Informacja Ministra Finarrs6w dla rolnik6w dokonuj4cych zakupu paliw wykorzystywanych w gospodarstwie rolnym

Transkrypt

1 Informacja Ministra Finarrs6w dla rolnik6w dokonuj4cych zakupu paliw wykorzystywanych w gospodarstwie rolnym (pismo z dnia 30 wrzesnia 2015 r. znak PT '20l5.DAv/132) Informujg 2e na terytorium Polski zaobserwowano nasilenie zjawiska oszustw w obrocte paliwami. Nabywcami paliwa od oszust6w mog4 by6 w cotaz wiqkszym stopniu rolnicy, prawdopodobnie nieswiadomi uczestnictwa w takim procederzeustalenia poczynione wskutek dzialan kontrolnych sfu2b skarbowych prowadz4 do wniosku, 2e nadu2ycia w obrocie paliwami przyjmuj4 czqsto fomq zorganizowan4 (tzw. transakcje karuzelowe). Przez karuzele podatkow4 nale2y rozumiei sie6 kilku, kilkunastu (rzadziej kilkudziesiqciu) podmiot6w, kt6re tworz4 pozory legalnych transakcji handlowych, a ich prawdziwym celem jest wyludzenie z urzqdu skarbowego zwrotu podatku VAT. W procederze tym istotn),rn elementem jest wykorzystanie tzw. slup6w (podmiot6w z regoly nieposiadaj4cych maj4tku, z zalo2enia nierozliczaj4cych podatku). Osobami uczestnicz4c).rni w laricuchu transakcji maj4cych na celu wyludzenia podatku mog4 byi r6wnie2 podmioty (m.in. rolnicy), kt6re nieswiadomie uczestnicz4 w procederze wytudzefi, kupuj4c paliwo po bardzo niskiej cenie (tak atrakcyjna cena nie moglaby byi zastosowana, gdyby podmioty uczestnioz4ce w trafcuchu transakcji prawidlowo rozliczaly podatek). Najczqsciej zari2ona cena pehri funkcjq,,wabika" majqcego sktonii uczciwego klienta do nabycia okreslonego towaru od oszusta podatkowego- Przedstawiaj4c problem nadu2y6 w obroc.ie paliwami nalezy r6wnie2 podkre6lii, 2e to konsument (w opisylvanym przypadku rolnik) ptaci podatek w cenie paliwa. W wyniku nadu2y6 podatek ten (uiszczony przez konsumenta w zapiacie) nie trafia do bud2etu, lecz wzbogaca nieuczciwego sprzedawcq. Do najbardziej istotnych konsekwencji uczestnictwa w takim procederze nale24 1. Zakwestionowanie u rolnika prawa do odliczenia podatku naliczonego w podatku VAT. W pierwszej kolejnoici nalezy wskazai, 2e organy podatkowe mog4 zakwestionowai prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikaj4cego z faktury dokumentuj4cej zakup paliwa przez rolnika, w przypadku gdy rolnik dokonujqcy odliczenia podatku (tj. roinik, kt6ry rozlicza podatek VAT),,wiedzial lub powinien byi wiedziei", 2e kupil paliwo od oszusta, kt6ry nie zaplaci podatku do urzqdu skarbowego. W zwiq.zku z powyzsz),rn przed nabyciem paliwa rolnik powinien zasiqgn4c dokladnych i sprawdzonych informacji na temat podmiotu, od kt6rego zantierza naby6 paliwo, w celu upewnienia sie co do jego wiarygodnosci. Ponadto rolnik powinien zwr6cii uwagq, vzy z:ak-tp paiiwa odbywa siq w warunkach iypowych dla takich transakcji. Na fakt, 2e transakcja zakupu paliwa odbiega od typowych warunk6w rnog4 wskazyrvac nastqpuj 4ce okolicznoici : o mo2liwo66 zaplaty z,a paliwo wyl4cznie got6wk4 kierowcy lub przedstawicielowi dostawcy, najczq6ciej nieznanemu,. wyi4tkowo atrakctne warunki cenowe zakupu paliwa, r nietypowe pozabiurowe okoliczno6ci zawierania transakcji (parkingi, lokale og6lnodostqpne, intemet, SMS, telefon), niestandardowe zachowania os6b dostarczaj4cych paliwo, np. brak zgody na wylegitymowanie siq przez sprzedaj4cego,

2 L a dowo24cego paiiwo czy pobieraj4cego got6wk% zakup paliwa bezposrednio z cystem' brak mo2liwo6ci identyfrkacji osoby wystawiaj4cej fakturq' brak wszystkich wlasci'wych dokument6w s4zedazy (dokumentu wydania - Izw ' Wz' S*iua""*u I utosci, koncesji, niewystawienie faktury)' zakup paliwa od podmiotu, dia kt6rego taka sprzeda:2 nie stanowi podstawowego profi1u dzialalno6ci, brak mo2liwo6ci bezposredniego kontaktu z podmiotem sprzedaj4cl'm paliwo ' it"r,jl"- *vlq.rnie telefoniczny, dostawa paliwa ptzez inne podmioty' brak mozliwosci om6wrenia warunk6w wsp6lpracy w siedzibie podmiotu' brakmo2liwo6cizawarciarr-o*ywformiepise.mle.l,brakmo2liwosci.odbioru pufi*u * -i"j."., prowadzenia dzialalno6ci przez podmiot sprzedaj4cy paliwo)' przyw6zpaliwa w pojazdach'/zbiomikach nieprzeznaczonych do przewozu towar6w niebezpiecznych' 2. Nalo2enie na rolnika obowi4zku zaplaty podatku VAT,,za sprzedawc{, w drodze odpowi edzial nosci solidamej' Kolejna negatyivn4 konsekwencj4 zakupu paliwa od oszusta jest mo2liwo6i nalo2enia na rolnika obowiqsk" *p#;';;jtru riei od zakupionego paliwa'.w przvp.adku gdv podatku nie rozliczy ni",,"i"li"y sprzedawca Dotyczy to zar6wno rolnik6w rozliczaj4cych podatek VAT, jak,o*n,"21-#' 'i1"ik6* ryczaltowych' W szczeg6lnosci ryzyko zaplaty podatku za nieuczciwego.#"au*"e mozl pojawi6 siq w przypadku gdy zal':up paliwa odbywa siq w metypowych i'narunkach o'a' gdy cena paliwa' kt6r4 oferuje sprzedawca;est tnui"q.o ilzsza nii w pr".ypadku innych sprzedawc6w ' Rolnicy mog4 uwolnid siq od ryzyka placenia za nieuczciwego,podatku..1ttdt,t-t ;;;;ff lay mpoja paliwo u sprawdzanych sprzedawc6w' co ma mle1sce m'1n' w przypadku nabywama ialiwa od podmiot6w wpisanych do prowadzoneso Przez Ministra Finans6w * torri-,i" elektro*cznej wykazu podmiot6w, kt6re zlozyty kaucjq gwarancyjn4. Wyt- t"n"l""- ttao"ql'niony * Bit'1"tyoie Informacji Publicznej -. Ministerstwa Finans6w na stronie www'mf gov pl w dziale Administracia. podatkowa/dzialalnoseikaucja gwarancyjna Wej6cie do wykazu jest r6wniez rnozliwe ze "* strony t.fri'fi *"n" variicaucja gwarancfna; link bezposredni: a- gwarancvina'mofnet'sov'pl/' '' 3. Naiozenie na rolnika obowi4zku zaptaty podatku akcyzowego,,za sprzedawcq Kupuj4c paliwo niewiadomego lub nielegalnegc pochodzenia' gdy nie jest znane Lr6dlo nochorlzenia paliwa i oi" j",7 rnozt;*" uitalenie sprzedawcy paliwa' roinik moie zostat' zobowi4zany ao uuiytry, jezeli nie zrobil. tego sprzedawca' Rlzyko zaplaty "uplu""niiakclzy za dostawcq p"h;^-;fqpi nq t :1tuu?i" gdy rolnik odm6wi ujawnienia sprzedawcy lub wskaze poo-ioi-"ir,niej4cy. eltualnie obowi4zuj4ca stawka akcyzy dla o1ej6w napgdowych o kodzie CN ' oraz wyrob6w powstalych ze zmteszuua tych o1ej6w, Uiotto*pon""tami, spelniaj4cy!! y-i"ug*iu jako5ciowe okreslone w odrqbnych przepisach *v"o.i ftzl,bo zfliodo t W przlpadku. gdy olej napqdowy nte s ;lnl" *i-"g6. ;ukos"io*ych na1ezy zastosorvai stawkq akcyzy wynoszqcq 1797,00 z1l1000 i'

3 .t 4. Nalo2enie na tolnika obowi4zku zaplaty optraty paliwowej,,za sprzedawcq"' Je2eli rolnik zostanie zobowi4zany do zaplacenia akcyzy w zwi'4zkrt z zakupem paltw z niewiadomego lub nielegalneg o 2t6dla, to konsekwencj4 tego bqdzie konieczno(i optacenia przjz rolnika r6wnie2 opiaty paliwowej Obowiq.zuj4ca w 2015 r' stawka oplaty paliwowe.l dla olej6w napqdowych wynosi 288'05 zli 10001' 5. Mo2liwoSi zakwestionowanra u rolnika zwrotu akcyzy. o ktory ubiegaj4 siq rolnicy w urzqdzie grniny. Rolnicy mog4 uzyskai zwrot podatku akcyzowego zaplaconego przy zakupie -oleju napqdowegouzylvanegodoprodukciirolnej.limitzwtotupodatkuakcyzowegow2015r. wt osi at,zo 'zl za- ku2dy t ha u2ytk6w rolnych. w tym celu rolnik wystqpuje (i zaleznoici od miejsca polo2enia grunt6w) do w6jta, burmistrza lub prezydenta miasta, dol4czaj4c do wniosku faktury dokumentuj 4ce zakup oleju napqdowego' Podstawq do zwrotu podatku akclzowego mog4 by6 wyl4cznie faktury, kt6re stanowi4 rzecywisty dow6d zakupu oleju napqdowe go przez rolnika (tj' dokumentujq transakcje' kt6rc tzeczywi6cie rnialy miejsce, wystawil je podmiot dokonuj 4cy legalnego obrofu paliwami, ni" zas,tp. podmiot nieistniejqcy, a przedmiotem dostawy byi olej napqdowy)' W pr4padku gdy faktury przedstawione przez rolnika nie bqd4 dokumentowac.2".rry*i..t"gn zikupu olej,-, napqdowego (bqd4 to tzw' puste faktury)' zwrot podathl akcyzowego mo2e zosta6 zakwestionowany' Wsytuacjinatomiastgdybyokazalosiqwterminiep6Zniejszym,2erolnikpobral nienale2nie zwrot podatku akcyzowego bqdzie on zobowi4zany do jego zwrotu wraz ze stosownymi odsetkami. 6. Odpowiedzialno6i kamo-skarbowa. Nabycie paliwa od oszusta na podstawie faktur, kt6re sq niezgodne z rzeczywistosci4 oraz-poslugiwaniesiqprzezpodatnikatakimifakturamiprzedorganamipodatkowyni w ramach dokonl"wania rc;liczenia podatku (przykladowo Y AT czy akcyzowego) moze prowadzid do odpowiedzialnosci za przestqpstwo lub wykroczenie skarbowe na podstawie ustawy Kod;ks kamy skarbowy' za c9 grozi kara grzywny (od 175 zl io 16,8 mln zl),kara pozbawienia wolnoici do 5 lat albo obie te kary l4cznie' Podobne konsekwencje poniesie podatnik, kt6ry przez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub zatajenie rzeczywistego stanu rzeczy wprowadza w bi4d wiasciwy orgat nnaiajqc na nienale2ny zwrot podatkowej nale2no6ci publicznoprawnej' * r""r"golnos"i podatku naliczonego w rozumieniu przepisdw o podalku od towar6w i ushg, fodatku uk"yro*y"n, zwrot nadplaty 1ub jej zaliczenie na poczet zaleglo6ci podatkowej lub bie2acvch albo przyszlych zobowi4zafr podatkowych' Posh*giwanie siq nierzetelnyni fakturami moze stanowii ponadto czyn zabroniony podlegaj4cy karze grzywny od 115 zl do 16,8 mln zt" Z kolei nabycie oleju opalowego, bez wzglqdu na to czy dokonane w spos6b iegalny' czy tei nie, i jego nastqpne u2ycie jako napqdowego' zagroione jest kar4 Wywny 1oa izs zt ao io,s mln zi;, kar4 pozbawienia wolnosci do 2 lat albo obu tyrn karom lqcznie.

4 4 Podsumowuj4c, potencjalne zagro2enia dla roinika z tytttu zakupu,,nielegalnego" paliwa zclecydowanie przewylszajqkorzysci, jakie moze on uzyskai z tltufu ',atrakcyjnej" ceny.lego zakupu. Powy2sze ilu struj e nastqpuj 4cy przyklad: Rolnik zakupil litr6w,,nielegalnego" oleju napqdowego niespelniaj4cego wyrnagai jakosciowych po cenie brutto 4,50 zlll (o 50 gtll ni2szq niz w przypadku ',legalnego" zakupu). Z tego tytutu rolnik uzyskuje zvsk w wvsoko3ci JednoczeSnie jednak rolnik mo2e ponie56 straty w wvsokosci zl. Na kwotq tych gtl4! skladai siq bqd4: 1) nale2no6ci na rzecz Skarbu Paristwa, kt6rych mo2e dochodzi6 naczelnik urzqdu celnego: o zl - podatek akcyzowy,. 288 zt - oplata paliwowa, 2) kwoty zakwestionowanych odliczeh czy zwrol] podatku, przysfuguj4cych rolnikowi przy,,1ega1nym" nabyciu: o 950 z (zwrot podatku akcyzowego), o 842 zl (odliczenie podatku VAT). RYZYKO : 500 z zl: - 3,377 zl Jednoczesnie naie2y podkreslii, iz k:wota straty m o^eby( znaczrie wylsza w ptz ypadku m.in. gdy dojdzie <1o nalo2enia na rolnika obowi4zku zaplaty podatku,,za sprzedawcq" w drodze odpowiedzialnosci solidamej azy te? do nalo2enia na rolnika kary w drodze odpowiedzialnosci kamoskarbowej. Ponadto wskazania wymaga, 2e paliwo pochodz4ce z niewiadomego 2t6d\a cze,sto nie spelnia norm jakosciowych, jednym bowiem z typowych proceder6w uplawianych przez osoby dopuszczaj4ce siq oszustw w obrocie paliwami jest odbarwianie oleju opalowego przy pomocy kwasu siarkowego i sprzedawanie go jako oleju napqdowego. w momencie zakupu iolnik nie jest w stanie odr62nii nabytego odbarwionego oleju opalowego od oleju napqdowego. Innq metod4 jest dodawanie do oleju opaiowego odpad6w chemicznych lub tanich rozpuszczalnik6w i sprzedazy go jako oleju napedowego. u2y';vanie takiego paliwa mo2e prowadzi6 do awarii silnik6w maszyn rolniczych, a w konsekwencji skutkowa6 konieczno6ci4 przeprow adzeniakosztownych napraw tych urz4dzeri. Maj4c na uwadze powy2sze, nabyrvaj4c paliwo w dobie nasilenia zjawiska oszustw w sektorze paliwowlrrn, rolnicy mogq ustrzec siq uczestnictwa w takim procederze w nastqpujqcy spos6b: o o bardzo uwa2nie dobierai kontrahent6w, od kt6rych zakupi4 paliwo' dokonwvad zakupu w firmach o niebudz4oej w4tpliwo6ci renomie, zawierad transakcje - umowy grupowo, z wyznaczentem lidera fachowca paliwowofinansowego, celem zmniejszenia kosztdw biurokracji oraz zapewnienia mo2liwosci negocjacji du2ego upustu, zawierat, transakcj e w biurze (najlepiej firmy sprzedaj4cej z udzialem jej wlasciciela lub szefa) w godzinacir pracy biura, unlka6 zakupu paliwa w przypadku gdy okoiicznosci, w jakich odbywa siq sprzeda2 s4 nietypowe i budz4 w4tpliwosci,

5 5 a zawierai transakcje bezgot6wkowe" w przypadku platnosci w formie got6wkowej nale2y upeu'nii siq, 2e osoba prz1.1jmuj4ca nale2nosi jest wskazana z imienia i nazwiska na dowodzie KP oraz jest upowa2niona przez sprzedawcq do odbioru got6wki' w przypadku dokonyrrvania transakcji z udzialem po6rednika 24dai dowod6w, 2e osoba podaj4ca siq za poirednika mo2e wystqpowai w imieniu sprzedawcy (umowa posrednictwa, telefon do sprzedawcy), 24daC oryginalnych dokument6w (KRS, za6wiadczenie o wpisie do ewidencji dzialalnosci gospodarczej, REGON, NiP, koncesja), z ktorych nale2y pewne dane wynotowa6 - celem sprawdzenia - nr dokumentu, data wydania, organ wystawiaj4cy dokument, data wa2no6ci od... do.'. - nawet zalqdat kserokopii tych dokument6w), przy kaadej dostawie 2qda6 opr6cz faktury obowi4zkowo Swiadectwa jakosci paliwa, kt6re r6wnie2 nale2y podda6 sprawdzeniu (telefon do wystawcy)' sprawdzai czy sptzedawcy paliwa s4 zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT, Sprawdzenie statusu Podmiotu w VAT jest dostqrne pod linkiem qov.pli?1ink:vat sprawdza6 czy sprzedawcy paliwa s4 wymienieni w prowadzonym przez Ministra Finans6w w formie elektronicznej wykazie podmiot6w, kt6re zio2yly kaucj q gwarancy'n4 sprawdza6 czy sprzedawcy paliwa s4 w bazie przedsiqbiorstw posiadaj4cych koncesje w zakresie obrotu paliwami. Baza przedsiqbiorstw posiadaj4cych koncesje znajduje siq na stronie intemetowej Urzqdu Regulacji Energetyki pod linkiem: przy zakupie znaczqcych ilo6ci paliwa pobra6 pr6bki w obecno6ci dostawcy przed zlaniem, kt6re na1e2y dobrze zabezpieczy' i zachowa6 do ewentualnych spor6w (pob6r pr6bek powinien byi w miarq fachowy i do wla3ciwych naczyh)' pobrane pr6bki pozwol4 na ocenq czy sprzedawane paliwo spelnia normy jakosciowe (czy jego zakup jest,,bezpieczny" dla rolnika). Narastaj4cy problem oszustw w obrocie paliwami jest niezwykle szkodliwy nie tylko dla bud2etu paristw4 ale r6wnie2 dla znaczqcych jego konsument6w, w tym ro1nik6w, kt6rzy nioswiadomie uczestnicz4c w procederze nadu2yd, mog4 narazii sie na opisane powy2ej negatyvvne konsekwencje.