. Odpowiednie działania zostały podjęte przez służby prawne oraz techniczne służby informatyczne Komisji. Do ścisłej współpracy zaangażowano państwa członkowskie i przedstawicieli odnośnych sektorów przedsiębiorstw w celu zapewnienia, aby proces ten sprostał wyzwaniom, przed którymi stoją wszystkie zainteresowane strony. Kluczowym punktem dla skutecznego wdrożenia nowych zasad od dnia 1 stycznia 2015 r. jest sprawne i terminowe utworzenie systemu MOSS, który umożliwi przedsiębiorstwom i państwom członkowskim nawiązywanie interakcji w prostszy, szybszy i skuteczniejszy sposób. Całe konieczne prawodawstwo w tym zakresie zostało przyjęte przez Radę do końca 2013 r. W celu zapewnienia zainteresowanym stronom dalszych wskazówek w pierwszej połowie 2014 r. zostały opublikowane wytyczne i noty wyjaśniające dotyczące nowych zasad. Towarzyszył im kompleksowy plan komunikacji, mający na celu informowanie przedsiębiorstw w Europie i na całym świecie o funkcjonowaniu nowego systemu. Niniejsze sprawozdanie będzie zatem skoncentrowane na działaniach podjętych w celu zapewnienia właściwego i skutecznego wdrożenia nowych zasad od dnia 1 stycznia 2015 r. 3. DZIAŁANIA PODJĘTE W CELU ZAPEWNIENIA SKUTECZNEGO WDROŻENIA Przygotowanie do wejścia w życie nowych zasad rozpoczęło się sześć lat temu, bezpośrednio po przyjęciu dyrektywy 2008/8/WE. Od tego czasu podjęto wiele kroków zmierzających do poprawy komunikacji między organami krajowymi, osiągnięcia jednolitego zrozumienia treści nowych zasad i przyjęcia wspólnego stanowiska na temat sposobu ich wdrażania i stosowania przez państwa członkowskie. W celu zapewnienia spójnego i jednolitego stosowania zasad, Komisja intensywnie pracowała z państwami członkowskimi, wymieniając opinie i poszukując wspólnych wykonalnych rozwiązań kwestii technicznych związanych z tą ważną reformą. Działania podjęte na rzecz zapewnienia skutecznego wdrożenia obejmują pięć głównych obszarów: przygotowanie i przyjęcie odpowiednich ram prawnych; 3

4 zapewnienie wspólnego porozumienia w odniesieniu do stosowania nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia i powiązanych obowiązków (MOSS); zapewnienie wdrożenia systemu MOSS pod względem informatycznym; wyjaśnienie podejścia kontrolnego w ramach systemu MOSS; oraz informowanie i zwiększanie świadomości wśród zainteresowanych stron Przyjęcie odpowiednich ram prawnych Skuteczne wdrożenie nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych na rzecz osób niebędących podatnikami wymagało opracowania solidnych ram prawnych precyzujących pojęcia, o których mowa w art. 5 dyrektywy 2008/8/WE i umożliwiających opracowanie elektronicznego interfejsu upraszczającego obowiązki związane z przestrzeganiem tych zasad przez podmioty gospodarcze. Następujące akty zostały przedłożone przez Komisję, a następnie przyjęte przez właściwe instytucje: rozporządzenie Rady (UE) nr 967/2012 z dnia 9 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do procedur szczególnych dotyczących podatników niemających siedziby, którzy świadczą usługi telekomunikacyjne, usługi nadawcze lub usługi elektroniczne na rzecz osób niebędących podatnikami 4. Zawiera ono wykaz najważniejszych obowiązków podatników podlegających procedurom szczególnym i reguluje takie kwestie jak rejestracja, wyrejestrowanie i wyłączenia; rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 1042/2013 z dnia 7 października 2013 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do miejsca świadczenia usług 5. Zajmuje się ono zasadami dotyczącymi miejsca świadczenia i precyzuje sposób ich stosowania; oraz rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 815/2012 z dnia 13 września 2012 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do procedur szczególnych dotyczących podatników niemających siedziby, którzy świadczą usługi telekomunikacyjne, usługi nadawcze lub usługi elektroniczne na rzecz osób niebędących podatnikami 6. Standaryzuje ono deklaracje i wymianę danych między państwami członkowskimi, w celu zapewnienia pełnej interoperacyjności systemu MOSS. Wiele uwagi poświęcono unikaniu problemów związanych z interoperacyjnością, które wystąpiły w związku z wdrażaniem procedury zwrotu VAT zapłaconego przez podatnika Dz.U. L 290 z , s. 1. Dz.U. L 284 z , s. 1. Dz.U. L 294 z , s. 3. 4

5 niemającego siedziby, przewidzianej na podstawie dyrektywy w sprawie zwrotu VAT 7. Wykorzystanie aktów wykonawczych miało kluczowe znaczenie dla wprowadzenia przez Komisję znormalizowanych procedur Osiągnięcie wspólnego porozumienia co do stosowania nowych zasad Ewentualne trudności wynikające ze stosowania nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia usług były po raz pierwszy analizowane na seminarium (finansowanym w ramach programu Fiscalis 2013) na Malcie w listopadzie 2008 r. Wyniki dyskusji pokazały, że w odniesieniu do usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych potrzebne byłyby dane pochodzące od zainteresowanych przedsiębiorstw w celu prawidłowej identyfikacji i rozwiązania praktycznych problemów wynikających z wdrażania nowej zasady opodatkowania. Biorąc powyższe pod uwagę, w marcu 2012 r. w Luksemburgu zostało zorganizowane drugie seminarium Fiscalis, na które zaproszeni zostali przedstawiciele nie tylko państw członkowskich, lecz także zainteresowanych sektorów, w celu podzielenia się swoją wiedzą fachową. Rezultat tego seminarium był ważnym krokiem w procesie przygotowywania wniosku Komisji z grudnia 2012 r. 8, który Rada przyjęła jako rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 1042/2013 (zob. pkt 3.1.). W trakcie dyskusji na temat rozporządzenia wykonawczego w Radzie powszechnie uznano, że dla przedsiębiorstw i państw członkowskich byłyby użyteczne szczegółowe noty wyjaśniające, zawierające więcej szczegółowych informacji na temat praktycznego stosowania nowych przepisów. W rezultacie służby Komisji przygotowały projekt not wyjaśniających na temat zmian VAT w zasadach dotyczących miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, które wchodzą w życie w 2015 r. Koncentrują się one w szczególności na przepisach zawartych w rozporządzeniu wykonawczym (UE) nr 1042/2013 i nie są prawnie wiążące. W listopadzie 2013 r. Komisja zorganizowała warsztaty Fiscalis dla przedstawicieli państw członkowskich i przedsiębiorstw w Niderlandach, w celu przedyskutowania projektu not wyjaśniających. Po merytorycznej i owocnej dyskusji z przedstawicielami przedsiębiorstw i państw członkowskich podczas warsztatów oraz na kolejnych posiedzeniach w Brukseli noty zostały ukończone. Dokument ten został podany do ogólnej wiadomości 9 z dużym wyprzedzeniem przed datą wejścia w życie nowych zasad, w kwietniu 2014 r., aby pomóc organom podatkowym i przedsiębiorstwom w dostosowaniu procesów wewnętrznych oraz narzędzi handlowych i biznesowych do nowego systemu Dyrektywa Rady 2008/9/WE z dnia 12 lutego 2008 r. określająca szczegółowe zasady zwrotu podatku od wartości dodanej, przewidzianego w dyrektywie 2006/112/WE, podatnikom niemającym siedziby w państwie członkowskim zwrotu, lecz mającym siedzibę w innym państwie członkowskim (Dz.U. L 44 z , s. 23). COM(2012) 763 final. Usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne Komisja Europejska: 5

6 Uważa się, że obecnie zostały podjęte wystarczające środki dla zapewnienia zainteresowanym stronom jasnego obrazu, w jaki sposób zbliżające się zmiany mają być stosowane, w celu zapewnienia pewności prawa i ograniczenia obciążenia administracyjnego organów administracji podatkowej i podmiotów gospodarczych w okresie potrzebnym na dostosowanie się do nowych zasad. Ta kolektywna praca nad wspólnym porozumieniem co do nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia powinna zapobiec rozbieżnym interpretacjom obowiązujących ram prawnych i ograniczyć ryzyko podwójnego opodatkowania Konsekwencje nowych zasad Do dnia 31 grudnia 2014 r. usługi świadczone przez usługodawców mających siedzibę w UE na rzecz osób z UE niebędących podatnikami powinny, co do zasady, być opodatkowane w miejscu siedziby dostawcy. Od dnia 1 stycznia 2015 r. wszystkie usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne będą podlegać opodatkowaniu w miejscu, w którym zamieszkuje klient (o ile nie ma zastosowania zasada faktycznego korzystania i eksploatacji), nawet jeżeli klient jest osobą niebędącą podatnikiem. Zatem w odniesieniu do tego rodzaju usług świadczonych na rzecz osób niebędących podatnikami, usługodawcy z UE i spoza UE będą musieli zarejestrować się do celów VAT i wypełniać stosowne obowiązki w państwie członkowskim, w którym klient ma siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce, w którym zazwyczaj przebywa. Niemniej w celu zwolnienia podmiotów gospodarczych z obowiązku rejestracji do celów VAT w każdym państwie członkowskim, w którym świadczą oni takie usługi na rzecz osób niebędących podatnikami, dla ułatwienia przestrzegania przepisów i uproszczenia działalności gospodarczej, prawodawstwo przewiduje, że podatnicy mogą skorzystać z procedury szczególnej umożliwiającej im identyfikację do celów VAT tylko w jednym państwie członkowskim, zamiast konieczności rejestracji w każdym państwie członkowskim konsumpcji. Ta procedura szczególna opiera się na elektronicznym interfejsie (system MOSS), którego opracowanie stanowi kluczowy etap, lecz także znaczne wyzwanie, wymagające od Komisji, państw członkowskich i przedstawicieli przedsiębiorstw ścisłej współpracy. W związku z tym szczególną uwagę poświęcono znaczeniu rozpoczęcia przygotowań do wdrażania elektronicznego interfejsu we wszystkich państwach członkowskich ze znacznym wyprzedzeniem, w celu zapewnienia dobrych wyników operacyjnych, gdy nowe zasady wejdą w życie. Ponadto państwa członkowskie zostały poinformowane na różnych forach o potrzebie przeznaczenia wystarczających zasobów na ten projekt Ułatwienie przestrzegania przepisów przez przedsiębiorstwa i poboru dochodów za pośrednictwem systemu MOSS System MOSS musi w pełni funkcjonować w chwili wejścia w życie nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia w dniu 1 stycznia 2015 r. Przedsiębiorstwa handlowe będą jednak mogły rejestrować się do celów szczególnej procedury od dnia 1 października 2014 r. 6

7 Jak wskazano w preambule do rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 815/2012, głównymi odpowiedzialnymi za techniczne wdrożenie interfejsu elektronicznego wykorzystywanego jako system MOSS są państwa członkowskie. Zważywszy na implikacje związane z przestrzeganiem nowych zasad, terminowe wdrożenie i skuteczne działanie systemu ma zasadnicze znaczenie dla usługodawców prowadzących działalność w państwach członkowskich, w których nie mają siedziby. Z myślą o osiągnięciu tego celu Komisja w odpowiednim czasie podjęła konsekwentne działania, aby pomóc w zapewnieniu jednolitego opracowania elektronicznego interfejsu we wszystkich państwach członkowskich. W ramach programu Fiscalis 2013 zorganizowano i sfinansowano dwa warsztaty. Pierwszy, poświęcony wdrażaniu systemu MOSS, odbył się w Malmö w czerwcu 2011 r. i utorował drogę dla prac nad przygotowaniem przepisów wykonawczych dotyczących funkcjonowania systemu oraz normalizacji zwrotu i wymiany danych. Drugi, poświęcony przygotowaniu wytycznych MOSS przeprowadzono w maju 2013 r. na Cyprze. Przewodnik po systemie MOSS, mający na celu zapewnienie lepszego zrozumienia zmian, które wejdą w życie w styczniu 2015 r., został opublikowany w witrynie internetowej Komisji 10 pod koniec 2013 r. Zawiera on praktyczne wskazówki dotyczące sposobu stosowania prawodawstwa i specyfikacji związanych z systemem MOSS. Przewodnik został opracowany przez służby Komisji w celu sprostania uzasadnionym oczekiwaniom, potrzebie klarowności i pewności prawa zainteresowanych stron, odczuwających skutki nowych zasad. Został on omówiony przez Stały Komitet Współpracy Administracyjnej (SCAC) 11 w październiku 2013 r. i nie jest prawnie wiążący Wdrażanie systemu MOSS pod względem informatycznym Komisja koordynuje również wdrażanie systemu MOSS pod względem informatycznym we wszystkich państwach członkowskich. Funkcjonalne i techniczne specyfikacje systemu (tj. precyzyjne szczegóły dotyczące sposobu wdrażania systemów informatycznych przez państwa członkowskie) zostały przyjęte przez SCAC jesienią 2012 r. i od tego czasu państwa członkowskie dokonały znacznych postępów w opracowywaniu koniecznych ram informatycznych. W ramach całokształtu projektu MOSS służby Komisji były odpowiedzialne za sporządzenie specyfikacji, opracowanie systemu, przeprowadzenie testów zgodności, wdrożenie systemu do produkcji i koordynację działań państw członkowskich. Zakres interwencji Komisji był ograniczony do domeny wspólnej, natomiast procesy biznesowe były definiowane oddzielnie na poziomie krajowym. W tym obszarze wykonano wiele pracy, szczególnie poprzez regularne warsztaty informatyczne z udziałem wszystkich państw członkowskich. Ponadto specjaliści Komisji ds. IT organizowali dwustronne misje obserwacyjne we wszystkich państwach Usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne Komisja Europejska: Komitet ten został utworzony na podstawie art. 58 rozporządzenia (UE) nr 904/

8 członkowskich, w celu przeprowadzenia indywidualnej oceny trudności napotkanych w niektórych szczególnych przypadkach i znalezienia skutecznych rozwiązań. Szczególnie ważne jest, aby wszystkie państwa członkowskie nadal poświęcały konieczne zasoby na tę pracę, mając na uwadze osiągnięcie stanu gotowości na czas. W miesiącach, które pozostały do wejścia w życie nowych zasad, stan rzeczy w poszczególnych państwach członkowskich będzie nadal uważnie obserwowany przez specjalistów Komisji ds. informatyki. Jeżeli system elektroniczny nie będzie gotowy lub nie będzie prawidłowo działał w jednym państwie członkowskim w dniu 1 stycznia 2015 r., usługodawcy z tego państwa członkowskiego będą nadal musieli rejestrować się i składać deklaracje VAT według zasad ogólnych we wszystkich państwach członkowskich, w których świadczą usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub elektroniczne na rzecz osób niebędących podatnikami. Na podstawie tego doświadczenia powstaje pytanie na przyszłość, czy nadal ma sens, wobec konsolidacji fiskalnej, aby systemy informatyczne były opracowywane na poziomie krajowym, przez każdą administrację, czy też byłoby lepiej dysponować systemem UE lub przynajmniej by państwa członkowskie połączyły zasoby w celu wspólnego opracowania niektórych modułów Audyt systemu MOSS Prawodawstwo UE dotyczące systemu MOSS przewiduje realizację kontroli i audytów przez państwa członkowskie konsumpcji, choć jest dostępnych kilka narzędzi służących do poprawy koordynacji audytów między państwami członkowskimi. Takie audyty mogą obejmować do 27 różnych zagranicznych organów administracji (w przypadku spółek z UE lub 28 w przypadku spółek spoza UE) przeprowadzających audyt tej samej spółki bez jakiejkolwiek koordynacji, co może prowadzić do wniosków o udzielenie informacji w wielu językach. Mogłoby to nie tylko nałożyć nieproporcjonalne obciążenie administracyjne na sektor e-biznesu, lecz także zagrozić skuteczności samych audytów oraz obniżyć poziom dobrowolnego przestrzegania przepisów (szczególnie ze strony spółek spoza UE). Ponadto brak skoordynowanego podejścia zwiąże zasoby audytowe w ramach organów administracji podatkowej, co mogłoby prowadzić do niekorzystnego oddziaływania na wydajność audytu w państwach członkowskich. Grupa projektu Fiscalis sporządziła zestaw zaleceń w odniesieniu do audytu systemu MOSS, aby rozwiązać te problemy. Były one omawiane podczas warsztatów zatytułowanych Audyt i kontrola małego punktu kompleksowej obsługi VAT (MOSS) w Szwecji we wrześniu 2013 r. Zalecenia promują zasadę, według której państwo członkowskie identyfikacji koordynuje audyty, bez uszczerbku dla kompetencji państw członkowskich konsumpcji w zakresie prowadzenia kontroli podatkowych zgodnie z obowiązującymi przepisami. Sprawozdanie grupy projektu zawierało zalecenie, aby państwo członkowskie identyfikacji, tj. państwo członkowskie, w którym przedsiębiorstwo ma siedzibę, lub które wybrało jako główny organ wyznaczony do kontaktów podjęło funkcje audytowe i kontrolne w imieniu państwa członkowskiego konsumpcji. 8

9 Jednakże choć bardzo duża większość państw członkowskich zdecydowanie poparła tę pracę w grupie roboczej wysokiego szczebla w Radzie, a także we właściwym komitecie, nie wszystkie państwa członkowskie zgodziły się na wdrożenie zaleceń. Służby Komisji opublikują w swojej witrynie internetowej zalecenia istotne dla przedsiębiorstw 12 i uważają, że wszystkie państwa członkowskie powinny je stosować w celu zapewnienia maksymalnej skuteczności i minimalizacji obciążenia przedsiębiorstw Komunikacja i zwiększanie świadomości Ważnym składnikiem prac przygotowujących do wejścia w życie nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia jest potrzeba zapewnienia przedsiębiorstwom i krajowym organom administracji podatkowej wystarczających informacji na temat zakresu i skutków nadchodzących zmian. Komisja postanowiła zatem utworzyć unijny portal internetowy poświęcony wdrażaniu nowych zasad. Mógłby on stanowić zalążek szerszego portalu internetowego dotyczącego unijnych zagadnień związanych z VAT. Ponieważ reforma będzie oddziaływać nie tylko na podmioty europejskie, lecz również operatorów globalnych, przewodnik po systemie MOSS oraz noty wyjaśniające na temat nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia będą dostępne w portalu internetowym w języku japońskim, rosyjskim i chińskim, a także we wszystkich językach urzędowych UE. Dalsze informacje dotyczące szczególnych zasad państw członkowskich, istotnych dla przedsiębiorstw korzystających z systemu MOSS, zostaną przesłane na ten unijny portal internetowy przed końcem 2014 r., wraz z łączami do krajowych portali internetowych. Dane te będą odzwierciedlać szczególne wymagania istniejące w państwach członkowskich, zwłaszcza w odniesieniu do obowiązków związanych z fakturowaniem, zasad faktycznego korzystania i eksploatacji, stosowania niektórych zwolnień itp. Należy zauważyć, że niektóre aspekty przepisów krajowych będą nadal obowiązywać w kontekście systemu MOSS. Celem portalu internetowego jest ułatwienie funkcjonowania przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w różnych państwach członkowskich, przez zapewnienie im zbiorczej bazy danych, umożliwiającej łatwe uzyskanie informacji na temat obowiązujących w UE przepisów, a tym samym zmniejszenie kosztów przestrzegania przepisów. Ponadto został szerzej wprowadzony specjalny plan komunikacji, z myślą o dotarciu do zainteresowanych stron mających siedzibę w krajach trzecich, które mogą odczuwać skutki nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia. Organizuje się konferencje w celu zwiększania świadomości na temat nowych zasad i ich zrozumienia. W szczególności przedstawiono prezentację uczestnikom 2. spotkania Globalnego Forum OECD na temat VAT w Tokio, w dniach kwietnia 2014 r. 13. Wydarzenia odbywające się w ciągu 2014 r. obejmują konferencje w Luksemburgu w dniu 15 maja, w Zjednoczonym Królestwie w dniu Usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne Komisja Europejska: 9

10 2 czerwca, w Polsce w dniu 9 września i w Stanach Zjednoczonych w późniejszym terminie wrześniowym. Na późniejszym etapie mogą być organizowane inne wydarzenia. 4. OCENA WYKONALNOŚCI 4.1. Spójność nowych zasad z ogólną polityką w sprawie miejsca świadczenia usług Sześć lat po przyjęciu dyrektywy 2008/8/WE nowe zasady dotyczące miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych są nadal w pełni zgodne z ogólną polityką prowadzoną w odniesieniu do przyszłości VAT. W dniu 6 grudnia 2011 r. Komisja przyjęła komunikat na temat przyszłości VAT 14, w którym zaprezentowała fundamentalne cechy przekształconego systemu VAT, który powinien zastąpić bieżące rozwiązania przejściowe, i zidentyfikowała działania priorytetowe na przyszłość. W komunikacie tym uznano, że cel polegający na utworzeniu definitywnego systemu VAT opartego na zasadzie opodatkowania w kraju pochodzenia jest niemożliwy do osiągnięcia i dlatego powinien być zarzucony na rzecz systemu opartego na alternatywnej koncepcji bazującej na kraju przeznaczenia. Zgodnie z tym nowym podejściem, przyszły system VAT powinien stosować zasadę, że miejsce świadczenia jest zlokalizowane w państwie członkowskim, w którym ma miejsce konsumpcja, jak wymagają tego nowe zasady dotyczące miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych wchodzące w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. Fakt, że Rada zatwierdziła ten komunikat (w konkluzjach przyjętych w dniu 15 maja 2012 r.) tym bardziej pokazuje, że zasada ustanowiona w art. 5 dyrektywy 2008/8/WE jest nie tylko zgodna z ogólną polityką w dziedzinie podatków pośrednich, lecz także wyraża jej główny przyszły kierunek. Ilustruje to również waga, jaką Komisja przywiązuje to terminowego wdrożenia systemu MOSS. Jest to priorytet, który spotkał się również z pełnym wsparciem Rady. Ponadto należy podkreślić, że zasada ta jest w pełni spójna z kierunkami polityki omawianymi obecnie na poziomie międzynarodowym. Na podstawie zasad OECD dotyczących opodatkowania e-handlu, uzgodnionych w 1998 r. w Ottawie 15, podatki konsumpcyjne (takie jak VAT) powinny skutkować opodatkowaniem w miejscu konsumpcji. Te zasady leżą u podstaw wytycznych VAT/PTU dotyczących usług B2C, opracowywanych obecnie przez OECD. Ponadto stosowanie zasady miejsca przeznaczenia zapewnia podstawę zrównoważonego rozstrzygania wyzwań powstałych w wyniku rozwoju gospodarki cyfrowej, gdyż zapewnia Zob. komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- Społecznego w sprawie przyszłości podatku VAT W stronę prostszego, solidniejszego i wydajniejszego systemu podatku VAT COM(2011) 851 final. 10

11 równe szanse podmiotom dostarczającym towary i świadczącym usługi z odległej lokalizacji. Jest to zatem również spójne z kierunkiem przyjętym przez grupę ekspertów wysokiego szczebla Komisji ds. opodatkowania gospodarki cyfrowej oraz z pracą OECD dotyczącą erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków (BEPS) Skuteczne wdrożenie nowych zasad do dnia 1 stycznia 2015 r. Wprowadzenie nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych stanowi dużą zmianę w obecnych zasadach systemu podatku VAT UE. Jego przygotowanie wiązało się z licznymi wyzwaniami, zarówno prawnymi, jak i technicznymi. Niemniej dzięki licznym środkom podjętym na kilka lat przed upływem terminu oraz dzięki owocnej współpracy z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami z sektora prywatnego, zostały wprowadzone solidne ramy na rzecz spójnego, skutecznego i terminowego wdrożenia. Komisja podjęła konieczne działania w celu zapewnienia solidnych ram prawnych, wraz z praktycznymi i szczegółowymi wskazówkami dla przedsiębiorstw i państw członkowskich. Wspierała też i monitorowała wysiłki państw członkowskich zmierzające do przygotowania wdrożenia technicznego interfejsu elektronicznego, tak aby umożliwić prawidłowe działanie systemu MOSS. Zostały zrealizowane dodatkowe inicjatywy w celu zwiększania świadomości, informowania zainteresowanych stron objętych skutkami nowych zasad i wydania wytycznych umożliwiających ich sprawne wdrażanie. Komisja podsumowuje zatem, że skuteczne stosowanie nowej zasady dotyczącej miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych na rzecz osób niebędących podatnikami od dnia 1 stycznia 2015 r. jest wykonalne. Do tego dnia i po wejściu w życie nowych przepisów Komisja będzie kontynuować monitorowanie postępów państw członkowskich we wdrażaniu systemu MOSS, który powinien stanowić duży krok naprzód w kierunku prostszego i skuteczniejszego działania rynku wewnętrznego. 5. WNIOSKI W odniesieniu do dalszych kroków, które muszą zostać podjęte przed wejściem w życie nowych zasad dotyczących miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych na rzecz osób niebędących podatnikami, Komisja wzywa państwa członkowskie do przyjęcia pełnej odpowiedzialności za przygotowania techniczne i do gotowości do wdrożenia systemu MOSS. Ponieważ wszystkie konieczne działania stanowiące obowiązek Komisji zostały podjęte w odpowiednim czasie, państwa członkowskie powinny doprowadzić projekt do pomyślnego zakończenia i dopilnować, aby nowe zasady były skutecznie stosowane od dnia 1 stycznia 2015 r. 11

12 W celu zapewnienia sprawnego przejścia na nowe zasady Komisja uważa, że w odniesieniu do środków przejściowych, które wdrożą państwa członkowskie powinno przeważać podejście pragmatyczne. Państwa te powinny zapewniać odpowiednie opodatkowanie, unikając jednocześnie wszelkiego ewentualnego ryzyka podwójnego opodatkowania. W tym zakresie wytyczne uzgodnione niemal jednomyślnie przez Komitet ds. VAT 16 powinny stanowić linię postępowania dla wszystkich państw członkowskich. Ponadto art. 221 dyrektywy VAT stanowi, że państwa członkowskie mogą zobowiązać podatników do wystawiania faktury 17 za świadczenia wykonane na rzecz osób niebędących podatnikami (transakcje B2C). Jednak takie zobowiązanie może być obciążające dla podmiotów prowadzących działalność w różnych państwach członkowskich. Zatem z myślą o dalszym upraszczaniu obowiązku przestrzegania przepisów przez podmioty gospodarcze Komisja uważa, że państwa członkowskie nie powinny wymagać od przedsiębiorstw wystawiania faktury w transakcjach B2C objętych systemem MOSS. Wreszcie, Komisja zauważa, że wiele przedsiębiorstw bardzo niepokoi się o sposób rozstrzygnięcia w przyszłości ewentualnych różnic między państwami członkowskimi dotyczących opodatkowania tych usług: obawiają się one, że różne organy administracji VAT będą przedstawiać im wezwania do zapłaty podatku za tę samą usługę, bez procedury lub mechanizmu rozstrzygania sporów między państwami członkowskimi. Komisja podziela niepokój związany z brakiem takiej procedury lub mechanizmu. Obecne ramy legislacyjne nie zapewniają żadnych środków formalnych postępowania w takich sytuacjach, a Komisja nie otrzymała żadnych uprawnień do rozstrzygania kwestii podwójnego opodatkowania. Kompetencja ta spoczywa zatem w pełni w rękach państw członkowskich. Komisja uważa, że jest konieczne, aby na poziomie europejskim został wprowadzony mechanizm rozstrzygania w sytuacjach podwójnego opodatkowania. Z uwagi na występującą w przeszłości niechęć państw członkowskich do popierania takich inicjatyw, Komisja wzywa państwa członkowskie do pilnego utworzenia łatwo dostępnego punktu kontaktowego i przekazywania szczegółów służbom Komisji, aby można było opublikować wyczerpujący wykaz w jej witrynie internetowej 18. Byłaby to pierwsza instancja w poszukiwaniu rozwiązań w przypadkach podwójnego opodatkowania wynikających z rozbieżnych ocen krajowych organów administracji podatkowej. 6. ZALECENIA NA PRZYSZŁOŚĆ Komisja wzywa państwa członkowskie do: podjęcia wszelkich odpowiednich działań zmierzających do utworzenia niezbędnej infrastruktury informatycznej w wyznaczonym czasie; pełnego wdrożenia wytycznych audytu; Zob posiedzenie Komitetu ds. VAT, dokument roboczy nr 797 FINAL: ines-vat-committee-meetings_en.pdf. W odniesieniu do treści faktury w rozumieniu przepisów dotyczących VAT zob. art. 226 dyrektywy VAT. 12

13 rezygnacji z opcji wymagania faktury na dostawy B2C objęte nowymi zasadami dotyczącymi miejsca świadczenia; oraz wyznaczenia łatwo dostępnego punktu kontaktowego ds. problemów podwójnego opodatkowania. 13