SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespołu Szkół Nr 4 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Warszawie

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół Nr 4 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Warszawie 1

2 CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: Szkoła podejmuje działania mające na celu przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych przez młodzież. Profilaktyka zachowań ryzykownych prowadzona jest na trzech poziomach: 1. Uniwersalna skierowana do grupy niskiego ryzyka, jej celem jest promowanie zdrowego stylu życia oraz ograniczanie zachowań ryzykownych wśród uczniów, niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich substancji i środków odurzających. 2. Selektywna skierowana do grupy podwyższonego ryzyka, jej celem jest wspieranie uczniów, którzy w wyższym stopniu narażeni są na rozwój zachowań ryzykownych (poradnictwo, socjoterapia). 3. Wskazująca skierowana do grupy wysokiego ryzyka, jej celem jest przeciwdziałanie rozpoznanym objawom używania substancji i środków psychoaktywnych przez uczniów oraz przeciwdziałanie występowaniu innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia (oferta pomocy specjalistycznej dla uczniów, ich rodziców/opiekunów, pomoc psychologiczno pedagogiczna na terenie szkoły). Cele działań profilaktycznych realizowane są poprzez: 1. Programy informacyjno edukacyjne. 2. Programy profilaktyczne. 3. Zajęcia alternatywne. 4. Interwencje prowadzone w szkole i w poradniach specjalistycznych (uczniowie z grup ryzyka). 5. Współpracę z instytucjami wspierającymi działania szkoły. Szkoła realizując działania profilaktyczne dba przede wszystkim o bezpieczeństwo uczestników, o adekwatność oddziaływań oraz o ich skuteczność. STRATEGIE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH: 1. Działania edukacyjne: kształtowanie podstawowych umiejętności życiowych wśród uczniów: samokontrola, podejmowanie decyzji, radzenie sobie ze stresem, rozpoznawanie i wyrażanie własnych emocji, rozwiązywanie problemów; rozwijanie i wzmacnianie wśród uczniów umiejętności psychologicznych (wyznaczanie celów życiowych, podejmowanie decyzji, budowanie adekwatnej samooceny, radzenie sobie ze stresem) oraz społecznych (radzenie sobie z presją rówieśników, asertywność, rozwiązywanie konfliktów, poprawna komunikacja z innymi, poszukiwanie i udzielanie wsparcia i pomocy); Realizowane w ramach warsztatów, lekcji wychowawczych, indywidualnej pracy z uczniem. poszerzanie wiedzy rodziców/opiekunów na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń 2

3 zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży oraz rozpoznawania wczesnych objawów używania substancji i środków psychoaktywnych, suplementów diet oraz leków metody postępowania (organizowanie spotkań edukacyjnych prowadzonych przez specjalistów warsztaty, prelekcje); doskonalenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki używania substancji i środków psychoaktywnych, rozpoznawania wczesnych objawów stosowania tych środków oraz podejmowania szkolnej interwencji profilaktycznej (rady szkoleniowe, warsztaty, prelekcje, szkolenia, konferencje); 2. Działania informacyjne: bieżące dostarczanie aktualnych informacji nauczycielom, wychowawcom oraz rodzicom/opiekunom na temat skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych dotyczących przeciwdziałania używaniu przez młodzież substancji i środków psychoaktywnych (rady szkoleniowe, prelekcje, wykłady, plakaty, ulotki); udostępnianie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla uczniów oraz ich rodziców/opiekunów w przypadku używania substancji oraz środków psychoaktywnych; informowanie uczniów oraz rodziców/opiekunów o zasadach współpracy szkoły z Policją oraz o obowiązujących w szkole procedurach postępowania nauczycieli i pracowników szkoły w sytuacjach, gdy istnieje podejrzenie, że uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających, w tym dopalaczy, w przypadku znalezienia substancji przypominającej wyglądem narkotyk, w przypadku podejrzenia, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk; uczniowie, ich rodzice/opiekunowie oraz nauczyciele są informowani o konsekwencjach prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii; 3. Działania alternatywne: oferta zajęć pozalekcyjnych, rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów, służąca zaspokojeniu potrzeby przynależności, osiągania sukcesów, satysfakcji oraz podniesienia własnej samooceny (koła zainteresowań, kluby sportowe, działalność społeczna i charytatywna); 4. Działania interwencyjne: pomoc, wsparcie uczniów oraz rodziców/opiekunów w identyfikowaniu swoich problemów i poszukiwaniu możliwości ich rozwiązywania (poradnictwo indywidualne i rodzinne, praca grupowa, kierowanie do placówek specjalistycznych); redukcja, bądź eliminacja czynników ryzyka (sytuacja rodzinna, szkolna, grupa rówieśnicza, cechy osobowości, zaangażowanie religijne), wzmocnienie czynników chroniących, tkwiących w samej jednostce i w jej otoczeniu (silna więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką, regularne praktyki religijne, poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych, przynależność do pozytywnej grupy rówieśniczej); ZADANIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: I. Przeciwdziałanie uzależnieniom od środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych. II. Przeciwdziałanie przemocy w szkole. 3

4 III. Przeciwdziałanie uzależnieniom od komputera, Internetu i gier. IV. Przeciwdziałanie absencji uczniów w szkole. V. Kształtowanie zainteresowania nauką. VI. Promocja zdrowia. zapobieganie zakażeniu HIV zapobieganie zaburzeniom odżywiania zapobieganie zbyt wczesnej aktywności seksualnej VII. Przeciwdziałanie wstępowaniu do destruktywnych grup młodzieżowych. VIII. Współpraca z rodzicami/opiekunami. IX. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom przebywającym na terenie szkoły. I. Przeciwdziałanie uzależnieniom od środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych. rozpoznanie środowiska (zapoznanie się z dokumentacją uczniów, rozmowy indywidualne z uczniami obserwacja zachowań podczas lekcji oraz przerw, spotkania z rodzicami, stały kontakt z wychowawcami klas wymiana informacji); diagnoza skali problemu dotycząca eksperymentowania lub nadużywania przez uczniów substancji psychoaktywnych ankiety, rozmowy z rodzicami/opiekunami; dostarczanie rzetelnej wiedzy na temat mechanizmów uzależnienia i szkodliwości środków psychoaktywnych; uświadomienie uczniom i rodzicom/opiekunom zagrożeń związanych z eksperymentowaniem z substancjami psychoaktywnymi, piciem alkoholu, paleniem tytoniu, nadużywaniem leków; promowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu, rozwijania własnych zainteresowań oferta zajęć pozalekcyjnych (zajęcia sportowe, działalność społeczna wolontariat); kształtowanie postaw asertywnych, praca nad konstruktywnym rozwiązywaniem problemów oraz konfliktów wśród młodzieży, uświadamianie wpływu rówieśników na decyzje związane z eksperymentowaniem z środkami uzależniającymi; kształtowanie umiejętności dokonywania trafnych wyborów; przeprowadzanie przez wychowawców oraz pedagoga zajęć z zakresu profilaktyki uzależnień; wdrażanie wybranych programów profilaktycznych, pozyskiwanie środków finansowych na ich realizację; organizowanie rad szkoleniowych, prelekcji dla nauczycieli, rodziców/opiekunów na temat skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych dotyczących przeciwdziałania używaniu przez młodzież substancji i środków psychoaktywnych; udostępnianie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla osób zagrożonych uzależnieniem oraz dla osób nadużywających substancji oraz środków psychoaktywnych; współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkoły: Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży, Niepubliczna 4

5 Służba Zdrowia, Sanepid, OPTA, Drabina, OPS, PIK, Fundacja Masz Szansę, Zespół Pedagogów Dezyderia, Wydział Spraw Społecznych i Zdrowia, Policja, Straż Miejska, Sąd Rodzinny, inne; wzrost świadomości zagrożeń związanych z używaniem środków psychoaktywnych; poznanie mechanizmu uzależnienia i jego wpływu na jednostkę i jej rodzinę; nabycie umiejętności nieulegania presji grupy; nabycie umiejętności organizowania oraz spędzania czasu wolnego w sposób aktywny i pożyteczny; dbanie o prowadzenie zdrowego stylu życia; II. Przeciwdziałanie przemocy w szkole. obserwacja uczniów (lekcje, przerwy); rozmowy indywidualne z uczniami, rodzicami, nauczycielami, dyrekcją wymiana spostrzeżeń; pomoc w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych wśród młodzieży ukazywanie konstruktywnych metod rozwiązywania sytuacji trudnych; kierowanie uczniów i rodziców do placówek specjalistycznych pomoc ofiarom i sprawcom przemocy; wdrażanie programów profilaktycznych realizowanych przez specjalistów (warsztaty dla uczniów, rodziców oraz nauczycieli); współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkoły: Policja, Straż Miejska, Patrol Szkolny, OPS, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna; organizacja warsztatów integracyjnych dla uczniów; organizacja zajęć pn.: Odpowiedzialność prawna nieletnich, Zachowania ryzykowne praca nad stworzeniem w środowisku szkolnym nieformalnej sieci wsparcia rówieśniczego; organizacja warsztatów pn.: Trening Zastępowania Agresji ; organizacja zajęć z zakresu komunikacji interpersonalnej, asertywności; organizacja zajęć pn.: Stres pod kontrolą, zapoznanie uczniów z wybranymi technikami relaksacyjnymi; nabycie umiejętności radzenia sobie z własnymi emocjami; nabycie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, konfliktowych; nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem, stosując różnorodne techniki relaksacyjne; nabycie umiejętności radzenia sobie z agresją rówieśników i osób dorosłych; umiejętność wyrażania własnych emocji w sposób akceptowany społecznie; umiejętność przewidywania konsekwencji własnego postępowania; 5

6 III. Przeciwdziałanie uzależnieniom od komputera, Internetu i gier. zapoznanie uczniów z racjonalnym wykorzystaniem komputera w jego pracy oraz w czasie wolnym; zapoznanie uczniów z zagrożeniami związanymi z grami wirtualnymi, które mogą wpływać na osobowość, zmiany stanów świadomości; zapoznanie uczniów z zagrożeniami, jakie niesie ze sobą nieumiejętne korzystanie z Internetu (portale społecznościowe, zamieszczanie danych osobowych, zdjęć w sieci); uświadomienie młodym ludziom, jakie szkody ponoszą w sferze psychicznej i fizycznej przy nieumiejętnym dysponowaniu czasem, którym spędzają przed komputerem; prezentacja alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu; zapoznawanie uczniów z artykułami i literaturą zajmującą się uzależnieniem od komputera i Internetu podczas godzin wychowawczych; organizowanie warsztatów, prelekcji, spotkań ze specjalistami; udostępnianie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla osób zagrożonych uzależnieniem od Internetu, gier; uczniowie mają świadomość zagrożeń; uczniowie potrafią kontrolować czas pracy przy komputerze, czas oglądania TV, czas poświęcony grom wirtualnym oraz czas korzystania z portali społecznościowych; nabycie umiejętności selektywnego przyjmowania informacji o możliwościach komputera, Internetu; IV. Przeciwdziałanie absencji uczniów w szkole. rozpoznanie przyczyn nieobecności uczniów w szkole; zapoznanie uczniów i rodziców/opiekunów z zasadami zwolnień z zajęć lekcyjnych oraz usprawiedliwiania nieobecności; podejmowanie działań mających na celu uświadomienie uczniom i rodzicom/opiekunom wpływu frekwencji na osiągane przez uczniów wyniki w nauce; stosowanie jednolitego, spójnego systemu usprawiedliwiania nieobecności, znanego uczniom i rodzicom; monitorowanie frekwencji uczniów; opracowanie systemu nagród za wysoką frekwencję i kar za niską frekwencję uczniów w szkole; stały kontakt wychowawcy klasy z rodzicami/opiekunami; uczniowie rozumieją przyczyny absencji szkolnej; uczniowie oraz rodzice/opiekunowie zdają sobie sprawę z konsekwencji opuszczania lekcji (zaległości programowe, niepowodzenia szkolne, brak integracji ze społecznością klasową, szkolną, utrwalanie nieprawidłowych postaw społecznych oraz nieodpowiedzialności, niesystematyczności, nie respektowania norm i zasad 6

7 obowiązujących w szkole); rodzice/opiekunowie utrzymują stały kontakt ze szkołą, współpracują z wychowawcą i pedagogiem w podejmowanych przez szkołę działaniach; V. Kształtowanie zainteresowania nauką. prowadzenie zajęć lekcyjnych metodami aktywizującymi; dostosowanie wymagań do możliwości uczniów; otoczenie opieką uczniów z trudnościami dydaktyczno wychowawczymi; aktywizacja młodzieży do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych; uczestnictwa w życiu szkoły, twórczego wykorzystania wolnego czasu; wspieranie uczniów w rozwijaniu własnych zainteresowań; współpraca z rodzicami/opiekunami uczniów, współdziałanie w podejmowanych przez szkołę działaniach ; uczniowie systematycznie uczęszczają do szkoły, uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych; uczniowie rozwijają swoje zainteresowania, biorą udział w organizowanych konkursach, olimpiadach; uczniowie korzystają z proponowanych form pomocy; rodzice/opiekunowie współpracują ze szkołą, angażują się w podejmowane przez szkołę działania; VI. Promocja zdrowia. a) zapobieganie zakażeniu HIV zapoznanie uczniów z chorobą AIDS oraz charakterystyką wirusa HIV; zapoznanie uczniów z drogami zakażeń, omówienie zachowań ryzykownych; wskazanie właściwych postaw wobec osób chorych; zapoznanie z sytuacją epidemiologiczną i najnowszymi wynikami badań; informowanie, kto i kiedy może zakazić się HIV; poinformowanie o instytucjach świadczących pomoc osobom zakażonym HIV oraz chorym na AIDS; uczniowie posiadają podstawowe informacje o chorobie oraz sposobie zapobiegania zakażeniu HIV; uczniowie znają instytucje świadczące pomoc osobom zakażonym HIV oraz chorym na AIDS; uczniowie w sposób podmiotowy traktują osoby chore; b) zapobieganie zaburzeniom odżywiania 7

8 zapoznanie uczniów, wychowawców i nauczycieli z symptomami zaburzeń w odżywianiu; realizacja zajęć z zakresu promocji zdrowia: Zaburzenia odżywiania anoreksja, bulimia, otyłość ; organizowanie lekcji tematycznych, pogadanek z lekarzem, pielęgniarką, pedagogiem; organizowanie prelekcji, wykładów prowadzonych przez specjalistów; zapoznanie z instytucjami zajmującymi się leczeniem i terapią osób chorych; uczniowie potrafią rozpoznawać zaburzenia; uczniowie wiedzą, gdzie mogą uzyskać pomoc; c) zapobieganie zbyt wczesnej aktywności seksualnej realizowane zgodnie z programem przedmiotu Przygotowanie do życia w rodzinie w ramach zajęć pozalekcyjnych; realizowane podczas prelekcji prowadzonych przez specjalistów; wzrost świadomości seksualnej wśród uczniów; znajomość zagrożeń psychicznych i fizycznych wynikających ze zbyt wczesnej inicjacji seksualnej; znajomość instytucji niosących pomoc w tym zakresie; odpowiedzialne decydowanie o swojej aktywności seksualnej; VII. Przeciwdziałanie wstępowaniu do destruktywnych grup młodzieżowych. zapoznanie z przyczynami i skutkami wstępowania młodzieży do subkultur młodzieżowych i sekt; zapoznanie z metodami działań sekt i subkultur młodzieżowych omówienie zagrożeń; informowanie o instytucjach pomagającym poszkodowanym; organizowanie spotkań ze specjalistami zajmującymi się tym zagadnieniem; znajomość metod działania destruktywnych grup młodzieżowych; rozbudzenie czujności wśród uczniów; znajomość instytucji świadczących pomoc poszkodowanym; VIII. Współpraca z rodzicami/opiekunami. zapoznanie rodziców kandydatów z ofertą szkoły; 8

9 zapoznanie rodziców z wewnątrzszkolnymi przepisami, poinformowanie o wymaganiach szkoły; zapoznanie rodziców z programem dydaktycznym, wychowawczym i profilaktycznym; informowanie o planach nauczania i wychowania realizowanych w poszczególnych klasach; informowanie o wydarzeniach mających miejsce na terenie szkoły; informowanie o osiągnięciach i porażkach ich dzieci; angażowanie rodziców w życie szkoły; wspieranie rodziców w rozwiązywaniu pojawiających się trudności wychowawczych; rozwijanie umiejętności pedagogicznych rodziców; spotkania wychowawców, nauczycieli, pedagoga z rodzicami podczas zebrań, dni otwartych; udział rodziców w tworzeniu dokumentów szkolnych; współorganizowanie przez rodziców imprez klasowych i szkolnych; udział rodziców w prelekcjach, warsztatach organizowanych na terenie szkoły; rodzice znają wewnątrzszkolne przepisy i prawo oświatowe; rodzice wiedzą, co się dzieje w szkole w sferze edukacji i wychowania; rodzice znają wyniki w nauce swoich dzieci oraz na bieżąco uzyskują informacje o ich zachowaniu; rodzice współtworzą przepisy szkolne; rodzice biorą udział w imprezach szkolnych; rodzice wspierają szkołę w procesie nauczania i wychowania; rodzice są zadowoleni ze współpracy ze szkołą; IX. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom przebywającym na terenie szkoły. zapoznanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa i odpowiedzialności prawnej; zapoznanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy; pogadanki, instruktaż; przestrzeganie przepisów BHP; przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa w trakcie lekcji oraz podczas przerw (dyżury nauczycieli); umieszczenie tabliczek z numerami telefonów alarmowych przy aparacie telefonicznym; przeprowadzanie akcji alarmowych na wypadek pożaru lub innego niebezpieczeństwa; współpraca z Policją i Strażą Miejską mająca na celu zapewnienie uczniom bezpieczeństwa na terenie i w okolicach szkoły; również w drodze do i ze szkoły (Patrol Szkolny); monitoring; organizowanie rad szkoleniowych dla nauczycieli, np.: Reagowanie w sytuacjach zagrożenia ; 9

10 uczniowie znają obowiązujące w szkole przepisy dotyczące bezpieczeństwa; uczniowie znają zasady udzielania pierwszej pomocy; uczniowie znają drogi ewakuacji oraz zasady zachowania się w przypadku pożaru lub innego niebezpieczeństwa; uczniowie znają telefony alarmowe; Szkoła realizując zadania ujęte w szkolnym programie profilaktyki współpracuje z: Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną nr 9; poradniami specjalistycznymi; placówkami doskonalenia zawodowego nauczycieli; podmiotami realizującymi świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień; wojewódzką i powiatową stacją sanitarno epidemiologiczną; Policją; Strażą Miejską; Wydziałem Spraw Społecznych i Zdrowia dla Dzielnicy Ochota; organizacjami pozarządowymi, wspierającymi szkołę w realizacji działań profilaktycznych; EWALUACJA Szkolny Program Profilaktyki będzie częściowo ewaluowany po zakończeniu roku szkolnego. 1. Cele ewaluacji częściowej: uzyskanie informacji o przebiegu realizacji programu; poznanie ewentualnych braków i trudności, które występują w czasie realizacji programu; diagnoza zainteresowania odbiorców realizacją programu; 2. Metody ewaluacji częściowej stanowią narzędzia stosowane w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy: sprawozdania z realizacji planów, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie, wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, itp. Końcowa ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki będzie przeprowadzona po trzech latach jego realizacji. 10