KAT. TAKSONOM. STANDARDY CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM POZIOM PONADPODSTAWOWY

Transkrypt

1 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE I. ZIEIŃSTWO 1. Greckie wychowanie Położenie geograficzne Grecji. Najważniejsze polis: teny i Sparta. Wychowanie dzieci w starożytnych tenach i Sparcie. 1 Hellada, starożytność, polis, cywilizacja, ustrój, demokracja, umiejscowić w czasie i przestrzeni starożytną Grecję, opisać warunki naturalne starożytnej Grecji, opowiedzieć o wychowaniu dzieci w starożytnych polis. wykazać różnice między wychowaniem w Sparcie i w tenach, porównać wychowanie w starożytnej Grecji z dzisiejszym. WYHOWNIE PTRIOTYZNE I OYWTELSKIE Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. Patriotyzm. Prawa i obowiązki obywatelskie. Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo. EUKJ PROZROWOTN Zabawy ruchowe i rekreacja. Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad. Radzenie sobie w trudnych sytuacjach. WYHOWNIE O ŻYI W ROZINIE Podstawowe funkcje rodziny z podkreśleniem miejsca dziecka w rodzinie. Przekaz wartości i tradycji w rodzinie. 1

2 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE I. ZIEIŃSTWO 2. O rzymskiej cnocie Położenie geograficzne Italii. Wychowanie dzieci w starożytnym Rzymie. W rzymskiej szkole. Zadania kobiety w starożytnym Rzymie. 1 edukacja, imperium, określić położenie geograficzne Italii i Rzymu oraz wskazać je na mapie, opowiedzieć o wychowaniu i nauczaniu w starożytnym Rzymie, omówić dawne rzymskie obyczaje. porównać sposoby wychowywania dzieci przez teńczyków i Rzymian. WYHOWNIE PTRIOTYZNE I OYWTELSKIE Prawa i obowiązki obywatelskie. Wartości i normy życia społecznego. EUKJ PROZROWOTN Zabawy ruchowe i rekreacja. Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad. Radzenie sobie w trudnych sytuacjach. WYHOWNIE O ŻYI W ROZINIE Podstawowe funkcje rodziny z podkreśleniem miejsca dziecka w rodzinie. Przekaz wartości i tradycji w rodzinie. 2

3 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE I. ZIEIŃSTWO 3. zieci średniowiecza Stany w średniowiecznej Europie. Szkoła klasztorna. Życie dzieci na zamku. zieciństwo na wsi i w mieście. Wychowanie dziewcząt w średniowiecznej Europie. 1 średniowiecze, stany, paź, giermek, pasowanie na rycerza, terminować, mistrz, czeladnik, majstersztyk, wyzwolić się na mistrza, określić ramy czasowe średniowiecza, wymienić stany średniowiecznej Europy, opisać warunki życia dzieci na zamku, w mieście i na wsi średniowiecznej, opowiedzieć o wychowaniu dziewcząt w średniowieczu. wskazać różnice między wychowaniem przyszłych rycerzy, duchownych i rzemieślników. WYHOWNIE PTRIOTYZNE I OYWTELSKIE Prawa i obowiązki obywatelskie. Wartości i normy życia społecznego. Jednostka i grupa. Życie w grupie. EUKJ PROZROWOTN Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja odrabiania lekcji i czasu wolnego. WYHOWNIE O ŻYI W ROZINIE Podstawowe funkcje rodziny z podkreśleniem miejsca dziecka w rodzinie. Przekaz wartości i tradycji w rodzinie. 3

4 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE I. ZIEIŃSTWO 4. zieciństwo w czasach odrodzenia Powstanie nowego ruchu umysłowego w XV XVI w. (humanizm). Organizacja szkół w odrodzeniu. Wychowanie dziewcząt w renesansie. 1 odrodzenie (renesans), epoka nowożytna, humanizm, humaniści, antyczny, określić ramy czasowe odrodzenia, opisać warunki życia i nauki dzieci w epoce renesansu, opowiedzieć o wychowaniu dziewcząt w odrodzeniu, przeczytać ze zrozumieniem tekst źródłowy. I.1 porównać wychowanie i obyczaje w średniowieczu oraz odrodzeniu. EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała. Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja odrabiania lekcji i czasu wolnego. WYHOWNIE O ŻYI W ROZINIE Podstawowe funkcje rodziny z podkreśleniem miejsca dziecka w rodzinie. Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie. 4

5 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE I. ZIEIŃSTWO 5. Szkoła staje się obowiązkiem Powstanie nowego prądu umysłowego, zwanego oświeceniem. Zmiana w postrzeganiu potrzeb dzieci. Wychowanie i nauka (wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego). Wpływ rewolucji przemysłowej na położenie dzieci. 1 oświecenie, powszechny obowiązek szkolny, rewolucja przemysłowa, zaznaczyć na osi czasu epokę oświecenia, opowiedzieć o wychowaniu i nauczaniu w XVIII w. wskazać związek między postępem cywilizacyjnym a wychowaniem, wymienić różnice w traktowaniu dzieci przez dorosłych w poznanych epokach historycznych. III.3 EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, odzieży, miejsca pracy i wypoczynku. Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. WYHOWNIE O ŻYI W ROZINIE Podstawowe funkcje rodziny z podkreśleniem miejsca dziecka w rodzinie. Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie. 5

6 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE I. ZIEIŃSTWO 6. yć dzieckiem dzisiaj zęść I Konwencja Praw ziecka. Kodeks zachowania w klasie. Zasady dyskusji. 1 omówić prawa dziecka zawarte w Konwencji Praw ziecka, wymienić reguły zawarte w Kodeksie zachowania w klasie i ich przestrzegać, uważnie słuchać oraz zadawać jasne i precyzyjne pytania, mówić w sposób interesujący. II.2 EUKJ PROZROWOTN Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad. Radzenie sobie w trudnych sytuacjach, umiejętność szukania pomocy. Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. WYHOWNIE O ŻYI W ROZINIE Istota koleżeństwa i przyjaźni, wzajemny szacunek, udzielanie sobie pomocy. Odpowiedzialność za własny rozwój samowychowanie. WYHOWNIE PTRIOTYZNE I OYWTELSKIE Prawa i obowiązki obywatelskie. 6

7 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE I. ZIEIŃSTWO 6. yć dzieckiem dzisiaj zęść II ziecko dawniej i dziś. 1 kodeks, konwencja, podać przykłady obowiązków, które wynikają z pełnienia w grupie określonych ról. stanowisko i bronić go, przewidywać konsekwencje wypełnienia bądź niewypełnienia różnych obowiązków. III.2 II. MOJ MŁ OJZYZN 1. Moje miejsce na ziemi Mała ojczyzna. Historia rodzinnej miejscowości. Legendy mojej miejscowości i okolic. Krajobraz i położenie małej ojczyzny. 2 mała ojczyzna, opowiedzieć o miejscu zamieszkania, wskazać na mapie miejscowość, w której mieszka, wymienić tytuły legend związanych ze swoją miejscowością lub regionem. I.1 streścić wybrane legendy. II.1 EUKJ REGIONLN ZIEZITWO KULTUROWE W REGIONIE Ogólna charakterystyka geograficzna i kulturowa regionu; główne symbole regionalne. Elementy historii regionu i ich związki z historią i tradycją własnej rodziny. 7

8 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE II. MOJ MŁ OJZYZN 2. Moja rodzina Pojęcie: rodzina. Pokrewieństwo i powinowactwo. rzewo genealogiczne. Obowiązki członków rodziny. 1 krewni, powinowaci, rodzina, ród, genealogia, drzewo genealogiczne, potomek, wskazać prawa i obowiązki członków rodziny, wyjaśnić, czym zajmuje się genealogia, opowiedzieć kilka wydarzeń z historii swojej rodziny. III.7 zauważyć wokół siebie innych i związki jednostki z innymi ludźmi, sporządzić drzewo genealogiczne swojej rodziny. V.8 V.5 WYHOWNIE O ŻYI W ROZINIE Podstawowe funkcje rodziny, z podkreśleniem miejsca dziecka w rodzinie. Przekaz wartości tradycji w rodzinie, wspólne spędzanie wolnego czasu. Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie. II. MOJ MŁ OJZYZN 3. Moja szkoła urza mózgów. Kompromis. Reguły życia w szkole. 1 kompromis, statut szkoły, szanować odmienne poglądy, przestrzegać zasad obowiązujących w klasie i szkole. V.8 V.8 rozpoznać, a także określić potrzeby oraz interesy swoje i kolegów. WYHOWNIE PTRIOTYZNE I OYWTELSKIE Jednostka i grupa. Życie w grupie (więzi, wartości, role, podejmowanie decyzji, konflikty, negocjacje). Szkolny samorząd uczniowski. EUKJ ZYTELNIZ I MEILN Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny. Komunikacja werbalna i niewerbalna. 8

9 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE II. MOJ MŁ OJZYZN 4. Ludzie wokół mnie Rozwiązywanie problemów i konfliktów. Koleżeństwo i przyjaźń. 1 potrzeby, akceptować, wskazać przykłady interesów wspólnych i sprzecznych. dostrzec odrębność swojego ja i umieć wyrazić to własnymi słowami, zauważyć wokół siebie innych i związki jednostki z innymi ludźmi. II.1 V.8 WYHOWNIE O ŻYI W ROZINIE Istota koleżeństwa i przyjaźni, wzajemny szacunek, udzielanie sobie pomocy. Odpowiedzialność za własny rozwój samowychowanie. WYHOWNIE PTRIOTYZNE I OYWTELSKIE Jednostka i grupa. Życie w grupie. Wartości i normy życia społecznego. Kategoria dobra wspólnego. III. MISTO 1. W cieniu kropolu Położenie geograficzne ten. Funkcje agory i kropolu. Życie codzienne mieszkańców starożytnych ten. 1 kropol, Partenon, agora, opisać wygląd starożytnego miasta na przykładzie ten. scharakteryzować zajęcia mieszkańców starożytnych ten, opisać organizację życia codziennego w starożytnych tenach. EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, odzieży, miejsca pracy i wypoczynku. 9

10 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE III. MISTO 2. W Wiecznym Mieście Położenie geograficzne Italii i Rzymu. harakterystyczne budowle rzymskie. Funkcje term. om Rzymianina. 1 Forum Romanum, termy, akwedukt, bazylika, łuk architektoniczny, kopuła, kolumna, opisać wygląd starożytnego Rzymu, opowiedzieć o życiu codziennym Rzymian. rozpoznać główne elementy architektury rzymskiej. EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, odzieży, miejsca pracy i wypoczynku. III. MISTO 3. W średniowiecznym mieście Położenie geograficzne Paryża. udowa średniowiecznych miast. Funkcje targów i jarmarków. Życie codzienne w średniowiecznym mieście. 1 targ, jarmark, patrycjat, rada miejska, pospólstwo, plebs, cech, opowiedzieć, jak wyglądało miasto w średniowieczu, wymienić grupy, na jakie dzielili się mieszkańcy miast. omówić warunki życia ludzi w średniowiecznych miastach na przykładzie Paryża i Krakowa. EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, odzieży, miejsca pracy i wypoczynku. 10

11 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE III. MISTO 4. Londyn królowej Elżbiety Położenie geograficzne Londynu. Wygląd XVI-wiecznego Londynu. Zajęcia londyńczyków. 1 wskazać na mapie Wielką rytanię, Londyn, Tamizę, opisać wygląd XVI-wiecznego Londynu, opowiedzieć o rozrywkach londyńczyków w XVI w. porównać miasto średniowieczne z XVI-wiecznym Londynem. EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, odzieży, miejsca pracy i wypoczynku. III. MISTO 5. W Londynie 300 lat później Rewolucja przemysłowa. Warunki życia robotników w XIX w. Odkrycia i wynalazki w XIX i XX w. 1 transport publiczny, metro, smog, opisać Londyn w XIX w., wymienić wynalazki i odkrycia, które zmieniły warunki życia w XIX w. dostrzec wpływ rozwoju nauki i techniki na poprawę warunków życia ludzi. III.3 EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, odzieży, miejsca pracy i wypoczynku. EUKJ EKOLOGIZN egradacja środowiska przyczyny i wpływ na zdrowie człowieka. 11

12 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE III. MISTO 6. Wielkie miasto dziś Metropolia. Położenie geograficzne Nowego Jorku. Problemy wielkiego miasta. Zalety życia w wielkim mieście. 1 metropolia, skutecznie się komunikować. II.2 wymienić problemy i korzyści wynikające z życia w metropolii na przykładzie Nowego Jorku, rozwiązywać problemy w twórczy sposób, V.5 EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, odzieży, miejsca pracy i wypoczynku. III. MISTO 7. Życie w mieście zęść I Życie w mieście Problemy życia we współczesnym mieście. Rozwiązywanie problemów. Umiejętność korzystania z planu miasta. 1 skutecznie się komunikować, znaleźć argumenty za i przeciw, które ułatwią podjęcie decyzji. II.2 stanowisko i bronić go, rozwiązywać problemy w twórczy sposób. V.5 EUKJ PROZROWOTN Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. EUKJ ZYTELNIZ I MEILN Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny. WYHOWNIE PTRIOTYZNE I OYWTELSKIE Wartości i normy życia społecznego. 12

13 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE III. MISTO 7. Życie w mieście zęść II Moje miasto miastem turystycznym. Położenie geograficzne mojego miasta i regionu. Walory krajoznawczo- -turystyczne mojego regionu. 1 przedstawić atrakcje turystyczne swojego miasta, prawidłowo operować pojęciami historycznymi, efektywnie pracować w grupie, skutecznie się komunikować. II.2 II.2 ocenić możliwości rozwoju turystyki w swoim regionie, zrozumieć znaczenie turystyki dla rozwoju miasta, rozwiązywać problemy w twórczy sposób, III.3 V.5 EUKJ ZYTELNIZ I MEILN Rodzaje mediów, ich istota i zasady funkcjonowania. Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny. Komunikacja werbalna i niewerbalna, bezpośrednia i medialna. IV. WIEŚ 1. ar Nilu Położenie geograficzne Egiptu. Rola Nilu w życiu starożytnych Egipcjan. udowa systemu irygacyjnego. Praca egipskiego chłopa. 1 faraon, system irygacyjny, młócka, plewy, wskazać na mapie Egipt i Nil, omówić wpływ warunków naturalnych na życie codzienne chłopów starożytnego Egiptu, opowiedzieć o pracy chłopów w starożytnym Egipcie. III.7 wyjaśnić działanie systemu irygacyjnego. III.7 13

14 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE IV. WIEŚ 2. Na polach starożytnego Rzymu Znaczenie latyfundiów. Rola niewolników i kolonów w rzymskim rolnictwie. 1 latyfundium, kolon, dzierżawa, opowiedzieć o życiu chłopów, kolonów i niewolników na wsi. wskazać różnice między sytuacją niewolników i kolonów. EUKJ PROZROWOTN Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. IV. WIEŚ 3. Jak założyć wieś? Lokacja wsi na prawie niemieckim. Życie chłopów w XIII w. 1 zasadźca, prawo niemieckie, lokacja, dziesięcina, sołtys, samorząd, wolnizna, łan, omówić warunki życia na wsi w XIII w. opowiedzieć o sposobie zakładania wsi na prawie niemieckim. 14

15 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE IV. WIEŚ 4. Na folwarku Folwark pańszczyźniany. Praca chłopów w XVII w. Warunki życia chłopów w XVII w. 1 szlachta, folwark, pańszczyzna, opisać wieś w XVII w., opowiedzieć o życiu i pracy chłopów pańszczyźnianych w XVII w., skutecznie się komunikować, zaprezentować swoją pracę. II.2 III.8 wskazać podobieństwa i różnice między latyfundium a folwarkiem, porównać położenie niewolnika i chłopa pańszczyźnianego. EUKJ PROZROWOTN Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. IV. WIEŚ 5. W gospodarstwie gbura Uwłaszczenie chłopów. Folwark XIX-wieczny. Życie codzienne chłopa na wsi w XIX w. 1 gbur, uwłaszczenie, siewnik, żniwiarka, młockarnia, brona, powiedzieć, na czym polegało uwłaszczenie, opisać wygląd chaty w XIX w., scharakteryzować życie i pracę chłopów na Pomorzu po uwłaszczeniu. III.7 porównać życie chłopów pańszczyźnianych i uwłaszczonych. EUKJ PROZROWOTN Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. 15

16 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE IV. WIEŚ 6. Holenderski dostatek Położenie geograficzne Niderlandów. Poldery. Gospodarstwo holenderskie. 1 Niderlandy, depresja, poldery, wskazać na mapie Holandię, opowiedzieć o warunkach naturalnych Holandii. planować i organizować pracę w grupie. III.8 EUKJ EKOLOGIZN Przykłady miejsc, w których obserwuje się korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym. IV. WIEŚ 7. Przyroda wokół nas Gospodarstwo ekologiczne. Utylizacja odpadów. 1 opowiedzieć, w jaki sposób należy segregować odpady, wymienić zagrożenia ekologiczne, skutecznie się komunikować. III.7 II.2 wymyślić własny sposób włączenia się do kampanii na rzecz ochrony środowiska, planować i organizować pracę w grupie, rozwiązywać problemy w twórczy sposób. V.5 III.8 V.5 EUKJ EKOLOGIZN Przykłady miejsc, w których obserwuje się korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym. Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego. EUKJ PROZROWOTN Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. 16

17 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE ŻYIE OZIENNE 1. Wino, oliwa i zimna woda Jadłospis starożytnych Greków. Greckie uczty. Troska o zdrowie. 1 sympozjon, gimnazjon, Hipokrates, opowiedzieć o życiu codziennym starożytnych Greków. wskazać związki między warunkami życia a pozycją społeczną ludzi, III.3 EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku. Urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania. V. ŻYIE OZIENNE 2. Od jajka do jabłek Pożywienie starożytnych Rzymian. Rzymskie uczty. Rzymska medycyna. 1 opowiedzieć, co jedli starożytni Rzymianie, omówić stosunek starożytnych Rzymian do higieny osobistej. skutecznie wykonywać swoje zadania w grupie, przekazać w jasny sposób zdobytą wiedzę. II.2 II.2 EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku. Urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania. Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. 17

18 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE V. ŻYIE OZIENNE 3. Post, łaźnia i puszczanie krwi Pożywienie czterech stanów średniowiecza. Medycyna w średniowieczu. 1 asceza, przednówek, opowiedzieć, w jaki sposób dbano o czystość i zdrowie w średniowieczu. III.7 omówić zmiany warunków życia, które dokonały się od starożytności do średniowiecza, porównać jadłospis duchowieństwa, rycerstwa, mieszczaństwa i chłopstwa, III.3 EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku. Urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania. Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. V. ŻYIE OZIENNE 4. Pieprzno i szafranno, moja mościa panno! Kuchnia staropolska. Nowości kulinarne w XVI XVIII w. Leczenie chorób w XVI XVIII w. 1 włoszczyzna, szafran, opowiedzieć, jak ludzie dbali o czystość w XVI XVIII w., wymienić nowe artykuły żywnościowe w kuchni polskiej w XVI XVIII w. III.7 scharakteryzować zmiany warunków życia, które dokonały się od średniowiecza do XVI XVIII w., porównać kuchnię polską w XVI XVIII w. z dzisiejszą, III.3 EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku. Urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania. Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. 18

19 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE V. ŻYIE OZIENNE 5. Przełom XIX wieku Konserwowanie żywności. Kuchnia polska w trzech zaborach. Osiągnięcia medycyny. 1 higiena, antyseptyka, dezynsekcja, opowiedzieć, jak ludzie dbali o higienę w XIX w., wyjaśnić, jak konserwowano żywność. III.7 III.7 dostrzegać zmiany warunków życia w różnych epokach historycznych. III.3 EUKJ PROZROWOTN Higiena ciała, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku. Urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania. Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. V. ŻYIE OZIENNE 6. zy wszyscy są najedzeni? zęść I zy wszyscy są najedzeni? Sytuacja dzieci żyjących w krajach Trzeciego Świata. Pomoc humanitarna dla krajów Trzeciego Świata. 1 Trzeci Świat, dyktator, wymienić kraje Trzeciego Świata, opowiedzieć o życiu dzieci w krajach Trzeciego Świata, szanować odmienne poglądy. V.8 stanowisko i bronić go, przygotować się do publicznego wystąpienia na temat: zy powinniśmy pomagać krajom, w których panuje głód i bieda? II.1 EUKJ PROZROWOTN Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad. Radzenie sobie w trudnych sytuacjach i umiejętność szukania pomocy. Zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu. 19

20 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE V. ŻYIE OZIENNE 6. zy wszyscy są najedzeni? zęść II Na naszym stole Piramida zdrowego żywienia. Jadłospis ucznia. 1 piramida zdrowego żywienia, skonstruować piramidę zdrowego żywienia. III.5 ocenić swój sposób odżywiania, zastosować zdobytą wiedzę w praktyce. V.8 V.5 EUKJ PROZROWOTN Urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania. KONFLIKTY 1. Falanga i trójrzędowce Położenie geograficzne Grecji i Persji. Przyczyny wojny grecko-perskiej. Organizacja armii perskiej i greckiej. itwy na lądzie i na morzu (Maraton, Salamina). 2 Persja, hoplita, falanga, Maraton, triera, abordaż, Salamina, wskazać na mapie Grecję i Persję w V w. p.n.e., opowiedzieć o sposobach walki w starożytności na przykładzie bitew pod Maratonem i Salaminą, wyjaśnić przyczyny wojen grecko-perskich. III.2 opisać uzbrojenie hoplity, 20

21 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE VI. KONFLIKTY 2. Hannibal pod bramami! Położenie geograficzne Kartaginy. Organizacja armii rzymskiej legiony. Wojna Rzymu z Kartaginą. 2 Kartagina, legion, najemnicy, Hannibal, wskazać na mapie Rzym i Kartaginę w III w. p.n.e., opowiedzieć o sposobach walki w starożytności na podstawie bitwy pod Kannami w III w. p.n.e., omówić przyczyny konfliktu Rzymu z Kartaginą. III.2 porównać uzbrojenie oraz taktykę armii rzymskiej i kartagińskiej, VI. KONFLIKTY 3. Zakuci w stal Średniowieczni rycerze. itwa pod edynią. itwa pod Płowcami. 2 drużyna, pospolite ruszenie, woj, kolczuga, tarczownik, strzelec, edynia, Krzyżacy, Płowce, przyłbica, kopia, opowiedzieć o sposobach walki w średniowiecznej Polsce, omówić przebieg bitew pod edynią i Płowcami. opisać oraz porównać uzbrojenie konnego woja, tarczownika i strzelca, rozpoznać średniowiecznego rycerza oraz nazwać elementy jego uzbrojenia, 21

22 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE VI. KONFLIKTY 4. Skrzydlaci jeźdźcy roń palna. Piechota i jazda. itwa ze Szwedami pod Kircholmem. 1 husaria, muszkieter, pikinier, Kircholm, hetman, rozpoznać husarza, muszkietera, omówić przebieg bitwy pod Kircholmem. opowiedzieć o sposobach walki w pierwszej połowie XVII w. na przykładzie bitwy pod Kircholmem. VI. KONFLIKTY 5. W okopach I wojny światowej Wybuch I wojny światowej. Nowe rodzaje broni. Życie żołnierzy w okopach frontu zachodniego. itwy pod Verdun i nad Sommą. 2 kolonia, propaganda, gazy trujące, karabin maszynowy, czołg, samolot, podać przyczyny wybuchu I wojny światowej, wymienić nowe rodzaje broni zastosowane podczas I wojny światowej. III.2 opisać sposób walki na przykładzie bitew pod Verdun i nad Sommą, dokonać oceny bitew pod Verdun i nad Sommą. 22

23 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE VI. KONFLIKTY 6. Inwazja na Normandię Wybuch II wojny światowej. Inwazja na Normandię. Nowoczesne metody prowadzenia wojny. 2 inwazja, alianci, Wał tlantycki, desant, Normandia, wymienić państwa biorące udział w II wojnie światowej, omówić przyczyny wybuchu II wojny światowej, przedstawić przebieg inwazji na Normandię. III.2 VI. KONFLIKTY 7. Jak utrzymać pokój? zęść I Jak utrzymać pokój? Zimna wojna w Europie. Współczesne konflikty zbrojne. Organizacja Narodów Zjednoczonych. 2 zimna wojna, ONZ, terrorysta, lokalizować na mapie miejsca współczesnych konfliktów zbrojnych. podać przyczyny prowadzenia wojen, stawiać pytania i poszukiwać rozwiązań, III.2 II.2 EUKJ PROZROWOTN Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. Poznanie zagrożeń cywilizacyjnych oraz nabycie umiejętności właściwego zachowania się w przypadku kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi, wybuchowymi, niewybuchami i niewypałami. 23

24 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE VI. KONFLIKTY 7. Jak utrzymać pokój? zęść II Jak rozwiązywać konflikty? Przyczyny konfliktów. Sposoby rozwiązywania konfliktów. 1 wymienić sytuacje konfliktowe. rozróżniać trzy najczęściej występujące typy zachowania ludzi w sytuacjach konfliktowych, EUKJ PROZROWOTN Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. EUKJ ZYTELNIZ I MEILN Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny. VII. SPORT I ROZRYWK 1. Wysiłek ku chwale bogów Igrzyska w starożytnej Grecji. yscypliny olimpijskie. Współczesne igrzyska olimpijskie. 2 igrzyska, olimpiada, pokój boży, atleta, pankration, zlokalizować na mapie Olimpię, opowiedzieć o przebiegu i organizacji igrzysk olimpijskich, wymienić starożytne i współczesne dyscypliny olimpijskie. dostrzec we współczesnych igrzyskach olimpijskich nawiązanie do tradycji greckiej. III.3 EUKJ PROZROWOTN Zabawy ruchowe i rekreacja. Prawidłowa postawa ciała. 24

25 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE VII. SPORT I ROZRYWK 2. zień w teatrze mfiteatr grecki. Starożytni aktorzy. Komedia i tragedia. Teatr współczesny. 1 maska, koturny, tragedia, komedia, mit, opisać, jak był zbudowany teatr grecki, odróżnić komedię od tragedii, opowiedzieć, jak wystawiano sztuki w teatrze starożytnym, opisać wygląd starożytnych aktorów. III.7 porównać teatr starożytny ze współczesnym. EUKJ ZYTELNIZ I MEILN Teatr jako źródło przekazów medialnych. EUKJ PROZROWOTN Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. VII. SPORT I ROZRYWK 3. hleba i igrzysk! W rzymskim amfiteatrze i cyrku. Rozrywki starożytnych Rzymian. 1 igrzyska, cyrk, Koloseum, amfiteatr, gladiatorzy, opowiedzieć, w jaki sposób mieszkańcy Rzymu spędzali czas w cyrku i w amfiteatrze, opisać wygląd rzymskiego cyrku i amfiteatru. III.7 EUKJ ZYTELNIZ I MEILN Teatr jako źródło przekazów medialnych. EUKJ PROZROWOTN Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. 25

26 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE VII. SPORT I ROZRYWK 4. Turnieje i polowania Turniej rycerski. Rozrywki rycerzy. 1 turniej, herb, szranki, herold, opowiedzieć o średniowiecznych turniejach i polowaniach. zrozumieć związek między pozycją społeczną a sposobami spędzania wolnego czasu. III.3 EUKJ PROZROWOTN Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. VII. SPORT I ROZRYWK 5. Na dworze Króla Słońce Pałac w Wersalu. Rozrywki na dworze króla Ludwika XIV. 1 Wersal, menuet, arystokracja, opowiedzieć o rozrywkach arystokracji francuskiej w czasach Ludwika XIV. zrozumieć związek między pozycją społeczną a sposobem spędzania wolnego czasu, porównać bal na dworze Ludwika XIV z dzisiejszymi zabawami. III.3 EUKJ PROZROWOTN Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. 26

27 ZĘŚĆ TREŚI LIZ GOZIN * ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM POSTWOWY STNRY ELE KSZTŁENI W UJĘIU OPERYJNYM PONPOSTWOWY STNRY ŚIEŻKI EUKYJNE VII. SPORT I ROZRYWK 6. Od igrzysk do komputera Igrzyska nowożytne. Fotografia i kino. Rodzaje mass mediów. 1 porównać igrzyska starożytne z nowożytnymi, przedstawić osiągnięcia techniczne XIX i XX w. ocenić trwałość osiągnięć technicznych XIX i XX w., dostrzec wpływ osiągnięć technicznych na rozwój cywilizacji, III.3 EUKJ PROZROWOTN Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. EUKJ ZYTELNIZ I MEILN Rodzaje mediów, ich istota i zasady funkcjonowania. Funkcja i charakterystyka komunikatów medialnych: drukowanych, obrazowych, dźwiękowych, audiowizualnych i multimedialnych. VII. SPORT I ROZRYWK 7. Nasz wolny czas Współczesne rozrywki. Spędzanie wolnego czasu. 1 opisać sposoby spędzania wolnego czasu, efektywnie pracować w grupie. III.7 II.2 analizować swoje sposoby spędzania wolnego czasu, porównać dzisiejsze sposoby spędzania czasu z dawnymi rozrywkami, III.7 EUKJ PROZROWOTN Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja czasu wolnego. Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich. * Proponowana liczba godzin przewiduje realizację treści kształcenia w wymiarze 2 godzin historii w tygodniu. 27