Program rozwoju inteligentnych specjalizacji i przedsiębiorczości w województwie podlaskim na lata KONSULTACJE w BIAŁYMSTOKU.

Transkrypt

1 Program rozwoju inteligentnych specjalizacji i przedsiębiorczości w województwie podlaskim na lata Projekt z 29 grudnia 2014 r. KONSULTACJE w BIAŁYMSTOKU luty 2015 Wojciech Dziemianowicz Robert Girejko

2 PLAN PREZENTACJI 1. CZYM SĄ INTELIGENTNE SPECJALIZACJE I DLACZEGO SĄ TAK WAŻNE? 2. JAKA JEST MISJA PROGRAMU ROZWOJU INTELIGENTNYCH SPECJALIZACJI I WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI? 3. JAKIE SĄ WYMAGANIA UE WOBEC PROCESU I SAMEGO DOKUMENTU? 4. JAKIE SĄ NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY PROGRAMU? 5. CO DALEJ Z PROGRAMEM?

3 KONTEKST EUROPEJSKI SZYSTKO MA BYĆ SMART SMART GROWTH SMART CITIES SMART HOUSES SMART SPECIALISATIONS = INTELIGENTNE SPECJALIZACJE CZYM SĄ INTELIGENTNE SPECJALIZACJE? The notion of smart specialisation describes the capacity of an economic system (a region for example) to generate new specialities through the discovery of new domains of opportunity and local concentration and agglomeration of resources and competences in these domains. Such a capacity is needed to initiate structural changes in the form of diversification, transition, modernization or radical foundation of industries and/or services. Foray D. (2015) Smart Specialisation: Opportunities and Challenges for Regional Innovation Policy (Regions and Cities), Routledge, London and New York, pp.1.

4 IS SĄ ODPOWIEDZIĄ NA PROBLEMY KRAJÓW I REGIONÓW UE ROZWÓJ KONKURENCYJNOŚĆ INNOWACYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ BADANIA I ROZWÓJ NAUKA RYNEK SPECJALIZACJA INTELIGENTNA SPECJALIZACJA

5 WSZYSTKIE KRAJE I REGIONY UE PRZYGOTOWUJĄ STRATEGIE IS OPARTE O SEKTOR B+R Elastyczność PKB/B+R brak danych regiony imitujące (5) regiony inteligentnej i kreatywnej dywersyfikacji (4) regiony inteligentnych technologii (3) regiony naukowe (2) europejska przestrzeń naukowa (1) KIT Knowledge, Innovation, Territory, Final Report, ESPON, 2012 B+R / PKB JEST TO WARUNEK WYDATKOWANIA ŚRODKÓW Z UE NA INNOWACYJNOŚĆ I PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

6 JAKA JEST MISJA PROGRAMU? Program rozwoju inteligentnych specjalizacji i przedsiębiorczości został opracowany, by efektywnie wspomóc wdrażanie Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2020 roku w obszarze innowacyjności, badań i rozwoju oraz przedsiębiorczości zatem Program ma umożliwić przedsiębiorcom z województwa podlaskiego wykorzystywać krajową i regionalną pomoc publiczną na działalność badawczo-rozwojową we współpracy z ośrodkami regionalnymi i innymi wiodącymi jednostkami w kraju i za granicą.

7 JAKIE SĄ WYMAGANIA WOBEC PROGRAMU? 1. PROCES PRZEDSIĘBIORCZEGO ODKRYWANIA 2. POLITYKA OPARTA NA FAKTACH 3. KONCENTRACJA TEMATYCZNA 4. KONCENTRACJA ŚRODKÓW 5. SILNE I BEZPOŚREDNIE ZWIĄZKI BIZNES SEKTOR B+R 6. MONITORING 7. ELASTYCZNOŚĆ

8 PROCES 1. GRUPA ROBOCZA 2. GRUPY TEMATYCZNE WARSZTATY 3. EKSPERCI 4. PROCES TRWAJĄCY OD CZERWCA 2014 ROKU 5. DYSKUSJE 6. PROJEKT 7. PREZENTACJA PROGRAMU

9 DIAGNOZA I ANALIZA SWOT NIE JESTEŚMY WYJĄTKOWI

10 A KONKURENCJA JEST BARDZO SILNA PROJEKTY INNOWACYJNE FIRM WEDŁUG WOJEWÓDZTW, POIG (1.4; 4.1; 4.2; 4.3; 4.4; 5.4.1) PROJEKTY PROINNOWACYJNE INSTYTUCJI NAUKOWYCH (POIG: 1.1.2; 1.3.1; 1.3.2)

11 PROGRAM ROZWOJU INTELIGENTNYCH SPECJALIZACJI I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM ALE MAMY WIDOCZNE SPECJALIZACJE GRUPY PKD O LQzatr >1,7 w 2012 r. Pow zatrudnionych (firmy pow. 9 pracujących) Grupy PKD LQ SEKCJA TECH Produkcja maszyn dla rolnictwa i leśnictwa 10,1 C BŚWT Wytwarzanie wyrobów mleczarskich 8,7 C BNT Uprawa roślin wieloletnich 6,1 A Pozostałe zakwaterowanie 4,0 I Sprzedaż detaliczna prowadzona na straganach i targowiskach 3,7 G Produkcja statków i łodzi 2,9 C BŚNT Gospodarka leśna i pozostała działalność leśna 2,4 A Sprzedaż hurtowa płodów rolnych i żywych zwierząt 2,4 G Produkcja urządzeń, instrumentów oraz wyrobów medycznych 2,3 C BŚWT Wydobywanie kamienia, piasku i gliny 2,2 B Produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy 2,1 C BNT Wytwarzanie i zaopatrywanie w parę wodną, gorącą wodę i powietrze 2,0 D Wytwarzanie produktów przemiału zbóż, skrobi i wyrobów skrobiowych 1,9 C BNT Działalność usługowa wspomagająca rolnictwo i następująca po zbiorach 1,9 A Produkcja wyrobów tartacznych 1,8 C BNT Działalność wspomagająca edukację 1,7 P

12 LQ 2012 PROGRAM ROZWOJU INTELIGENTNYCH SPECJALIZACJI I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM CHOĆ NIE WSZYSTKIE UMANIAJĄ SWOJĄ POZYCJĘ Łącznie w PKD jest 88 grup. Na Podlasiu możemy coś powiedzieć o 33 (brak danych dynamicznych dla 2009 roku tajemnica statystyczna) 10 Liczba zatrudnionych 5 Kluczowa specjalizacja tracąca? Kluczowe specjalizacje rozwojowe? LQ 2009 = 100

13 DLATEGO LICZYMY NA WYSOKO OCENIANE OŚRODKI NAUKOWE Uniwersytet w Białymstoku Wydział Historyczno-Socjologiczny A Uniwersytet w Białymstoku Wydział Prawa A Uniwersytet w Białymstoku Wydział Biologiczno-Chemiczny A Uniwersytet Medyczny w Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem A+ Białymstoku Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Wydział Lekarski z Oddziałem A Białymstoku Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim Uniwersytet Medyczny w Wydział Nauk o Zdrowiu A Białymstoku Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk A

14 2013 [%] I DOŚWIADCZENIE NA RYNKACH ZAGRANICZNYCH 30,0 KIERUNKI EKSPORTU Z PODLASKIEGO TOP20 (w nawiasach 2004=100) 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30, [%]

15 WNIOSEK: NALEŻY WYKORZYSTYWAĆ WSZELKIE JUŻ ISTNIEJĄCE FORMY WSPÓŁPRACY BIZNESOWO-NAUKOWEJ (NP. W KLASTRACH) I INICJOWAĆ NOWE 1. Klastry i powiązania sieciowe powinny przyczyniać się do realizacji projektów proinnowacyjnych 2. Potrzebny jest wzrost przedsiębiorczości, lepszy wizerunek regionu, poziom kapitału społecznego, lepsza baza B+R powiązana z dynamicznymi sektorami, dostęp do odpowiednich zasobów ludzkich dla rozwijających się sektorów 3. Duże oczekiwania wobec pomocy publicznej, ale uwaga 4. W budowaniu relacji międzynarodowych brakuje znajomości rynków docelowych oraz środków na promocję zagraniczną B.Plawgo (2014), Klastry stan i perspektywy rozwoju w województwie podlaskim, Fundacja BFKK, Białystok

16 CEL NADRZĘDNY PROGRAMU wzrost aktywności innowacyjnej oraz zwiększenie liczby przedsiębiorstw w regionie 1. Wynika ze SRWP 2. Wychodzi naprzeciw potrzebom województwa 3. Wpisuje się w myślenie UE o rozwoju

17 CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU KONKURENCYJNOŚĆ POPRZEZ INNOWACJE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ DZIĘKI INNOWACYJNOŚCI KAPITAŁ LUDZKI DLA INNOWACJI Wskaźnik Nakłady na działalność B+R w relacji do PKB (c. bieżące) Udział nakładów przedsiębiorstw w nakładach na B+R ogółem (c. bieżące) Liczba przedsiębiorstw na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym Jedn. % % szt. Wartość bazowa (rok) 0,44 (2011) 18,8 (2012) 1270 (2013) Wartość docelowa (2020) 0,90 36,0 1410

18 CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU KONKURENCYJNOŚĆ POPRZEZ INNOWACJE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ DZIĘKI INNOWACYJNOŚCI KAPITAŁ LUDZKI DLA INNOWACJI Podnoszenie innowacyjności firm należących do rdzenia inteligentnych specjalizacji oraz firm wpisujących się łańcuchy wartości wyznaczające te specjalizacje. Podnoszenie innowacyjności specjalizacji wschodzących. Wzmocnienie pozycji konkurencyjnej ośrodków naukowobadawczych.

19 CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU KONKURENCYJNOŚĆ POPRZEZ INNOWACJE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ DZIĘKI INNOWACYJNOŚCI KAPITAŁ LUDZKI DLA INNOWACJI Wsparcie powstawania nowych MMP w oparciu o pomysły wykazujące duży potencjał innowacyjności. Wsparcie nowopowstałych MMP w realizacji w rozwoju aktywności na polu B+R i współpracy biznes nauka. Wsparcie uczelni i innych instytucji edukacyjnych i naukowych w prowadzeniu B+R na zamówienie przedsiębiorców. Wsparcie IOB w tworzeniu produktów i usług przyczyniających się do wzrostu innowacyjności podlaskich firm.

20 CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU KONKURENCYJNOŚĆ POPRZEZ INNOWACJE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ DZIĘKI INNOWACYJNOŚCI KAPITAŁ LUDZKI DLA INNOWACJI Wsparcie szkół i jednostek edukacyjnych w zakresie kształtowania postaw przedsiębiorczych i innowacyjnych. Wspieranie tworzenia kierunków kształcenia oraz kursów zamawianych skierowanych do przedsiębiorstw z obszarów IS. Podnoszenie jakości kapitału ludzkiego poprzez realizację zamawianych przez przedsiębiorców kursów, szkoleń i praktyk.

21 INSTRUMENTY 1. Dotacja na innowacje, badania i rozwój - na prowadzenie badań i rozwoju (B+R) przez przedsiębiorstwa. 2. Dotacja na rozwój zasobów badań i rozwoju oraz innowacji - na zatrudnienie personelu, szkolenia oraz wytworzenie lub zakup aparatury i wyposażenia na potrzeby tworzenia zasobów badań i rozwoju (B+R), które zostaną udostępnione na udostępnione na rzecz przedsiębiorstw działających w regionie przez uczelnie wyższe, instytuty badawcze i naukowe, a także przedsiębiorcy posiadający status centrum badawczo-rozwojowego. 3. Podlaski bon na innowacje - na prowadzenie badań i rozwoju (B+R) przez nowo powstałe mikro i małe przedsiębiorstwa. 4. Kompetencje dla innowacji, badań i rozwoju - na opracowanie i wdrożenie programów nauczania na poziomie szkolnictwa gimnazjalnego, ponadgimnazjalnego oraz wyższego w zakresie przedmiotu lub kierunku przedsiębiorczość innowacyjna. 5. Kapitał na innowacje, badania i rozwój - na utworzenie i dokapitalizowanie funduszu podwyższonego ryzyka typu venture capital inwestującego w mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP) podejmujące badania i rozwój (B+R).

22 INTELIGENTNE SPECJALIZACJE PROCES WYŁANIANIA SRWP i inne wcześniejsze dokumenty i badania Diagnoza Grupa Robocza Warsztaty Grupa Robocza Najnowsze dane Krystalizacja

23 INTELIGENTNE SPECJALIZACJE PROCES WYŁANIANIA Specjalizacje strategiczne vs. Inteligentne specjalizacje (B+R+I)

24 Inteligentne specjalizacje województwa podlaskiego Sektor rolno-spożywczy i sektory powiązane z nim łańcuchem wartości Sektor medyczny oraz nauki o życiu i sektory powiązane z nimi łańcuchem wartości Ekoinnowacje, nauki o środowisku i sektory powiązane z nimi łańcuchem wartości (w tym odnawialne źródła energii) Przemysł maszynowy i sektory powiązane z nim łańcuchem Inteligentne specjalizacje województwa podlaskiego wartości Infrastruktura firmy Zasoby ludzkie Technologie Zaopatrzenie Administracja IOB Rdzeń specjalizacji Innowacje w obszarach, w których już dziś województwo posiada ponadprzeciętny potencjał Logistyka wewnętrzna Nauka, B+R, Edukacja. Działania operacyjne Logistyka zewnętrzna Marketing i sprzedaż Specjalizacje wschodzące Innowacje w sektorach o dużym potencjale wzrostu Pozostałe specjalizacje: inne firmy rozwijające się poprzez innowacje Rdzeń specjalizacji bardzo wysoki potencjał w skali krajowej (LQ) Specjalizacje wschodzące wysoka w skali kraju dynamika wzrostu zatrudnienia KIS Pozostałe wszyscy, ale B+R i rynek

25 Inteligentne specjalizacje województwa podlaskiego 1 Rdzeń specjalizacji Innowacje w obszarach, w których już dziś województwo posiada ponadprzeciętny potencjał Sektor rolno-spożywczy i sektory powiązane z nim łańcuchem wartości Sektor medyczny oraz nauki o życiu i sektory powiązane z nimi łańcuchem wartości Ekoinnowacje, nauki o środowisku i sektory powiązane z nimi łańcuchem wartości (w tym odnawialne źródła energii) Przemysł maszynowy i sektory powiązane z nim łańcuchem Inteligentne specjalizacje województwa podlaskiego wartości ŚRODKI Z RPO nie mniej niż 95% środków RPO 3 Infrastruktura firmy Zasoby ludzkie Technologie Zaopatrzenie Administracja IOB Logistyka wewnętrzna Nauka, B+R, Edukacja. Działania operacyjne Logistyka zewnętrzna Marketing i sprzedaż Specjalizacje wschodzące Innowacje w sektorach o dużym potencjale wzrostu 2 3 nie więcej niż 5% środków RPO Pozostałe specjalizacje: inne firmy rozwijające się poprzez innowacje

26 RPO I INNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA IS 0,6% 14,8% RPO Województwa Podlaskiego Krajowe Programy Operacyjne Programy Wspólnotowe (gł. Horyzont 2020) 84,6%

27 USPOŁECZNIONY PROCES MONITORINGU Zarząd województwa Departament Rozwoju Regionalnego Regionalne Obserwatorium Terytorialne Podlaskie Forum Terytorialne Grupa Robocza Jednostka ewaluacyjna Raporty z monitoringu Szybka reakcja na zmiany

28 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ I WRACAMY DO PROCESU 1. GRUPA ROBOCZA 2. GRUPY TEMATYCZNE WARSZTATY 3. EKSPERCI 4. PROCES TRWAJĄCY OD CZERWCA 2014 ROKU 5. DYSKUSJE 6. PROJEKT 7. PREZENTACJA PROGRAMU 8. KONSULTACJE 9. POPRAWKI I WERSJA DLA UE 10. NEGOCJACJE Z UE 11. WERSJA KOŃCOWA MOŻLIWOŚĆ WYDATKOWANIA ŚRODKÓW Z RPO