Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Biologii i Ochrony Środowiska

Transkrypt

1 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biologia, poziom drugi Sylabus modułu: Biologiczne podstawy zachowania człowieka i zwierząt kod modułu: 2BL_26 1. Informacje ogólne koordynator modułu dr hab. Piotr Łaszczyca rok akademicki 2014/2015 semestr I (zimowy) forma studiów stacjonarne sposób ustalania oceny Ocena końcowa jest średnią ważoną ocen: zaliczenia końcowego wykładu (waga 0,3- końcowej modułu na podstawie prac końcowych), kolokwiów z ćwiczeń (waga 0,2), zaliczenia protokołów ćwiczeń (waga 0,2) i prezentacji (waga 0,2) oraz udokumentowanej aktywności własnej, np. przegląd doniesień naukowych/popularnonaukowych (0,1). 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa wykład prowadzący treści zajęć metody prowadzenia zajęć dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta 2BL_26_fs_1 dr hab. Piotr Łaszczyca (koordynator KFZiE), dr Jolanta Brożek (KZool) Wykłady obejmują przegląd podstawowych zagadnień neurobiologicznych (neuroanatomia funkcjonalna, neurobiologia komórkowa, elektrofizjologia, neurochemia i neurofarmakologia, mechanizmy percepcji, motoryki, zachowanie homeostazy, motywacji i emocji, genetyki zachowania, świadomości, inteligencji, różnic międzypłciowych behawioru, etologii i socjobiologii). Jak w opisie modułu 15 (8+7) 15 Przygotowanie do kolokwiów i ćwiczeń na podstawie literatury obowiązkowej i wykładu organizacja zajęć 7,5 dwugodzinnych bloków wykładowych, Sala Rady Wydziału, ul. Bankowa 9. Longstaff A.: Krótkie wykłady. Neurobiologia. WN PWN (lub wcześniejsze edycje). obowiązkowa Kalat J.W.: Biologiczne Podstawy Psychologii. WN PWN, Warszawa, 2006 uzupełniająca adres strony www zajęć Sadowski B. J.: Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt. PWN 2001 i późniejsze Fix J.D.: Neuroanatomia. Urban & Partner Wrocław Gołąb B.: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. PZWL Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (red.): Mózg a zachowanie. Wyd. 3. WN PWN Hansen J.T. i Koeppen B.M.: Atlas fizjologii człowieka Nettera. Urban & Partner 2005 Konturek S.: Fizjologia człowieka. T.IV Neurofizjologia. Wyd. UJ Kraków Lindsay P., Norman D. Procesy przetwarzania informacji u człowieka. Wprowadzenie do psychologii. PWN Warszawa 1989 Martin Neil G.: Neuropsychologia. WL PZWL, Warszawa, Zimbardo Ph.: Psychologia i Zycie. WN PWN 1999 i późniejsze Także opcjonalne lektury z dodatkowego spisu lektur

2 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 2 informacje dodatkowe nazwa laboratoria prowadzący treści zajęć ĆWICZENIA LABORATORYJNE prezentują wybrane elementy treści programowych w postaci obserwacji, testów doświadczalnych, ankiet i doświadczeń wykonywanych przez studentów wraz z elementami obserwacji i wyszukiwania danych, ich analizy wraz z wykonywaniem niezbędnych obliczeń i wykorzystania i tworzenie modeli procesów neurobiologicznych. Praca własna z podręcznikami i internetowymi źródłami danych, służy przygotowaniu się do ćwiczeń oraz tworzeniu schematów i zestawień, wykorzystywanych na zajęciach.. I Metody badania układu nerwowego i jego czynności. Przetwarzanie informacji w układzie nerwowym. Ćwiczenia praktyczne: 1. Analiza przekazu informacji w systemie nerwowym. II Komórkowe mechanizmy pobudliwości oraz neurochemia Zadanie dla studentów - Wyszukać charakterystykę (grafikę) wybranego gatunku, wytwarzającego substancje bioaktywne (z dostarczone j listy) lub Wyszukać dane na temat objawów uzależnień (z listy) lub Dla wybranego neurofarmaceutyku wyszukać i przynieść ulotkę informacyjną lub jej wydruk 1. Podstawy elektrofizjologii i charakterystyka procesów błonowych. - metody badawcze. 2. Systemy transmisji synaptycznej i ich znaczenie - ich toksykologia, farmakologia i patologia. Ćwiczenia praktyczne: (opcjonalnie, według wyboru prowadzącego): 1. Modelowanie zjawisk błonowych - potencjałów i czynności synapsy. 2. Analiza listy naturalnych i sztucznych agonistów i antagonistów receptorów - implikacje ewolucyjne (prezentacje studentów). 3. Analiza elektrofizjologicznych mechanizmów pamięci. 4. Analiza dostępnych danych nt. środków uzależniających i neurofarmaceutyków oraz n. uzależnień. III. Biologiczne mechanizmy percepcji oraz organizacja czynności ruchowych 1. Model zjawisk percepcji na przykładzie wybranego analizatora 2. Formy reagowania i neuronalne mechanizmy kontroli reakcji ruchowych i autonomicznych Ćwiczenia praktyczne: (wg wyboru prowadzącego).: 1. Badanie percepcji na przykładach m.in. wybranych złudzeń percepcyjnych i.. 2. Badanie mechanizmów ruchowych m.in. chronorefleksografia IV. Programy samozachowawcze mózgu - homeostaza, wzbudzenie oraz plastyczność i mechanizmy adaptacyjne mózgu Pamięć i uczenie się 1. Kontinuum stanów wzbudzenia oraz podstawy regulacji poziomu wzbudzenia. 2. Biologiczne podłoże motywacji i przeniesienie zjawisk motywacji na grunt psychologii. Ćwiczenia praktyczne:1. Analiza wybranych mechanizmów motywacyjnych i czynności motywowanych, pokarmowe lub inne. 2. Badanie wybranych aspektów pamięci V. Biologiczne podłoże inteligencji osobowości oraz zarys genetyki zachowania 1. Biologiczne podłoże inteligencji i cech charakterologicznych.. 2. Genetyka zachowania podstawy odziedziczalności cech neurofizjologicznych i psychicznych. Ćwiczenia praktyczne: 1. Testy rozwojowe i test inteligencji VI-X. Podstawy etologii człowieka i socjobiologii (dr Jolanta Brożek i dr Marian Blaski, K. ZooL) - konwersatoria VI. Etologiczna koncepcja zachowań zwierzęcych i ludzkich. VII. Sygnały i język w świecie zwierząt ich wytwarzanie, propagacja i odbiór VIII. Systemy i strategie rozrodcze oraz typy migracji zwierząt IX. Zachowania społeczne. Życie społeczne człowieka i zwierząt X. Zachowania pokarmowe, rytmy dobowe i życie w grupie zwierząt (ćwiczenia - wycieczka poglądowa do ogrodu zoologicznego lub hodowli

3 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 3 metody prowadzenia zajęć dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć obowiązkowa uzupełniająca adres strony www zajęć informacje dodatkowe nazwa Konsultacje prowadzący treści zajęć metody prowadzenia zajęć dydaktycznych (kontaktowych) Jak w opisie modułu 15 (8+7) 15 Przygotowanie teoretyczne do ćwiczeń laboratoryjnych z zalecanego piśmiennictwa i źródeł internetowych, sporządzenie stosownego protokołu do okazania prowadzącemu, dokończenie sprawozdań rozpoczętych podczas ćwiczeń, przygotowanie referatu/prezentacji. 7,5 dwugodzinnych bloków ćwiczeniowych, według planu zajęć (sale WBiOŚ: KFZiE oraz KZool na ulicy Bankowej 9, (w tym jeden blok ćwiczeniowy w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym, Promenada Gen. Jerzego Ziętka 7, Chorzów) Longstaff A.: Krótkie wykłady. Neurobiologia. WN PWN (lub wcześniejsze edycje). Kalat J.W.: Biologiczne Podstawy Psychologii. WN PWN, Warszawa, 2006 Sadowski B. J.: Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt. PWN 2001 i późniejsze Fix J.D.: Neuroanatomia. Urban & Partner Wrocław Gołąb B.: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. PZWL Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (red.): Mózg a zachowanie. Wyd. 3. WN PWN Hansen J.T. i Koeppen B.M.: Atlas fizjologii człowieka Nettera. Urban & Partner 2005 Konturek S.: Fizjologia człowieka. T.IV Neurofizjologia. Wyd. UJ Kraków Lindsay P., Norman D. Procesy przetwarzania informacji u człowieka. Wprowadzenie do psychologii. PWN Warszawa 1989 Martin Neil G.: Neuropsychologia. WL PZWL, Warszawa, Zimbardo Ph.: Psychologia i Zycie. WN PWN 1999 i późniejsze Solomon E.P., Berg L.R. Biologia Wydawnictwo: Multico 2006; lub Ville C. Biologia (dowolne wydanie po roku 1990, także inne równorzędne. Traczyk W. Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL Miesięczniki: Wiedza i Życie, Świat Nauki, Charaktery - szczególnie numery specjalne poświecone badaniom mózgu Oraz odrębny spis piśmiennictwa przedmiotu dostępnego w kraju z uwzględnieniem pozycji historycznych Rozwiazywanie bieżących trudności postawionych przez studentów z zakresu zagadnień teoretycznych i wątpliwości związanych z wykonanymi doświadczeniami i testami oraz ze sporządzania protokołów z doświadczeń. Omówienie formy i treści mini eseju i prezentacji. Indywidualne lub grupowe konsultacje ze studentami, dyskusje i objaśnienia dotyczące przygotowywania raportów z ćwiczeń i zakresu tematycznego prezentacji lub mini-eseju. Wskazanie piśmiennictwa i źródeł internetowych.

4 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 4 pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć obowiązkowa uzupełniająca adres strony www zajęć informacje dodatkowe Studenci przygotowują zakres wybranych zagadnień tematycznych i pytań, których problematyka ma być analizowana wspólnie z konsultantem. Konsultacje indywidualne lub grupowe w godzinach wyznaczonych przez prowadzących zajęcia, miejsce konsultacji - pokoje własne pracowników poszczególnych katedr Longstaff A.: Krótkie wykłady. Neurobiologia. WN PWN (lub wcześniejsze edycje). Kalat J.W.: Biologiczne Podstawy Psychologii. WN PWN, Warszawa, 2006 Sadowski B. J.: Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt. PWN 2001 i późniejsze Fix J.D.: Neuroanatomia. Urban & Partner Wrocław Gołąb B.: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. PZWL Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (red.): Mózg a zachowanie. Wyd. 3. WN PWN Hansen J.T. i Koeppen B.M.: Atlas fizjologii człowieka Nettera. Urban & Partner 2005 Konturek S.: Fizjologia człowieka. T.IV Neurofizjologia. Wyd. UJ Kraków Lindsay P., Norman D. Procesy przetwarzania informacji u człowieka. Wprowadzenie do psychologii. PWN Warszawa 1989 Martin Neil G.: Neuropsychologia. WL PZWL, Warszawa, Zimbardo Ph.: Psychologia i Zycie. WN PWN 1999 i późniejsze Solomon E.P., Berg L.R. Biologia Wydawnictwo: Multico 2006; lub Ville C. Biologia (dowolne wydanie po roku 1990, także inne równorzędne. Traczyk W. Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL Miesięczniki: Wiedza i Życie, Świat Nauki, Charaktery - szczególnie numery specjalne poświęcone badaniom mózgu Oraz odrębny spis piśmiennictwa przedmiotu dostępnego w kraju z uwzględnieniem pozycji historycznych 3. Opis sposobów efektów kształcenia modułu Kolokwium kryteria oceny przebieg procesu 2BL_26_w_1 Opanowanie zagadnień przerabianych na ćwiczeniach I-V w oparciu o zalecane piśmiennictwo obowiązkowe przedmiotu. Ocen uzyskane z kolokwiów: ocena pytań otwartych w skali 0-1 z progiem wykonania 50%, ocena pytań zamkniętych z 4 możliwościami wyboru w skali 0-1, z koniecznością wykonania 50%, rozkład ocen - co 10% wykonania powyżej progu 50%: 3, 3,5, 4, 4,5, 5 Dwa kolokwia (w formie pisemnej) są przeprowadzane na wyznaczonych zajęciach. Każdy student otrzymuje zestaw do 20 pytań (otwartych i zamkniętych) obejmujący wyrywkowo obowiązujące treści. Czas wykonania 1 minut na pytanie. Zaliczenie kolokwiów jest obowiązkowe.

5 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 5 Ocena ciągła umiejętności praktycznych 2BL_26_w_2 1. Uczestnictwo w dyskusji nad materiałem objętym poszczególnymi ćwiczeniami 2. Objaśnienie istoty eksperymentu 3. Poprawne zanotowanie i interpretacja uzyskanych wyników 4. Krótki referat na temat bieżących doniesień ściśle związanych z tematyka przedmiotu (maksymalnie 2 w module) - jako aktywność nieobowiązkowa. kryteria oceny Ocena w skali 2 5 na podstawie wypełnienia założonych treści wystąpienia, zadania ćwiczeniowego, protokołu oraz umiejętności powiązania przedstawianych treści z ogólnymi treściami przedmiotu. przebieg procesu Aktywności są oceniane przez prowadzących zgodnie z harmonogramem zajęć. Student składa 5 protokołów z zadań wykonywanych na poszczególnych ćwiczeniach, ocena własnej aktywności studenta w postaci wygłoszonych 2-3 minutowych streszczeń doniesień naukowych/popularnonaukowych na temat neurobiologii (maksymalnie 2 razy cyklu na osobę). Prezentacja kryteria oceny 2BL_26_w_3 Osoby odpowiedzialne: dr Jolanta Brożek i dr Marian Blaski (K. Zool) Laboratorium VI X: Student przygotowuje samodzielnie referat (30-35 minut) na wybrany temat na podstawie literatury podstawowej oraz uzupełniającej i przedstawia prezentację w programie Power Point. Dyskusja (10 minut) dotycząca danej prezentacji. Ocenie podlega poprawność merytoryczna oraz sposób prezentacji referatu. Bardzo dobry - student wygłosił płynnie referat oparty na wyznaczonej literaturze przedmiotu obowiązkowej i uzupełniającej, przygotował wyróżniająca się pod względem treści, stylu i formy prezentacje multimedialną. Jej treść odpowiadała w pełni założeniu tematycznemu i prawidłowo użytej terminologii. Odpowiedzi na pytania zadawane po prezentacji świadczyły o bardzo dobrej znajomości omawianego zagadnienia. Dobry - student wygłosił referat oparty na wyznaczonej literaturze przedmiotu obowiązkowej i uzupełniającej, przygotował poprawną pod względem treści, stylu i formy prezentacje multimedialną. Jej treść odpowiadała założeniu tematycznemu ale zagadnienie zostało omówione tylko w znacznej części. Zasadnicza terminologia została poprawnie użyta. Odpowiedzi na pytania zadawane po prezentacji świadczyły o dobrej znajomości omawianego zagadnienia. Dostateczny - student przedstawił referat, posługując się przygotowanym fragmentarycznie tekstem dotyczącym omawianego zagadnieniem oparty jedynie na literaturze podstawowej. Zakres omawianych zagadnień był nieścisły. Przygotował niewystarczający pod względem treści prezentacje multimedialną. Odpowiedzi na pytania zadawane po prezentacji świadczyły o przeciętnej znajomości omawianego zagadnienia. Niedostateczny - student przedstawił referat pobieżnie czytając fragmenty tekstu dotyczącego omawianego zagadnienia na podstawie literatury podstawowej.

6 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 6 przebieg procesu W prezentacji pojawiły się niezrozumiałe treści, których student w czasie prezentacji/dyskusji nie potrafił skorygować jak również miała trudności z odpowiedzią na większość pytań zadawanych w czasie dyskusji. Przedstawiona przez studenta prezentacja i jej sposób wygłoszenia jest oceniana na koniec bieżącego ćwiczenia. Obecność studentów wygłaszających ustalony referat na ćwiczeniach jest obowiązkowa. W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej z referatu poprawa oceny jest możliwa jedynie przez wygłoszenie dodatkowego referatu w trakcie ćwiczeń w ZOO, podczas ostatnich zajęć. Warunkiem zaliczenie tego bloku ćwiczeń jest ocena pozytywna (co najmniej dostateczna) otrzymana za prezentację. Zaliczenie końcowe 2BL_26_w_4 2BL_26_fs_1 dr hab. Piotr Łaszczyca Wiadomości z zakresu materiałów objęty wykładami i zalecanymi podręcznikami. kryteria oceny Praca końcowa jest oceniana w skali 2 5. Bardzo dobry - praca prawidłowa i logicznie połączona w całość, obejmująca istotną treść tematyczną; Dobry - praca prawidłowa i logicznie połączona w całość, obejmująca znaczą część zakresu tematycznego; Dostateczny praca fragmentaryczna, częściowo odpowiadająca na zagadnienia tematyczne; Niedostateczny- praca pobieżna, nie odpowiadająca konkretnie na zagadnienia tematyczne. przebieg procesu Praca końcowa; przygotowanie nimi eseju (maksymalnie 2 razy w cyklu), a warunkiem zaliczenia jest uzyskanie średniej z oceny co najmniej dostatecznej. Student oddaje pracę w ustalonym terminie.