SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM im. Powstańców Śląskich W STRUMIENIU

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM im. Powstańców Śląskich W STRUMIENIU Zatwierdzony Uchwałą Rady Pedagogicznej Nr 9/2002/2003 z dnia r. Zmiany wprowadzone Uchwałą Rady Pedagogicznej Nr 9/2006/2007 z dnia r. WSTĘP Zgodnie z Rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 roku szkoły zostały zobowiązane do budowania szkolnych programów profilaktyki. Opracowany projekt powinien zostać zaopiniowany przez radę rodziców, samorząd uczniowski a następnie uchwalony przez radę pedagogiczną. Program szkolnej profilaktyki powinien: - uzupełniać program wychowawczy szkoły; - odpowiadać na realne problemy oraz zagrożenia pojawiające się w danej szkole i w środowisku; - ma mieć przemyślany cel; - formy i sposoby działań z zakresu profilaktyki muszą być dostosowane do wieku uczniów.

2 Do Gimnazjum im. Powstańców Śląskich w Strumieniu uczęszcza 320 uczniów. Uczniowie wchodzą w skład 14 oddziałów klasowych, w tym 1 zespół edukacyjno - terapeutyczny ( klasa specjalna). Gimnazjum mieści się w odrębnym budynku, wyposażone jest w salę gimnastyczną, boisko szkolne, aulę szkolną, pracownię komputerową, bibliotekę, świetlicę wraz ze stołówką. Przed konstrukcją projektu szkolnego programu profilaktyki dokonano diagnozy potrzeb środowiska szkolnego i rozpoznano rzeczywiste problemy pojawiające się w naszej społeczności lokalnej. Zapoznano się z aktualnymi aktami prawnymi dającymi podstawę prawną do podejmowania działań profilaktycznych w szkole. Dokonano analizy następujących ustaw i rozporządzeń: 1. Ustawa o systemie oświaty ( zapis postulujący wprowadzenie programów profilaktyki), 2. Rozporządzenie MEN i S z dnia r. dotyczące ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, 3. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia r., 4. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia r. 5. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia r. 6. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia r. Zapoznano się z dostępnymi programami profilaktycznymi rekomendowanymi przez Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej w Warszawie i określono możliwości finansowe w zakresie ich zastosowania. Uwzględniono potrzebę stałej współpracy z pełnomocnikiem Rady Miejskiej ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, Komisariatem Policji, Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną w Cieszynie, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, służbą zdrowia, pracownikami świetlic oraz innymi osobami udzielającymi wsparcia uczniom. Dokonano przeglądu i wyboru literatury fachowej dotyczącej zagadnień profilaktyki oraz przeanalizowano istniejący program wychowawczy. Podczas opracowywania szkolnego programu profilaktyki kierowano się standardami jakości pierwszorzędowych programów profilaktycznych opracowanymi przez K. Wojcieszka i J, Szymańską. Szkolny program profilaktyki uwzględnia działania profilaktyczne wśród uczniów, nauczycieli i rodziców.

3 I. KONSTRUKCJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Na podstawie diagnozy przeprowadzonej wśród uczniów, nauczycieli, rodziców. pracowników świetlic, pracowników socjalnych MOPS oraz dzielnicowych Komisariatu Policji daje się wyodrębnić najważniejsze problemy nurtujące nasze środowisko: 1. palenie papierosów przez uczniów, 2. zachowania agresywne, bójki pomiędzy uczniami, 3. picie alkoholu, 4. wulgarny język, przekleństwa, 5. kłopoty z nauką, 6. brak motywacji do nauki. Głównym celem profilaktyki będzie ochrona młodzieży przed zagrożeniami, wzmacnianie pozytywnych zachowań i postaw oraz podejmowanie działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zakłóceń na drodze ich rozwoju. W związku ze zdiagnozowanymi problemami opracowano główne zadania programu w tym: 1. Tworzenie bezpiecznego klimatu w szkole. 2. Propagowanie zdrowego stylu życia. 3. Ukazywanie zagrożeń współczesnego świata. 4. Ograniczanie zachowań agresywnych i przemocy w szkole

4 5. ZADANIE 1. Tworzenie bezpiecznego klimatu w szkole. TREŚCI ZADANIA DLA: ucznia nauczyciela rodzica 1. Integrowanie zespołów klasowych, - warsztaty integracyjno - warsztaty integracyjno - spotkanie rodziców budowanie zaufania. adaptacyjne dla kl. I. - wycieczki klasowe, - lekcje wychowawcze adaptacyjne z klasą i pedagogiem 2. Poznanie swoich mocnych stron, samoocena. - spotkanie z wychowawcą, pedagogiem, - udział w imprezach - samokształcenie, - warsztaty, - rozmowy z wychow pedagogiem, psycho szkolnych, 3. Zapobieganie i eliminowanie niepowodzeń szkolnych - zajęcia wyrównawcze, - pomoc koleżeńska, - rozmowy z rodzicami, - współpraca z pedagogiem, - rozmowy z wychow nauczycielami, - zajęcia w świetlicy szkolnej, psychologiem pedagogiem, psycho środowiskowej, - zajęcia indywidualne z pedagogiem, - konsultacje z PPP, - spotkanie ze specjalistą PPP, - WDN, - wywiadówki, - konsultacje u naucz 4. Rozwijanie zainteresowań u uczniów. - koła przedmiotowe, - zajęcia chóru szkolnego. SKS, sekcji szachowej, - spotkania tematyczne, - działalność w organizacjach LOP, LOK, PCK, - praca w Samorządzie - prowadzenie kół, organizacji, sekcji, - opieka nad SU, sklepikiem, - prowadzenie zajęć, warsztatów tematycznych, - samokształcenie, - informacja o oferci szkoły na wywiadów - prezentacja osiągni uczniów, - wystawy, gazetki ś - informacja w prasie lokalnej, uczniowskim, sklepiku - zajęcia biblioteczne, - zajęcia świetlicowe, 5. Wypracowanie sposobów efektywnej komunikacji. - zajęcia z wychowawcą, pedagogiem, psychologiem - sporządzenie umów, kontraktów, - warsztaty, WDN, - samokształcenie, - dzielenie się doświadczeniami, - wsparcie pedagoga, psychologa szkolnego, - pogadanki, - spotkania ze specja PPP, - porady indywidualn pedagoga, psycholog szkolnego, - imprezy szkolne,

5 6. Konstruktywne rozwiązywanie - dyskusja na lekcji - dzielenie się - porady pedagoga, problemów i konfliktów pojawiających u wychowawczej, doświadczeniami, psychologa szkolneg uczniów - sporządzanie umów, - spotkania Zespołu kontraktów, Wychowawczego, - wsparcie pedagoga, psychologa szkolnego, 7. Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym, przemocy wśród uczniów. - zajęcia z wychowawcą, pedagogiem - programy profilaktyczne, - spotkanie z policjantem prewencji, - samokształcenie, - warsztaty, konferencje, - szkolenia w ramach WDN, - spotkania Zespołu Wychowawczego, - wystąpienie poli na zebraniu rodz - kontakt z PPP, - porady pedagog psychologa szko

6 Zadanie 2. Propagowanie zdrowego stylu życia w szkole i poza nią. TREŚCI 1. Poznawanie i upowszechnianie czynników zdrowia. 2. Uświadamianie sobie roli własnych emocji. ZADANIA DLA: ucznia nauczyciela rodzica - pogadanki, - szkolenia, konferencje, - rozmowy, - filmy, programy - samokształcenie, - ulotki na zebran multimedialne, - spotkania z leka - konkursy, quizy, higienistką, - zawody sportowe, - zajęcia z psychologiem, - warsztaty umiejętności - rozmowy, pedagogiem, interpersonalnych, - porady psycholo 3. Radzenie sobie w sytuacjach trudnych, stresowych. - zajęcia warsztatowe z pedagogiem, psychologiem, wychowawcą, 4. Dbałość o bezpieczeństwo i higienę - poznanie przepisów BHP pracy w szkole. i ppoż na terenie szkoły, - spotkanie z policjantem BRD - badania okresowe, - pogadanki z udziałem higienistki szkolnej, - pokazy pomocy przedmedycznej, pracy staży pożarnej GOPR, itp. - konkursy, quizy, turnieje, 5. Promowanie zdrowego stylu życia. - zajęcia z wychowawcą, higienistką, biologiem, opiekunem świetlic, - udział w akcjach prozdrowotnych, ekologicznych, - zajęcia sportowe, turystyczne, - warsztaty, WDN, - wsparcie psychologiczne, - szkolenia BHP i ppoż, - szkolenie udzielania pierwszej pomocy, - pokazy pracy staży pożarnej, GOPR, - szkolenia, konferencje, - udział w akcjach prozdrowotnych, ekologicznych, - rozmowy, - wsparcie katech - pomoc ze strony dyrekcji, - zapoznanie z przepisami BHP ppoż na terenie - spotkanie z policjantem, - spotkanie z prelegentem, - ulotki na zebran

7 Zadanie 3. Ukazywanie zagrożeń współczesnego świata. TREŚCI ZADANIA DLA: TERMIN ucznia nauczyciela rodzica 1.Informacje dotyczące istoty i - zajęcia z pedagogiem, - spotkanie ze specjalistą. - spotkanie z policjantem rodzajów uzależnień. - spotkania ze specjalistą, policjantem prewencji, prewencji na zebraniu policjantem - szkolenia i rodziców, prewencji, konferencje, - ulotki, - filmy, programy multimedialne, - materiały informacyjne, materiały informacyjne - programy dla rodziców, profilaktyczne, - programy - udział w kampaniach ogólnopolskich, profilaktyczn e dla rodziców, 2. Wskazywanie na - zajęcia z - spotkanie ze - spotkanie z szkodliwość używek; pedagogiem, specjalistą. policjantem nikotyny. alkoholu biologiem, policjantem prewencji, prewencji na substancji - spotkania z - szkolenia i zebraniu psychoaktywnych. policjantem konferencje, rodziców, prewencji, materiały - ulotki, - filmy. programy informacyjne materiały multimedialne, informacyjne - programy dla rodziców, profilaktyczne programy dot. używek profilaktyczne dla - udział w rodziców, kampaniach ogólnopolskich, REALIZACJI Przez cały rok przez cały rok

8 3. Propagowanie sposobów trzeźwego spędzania wolnego czasu, kreowanie właściwych wzorców. 4. Radzenie sobie z presją grupy, umiejętności odmawiania, asertywne. - zajęcia sportowe, SKS, szachowe, - imprezy turystyczne, rajdy górskie, rowerowe, wycieczki klasowe, ogniska, - okolicznościowe imprezy szkolne, zabawy, - konkursy, kampanie zdrowotne, ekologiczne, - zajęcia warsztatowe z pedagogiem, psychologiem - wycieczki, - wyjazdy integracyjne, - rajdy rowerowe, - szkolna oferta zajęć pozalekcyjny ch, wrzesień, styczeń, maj / czerwiec - festyny, pikniki rodzinne, - warsztaty, szkolenia, na bieżąco 5. Kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji. 6. Informacje dotyczące zaburzeń odżywiania, bulimia, anoreksja. 7. Zapobieganie wpływom negatywnych grup społecznych, sekt 8. Wpływ mediów na osobowość, poglądy i zdrowie człowieka - warsztaty z pedagogiem, psychologiem szkolnym - warsztaty, szkolenia, na bieżąco - pogadanki - szkolenia, - spotkanie ze na bieżąco specjalistą, - informacje o pkt. pomocy - pogadanki, - materiały - spotkanie z na bieżąco, - zajęcia z informacyjne, katechetą na czerwiec katechetą zebraniu - godziny - samokształcenie, - prelekcja na na bieżąco wychowawcze, - wymiana zebraniu - spotkania z pedagogiem poglądów w ramach zespołów przedmiotowych i wychowawczego, rodziców,

9 Działania profilaktyczne, ich treści są zintegrowane z programem wychowawczym, programem nauczania. i włączane do realizowanych programów w różnych przedmiotach. To samo zagadnienie może być omawiane lub stanowić temat ćwiczeń na lekcjach biologii, wychowania fizycznego, WOS-u, religii, godzinach wychowawczych czy lekcjach plastyki. Program szkolnej profilaktyki, jego elementy, realizowane są na lekcjach, zajęciach pozalekcyjnych, w trakcie wycieczek szkolnych, rajdów górskich, imprezach klasowych, szkolnych, zawodach sportowych Taki sposób realizacji działań profilaktycznych wydaje się najbardziej skuteczny, chociaż wymagający od realizatorów współpracy. II. NAUCZYCIEL REALIZATOREM PROGRAMU PROFILAKTYKI Znaczącą rolę w realizacji szkolnego programu profilaktyki zajmuje nauczyciel, dlatego ważne jest ich przygotowanie do tego niełatwego zadania. Przygotowanie to może być realizowane poprzez: - szkolenie nauczycieli ( warsztaty, kursy, szkolenia WDN, konferencje metodyczne), - konsultacje i współpraca z pedagogiem - współpraca z instytucjami : PPP, MOPS, służba zdrowia, policja, sąd rodzinny. - korzystanie z dostępnych materiałów, gromadzenie biblioteczki wychowawcy.

10 III. WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Realizując szkolny program profilaktyki szkoła współpracuje z rodzicami - prawnymi opiekunami uczniów poprzez: - wywiadówki, - konsultacje rodziców z nauczycielami, pedagogiem psychologiem - prelekcje i spotkania ze specjalistami, - współudział rodziców we wszelakich imprezach szkolnych, - bieżące informowanie o pojawiających się problemach. IV. ZASADY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH W przypadkach, gdy uczeń na terenie szkoły: - ulegnie wypadkowi, - znajduje się pod wpływem środków odurzających ( alkoholu, narkotyków, leków), - posiada, rozprowadza środki odurzające - dopuści się czynów przestępczych ( agresja w stosunku do innego ucznia, rozbój, kradzież), - dokona zniszczeń mienia społecznego, należy: 1) powiadomić nauczyciela - opiekuna, 2) powiadomić dyrektora szkoły, 3) powiadomić rodziców, 4) w razie potrzeby udzielić pierwszej pomocy, wezwać pomoc medyczną, policję, 5) zabezpieczyć miejsce zdarzenia, przedmioty. Rodziców powiadamia się telefonicznie, pisemnie lub przez informację w dzienniczku ucznia.

11 V. PRZEWIDYWANE EFEKTY I EWALUACJA PROGRAMU SZKOLNEJ PROFILAKTYKI Zgodnie z celami, zadaniami i treściami szkolnego programu profilaktyki podejmowane działania powinny doprowadzić do: 1. zapewnienia bezpiecznych, przyjaznych warunków do nauki w szkole, 2. przygotowania uczniów do wyboru zdrowego stylu życia, 3. przygotowania młodzieży do radzenia sobie w trudnych sytuacjach, 4. przekazania uczniom wiedzy na temat środków uzależniających, 5.umiejętnego korzystania z różnorodnych form pomocy, w zależności od zaistniałego problemu, 6.przygotowania do funkcjonowania w zmieniającym się środowisku. Wskaźnikiem skuteczności profilaktyki szkolnej powinny być: 1/ zmiany w postawach, wiedzy i zachowaniu się uczniów, 2/ angażowanie się w działania alternatywne wobec patologii, 3/ pozytywne zmiany w funkcjonowaniu szkolnym uczniów, 4/ spadek symptomów patologii wśród uczniów, 5/ spadek wskaźników naruszania dyscypliny szkolnej. Przydatność proponowanego programu profilaktyki ocenić będzie można na podstawie ewaluacji, będącej podsumowaniem pracy osób tworzących program, jak i jego realizatorów i uczestników. Uczestnicy - uczniowie działań profilaktycznych, na bieżąco będą oceniali sposób realizacji i skuteczność programu profilaktyki. W ewaluacji biorą udział wszyscy uczestnicy programu: uczniowie, rodzice, nauczyciele ( również jako realizatorzy), dyrektor, dzielnicowi komisariatu policji, pracownicy socjalni i pracownicy świetlic poprzez wyrażenie opinii w ankietach ewaluacyjnych. Będzie to powtórna diagnoza i porównanie do sytuacji wyjściowej. Odwołanie się do tych samych źródeł informacji zwrotnych, zwiększy rzetelność uzyskanych wyników i da możliwość oceny przydatności programu.

12 LITERATURA. 1. Arendarska A,i in.: Sobą być dobrze żyć. Gimnazjalny Elementarz Profilaktyczny. Fundacja ETOH. Warszawa Bodanko A. Wspomaganie procesu wychowawczego programami profilaktyczno - edukacyjnymi. Kraków Drugi Elementarz czyli program siedmiu kroków. Program profilaktyki dla młodzeży, nauczycieli i rodziców. PARPA. Warszawa Chomczyńska - Miliszkiewicz M.,Pankowska D.: Polubić szkołę. Ćwiczenia do pracy wychowawczej. Warszawa Covington M.Teel.K.M.: Motywacja do nauki. Gdańsk Ernest K.: Szkolne gry uczniów - jak sobie z nimi radzić. Warszawa Hamer H.: Klucz do efektywności nauczania. MEN Hamer H.: Bliżej siebie - lekcje wychowawcze. Warszawa Hamer H.: Oswoić nieśmiałość - lekcje wychowawcze. Warszawa Hamer H.: Rozwój umiejętności społecznych. Jak skuteczniej dyskutować i współpracować Warszawa Jachimska M.( opr.): Grupa bawi się i pracuje, cz. 1 i 2. Kielce Jachimska M. ( opr.): Scenariusze lekcji wychowawczych. Kielce Jak życ z ludźmi? ( Umiejętności interpersonalne). Program profilaktyczny dla młodzieży. MEN Knez R. Słonina W.: Saper - czyli jak rozminować agresję. Program profilaktyczno - wychowawczy dla gimnazjum. Kraków Kołodziejczyk A. Czemierowska E.: Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo - profilaktycznych dla gimnazjum. Starachowice Kołodziejczyk A. Czemierowska E.: Spójrz inaczej na agresję. Program zajęć wychowawczo - profilaktycznych dla szkół podstawowych i gimnazjum. Starachowice Kosińska E. : Mądrze i skutecznie. Zasady konstruowania szkolnego programu profilaktyki. Kraków Nastuła L.( red.): Przeciwdziałanie patologii wśród dzieci i młodzieży. Tworzenie lokalnych systemów profilaktyczno - wychowawczych. materiały z regionalnej konferencji szkoleniowej. Szczyrk Obuchowska I. Drogi dorastania. Psychologia rozwojowa okresu dorastania dla rodziców i wychowawców. Warszawa 1996.

13 21. Olweus D.: Mobbning fala przemocy. Jak ją powstrzymać? Jacek Santorski Paziowie B.i G.: Szkoła która ochrania. szkolny program profilaktyki. Kraków Profilaktyka w środowisku lokalnym. Materiały Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Warszawa Portmann R.: Gry i zabawy przeciwko agresji. Kielce Profilaktyk. - dwumiesięcznik wydawany przez Zespół Psychoedukacji, profilaktyki i Terapii w Bielsku - Białej. 26. Sałasiński M. Badziukiewicz B.: Vademecum pedagoga szkolnego. Warszawa Simm M. Węgrzyn - Jonek E.: Budowanie szkolnego programu profilaktyki. Kraków Stryczkiewicz J.: Spotkania w klasie szkolnej. Propozycje scenariuszy lekcji wychowawczych. Kraków Szymańska J.: Programy profilaktyczne. podstawy profesjonalnej profilaktyki. Warszawa Wychowawca - miesięcznik dla nauczycieli i wychowawców katolickich. Nr 9/2002, 10/ Zapobieganie samobójstwom. Poradnik dla nauczycieli i innych pracowników szkoły. Światowa Organizacja Zdrowia. Polskie Towarzystwo Suiscydologiczne. Genewa - Warszawa 2003.