Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi Streszczenia wykładów i warsztatów

Transkrypt

1 1. Mgr Andrzej Grzelachowski AGA - Artysta plastyk - pedagog - "Malujemy i tworzymy w glinie, a uśmiech nam towarzyszy" 2. Dr Anna Jakoniuk-Diallo - Zakład Psychopatologii Dziecka Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - "Rozwijanie kompetencji komunikacyjnej dzieci o zaburzonym rozwoju". 3. Mgr Beata Balcerek-Bunio - Zakład Genetyki Medycznej SPZOZ Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 3 Uniwersytetu Medycznego w Łodzi - " MOJE DZIECKO NIE MÓWI!" O wspomaganiu rozwoju mowy dzieci z chorobami genetycznymi. 4. Mgr Beata Ziembiewicz - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Rozwijanie myślenia matematycznego w zabawie u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną". 5. Mgr Dorota Bilewicz - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Powiedzieć Inaczej" - Wykorzystywanie piktogramów w nauce porozumiewania się dzieci niemówiących oraz z zaburzeniami mowy i języka. 6. Mgr Dorota Migdalska - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Pies moim terapeutą" 7. Mgr Ewa Nikołajew-Wieczorowska - Centrum Uśmiechu Dziecka - Montessori w Poznaniu -"Wykorzystanie elementów metody Montessori w codziennej terapii dziecka niepełnosprawnego - wskazówki dla Rodziców". 8. Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi "GEN" w Poznaniu - "Z wadą genetyczną można żyć aktywnie i być pełnoprawnym członkiem społeczeństwa" 9. Dr Hanna Kubiak - Zakład Psychopatologii Dziecka Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - "Wspomaganie rozwoju samodzielności u dzieci niepełnosprawnych". 10. Prof. dr hab. Janina Wyczesany - Funkcjonowanie rodzeństwa osób z niepełnosprawnością 11. Mgr Joanna Koczorowska-Masny - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - Terapia tańcem - "Wchodzenie w relacje z drugą osobą poprzez ruch, muzykę i taniec". 12. Mgr Katarzyna Lausch; Mgr Katarzyna Gawińska -Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Przygotowanie dziecka z głębszą niepełnosprawnością intelektualną do aktywnego uczestnictwa w życiu religijnym" 13. Prof. dr hab. Marzenna Zaorska - Uniwersytet Mikołaja Kopernika Toruń - "Genetycznie uwarunkowane zespoły słuchowo - wzrokowe (Ushera, CHARGE) - objawy a możliwości rozwoju" 14. Mgr Magdalena Giers - Prezes Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Zespołem Williamsa- Elf w Gdańsku - "Uzdolnienia muzyczne dzieci z zespołem Williamsa" 15. Mgr Maria Stelting - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Rozwijanie różnych sfer osobowości dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w zabawach muzyczno-ruchowych" 16. Prof. dr hab. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska - Akademia Pedagogiki Specjalnej Warszawa - "Wspomaganie dzieci w rozwoju rozumowania przyczynowo-skutkowego" 17. Dr Maria Molicka Instytut Nauk Edukacyjnych PWSZ im J.A. Komeńskiego Leszno - Terapia i budowanie zasobów BAJKAMI TERAPEUTYCZNYMI (BAJKOTERAPIA) 18. Mgr Krzysztof Lausch Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Do jakiego życia jutro przygotowujemy osoby niepełnosprawne intelektualnie dzisiaj?" 19. Prof. dr hab. Małgorzata Sekułowicz Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji Towarzystwa Wiedzy Powszechne, Wrocław - "Zaburzenie Aspergera - problemy edukacyjne i społecznie a funkcjonowanie rodziny" 20. Prof. dr hab. Małgorzata Kościelska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy - "Porozmawiajmy o przekazywaniu i przyjmowaniu trudnej diagnozy" 21. Prof. dr hab. Władysław Dykcik Podyplomowe Studium Pedagogiki Specjalnej w zakresie Terapii Pedagogicznej Poznań - "Terapia pedagogiczna dzieci i młodzieży z różnymi zaburzeniami rozwoju. strona 1 / 11

2 Metody i techniki kompetentnej pomocy psychopedagogicznej" 22. Prof. UAM dr hab. Andrzej Twardowski - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - "Rola dziadków we wspomaganiu rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami" 23. Mgr Maria Gralińska - Ośrodek Szkolno Wychowawczy - Konin - "Aspekty prawne i organizacyjne konstruowania indywidualnych programów edukacyjnych" Mgr Andrzej Grzelachowski AGA - Artysta plastyk - pedagog - "Malujemy i tworzymy w glinie, a uśmiech nam towarzyszy" Zasadniczym celem warsztatów jest doprowadzenie do rzeczywistej integracji między rodzicami, a ich dziećmi z genetycznie uwarunkowanymi wadami rozwoju. W trakcie trwania warsztatów chcę dać przykład, że chore dzieci i ich zdrowi rodzice mogą w sposób twórczy funkcjonować na równych prawach. Warsztaty mają być najkrócej trwającą szkołą akceptacji, empatii względem czyjegoś nieszczęścia, w tym przypadku choroby dziecka, ale przede wszystkim dziecka, ale przede wszystkim dostrzeżeniem człowieka w dziecku z wadami rozwoju; - aktywizacji twórczej środowiska dzieci i ich rodziców; - integracji środowiska dzieci i rodziców - osób chorych i zdrowych uzdolnionych plastycznie; - założenia, że zarówno chore dzieci, jaki rodzice są wszyscy równoprawnymi członkami tej samej społeczności. Uczestnictwo w warsztatach pozwoli zgłębić podstawy wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie wykonania przez integracyjne grupy dzieci i rodziców portretu całościowego modela. Wykonanie rzeb ceramicznych, portretu stanowić będzie dokumentację powarsztatową. Rzeby po wyschnięciu i wypaleniu mogą zostać sprzedane bąd zlicytowane, a uzyskane pieniądze zużyte na cele statutowe Stowarzyszenia "GEN". Dr Anna Jakoniuk-Diallo - Zakład Psychopatologii Dziecka Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - "Rozwijanie kompetencji komunikacyjnej dzieci o zaburzonym rozwoju". Badania prowadzone na przestrzeni ostatnich lat, na polu psychologii rozwojowej wskazują, iż komunikowanie się dziecka z dorosłymi, już od chwili jego narodzin, odgrywa istotną rolę nie tylko w rozwoju językowym dziecka, ale również w jego rozwoju społecznym, emocjonalnym oraz intelektualnym. Radosny dialog komunikacyjny nie wymaga od dziecka sprawnego posługiwania się językiem, wymaga jednak od rodzica umiejętności dopasowania się do dziecka i dużej wrażliwości na sygnały od niego płynące, czyli na jego potrzeby. Warsztat na temat: Rozwijanie kompetencji komunikacyjnej dzieci o zaburzonym rozwoju ma na celu przedstawienie potrzeb dzieci z poważnymi defektami w zakresie komunikacji oraz wskazanie sposobów komunikowania się z dziećmi o zaburzonym rozwoju, takich jak np. totalna komunikacja. strona 2 / 11

3 Mgr Beata Balcerek-Bunio - Zakład Genetyki Medycznej SPZOZ Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 3 Uniwersytetu Medycznego w Łodzi - " MOJE DZIECKO NIE MÓWI!" O wspomaganiu rozwoju mowy dzieci z chorobami genetycznymi. To tytułowe zdanie często wypowiadają rodzice w czasie wizyty u psychologa w poradni genetycznej. Celem planowanego spotkania warsztatowego jest zapoznanie rodziców z psychologicznymi aspektami rozwoju mowy. Spotkanie będzie dotyczyło następujących grup zagadnień: 1. Część teoretyczna: - przedstawienie etapów rozwoju mowy; - omówienie warunków rozwoju mowy ze szczególnym uwzględnieniem aktywności własnej dziecka i roli dorosłego oraz relacji między nimi. 2. Część teoretyczno-praktyczna: - omówienie mechanizmów "uczenia się" mowy, takich jak naśladownictwo, samorzutne powtarzanie, słuchanie w oparciu o analizę fragmentów filmów przedstawiających pracę z dziećmi. 3. Część praktyczna: - wykorzystanie nabytej wiedzy do konstruowania sytuacji wspomagających rozwój mowy dzieci w różnym wieku i o różnych umiejętnościach psychoruchowych. Mgr Beata Ziembiewicz - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Rozwijanie myślenia matematycznego w zabawie u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną". Celem warsztatów będzie obalenie mitów dotyczących zajęć związanych z pojęciami matematycznymi. Udowodnimy, że zajęcia te, nie muszą być ani trudne do przeprowadzenia, ani nudne. Wspólnie będziemy poszukiwać materiału do zabaw matematycznych w codziennych zajęciach domowych. Poszukamy związku między kompletem garnków a układaniem konsekwentnej serii, między porządkami w pokoju dziecinnym a tworzeniem zbiorów i między grą w kości, a porównywaniem różnicowym. Zastanowimy się jak nóż i widelec może pomóc w tworzeniu zbiorów równolicznych. Odpowiemy sobie na pytanie: jeżeli dziecko wypowiada kolejno liczebniki, to oznacza, że potrafi liczyć? Skonstruujemy gry, w które będą mogły grać nasze dzieci. Mgr Dorota Bilewicz - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Powiedzieć Inaczej" - Wykorzystywanie piktogramów w nauce porozumiewania się dzieci niemówiących oraz z zaburzeniami mowy i języka. Podczas warsztatów zaprezentowane zostaną piktogramy - metoda alternatywna i wspierająca komunikację dzieci z różnych względów mających problemy z komunikowaniem się. Uczestnicy warsztatów zostaną wprowadzeni w zagadnienie stosowania piktogramów u dzieci niemówiących oraz mających problemy z wypowiadaniem się i rozumieniem języka. Przedstawiona zostanie praca z piktogramami: czyli jak zacząć je wprowadzać i czym się kierować w początkowym okresie oraz w dalszej praktyce stosowania komunikacji alternatywnej i wspierającej. Prowadząca podzieli się także praktycznymi wskazówkami dotyczącymi form wykorzystania i etapów wprowadzania piktogramów w codziennym życiu oraz wskazówkami dotyczącymi warunków potrzebnych do rozwoju tejże formy komunikacji. strona 3 / 11

4 Mgr Dorota Migdalska - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Pies moim terapeutą" Warsztaty na temat: "Pies moim terapeutą" będą obejmowały następujące zagadnienie: Wpływ dogoterapii na funkcjonowanie dzieci w klasie rewalidacyjno-wychowawczej. W grupie tej były trzy uczennice, które wraz z koleżanką z nauczania indywidualnego brały udział w zajęciach dogoterapii. W pierwszych tego typu zajęciach uczestniczył pies Siberian Huski - Bata, potem Flat wated retriever - Teri, a w minionym roku szkolnym pracowałam z Budrysem - Golden retriverem. Pies przychodził do szkoły raz w tygodni. Podczas tych zajęć u dzieci można było zauważyć różne zachowania, które z biegiem czasu zmieniały się. Dziewczynki bowiem bardzo różnie reagowały na psa. Myślę, że każde dziecko spontanicznie wyrażające siebie w zabawie z psem lub choćby tylko uczestniczące (na miarę swoich możliwości) w tego typu zajęciach przeżyło ożywienie, pobudzenie emocjonalne, a także dużą radość. Każde zajęcia dostarczały wielu nowych informacji i pomysłów do wykorzystania w przyszłości, a także miały oddziaływanie terapeutyczne. Pierwsze kontakty uczennic z psem, a także cele pracy z zajęć dogoterapii zostaną przedstawione na warsztatach. Mgr Ewa Nikołajew-Wieczorowska - Centrum Uśmiechu Dziecka - Montessori w Poznaniu -"Wykorzystanie elementów metody Montessori w codziennej terapii dziecka niepełnosprawnego - wskazówki dla Rodziców". Celem warsztatu jest przedstawienie podstaw programowych metody Montessori i przykładów działań na adaptowanych materiałach. Umożliwi to stosowanie elementów metody w codziennej pracy Rodzica z dzieckiem niepełnosprawnym w domu. Bardzo często rozmowę o metodzie Marii Montessori rozpoczyna zacytowanie hasła programowego: "Pomóż mi zrobić to samemu". Samodzielność w wykonywaniu czynności związanych z samoobsługą, w podejmowaniu decyzji, dokonywaniu wyborów, poszukiwaniu sposobu rozwiązania zadania - tak pojmowana samodzielność jest celem do którego dążymy stosując w terapii metodę Marii Montessori. Podczas warsztatu uczestnicy poznają: - podstawowe zasady pracy metodą Marii Montessori:(zasada estetyki, ograniczenia; stopniowania trudności; kontroli błędu); - sposób aranżowania przestrzeni wokół dziecka podczas wykonywania ćwiczeń; - przykłady adaptacji przedmiotów codziennego użytku na potrzeby terapii (zgodnie z założeniami metody Montessori); Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi "GEN" w Poznaniu - "Z wadą genetyczną można żyć aktywnie i być pełnoprawnym członkiem społeczeństwa" Celem filmów jest: - Poszerzenie wiedzy na temat możliwości rozpoznania przez lekarzy i kierowania na diagnostykę genetyczną, wczesną interwencję i wspomaganie rozwoju dzieci z rzadkimi wadami genetycznymi. - Podnoszenia umiejętności pracy z osobami niepełnosprawnymi, w tym sprawowania opieki i udzielania pomocy w procesie diagnozy, rehabilitacji i edukacji. - Poprawa kondycji rodziny i akceptacji rzeczywistości, dzięki objęciu pomocą i opieką psychologiczno-pedagogiczną całej rodziny, zwłaszcza w pierwszym okresie po otrzymaniu diagnozy. - Uświadomienie rodzinie ich praw i odpowiedzialności za los rodziny oraz pomoc w ich dochodzeniu. strona 4 / 11

5 - Zwiększenie tolerancji i akceptacji społecznej w odniesieniu do osób z niepełnosprawnością intelektualną. - Zwrócenie uwagi opinii publicznej na stale wzrastającą skalę problemu i pilną potrzebę zajęcia się nią W filmach prezentujemy 25 rzadkich zespołów genetycznych, opis choroby przedstawiony przez lekarzy genetyków, metody rehabilitacji, opinie psychologów, pedagogów i rodziców. Filmy powstały dzięki dofinansowaniu przez MP i PS w ramach projektu Funduszy Inicjatyw Społecznych w 2006 roku Dr Hanna Kubiak - Zakład Psychopatologii Dziecka Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - "Wspomaganie rozwoju samodzielności u dzieci niepełnosprawnych". Samodzielność rozumiem nie tylko jako zespół kompetencji działaniowych (np. samodzielne jedzenie, mycie, itp.), ale jako wewnętrzną dyspozycję do podejmowania różnego typu aktywności. Rodzice dzieci niepełnosprawnych mówią niekiedy, że istotną przeszkodę na drodze ku samodzielności ich dzieci stanowią nie tylko deficyty w motoryce, ale także, a może przede wszystkim- trudności we wzbudzeniu wewnętrznego motywu do działania. Podczas warsztatu Rodzice będą mieli możność podzielenia się doświadczeniami - sukcesami i trudnościamidotyczącymi kształtowania się samodzielności u ich dzieci. Określone zostaną także warunki sprzyjające budowaniu omawianej kompetencji, ujęte w listę wskazówek wychowawczych, adresowanych do rodziców dzieci z niepełnosprawnością. Omawiane też będą różne techniki pracy, stosowane zarówno w pracy grupowej (np. przedszkola specjalne ), jak i indywidualnej, których celem jest wspomaganie samodzielności u dzieci. Prof. dr hab. Janina Wyczesany - Funkcjonowanie rodzeństwa osób z niepełnosprawnością W pracy pedagogicznej z osobami niepełnosprawnymi w rodzinie niewiele uwagi poświęca się rodzeństwu. Chodzi tu nie tylko o wzajemne relacje w rodzinie, ale skutki długoletniego procesu wzajemnego oddziaływania brata lub siostry z niepełnosprawnością i osoby posiadającej zdrowe rodzeństwo. Mając bardziej wszechstronny obraz tej sytuacji, można by lepiej zrozumieć i pomóc zarówno pełnosprawnemu rodzeństwu, jak i całej jego rodzinie. Badania dotyczące rodzeństwa dzieci z niepełnosprawnością prowadzone w latach 80-tych i 70-tych ( Fowle, 1968, Carr,1982) wskazują na brak trudności w funkcjonowaniu i adaptacji zdrowego rodzeństwa w rodzinie. Nieco inne wyniki prezentują badania prowadzone póniej przez M.C. Hale i Gamble (1989), którzy wykazali, że rodzeństwo dzieci z niepełnosprawnością jest bardziej obciążone opieką i odpowiedzialnością za swojego brata czy siostrę z niepełnosprawnością. Prawie wszyscy badani stwierdzili, że są aktywnie zaangażowani w opiekę nad niepełnosprawnym rodzeństwem i żywo interesuje się jego osiągnięciami (D.Danielewicz, 2007). Problem funkcjonowanie rodzeństwa osób z niepełnosprawnością i konsekwencje tego wpływu można rozpatrywać w wymiarze emocjonalnym, społecznym, ekonomicznym. Jeden z tych aspektów zostanie omówiony w niniejszym wykładzie. Mgr Joanna Koczorowska-Masny - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - Terapia tańcem - "Wchodzenie w relacje z drugą osobą poprzez ruch, muzykę i taniec". W trakcie warsztatów proponuję zajęcia polegające na: odnalezieniu własnego rytmu: praca nad oddechem, praca w przestrzeni. strona 5 / 11

6 Zajęcia z choreoterapii dają umiejętność przekazywania i odczytywania informacji przy pomocy tańca można demonstrować swoje: emocje, myśli, uczucia. Właściwie dobrany zestaw ćwiczeń pozwala odkryć możliwości własnego ciała, odczuć radość z życia, z zabawy ruchem w tańcu, ze współpracy i bliskości drugiej osoby. Uczestnicy warsztatów poznają rozmaite techniki i style tańców, metody pracy i zabawy z wykorzystaniem własnego ciała, przestrzeni, muzyki( w tym nagrania CD, instrumenty muzyczne), nabywają umiejętność improwizacji ruchowej. Uwagi: Warsztaty zawierają: - krótkie wprowadzenie dotyczące choreoterapii, - rozgrzewkę - zajęcia właściwe: ćwiczenia w parach, grupach kilku osobowych, prezentacja układu tanecznego, - podsumowanie. Mgr Katarzyna Lausch; Mgr Katarzyna Gawińska -Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Przygotowanie dziecka z głębszą niepełnosprawnością intelektualną do aktywnego uczestnictwa w życiu religijnym" Warsztaty mają pomóc zrozumieć rodzicom/opiekunom, że osoba z głębszą niepełnosprawnością intelektualną - niezależnie od wieku i poziomu swojej sprawności - ma także miejsce w Bożym planie zbawienia. Jej ograniczone nieraz możliwości wykonawcze w żadnym stopniu nie przesądzają o mniejszej wartości w oczach Boga. W Kościele ma takie same prawa, jak pozostali członkowie wspólnoty ludzi wierzących i nikomu nie wolno jej tych praw odbierać. Panie prowadzące warsztaty podzielą się doświadczeniami z pracy katechetyczno-duszpasterskiej prowadzonej od wielu lat na terenie Poznania. Zaprezentują sposoby aktywizowania religijnego zarówno dzieci, jak i dorosłych. Podpowiedzą, w jaki sposób rodzice mogą aktywnie włączyć się w przygotowanie swych dzieci do przyjęcia sakramentów, a potem dalej wspierać ich rozwój duchowy. Prof. dr hab. Marzenna Zaorska - Uniwersytet Mikołaja Kopernika Toruń - "Genetycznie uwarunkowane zespoły słuchowo - wzrokowe (Ushera, CHARGE) - objawy a możliwości rozwoju" Genetycznie uwarunkowane zespoły słuchowo-wzrokowe zajmują obecnie znaczący odsetek w populacji ludzi z jednoczesnym uszkodzeniem słuchu i wzroku - aczkolwiek jest on zapewne o wiele wyższy niż podają oficjalne statystyki. Do najbardziej znanych, najczęściej diagnozowanych zespołów słuchowo - wzrokowych należą: zespół Ushera oraz zespół CHARGE. Każdy z tych zespołów poza elementem wspólnym - powodują równoczesne, poważne uszkodzenie słuchu i wzroku, posiada elementy swoiste, które w sposób sobie specyficzny utrudniają oraz ograniczają rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny rozwój. Każdy z tych zespołów tworzy także wiele możliwości, które o czasie zauważone, adekwatnie zdiagnozowane oraz właściwie wykorzystane w procesie rehabilitacji i edukacji budują szanse na satysfakcjonujące i autonomiczne życie w dorosłości. Mgr Magdalena Giers - Prezes Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Zespołem Williamsa- Elf w Gdańsku - "Uzdolnienia muzyczne dzieci z zespołem Williamsa" Warsztat ma na celu zapoznanie uczestników z charakterystyką rzadko występującego zaburzenia genetycznego (1: urodzeń) jakim jest zespół Williamsa. Omówione zostaną zagadnienia związane zarówno z rozwojem fizycznym (niski wzrost, drobna, filigranowa budowa ciała, wolne tempo przybierania na masie, charakterystyczne rysy twarzy), strona 6 / 11

7 motorycznym (słaba koordynacja wzrokowo-ruchowa, niska sprawność grafomotoryczna), psychospołecznym (towarzyskie usposobienie, empatia, nadmierna ufność), a także komplikacjami medycznymi (nieprawidłowości układu krążenia -nadzastawkowe zwężenie aorty i tętnicy płucnej, hiperkalcemia, wady wzroku, problemy stomatologiczne, zaburzenia dotyczące układu pokarmowego (wymioty, problemy z karmieniem - ssaniem, żuciem, przełykaniem) oraz układu mięśniowo-szkieletowego). Konsekwencje występowania zespołu Williamsa- dotyczą także niższego niż przeciętny poziomu inteligencji, specyficznych trudności w nauce, zachowań agresywnych i lękowych, impulsywności oraz nadpobudliwości. Na podstawie dostępnej literatury, obserwacji, doświadczeń rodziców oraz przeprowadzonych przez autorkę badań poruszone zostaną także kwestie szczególnych uzdolnień występujące u osób z tym zespołem, w szczególności zaś uzdolnień muzycznych (poczucie rytmu, niemalże doskonały słuch muzyczny, duży zasób uwagi dla dwięków i melodii, zdolność szybkiego uczenia się nowych piosenek oraz komponowania i improwizowania). Warsztat wzbogacony będzie o opis studium przypadku. Kolejnym etapem będą wspólne rozważania nad możliwościami wykorzystania mocnych stron dzieci z wadami genetycznymi w łatwiejszym przyswajaniu szkolnej wiedzy a także w życiu codziennym. Planowany przebieg warsztatu: 1. Charakterystyka zespołu Williamsa - burza mózgów uczestników - cechy z podziałem na: niemowlęta, dzieci i młodzież oraz dorosłych - cechy z podziałem na: wygląd, rozwój fizyczny, komplikacje medyczne, cechy zachowania, rozwój umysłowy [około 20 minut]. 2. Prezentacja najnowszych informacji na temat zespołu Williamsa oraz wyników przeprowadzonych badań dotyczących uzdolnień muzycznych (praca magisterska) [10 minut] 3. Studium przypadku uzdolnień muzycznych [20 minut]. 4. Sposoby na wykorzystanie uzdolnień w szkole i życiu; - praca rodziców w parach, grupach 4- i 8-osobowych; - wspólna wymiana doświadczeń [25 minut]. 5. Podsumowanie [10 minut]. Mgr Maria Stelting - Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Rozwijanie różnych sfer osobowości dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w zabawach muzyczno-ruchowych" Terapeutyczna rola muzyki znana jest od dawna. W trakcie zabaw muzyczno-ruchowych można w łatwy sposób aktywizować uczestników i rozwijać różne sfery ich osobowości. Dzieci mają nie tylko okazję doskonalenia koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej, wydłużania czasu koncentracji uwagi na zadaniu i ćwiczenia pamięci, ale również rozwijania autoorientacji i orientacji społecznej, uczą się pełnienia w społecznie akceptowanego sposobu ról uczestnika oraz widza, mają możliwość dokonywania elementarnych wyborów, a przede wszystkim mogą w radosnej atmosferze zabawy odreagować napięcie i zrelaksować się. Podczas warsztatów zaprezentowane zostaną różne zabawy, które mogą być prowadzone zarówno w parze dziecko-opiekun, jak i w większej grupie. Pokazane zostaną sposoby modyfikowania tych zabaw w zależności od wieku i możliwości uczestników. Uwaga zwrócona będzie też na właściwy dobór muzyki. Prof. dr hab. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska - Akademia Pedagogiki Specjalnej Warszawa - "Wspomaganie dzieci w rozwoju rozumowania przyczynowo-skutkowego" O możliwościach intelektualnych dzieci świadczy to, w jakim stopniu potrafią wiązać przyczynę ze skutkiem i przewidywać, co też zdarzyć się może. Od rozwoju tych czynności intelektualnych zależy to, jak dziecko radzi sobie w sytuacjach życiowych. ródłem wielu nadmiernych trudności wychowawczych jest to, że dziecko nie potrafi strona 7 / 11

8 przewidzieć skutków swych czynności. Rozwój rozumowania przyczynowo-skutkowego dziecka decyduje też o efektach edukacji szkolnej. Tymczasem wiedza o tym, jak rozwija się u dzieci rozumowanie przyczynowo- skutkowe jest bardzo skromna. Jeszcze mniej wiadomo o tym, jak wspomagać dzieci w rozwoju tego niebywale ważnego zakresu funkcjonowania intelektualnego. Nagromadziło się też wiele nieporozumień odnośnie tego, jak odpowiadać na dziecięce pytania zaczynające się od Dlaczego?, które dziecko chcąc powiązać przyczynę ze skutkiem. Od wielu lat zajmuję się tymi problemami: pracowicie zbieram okruszki wiedzy o myśleniu przyczynowo-skutkowym dzieci, prowadzę badania naukowe dla ustalenia, jak dzieci rozumują w konkretnych sytuacjach, zajmuję się wspomaganiem dzieci w rozwijaniu rozumowania przyczynowo-skutkowego. W wykładzie, który będę mieć zaszczyt wygłosić podzielę się tą wiedzą. Opowiem, co wiadomo o rozwoju myślenia przyczynowo-skutkowego u dzieci i przybliżę sprawdzone sposoby wspomagania dzieci w rozwoju rozumowania przyczynowo-skutkowego. Mam nadzieję, że to, co powiem pomoże dorosłym lepiej rozwijać możliwości umysłowe dzieci. Dr Maria Molicka Instytut Nauk Edukacyjnych PWSZ im J.A. Komeńskiego Leszno - Terapia i budowanie zasobów BAJKAMI TERAPEUTYCZNYMI (BAJKOTERAPIA) Warsztat z bajkoterapii dotyczący układania bajek relaksacyjnych. Czas trwania - 1 godzina. Osoba prowadząca: dr Maria Molicka 1/Wzajemne poznanie się uczestników warsztatu i osoby prowadzącej / przedstawienie się/. 2/Zawarcie kontraktu: -to, co usłyszymy i mówimy pozostanie między nami, -słuchamy i nie przerywamy innym, -mówimy do osoby a nie o osobie, -dajemy sobie prawo do nieudzielania odpowiedzi. 3/Krótkie omówienie, czym zajmuje się bajkoterapia i przedstawienie wzoru wyłącznie bajki relaksacyjnej /z uwagi na krótki czas trwania warsztatu/ w aspekcie jej struktury i oczekiwanych rezultatów. 4/ Ułożenie bajki relaksacyjnej przez uczestników warsztatu / praca w grupach/. 5/ Wymiana doświadczeń i zakończenie warsztatu. Mgr Krzysztof Lausch Zespół Szkół Specjalna nr 103 im. M. Grzegorzewskiej w Poznaniu - "Do jakiego życia jutro przygotowujemy osoby niepełnosprawne intelektualnie dzisiaj?" W rozważaniach na ten temat autor stara się ukazać pewne uwarunkowania (szczególnie uwarunkowania psychologiczne i społeczne) funkcjonowania zarówno istniejącej struktury szkolnictwa jak i zakładanych celów edukacji osób głównie z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. Pragnie ukazać pewien schemat myślenia o tym, czego należy uczyć i do czego powinniśmy dążyć edukująć te osoby oraz stara się pokazać cechy kompetentnego wychowawcy i nauczyciela a także odnieść do problemu efektywności edukacji w odniesieniu do interesującej nas grupy osób. Autor podejmuje próbę zastanowienia się nad wzajemną relacją pełnosprawnych i niepełnosprawnych rówieśników oraz sprecyzowania adekwatnych do realiów celów pracy z interesujacą nas grupą osób. strona 8 / 11

9 Prof. dr hab. Małgorzata Sekułowicz Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji Towarzystwa Wiedzy Powszechne, Wrocław - "Zaburzenie Aspergera - problemy edukacyjne i społecznie a funkcjonowanie rodziny" Referat poświęcony będzie analizie funkcjonowania dzieci i młodzieży z zaburzeniem Aspergera i związane z tym problemy w środowisku rodzinnym i szkolnym. Szczególną uwagę poświęcę problemom wyboru właściwych form edukacji i z tym związanych trudnych, problemowych sytuacji dziecka. Przedstawię trzy sylwetki dzieci opisując ich potencjalne możliwości adaptacyjne, a także uwzględnię problemy ich rodzin w obliczu zaburzenia. Prof. dr hab. Małgorzata Kościelska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy - "Porozmawiajmy o przekazywaniu i przyjmowaniu trudnej diagnozy" Celem spotkania Specjalistów i Rodziców, a także wszystkich Zainteresowanych będzie podzielenie się doświadczeniami, dotyczącymi przekazywania i przyjmowania tzw. bolesnej prawdy. Przyjęcie do wiadomości informacji o chorobie czy wadzie wrodzonej dziecka jest dla rodziców bardzo bolesne. Przekazanie diagnozy Rodzinie jest także trudne dla lekarzy, psychologów, rehabilitantów i innych specjalistów. Kiedy przekazywać trudną diagnozę: możliwie jak najwcześniej czy jak najpóźniej? W jaki sposób: cząstkami czy jak najszerzej? Jaki powinien być zakres przedstawianej prognozy? Kiedy i jak można przekazać dziecku wiadomość o jego niepełnej sprawności. Proponuję, abyśmy się nad tym wspólnie zastanowili. Przeżyte doświadczenia: dobre i złe - pomogą innym w nauczeniu się tej bardzo trudnej sztuki. Prof. dr hab. Władysław Dykcik Podyplomowe Studium Pedagogiki Specjalnej w zakresie Terapii Pedagogicznej Poznań - "Terapia pedagogiczna dzieci i młodzieży z różnymi zaburzeniami rozwoju. Metody i techniki kompetentnej pomocy psychopedagogicznej" Przyswojenie, pogłębienie wiedzy i umiejętności przez uczestników konferencji szkoleniowej dotyczących przejawów, przyczyn i terapii zaburzeń rozwoju oraz ukazanie atlasu efektywnego procesu uczenia(się) ze zrozumieniem, polisensorycznie, interaktywnie, obupółkulowo oraz wielointeligentnie, w którym może, chce i potrafi samodzielnie uczestniczyć każdy uczeń w każdym profilu uczenia się, z twórczym dążeniem do doskonalenia metod alternatywnych dla dzieci o nietypowym rozwoju. Przygotowanie rodziców, nauczycieli i terapeutów do wspólnego skoordynowanego prowadzenia wieloalternatywnych oddziaływań pomocowych i terapeutyczno-wychowawczych dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i trudnościami w uczeniu się. Wyposażenie rodziców w podstawowe umiejętności edukacyjne, pozwalające na świadome i fachowe projektowanie i stosowanie zabiegów terapeutycznych, zarówno w specjalnych zespołach jak i w procesie dydaktycznowychowawczym w klasie przedszkolnej dla dzieci pięcioletnich, w nauczaniu początkowym oraz na wyższych poziomach kształcenia, kiedy specjalne trudności w uczeniu się nadal powodują niepowodzenia szkolne i są przyczyną słabych wyników w nauce oraz powstawania wtórnych zaburzeń osobowości. Pomoc specjalistom w tworzeniu i doskonaleniu wspólnego warsztatu psychopedagogicznego, stosowaniu nowatorskich i alternatywnych metod pracy indywidualnej w praktyce edukacji domowej oraz w specjalnych grupach integracyjnych na zajęciach usprawniających i kompensacyjno-wyrównawczych. Ukierunkowanie rodziców do dalszego twórczego samokształcenia w zakresie konstruowania autorskich, strona 9 / 11

10 indywidualnych modeli, programów i projektów kształcenia stymulujących i wspierających psychoruchowy rozwój uczniów ze specyficznymi trudnościami i potrzebami we współczesnej edukacji. Prof. UAM dr hab. Andrzej Twardowski - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - "Rola dziadków we wspomaganiu rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami" W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się stosunkom między dziadkami i wnukami z niepełnosprawnością. Podkreśla się, że stosunki te są elementem szerszego układu relacji wewnątrzrodzinnych i że mają specyficzny charakter głównie z powodu znacznej róż-nicy wieku i przedziału pokoleniowego dzielącego partnerów. Istotne znaczenie ma również fakt, że stosunki między dziadkami i wnukami są upośrednione przez relacje z rodzicami. Przy dostatecznie częstych kontaktach między dziadkami i wnukami wytwarzają się bliskie więzi emocjonalne, a podejmowane interakcje są źródłem doświadczeń korzystnych dla rozwoju i funkcjonowania obu stron. Ponadto relacje między dziadkami i wnukami mogą korzystnie wpływać na funkcjonowanie całego systemu rodzinnego, w tym na relacje między rodzicami oraz na relacje między rodzicami a niepełnosprawnym dzieckiem. W referacie zostaną przedstawione dane dotyczące: częstotliwości kontaktów między dziadkami i niepełnosprawnymi wnukami, form wspólnej aktywności, znaczenia kontaktów z dziadkami dla rozwoju psychicznego i społecznego wnuków. Omówione zostaną również wybrane problemy, jakie w trakcie tych kontaktów mogą się pojawić. Mgr Maria Gralińska - Ośrodek Szkolno Wychowawczy - Konin - "Aspekty prawne i organizacyjne konstruowania indywidualnych programów edukacyjnych" Uczniowie niepełnosprawni, to bardzo specyficzna i niejednorodna grupa. Każdy z nich ma inne predyspozycje psychofizyczne, wymaga bardzo indywidualnego podejścia i specjalnych metod pracy. W celu zapewnienia tym uczniom powodzenia w nauce szkolnej resort oświaty przyjął rozwiązania prawne i organizacyjne wyrównujące ich szanse edukacyjne, zapewniające odpowiednie warunki do nauki i pomoc psychologiczno-pedagogiczną. System kształcenia uczniów niepełnosprawnych jest integralną częścią systemu oświaty. Ustawa o systemie oświaty zapewnia realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia. Gwarantuje dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami, a także opiekę nad tymi uczniami przez umożliwienie im realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych. Zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych i gimnazjach (Dz.U. z 2005r. Nr 19, poz. 165) działalność edukacyjna szkoły (dydaktyczna, wychowawcza i rewalidacyjna) opiera się na indywidualnych programach edukacyjnych, opracowanych dla każdego ucznia na podstawie wielospecjalistycznej oceny poziomu jego funkcjonowania i zawiera realne, szczegółowe cele, zadania i treści, mieszczące się w strefie najbliższego rozwoju ucznia. Indywidualne programy edukacyjne opracowuje zespół nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem. Program ten musi być dokładnie przemyślany, zaplanowany, a następnie we właściwy sposób realizowany. Nauczyciele prowadzą zajęcia edukacyjne zgodnie z indywidualnym programem edukacyjnym, zachowując korelację treści nauczania i wychowania. Wskazane jest nawiązanie współpracy z rodziną ucznia, włączanie jej w działalność rewalidacyjną prowadzoną na terenie szkoły, a także - w miarę możliwości - kontynuacja przez rodziców niektórych elementów tej działalności w domu ucznia. Jak wynika z ww. podstawy programowej pożądany jest również udział rodziców (prawnych opiekunów) w konsultacjach dotyczących postępów i trudności ucznia, wspieranie przez szkołę ich wysiłków w pracy z uczniem (zgodnie ze specyfiką rodziny, wyznawanymi przez nią wartościami i kultywowaną tradycją). strona 10 / 11

11 strona 11 / 11