Protokół z posiedzenia Rady Ubezpieczonych w dniu 27 listopada 2012r.

Transkrypt

1 Protokół z posiedzenia Rady Ubezpieczonych w dniu 27 listopada 2012r. Uczestnicy: według załączonej listy Rozpoczęcie obrad: godz Przebieg obrad: według załączonego porządku I. Pani Aleksandra Wiktorow Rzecznik Ubezpieczonych otworzyła posiedzenie Rady Ubezpieczonych II. III. Członkowie Rady Ubezpieczonych przyjęli porządek obrad obecnego posiedzenia oraz protokołu z posiedzenia z dnia 27 września 2012r.; Poprzedzając wystąpienie Pani dr Joanny Ruteckiej na temat aktualnych koncepcji wypłat emerytur kapitałowych Rzecznik Ubezpieczonych stwierdziła, że reforma emerytalna nie została jeszcze zakończona. Po 12 latach od wprowadzenia reformy nadal nie wiadomo kto i na jakich zasadach będzie wypłacał świadczenia z II filara. Rzecznik Ubezpieczonych pokrótce przedstawiła historię prac prowadzonych w tym zakresie od 1998r. m.in. przez Biuro Pełnomocnika Rządu ds. zabezpieczenia społecznego, wskazując na złożoność i trudność w podjęciu konkretnych decyzji. Aktualnie funkcjonujące rozwiązania dotyczą tylko emerytur okresowych wypłacanych stosunkowo niewielkiej liczbie kobiet, między 60 a 65 rokiem życia. W 2014 roku cały rocznik kobiet i mężczyzn nabędzie uprawnienia do nowych emerytur, również z II filara, dlatego niezbędna jest w tej chwili dyskusja nad nowym projektem ustawy która gwarantowałaby realizację tych wypłat. Takie propozycje przygotowały trzy instytucje: ZUS, KNF oraz pewna grupa PTE. Wspólnym dla tych propozycji jest pozostawienie rynkowych rozwiązań dla emerytur kapitałowych. Zdaniem Pani Rzecznik aby przeprowadzić konsultacje i przygotować instytucję która będzie ~ 1 ~

2 zajmowała się wypłatami emerytur kapitałowych oraz tych, którzy będą otrzymywać te świadczenia, do podejmowania ewentualnych decyzji, prace nad ustawą powinny zacząć się ostatecznie na koniec stycznia 2013r. IV. We wrześniu 2012 roku KNF zamieściła na swoich stronach internetowych przegląd czterech podstawowych koncepcji które były w trakcie opracowywania i zaprezentowała te koncepcje również na konferencji. Od września do listopada kiedy odbyła się zorganizowana przez Redakcję Rozprawy Ubezpieczeniowe, Rzecznika Ubezpieczonych i Fundację Edukacji Ubezpieczeniowej - Debata Emerytalna, okazało się że jedna z tych koncepcji jest już nieaktualna. Na posiedzeniu Rady Ubezpieczonych Pani dr Joanna Rutecka przedstawiła trzy koncepcje wypłaty świadczeń emerytalnych które bazują na tym co wcześniej opublikował urząd nadzoru. Pierwsza koncepcja dotyczy administrowania i wypłaty emerytur przez ZUS, druga dotyczy administrowania i wypłaty z II filara przez instytucje finansowe (w domyśle PTE) z założeniem dopuszczenia innych instytucji np. zakłady ubezpieczeń na życie. Trzecia koncepcja zgłoszona przez Komisję Nadzoru Finansowego dotyczy administrowania kapitałami emerytalnymi przez PTE i wypłaty świadczeń przez ZUS czyli rozdzielenia obowiązku administrowania i zarządzania kapitałami. W przedstawionych koncepcjach, zdaniem dr Ruteckiej, widać tendencję do ustalenia tylko jednej formy świadczenia emerytalnego. Pojawia się opcja gwarancji - jest ona silnie artykułowana przez towarzystwa emerytalne które z technicznego punktu widzenia nie widzą przeszkód do jej wprowadzenia, z zastrzeżeniem że świadczenie dla 12 letniej gwarancji byłoby o około 7 % niższe. Zarówno ZUS jak i KNF proponują pozostawienie emerytury dożywotniej. Cechą wspólną wszystkich koncepcji jest wypłata łączna świadczenia emerytalnego z II filara i FUS. Wszystkie propozycje uwzględniają udział emerytów w zyskach z inwestowania kapitału emerytalnego pochodzącego z otwartych funduszy emerytalnych. Zakres udziału emerytów w tym zysku byłby bardzo różny, w zależności od koncepcji. Udział w zysku z inwestycji zwykle byłby przyznawany w formie waloryzacji. Ostateczna gwarancja wypłacalności systemu będzie zawsze po stronie państwa. Koncepcja ZUS zakłada że emerytura będzie wypłacana wyłącznie w formie indywidualnej emerytury dożywotniej. Nie przewidziano emerytury małżeńskiej, brak ~ 2 ~

3 jest jakiegokolwiek dziedziczenia czy okresu gwarantowanego. Zarządzającym środkami będzie ZUS. Wysokość świadczenia ma zależeć od wysokości kapitału zgromadzonego w OFE oraz od dalszego przeciętnego trwania życia dla osoby w danym wieku wyrażone w miesiącach. ZUS zamierza stosować tabele prospektywne, co oznacza konieczność opracowania takich tabel i uwzględnienie wydłużania się dalszego przeciętnego trwania życia. Emerytura wyznaczona według tych zasad byłaby niższa niż emerytury wyznaczona według zasad obowiązujących w I filarze. Koncepcja ZUS zakłada, że świadczenia będą waloryzowane. Waloryzacja byłaby określona na poziomie niższym niż waloryzacja w I filarze. ZUS proponuje zapewnienie wskaźnika inflacji plus ewentualnie jakiś bliżej nieokreślony udział w zyskach inwestycyjnych. Wskaźnik waloryzacji nie mógłby być wyższy niż waloryzacja w I filarze. ZUS utworzy z aktywów przekazanych przez OFE fundusz dożywotnich emerytur kapitałowych określonych skrótem FDEK. Fundusz ma być zarządzany przez ZUS. Jeżeli jego wartość osiągnie co najmniej 1 mld zł - ZUS może przekazać zarządzanie funduszem podmiotom prywatnym, ustalając odpowiednie zasady inwestowania i wynagrodzenia dla tych podmiotów. Koszty zarządzania nie mogą być wyższe niż 0,3% w skali roku. Inwestowanie odbywałoby się wyłącznie na rynku polskim, głównie w obligacje, bony skarbowe, depozyty ze sporym limitem na akcje i fundusze inwestycyjne (maksymalnie 20%). Benchmarkiem inwestycyjnym w tym przypadku byłby wskaźnik inflacji. Nie przewidziano gwarantowanej stopy zwrotu. Udział świadczeniobiorców w zysku jest przewidziany jeśli ten zysk wystąpi w granicach miedzy inflacją a wskaźnikiem waloryzacji w I filarze. Druga z koncepcji zakłada istnienie zarówno indywidualnej emerytury dożywotniej, jak i emerytury z okresem gwarantowanym. Emerytura z okresem gwarantowanym przy 12-letnim okresie byłaby średnio 7 % niższa. Prawo wyboru, co do rodzaju emerytury należałoby do osoby, która zaczyna pobieranie świadczenia. Dziedziczenie występowałoby opcjonalnie wtedy gdy występuje emerytura z okresem gwarantowanym. W koncepcji tej zaproponowano możliwość zmiany formy świadczenia w okresie jego pobierania. Zmiana ta mogłaby być tylko jednokierunkowa. Osoba pobierająca emeryturę dożywotnią z gwarancją mogłaby w okresie uczestniczenia w tym systemie przejść na emeryturę dożywotnią. Ze względu ~ 3 ~

4 na brak gwarancji, zmiana ta skutkowałaby podwyższeniem świadczenia. Nie możliwa by była zmiana odwrotna. Zarządzającym aktywami byłby wybrany PTE. Koncepcja dopuszcza wskazanie innych podmiotów które mogłyby realizować wypłatę świadczeń np. zakłady ubezpieczeń na życie. Wysokość emerytury zależałaby od wysokości kapitału oraz od dalszego przeciętnego trwania życia wyrażonego w miesiącach, na podstawie retrospektywnych tablic GUS. Świadczenie byłoby kalkulowane jak emerytura z I filaru. Zaproponowano waloryzację związaną z wynikami inwestycyjnymi. Waloryzacja nie mogłaby być ujemna nawet w sytuacji spadku na rynkach finansowych. Nowością jest możliwość zmiany instytucji wypłacającej świadczenie w trakcie okresu emerytalnego. PTE zamierzają określać indywidualnie zobowiązania wobec każdego z uczestników systemu. Zmiana podmiotu wypłacającego świadczenie spowoduje przeniesienie do niego części aktywów. Celem takiego rozwiązania jest podniesienie poziomu konkurencji pomiędzy podmiotami. Ze względu na dwie formy wypłaty świadczeń PTE będą musiały stworzyć dwa odrębne subfundusze - fundusz dożywotnich emerytur kapitałowych oraz fundusz gwarantowanych dożywotnich emerytur kapitałowych. Inwestycje dokonywane będą na rynku kapitałowym ze sporym limitem na akcje (ok. 20%). Zyski techniczne z lokowania środków zgromadzonych w PTE i funduszach byłyby przekazywane na specjalny rachunek buforowy. Rachunek buforowy zasilany byłby pewnymi rezerwami, pochodzącymi od tych emerytów którzy już umarli i nie skonsumowali tych środków. Planuje się zastosowanie mechanizmu wyrównawczego, który ma wyrównywać strukturę umierających między funduszami w celu zlikwidowania ryzyka antyselekcji. Benchmarku oficjalnie nie ma, ponieważ jest nastawienie na maksymalizację zysków inwestycyjnych. Nieoficjalnie pojawia się benchmark którym jest stopa waloryzacji z I filara. Zakładany jest udział świadczeniobiorców w zysku. Nie przewidziano gwarantowanej stopy zwrotu. Ryzyko niedoboru środków ponosi PTE. Rekalkulacja zobowiązań ma być dokonywana co roku uwzględniając tablice dalszego trwania życia oraz stan rachunku buforowego. KNF skłania się do zaproponowania jednego świadczenia. Zarządzającym aktywami w ciągu pierwszych 12 lat byłby PTE, po tym okresie środki w całości byłyby przekazywane do FUS który będzie odpowiedzialny za wypłatę całości emerytury z I i ~ 4 ~

5 II filaru. Kapitał zgromadzony przez uczestników systemu zostałby przekazany wszystkim PTE. Każdy z tych podmiotów dostawałby procentową część tych aktywów w zależności od ich efektywności i posiadanych kapitałów własnych. Wysokość emerytury będzie zależeć od wysokości środków zgromadzonych w OFE oraz dalszego przeciętnego trwania życia przy zastosowaniu aktualnych tablic życia. Wskaźnik waloryzacji byłby zagwarantowany na poziomie I filara. Nadwyżka inwestycyjna ma być przekazywana do FUS. Byłaby to forma ogólnego zabezpieczenia systemu emerytalnego, która ma pomagać w funkcjonowaniu tego systemu w przyszłym okresie. Inwestycje mają być dokonywane na rynku kapitałowym z uwzględnieniem limitów. Limity nie zostały dokładnie sprecyzowane. Benchmarkiem ma być stopa waloryzacji w I filarze. Ryzyko niedoboru środków ponosi PTE. Udział świadczeniobiorców jest założony tylko do tej gwarantowanej stopy zwrotu. Ryzyko demograficzne w tym przypadku byłoby po stronie FUS. W podsumowaniu swojej wypowiedzi dr Joanna Rutecka przedstawiła wady i zalety omawianych koncepcji. Zdaniem prelegentki z punktu widzenia emerytów ważna jest wysokość pierwszego świadczenia, wprowadzenie dziedziczenia bądź też okresu gwarantowanego, zasady waloryzacji oraz udział uczestnika systemu w zysku z lokowania aktywów. V. Przekazano informacje o najistotniejszych działaniach Biura o charakterze ogólnym. Wystąpienia ogólne do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 1. Pismem z dnia r. Rzecznik Ubezpieczonych złożyła zawiadomienie o podejrzeniu stosowania przez Benefia TU na Życie SA nieprawidłowych i niezgodnych z art. 813 kc zasad rozliczania wysokości składki ubezpieczeniowej, której zwrot otrzymuje kredytobiorca, w związku z wcześniejszym wygaśnięciem umowy kredytu. 2. Pismem z dnia r. Rzecznik Ubezpieczonych przekazała opracowania Rzecznika Ubezpieczonych pt Amortyzacja wartości części koniecznych do naprawy ~ 5 ~

6 pojazdu w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 (sygn. Akt III CZP 80/11) stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych po analizie orzeczenia wraz z uzasadnieniem i Części oryginalne i nieoryginalne w świetle postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012r. (sygn. Akt III CZP 85/11) stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych po analizie orzeczenia wraz z uzasadnieniem. 3. Ukończono już prace nad Aneksem do Raportu Rzecznika Ubezpieczonych pt. Podstawowe problemy bancassurance w Polsce skargi z zakresu nabcassurance wniesione do Rzecznika w 2012r. Opracowanie będzie przekazane Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisji Nadzoru Finansowego oraz do publicznej wiadomości pod koniec listopada 2012r. 4. Na ukończeniu są prace nad opracowaniem dotyczącym Ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym raport Rzecznika Ubezpieczonych. Raport będzie zaprezentowany na spotkaniu prasowym w dniu 10 grudnia br. Wystąpienie ogólne do Komisji Nadzoru Finansowego 1. Pismem z dnia r. Rzecznik Ubezpieczonych poinformowała o nieprawidłowości w działaniu TU na Życie EUROPA SA dotyczącej braku udostępniania RU dokumentacji związanej z wysokością oraz sposobem naliczania składek ubezpieczeniowych związanych z umową grupowego ubezpieczenia na życie kredytobiorców z dnia 29 kwietnia 2005r. 2. Pismem z dnia r. Rzecznik Ubezpieczonych przekazała opracowania pt. Amortyzacja wartości części koniecznych do naprawy pojazdu w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 (sygn. Akt III CZP 80/11) stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych po analizie orzeczenia wraz z uzasadnieniem i Części oryginalne i nieoryginalne w świetle postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012r. (sygn. Akt III CZP 85/11) stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych po analizie orzeczenia wraz z uzasadnieniem. ~ 6 ~

7 3. Pismem z dnia r. Rzecznik Ubezpieczonych poinformowała o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działaniu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń SA w związku z likwidacją szkody osobowej z dnia 18 lutego 2012r. z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC świadczeniodawcy udzielającego świadczenia opieki zdrowotnej. Wystąpienia ogólne do Polskiej Izby Ubezpieczeń 1. Pismem z dnia r. Rzecznik Ubezpieczonych przekazała opracowania Rzecznika Ubezpieczonych pt Amortyzacja wartości części koniecznych do naprawy pojazdu w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 (sygn. Akt III CZP 80/11) stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych po analizie orzeczenia wraz z uzasadnieniem i Części oryginalne i nieoryginalne w świetle postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012r. (sygn. Akt III CZP 85/11) stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych po analizie orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Wystąpienie do Koła Naukowego Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych 1. Pismem z dnia r. Rzecznik Ubezpieczonych przyjęła zaproszenie do objęcia patronatem III edycji Akademii Ubezpieczeniowej organizowanej przez koło Naukowe Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych działające przy Wydziale Prawa i Administracji na Uniwersytecie Warszawskim Wystąpienia ogólne dot. ochrony konsumentów 1. Pismem z dnia r. Rzecznik Ubezpieczonych zwróciła się do prof. dr hab. n. med. Grzegorza Opolskiego Konsultanta Krajowego w dziedzinie kardiologii z prośbą o zajęcie stanowiska i opinii dotyczącej uniwersalnej definicji zawału serca oraz czy definicja zawału serca zawarta w OWU jednego z zakładów ~ 7 ~

8 ubezpieczeń spełnia wymóg adekwatności w kontekście do uniwersalnej definicji zawału serca. Konferencje, spotkania, seminaria w których uczestniczyła Rzecznik Ubezpieczonych i przedstawiciele Biura od ostatniego posiedzenia Rady Ubezpieczonych 1) 25 września 2012r. Anna Dąbrowska i Tomasz Młynarski uczestniczyli w seminarium zorganizowanym przez Centrum Konferencyjne Golden Floor na temat ubezpieczeń grupowych. 2) 10 października 2012r. Cezary Orłowski uczestniczył w konferencji zorganizowanej przez Krajową Izbę Gospodarczą pt. Zminimalizuj ryzyko ubezpiecz się. 3) 10 października 2012r. Rzecznik Ubezpieczonych Aleksandra Wiktorow uczestniczyła w spotkaniu zorganizowanym przez Rzecznika Praw Obywatelskich poświęconym współpracy przy wykonywaniu przez RPO funkcji niezależnego organu ds. realizacji zasady równego traktowania. 4) 12 października 2012r. Małgorzata Więcko - Tułowiecka uczestniczyła w międzynarodowej konferencji polskiego oddziału AIDA pt. E-insurance i nowoczesne technologie w prawie ubezpieczeniowym. 5) 19 października 2012r. Anna Gadomska-Orłowska uczestniczyła w konferencji zorganizowanej przez Polską Izbę Ubezpieczeń we współpracy z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego pt. Problematyka abuzywności w ubezpieczeniach na życie. 6) 24 października 2012r. Rzecznik Ubezpieczonych Aleksandra Wiktorow uczestniczyła w spotkaniu z udziałem prof. dr hab. Bożenny Balcerzak-Paradowskiej z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, dr Agnieszki Chłoń-Domińczak z Instytutu Statystyki i Demografii SGH, Prof.dr hab.stanisława Szukalskiego z Katedry Makroekonomii Uniwersytetu Łódzkiego na temat Starzenie się polskiego społeczeństwa państwowa polityka prorodzinna i imigracyjna, a może ich brak? Kto ~ 8 ~

9 będzie pracował na emerytury Polaków?. Spotkanie zorganizował Związek Banków Polskich. 7) 24 października 2012r. Bartłomiej Chmielowiec uczestniczył w II Kongresie Ubezpieczeniowym Rzeczpospolitej praktyczne rozwiązania dla przedsiębiorstw zorganizowany pod patronatem Rzecznika Ubezpieczonych przez redakcję Rzeczpospolita wraz z partnerami. 8) 25 października 2012r. Anna Dąbrowska i mec. Aleksander Daszewski uczestniczyli w seminarium zorganizowane przez Insurance Meeting Point pt. Tworzenie i interpretacja OWU kluczowe problemy. 9) 25 października 2012r. Tomasz Młynarski uczestniczył w seminarium naukowym zorganizowanym przez Katedrę Ubezpieczenia Społecznego Szkoły Głównej Handlowej pt. Projekt zmian w dyrektywie o pośrednictwie ubezpieczeniowym polska perspektywa. 10) 26 października 2012r. Cezary Orłowski uczestniczył konferencji naukowej zorganizowanej przez Wydział Nauk Ekonomicznych SGGW, Izbę Gospodarczą Ubezpieczeń i Obsługi Ryzyka oraz Wydział Zarządzania UW pt. Rynek ubezpieczeń wobec zmian w otoczeniu gospodarczym, przyrodniczym i społecznym. 11) 25 października 2012r. Piotr Budzianowski uczestniczył w Forum Edukacji Finansowej i Ubezpieczeniowej zorganizowany przez Związek Banków Polskich. Na Forum zaprezentowano Mapy Edukacji Finansowej i Ubezpieczeniowej. 12) 5 listopada 2012r. Ewa Kiziewicz i Cezary Orłowski uczestniczyli w konferencji zorganizowanej przez Polską Izbę Ubezpieczeń i Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu pt. Trendy w ubezpieczeniach rolnych w Europie. Ubezpieczenie ryzyka suszy w Polsce. 13) 6 listopada 2012r. - Rzecznik Ubezpieczonych Aleksandra Wiktorow uczestniczyła w konferencji zorganizowanej przez Parlamentarny Zespół ds. Osób Starszych pt. Produkty Finansowe kierowane do osób starszych zagrożenia i gwarancje bezpieczeństwa. 14) 7 listopada 2012 odbyło się w Biurze Rzecznika Ubezpieczonych spotkanie z delegacją serbskiego ministerstwa odpowiedzialnego za politykę konsumencką. Wizyta została zorganizowana przez Stowarzyszenie Konsumentów Polskich w ~ 9 ~

10 ramach finansowanego przez Komisję Europejską projektu Wzmocnienie ochrony konsumentów w Serbii. Celem spotkania było lepsze poznanie przez uczestników instytucjonalnych rozwiązań w zakresie ochrony konsumentów w Polsce oraz pozasądowych metod rozstrzygania sporów konsumenckich. 15) listopada 2012r. Bartłomiej Chmielowiec oraz Paweł Wawszczak uczestniczyli w konferencji zorganizowanej przez Polską Izbę Motoryzacji pt. Spory do lamusa podejmujemy współpracę. Przedstawiamy rozwiązania, pokazujemy narzędzia. 16) 14 listopada 2012r. Piotr Budzianowski uczestniczył w seminarium zorganizowane przez Insurance Meeting Point pt. Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej w teorii i praktyce 17) 19 listopada 2012r. Małgorzata Więcko Tułowiecka i mec. Aleksander Daszewski uczestniczyli w konferencji zorganizowanej przez Insurance Meeting Point pt. Produkty dodatkowe bancassurance. Zakończenie: godz Protokół sporządziła: Iwona Szymańska ~ 10 ~