POWIATOWY URZĄD PRACY W BIAŁYMSTOKU

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY W BIAŁYMSTOKU CPA.023-1/5/12 kat. A Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w mieście Białystok i powiecie białostockim w 2011 r. cz. II - prognostyczna Białystok 2012 r.

2 SPIS TREŚCI Wstęp... 3 I. Szkoły ponadgimnazjalne... 4 Miasto Białystok Analiza struktury zawodowej absolwentów w 2010 roku Absolwenci wg poziomu wykształcenia Absolwenci wg zawodów: Absolwenci zarejestrowani w Urzędzie wg poziomu wykształcenia Przewidywani absolwenci w 2011r Powiat białostocki Analiza struktury zawodowej absolwentów w 2010 roku Absolwenci wg poziomu wykształcenia Absolwenci wg zawodów Absolwenci zarejestrowani w Urzędzie wg poziomu wykształcenia Przewidywani absolwenci w 2011 r II. Szkoły wyższe... 9 Miasto Białystok i powiat białostocki Absolwenci wg zawodów Absolwenci zarejestrowani w Urzędzie wg zawodów Wnioski Załączniki - Tablice dla miasta Białegostoku i powiatu białostockiego

3 Wstęp Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie sytuacji absolwentów na lokalnym rynku pracy w zakresie kształtowania się popytu i podaży zasobów pracy. Podstawę opracowania stanowiły: -dane zgromadzone w PUP odnośnie liczby zarejestrowanych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych wg kierunków i poziomu wykształcenia oraz wg szkół/uczelni (stan na r.), - dane z GUS odnośnie absolwentów szkół wyższych wg szkół i grup kierunków w roku 2011/2012, - dane z MEN odnośnie liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych wg szkół i grup kierunków, przewidywanych liczb absolwentów w 2013 r. wg szkół i grup kierunków. Porównanie liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych / wyższych o danym kierunku nauczania z odpowiednią liczbą absolwentów zarejestrowanych w tut. Urzędzie pozwoli ocenić stopień nasycenia rynku w danym zawodzie. Dodatkowym elementem charakterystyki zmian sytuacji absolwentów na lokalnym rynku pracy jest analiza liczby osób kończących szkoły ponadgimnazjalne i wyższe w poszczególnych kierunkach kształcenia, oraz rejestrujących się w PUP w odniesieniu do lat poprzednich. Ujęte wskaźniki liczbowe ukazują charakter zmian na lokalnym rynku pracy wskazując jednocześnie te kierunki kształcenia, w których absolwenci są obecnie najbardziej poszukiwani na rynku pracy. Porównanie liczby i struktury zawodowej absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych z liczbą bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w Urzędzie na koniec 2011 r. pozwoli wyłonić grupę osób, którym ze względu na nieatrakcyjne wykształcenie niezbędna jest szczególna pomoc w osiągnięciu stopnia dopasowania zawodowego do potrzeb rynku pracy. Przedstawiona analiza oraz sformułowane wnioski będą pomocne również w dostosowaniu systemu edukacji zawodowej oraz struktury i treści kształcenia do potrzeb szybko zmieniającej się gospodarki. 3

4 I. Szkoły ponadgimnazjalne Miasto Białystok 1. Analiza struktury zawodowej absolwentów w 2011 roku Absolwenci wg poziomu wykształcenia. W 2011 roku szkoły ponadgimnazjalne zlokalizowane na terenie Białegostoku ukończyły ogółem 7853 osoby, w tym: - szkoły policealne 2049 (26,09% ogółu - szkoły średnie techniczne 1525 (19,42% ogółu - licea ogólnokształcące 3785 (48,20% ogółu - zasadnicze szkoły zawodowe 494 (6,29% ogółu absolwentów) Absolwenci wg zawodów: wśród osób, które ukończyły szkoły policealne i średnie zawodowe najwięcej absolwentów odnotowano w zawodach: - technik mechanik 239, - technik hotelarstwa 182, - informatyk 176, - technik administracji 165, - technik usług kosmetycznych 162, - technik usług fryzjerskich 156, - technik bezpieczeństwa i higieny pracy 152, - technik ekonomista 148; odnotowano 3785 absolwentów szkół ogólnokształcących; wśród osób, które ukończyły zasadnicze szkoły zawodowe, najwięcej absolwentów odnotowano w zawodach: - mechanik pojazdów samochodowych 105, - kucharz małej gastronomii 82, - cukiernik 67, - elektromechanik 64, 4

5 - fryzjer 41, - technolog robót wykończeniowych w budownictwie 23, - blacharz samochodowy 22, - elektromechanik pojazdów samochodowych Absolwenci zarejestrowani w Urzędzie wg poziomu wykształcenia: wykształcenie policealne i średnie zawodowe osoby: najwięcej absolwentów odnotowano w zawodach: - technik mechanik 47, - technik hotelarstwa 19, - technik ekonomista 17, - technik mechatronik 13, - technik informatyk 13, - technik budownictwa 9. Najwyższy odsetek rejestrujących się w Urzędzie odnotowano w zawodach: - technik ogrodnik 50,000% (5 zarejestrowanych z 10 - technik inżynierii środowiska i melioracji 30,7692% (4 zarejestrowanych z 13 - technik urządzeń sanitarnych 30,0000% (3 zarejestrowanych z 10 - opiekunka dziecięca 26,6667% (4 zarejestrowanych z 15 - technik technologii odzieży 26,3158% (5 zarejestrowanych z 19 - technik mechanik 19,6653% (47 zarejestrowanych z 239 absolwentów). wykształcenie średnie ogólnokształcące 173 osoby, w Urzędzie zarejestrowało się 4,5707% absolwentów. wykształcenie zasadnicze zawodowe osoby: najwięcej absolwentów odnotowano w zawodach: - mechanik pojazdów samochodowych 29, - kucharz małej gastronomii 20, - cukiernik 17, - fryzjer 11, - blacharz samochodowy 10, 5

6 - elektromechanik pojazdów samochodowych - 9. Największy odsetek rejestrujących się w Urzędzie odnotowano w zawodach: - blacharz samochodowy 45,4545% (10 zarejestrowanych z 22 - stolarz 42,8571% (9 zarejestrowanych z 21 - elektromechanik pojazdów samochodowych 40,9091% (9 zarejestrowanych z 22 - mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych 35,7143% (5 zarejestrowanych z 14 - mechanik pojazdów samochodowych 27,6190% (29 zarejestrowanych ze fryzjer 26,8293% (11 zarejestrowanych z 41 absolwentów). Nie odnotowano bezrobotnych absolwentów m.in. w zawodach: - sprzedawca, - posadzkarz, - monter instalacji i urządzeń sanitarnych, - lakiernik, - elektryk, - ogrodnik. 2. Przewidywani absolwenci w 2012r. przewiduje się, ze wśród osób z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym najwięcej absolwentów w roku 2012 pojawi się w zawodach: - technik bezpieczeństwa i higieny pracy 359, - technik informatyk 282, - technik administracji 271, - technik usług fryzjerskich 217, - technik mechanik 215, - technik hotelarstwa 210; przewiduje się, że w 2012 roku licea ogólnokształcące ukończy absolwentów; 6

7 przewiduje się, ze w 2012 roku najwięcej absolwentów zasadniczych szkół zawodowych pojawi się w zawodach: - mechanik pojazdów samochodowych 100, - kucharz małej gastronomii 95, - cukiernik 50, - fryzjer 47, - technolog robót wykończeniowych w budownictwie 39, - elektromechanik 36. Powiat białostocki 1. Analiza struktury zawodowej absolwentów w 2011 roku Absolwenci wg poziomu wykształcenia. W 2011 roku szkoły ponadgimnazjalne zlokalizowane na terenie powiatu białostockiego ukończyło ogółem 633 osoby, w tym: - szkoły policealne 57 (9% ogółu - szkoły średnie techniczne 218 (34,44% ogółu - licea ogólnokształcące 302 (47,71% ogółu - zasadnicze szkoły zawodowe 56 (8,85% ogółu absolwentów) Absolwenci wg zawodów: wśród osób, które ukończyły szkoły policealne i średnie zawodowe najwięcej osób odnotowano w zawodach: - technik mechanik 69, - technik informatyk 46, - plastyk 39, - technik elektronik 24, - technik administracji 23, - technik rolnik 21; 302 osoby ukończyły szkoły ogólnokształcące; wśród osób, które ukończyły zasadnicze szkoły zawodowe, absolwentów odnotowano w zawodach: 7

8 - technolog robót wykończeniowych w budownictwie 28, - mechanik pojazdów samochodowych 17, - kucharz małej gastronomii 7, - sprzedawca Absolwenci zarejestrowani w Urzędzie wg poziomu wykształcenia: wykształcenie policealne i średnie zawodowe - 40 osób, najwięcej absolwentów zarejestrowano w zawodach: - technik mechanik 15, - technik informatyk 8, - technik administracji 4, - technik mechanizacji rolnictwa 3, - technik hotelarstwa 3. Najwyższy odsetek rejestrujących się w Urzędzie odnotowano w zawodach: - technik mechanizacji rolnictwa 27,2727% (3 zarejestrowanych z 11 - technik hodowca koni 22,2222 % (2 zarejestrowanych z 9 - technik mechanik 21,7391 % (15 zarejestrowanych z 69 - technik informatyk 17,3913 % (8 zarejestrowanych z 46 absolwentów). wykształcenie średnie ogólnokształcące - 21 osób; W Urzędzie zarejestrowało się 6,9536 % absolwentów. wykształcenie zasadnicze zawodowe - 13 osób, absolwentów zarejestrowano w zawodach: - mechanik pojazdów samochodowych 35,2941% absolwentów (6 zarejestrowanych z 17 - technolog robót wykończeniowych w budownictwie 25% absolwentów (7 zarejestrowanych z 28 absolwentów). 2. Przewidywani absolwenci w 2012 r. przewiduje się, że wśród osób z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym najwięcej absolwentów w roku 2012 pojawi się w zawodach: - technik pojazdów samochodowych 57, 8

9 - technik informatyk 47, - technik hotelarstwa 37, - plastyk 33, - technik ochrony środowiska 32, - technik rolnik 26, przewiduje się, że w 2012 roku licea ogólnokształcące ukończy 320 absolwentów; przewiduje się, że w 2012 roku pojawi się 40 absolwentów zasadniczych szkół zawodowych: - technolog robót wykończeniowych w budownictwie 34 osoby, - kucharz małej gastronomii 6 osób. 1. Absolwenci wg zawodów. II. Szkoły wyższe Miasto Białystok i powiat białostocki W 2011 r. szkoły wyższe zlokalizowane na terenie Białegostoku i powiatu białostockiego ukończyło ogółem osób. wśród absolwentów, którzy ukończyli studia wyższe w 2011 r. najwięcej osób odnotowano w zawodach: - specjalista administracji publicznej 1835 osób (13,35% ogółu - specjalista ds. zarządzania 1333 osoby (9,7% ogółu - pedagog 1280 osób (9,31% ogółu - ekonomista 1059 osób (7,7% ogółu - filolog obcojęzyczny 621 (4,52% ogółu absolwentów); zaś najmniej w zawodach: - elektroradiolog 4 osoby (0,03% ogółu absolwentów) - specjalista ds. zarządzania i marketingu 9 osób (0,07% ogółu absolwentów) - fizyk 15 osób (0,11% ogółu 9

10 - specjalista bankowości 21 osób (0,15% ogółu - grafik 35 osób (0,25% ogółu absolwentów) - ekonometryk 35 osób (0,25% ogółu absolwentów); 2. Absolwenci zarejestrowani w Urzędzie wg zawodów. W tut. Urzędzie wg stanu na r. zarejestrowanych było 735 absolwentów z wykształceniem wyższym. najwięcej osób legitymowało się zawodem: - specjalista administracji publicznej 95 osób (12,93% ogółu zarejestrowanych - pedagog 89 osób (12,11% ogółu zarejestrowanych - ekonomista 58 osób (7,89% ogółu zarejestrowanych - prawnik 41 osób (5,58% ogółu zarejestrowanych absolwentów); zaś najmniej: - specjalista ds. zarządzania i marketingu 1 osoba ( 0,14% ogółu zarejestrowanych - położna 1 osoba (0,14% ogółu zarejestrowanych - farmaceuta 1 osoba (0,14% ogółu zarejestrowanych absolwentów); - lekarz dentysta 1 osoba (0,14% ogółu zarejestrowanych - lekarz ogólny 1 osoba (0,14% ogółu zarejestrowanych absolwentów) - fizyk 2 osoby (0,27% ogółu zarejestrowanych absolwentów). W tut. Urzędzie nie odnotowano bezrobotnych absolwentów w zawodzie elektroradiolog. Najwyższy odsetek absolwentów rejestrujących się w Urzędzie odnotowano wśród zawodów: - grafik - 20% (7 zarejestrowanych z 35 - kulturoznawca - 18,9189% (7 zarejestrowanych z 37 - inż. zarządzania i planowania produkcji - 15,8273% (22 zarejestrowanych z 139 absolwentów) - fizyk 13,3333% (2 zarejestrowanych z 15 - specjalista edukacji techniczno-informatycznej 11,3636 (5 zarejestrowanych z 44 - historyk 11,2782% (15 zarejestrowanych z

11 Najniższy odsetek absolwentów rejestrujących się w Urzędzie odnotowano wśród zawodów: - lekarz ogólny 0,4608% (1 zarejestrowany z lekarz dentysta 1,0309% (1 zarejestrowany z 97 - farmaceuta 1,1494% (1 zarejestrowany z 87 - specjalista pielęgniarstwa 1,2195% (4 zarejestrowanych z specjalista rachunkowości 1,2658% (3 zarejestrowany z 237 absolwentów). 11

12 Wnioski Rok 2011 to już kolejny rok trwającego od dłuższego czasu spowolnienia gospodarczego, obserwowanego w większości państw europejskich, w tym Polski, jak również gospodarek innych stref. Naturalnymi, negatywnymi efektami powyższej sytuacji, oddziałującymi bezpośrednio na rynek pracy stało się ograniczanie produkcji przez przedsiębiorstwa, wstrzymywanie lub ograniczanie zatrudnienia, co owocowało znaczącym zmniejszeniem się liczby zgłaszanych przez pracodawców ofert pracy. Analizując sytuację na lokalnym rynku pracy za 2011 r., należy stwierdzić, że pozyskane dane jedynie potwierdzają fakt, trwającego od kilku już lat zastoju na rynku pracy, powodowanego ww. czynnikami oraz bardzo trudną sytuację, znajdujących się na nim osób bezrobotnych, w tym szczególnie absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych. Dane statystyczne tut. Urzędu wykazują niewielki ale jednak wzrost liczby osób rejestrujących się jako bezrobotne w końcu 2011 r. w stosunku do w końcu 2010r. oraz znaczny spadek ilości zgłaszanych ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej z 5089 w 2010 r. do 3906 w 2011 r. Ograniczało to również automatycznie możliwości i perspektywy absolwentów w poszukiwaniu odpowiedniego zatrudnienia, tym bardziej, że w kolejnych latach odnotowujemy ciągły wzrost ich liczby - w końcu 2010 r. szkoły ponadgimnazjalne i wyższe, zlokalizowane na terenie Miasta Białegostoku i Powiatu Białostockiego ukończyło łącznie absolwentów, natomiast na dzień r. były to już osoby. Pomimo mniejszej liczby absolwentów, rejestrujących się jako bezrobotni w 2011 r w stosunku do 1579 w 2010 r., należy zauważyć, że kiedy odniesiemy te wartości do ogólnej liczby młodych osób kończących szkoły, zaobserwujemy jednak procentowy wzrost odsetka absolwentów, rejestrujących się jako osoby bezrobotne z 6,3% w 2010 r. do 7,3% w 2011 r. Jednocześnie należy zauważyć, że nadal wielu absolwentów reprezentuje kierunki kształcenia, które w znikomym już stopniu odpowiadają aktualnym potrzebom rynku pracy. Obserwacja zjawisk i trendów na rynku pracy, pozwala stwierdzić, że od kilku już lat istnieje znaczny deficyt pracowników z konkretnym, głównie technicznym przygotowaniem zawodowym. Dlatego też jako pozytywne zjawisko należy odnotować wzrost liczby absolwentów szkól zawodowych z 489 w 2010 r. do 550 w 2011 r. (wzrost o 12,5%) Właśnie fakt poszukiwania przez pracodawców głównie osób legitymujących się konkretną, techniczną wiedzą fachową, wydaje się być głównym czynnikiem wyboru przez coraz większą liczbę młodych ludzi właśnie takiego kierunku kształcenia. Jako 12

13 potwierdzenie tego trendu należy również interpretować rosnącą w stosunku do 2010 r., liczbę absolwentów średnich szkół technicznych osoby w 2010 r., 1743 osoby w 2011r. (wzrost o 10,8%). Wybór technicznej szkoły średniej można najprawdopodobniej traktować jako etap w procesie edukacji, mający zakończyć się ukończeniem technicznych studiów wyższych, których to absolwenci są aktualnie osobami najbardziej poszukiwanymi na rynku pracy i najbardziej odpowiadają jego obecnym potrzebom. Dodatkowym czynnikiem, wynikającym z analizy i potwierdzającym fakt pewnej zmiany dotychczasowych tendencji przy wyborze kierunku kształcenie jest zmniejszająca się z drugiej strony liczba absolwentów liceów ogólnokształcących z 4207 osób w 2010 r. do 4087 w 2011 r. (spadek o 2,8%). Nie należy jednak powyższych danych traktować i interpretować jako całkowitego i nagłego odwrócenia dotychczasowych trendów towarzyszących wyborowi przez młodych ludzi ich ścieżki kształcenia i rozwoju zawodowego. Analizując bowiem dane dotyczące absolwentów szkół wyższych, zauważa się wciąż istniejącą przewagę ilości osób, które kończą studia uniwersyteckie 4746 w 2011 r. w stosunku do ilości absolwentów Politechniki 3174 w tym samym okresie. W tym kontekście należy podkreślić fakt, że odsetek osób z tej drugiej grupy, rejestrujących się jako bezrobotne w 2011 r., zmniejszył się znacznie, bo aż o 25 %, w stosunku do 2010 r., podczas gdy w przypadku absolwentów Uniwersytetu był to zaledwie 1%. Potwierdza to jedynie fakt dużego zapotrzebowania na absolwentów kierunków technicznych i szybkiego ich wchłaniania przez rynek pracy, mimo wciąż trudnej sytuacji na nim panującej. Zgoła inna w tym zakresie jest sytuacja absolwentów humanistycznych kierunków kształcenia. Obok wciąż pozostającego bez zmian i utrzymującego się na dość wysokim poziomie odsetka osób tej kategorii, rejestrujących się jako bezrobotne i wynikającego ze znikomej liczby kierowanych do nich ofert pracy, dodatkowo może niepokoić fakt ciągłego wzrostu liczby osób decydujących się na ten właśnie profil wyższego kształcenia. Gromadzone i analizowane od lat dane, napływające z rynku pracy, potwierdzają jedynie, że ukierunkowanie się potrzeb rynku pracy pod absolwentów, posiadających specjalistyczną wiedzę, techniczne przygotowanie zawodowe, nie jest jedynie tymczasowym trendem, ale zjawiskiem stałym i ugruntowanym, którego zakres i skala w związku z coraz bardziej powszechną i przenikającą wiele dziedzin życia sferą szeroko rozumianych, nowoczesnych technologii, może się już tylko powiększać. Dlatego też, biorąc pod uwagę powyższe, największe szanse uzyskania zatrudnienia będą mieli absolwenci szkół ponadgimnazjalnych i wyższych, dysponujących konkretną wiedzą fachową w szczególności jeśli jest ona związana z takimi sektorami gospodarki jak: 13

14 przetwórstwo przemysłowe, nowoczesne technologie w tym teleinformatyczne, medycyna, biotechnologie. 14