Zapotrzebowanie na kwalifikacje wobec współczesnych i przyszłych wyzwań społeczno-gospodarczo-technologicznych

Transkrypt

1 Konferencja Dolny Śląsk modernizuje kształcenie zawodowe Zapotrzebowanie na kwalifikacje wobec współczesnych i przyszłych wyzwań społeczno-gospodarczo-technologicznych

2 Konferencja Dolny Śląsk modernizuje kształcenie zawodowe Współczesne i przyszłe wyzwania społeczno-gospodarczo-technologicznych

3 Współczesna sytuacja Polski Z jednej strony mimo ogólnoświatowego kryzysu, aktualnie gospodarka polska odnotowuje jedne z najlepszych wyników gospodarczych w swoim regionie. PKB za IV kw wyniosło w Polsce 3,1%, strefa Euro: - 2,2%, USA 5,6%. W zestawieniu 20 najlepszych gospodarek krajów rozwijających się pod względem atrakcyjności inwestycyjnej - w roku 2009 Polska uplasowała się generalnie na wysokim, szóstym miejscu, zajmując miejsce 5 w sektorze produkcyjnym i 3 miejsce w sektorze usług. W przeprowadzonej analizie wzięto pod uwagę takie czynniki jak: stabilność polityczną, regulacje dotyczące wydajności i efektywności, przepisy prawne oraz dane dotyczące rynku obligacji państwowych

4 Współczesna sytuacja Polski a rynek pracy konkurencyjność (IMD): polska gospodarka zajmuje 44 miejsce w 2009 r., analogicznie jak w 2008r., USA (1), Czechy (29), Słowacja (33), Bułgaria (38) Źródło: IMD World Competitiveness Yearbook 2009 niekorzystnie przedstawia się w Polsce poziom wydajności (wskaźnik w 2008 r. wyniósł 60). Liderami pod tym względem okazali się Luksemburg 165, Irlandia 134, Belgia 126 czy Francja 118 Gorsze od Polski wyniki osiągnęły Łotwa 51, Rumunia 46 i Bułgaria 35 Według dokonanej międzynarodowej oceny Polska oferuje firmom stosunkowo trudne warunki prowadzenia działalności gospodarczej, mnożąc bariery biurokratyczne. Na arenie europejskiej zaliczono Polskę do krajów nie przyznających priorytetu polityce na rzecz przedsiębiorczości, czy wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) Obciążenia podatkowe uznane zostały jako umiarkowanie duże. Wskaźnik przeszkód w prowadzeniu biznesu w 2008r. wyniósł 92 (średnia światowa równa 100, przeciętnie w regionie 86).

5 Bezrobocie: ( IV.2010 ) Polska: 12,3% -0.6 Dolny Śląsk: 13.3 % -0.5 Najwyższa stopa bezrobocia dotyczy osób młodych 20,6% wobec 6,2% dla osób w wieku tzw. niemobilnym Przeciętny młody Polak, który rozpoczyna pracę, ma 22 lata. Duńczycy, Anglicy i Austriacy pracują już od roku życia. Źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy,Rynek Pracy w Polsce 2009, Wydział Analiz i Statystyki (BCh) 2009 dr inż. Teresa Kupczyk

6 Prognoza Spadek ludności Polski o 19% Siła robocza zmniejszy się o 25% W 2052 r. na jednego emeryta będzie pracować 1,35 osoby względem 3,83 z 2002 dr inż. Teresa Kupczyk

7 Struktura ludności Polski w latach w tys. osób mgr Joanna Kubicka, joanna.kubicka@handlowa.eu Źródło: Obliczenia DAE MPiPS na podstawie danych Eurostatu

8 Prognozy demograficzne ONZ Źródło: Prognozy demograficzne ONZ, [ mgr Joanna Kubicka,

9 Czy uczelnia odpowiada potrzebom konkurencyjnej gospodarki? mgr Joanna Kubicka,

10 PATENTY Źródło: World Intellectual Property Organization Raport o kapitale intelektualnym, Zespół doradców strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa r.

11 Kraje azjatyckie szybko budują gospodarkę opartą na wiedzy, w ciągu 4 lat Chiny zwiększyły liczbę wniosków patentowych do WIPO ponad trzykrotnie, a Korea Południowa o 140%. Europę Środkowo-Wschodnią dzieli olbrzymia przepaść od pierwszej dziesiątki liderów światowej innowacyjności, a w Polsce w ostatnich latach nastąpił regres. W Polsce szacuje się, że zatrudnienie w nauce i w sektorze usług dla społeczeństwa informacyjnego wzrośnie do 2030 r. ponad trzykrotnie, a w przemysłach wysokiej techniki o 175%. mgr Joanna Kubicka, joanna.kubicka@handlowa.eu

12 Atrakcyjność inwestycyjna: Produkcja Emerging Markets, Balancing Risk & Reward, The PricewaterhouseCoopers EM20 Index, 2009 Interim Update, Pricewaterhouse Coopers 2009

13 Atrakcyjność inwestycyjna: Sektor usług Emerging Markets, Balancing Risk & Reward, The PricewaterhouseCoopers EM20 Index, 2009 Interim Update, Pricewaterhouse Coopers 2009

14 nowe wyzwania stojące przed gospodarką Europejską 2020: zmiany demograficzne ochrona środowiska coraz szybszy rozwój technologiczny globalizująca się gospodarka

15 Konferencja Dolny Śląsk modernizuje kształcenie zawodowe Zapotrzebowanie na kwalifikacje

16 Kompetencje wymagane od doświadczonych pracowników (w opinii specjalistów ZZL): elastyczność, umiejętność krytycznego myślenia/rozwiązywania problemów, zdolności przywódcze, profesjonalizm, umiejętność współpracy, umiejętność zastosowania technologii informatycznych, innowacyjność, różnorodność, umiejętność redagowania tekstów, etyka, nastawienie na permanentny rozwój, komunikacja werbalna, Badanie Critical Skills Needs and Resources for the Changing Workforce, Society for Human Resource Management (SHRM), USA 2008 Sienkiewicz Ł., Gruza M., Badanie kwalifikacji i kompetencji oczekiwanych przez pracodawców od absolwentów kształcenia zawodowego, GHK Consulting Ltd., Warszawa 2009

17 Kompetencje wymagane od doświadczonych pracowników (w opinii specjalistów ZZL): zdrowy tryb życia, dobra znajomość języka angielskiego, rozumienie procesów globalizacyjnych, odpowiedzialność (związana z decyzjami finansowymi), postawa obywatelska, wiedza ekonomiczna w ujęciu globalnym, przedsiębiorczość, znajomość innych poza angielskim języków obcych, znajomość rachunkowości, elastyczność, Badanie Critical Skills Needs and Resources for the Changing Workforce, Society for Human Resource Management (SHRM), USA 2008 Sienkiewicz Ł., Gruza M., Badanie kwalifikacji i kompetencji oczekiwanych przez pracodawców od absolwentów kształcenia zawodowego, GHK Consulting Ltd., Warszawa 2009

18 Najważniejsze kompetencje w miejscu pracy (w opinii pracowników): różnorodność, znajomość języka angielskiego, wiedza ekonomiczna w ujęciu globalnym, odpowiedzialność (związana z decyzjami finansowymi), przedsiębiorczość, zdrowy tryb życia, znajomość innych niż angielski języków obcych, postawa obywatelska, znajomość rachunkowości. Badanie Critical Skills Needs and Resources for the Changing Workforce, Society for Human Resource Management (SHRM), USA 2008 Sienkiewicz Ł., Gruza M., adanie kwalifikacji i kompetencji oczekiwanych przez pracodawców od absolwentów kształcenia zawodowego, GHK Consulting Ltd., Warszawa 2009

19 Kluczowe umiejętności (siła): różnica między przedsiębiorstwami z list rankingowych i spoza rankingu Projekt pt.: Wsparcie dla rozwoju i adaptacji na Dolnym Śląsku, realizowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz krajowego wkładu publicznego w ramach, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (nr umowy UDA-POKL /08-00). DOLNOŚLĄSKA IZBA GOSPODARCZA

20 Niedobór kwalifikacji w obszarze technologii informacyjnych doświadczonych menadżerów systemów komputerowych, specjaliści IT z wiedzą biznesową i umiejętnościami menadżerskimi, programiści specyficznego oprogramowania ze znaczącym doświadczeniem (np. Oracle, Java, animacje webowe), doświadczeni specjaliści ze znajomością architektury oprogramowania, eksperci sieciowi (SharePoint, VMware, itp.), National Skills Bulletin A Study by the Skills and Labour Market Research Unit in FAS for the Expert Group on Future Skills Needs, Skills and Labour Market Research Unit (SLMRU), Irlandia 2009 Sienkiewicz Ł., Gruza M., adanie kwalifikacji i kompetencji oczekiwanych przez pracodawców od absolwentów kształcenia zawodowego, GHK Consulting Ltd., Warszawa 2009

21 Niedobór kwalifikacji w obszarze technologii informacyjnych eksperci w zakresie bezpieczeństwa IT, specjaliści w zakresie badań i projektowania, szczególnie projektowania elektroniki/ict (techonologii informacyjnych i telekomunikacyjnych), urządzeń elektronicznych oraz badań nad półprzewodnikami. National Skills Bulletin A Study by the Skills and Labour Market Research Unit in FAS for the Expert Group on Future Skills Needs, Skills and Labour Market Research Unit (SLMRU), Irlandia 2009 Sienkiewicz Ł., Gruza M., adanie kwalifikacji i kompetencji oczekiwanych przez pracodawców od absolwentów kształcenia zawodowego, GHK Consulting Ltd., Warszawa 2009

22 Niedobór kwalifikacji w obszarze sprzedaży i marketingu: Zapotrzebowanie na: doświadczonych menadżerów marketingu ze znajomością produktu i rynku oraz biegłą znajomość języków obcych, doświadczonych przedstawicieli handlowych ze specjalistyczną wiedzą techniczną i produktową (np. sprzedaż produktów medycznych, technicznych) oraz ze znajomością języków (np. telesprzedaż), osoby które łączą umiejętności handlowe z kompetencjami w innych dziedzinach (np. znajomość języków, media internetowe, rynki globalne i biznes międzynarodowy). Źródło: National Skills Bulletin A Study by the Skills and Labour Market Research Unit in FAS for the Expert Group on Future Skills Needs, Skills and Labour Market Research Unit (SLMRU), Irlandia 2009 Sienkiewicz Ł., Gruza M., adanie kwalifikacji i kompetencji oczekiwanych przez pracodawców od absolwentów kształcenia zawodowego, GHK Consulting Ltd., Warszawa 2009

23 Lista zidentyfikowanych kompetencji i kwalifikacji oczekiwanych przez pracodawców od absolwentów szkół zawodowych: umiejętności techniczne i praktyczne, umiejętności komunikacyjne w mowie i piśmie, umiejętności związane z obsługą klienta, umiejętności rozwiązywania problemów, umiejętności pracy w zespole, umiejętności kierownicze, podstawowe umiejętności matematyczne, znajomość zagadnień związanych z pracą biurową, zaawansowana wiedza z zakresu IT, znajomość języków obcych, umiejętność obsługi komputera. National Employers Skills Survey (NESS) 2007 Sienkiewicz Ł., Gruza M., Badanie kwalifikacji i kompetencji oczekiwanych przez pracodawców od absolwentów kształcenia zawodowego, GHK Consulting Ltd., Warszawa 2009

24 Źródło: Migracja pracowników- szansa czy zagrożenie?badanie edycja 2008 rok, Raport KPMG, 2008

25 Warto zauważyć, że w porównaniu do 2006 roku znacznie spadło zapotrzebowanie na specjalistów (np. informatyków, inżynierów). W roku 2007 problem braku kadr w tym obszarze zgłosiła ponad połowa organizacji, w porównaniu do aż trzech czwartych w 2006 roku, kiedy pozycja ta znajdowała się na pierwszym miejscu w według wskazań respondentów. Aktualnie niedobór specjalistów najbardziej odczuwają producenci dóbr przemysłowych (64%), a najmniej producenci dóbr konsumpcyjnych (45%). Źródło: Migracja pracowników- szansa czy zagrożenie? Badanie edycja 2008 rok, Raport KPMG, 2008

26 Źródło: Migracja pracowników- szansa czy zagrożenie?badanie edycja 2008 rok, Raport KPMG, 2008

27 Źródło: Elastyczność na rynku pracy wybór czy konieczność?, Badanie edycja 2009 rok, KPMG w POLSCE, 2009

28 Powyższe wyniki wskazują, że specjaliści i kadra techniczna są głównymi grupami zawodowymi, których niedobór odczuwają polscy pracodawcy. Deklarację taką składa odpowiednio 23% i 29% respondentów. Z kolei pracownicy administracyjni i robotnicy niewykwalifikowani są obarczeni największym ryzykiem utraty pracy odpowiednio 21% i 29% ankietowanych twierdzi, że w ich organizacjach występuje nadmiar tych grup pracowniczych. Źródło: Elastyczność na rynku pracy wybór czy konieczność?, Badanie edycja 2009 rok, KPMG w POLSCE, 2009

35 Aktywni zawodowo wg wieku, płci i kwalifikacji (w tys.) , EU 25 Źródło: Future Skill Supply, CEDEFOP, s. 49

36 Trendy w poziomie zapotrzebowania na kwalifikacje (Population trends (those aged 15+) by gender and broad qualification levels, EU-25* oraz Labour-force trends (those aged 15+) MLN r 2007r 2013r 2020r Formalnie Słabo Wykształceni Słabo Wykształceni pracujący Formalnie Srednio Wykształceni Średnio Wykształceni pracujący Formalnie Wykształceni Wykształceni Pracujący Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabel 3 i 4 s stworzone na podstawie szacunków IER (Institute of emloyment research) bazujących na modelu Cambridge Econometrics prognoza rozwoju ma (pdstawie E3ME - Multi-sectoral macroeconomic model)