Index ISSN tel.: Gorzów sfaulowany

Transkrypt

1 Index ISSN , tel.: Bezpłatny miesięcznik Nr 5 piątek, 25 maja 2012r. Również dla Słubic i Kostrzyna Dwie debaty, jeden wniosek: raport tg Gorzów sfaulowany i bez gospodarza! Luty debata o gospodarce, kwiecień dyskutujemy o biedzie. Przygotowane przez nas spotkania jednoznacznie wskazują: warto wymieniać opinie na temat kluczowych problemów miasta!

2 Przeciekający dach? Woda w garażu? Dziurawa izolacja? Nie stresuj się! Dzwoń! tel NR 5/2012

3 Nie uwierzycie! Nie kłamię, mam słabość do piłki w każdej postaci może być kopana na lepszych i gorszych stadionach. Nie przeszkadza mi, że grają pasjonaci amatorzy, z kolei cieszy mnie bardzo, gdy ładnie kopią zawodowcy. Tymczasem martwię się, bo zaraz Euro, a ja nic. Kilka lat temu, gdy wyszło, że to u nas będą kopać najlepsi, krzyknąłem: cud! A teraz w ogóle mnie to nie obchodzi. Ktoś obrzydził mi piłkę nożną? Ciekawe, czy gdyby mistrzostwa trafiły do Italii, byłoby inaczej? Wiem, Euro nieprędko się powtórzy i wszyscy mamy się cieszyć, bo oprócz widoku ładnego kopania i nadziei na wyjście z grupy jest jeszcze parę innych korzyści dla kraju. Problem tylko w tym, że przygotowania do mistrzostw, tak naprawdę, jedna wielka budowa, miały być prawdziwymi żniwami dla gospodarki. Dobra, jakiej gospodarki? Po postu dla firm budowlanych i ludzi, którzy w nich pracują. Tymczasem coraz częściej słychać, że kolejni piłkarscy podwykonawcy są robieni w trąbę. Zamiast normalnie zarobić na Euro, teraz trzęsą się im ręce, bo nie zostało im ani jedno euro. Porażka! Dosyć o tym, bo mnie piłka trafi. Czekam na Nocny Szlak Kulturalny, przypominam, 2 czerwca, bo poprzednie zrobiły furorę. Gdy we wtorek przygotowywałem wydarzenia, zapoznałem się z programem i znowu jestem pod wielkim wrażeniem naszej nocnej Kultury. Co ważne, NSK to nie jedyna atrakcja czerwiec jest naprawdę mocny. Zresztą, sami zajrzyjcie na strony 28 i 29. Tymczasem kolejny numer za miesiąc, 29 czerwca. Już się bierzemy do roboty! wydawca tylko gorzów : Adam Oziewicz Bachalski Port24 Spółka Komandytowa redakcja: Adam Oziewicz (redaktor naczelny), Marcin Cichoń, Przemysław Mazurek, Filip Górecki redakcja kostrzyńsko-słubicka: Krzysztof Ryłko, Jerzy Mieczysław Jabłoński (tks-insert@o2.pl, korekta: Michał Słupczyński specjalista ds. rozliczeń: Beata Kurlus skład DTP: Robert Nowicki, dział reklamy: Marcin Mazur ( w. 103) druk: Presspublica sp. z o.o., drukarnia w Koninku, Gądki k/poznania adres redakcji gorzowskiej: ul. Łokietka 32/40 (kaskada III p.), Gorzów Wielkopolski, tel./fax redakcja@tylkogorzow.com sekretariat@tylkogorzow.com reklama: reklama2@tylkogorzow.com Redakcja zastrzega sobie prawa autorskie projektów reklam. Za treść ogłoszeń miesięcznik nie ponosi odpowiedzialności. tylko na pierwszy ogień tylko gorzów - nr 5, 25 maja tylko opinie felietony: Jacek Bachalski, Jan Kochanowski 5-9 tylko raport Dwie debaty, jeden wniosek: Gorzów sfaulowany i bez gospodarza! tylko reportaż Będzie lepszy od Grubby! 12 tylko biznes Jacek Bachalski: Polska administracja depcze konstytucję! 13 tylko polityka Radosna szkoła? Panie premierze, f**k you very much! 14 tylko Euro Gorzowianie wierzą w cud! 16 tylko piękny Gorzów Maluchy nawijają po angielsku, aż piszczy! tylko kostrzyn, tylko słubice Nareszcie megawaty z powietrza! Trzy strzały na Euro! Czy nasi pokażą pazury? 26 tylko na sportowo Tajny architekt zwycięskiego żużlowego toru 27 tylko medialni Wojciech Hańczuk: Normalny dziennikarz musi mieć dylematy 30 tylko dwa profile, tylko Dwa profesorskie rodzynki w cieście 31 tylko zdrowie Walka o ruch bez bólu bezpłatny miesięcznik TYLKO GORZÓW

4 Political fiction? By żyło się lepiej. Wszystkim Bieda w Gorzowie, oprócz ogólnego kryzysu ekonomicznego, jest wynikiem między innymi braku polityki gospodarczej miasta. Przejawia się niskimi pensjami, dużym bezrobociem, małymi obrotami w lokalnych sklepach, dużym odsetkiem gorzowian pracujących poza rodzinnym miastem, niskimi cenami mieszkań, niską zdolnością kredytową mieszkańców itp. Statystyki rożnych parametrów ekonomiczno społecznych pokazują, że nie nadążamy za najlepszymi polskimi miastami. Jest niewesoło. tylko opinie Szczególnie smutno jest, kiedy w ładny weekend na pięknym bulwarze trafiamy na w pół puste restauracje, których Political reality położenia mogliby nam zazdrościć inni Lubuszanie. Zastanawiam się, czy można w krótkim czasie równolegle tak rozwijać miasto, aby jednocześnie powstawały ciekawe inwestycje w infrastrukturę miasta, jak i głęboki, dobrze opłacany rynek pracy. Są przykłady w świecie, że można. Ale istnieją też miasta, których rozwój również odbywa się etapami. Piszę o tym, bo ostatnio obserwuję niepokojące dołowanie Gorzowa. Ekonomiczne dołowanie. Chciałbym bardzo chciałbym dostrzec w naszej społeczności nadzieję na rychłą poprawę naszego bytu. Poprawę związaną ze współpracą lokalnego biznesu z władzą miasta. Mam zdanie, że dotychczasowe relacje tych dwóch grup nacechowane są nieufnością i pozoranctwem w stosunku do siebie. Dostrzegam fałszywe gesty przyjaźni i słyszę nieszczere komplementy w obie strony. Widzę też wielki Oddajmy władzę mieszkańcom! strach w oczach polityków przed inicjatywami ludzi spoza politycznego dworu czy partyjnych dworów. No bo nie wiem, jak inaczej można interpretować nieobecność dużej części gorzowskiej klasy politycznej, choćby na debatach społecznych organizowanych przez stowarzyszenie Tylko Gorzów. Nie widzę więc szans na radykalną poprawę bytu mieszkańców Gorzowa bez pokonania tych barier. Lokalna przedsiębiorczość jest niezbędna do wygrania z gorzowską biedą i naiwnym jest ten, który wierzy w miłość obcych inwestorów do Gorzowa. Mój postulat do polityków jest taki, aby zaczęli mniej myśleć o sobie, a więcej o wyborcach i obywatelach naszego miasta. Między innymi dlatego pragnę przykuć uwagę gorzowian do roli, jaką lokalna przedsiębiorczość może pełnić w walce z lokalną biedą. A także do tego, że władza nie robi żadnej łaski, kiedy z nią współpracuje. Ostatnie wybory prezydenckie we Francji uzmysłowiły nam, że mimo przeszło dwudziestu lat kształtowania polskiej demokracji jesteśmy jeszcze bardzo daleko za krajami o rozwiniętej kulturze wyborczej, w której uczestniczy ponad siedemdziesiąt procent mieszkańców danego kraju. Oczywiście trudno nam się porównywać do tych krajów, niemniej frekwencja zbliżona do trzydziestu procent, mimo wielu zabiegów i środków, nie przynosi nam chluby. Zastanawiamy się, co jest przyczyną takiej sytuacji, w której przeważająca liczba mieszkańców nie akceptuje poczynań rządzących i nie chce brać udziału w demokratycznych przedsięwzięciach. Czy przyjęty system partyjny od gmin po parlament nie sprawdza się? Czy, być może, partie polityczne w Polsce, kierując się w swoim działaniu własnymi statutami, działają w interesie partii i swoich członków i nie troszczą się o pozostałych obywateli? Kolejna wątpliwość to pytanie: czy zbudowany system wyborczy nie wyklucza zbyt często ludzi niepokornych, mających inne zdanie niż rządzący? Czy finansując partie polityczne, z góry wykluczamy inne grupy społeczne, które nie mają takiej bazy finansowej? Głos swój oraz Stowarzyszenia Tylko Gorzów traktuję nie jako lekarstwo na to, co się dzieje i nas otacza, ale jako impuls do dyskusji i działania. Kiedy rozpoczynamy budowę domu, najpierw wylewamy fundament, z kolei kiedy budujemy system wyborczy, zaczynamy od samorządu, w taki sposób, by w najbliższych wyborach uczestniczyło przynajmniej pięćdziesiąt procent uprawnionych do głosowania. Działania rozpocząłbym od wprowadzenia do rad gmin, powiatów i województwa wyborów w okręgach jednomandatowych. Oznaczałoby to większy kontakt ze swymi wyborcami oraz kierowanie się ich potrzebami, a nie wytycznymi liderów partyjnych. Budowa drogi, hali sportowej, oczyszczalni ścieków, żłobka czy przedszkola nie ma zabarwienia politycznego a wynika z potrzeb społecznych. Nastąpiłaby większa iden- Nie mam wątpliwości, że polityczne obietnice nie zmieniają warunków życia żadnej społeczności, bo za partyjnymi obietnicami zwykle nie postępują solidne działania społeczno-gospodarcze. Są wyjątki. Mieliśmy okresy w Polsce, okresy przyspieszenia rozwoju cywilizacyjnego, gdy w krótkim czasie przeprowadziliśmy odważne reformy, które do dziś skutkują wzrostem gospodarczym. Ale obecnie takiego okresu potrzebować będzie Gorzów. Czy więc najbliższe wybory nie są szansą na zreformowanie stosunków władza-obywatele-przedsiębiorcy po to, aby żyło się lepiej. Wszystkim. A swoją drogą, czy to nie było kiedyś hasło Platformy Obywatelskiej? Jacek Bachalski tyfikacja radnych. Osoby popularne nie musiałyby zabiegać o nominacje partyjne. Startowałyby z komitetów obywatelskich. By zachęcić mieszkańców do uczestnictwa w sprawowaniu władzy należałoby: ustawowo wprowadzić możliwość inicjatywy uchwałodawczej obywateli, w ważnych sprawach niecierpiących zwłoki wprowadzić wysłuchanie publiczne, wprowadzić instytucję interpelacji obywatelskiej, skłaniającej władzę do przedstawienia swoich intencji w danej sprawie, wprowadzić rejestr głosowań tak, ażeby mieszkańcy mieli wiedzę, kto jak głosował. Można przedstawić jeszcze wiele propozycji, mogących uaktywnić mieszkańców gmin, jak i całego województwa. Niestety, nie zmienimy rzeczywistości bez naszego osobistego zaangażowania. Pozdrawiam Jan Kochanowski NR 5/

5 Dwie debaty, jeden wniosek: Gorzów sfaulowany i bez gospodarza! Luty debata o gospodarce, kwiecień dyskutujemy o biedzie. Przygotowane przez nas spotkania jednoznacznie wskazują: nie jest łatwo, ale warto wymieniać opinie na temat kluczowych problemów miasta! Na kwietniową debatę zaprosiliśmy urzędników zajmujących się sprawami społecznymi, pracowników socjalnych, przedstawicieli policji oraz organizacji charytatywnych. Z kolei na lutowej, poświęconej biznesowi byli przedsiębiorcy niemal wszystkich sektorów miejscowej gospodarki, urzędnicy z Biura Obsługi Inwestora Urzędu Miasta, także naukowcy na co dzień zajmujący się ekonomią. Już na samym początku kwietniowej debaty (tytuł: Jak walczyć z gorzowską biedą?) Jacek Bachalski, działacz społeczny, lider stowarzyszenia Tylko Gorzów, zapewnił, że jego organizacja będzie wracać do kwestii powszechnego ubóstwa gorzowian poza wymianą poglądów będą też działania. Grupa osób związana z Tylko Gorzów konsekwentnie zajmie się drażliwymi tematami. Mamy przekonanie, że bieda wymaga systematycznego działania i głębokiej współpracy środowisk społecznych z władzami miasta podkreślił, otwierając spotkanie w Bibliotece Herberta. Co znaczy być biednym? Jeden z trzech panelistów prof. Jerzy Rossa (obok Augustyna Wiernickiego i Jana Kochanowskiego), socjolog, pracownik naukowy PWSZ, zagajając dyskusję, zwrócił uwagę, że ci, którzy opisują minimum egzystencji, zwykle nie zgadzają się z tymi, którzy wskazują, czym jest urzędowe minimum egzystencji. Wyjaśnił, że urzędowe odpowiada na pytanie, na jak wysoką pomoc nas stać? Z kolei minimum egzystencji nakreślone przez dietetyków mówi, ile człowiek powinien spożyć pokarmu, aby przeżyć. Ostatecznie ubogim jest ten, kto nie ma tego, co w danym społeczeństwie jest oceniane jako przeciętny standard. W rozmaitych krajach, tych, którzy nie mają 50 procent tego standardu, uznaje się za ubogich zauważył. Augustyn Wiernicki, prezes stowarzyszenia Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna wspominał, że gdy 20 lat temu zakładał pierwszą stołówkę dla ubogich, był przekonany, że najdalej za trzy lata nie będzie miał co robić w Gorzowie, bo bieda była widoczna tylko gdzieniegdzie. Nie przypuszczał, że po latach po pomoc zgłoszą się do niego tysiące ludzi. Skoro bieda nie znikła, a jej obszar aż tak się rozszerzył, zastanawiam się, czy ta praca miała sens podkreślił z troską. Według niego, bieda to stan, w którym człowiek nie potrafi zaspokoić tylko raport podstawowych potrzeb egzystencjalnych. Nawet gdy ktoś przyjedzie do nas mercedesem i powie, że nie ma na chleb dla dzieci, to znaczy, że jest biedny. Nigdy nie podpowiem mu, aby sprzedał samochód. Raczej jestem skłonny go przekonywać: trzymaj to co już masz, bo mogą przyjść jeszcze gorsze czasy. Augustyn Wiernicki zauważył, że osób które mają problem z zaspokojeniem choćby jednej podstawowej potrzeby, jest w mieście przynajmniej 50 procent. Na dowód przytoczył dane: Gorzowskie Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej w 2010 roku wydało prawie 20 tys. różnego rodzaju decyzji pomocowych. Zasiłki trafiły do niemal 6 tys. osób. Ponadto są tacy, którzy potrzebują pomocy, a z różnych powodów się po nią nie zgłaszają. Jest ich przynajmniej drugie tyle. Jeszcze dwa lata temu w Centrum Charytatywnym nikt nie stał w kolejce po chleb. Tymczasem nie tak dawno musieliśmy otworzyć specjalny bank chleba, w którym na zabezpieczenie biednych przed głodem musi być 6 tys. bochenków w miesiącu! Co takiego się stało, że doprowadziliśmy miasto do tak dramatycznej sytuacji? pytał z niepokojem prezes Stowarzyszenia Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna. Barbara Steblin Kamińska, dyrektor Gorzowskiego Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej, nie chciała odpowiadać na tak ostro postawioną kwestię. Podkreśliła, że jako urzędnik realizuje ustawy i wynikające z nich zadania. Wsłuchajmy się w głos parlamentarzystów, którzy w swoim czasie stanowili prawo zaproponowała. Gorzowa nie stać na biedę Jan Kochanowski, były parlamentarzysta, podczas debaty o biedzie zasiadający przy stole panelistów, zwrócił uwagę, że polityka państwa, także obecnego rządu i poprzednich, ma ogromny wpływ na to, co się dzieje w terenie także na obszar biedy w Gorzowie. Podwyższenie płacy minimalnej do zł wydawałoby się, że to znaczący wzrost nadal nie pozwala na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Choćby kosztów żywności i mieszkania. Podkreślił Na kwietniową debatę dotyczącą ubóstwa zaprosiliśmy urzędników zajmujących się sprawami społecznymi, pracowników socjalnych, przedstawicieli policji oraz organizacji charytatywnych bezpłatny miesięcznik TYLKO GORZÓW

6 Czy jako społeczność mamy w sobie tyle energii, aby zadbać o swoje sprawy, także te związane z problemem ubóstwa? Jestem przekonany, że tak zapewniał Jacek Bachalski działacz społecznogospodarczy, lider stowarzyszenia Tylko Gorzów tylko raport Unia za nas problemu nie rozwiąże Jacek Bachalski skierował dyskusję na zagadnienie wydawania środków unijnych. Podkreślił, że było i jest wiele miliardów złotych do wykorzystania na szkolenia zawodowe i wyprowadzanie z ubóstwa. Przypomniał, że ogromne kwoty są dystrybuowane przez urzędników. Ubolewam, że jako firma edukacyjna nie mieliśmy wpływu na to, jakie umiejętności podczas szkoleń mielibyśmy przekazać. Formuły były narzucone przez biurównież, że główną przyczyną biedy ciągle pozostaje bezrobocie. Bo właśnie wtedy przestajemy spłacać kredyt i nie starcza na czynsz. Istotne jest także to, że ustawy nakładają na urzędnika pewne zadania, ale to nie oznacza, że samorząd jest skrępowany w działaniu. Nikt nie zabronił otwierać świetlic dla biednych dzieci z ciepłymi posiłkami czy organizować prac interwencyjnych dla bezrobotnych zauważył Jan Kochanowski. Wyjaśnił też, skąd opór w parlamencie do załatwienia spraw społecznych? Łatwiej dać podwyżkę bogatym, których jest zaledwie dwa procent. Z kolei, gdy da się każdemu biednemu po sto złotych, to oznacza miliardy złotych wydanych z budżetu państwa. Prof. Jerzy Rossa przypomniał debatującym, że w 1996 roku Polska przeszła na współczynnik ekwiwalentności OECD, czyli na kryterium oceny ubóstwa tożsame z urzędowym minimum egzystencji. Od tego momentu możemy mówić o konsekwentnym stosowaniu zasady mniejszych uprawnień. Co to oznacza? Ubogi stał się tym, który ma mniejsze uprawnienia. Skąd takie założenie? Otóż z przekonania, że wolny rynek karze przedsiębiorcę, gdy nie jest przedsiębiorczy. Natomiast gdy ubogi chodzi i żebrze, to może lepiej żyć, niż gdyby pracował. Wobec tego trzeba dla niego wprowadzić rodzaj zinstytucjonalizowanej kary. Wszystko po to, aby zmusić go do pracy. Właśnie z tego powodu, gdy biedny przychodzi po zasiłek, urzędnik traktuje go tak, aby był przerażony i chciał szybko wrócić na rynek pracy. Dlatego instytucja wprowadza test pracy i test ubóstwa. Sprawdza, czy ktoś rzeczywiście jest ubogi. Z punktu widzenia socjologii prawa jest to strategia korekcyjna, gdzie słuszne jest tylko jedno zachowanie, a każdy z definicji jest podejrzany o to, że kłamie wyjaśnia obszernie specjalista. Do tego rodzaju strategii prof. Jerzy Rossa ma poważne zastrzeżenia, bo nie ma ona nic wspólnego z liberalnym systemem wartości. Wobec tego naukowiec stawia zasadnicze pytanie: kto to jest ubogi? Jak ubogi może być człowiekiem wolnym, korzystającym z wolności ekonomicznej? Jeżeli dla zamożnych i wykształconych mamy inne kryteria, a dla ludzi w szczególnie trudnej sytuacji życiowej strategię korekcyjną, to ta kluczowa nierówność stawia znak zapytania nad spójnością naszego systemu wartości. Skutek jest taki, że po ponad 20 latach od transformacji biedni ludzie nadal są. Dlaczego? Bo udzielając pomocy zgodnie ze wspomnianą wyżej strategią po prostu reprodukujemy ubogich. Instytucjonalizujemy problem społeczny i przez procedury, w istocie rzeczy go utrwalamy podkreślił prof. Rossa. Dlaczego słaba gospodarka? Lutową debatę o biznesie poprzedziliśmy przedstawieniem kilkunastu wskaźników gospodarczych. Wpływy do budżetu miasta z PIT i CIT systematycznie maleją w porównaniu z Zieloną Górą wypadamy znacznie gorzej. Co ciekawe, u nas liczba podmiotów gospodarczych jest większa. Tadeusz Tomasik, jeszcze do niedawna wiceprezydent miasta, tłumaczył, skąd niskie wpływy z podatków do budżetu miasta. Przedsiębiorca zakłada firmę po to, aby przynosiła mu pożytek to pojęcie szersze niż sam zysk. Jeżeli ktoś zatrudnia dwie kochanki i kilku sąsiadów, przy tym ma wynik zerowy, to osiąga pożytek argumentował. Z tą opinią nie zgodził się Roman Mizerny, prezes holdingu Zremb, zauważył, że przedsiębiorstwo może się rozwijać tylko wtedy, gdy przynosi zysk. Jeżeli firma go nie osiąga, to przepada. Anna Hłatka, prowadząca salon naprawy samochodów, wyjaśniała z kolei, że każdy przedsiębiorca na początku działalności zakłada nie tylko brak zysków, ale nawet straty. Jednak zawsze, w dalszej bądź bliższej perspektywie, chce osiągać zysk. Choćby po to, aby odzyskać nakłady poniesione na rozpoczęcie działalności. To jasne, że w gospodarce rynkowej prowadzenie firmy, która nie przynosi zysku, oznacza straty. Jeżeli w ciągu pięciu lat koszty poniesione na działalność nam się nie zwrócą, to dalsze prowadzenie firmy nie ma sensu powiedziała. Roman Mizerny nie miał wątpliwości, że część gorzowian otwiera własną działalność, bo nie ma wyjścia. Zielona Góra ma zdecydowanie więcej etatów budżetowych. U nas jest inaczej i ludzie sami muszą sobie radzić. Wychodzą na zero, zarabiają na siebie, ale dla ogólnego rozwoju gospodarczego nie ma to znaczenia. To tylko utrzymanie siebie i gospodarcze wegetowanie dodał. Z taką oceną zdecydowanie nie zgodziła się Anna Hłatka. Przyznała, że jej firma wychodzi na zero, ale nie bez znaczenia jest to, że w ciągu roku zrealizowała setki zamówień i znaczącą inwestycję. Naszym celem nie było uniknięcie płacenia podatku, ale rozwój firmy zapewniła. Zalew biedy emocjonalnej Nadkomisarz Joanna Kaup-Zimna, naczelnik wydziału prewencji KMP na kwietniowym spotkaniu, dzieląc się doświadczeniami, przyznała, że od wielu lat obserwuje patologie społeczne i biedę. Zwróciła uwagę, że najbardziej rzuca się w oczy ubóstwo emocjonalne ludzi i całych rodzin. Gdy 14 lat temu wstępowała do służby, politycy i prowadzący instytucje stykała się z nimi, szukając różnych form współpracy podkreślali, że ludzie są odcięci od siebie i obojętni na problemy społeczne. Z kolei obecnie wiedza o ubóstwie oraz informacja, do kogo powinna trafić pomoc, jest dostępna niemal na każdym kroku. Obserwuję wzrost otwartości na drugiego człowieka to pozytywne. Natomiast z niepokojem zauważam zjawisko wzrostu zapotrzebowania na mediacje i komunikację wewnątrz rodziny. Pani naczelnik mówiła z przekonaniem, że od 8 lat, czyli od momentu przystąpienia Polski do Unii, w Gorzowie zaczęła się systematyczna degradacja rodziny. Został zaniedbany kontakt rodzica z dzieckiem. Ponadto wzrosła liczba rozwodów. Tworzą się nowe związki konkubinaty, w których najbardziej pogubione są właśnie dzieci. Czują się zaniedbane i szukają pomocy. Niejednokrotnie same zgłaszają się do nas. Mówią, że nie chcą już wracać do domu, bo ojczym stosuje przemoc. Z kolei gdy drążymy sprawę, szybko okazuje się, że dziecko dostaje kieszonkowe, a konkubent solidnie utrzymuje rodzinę swojej konkubiny, bo ta nie ma pracy. Co zatrważające, kobieta w strachu przed utratą środków do życia, za wszelką cenę stara się wypchnąć swoje dziecko do ośrodka, oskarżając je o rozbicie rodziny przytoczyła przykład patologicznych zachowań Joanna Kaup-Zimna. Jak pomóc w takiej sytuacji? Niezbędna jest mediacja między stronami. Przywrócenie wiary w siebie rodzicom i dziecku. Młodzież, która do nas trafia, ma przekonanie, że jest skreślona przez swoich rodziców. Zatem w takiej sytuacji bardzo ważna jest praca z rodziną, aby w konsekwencji uniknąć zgłoszeń, że osiemdziesięcioletnia staruszka jest zamykana, głodzona przez syna podkreśla. Z jej doświadczeń wynika, że ubóstwo najbardziej dotyka osób w wieku starczym oraz dzieci, które często biorą odpowiedzialność za winę rodziców. Często wkraczają na drogę przestępstwa po to, aby zwrócić uwagę na to, że w ich rodzinie jest poważny problem. NR 5/

7 rokratów i były pochodną różnych dokumentów, między innymi strategii rozwoju województw. Niestety, wyraźnie nie nadążały za zmianami w gospodarce. Dlatego wiele pieniędzy z Unii zostało zmarnowanych ocenił. Według niego, nie da się administracyjnie decydować o tym, jakich umiejętności potrzebuje beneficjent na rynku pracy. Raczej należałoby obdarować pieniędzmi i zaufaniem osobę, która ma siłę, wolę i pomysł na to, aby skorzystać ze szkolenia finansowanego przez Unię. Dla mnie skandaliczne jest to, że urzędnicy w Warszawie decydują o tym, czego będę uczył beneficjentów w Skwierzynie. To oznacza nieuzasadniony brak zaufania do ludzi w terenie, do organizacji pozarządowych, do liderów gospodarczych. Zatem reasumując, biedy nie zlikwidujemy pieniędzmi na szkolenia z Unii powiedział J. Bachalski. Jeżeli gorzowianin jest biedny, to znaczy, że jest bez pracy, a jeżeli jest bez pracy, to znaczy, że jest sfrustrowany, z kolei frustrację odreagowuje na najbliższych wskazała na typowy mechanizm Mirosława Winnicka, kierownik Urzędu Stanu Cywilnego. Oceniła, że nie zawsze problemem jest brak środków w budżetach instytucji pomocowych. Trzeba wspierać działania, które pozwolą człowiekowi uwierzyć w siebie. Chodzi o to, aby poczuł się człowiekiem, a nie śmieciem. To istotna sprawa, gdy się wychodzi na prostą powiedziała. Zwróciła też uwagę, że nierzadko gdy rodzi się dziecko, rodzice nie pojawiają się w urzędzie trzeba ich wzywać do załatwienia formalności. Z kolei, gdy ktoś umiera, w USC stawia się cała rodzina. Krewni patrzą sobie na ręce, kłócą o zasiłek pogrzebowy. Zaczynają się spory o to, kto ma zapłacić za dodatkowy akt zgonu. To smutny dowód na to, jak daleko można się posunąć w ubóstwie moralnym. Ponadto brak wsparcia informacyjnego, prawnego powoduje, że stawiamy pierwszy krok do tego, aby popaść w biedę, osamotnienie i frustrację. To jest punkt, na którym powinniśmy się skupić zauważyła M. Winnicka. Uwalnianie potencjału Barbara Steblin Kamińska, odnosząc się do wcześniejszej wypowiedzi Jacka Bachalskiego, przyznała, że nie wszystkie projekty unijne są udane, ale zarazem zwróciła uwagę, że sens mają te, które pokazują, że osoby potrzebujące pomocy same są w stanie zrobić coś dla siebie. Istotą dobrych projektów jest wyzwolenie potencjału, możliwości osób, do których środki pomocowe są kierowane. Jeżeli z kolei ktoś ma problem ze zdefiniowaniem tego, w jaki sposób może sobie pomóc. Oto kolejna ważna rola projektu, który ma wesprzeć osoby w trudnej sytuacji życiowej powiedziała. Prof. Jerzy Rossa polemizował z opiniami pań urzędniczek. Nie lekceważę psychiki ludzkiej i zagadnień osobowościowych. Jednak każdy z moich studentów wie, że do takiego sposobu wyjaśniania jestem nastawiony alergicznie. Jeżeli student powiada, że problem trzeba rozwiązać tak, aby ktoś w siebie uwierzył, to ja mu wtedy zadaję pytanie, jak on do tego wniosku doszedł? On odpowiada, że samo zachowanie ubogiego wskazuje na to, że jego postawa jest kiepska. Wtedy pytam, z czego wynika jego postawa? Odpowiedź: jego postawa wynika z zachowania. Zatem mamy masło maślane. Pada deszcz, bo są chmury, a są chmury, bo pada deszcz takie stwierdzenie nic nam nie tłumaczy. Potrzebne jest wyjaśnienie strukturalne. Oprócz tego, że ubogi powinien w siebie uwierzyć z pomocą specjalistów, to jeszcze musi być dostępna struktura szans. A jeżeli jej nie ma, to taka pomoc ma charakter paliatywny zaznaczył prof. Rossa. tylko raport Nie wolno rezygnować z pomocy! Jan Kochanowski przypominał, że zaraz po transformacji Polska korzystała ze szwedzkiej pomocy Skandynawowie pomagali nam wdrażać systemy demokratyczne. Podkreślił, że efektów tych środków i działań nie sposób przecenić. Z kolei pula z Europejskiego Funduszu Społecznego na lata będzie jeszcze większa od poprzedniej. Te pieniądze to też jeden z instrumentów wyjścia z biedy. Gdy tego rodzaju projektów będzie dużo i znajdą się w Gorzowie instytucje, które będą je realizować, to pojawi się wielka szansa na to, że osób w trudnej sytuacji życiowej będzie coraz mniej zauważył. Jednocześnie zgodził się z opinią, że szkolenia dla rynku pracy nie były sprzężone z zapotrzebowaniem gospodarki. Jednak to nie może usprawiedliwić faktu odpuszczania lekką ręką środków EFS. Pytanie tylko, czy ktoś bada efektywność wydawanych środków zastanawiał się Jacek Bachalski. Dopowiedział też, że jego zarzut skierowany był do urzędników autorów pomysłu zasilenia kraju środkami JEDYNY TAKI SKLEP W GORZOWIE!!! OŚWIETLENIE LED TUNERY i ANTENY DVB-T ZAPRASZAMY DO SKLEPU VOLTEX ELECTRONIC ul. R. Traugutta 6 (wjazd od ulicy Warszawskiej) Gorzów Wielkopolski tel Czynne: pn.-pt. 8:00-17:00 sob. 9:00-14:00 Żarówka LED 4,8 W za jedyne 23 zł Tuner DVB-T za jedyne 129,99 zł 4,8W 50W Odtwarzanie filmów, zdjęć i muzyki z pendrive ELEKTRONICZNE SYSTEMY ZABEZPIECZEŃ Firma zajmuje się również montażem: systemów monitoringu, systemów alarmowych, systemów kontroli dostępu, systemów przeciwpożarowych, wideodomofonów oraz domofonów. AKCESORIA SZPIEGOWSKIE!!! Wyszpieguj nasz sklep Okulary Szpiegowskie Promocja 179,99 zł bezpłatny miesięcznik TYLKO GORZÓW

8 unijnymi za pośrednictwem administracji państwowej. Co chcę podkreślić? Oddałbym prawo do wyboru szkolenia samym zainteresowanym na zasadzie wyboru drogi zawodowej. To byłby dowód zaufania władz do obywatela mówił. Jan Kochanowski zapewnił, że analizy efektywności wydawania środków unijnych są wykonywane. Problem w tym, że to właśnie rząd polski odpowiada za wydatkowanie środków z EFS, a nie firmy szkoleniowe. Po prostu musi się z tych pieniędzy rozliczyć. Jeżeli to rozliczenie nie będzie zgodne z wytycznymi UE, to będzie musiał zwrócić kasę wyjaśnił były parlamentarzysta. Prof. Jerzy Rossa na moment wrócił do kwestii badania efektywności tylko raport z innymi lokalizacjami, bo ma jedną olbrzymią przewagę. Chodzi o potencjał kształcenia kadr dla gospodarki. To jedno z podstawowych pytań, które zadają inwestorzy zewnętrzni, którzy trafiają do naszego biura zapewnił dr Bukowski. Z kolei Roman Mizerny źle ocenił fakt, że miasto koncentruje się na przygotowaniu specjalistów dla fabryki telewizorów. Trzeba tworzyć szkolnictwo pod biznes, który działa tu od lat, a nie dla branż, których równie dobrze za kilka lat może już tu nie być apelował. Augustyn Wiernicki przyznał, że kapitał zewnętrzny jest szansą dla miasta, ale nie bez zastrzeżeń. Zastanawia go, kto w końcu do nas trafia. Nie ma u nas dużych firm zagranicznych kooperujących z miejscowymi przedsiębiorcami. A taka współpraca ma kluczowe znaczenie dla rozwoju miejscowych firm podkreślał. Roman Mizerny tłumaczył, że przyczyn braku współpracy jest dużo, ale podstawową woju Gorzowa. Z kolei według Romana Rutkowskiego, wicedyrektora Powiatowego Urzędu Pracy, palącym problemem są zarejestrowani bezrobotni bez prawa do zasiłku, którzy rejestrują się tylko po to, aby uzyskać podstawowe świadczenia zdrowotne oraz ci, którzy nie znajdą się nawet w tej kategorii. Zwraca też uwagę, że bezrobocie nie zawsze oznacza ubóstwo. Mówię to z pełnym przekonaniem: nie każda osoba bezrobotna musi być biedna. W dyskusji nie padło jeszcze sformułowanie szara strefa. A ta kwestia także jest istotna. Czy człowiek pracujący w szarej strefie zawsze jest biedny. Na pewno nie zauważył wicedyrektor PUP. Pan Rutkowski mówi o szarej strefie. Zgadza się, ale ucieczka do szarej strefy lub w niepełnosprawność to ewidentny objaw biedy. Dlaczego ludzie usuwają się z oficjalnego rynku pracy lub dążą do tego, aby wspierać się dodatkowymi świadczeniami? Bo sobie nie radzą w tak zwanych normalnych warun- Lutowa debata na temat gorzowskiej gospodarki do rozmów zaprosiliśmy przedsiębiorców, urzędników oraz naukowców zajmujących lokalną przedsiębiorczością Z kolei prof. Jerzy Rossa zastanawiał się, jak to jest z wzajemnością w społeczności Gorzowa? Podkreślił na początku wypowiedzi, że ludzie dzielą się na tych, którzy szanują normy wzajemności pozytywnej coś dają swoim bliskim, przyjaciołom i nie czekają na zwrot takie zachowania są związane z bliskimi więziami emocjonalnymi. Z kolei gdy między członkami społeczności są większe dystanse, to okazuje się, że są skłonni jedynie do wzajemności ekwiwalentnej obdarowują siebie, zarazem oczekują zwrotu. Powołując się na własne badania, prof. Rossa wskazuje, że gdy przenosimy się w górę struktury społecznej i mówimy o zamożnych, o lokalnej władzy, szczytach instytucji publicznych, to wtedy relacje mają już charakter wzajemności negatywnej czegoś oczekujemy, ale w zamian niczego nie chcemy dać. Jeszcze przed uzyskaniem wyników byłem niemal pewien, że ci szlachetni, o których gospodarz debaty mówi, będą dla normy wzajemności bardziej przychylni, niż ubodzy i mniej wykształceni. Srodze się zawiodłem, bo ci najbardziej niezamożni i mało wykształceni najbardziej drastycznie odnosili się do normy wzajemności odpowiadali po prostu, że trzeba ją szanować. Mała uwaga, to byli ci, którzy nie mieli żadnego związku z instytucjami polityki społecznej. Natomiast klienci tych instytucji byli oduczeni normy wzajemności. Chcę przez to powiedzieć, że procedury rozmaitych instytucji mają charakter kontroli społecznej, a nie pomagania. One są najczęściej procedurami degradacji społecznej. Zatem najwyższy czas zmienić te procedury ocenił zdecydowanie naukowiec. Zenon Michałowski, przedsiębiorca, działacz sportowy, nie miał wątpliwości. Zdecydowanie odpowiedział, że tak. Zastrzegł jednak: Nie może być tak, że się tylko spotykamy i rozmawiamy, to ważne, ale jeszcze za mało. Trzeba się wspólnie organizować, działać ponad podziałami na rzecz miasta. Tak jak dobry przedsiębiorca dba o zyski i swoich pracowników, tak wławykorzystania środków. PWSZ w mojej osobie już niebawem zaproponuje studia podyplomowe pt. Ewaluacja programów socjalnych. Jesteśmy w trakcie opracowywania tego pomysłu. Powód? Rzeczywiście nie posiadamy kultury ewaluacyjnej, dlatego trzeba zacząć ją kształtować zauważył. Inwestor z zewnątrz szansa czy bariera? Dwa miesiące wcześniej, podczas debaty o stanie miejscowej gospodarki dr Bogusław Bukowski, dyrektor Biura Obsługi Inwestora Urzędu Miasta podkreślił, że Gorzów spośród innych lokalizacji dla kapitału zagranicznego wyróżnia otwartość na rozpoznawanie kierunku rozwoju gospodarczego oraz to, że konsekwentnie dąży do dostosowania zasobów ludzkich do tego, jak rozwija się gospodarka. Skąd to wiemy? Z obserwacji i analiz trendów oraz przeprowadzanych przez nas badań sytuacji na rynku pracy wyjaśnił. Według niego, Gorzów może wygrać jest błędna strategia rozwoju województwa. W środkach pomocowych z Unii na lata oraz nie przewidziano wsparcia dla dużych firm. Właśnie dlatego powołano do życia aż tyle małych podmiotów gospodarczych. Z kolei niewielkie przedsiębiorstwa kooperacji nie rozwiną ocenił. Dodał też, że ośrodki miejskie są silne tylko wtedy, gdy są w nich duże firmy przyciągające środowisko gospodarcze. Właśnie duże przedsiębiorstwa napędzają zjawisko kooperacji z małym i średnim biznesem zaznaczył. Kluczowe problemy Wróćmy na kwietniową debatę poświęconą ubóstwu: Augustyn Wiernicki zwrócił uwagę dyskutantów na brak hierarchii ważności miejskich inwestycji. Z tego wynikają problemy. Pieniądze z budżetu miasta, zamiast zaspakajać najważniejsze potrzeby społeczne, są wydawane na obiekty luksusowe, niewiele wnoszące do rozkach. Nie bez przyczyny słyszę od wielu ludzi opinię: jestem bez szans na rynku pracy, bo nie mam orzeczenia o niepełnosprawności komentował Augustyn Wiernicki. Jacek Bachalski zwrócił uwagę na kwestię pewnego stereotypu. Zauważył, że przez całe lata wmawiano ludziom, że warto być biednym oraz że bogaci są nieuczciwi. Coś pozostało nam z tej mentalności. Przez całe dekady ludzie krępowali się przyznać, że im się powodzi. Do dziś jest tak, że część biednych nie chce sobie poprawić bytu mówił. Przyznał, że to, być może, kontrowersyjna, nawet szokująca teza, ale jest przekonany, że tak w rzeczywistości jest. Gdzieś tylko na marginesie wspomina się, że dobra sytuacja finansowa jest konsekwencją pracowitości, gospodarności, oszczędności. Za to często podkreśla się, że jeżeli bogaty, to znaczy: dorobił się nieuczciwie zauważył. Jak pokonać biedę? Jacek Bachalski podzielił się swoją opinią na temat pokonania biedy w mieście. Według niego, to obowiązek nas wszystkich ludzi uważających siebie za liderów społecznych. Byłbym naiwny, gdybym myślał, że władza wszystko za nas zrobi. Zresztą nie chciałbym, aby tak było, bo to zwalnia społeczność od odpowiedzialności za innych. To jest mi obce. Pytanie tylko, czy jako społeczność mamy w sobie tyle energii, aby zadbać o swoje sprawy, także te związane z problemem ubóstwa? NR 5/

9 dze miasta powinny mieć na uwadze interes gorzowian. Popieram opinie Augustyna Wiernickiego, że Gorzów musi zadbać o spójną, prorozwojową strategię, gdzie będą uwzględnione potrzeby wszystkich grup społecznych. Problem tylko w tym, że miasto nie ma obecnie dobrego gospodarza, który wspomnianą strategię chciałby i potrafiłby stworzyć zauważył Z. Michałowski. Wspólnie trzeba wypracować takie mechanizmy społeczne i gospodarcze, aby gorzowianom opłacało się być aktywnym we własnym miejscu zamieszkania, aby właśnie tu zakładali firmy i nie inwestowali pieniędzy z dala od rodzinnego miasta dodała Ewa Bandkowska, dyrektor przedszkola miejskiego nr 6. Podkreśliła też, że jest niezwykle ważne, aby rozwijać od najmłodszych lat patriotyzm lokalny. Czy gorzowianie sami sobie poradzą z biedą? Jan Kochanowski również odpowiedział twierdząco. Dodał, że dotąd duża cześć kompetencji została przekazana samorządom terytorialnym. Część zadań, które obecnie realizuje gmina, w większym stopniu powinny przejmować organizacje obywatelskie, fundacje, stowarzyszenia. To trzeci etap niedokończonych jeszcze reform, który wskazuje, że obywatele sami mogą realizować pewne zadania, nie oglądając się na to, co postanowi gmina. Przez to ludzie bardziej angażują się w zadania uzyskuje się większą efektywność i ograniczenie obszaru biedy. Tymczasem obserwuję pewną bojaźń rząd boi się przekazywania kompetencji w dół. Z kolei gdy samorządy już otrzymają pewne kompetencje, to boją się je przekazać jeszcze niżej do organizacji obywatelskich. Przekazanie wszystkich możliwych kompetencji do organizacji społecznych na samym dole byłoby kolejnym krokiem do poprawy sytuacji także w dziedzinie pomocy społecznej zaznaczył były parlamentarzysta. Augustyn Wiernicki, podsumowując, stwierdził, że w Gorzowie rzeczywiście jest potencjał. Mamy tu kilkanaście tysięcy firm. Zatem dlaczego aż tyle podmiotów gospodarczych nie daje rady napędzić miejskiej gospodarki? pytał retorycznie. Według niego, chodzi o niekorzystne dla miejscowej przedsiębiorczości uwarunkowania. Firmy duszą się na naszym rynku lokalnym. Gdzie jest główny winowajca? Kto hamuje rozwój? zastanawiał się. Nie będę do końca odpowiadał na te pytania, bo nie chcę, aby ktoś mnie posądził o coś złego. Ale to pytanie musi paść i domaga się odpowiedzi. Problem w tym, że nie ma recepty na uruchomienie ogromnego potencjału, jaki drzemie w społeczeństwie gorzowskim podsumował przedsiębiorca. Komentarz: Debaty? Jasne, że to nie nasz patent! Gdyby jeszcze rok temu ktoś zapytał, czy mają sens, odpowiedziałbym bez wahania, że nie. Tak naprawdę ich urok dopiero do mnie dociera. Gdy zapraszamy gości czy już podczas samych spotkań nieraz słyszę: po co, jaki jest cel tych spotkań? Gdy odpowiadam, rzadko udaje mi się skończyć wątek, bo mój rozmówca zauważa: no tak, ale to już wszystko było i kompletnie nic nie dało. Ale czy to jest rzeczywisty powód, dla którego trzeba rezygnować z rzeczowego sporu? Szczególnie dwie ostatnie debaty przekonały mnie, że warto gadać. Na dobre zaczęło się od lutowej dyskusji o gorzowskiej gospodarce. Przyznaję, doceniłem ją dopiero wtedy, gdy zacząłem odsłuchiwać i wybierać najważniejsze wątki do artykułu wcześniej byłem przekonany, że to kompletne pomieszanie z poplątaniem bez ładu i składu pomału ukazywały się kluczowe problemy, a nawet sposoby z wyjścia z gospodarczej opresji. Nie inaczej było z debatą o gorzowskiej biedzie. I teraz najważniejsze. Wyraźnie widać, że dobre rozwiązania leżą pod stopami debatujących, ale nikomu się nie chce po nie sięgać! Wobec tego, o co w tym wszystkim chodzi? Bez wątpienia żyjemy w mieście, gdzie absolutnie wszystkiego brakuje. Aby coś zdobyć, trzeba wyszarpać. Zatem trudno się dziwić, że interes miasta możemy obserwować tylko przez pryzmat tego, co udało nam się załatwić dla siebie. Jak przełamać schemat? Nie wiem. Adam Oziewicz Kwiecień, debata: Jak walczyć z gorzowską biedą? Paneliści: Augustyn Wiernicki prezes stowarzyszenia Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna, prof. Jerzy Rossa socjolog, pracownik naukowy PWSZ oraz były parlamentarzysta Jan Kochanowski Czas postawić na miejscowy biznes! Z kolei podczas debaty gospodarczej Jacek Bachalski nie miał wątpliwości, że zaniedbywanie lokalnego biznesu, zarazem przyciąganie obcego kapitału jest krótkowzroczne. Już niedługo przestaniemy być konkurencyjni pod względem kosztów produkcji argumentował. Według niego, miasto nie ma pomysłu na stymulowanie przedsiębiorczości oraz współpracę z lokalnym biznesem. Dr Bogusław Bukowski zdecydowanie zaprzeczał. Rozmawiamy nie tylko z inwestorami zagranicznymi. Przecież w naszym biurze bywają i pani Anna Hłatka, i pan Jacek Bachalski przekonywał. Tak, ale chodzi o zachowanie odpowiednich proporcji podkreślał Jacek Bachalski. Z kolei Anna Hłatka dobrze oceniła swoją współpracę z magistratem, przy tym dodała, że wielcy inwestorzy są również istotni dla Gorzowa. Przecież my ich nie wyganiamy! Podkreślam tylko, że miasto nie interesuje się lokalnymi firmami lub dba o nie jedynie symbolicznie ocenił J. Bachalski. Zenon Banaś, przedsiębiorca, deweloper, zwrócił uwagę, że w realiach gospodarczych nie należy różnicować inwestorów. Dziś biznes nie ma koloru ani narodowości! Każdy kapitał przyczynia się do rozwoju gospodarki. Trzeba tylko umieć z niego korzystać przekonywał. Zatem gdzie klucz do rozwiązania problemu? Powinniśmy zacząć od siebie, czyli od lokalnego biznesu. Nie jesteśmy bez winy. Nie mamy reprezentanta, który może rozmawiać z władzą. Tej roli nie spełniają organizacje z nazwy zobowiązane do dialogu z samorządem. Środowisko gospodarcze jest rozbite zauważył z goryczą przedsiębiorca. Urszula Stolarska, była wiceprezydent miasta, tylko po części zgodziła się z przedmówcą, zwróciła uwagę, że brak wsparcia i zaniechanie działań sprzyjających biznesowi prowadzi do utraty rodzimych firm. Jak zapewnia, przez lata przekonała się o tym niejednokrotnie. Gdzie lekarstwo? Najważniejsze, aby zrozumieć, co tak naprawdę leży w interesie miasta? Gdzie jest kierunek rozwoju? Dlaczego trzeba zmienić podejście do obsługi miejscowego inwestora? Aktywność, o której mówi Bogusław Bukowski, trzeba natychmiast rozszerzyć o biznes lokalny zauważyła. Wśród zebranych są najwyżej dwie tylko reportaż osoby, z którymi nie rozmawiałem na płaszczyźnie wsparcia dla lokalnego biznesu. Większość tych kontaktów ma swój rezultat. Przyznaję, współpraca jest jeszcze słaba, ale jest! Ponadto rodzi się dialog miasta ze środowiskami, które chcą działać na rzecz gorzowskiej gospodarki zapewniał Bogusław Bukowski. Artur Radziński, przedsiębiorca, były miejski radny z goryczą zauważył, że takich urzędników jak Bogusław Bukowski w magistracie jest niewielu. Bez kompetencji na wysokim szczeblu zawsze będziemy mieli problem. Teraz nie wiedza, a relacje osobiste oraz zależności polityczne rządzą miastem. Dowód? Szereg nietrafionych inwestycji finansowanych z budżetu miasta, brak szerszej prognozy dla wydatków budżetowych i w efekcie zadłużanie miasta podkreśla. Z przekonaniem zauważa też, że miasto nie ma sposobu na zdrowy protekcjonizm skierowany na miejscową przedsiębiorczość, choćby w postaci parytetów podatkowych. Lokalny biznes ma poczucie, że nikt go tu nie potrzebuje. Nie ma stymulowania określonych gałęzi przemysłu. Proponowałem pewne rozwiązania, gdy byłem w radzie miasta, ale albo nie rozumiano o czym mówię, albo może moje pomysły nie były zbyt nośne politycznie powiedział. Adam Oziewicz bezpłatny miesięcznik TYLKO GORZÓW

10 Nie ma taryfy ulgowej, wszyscy uważnie na mnie patrzą zdradził nam Samuel, opowiadając o treningach wśród najbliższych krewnych (fot. Bartłomiej Pluta) tylko reportaż Będzie lepszy od Grubby! Jest dwukrotnym mistrzem Europy, ale nie myśli o kolejnych tytułach. Sumiennie trenuje i dąży do tego, aby grać coraz lepiej. Chodzi do dziewiątki, kończy trzecią klasę. Koledzy i koleżanki wiedzą, że świetnie mu idzie są dumni z Samuela. Dogadujemy się. Bardzo ich wszystkich lubię zdradza mały tenisista stołowy. Samuel Kulczycki ma niespełna 10 lat. W kwietniu walczył o miano najlepszego pingpongisty Europy w kategorii do 11 lat jego najmocniejsi rywale byli przynajmniej o rok, dwa lata starsi. Wcale nie było łatwo, ale wygrał! Niedawno zapewnił nas, że tenis stołowy nigdy mu się nie znudzi. Jak to możliwe? Po prostu gdy chce odpocząć od stołu i rakietki, biegnie odrobić lekcje lub poczytać. W Linzu ograł całą Europę! Zawody w Linzu to olbrzymi turniej na młodych tenisistach robi ogromne wrażenie. Jadą tam po to, aby przyzwyczaić się do atmosfery ogromnej areny sportowej 50 stołów, ponad NR 5/ młodych zawodników jednocześnie przygotowujących się do startu, wielu trenerów, znakomita organizacja z Samuelem byliśmy na wielu podobnych turniejach to przynosi efekty. Już rok temu w Düsseldorfie wygrał kategorię do 10 lat. Dlatego bez wątpienia w Linzu był stawiany w roli faworyta. Rzeczywiście potwierdził, że gra na innym poziomie, niż pozostali chłopcy z całej Europy podkreśla Szymon Kulczycki, trener i ojciec małego mistrza. Ale sam Samuel mówi, że o tytuł najlepszego w Europie wcale nie było łatwo. Cztery dni grania, po 12 godzin na nogach. Już na początku trafił na starszego o rok, bardzo dobrego przeciwnika. Wygrywał ze mną 0:2, ale skończyło się na 3:2 relacjonuje. Samuel jeszcze w rozgrywkach grupowych pokonał dziesięciu rywali. Potem w finałach zwyciężył wszystkie trzy mecze. Ograł najlepszych z całej Europy Niemców, Francuzów, Austriaków, Belgów, Czechów, Słoweńców, Chorwatów, Portugalczyków i Szwedów. Tenis stołowy rodzinna specjalność Odpowiednia dieta, bieganie, rower, rolki i koniecznie basen każdą wolną chwilę poświęcamy na ruch zdradza tajniki życia rodzinnego Szymon Kulczycki. Podkreśla, że Samuel nie traci czasu na komputer czy telewizję. Jego plan dnia podporządkowany jest aktywności fizycznej. Pewnie dlatego tak szybko osiągnął znakomite wyniki zauważa. Dodaje też, że sam od lat spędza na sali ze stołami po kilkanaście godzin. Jego syn miał raptem cztery lata, gdy pierwszy raz trafił na trening. Nie chodziło wtedy o tenis stołowy, po prostu nie było go z kim zostawić w domu wspomina. Samuel na początku tylko siedział i obserwował, co się dzieje. Szybko jednak spodobało mu się odbijanie piłeczki pingpongowej. Nic dziwnego, o tenisie stołowym w domu Kulczyckich zawsze mó-

11 wiło się wiele, bo przecież to ich rodzinny sport. Pan Szymon zauważa, że bycia ojcem Samuela na razie ani nie ułatwia, ani nie utrudnia procesu szkolenia. Jednak z doświadczenia innych trenerów wie, że z czasem może być z tym problem. Dlatego dopóki się da, będą pracować razem. Potem, korzystając z szerokich kontaktów w środowisku trenerskim na całym świecie, poszuka dla Samuela możliwie najlepszego szkoleniowca. Wcale nie jest łatwo mówi nam Samuel o przejmowaniu umiejętności sportowych od starszych zawodników i trenerów, zarazem najbliższych krewnych. Zdradza, że nie ma taryfy ulgowej. Wspomina, że nieraz zdarzyło mu się zasnąć na sali ze zmęczenia. Miał niespełna 6 lat, gdy zaczął grać na serio z tatą i z nieco starszymi od siebie zawodnikami. Niebawem pojechał na swoje pierwsze ważne zawody w Częstochowie na mistrzostwach Polski wygrał turniej w kategorii do 8 lat. Został najmłodszym medalistą! Wyjątkowy chłopak Ojciec dba o to, aby nie zniechęcić i nie przeciążyć małego mistrza. Nie za bardzo chce mówić o sportowej przyszłości syna. Za to chętnie słucha opinii innych na temat Samuela. Razem bywają na treningach Lucjana Błaszczyka, przed laty wybitnego tenisisty stołowego, obecnie trenera. Według niego, Samuel wyróżnia się koordynacją ruchową i szybkością. Ocenił, że chłopak ma szansę na sukces także w kategoriach seniorskich. Ryszard Kulczycki, dziadek Samuela, zarazem trener tenisa stołowego, ze spokojem podchodzi do sukcesów wnuka. Przyznaje jednak, że w ciągu 51 lat pracy nie spotkał takiego dziecka. Jest wyjątkowo sprawny. Udowodnił to na mistrzostwach Europy do 10 lat, gdzie zdecydowanie wygrał konkurs sprawności ogólnej. Wyróżnia się pracą nóg przy stole, naturalnym sprytem i szybkością wymienia atuty małego mistrza. Ponadto zaznacza, że chłopiec jest niesamowicie pracowity każda pora dnia i nocy jest dla niego dobra na trening. Gdy inni mają wakacje, on cały czas myśli tylko o jednym: chce być najlepszy. Mimo że jest jeszcze mały, dobrze rozumie, że bez intensywnej pracy tak się nie stanie zauważa pan Ryszard. Trening małego mistrza Diewięcioletniego mistrza Europy odwiedziliśmy na treningu w Gorzowie. Rzeczywiście, nie jest łatwo oderwać go od zajęć. Na specjalnie przygotowanym stole po jednej stronie zawodnik, po drugiej siatka z masą białych piłeczek ćwiczył serwis. Podkreślił, że to najważniejszy element tenisa stołowego. Tych podstawowych ma dziesięć. Ale zdarza się, że zaskakuje przeciwnika czymś nietypowym. Cały czas wymyśla nowe. Ale to nie wszystko. Podczas treningów robi pompki, brzuszki, grzbiety, skacze. Do bólu powtarza poszczególne elementy techniki i gra sparingi. Niby o nic, ale walczę o każdą piłkę podkreśla. Mimo że gdy wraca do domu, bywa przemęczony, to i tak jeszcze ćwiczy brzuszki i pompki. Gdy Samuel stoi przy stole, od razu rzuca się w oczy, że nie dosięga rakietką nawet za połowę swojej części. Co gdy przeciwnik lekko skieruje piłeczkę na twoje pole, tuż za siatkę pytamy. Migiem atakuję, ale z boku stołu i prawie zawsze zdobywam punkt. Dlatego rzadko ze mną tego próbują wyjaśnia. Ale wśród gorzowskich juniorów (kategoria wiekowa od 16 do 18 lat) jest jeszcze wielu, których nie daje rady pokonać. Są starsi, mają większy zasięg ramion. Znaleźli na mnie sposób: krótko serwują podsumowuje z uśmiechem. tylko reportaż Adam Oziewicz WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY Politechniki Poznańskiej Ogłasza nabór na rok akademicki 2012/2013 na atrakcyjne STUDIA STACJONARNE I stopnia w następujących kierunkach: AUTOMATYKA I ROBOTYKA ELEKTROTECHNIKA ENERGETYKA INFORMATYKA MATEMATYKA oraz studia II stopnia na kierunku MATEMATYKA Rekrutacja kandydatów wyłącznie online od 15 maja do 3 lipca br. pod adresem Chcesz zrobić karierę zostań inżynierem! Wydział Elektryczny bierze udział w konkursie na tzw. kierunki zamawiane dla kierunków automatyka i robotyka, energetyka, informatyka oraz matematyka Wszelkie informacje: tel , na stronie bezpłatny miesięcznik TYLKO GORZÓW

12 Polska administracja depcze konstytucję! tylko polityka tylko biznes Gdy państwo polskie, po wyroku sądowym, ściąga pieniądze z obywatela lub z firmy - trwa to dosłownie chwilę. Może dzień lub dwa. I nie ma wtedy żadnej litości. Państwo wchodzi na konto i nie pyta kogokolwiek, czy ludzie zdechną z głodu, czy zapłacą za czynsz, szkołę dziecka itd. Wygrałem sprawę w Sądzie Najwyższym po tym, jak Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi zabrał mojej firmie niemałą kwotę za złe rozliczenie szkolenia językowego dla pracowników administracji publicznej. Nie za szkolenie, bo to było bardzo dobre to przyznali w ankietach sami szkoleni tylko za, ponoć, nieprawidłowe rozliczenie. Choć cel szkolenia został zrealizowany, to cel dofinansowania, niestety, nie. Ale okazało się, że WUP nie miał racji i pieniądze muszą wrócić do mojej firmy. Ale wyrok polskiego sądu nie podlega w naszym kraju konstytucyjnej zasadzie równości wobec prawa, R E K L A M A Zapraszamy Codziennie Oferujemy Obiady domowe już od 7,5 PLN! Kotlet Schabowy w zestawie tylko 9,5 PLN! Pn.-Pt. od 8.00 do Sob.-Nd. od do (śniadania od 8.00, domowe obiady od 12.00) Stary Bazar ul. Herberta 3 Bezpłatny parking do 45 minut! jeśli niekorzystny jest dla polskiej administracji. Niebywałe! Ale jednak prawdziwe. Od paru miesięcy nie mogę doczekać się swoich pieniędzy pomimo tego, że sprawę prawnik mojej firmy oddał do komornika. Komornik jest bezradny. Kompromitacja! Jak ufać w polski wymiar sprawiedliwości? Jak żyć ma przedsiębiorca, kiedy łupi go polska administracja? Gdzie my żyjemy? Pytanie, czy w Afryce, byłoby, być może, obraźliwe dla Afryki. Można by totalnie załamać ręce, gdyby nie było Sądu Najwyższego. Ale kogo stać na wieloletnią, kosztowną prawnik nie jest za darmo walkę z administracją, kiedy większość polskich przedsiębiorców nie odkłada środków na czarna godzinę? To są pytania do gorzowskich parlamentarzystów z partii rządzącej. Prywatnie, moich dobrych znajomych. Wszak byłem przecież w przeszłości szefem Platformy Obywatelskiej w Lubuskiem. Ale wtedy, kiedy byłem posłem i senatorem, politycy PO nie zostawiali suchej nitki na rządzących z SLD, czy później z PiS-u, za takie praktyki ówczesnej administracji. Ciekawe czy obecnie przejmują się podobnymi praktykami swoich podwładnych urzędników? Nie ukrywam, że chciałbym się mylić. I nie chodzi mi o moją indywidualną sprawę, tylko o standard uprawiania polityki przez wybrańców narodu. Jacek Bachalski R E K L A M A Bezpłatny logopeda Terminy bezpłatnych konsultacji: mgr Ewa Bieniek logopeda bon r. ważny (środa) do r. dr Bożena Chwiłkowska logopeda, neurologopeda r. (wtorek) Jedna konsultacja trwa 60 min. Ilość miejsc ograniczona. Obowiązuje wcześniejsza rejestracja! Rejestracja na bezpłatne badania od r. W dniach czerwca Pacjenci będą mogli skorzystać z konsultacji logopedycznych w promocyjnej cenie 50 zł (standardowy koszt konsultacji to 120 zł) NR 5/

13 Radosna szkoła? Panie premierze, f**k you very much! Koniec maja, za oknem temperatura idzie w górę, a ja piszę o szkole, zamiast rozpływać się nad tym, jak niedługo będzie można fajnie spędzić czas nad morzem lub w górach. Piszę o szkole, bo krew mnie zalewa, jak w naszym kraju ta instytucja przerabia na bezużyteczną papkę umysły młodych ludzi. Przypomniało mi się moje liceum i napis na szkolnej ścianie Słońce świeci, ptaszek śpiewa, a nas w szkole krew zalewa. Trudno się dziwić, że kolejne pokolenia uczniów spoglądają w stronę tej, jakże trafnie wysmarowanej flamastrem, myśli. Chyba nie ma nic tak nudnego jak polska szkoła. Od ukończenia przeze mnie ogólniaka upłynęło już 14 lat. To dość długi czas na zmiany. Okazuje się jednak, że nic nie jest tak oporne na przemiany, jak polska szkoła. Rozmowy z młodymi ludźmi na temat aktualnych sposobów nauczania utwierdziły mnie w przekonaniu, że, na dobrą sprawę, nic się nie zmieniło. tylko polityka tylko polityka W Gorzowie jest to tym bardziej widoczne, że publiczne placówki nie dorobiły się znaczącej prywatnej konkurencji, co, niestety, utwierdza je w myśleniu, że wszystko, co robią, jest dobre. Jak błędne jest to przekonanie, można dostrzec na najbardziej widocznym przykładzie, czyli na znajomości języków obcych. Nie chodzi o gramatykę i rozumienie tekstu, ale właściwą wymowę i płynność w posługiwaniu się językiem. Przykro to stwierdzić, ale w Gorzowie jest z tym kiepsko. Wiele osób deklaruje znajomość języka angielskiego. Jak posłucha się, w jaki sposób mówią, to jest, niestety, dalekie od mowy Szekspira czy Hamingwaya. Kwadratowy akcent, dziwaczne konstrukcje zdaniowe i ból gardła, gdy mają coś z siebie wydusić, wynikają z archaicznych metod nauczania. Priorytetem w naszym systemie edukacji jest gramatyka i wkuwanie odmian na przysłowiową blaszkę, a nie płynna komunikacja. Na świecie uczy się całych zwrotów czy zdań, wykorzystując system tego, jak dzieci uczą się ojczystego języka. Poza tym języka obcego powinno uczyć się od najmłodszych lat, wykorzystując wszystkie zmysły. Spójrzmy na kraje skandynawskie, tam wielu obywateli tych państw nie ma problemów z wyrażaniem myśli po angielsku. Czy Skandynawowie są od nas bardziej inteligentni? Nie sądzę. Po prostu mają zupełnie inny system edukacji. W Polsce króluje bezsensowne wkuwanie milionów regułek, zamiast uczenia kreatywnego rozwiązywania różnych problemów. Poza tym nikt nie uczy w szkole, jak się uczyć, jak organizować sobie czas, jak selekcjonować materiał, jak publicznie przemawiać, jak sporządzać notatki, raporty, tworzyć mapy pamięciowe, ułatwiające efektywną naukę. Brakuje też analizy naturalnych zdolności, jakie wykazują uczniowie. Każda głowa traktowana jest tak samo. Zapchać ją programowymi śmieciami, nazywanymi szumnie wiedzą ogólną, to standard naszej szkoły. Dlatego jak słyszę te peany na temat programów typu Radosna lub Cyfrowa Szkoła, dzięki której placówki dostaną trochę sprzętu elektronicznego, to mam ochotę wykrzyczeć w twarz premierowi: f**k you very much. Zamiast realnych zmian rząd Tuska proponuje kilka cukierków na osłodę edukacyjnej goryczy. Wszystkie tego typu inicjatywy to przysłowiowe zapchajdziury, które mają pokazać, że rząd coś robi. Jeżeli naprawdę chcemy mieć konkurencyjną gospodarkę, to musimy dokonać zmian u podstaw, a chyba nikt nie ma wątpliwości, że w obecnych czasach umiejętność korzystania z wiedzy jest kluczem do sukcesu nie tylko osobistego, ale całych państw i narodów. Żeby wymusić rzeczywistą konkurencję w zakresie jakości kształcenia, warto byłoby wprowadzić bon edukacyjny, czyli certyfikat wydawany przez państwo, który może służyć rodzicom w każdej publicznej czy prywatnej szkole w regionie i uwolnić ich od obowiązku wysyłania dzieci do ustalonej z góry lokalnej placówki oświatowej. W tym systemie pieniądz idzie za uczniem. Dobre szkoły, bez względu na to, czy są publiczne, czy prywatne, pozostaną na rynku, a słabe odpadną. W przypadku Gorzowa, gdzie stopa bezrobocia jest wysoka, a zarobki niskie, taki system pozwoliłby na to, żeby w ogóle powstała prywatna konkurencja dla szkół publicznych. To byłby prawdziwy system wyrównywania szans edukacyjnych. Znany noblista Milton Friedman powiedział kiedyś, że żeby nastąpiła jakakolwiek zmiana, wcześniej musi nastąpić świadomość potrzeby tych zmian. Szanowni państwo, wzbudźmy w sobie potrzebę tych zmian i zacznijmy naciskać naszych reprezentantów w parlamencie do reform w systemie edukacji. Nie pozwólmy na to, żeby kolejne pokolenie uczniów przyznawało rację autorowi napisu ze szkolnej ściany. Marcin Cichoń bezpłatny miesięcznik TYLKO GORZÓW

14 Gorzowianie wierzą w cud! Obrzęk przed Euro Gorzowskich akcentów w historii Mistrzostw Europy było tyle, co kot napłakał. Niegdyś po boisku stadionu przy ulicy Olimpijskiej biegał, jeszcze jako junior, legendarny holender Marco Van Basten, który kilka lat później w finale europejskiego czempionatu w RFN w 1988 roku przeciwko ZSRR strzelił przepiękną bramkę. tylko polityka tylko Euro ło-czerwoni męczyli się z europejskim outsiderem do 75. minuty, kiedy to wynik otworzył Paweł Kaczorowski, który kilka lat później zawitał do Gorzowskiego Klubu Piłkarskiego. Ale to nie oznacza, że gorzowianom Euro jest obojętne. Sporo fanów futbolu z naszego miasta wybiera się do Poznania bądź Wrocławia, żeby poczuć atmosferę wielkiej imprezy w strefach kibica. Nawet pomimo faktu, że pobliski Poznań skupił się na promocji strefy tylko w swoim województwie. Z możliwości bycia częścią wielkiej piłkarskiej imprezy skorzystają także gorzowscy studenci tamtejszych uczelni. Wśród nich jest Marta Kowalewska. Chyba jak R E K L A M A ODDZIAŁ W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM NR 5/ lat później reprezentacja Polski inaugurowała kwalifikacje do portugalskiego Euro 2004, wyjazdowym meczem przeciwko San Marino. Biakażdy mieszkaniec Poznania z niecierpliwością czekam na mecz otwarcia Euro Zamierzam odwiedzać strefę kibica, bo z doświadczeń poprzednich turniejów wiem, że wspólne dopingowanie przynosi wiele satysfakcji. Moim typem, jak zwykle, Nowo otwarta działalność naszej firmy: STACJA DEMONTAŻU POJAZDÓW Przyjmowanie pojazdów do kasacji, wystawianie urzędowych zaświadczeń, transport od klienta oraz sprzedaż części ze zdemontowanych pojazdów. Zadzwoń do nas! Pomożemy w recyklingu pojazdu zgodnie z obowiązującym prawem; Zapewniamy odbiór pojazdu od klienta; Prowadzimy sprzedaż używanych części z różnych marek demontowanych pojazdów w tym sprzedaż wysyłkową (wystawiamy faktury VAT); Ceny konkurencyjne. DZWOŃ , Osobiście w Biurze Obsługi Klienta przy ul. Podmiejskiej 19 w Gorzowie Wlkp są Hiszpanie i nie wyobrażam sobie innego zwycięzcy. A Polacy? No cóż, nadzieja umiera ostatnia, a ja jestem niepoprawną optymistką i wierze w niemożliwe, czyli półfinał dla naszych reprezentantów uważa studentka Poznańskiego Uniwersytetu Medycznego. Atmosferę zbliżającej się imprezy zamierza poczuć Dawid Kaniewski. Piłkarz czwartoligowego Stilonu pochodzi z Leszna, położonego pomiędzy Poznaniem i Wrocławiem. Właśnie w tym drugim mieście pomocnik niebiesko-białych obejrzy wraz z ojcem mecz Polska Czechy: Udało nam się z tatą zdobyć bilety. Do Wrocławia udamy się na krótko, tylko na dzień rozegrania meczu. Uważam, że faworytem Euro 2012 jest drużyna Niemiec, bo grają futbol kombinacyjny, połączony z żelazną taktyką i doskonałym wykonaniem. Niemcy potrafią fantastycznie rozgrywać akcje na dużej szybkości, ale także potrafią zagrać ładną dla oka piłkę kombinacyjną. Myślę, że również reprezentacja Hiszpanii będzie się liczyć w walce o finał. Jeżeli chodzi o Polaków, to uważam, że wygramy inauguracyjny z Grecją. Później zremisujemy z Rosją, a ostat- nie spotkanie z Czechami, decydujące o awansie, rozstrzygniemy na naszą korzyść stwierdził D. Kaniewski. W domu mecze europejskiego czempionatu obejrzy Paweł Najdora, redaktor i statystyk strony stilon.gorzow.pl. Mistrzostwa obejrzę przed telewizorem z rodziną i znajomymi. Myślę, że występ Polaków zakończy się na ćwierćfinale, choć w głębi duszy liczę na niespodziankę. Tytuł zdobędzie Holandia po finale z Hiszpanią stwierdza krótko. Sympatycy futbolu, którzy tak jak P. Najdora pozostaną w Gorzowie, także będą mogli liczyć na atrakcje. Na Bulwarze powstanie gorzowska strefa kibica, gdzie mieszkańcy będą mogli wspólnie emocjonować się występami szesnastu najlepszych europejskich drużyn od pierwszego do ostatniego dnia turnieju. Miejmy nadzieję, że Polską reprezentację będzie można tam zobaczyć więcej niż trzykrotnie, w co oczywiście mocno wierzymy! Filip Górecki

15 Studia licencjackie i inżynierskie: Ekonomia Informatyka Zarządzanie Socjologia Nowość! Pedagogika Fizjoterapia Inteligentne Systemy Transportowe Studia magisterskie Studia w języku angielskim: Ekonomia International Business Studies Global Management Studia podyplomowe Studia przez internet (e-learning) Studia Executive MBA Studiuj również w naszych wydziałach zamiejscowych: w Berlinie, w Gryficach, w Kołobrzegu w Stargardzie Szczecińskim, w Świnoujściu Szczecin, ul. Żołnierska 53, tel.: / bezpłatny miesięcznik TYLKO GORZÓW

16 Kamila Przewoźna uczy angielskiego w przedszkolach nr 3 i 16 oraz SP nr 4 i 12. Ewelina Osuch, dyrektorka regionalna Centrum Edukacji Atut, organizatorka festiwalu. Katarzyna Lalik, lektorka języka angielskiego uczy w przedszkolach nr 9 i 31, także w Wawrowie, Różankach i Wojcieszycach Maluchy nawijają po angielsku, aż piszczy! tylko piękny Gorzów Najpierw konkurs przedszkolaki śpiewały po angielsku. Po występach ratownik medyczny sprawdzał wiedzę maluchów chciał wiedzieć, czy potrafią zrobić prosty opatrunek. Tuż przed werdyktem odrobina relaksu na wielkim ekranie fragment z bajki Bob budowniczy. Ilu przedszkolaków pod koniec kwietnia oglądało występy konkursowe w auli Biblioteki Herberta? Nie uwierzycie! Przeszło dwie setki. Widownia pękała w szwach. Rodziców nie było zbyt wielu na oko może z pięcioro. Ale tym razem do niczego nie byli potrzebni Bez wątpienia wszystkie maluchy miały wielką frajdę jedne prezentowały, co potrafią, a drugie z entuzjazmem im kibicowały. Pięcioletnia Hania z przedszkola nr 16, jedna z laureatek, tuż po ogłoszeniu wyniku była lekko stremowana, ale chętnie pozowała do zdjęcia. Swój utwór wykonała wspólnie z o rok starszą Martyną. Obie dziewczynki zgodnie powiedziały, że nie miały problemów z nauką tekstu. Z kolei po sześciolatkach, Kasi i Karolinie z przedszkola w Wojcieszycach, w ogóle nie było widać nerwów, pewnie dlatego, że, jak same przyznały, angielskiego uczą się od bardzo dawna. Jury doceniło zimną krew Ewelina Osuch, na co dzień prowadzi gimnastykę korekcyjną w przedszkolu w Wojcieszycach, w gorzowskim Elemelku oraz w przedszkolu miejskim nr 21, jest też dyrektorką regionalną Centrum Edukacji Atut. Przekazała nam, że na kwietniowym festiwalu angielskie piosenki zaśpiewało 16 duetów oraz jeden odważny solista. W auli Biblioteki im. Zbigniewa Herberta wystąpili reprezentanci szesnastu przedszkoli. Organizatorzy, aby ośmielić dzieci, zaproponowali im występy w duetach. To był strzał w dziesiątkę ocenia E. Osuch. Skutek był taki, że maluchy prawie się nie denerwowały, a przy tym było niezwykle emocjonująco. Jury, wskazując małych laureatów, brało pod uwagę to, jak się prezentują na scenie, oceniało też dykcję, poprawność wymowy, stroje, ruch sceniczny i zaangażowanie. Po werdykcie okazało się, że wyróżniło te dzieci, które były ciekawie przebrane, nie okazały zdenerwowania oraz angielski tekst opanowały na pamięć. Zabawa tylko po angielsku Pani Ola Wasiewicz, nauczyciela angielskiego z przedszkola nr 18, tuż po występach zdradziła nam, jak dzieci przygotowywały się do festiwalu. Wszystko zajęło trzy tygodnie. Najpierw oglądały bajkę o kocie w kapeluszu, to z niej pochodził utwór. Potem słuchały piosenkę z płyty przyswajały sobie słowa. Dopiero na samym końcu utwór podzieliłam na role każdy maluch wykonywał swój fragment. W nauce bardzo pomogły kolorowanki i obrazki podkreśliła. W obcym języku, ale prawie bez nerwów Festiwal piosenki angielskiej zorganizowało Centrum Edukacji Atut prowadzi zajęcia dodatkowe z angielskiego w przedszkolach. Ewelinie Osuch, szefowej gorzowskiego oddziału firmy zależało na tym, aby maluchy uczące się angielskiego mogły szerzej zaprezentować swoje umiejętności. Udało się! Na nasze zaproszenie odpowiedziało wiele placówek z Gorzowa i okolic mówi z satysfakcją. Jak dzieci zniosły stres związany z publicznym występem? pytamy. Były bardzo dzielne. Sama bardziej się denerwowałam zdradza organizatorka festiwalu. Przyznaje, że dwoje w ostatniej chwili zrezygnowało. Jednak takich sytuacji w tak młodym wieku nie da się uniknąć. Maluchy, mimo niepowodzenia, dostały nagrodę pocieszenia i wszystko rozeszło się po kościach mówi z uśmiechem E. Osuch. NR 5/2012 Laureaci festiwalu:hania (5 lat) i Martyna (6 lat) obie dziewczynki z przedszkola nr 16. Sześciolatki, Kasia i Karolina z przedszkola w Wojcieszycach. Natasza i Jonasz (oboje mają 6 lat) z przedszkola nr Wcześniej uczyła dzieci w zerówkach. Swoją grupę sześciolatków prowadzi od trzech lat, od dłuższego czasu rozmawia z dziećmi tylko po angielsku. Dlatego opanowanie tekstu na pamięć nie sprawiło przedszkolakom wielkiego trudu To pierwsza grupa, którą uczy od tak dawna zapewniła, że maluchy są już anglojęzyczne. W tym wieku jest tylko jeden sposób na naukę, to zabawa zauważa pani Ola. Robi wszystko, aby dzieci miały jak największy kontakt z językiem. Wspomina, że sama mieszkała za granicą. Właśnie tam poznała angielski i wie, jak bez trudu się go nauczyć. Adam Oziewicz

17 KRÊGLE 34z³ zamiast 69z³ MIÊSA Z GRILLA 6z³ zamiast 16z³ PEDICURE FRENCH 20z³ zamiast 90z³ KEBAB 5z³ zamiast 10z³ SPA PA ACYK KOMIN 500z³ zamiast 1000z³ 3xMIKRODERMABRAZJA 89z³ zamiast 360z³ RZÊSY 1:1 80z³ zamiast 180z³ -50% -63% -80% -50% -50% -76% -56% Czy ju wiesz gdzie codziennie znajdziesz nowe osza³amiaj¹ce oferty najlepszych us³ugodawców w najlepszych cenach? Nie musisz siê logowaæ wystarczy tylko konto bankowe. Nie musisz nic drukowaæ kod vouchera przychodzi na Twój nr telefonu. Nie zawracasz sobie g³owy sprawdzaniem us³ugodawcy! To zajmie siê tym, abyœ by³ w pe³ni zadowolony z us³ugi, wszystko dlatego, e w naszej promocji udzia³ bior¹ tylko najlepsi! Rabaty nawet do 90%!!!! Celem portalu jest skoncentrowanie ró nych us³ugodawców w jednym miejscu oraz zaprezentowanie najlepszych produktów i us³ug w bardzo atrakcyjnej cenie-klient kupuj¹c rabatowany produkt, poznaje us³ugodawcê, jego lokalizacjê oraz zapamiêtuje us³ugê lub produkt! Skorzystaj z DARMOWEJ reklamy i zarób na niej!!! Zaproponuj rabat na swoja us³ugê lub produkt a my zajmiemy siê jego intensywn¹ promocj¹! Dziêki portalowi zyskasz ogólnopolsk¹ reklamê! OBIAD (ZUPA+DANIE G ÓWNE) 7z³ zamiast 17z³ -78% Masz pytania? ZADZWOÑ! ! bezpłatny miesięcznik TYLKO GORZÓW

18 Implanty stomatologiczne najnowocześniejsza metoda odbudowy braków zębowych Implanty pozwalają przywrócić uśmiech osobie, która częściowo lub całkowicie utraciła własne zęby. Implanty są doskonałym rozwiązaniem w następujących warunkach: - brak pojedynczego zęba lub więcej zębów, - całkowite bezzębie, - brak zawiązków zębów stałych, - stabilizacja protez konwencjonalnych. Nie ma ograniczeń do zabiegu odnośnie wieku Pacjenta! Zabieg nie jest bolesny! Korzystne ceny zabiegów i uzupełnień na implantach sprawiają, że są dostępne dla każdego Pacjenta. Pacjentów Gorzowskiego Centrum Medycznego Medi-Raj oddajemy pod opiekę najlepszych lekarzy stomatologów. Gwarantujemy leczenie z użyciem najnowocześniejszych technologii, specjalistycznych urządzeń medycznych i materiałów stomatologicznych najwyższej jakości. Więcej informacji: Gorzowska Clinika Medyczna Medi-Raj ul. Górczyńska 17, Gorzów Wlkp. NR 5/2012 Tel Zapraszam do Medi-Raju

19 PROMOCJA! DZIEŃ MATKI W MEDI-RAJ! PAKIET GINEKOLOGICZNY Z okazji Dnia Matki wszystkim Paniom oferujemy: Pakiet ginekologiczny: - konsultacja ginekologiczna, - badanie ginekologiczne z cytologią, - USG ginekologiczne (narządu rodnego), - badanie i USG piersi. konieczna wcześniejsza rejestarcja Pakiet ginekologiczny dostępny w cenie 165 zł (standardowy koszt badań 390 zł!) Pakiety realizujemy w dniach 26 maja - 29 czerwca 2012 r. Konieczna wcześniejsza rejestracja! godziny pracy rejestracji Zapraszam do Medi-Raju Ograniczony limit pakietów! Gorzowska Clinika Medyczna Medi-Raj ul. Górczyńska Gorzów Wlkp Rejestracja Infolinia bezpłatny miesięcznik TYLKO GORZÓW

20 Mamo, zadbaj o swoje zdrowie! Okolicznościowy pakiet badań profilaktycznych dla każdej kobiety przygotowało z okazji Dnia Matki Centrum Medyczne Medi-Raj. Z konsultacji ginekologicznych i badań w promocyjnej cenie skorzystać będzie można od 26 maja do 29 czerwca. Do skorzystania z oferty zaprasza Jacek Bachalski, prezes placówki. Okolicznościowy pakiet medyczny o wartości 390 zł teraz każda pani może zakupić w cenie 165 zł. W ofercie jest konsultacja ginekologiczna, badanie ginekologiczne z cytologią, USG ginekologiczne (narządu rodnego) oraz badanie i USG piersi. tylko zdrowie Ofertę przygotowano z myślą o paniach, które, bez względu na wiek, świadome zagrożeń, chcą skontrolować stan swojego zdrowia. Kobiety starają się pogodzić coraz więcej ról życiowych, często zapominając o regularnych wizytach u lekarza i wykonywaniu badań. Tymczasem badania profilaktyczne pozwalają uchronić się lub zmniejszyć ryzyko wielu chorób, także nowotworowych. Już po 21. roku życia należy wykonać pierwszą cytologię i powtarzać badanie co roku, do ukończenia 30 lat. Następnie badanie powinno być wykonywane co dwa trzy lata, chyba że lekarz zaleci częściej. Także po 20. roku życia każda pani powinna wykonać USG ginekologiczne i powtarzać badanie nie rzadziej, niż co dwa lata. Pozwala ono na wykrycie wielu istotnych nieprawidłowości w budowie narządu rodnego. Jest także jedyną metodą rozpoznania raka jajnika w stadium bezobjawowym, gdy nie daje żadnych dolegliwości i jest wyleczalny. Badanie USG piersi należy wykonać po ukończeniu 25 lat. Nie powinno się jednak zapominać o comiesięcznym samobadaniu piersi i corocznym badaniu wykonanym przez lekarza. Zapraszamy wszystkie panie do kontaktu z Centrum Medycznym Medi- -Raj w celu nabycia okolicznościowego pakietu badań. Nie warto czekać, profilaktyka to źródło naszego zdrowia! Pakiety można nabywać w reje- R E K L A M A Osiągaj cele stracji Gorzowskiego Centrum Medycznego Medi-Raj od 21 maja do 29 czerwca 2012 r. (w godz ; tel. (095) lub (95) ). Pakiety realizujemy od 26 maja do 29 czerwca 2012 r. Konieczna wcześniejsza rejestracja. Zespół Medi Raju inwestuj w siebie i i swoich pracowników Jeśli Jeśli chcesz zdobyć coś, coś, czego czego nigdy nigdy wcześniej nie nie miałeś musisz zrobić zrobić coś, coś, czego czego nigdy nigdy wcześniej nie nie robiłeś. Skorzystaj ze ze szkoleń, jakie jakie organizuje firma firma SOLID SOLID CONSULTING i podnieś i swoje swoje kompetencje z zakresu z umiejętności miękkich. Odnoś sukcesy w życiu w życiu zawodowym i prywatnym. i Oferujemy następujące szkolenia: Twórcze rozwiązywanie problemów pracowniczych Zarządzanie personelem Skuteczne negocjacje Techniki motywowania Kreatywność w pracy w pracy zawodowej Wystąpienia publiczne Skuteczne komunikowanie się się tencje Projekt Projekt Miękkie kompetencje- twarde twarde rezultaty jest jest współfinansowany ze środków ze środków Unii Unii Europejskiej w ramach w ramach Programu operacyjnego Kapitał Kapitał Ludzki. Ludzki. Szkolenia skierowane są do są lubuskich do mikro-, mikro-, małych- małych- i średnich i średnich przedsiębiorstw oraz oraz dla dla osób osób samozatrudnionych. Wszelkie informacje dostępne są na są na stronie stronie biorstw oraz oraz pod pod numerem telefonu: NR 5/