Raport z konsultacji publicznych projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych i niektórych innych ustaw

Transkrypt

1 Warszawa 24 lutego 2016 r. Raport z konsultacji publicznych projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych i niektórych innych ustaw I. Przedmiot konsultacji publicznych Przedmiotem konsultacji publicznych był projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych i niektórych innych ustaw. Projekt ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady: dyrektywy 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 94 z , str. 65), zwanej dalej dyrektywą klasyczną, oraz dyrektywy 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylającej dyrektywę 2004/17/WE (Dz. Urz. UE L 94 z , str. 243), zwanej dalej dyrektywą sektorową. II. Czas trwania konsultacji i podmioty, które wzięły udział w konsultacji 19 stycznia 2016 r. Ministerstwo Rozwoju skierowało projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych do konsultacji publicznych. Termin konsultacji został wyznaczony na 2 lutego 2016 r. W dniach 11 i 12 lutego br. odbyła się konferencja uzgodnieniowa. Projekt został przekazany do konsultacji następującym podmiotom: Business Centre Club, Europejska Unia Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz Klasy Średniej Unicorn, Forum Związków Zawodowych, Fundacja im. Stefana Batorego, Fundacja Instytutu Rozwoju Regionalnego, Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym, Izba Projektowania Budowlanego, Komitet Polityki Naukowej, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Konferencja Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych, Konferencja Rektorów Zawodowych Szkół Polskich, Krajowa Izba Gospodarcza, Krajowa Rada Izby Architektów RP, Krajowa Rada Spółdzielcza, Kujawsko Pomorska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność 80, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność, Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Polska Akademia Umiejętności, Polska Izba Inżynierów Budownictwa, Polska Izba Ubezpieczeń, 1

2 Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji, Polska Rada Biznesu, Polski Związek Pracodawców Budownictwa, Polski Związek Producentów Kruszyw, Pracodawcy RP, Rada Główna Instytutów Badawczych, Stowarzyszenie - Polski Kongres Drogowy, Śląska Izba Budownictwa, Związek Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa, Związek Rzemiosła Polskiego, Unia Metropolii Polskich, Unia Miasteczek Polskich, Stowarzyszenie Euro-Atlantyckie, Związek Pracodawców Przedsiębiorstw Przemysłu Obronnego i Lotniczego, Polska Izba Producentów na Rzecz Obronności Kraju, Stowarzyszeń Dostawców na Rzecz Służb Mundurowych, Stowarzyszenie Polskiego Przemysłu Lotniczego, Polski Holding Obronny, Polskie Linie Kolejowe, Polskie Koleje Państwowe S.A., Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Fundacja CentrumCSR.PL, Francusko-Polska Izba Gospodarcza, Śląska Izba Architektów, Krajowa Izba Architektów. Uwagi do projektu w terminie poprzedzającym konferencję uzgodnieniową zgłosiły następujące podmioty: PKP, Polskie Linie Kolejowe S.A., Izba Projektowania Budowlanego, Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Podkarpacie, Rada Główna Instytutów Badawczych, Ogólnopolska Izba Gospodarcza Budownictwa, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Unia Miasteczek Polskich, Konwent Dyrektorów Zarządów Dróg Wojewódzkich, Poczta Polska S.A., Polska Izba Ubezpieczeń, Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Fundacja Batorego, Krajowa Izba Producentów Audiowizualnych, Urząd Gminy Zielonki, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Rzeczoznawców i Konsultantów Zamówień Publicznych, InfoKoszt, Usługi Projektowo Kosztorysowe, Polmed, Ogólnopolska Izba Gospodarcza Wyrobów Medycznych, Bank Gospodarstwa Krajowego, Narodowy Bank Polski, Gmina Skawina, Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji, Krajowa Izba Gospodarcza, Stowarzyszenie Kosztorysantów Budowlanych, Stowarzyszenie Filmowców Polskich, GWW Grynhoff i Partnerzy Radcowie Prawni i Doradcy Podatkowi Spółka Partnerska (GWW), Śląska Izba Budownictwa, Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie, Instytut Zmian, Instytut Partnerstwa Publiczno Prywatnego, Światowa Organizacja ds. Zrównoważonego Rozwoju, Polska Izba Inżynierów Budownictwa, Izba Rzemieślnicza w Tarnowie, Krajowa Komisja Budowlana ZRP, Akcja Demokracja, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Polsko Niemiecka Izba Przemysłowo Handlowa reprezentująca Izby Międzynarodowe, Stowarzyszenie Architektów Katolickich Ar-Ka, Grupa Doradcza Sienna, Rada Główna Instytutów Badawczych, Stowarzyszenie Architektów Polskich, Clifford Chance, Spółka Komandytowa, Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Polskie Koleje Państwowe 2

3 S.A., Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości, Śląska Okręgowa Izba Architektów RP, Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej, Pracodawcy RP, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Skanska S.A., Studio Filmowe ZEBRA, SNC-Lavalin Polska Sp. z o.o., Izba Przemysłowo handlowa Inwestorów w Polsce, Ogólnopolska Izba Gospodarki nieruchomościami, Związek Pracodawców Gospodarki Odpadami. III. Opis najważniejszych uwag zgłaszanych w konsultacjach wraz ze stanowiskiem Ministerstwa Rozwoju 1. Definicje - definicja cyklu życia dodanie fazy cyklu życia jaką jest użytkowanie, - definicja etykiety zwracano uwagę, że przepisy materialne nie posługują się tym pojęciem definicję zastąpiono definicją oznakowania. Wprowadzono zmiany definicji uwzględniające zgłaszane uwagi. 2. Wyłączenie tzw. zamówień in house z zakresu stosowania ustawy Istotna część uwag dotyczyła wyłączenia tzw. zamówień in house z zakresu regulacji ustawy. Najważniejsze argumenty przeciwko wprowadzeniem zamówień in-house: przepisy dot. zamówień in-house mają charakter fakultatywny i nie muszą być wdrażane do prawa krajowego zamówienie in-house narusza zasady konkurencji zamówienia in-house w praktyce może doprowadzić do likwidacji prywatnego rynku usług użyteczności publicznej i w usług informatycznych dla sektora informatycznego zamówienia in-house zablokują rozwój polskich firm i zwolnienia pracowników realizacja usług na rynku konkurencyjnym jest tańsza, nie ma dotacji itp. Postulaty: nie wdrażać przepisów o zamówieniach in-house Najważniejsze argumenty za wprowadzeniem zamówień in-house: zamówienie in-house jest przewidziane w dyrektywach uniknięcie procedur przetargowych pozwala na racjonalne gospodarowanie mieniem komunalnym samorządy nie dysponują odpowiednim instrumentarium nadzoru i regulowania niektórych usług, efektywniej jest zatem powierzyć ich wykonywanie podmiotom należącym do samorządu (np. w odpadach) realizacja usług w ramach in-house jest tańsza 3

4 Postulaty: wiernie wdrożyć przepisy dyrektyw (przede wszystkim próg 80% działalności) W związku z licznymi uwagami dotyczącymi tej kwestii, zaproponowano nowe rozwiązanie dotyczące tzw. zamówień in-house wprowadzenie wyłaczenia in house jako przesłanki udzielenia zamówienia z wolnej ręki. Z jednej strony zapewniłoby to możliwość bezprzetargowego zlecania zadań, a z drugiej strony pozwoliłoby na szerszą kontrolę prawidłowości udzielania tych zamówień (ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy z wolnej ręki, możliwość ewentualnego odwołania od decyzji o skorzystania z trybu z wolnej ręki w trybie odwoławczym przez innych uczestników rynku, jawność umowy i warunków wykonania zamówienia). 3. Zasady dotyczące stosowania przepisów właściwych w przypadku łączenia różnych rodzajów zamówień i ich dzielenia (projektowany art. 5b i następne) Wskazywano na konieczność doprecyzowania przepisów dotyczących reguł kolizyjnych w przypadku łączenia lub dzielenia różnych rodzajów zamówień (projektowany art. 5b i następne). W wyniku uwag doprecyzowano brzmienie przepisów regulujących tę kwestię. 4. Elektronizacja procedur zamówień publicznych w zakresie komunikacji z wykonawcami (projektowany art. 10 a i następne) Zgłaszano uwagi dotyczące przepisów regulujących elektronizację procedur (art. 10a i następne projektu) wskazujące m.in. na rozszerzenie możliwości składania ofert również z użyciem innych środków komunikacji elektronicznej, nie tylko profilu nabywcy, analogiczne uwagi dotyczyły publikacji ogłoszeń. W związku ze zmianą koncepcji dotyczącej elektronizacji zamówień publicznych wprowadzono nowe przepisy, zgodnie z propozycją Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Biorąc pod uwagę termin implementacji ww. dyrektyw, który upływa w dniu 18 kwietnia 2016 r., a tym samym konieczność jak najszybszego zakończenia prac nad wdrożeniem ich do polskiego porządku prawnego zaproponowano implementację przepisów dyrektyw wprowadzających obowiązkową komunikację elektroniczną między wykonawcą i zamawiającym tylko w zakresie niezbędnym i przewidzianym w tych przepisach. Oznacza to rezygnację na ten moment z przyjętej do tej pory koncepcji dokonania kompleksowej elektronizacji zamówień publicznych, polegającej na wprowadzeniu do polskiego porządku prawnego zaawansowanych zmian umożliwiających korzystanie z narzędzi elektronicznych w procesie udzielania zamówień, tj. stworzenia elektronicznej platformy zamówień publicznych e-zamówienia, na której znajdowałby się Biuletyn Zamówień oraz profil nabywcy i aukcje elektroniczne oraz przyjęciu założenia, że komunikacja pomiędzy zamawiającym a 4

5 wykonawcą, a także składanie ofert i wniosków oraz publikowanie ogłoszeń odbywa się przy użyciu profilu nabywcy. W związku powyższym zastąpiono odniesienia do profilu nabywcy oraz platformy e- Zamówienia elektronicznymi środkami komunikacji w rozumieniu dyrektyw. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia, zamiast na profilu nabywcy, byłaby udostępniana przez zamawiającego na stronie internetowej bez wskazywania, że ma to być strona zamawiającego. W związku z rezygnacją z budowy Biuletynu Zamówień, będącego repozytorium wszystkich ogłoszeń dotyczących zamówień udzielanych przez polskich zamawiających, ogłoszenia natomiast będą publikowane na dotychczas obowiązujących zasadach. 5. Zespół projektowy (projektowany art. 20a) Kwestionowano zasadność wprowadzenia projektowanego rozwiązania lub wskazywano, że dla zapewnienie celu w jakim powołany jest zespół konieczne jest również wprowadzenie zmian organizacji pracy zamawiających. W przypadku poparcia rozwiązania zwracano uwagę na konieczność zmiany nazwy zespołu. W opinii Ministerstwa Rozwoju wprowadzenie projektowanego rozwiązania jest zasadne. Głównym celem projektowanego rozwiązania jest silniejsze powiązanie odpowiedzialności za postępowanie o udzielenie zamówienia z odpowiedzialnością za prawidłowe wykonanie zamówienia. Bez tego rozwiązania ważne rozwiązania dotyczące np. upowszechnienia kryteriów pozacenowych, w praktyce mogą nie być w pełni efektywne. Argumentem przeciwko wprowadzeniu tego rozwiązania nie może być konieczność zmian organizacyjnych u zamawiających oraz sposobu organizacji procedur udzielania zamówień publicznych. Podjęto decyzję o podnisieniu progu wartości zamówień w przypadku których powołanie zespołu będzie obowiązkowe do euro. 6. Wymóg zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w warunkach wskazanych w art. 22 Kodeksu pracy Wskazywano, że jest to obowiązek zbyt daleko idący w stosunku do obowiązków wynikających z wdrażanych dyrektyw, skutkować będzie automatyzmem i wymaganiem umów o pracę w każdym przypadku. Podnoszona była również argumentacja dotycząca niezgodności z prawem UE oraz zasadą wolności gospodarczej. Wprowadzane rozwiązania mają na celu poprawę sytuacji de facto pracowników na rynku i promowanie zatrudnienia na umowę o pracę, a także eliminację zachowań zmierzających do obchodzenia przepisów prawa pracy. Stanowi narzędzie realizacji polityki państwa w tym zakresie. 5

6 7. Przesłanki wykluczenia Wskazywano na zbyt duży zakres uznaniowości zamawiającego, szczególnie w przypadku przesłanek fakultatywnych. Zwracano uwagę na nieprecyzyjne sformowanie przesłanek i pojęcia niedostosowane do polskiego porządku prawnego. Główne postulaty sprowadzały się do zawężenia przesłanek wykluczenia. Przepis regulujący przesłanki wykluczenia został doprecyzowany. Należy jednocześnie podkreślić, że fakultatywne przesłanki wykluczenia są rozwiązaniem wskazanym w dyrektywach. 8. Procedura odwrócona (art. 24aa projektu) Wskazywano, że procedura odwrócona, zgodnie z dyrektywami powinna dotyczyć jedynie przetargów nieograniczonych. Podnoszono także, że nie przewidziano zapisów, regulujących sytuację, gdy okaże się, że wykonawca badany w zakresie spełniania warunków udziału w postępowaniu, po wyborze nie spełnia warunków. Przepis został doprecyzowany i ograniczony jedynie do przetargu nieograniczonego. 9. Jednolity dokument zamówienia Wskazywano, że konieczne jest uzupełnienie regulacji o m.in.: - wskazanie daty wykazywania spełniania warunków lub braku podstaw wykluczenia, - wskazanie konsekwencji sytuacji, w której wybrany wykonawca nie przedstawi wymaganych dokumentów lub z dokumentów tych nie będzie wynikało, że spełnia on wymagane warunki, - doprecyzowanie, że w przypadku podmiotów trzecich, na zasoby których wykonawca się powołuje, weryfikacja dotyczy tylko warunków, dla spełnienia których wykonawca posługuje się zasobami podmiotu trzeciego, a nie o wszystkich warunków, które zamawiający postawił wykonawcom ubiegającym się o udział w zamówieniu, - w sytuacji, gdy dokumenty składane są po wyborze oferty najkorzystniejszej - wykonawcy powinni mieć zapewniony minimalny czas na skompletowanie dokumentów. Dlatego należy zakreślić minimalny czas na złożenie dokumentów w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, - wskazanie, że jednolity dokument składa się z wykorzystaniem formularza UE. Ponadto wskazywano na wprowadzenie obowiązku składania jednolitego dokumentu zamówienia tylko w przypadku zamówień o wartości równej lub większej niż określona w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy PZP. Uszczegółowiono regulację dotyczącą jednolitego dokumenty zamówieniu określając m.in. wymóg przedkładania ww. dokumentu tylko do postępowań dotyczących zamówień, których wartość jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie 6

7 art. 11 ust. 8, zasady w przypadku korzystania z potencjału podmiotów trzecich oraz wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie, uzupełniania złożonych dokumentów, określenia daty, na którą dokumenty powinny być ważne. 10. Regulacje dotyczące warunków udziału w postępowaniu Wskazywano na konieczność uporządkowania i doprecyzowania przepisów. Przepisy regulujące warunki udziału w postępowaniu zostały doprecyzowane. 11. Rażąco niska cena lub koszt (projektowany art. 90) Wskazywano na konieczność umożliwienia zestawiania cen ofert z kwotą jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, o której mowa w art. 86 ust. 3 ustawy PZP, która odzwierciedla poziom planowanego wydatku zamawiającego na sfinansowanie zamówienia. Ponadto wskazywano, że w nowelizowanej ustawie Pzp wprowadzone zmiany nie rozwiązały problemu nie uwzględniania cen wszystkich składanych ofert. Doprecyzowano przepis art. 90 w zakresie rażąco niskiej ceny. 12. Wprowadzenie zasady, że kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert lub kryterium o wadze przekraczającej 40%, jeżeli przedmiot zamówienia ma ustalone standardy jakościowe (projektowany art. 91 ust. 2a) Wskazywano, że rozwiązanie stanowi ryzyko podniesienia kosztów zamówień publicznych. Rozwiązanie może wpłynąć negatywnie na rynek zamówień zamawiający nie będą w stanie precyzyjnie określić kryteriów, którym trzeba będzie nadać wskazaną w projekcie wagę w kryteriach oceny ofert, natomiast wykonawcy przy tak niskiej wartości kryterium ceny mogą błędnie szacować ryzyka i przeszacowywać lub niedoszacowywać wartość ofert. Celem ustalenia wagi kryterium ceny na poziomie maksymalnie 40% jest upowszechnienie stosowania kryteriów pozacenowych. Zwiększenie znaczenia kryteriów pozacenowych jest jednym z postulatów, które najczęściej pojawiają się w konsultacjach publicznych dotyczących funkcjonowania systemu zamówień publicznych. 13. Informowanie wykonawców o podjętych decyzjach w postępowaniu (projektowany art. 92) Wskazywano, ż projekt przewiduje zróżnicowane informowanie o wynikach postępowania. W szczególności o wykluczeniu lub odrzuceniu oferty informuje się jedynie wykonawcę, którego wykluczono lub którego ofertę odrzucono. Proponowano ujednolicenie zakresu informacji przekazywanych wszystkim wykonawcom o sytuacji prawnej i faktycznej wszystkich 7

8 wykonawców, z zastrzeżeniem, że zamawiający może nie ujawnić części informacji jeżeli ich ujawnienie mogłoby utrudnić stosowanie przepisów prawa lub byłoby sprzeczne z interesem publicznym, lub mogłoby szkodzić zgodnym z prawem interesom handlowym wykonawców, lub mogłoby zaszkodzić konkurencji pomiędzy nimi. Ujednolicono zasady dotyczące informowania wykonawców o podjętych decyzjach w postępowaniu. 14. Zmiany umowy i jej rozwiązanie (projektowany art. 144 i 145) Wskazywano na konieczność doprecyzowania przepisów dotyczących zmiany i rozwiązania umowy. Doprecyzowano przepisy dotyczące zmiany umowy i jej rozwiązania. 8