JAK PRZEWIDZIEĆ ZMIANY POGODY?

Transkrypt

1 JAK PRZEWIDZIEĆ ZMIANY POGODY? Obserwacje przyrody pozwalają na przewidywanie zmian pogodowych. Oto - głównie letnie - zwiastuny ładnej pogody (lub jej utrzymania się): Zebrała: pwd. Katarzyna Ambrożkiewicz Rosa wieczorem i rano Mgły wieczorne i nocne rozpływające się rano Wieczorna i nocna wyższa ciepłota w lesie niż na otwartej przestrzeni Pojawiające się latem przed południem kłębiaste pojedyncze chmury, które znikają pod wieczór Wiatry wschodnie latem Jasny, "biały" zachód słońca Biały wschód słońca Jasny wschód księżyca w czasie pełni Wzmagający się po bezwietrznej nocy poranny wiatr zmniejszający się od godzin południowych Spokojna praca pająków i mrówek Wysoki lot jaskółek Pionowe unoszenie się dymu Wieczorne pojawienie się komarów latem Złą pogodę latem wróżą: Czerwony wschód i zachód słońca Blady lub żółty wschód księżyca w czasie pełni "Halo" 1 wokół księżyca i słońca Pojawienie się chmur pierzastych lub "baranków" Wieje wiatr z zachodu Chmury kłębiaste wędrują w innym kierunku, niż wieje wiatr nisko przy ziemi Chmury kłębiaste nie zanikają po południu, lecz się gromadzą Parne powietrze, chmury kłębiaste rosną ku górze, brak wiatru Płożenie się dymu Jaskółki latają nisko Mrówki pracują intensywnie i chowają się Pszczoły spieszą się do uli Ślimaki wpełzają na drzewa i kamienie Bociany ochotnie wychodzą w dużej liczbie na łąki Pająki polują podczas upału Ważki latają nerwowo i nisko Zimowe zapowiedzi mrozu: Osadzanie się "szadzi" na drzewach Wygwieżdżone niebo Wieją wschodnie wiatry

2 Zimowe zapowiedzi opadów śniegu: "Halo" 1 wokół słońca i księżyca Zamglenie powietrza Wieją północno-zachodnie wiatry Powyższe przykłady mogą być czasem mylące; należy brać pod uwagę kilka wspólnie występujących elementów z jednej grupy. Należy też pamiętać o ukształtowaniu terenu i innych lokalnych uwarunkowaniach. Pewnym źródłem wiedzy o pogodzie są chmury: Najwcześniej złą pogodę zapowiadają chmury wysokie, jak Cirrus i Cirrostratus (włókna i pióra - tworzą "halo" 2 wokół słońca, są rodzajem zamglenia; ich zanikanie wróży dobrą pogodę) Deszczonośny Stratus, są to płaskie, niskie chmury, które przekształcając się, już jako Nimbostratus, zwiastują szybkie opady (ten drugi rodzaj chmur, to niskie, piętrzące się i siniejące kłęby) Cumulus wróży ładną pogodę, lecz gdy przeradza się stopniowo w Cumulonimbus zwiastuje gwałtowną burzę, zwłaszcza, gdy przypomina przewężone pośrodku kowadło (pierwsze chmury, to nasze ulubione "kłęby bitej śmietany"; drugie są podobne, lecz sięgają wysoko, ku górze) 1. Mglisty okrąg. 2. Otwarta część "halo" wskazuje kierunek przyjścia deszczu, wielkość kręgu pokazuje, jak szybko ten deszcz się pojawi. Rodzaje chmur 1. Cirrus (Ci) - pierzaste; 2. Cirrocumulus (Cc) - kłębiasto - pierzaste; 3. Cirrostratus (Cs) - warstwowo - pierzaste; 4. Altocumulus (Ac) - średnie kłębiaste; 5. Altostratus (As) - średnie warstwowe; 6. Nimbostratus (Ns) - warstwowe deszczowe; 7. Stratocumulus (Sc) - kłębiasto - warstwowe; 8. Stratus (St) - niskie warstwowe; 9. Cumulus (Cu) - kłębiaste; 10. Cumulonimbus (Cb) - kłębiaste deszczowe. Cirrus Cirrocumulus Cirrostratus

3 Altocumulus Altostratus Nimbostratus Stratus Cumulus Stratocumulus Cumulonimbus

4 ROŚLINY Apteczka ziołowa Podczas wakacji można pokusić się o przygotowanie apteczki ziołowej. Gromadzenie ziół powinno odbywać się zgodnie z kalendarzem zbierania, ale należy uwzględnić anomalie pogodowe powodujące przyspieszenie lub opóźnienie w dojrzewaniu roślin. 1. Przed suszeniem należy opłukać sioła pod bieżącą wodą. Nie zbieramy ziół w pobliżu ruchliwych dróg lub fabryk. 2. Zioła suszymy w ocienionym i przewiewnym miejscu. Rozkładamy rośliny cienkimi warstwami. 3. Po wysuszeniu zioła wkładamy do szczelnych pudełek, chroniących przed wilgocią i światłem, pudełka podpisujemy. Zioła można przechowywać max. 2 lata, gdyż potem tracą swoje lecznicze właściwości. 4. Liście zbieramy dobrze wyrośnięte, zdrowe, tuż przed kwitnieniu rośliny. 5. Całe rośliny zielne zbieramy w okresie pełnego kwitnienia (zdrewniałych łodyg nie zbieramy). 6. Zbieramy same korony kwiatów, uważając, aby nie uszkodzić płatków (gdy ciemnieją tracą swoje właściwości). 7. Owoce zbieramy na początku dojrzewania. Zioła stosujemy w następujących postaciach: 1. Napar suszone zioła zalewamy wrzącą wodą i pozostawiamy pod przykryciem na kilka lub kilkanaście minut. Napar powinien być spożyty w dniu przyrządzenia. 2. Odwar zioła rozdrabniamy, a następnie gotujemy. Odstawiamy na kilka minut. Trzeba spożyć w dniu przyrządzenia. 3. Maceraty wodne wyciągi przygotowywane na zimno. Zioła zalewamy zimną wodą i pozostawiamy na kilka godzin w temperaturze pokojowej. Po przecedzeniu nadaje się do użycia. 4. Sok powstaje w wyniku wyciskania owoców lub innych części roślin. 5. Syrop wyciąg z suszonych lub świeżych ziół gotowanych w roztworze cukru. Babka lancetowata, babka zwyczajna 1. Liście przykłada się na rany i skaleczenia 2. Sok z liści łagodzi ból i obrzęk po ukąszeniu owada 3. Napar i odwar z suszonych liści babki stosujemy przy biegunkach. Przydaje się również do płukania gardła w przypadku nieżytu lub płukania ust w przypadku bólu zęba.

5 Cebula 1. Nacieranie kawałkiem cebuli miejsca ukąszenia owada łagodzi ból i obrzęk. 2. Sok z cebuli to znakomity środek na kaszel i przeziębienie (pokrojona cebulę posypać cukrem i odstawić na kilka godzin). 3. Sok z cebuli wzmaga porost włosów (skórę głowy smarujemy sokiem z cebuli i odrobina soli). 4. Plasterki cebuli położone na czoło łagodzą bóle głowy. 5. Przekrojona cebula odstrasza komary. Czosnek 1. Czosnek pomaga zwalczyć przeziębienie (1-2 ząbki czosnku rozcieramy na miazgę i zjadamy z chlebem z masłem lub pijemy z mlekiem). 2. Kilka ząbków czosnku może być pomocne w przypadku bólu głowy. Dziurawiec 1. Napar z dziurawca (łyżeczkę suszonego ziela zalać szklanką wrzątku, odstawić na minut) wypity przed snem działa jako środek uspokajający. Wypicie po jedzeniu zapobiega wzdęciom. 2. Odwar z dziurawca (2 łyżki zalać 2 szklankami wrzątku i gotować przez 5 minut, odstawić na 10 minut, pić po odcedzeniu) stosowany przed jedzeniem zapobiega wzdęciom i kolkom. Czarna jagoda (borówka czernica)

6 1. Surowe owoce działają przeciwbiegunkowo, regulują proces wypróżniania. 2. Przeciwbiegunkowo działa również odwar z suszonych owoców (łyżkę suszonych jagód zalać szklanką wody i gotować przez 5 minut). Pic po jedzeniu. Podobne działanie ma odwar z liści (łyżkę suszonych liści zalać szklanką wody i gotować 5 minut). 3. Przykładane na skórę rozgniecione owoce niwelują wypryski. Pokrzywa 1. Napar z liści i korzeni stosujemy przy lekkich biegunkach, reumatyzmie, dla oczyszczenia organizmu. Pijemy o zwykle 2-3 razy dziennie. 2. Wywar to skuteczny środek do pielęgnacji włosów przy łupieżu (2-3 łyżki zalewamy wodą, gotujemy 20 minut). 3. Sok z liści pokrzywy, zmieszany z miodem w proporcji 1:10 można pić w przypadku przeziębienia i grypy. Jeżyna 1. Odwar z liści (łyżkę suszu zalać szklanka wody i gotować 3-5 minut) podajemy przy przeziębieniach. 2. Odwar z liści jeżyny jest także pomocny w przypadku wyprysków na skórze. 3. Owoce niedojrzałe działają zapierająco, a dojrzałe przeczyszczająco. Lipa drobnolistna 1. Napar z kwiatów lipy (łyżkę suszu zalać szklanką wrzącej wody i pozostawić na minut, pić w 2-3 porcjach) jest stosowany przy przeziębieniach. Dobrze jest połączyć napar z lipy z sokiem malinowym.

7 Malina 1. Napar z owoców ( 2 łyżki suszonych owoców zalać 0,5 szklanki wrzątku i odstawić pod przykryciem na minut) pijemy przed snem w przypadku przeziębienia. 2. Sok z malin (2-3 łyżki na szklankę gorącej wody lub mleka) stosujemy również przed snem w przeziębieniach. 3. Odwar z liści (2 łyżki suszonych liści zalewamy szklanką wrzątku i gotujemy 5-10 minut) pije się przy biegunkach i stosuje jako okłady pry wypryskach i oparzeniach. Mięta 1. Napar z liści (łyżkę suszu zalewamy szklanką wrzątku, pozostawiamy pod przykryciem na minut) pije się przy bólach brzucha i wzdęciach. Rumianek 1. Napar z kwiatów rumianku (zbieramy wyłącznie kwiaty, których koszyczki są puste w środku) pomaga na bóle żołądka, bóle miesiączkowe, wzdęcia. 2. Stosowany na skórę głowy działa przeciwłupieżowo.

8 Fiołek trójbarwny 1. Odwar (łyżkę suszu zalać 2 szklankami wrzątku, gotować 10 minut) pijemy z miodem 2-3 razy dziennie przy wypryskach, wysypce, trądziku).

9 GRZYBY Przy zbieraniu grzybów najlepiej korzystać z atlasu i dla pewności pokazać swoje zbiory komuś doświadczonemu. Zatrucia grzybami są bardzo groźne i nie należy ich lekceważyć. Zbieramy tylko te grzyby, co do których jesteśmy pewni, że są jadalne lepiej pozostawić w lesie te, które budzą wątpliwości. Warto pamiętać, że: - nie wyrywamy grzybni z podłoża ani nie obcinamy nożem, ale wkręcamy grzyba delikatnie, przytrzymując drugą ręką podłoże, - pozostawiony po grzybie otwór należy przykryć ściółką, - nie należy rozgrzebywać podłoża w poszukiwaniu mniejszych grzybów, - nie należy niszczyć grzybów, nawet niejadalnych, gdyż ich obecność w lesie jest potrzebna, - nie wolno pozostawiać w lesie śmieci one także niszczą grzybnię, - nie wolno zbierać grzybów w rezerwatach i parkach narodowych. Grzyby zbieramy do koszyków nie worków foliowych, w których mogą ulec zaparzeniu czy połamaniu. Przed przygotowaniem potrawy z grzybów należy je dokładnie oczyścić i umyć. Przykłady gatunków śmiertelnie i silnie trujących: Krowiak podwinięty Muchomor plamisty Muchomor jadowity Muchomor sromotnikowy Zasłoniak rudy Piestrzenica kasztanowata

10 ZWIERZĘTA Tropienie to nie tylko szukanie śladów imponującej zwierzyny, jak jeleń czy wilk. To przede wszystkim umiejętność odczytywania wszelkich śladów i wnioskowania z nich. Leśne drogi dostarczyć nam mogą wielu informacji, a ćwiczenia i gry tropicielskie są doskonałym treningiem dla naszych zmysłów.