9. METODY PRODUKCJI PREFABRYKATÓW

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "9. METODY PRODUKCJI PREFABRYKATÓW"

Rafał Wysocki
7 lat temu
Przeglądów:

1 9. Metody produkcji prefabrykatów 1 9. METODY PRODUKCJI PREFABRYKATÓW 9.1. Rodzaje zakładów prefabrykacji Podstawową cechą prefabrykacji elementów jest ich wytwarzanie w wydzielonych zakładach typu fabrycznego, w mniejszym lub większym stopniu uniezależnionych od warunków klimatycznych. Tradycyjnie zakłady prefabrykacji betonowej dzieli się na trzy grupy: zakłady przyobiektowe, zakłady poligonowe, stałe zakłady prefabrykacji, tzw. fabryki domów. Zakłady przyobiektowe powstają wówczas, gdy na placu budowy wytworzyć należy elementy trudne do wykonania metodą monolityczną. Bardzo często wykonywano w zakładach przyobiektowych ciężkie i wielkogabarytowe słupy hal przemysłowych, biegi schodowe, obudowy szybów windowych, wielowarstwowe ściany zewnętrzne. W takim przypadku korzysta się z typowego wyposażenia placu budowy (żuraw, betonownia, zbrojarnia, warsztat ciesielski) uzupełniając go o przenośną formę stendową dla wykonania określonego typu elementu. Przyobiektowa wytwórnia elementów funkcjonuje do czasu zakończenia budowy. Zakłady poligonowe zaliczane są do grupy zakładów półstałych przewidzianych do eksploatacji na okres 3-6 lat. Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku wybudowano w Poznaniu dwie wytwórnie poligonowe przeznaczone do produkcji elementów dla budowanych w ich sąsiedztwie osiedli Rataje i Winogrady. Wytwórnie takie lokalizuje się w centrum budowanego osiedla i wyposaża w niezbędny sprzęt i urządzenia do seryjnej produkcji elementów. Wydziela się budynki administracyjne, produkcyjne (zbrojarnia, warsztat mechaniczny, laboratorium badań betonów), węzły betoniarskie i kotłownie oraz poligony (na otwartej przestrzeni) z urządzeniami do produkcji określonych typów elementów. Obok poligonów lokalizowane są składowiska wyrobów gotowych i miejsca załadunku prefabrykatów na środki transportowe. W szczytowym okresie prefabrykacji elementów betonowych (lata ) w Polsce funkcjonowało około 100 wytwórni. Po 1970 roku zaczęto w Polsce lokalizować: Stałe zakłady prefabrykacji nazywane potocznie fabrykami domów (dla potrzeb budownictwa mieszkaniowego) i fabrykami fabryk (dla potrzeb budownictwa przemysłowego). Są to zakłady typu przemysłowego, zlokalizowane w halach produkcyjnych, o masowej i wielkoseryjnej produkcji elementów dla konkretnych osiedli lub na skład. Przyjmowano zasadę, że wytwórnie stałe są lokalizowane w większych ośrodkach miejskich, najlepiej przy źródłach surowców wyjściowych, z możliwością zaopatrzenia w prefabrykaty danego rejonu kraju (np. PeKaBex dla Wielkopolski; Kokoszki dla Gdańska, Służewiec i Legionowo dla Warszawy itp.). Produkcja elementów jest całkowicie uniezależniona od warunków klimatycznych. Zblokowane w halach linie produkcyjne obejmują oddziały: form bateryjnych, produkcji potokowej, produkcji stanowiskowej, produkcji wyrobów z lastrico itp. Funkcjonują stałe wytwórnie produkcji mieszanki betonowej z zadaszonymi składnikami kruszyw, zbrojarnie, warsztaty renowacji form, laboratorium. Ponadto zakłady posiadają instalacje do przyspieszania dojrzewania betonu, sprężonego powietrza, pneumatyczne i taśmowe ciągi transportu mieszanki betonowej do urządzeń formujących. Zorganizowane są składowiska wyrobów gotowych z podziałem na sekcje składowania wydzielonych grup wyrobów. Trwałość tych zakładów określono na 30 lat. Wybudowano ich także około 100. Nastąpiło wcześniejsze zużycie moralne niż fizyczne.

Rodzaje zakładów prefabrykacji Podstawową cechą prefabrykacji elementów jest ich wytwarzanie w wydzielonych zakładach typu fabrycznego, w mniejszym lub większym stopniu uniezależnionych od warunków

2 9. Metody produkcji prefabrykatów Metody produkcji prefabrykatów Wyróżnia się trzy metody produkcji prefabrykatów: metoda stendowa, metoda potokowa, metoda taśmowa. Składnikiem każdej z tych metod są następujące procesy: rozformowanie (wyjęcie prefabrykatu z formy po osiągnięciu tzw. wytrzymałości rozformowania), czyszczenie, składanie i pokrywanie formy preparatem antyadhezyjnym, układanie zbrojenia w formie i profili kształtujących obrzeża i otwory w elemencie, układanie mieszanki betonowej; przy ścianach wielowarstwowych z warstwą fakturową: układanie na dnie formy warstwy fakturowej, warstwy betonu, warstwy izolacji termicznej i górnej warstwy betonu, poddanie prefabrykatu obróbce termicznej metodą opisaną w 11 rozdziale podręcznika. Schematy poszczególnych metod podano na rys. 9.1, 9.2 i 9.3. Metoda stendowa - najstarsza metoda; polega ona na ustawieniu urządzenia formującego w hali lub na placu budowy w jednym miejscu (forma jest nieruchoma - standing). Obecnie stosuje się tą metodę przy produkcji dźwigarów mostowych, wcześniej przy produkcji elementów ściennych zewnętrznych, ocieplonych wełną mineralną lub styropianem z gotową fakturową zewnętrzną. Rys Schemat formy stendowej. Część górna - przestrzeń formująca, część dolna - komora naparzalnicza Metoda potokowa - stosowana między innymi przy produkcji kostki brukowej. jest to ciąg przesuwających się podkładów ze stanowiska na stanowisko. Jest to tak zwany układ z wymuszeniem, tj. każda brygada musi wykonać swoją prace w swoim czasie, wynikającym z postoju podkładu na danym stanowisku. Podkłady z elementami układane są w komorze naparzalniczej. Procesy: rozformowywanie (R), czyszczenie (C), smarowanie (S), składanie (Sk), zbrojenie (Z), betonowanie (B), stanowiska rezerwowe (W), komory naparzalnicze, druga - aktualnie opróżniana, pierwsza - aktualnie napełniana. Rys Schemat linii potokowej o podkładach jak na rys. 9.10

wytrzymałości rozformowania), czyszczenie, składanie i pokrywanie formy preparatem antyadhezyjnym, układanie zbrojenia w formie i profili kształtujących obrzeża i otwory w elemencie, układanie

3 9. Metody produkcji prefabrykatów 3 Metoda taśmowa - cykl produkcyjny odbywa się na taśmie przesuwanej regularnie od 15 do 30 minut o jedno stanowisko robocze. Oznaczenia jak na rys Rys Metoda taśmowa z tunelem naparzalniczym. Długość tunelu uzależniona od czasu trwania obróbki termicznej. Najczęściej spotykana długość tunelu m Elementy urządzeń formujących i przykłady form Na kolejnych rysunkach przedstawiono elementy form. Podano najprostsze formy oraz zasady kształtowania obrzeży i ich możliwości przemieszczania lub obrotu. Na rysunku 9.7 pokazano widok z boku formy bateryjnej stendowej oraz jej elementy składowe (pojedyncze kasety, rys. 9.8). Formy te służą do jednoczesnego wytwarzania, w pozycji pionowej, kilku lub kilkunastu elementów. Na rysunku 9.10 pokazano konstrukcję podkładu formującego w metodzie potokowej, a na rys schemat linii taśmowej do produkcji elementów ściennych, zewnętrznych. Rys. 9.4 Kształty poprzeczne przekrojów form do produkcji elementów płytowych (część nośna jest zakreskowana): a) forma nierozbieralna, b) forma częściowo rozbieralna z jednym blokiem odsuwanym, c) forma częściowo rozbieralna z jednym bokiem odchylanym, d) forma rozbieralna z dwoma blokami odchylanymi, e) forma z rozbieralnymi z odchylanymi bokami o zmniejszonej wysokości

Elementy urządzeń formujących i przykłady form Na kolejnych rysunkach przedstawiono elementy form.

4 9. Metody produkcji prefabrykatów 4 Rys. 9.5 Kształty poprzecznych przekrojów form do produkcji elementów prętowych (część nośna jest zakreskowana): a) forma nierozbieralna, b) forma częściowo rozbieralna z jednym bokiem odchylanym, c) forma częściowo rozbieralna z jednym bokiem odejmowanym, d) forma rozbieralna z bokami odchylanymi, e) i f) formy rozbieralne o zmniejszonej wysokości boków i podniesionych zawiasach Rys. 9.6 Fragmenty przekrojów podkładów o skomplikowanym kształcie: a) z belkami nośnymi o przekroju otwartym i pojedynczym poszyciu, b) z belkami o przekroju otwartym i podwójnym poszyciu, c) z belkami nośnymi o profilu zamkniętym i pojedynczym poszyciu, d) z belkami o przekroju zamkniętym i podwójnym poszyciu Rys. 9.7 Forma bateryjna o konstrukcji podstawowej złożonej z ram i belek w przestrzennym układzie zamkniętym :1- amortyzator, 2- dźwignie przegubowe, 3- zamknięta konstrukcja podstawowa, 4- kasety, 5- dociskający dźwig hydrauliczny

częściowo rozbieralna z jednym bokiem odejmowanym, d) forma rozbieralna z bokami odchylanymi, e) i f) formy rozbieralne o zmniejszonej wysokości boków i podniesionych zawiasach Rys. 9.

5 9. Metody produkcji prefabrykatów 5 Rys. 9.8 Konstrukcja wiotkich ścianek rozdzielających: 1-wspornik, 2- wibrator, 3- bloki formujące, 4- stabilizatory Rys. 9.9 Niskie boki formy o profilu otwartym i zawiasowym połączeniu z podkładem: a) z góry giętym profilem kątowym i dolnym płaskownikiem usztywniającym, b) z górnym i dolnym kątownikiem walcowanym, c) z ceownika i kątownika walcowanego

6 9. Metody produkcji prefabrykatów 6 Rys Konstrukcja podkładu formy dla zewnętrznych wielkopłytowych elementów ściennych dla budownictwa mieszkaniowego : 1-belki skrzynkowe z ceowników 18, 2- żebra usztywniające z płaskowników 100x8mm, 3- zaczep do napędu w linii potokowej, 4- urządzenie do ustawiania formy na obrotnicy, 5- detale do mocowania formy na wywrotnicy, 6- elementy podporowe do ustawienia formy na sterowanych automatycznie wspornikach komór przyspieszonego dojrzewania, 7- koła jezdne Rys Przykłady linii o produkcji taśmowej

ceowników 18, 2- żebra usztywniające z płaskowników 100x8mm, 3- zaczep do napędu w linii potokowej, 4- urządzenie do ustawiania formy na

Podobne dokumenty

BUDOWNICTWO I KONSTRUKCJE INŻYNIERSKIE. dr inż. Monika Siewczyńska

BUDOWNICTWO I KONSTRUKCJE INŻYNIERSKIE dr inż. Monika Siewczyńska Plan wykładów 1. Podstawy projektowania 2. Schematy konstrukcyjne 3. Elementy konstrukcji 4. Materiały budowlane 5. Rodzaje konstrukcji