UKRAINA. Przewodnik dla przedsibiorców. Wydanie czwarte rozszerzone

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "UKRAINA. Przewodnik dla przedsibiorców. Wydanie czwarte rozszerzone"

Transkrypt

1 UKRAINA Przewodnik dla przedsibiorców Wydanie czwarte rozszerzone Biuro Promocji Inwestycji i Technologii Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Przemysłowego Publikacja wydana pod patronatem Ministerstwa Gospodarki i Pracy Warszawa, padziernik 2004

2 Wszelkie przedstawione w niniejszej publikacji okrelenia i sdy w aden sposób nie odzwierciedlaj opinii Sekretariatu UNIDO na temat statusu prawnego jakiego kraju, terytorium, miasta, obszaru, rzdu lub granic danego kraju. Wymienianie nazw firm i produktów nie oznacza, e s one popierane przez UNIDO. Copyrights by: UNIDO ITPO Warszawa 2004 Wydawca: UNIDO ITPO Warszawa Al. Niepodległoci 186; Warszawa tel.: (+48-22) , ; fax: ips-waw@unido.pl Opracowanie i redakcja: Julita Urbanowska, Wojciech Oniszczuk (wydanie III), Henryk Borko (wydanie IV) Zdjcia na okładce: FORUM Polska Agencja Fotografów, Warszawa

3 UKRAINA - Przewodnik dla przedsibiorców 3 PRZEDMOWA UKRAINA - przewodnik dla przedsibiorców, była pierwsz publikacj warszawskiego Biura UNIDO opracowan dla potrzeb rozwoju handlu i współpracy przemysłowej z wybranymi krajami Europy rodkowo-wschodniej i Wspólnoty Niepodległych Pastw. Obecne, czwarte wydanie przewodnika, zostało uaktualnione i wzbogacone o nowe informacje. Jako ródło wiedzy o poszczególnych sektorach ukraiskiej gospodarki, systemie finansowym i podatkowym, przekształceniach strukturalnych, prawodawstwie, warunkach inwestowania i prowadzenia działalnoci gospodarczej - przewodnik ten moe słuy nie tylko przedsibiorcom, lecz równie pracownikom naukowym, studentom, politykom i działaczom samorzdowym. Przewodnik w szerokim zakresie wykorzystuje materiały Wydziału Ekonomiczno- Handlowego (WEH) Ambasady RP w Kijowie, regularnie publikowane na stronie internetowej Biuro UNIDO składa podzikowanie pani Annie Skowroskiej-Łuczyskiej, Kierownikowi WEH, Ministrowi Pełnomocnemu - Radcy Handlowemu i pani dr Marii Bogackiej, I Sekretarzowi, za pomoc w przygotowaniu ksiki. Wyrazy wdzicznoci kierujemy do pana Konsula Michała Uziembło z Wydziału Ekonomiczno-Handlowego Konsulatu Generalnego RP we Lwowie za szereg cennych rad i wskazówek. Za przychylno, yczliw pomoc i współprac serdecznie dzikujemy pracownikom Departamentu Midzynarodowej Współpracy Dwustronnej oraz Departamentu Inwestycji Zagranicznych i Promocji Gospodarczej MGiP, pracownikom KUKE S.A., MSWiA, Centrum Informacji Rynkowej IKC HZ oraz Polsko-Ukraiskiej Izby Gospodarczej. Za pomoc w aktualizacji przewodnika podzikowania składamy panu Bogdanowi Adamowiczowi, Dyrektorowi Wykonawczemu Kredyt Banku (Ukraina) S.A., pani Małgorzacie Sosnowskiej z Centrali Banku Pekao S.A. i panu Adamowi Grzeli - Prezesowi Banku Pekao (Ukraina) Ltd., a take pani Swietłanie Gieninej z Midzynarodowego Stowarzyszenia Przedsibiorców Polskich na Ukrainie i pani Graynie Dzwonkowskiej z Instytutu Integracji Europejskiej w Rzeszowie. W przygotowanie przewodnika istotny wkład wnieli take specjalici z Zakładu Midzynarodowej Współpracy Produkcyjnej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, kierowanego przez prof. dr hab. Kazimierza Starzyka. Czwarte wydanie przewodnika, tak jak wszystkie publikacje Biura UNIDO, zostało zamieszczone w witrynie warszawskiego Biura UNIDO ( która zawiera m.in. informacje o organizowanych przez Biuro przedsiwziciach promocyjnych i szkoleniach oraz ofertach współpracy na rynkach wschodnich.

4 4 Przedmowa W latach w serii przewodników o rynkach wschodnich ukazały si: Ukraina przewodnik dla przedsibiorców trzy wydania (2001, 2002, 2003) Białoru przewodnik dla przedsibiorców trzy wydania (2001, 2002, 2003) Kazachstan przewodnik dla przedsibiorców trzy wydania (2001, 2002, 2003) Bułgaria przewodnik dla przedsibiorców dwa wydania (2002, 2003) Uzbekistan przewodnik dla przedsibiorców dwa wydania (2002, 2003) Azerbejdan przewodnik dla przedsibiorców dwa wydania (2002, 2003) Mołdowa przewodnik dla przedsibiorców dwa wydania (2002, 2003) Litwa przewodnik dla przedsibiorców I wydanie (2003) Rosja przewodnik dla przedsibiorców I wydanie (2003) Łotwa przewodnik dla przedsibiorców I wydanie (2003) w 2004 roku ukazały si: Litwa przewodnik dla przedsibiorców II wydanie Rosja przewodnik dla przedsibiorców II wydanie Łotwa przewodnik dla przedsibiorców II wydanie Bułgaria przewodnik dla przedsibiorców III wydanie Uzbekistan przewodnik dla przedsibiorców III wydanie Azerbejdan przewodnik dla przedsibiorców III wydanie Ukraina przewodnik dla przedsibiorców IV wydanie Białoru przewodnik dla przedsibiorców IV wydanie Kazachstan przewodnik dla przedsibiorców IV wydanie Mołdowa przewodnik dla przedsibiorców III wydanie Wszystkie pozycje s dostpne w wersji elektronicznej na stronie internetowej Biura UNIDO w Warszawie:

5 UKRAINA - Przewodnik dla przedsibiorców 5 SPIS TRECI I. INFORMACJE OGÓLNE...9 Połoenie i klimat...9 Ludno i jzyk Zasoby naturalne i surowce energetyczne Ustrój polityczny i podział administracyjny Sdownictwo II. UWARUNKOWANIA GEOPOLITYCZNE...17 Kraje rodkowej Europy Ukraina a Unia Europejska Basen Morza Czarnego Region kaukaski Ukraina a Rosja Członkostwo w organizacjach midzynarodowych III. GOSPODARKA...23 Informacje ogólne i prognozy Rynek pracy Płace i dochody społeczestwa Potencjał badawczo-naukowy Rolnictwo Przemysł Energetyka Transport Budownictwo Telekomunikacja i komputeryzacja Ochrona rodowiska Turystyka IV. PRZEKSZTAŁCENIA STRUKTURALNE...54 Informacje ogólne Prywatyzacja zakładów przemysłowych Prywatyzacja gruntów Fundusz Majtku Pastwa (FMP) Metody prywatyzacji V. FINANSE...60 Budet Bilans płatniczy Wydatki na opiek społeczn Reforma emerytalna Sektor bankowy Narodowy Bank Ukrainy Banki komercyjne Midzynarodowa pomoc finansowa Rynek kapitałowy Rynek ubezpiecze Kredyty zagraniczne dla podmiotów ukraiskich Rzdowe gwarancje dla kredytów zagranicznych... 80

6 6 Spis treci VI. SYSTEM PODATKOWY...82 Podatki powszechne Podatki lokalne Rozliczenia z urzdem podatkowym VII. OCHRONA PRAW WŁASNOCI...98 Własno ziemi Ochrona własnoci intelektualnej Ochrona znaku towarowego Własno jako zabezpieczenie kredytu VIII. DZIAŁALNO GOSPODARCZA Podstawy prawne działalnoci gospodarczej Tworzenie i funkcjonowanie przedsibiorstw Zasady działalnoci gospodarczej Licencje i koncesje Działalno firm z udziałem kapitału zagranicznego Zakładanie spółki z udziałem kapitału zagranicznego Weryfikacja ukraiskiego partnera Rejestracja spółki Rejestracja przedstawicielstwa zagranicznej osoby prawnej Zabezpieczenie wykonania zobowiza Załoenie rachunku bankowego Zatrudnianie pracowników Bankructwo i likwidacja spółki Ochrona konkurencji i konsumenta Ksigowo i kontrola rachunkowa Przetargi publiczne IX. HANDEL ZAGRANICZNY Polityka gospodarcza Prawo dewizowe Ramy prawne Transakcje barterowe Umowy i kontrakty w handlu zagranicznym Sankcje i tryb ułatwiony Instrumenty kontroli handlu zagranicznego Instrumenty ochrony rodzimej produkcji Produkcja z surowca powierzonego Certyfikacja wiadectwo pochodzenia towaru Cła i polityka celna Ustalanie wartoci celnej Odprawa celna towarów Tranzyt i odprawa warunkowa Składy celne Giełdy towarowe Struktura towarowa handlu zagranicznego Struktura geograficzna eksportu i importu

7 UKRAINA - Przewodnik dla przedsibiorców 7 X. INWESTYCJE ZAGRANICZNE Podstawy prawne Ochrona inwestycji Struktura instytucjonalna Formy inwestowania Transfer zysków i kontrola dewizowa Specjalne strefy ekonomiczne Klimat inwestycyjny Przeszkody hamujce napływ inwestycji Bezporednie inwestycje zagraniczne na Ukrainie Midzynarodowe i lokalne sieci handlowe na Ukrainie XI. WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA Z POLSK Prawno - traktatowe uregulowania współpracy z Polsk Wymiana handlowa Zmiany zasad wymiany handlowej z Ukrain w zwizku z przystpieniem Polski do UE. 202 Polskie inwestycje na Ukrainie Bariery i perspektywy współpracy Ryzyko handlowe Ubezpieczenia kredytów eksportowych oferowane przez KUKE SA Działalno Ministerstwa Gospodarki i Pracy w zakresie promocji eksportu Usługi bankowe dla polskich eksporterów Polsko-ukraiskie spotkania, konferencje i imprezy gospodarcze Współpraca transgraniczna Instytucje i organizacje zaangaowane w rozwój współpracy XII. MIESZKA NA UKRAINIE Status obcokrajowca Przekraczanie granicy Podróowanie Mieszkania Hotele Opieka zdrowotna Rekreacja i turystyka XIII. ZAŁCZNIKI XIV. BIBLIOGRAFIA...315

8 8 Spis treci SPIS TABEL: Tabela 1. Podstawowe wskaniki ekonomiczne w latach Tabela 2. Struktura produktu krajowego brutto w latach Tabela 3. Ryzyko inwestycyjne ranking krajów WNP...26 Tabela 4. Zmiany dochodów pieninych ludnoci w latach Tabela 5. Wyniki przetargu na sprzeda zakładów energetycznych...39 Tabela 6. Przedsibiorstwa tworzone z udziałem Ukrtelekomu...48 Tabela 7. Bilans obrotów handlowych Ukrainy w latach (mln USD)...62 Tabela 8. Kroczce progi kapitałowe dla banków komercyjnych...67 Tabela 9. Ukraiski rynek kredytowo-depozytowy (wrzesie 2004 r.)...73 Tabela 10. Obroty handlu zagranicznego Ukrainy w latach Tabela 11. Zmiany zasad wwozu na Ukrain waluty obcej, czeków i metali szlachetnych przez osoby fizyczne Tabela 12. Okrelanie wartoci celnej w zalenoci od warunków dostawy Tabela 13. Opłata od rodków transportu przekraczajcych granic Ukrainy Tabela 14. Napływ bezporednich inwestycji zagranicznych (BIZ) na Ukrain Tabela 15. Struktura geograficzna bezporednich inwestycji zagranicznych Tabela 16. Polsko-ukraiska wymiana towarowa w latach Tabela 17. Najwaniejsze pozycje w handlu Polski z Ukrain w 2003 roku Tabela 18. Struktura eksportu Ukrainy do Polski w latach (według sekcji) Tabela 19. Struktura importu Polski z Ukrainy w latach (według sekcji) WYKRESY I MAPY: Ukraina mapa fizyczna...9 Pogldowa mapa Ukrainy...11 Rysunek 1. Porównanie dynamiki PKB Ukrainy na tle innych krajów...24 Rysunek 2. Rezerwy walutowe Ukrainy w latach (mln USD)...63 Rysunek 3. Dynamika kursu UAH/USD...70 Rysunek 4. Struktura towarowa eksportu w 2003 roku Rysunek 5. Struktura towarowa importu w 2003 roku Rysunek 6. Struktura geograficzna eksportu Ukrainy Rysunek 7. Struktura geograficzna importu Ukrainy Rysunek 8. Struktura polskich inwestycji na Ukrainie w 2003 roku...206

9 UKRAINA - Przewodnik dla przedsibiorców 9 I. INFORMACJE OGÓLNE Połoenie i klimat Ukraina jest najwikszym, po Rosji, pastwem europejskim. Jej terytorium wynosi 603,7 tys. km 2, co stanowi 5,7 % powierzchni Europy i 0,44 % terytorium wiata. Otacza j siedem pastw: na północy Białoru, na północnym wschodzie Rosja, na zachodzie Polska, Słowacja i Wgry, od południowego zachodu graniczy z Rumuni i Mołdow. Południow granic s morza: Azowskie i Czarne. Pozwala to na okrelenie połoenia Ukrainy jako wyjtkowo sprzyjajcego nawizywaniu wszechstronnych i owocnych midzynarodowych kontaktów gospodarczych. Ukraina mapa fizyczna Przewaajc cz powierzchni zajmuj niziny (Czarnomorska, Naddnieprzaska, Poleska) i wyyny (Wołyska, Podolska, Doniecka). Jedyne pasma górskie to Karpaty Wschodnie z najwyszym szczytem Howerl (2061 m) w pamie Czarnohory na południowym zachodzie i Góry Krymskie, z najwyszymi szczytami: Roman-Kosz (1545 m) i Czatyrdah (1525 m) na południu kraju. Główne rzeki to Dniepr i Dniestr.

10 10 I. Informacje ogólne Ukraina ma take dostp do Dunaju, który zapewnia jej połczenie z krajami Europy rodkowej. Dogodne połoenie jest wanym atutem Ukrainy, stwarzajcym szans jej dynamicznego rozwoju. Klimat jest umiarkowanie kontynentalny, z wyjtkiem Półwyspu Krymskiego, gdzie zbliony jest do ródziemnomorskiego. rednia temperatura stycznia wynosi - 6 C a lipca 20 C; opady odpowiednio 58 i 91 mm. Rolinno jest typowa dla stepów i lasostepów, z wyjtkiem Polesia, gdzie przewaa rolinno charakterystyczna dla terenów podmokłych. Lasy mieszane pokrywaj 14 % powierzchni kraju. Naturalna fauna i flora zachowała si jedynie w obrbie parków narodowych, z których najwiksze to: Czarnomorski Park Narodowy, Poleski Park Narodowy, Jałtaski Park Narodowy, Karpacki Park Narodowy i Park Narodowy Askania Nova. Ludno i jzyk Według danych z sierpnia 2004 roku, liczba ludnoci Ukrainy wynosi tys., z czego tys. (67,6 %) zamieszkiwało w miastach, a tys.(32,4 %) na wsi. W cigu ostatnich 8 lat ( ) liczba ludnoci Ukrainy zmniejszyła si o ponad 3,1 mln osób. Ujemny przyrost naturalny jest wynikiem spadajcej liczby urodze, wzrostu miertelnoci oraz trudnej sytuacji gospodarczej. rednia długo ycia mczyzn obniyła si z 62,7 lat w roku 2000 do 60,3 w roku W tym samym okresie spadła równie rednia długo ycia kobiet z 73,5 lat do 71,7. Wanym zjawiskiem demograficznym na Ukrainie jest migracja ludnoci. Najwicej osób opuszcza Obwód Ługaski, Dniepropietrowski, Równeski, Zakarpacki i Charkowski kierujc si przede wszystkim do Kijowa, Odessy, Doniecka oraz Autonomicznej Republiki Krym 1. Ludno narodowoci ukraiskiej stanowi 77,8 % 2 społeczestwa. Rosjanie stanowi 17,3 %, Białorusini 0,6 %, Mołdawianie 0,5 %, Tatarzy Krymscy 0,5 %, Bułgarzy 0,4 %, Polacy 0,3 % (tj. 144 tys.), ydzi 0,2 %. Pomimo, e do narodowoci ukraiskiej przyznaje si 73 % społeczestwa, tylko 39,1 % mieszkaców Ukrainy posługuje si na co dzie wyłcznie jzykiem ukraiskim. Prawie tyle samo, bo 36 % (a w grupie do lat 22 a 47,4 %), posługuje si wyłcznie rosyjskim, za obu jzykami 24,8 %. 1 Według danych Pastwowego Komitetu Statystyki Ukrainy za pierwsze półrocze 2004 roku ( 2 Pastwowy Komitet Statystyki Ukrainy (dane spisu powszechnego z 2001 roku).

11 UKRAINA - Przewodnik dla przedsibiorców 11 Pogldowa mapa Ukrainy ródło: Instytut Geodezji i Kartografii, Warszawa Emigracja ukraiska liczy około 7,5 miliona, w tym 4,4 miliona mieszka w Federacji Rosyjskiej. Stolic Ukrainy jest Kijów liczcy 2,61 mln mieszkaców. Inne due miasta, liczce powyej miliona mieszkaców, to: Charków, Dniepropietrowsk, Donieck i Odessa. Od 1991 roku oficjalnym jzykiem urzdowym jest ukraiski, z wyjtkiem Krymu, najwikszego skupiska mniejszoci rosyjskiej, gdzie oficjalnym jzykiem pozostał rosyjski. Ponadto uywanymi jzykami s: rosyjski, białoruski, rumuski, polski i wgierski.

12 12 I. Informacje ogólne Zasoby naturalne i surowce energetyczne Ukraina posiada niezwykle bogate zasoby surowców. Najwaniejsze z nich to złoa wgla kamiennego i brunatnego (Zagłbie Donieckie) oraz rudy metali: elaza, manganu, tytanu, rtci, aluminium i niklu. Sporód pozostałych surowców najwiksze s złoa siarki, potasu, soli kamiennej, fosforytów, kaolinu, grafitu, nefelinu (do produkcji sody) i ałunitu (do produkcji potasu). Czynnych jest 8 tysicy kopal, w których wydobywa si 80 rodzajów surowców. Waniejsze złoa gazu ziemnego i ropy naftowej znajduj si na Podkarpaciu, w okolicach Doniecka i na Krymie. Wydobycie ropy naftowej pokrywa jednak tylko około 10 %, a gazu ziemnego 20 % krajowego zapotrzebowania. Złoa naturalnego wosku ziemnego znajduj si w okolicach Borysławia. Na Podkarpaciu i w basenie Donieckim wystpuj pokłady soli kamiennej i soli potasowych. Ukraina zasobna jest w ródła wód mineralnych. Doskonałe wody lecznicze znajduj si w okolicach Lwowa (Truskawiec) i w innych uzdrowiskach (Winnica, ytomierz, Biała Cerkiew, Połtawa, Charków). Miejscowoci uzdrowiskowe nad Morzem Czarnym i Azowskim słyn z leczniczych kpieli błotnych. Ustrój polityczny i podział administracyjny 3 Ukraina, wchodzca od grudnia 1922 roku w skład ZSRR, 16 lipca 1990 roku ogłosiła suwerenno 4. Po moskiewskim puczu, 24 sierpnia 1991 roku zdelegalizowano parti komunistyczn (ponownie zalegalizowano j w 1993 roku). Latem 1991 roku wybrano pierwszego prezydenta niepodległej Ukrainy Leonida Krawczuka. Władz wykonawcz powierzono Radzie Ministrów pod przewodnictwem premiera, którym został Leonid Kuczma. W marcu 1994 roku odbyły si pierwsze wolne wybory parlamentarne. Do urn poszło 75 % obywateli, którzy wybrali nowy parlament składajcy si z partii centrowych, narodowych, demokratycznych i komunistycznych. Kamieniem milowym było uchwalenie w dniu 28 czerwca 1996 roku nowej Konstytucji, w której: okrelono Ukrain jako pastwo demokratyczne, praworzdne i opiekucze, wprowadzono podział władz na ustawodawcz, wykonawcz i sdownicz, uznano własno prywatn, w tym równie własno prywatn ziemi, zapewniono prawn ochron własnoci i odszkodowanie w przypadku wywłaszczenia, obcokrajowcom zamieszkałym na Ukrainie zagwarantowano te same prawa i swobody, co obywatelom ukraiskim, 3 Podrozdział zaktualizowany w lutym 2005 roku. 4 Polska była pierwszym krajem, który uznał suwerenno Ukrainy.

13 UKRAINA - Przewodnik dla przedsibiorców 13 zagwarantowano rekompensaty za straty bdce skutkiem bezprawnych działa władz lub urzdników pastwowych, uznano wano aktów prawnych od momentu ich publikacji, zabroniono wydawania przepisów prawnych ze wsteczn moc działania, zapewniono prawo odwołania si od decyzji władz lub urzdników pastwowych do sdu. Ukraina jest republik prezydenck. Głow pastwa jest prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na picioletni kadencj. Jest on najwysz instancj w strukturach władzy wykonawczej: mianuje rzd (parlament zatwierdza jedynie kandydata na premiera), prezesa Narodowego Banku Ukrainy, prezesa Funduszu Własnoci Pastwa i innych władz centralnych (prokuratury, administracji podatkowej, słuby bezpieczestwa), a take szefów administracji obwodowych. Prezydent stoi na czele sił zbrojnych, moe wnosi i wetowa projekty ustaw. W czerwcu 1994 roku w wyborach prezydenckich zwyciył Leonid Kuczma, wybrany ponownie w 1999 roku. Niezwykle burzliwy przebieg miały wybory prezydenckie w 2004 roku. W wyniku pierwszej tury głosowania, która odbyła si 31 padziernika, wyłonionych zostało dwóch kandydatów popierany przez prezydenta Kuczm, urzdujcy premier Wiktor Janukowycz oraz lider opozycji, były premier Wiktor Juszczenko. Druga tura wyborów odbyła si 21 listopada, a po jej zakoczeniu Centralna Komisja Wyborcza ogłosiła zwycistwo Wiktora Janukowycza. Wyniku wyborów nie uznała opozycja dysponujca dowodami licznych naduy i fałszerstw wyborczych. Od 22 listopada w Kijowie i innych ukraiskich miastach (głównie w zachodniej i północnej Ukrainie) rozpoczły si masowe demonstracje zwolenników Wiktora Juszczenki domagajcych si uniewanienia wyniku wyborów. Protesty, które trwały nieprzerwanie do 9 grudnia, stanowiły jednoczenie pierwszy tak masowy wyraz poparcia ukraiskiego społeczestwa dla rzeczywistej demokratyzacji ycia politycznego. Doprowadziły one do decyzji o powtórzeniu drugiej tury wyborów, zyskujc miano pomaraczowej rewolucji. W powtórzonej drugiej turze w dniu 26 grudnia Wiktor Juszczenko pokonał Wiktora Janukowycza uzyskujc 52 % głosów, podczas gdy jego rywal zebrał 44,2 % głosów. Na czele rzdu stoi premier mianowany przez prezydenta i zatwierdzany przez Rad Najwysz. W lutym 2005 roku premierem ukraiskiego rzdu została Julia Tymoszenko. Władze lokalne, zarówno obwodowe, jak i rejonowe, s mianowane przez organa władzy centralnej. Lokalny samorzd jest reprezentowany przez demokratycznie wybierane Rady.

14 14 I. Informacje ogólne Istniej trzy instytucje o charakterze doradczym: Narodowa Rada Bezpieczestwa i Obrony, utworzona w 1992 roku, Administracja Prezydencka i Rada Regionów powołana w 1994 roku, składajca si z gubernatorów poszczególnych obwodów oraz prezydentów dwóch miast: Kijowa i Sewastopola. Władz ustawodawcz sprawuje Rada Najwysza (Werhowna Rada) jednoizbowy parlament składajcy si z 450 deputowanych, wybieranych na 4-letni kadencj. Rada uchwala ustawy, ratyfikuje midzynarodowe umowy i traktaty i zatwierdza budet. Od 1998 roku połowa posłów wybierana jest w jednomandatowych okrgach, a druga połowa z list tych partii politycznych, które przekroczyły próg 4 % ogólnej liczby głosów. Kompetencje parlamentu wobec organów władzy wykonawczej s ograniczone, a rola prezydenta, przynajmniej w okresie gdy władz sprawował Leonid Kuczma, była w wiksza, niby to wynikało z Konstytucji. Urzdnicy administracji prezydenta de facto wykonywali obowizki poszczególnych ministrów. Ukraiski system polityczny za rzdów prezydenta Kuczmy okrelany był jako system oligarchiczny. Wikszo czołowych polityków była powizana z wielkim biznesem, a wielcy biznesmeni (właciciele hut, banków, gazet i stacji telewizyjnych) bezporednio zajmowali si polityk (stali na czele partii politycznych i zasiadali w parlamencie). Pierwsze posunicia administracji prezydenta Juszczenki i rzdu Julii Tymoszenko wskazuj, i mona mie nadziej na stopniow zmian tego systemu w kierunku standardów zachodnioeuropejskich. Partie polityczne Partia Komunistyczna Ukrainy (KPU), zdelegalizowana w 1991 roku została ponownie zalegalizowana w 1993 roku. Inne partie zostały oficjalnie uznane dopiero po usuniciu z Konstytucji artykułu 6, który dopuszczał działalno tylko jednej partii Komunistycznej Partii Ukrainy (KPU). Liczba partii na Ukrainie ronie z roku na rok. Ostatnie wybory parlamentarne na Ukrainie miały miejsce w marcu 2002 roku. W ich wyniku w ukraiskim parlamencie zasiedli przedstawiciele 8 komitetów wyborczych. Najwicej głosów (23,6 % i 112 mandatów) zebrała Nasza Ukraina, opozycyjna wówczas koalicja centroprawicowa skupiona wokół Wiktora Juszczenki. Drugi wynik wyborczy uzyskała Komunistyczna Partia Ukrainy (20 % głosów), która zdobyła jednak tylko 66 mandatów. Ugrupowania popierajce ówczesnego prezydenta Leonida Kuczm tworzce koalicj Za Jedyn Ukrain uzyskały 102 mandaty, mimo i głosowało na nie jedynie 11,8 % wyborców. W parlamencie znalazły si równie Blok Wyborczy Julii Tymoszenko (7,2 % głosów), Socjalistyczna Partia Ukrainy Oleksandra Moroza (6,9 % głosów) oraz Zjednoczona Socjal-Demokratyczna Partia Ukrainy (6,3 % głosów). Deputowani bezpartyjni zdobyli

15 UKRAINA - Przewodnik dla przedsibiorców mandatów. W cigu trzech lat struktura ukraiskiego parlamentu uległa znacznym przeobraeniom wskutek rozpadu, łczenia i powstawania nowych partii, a take zmian przynalenoci partyjnej przez poszczególnych deputowanych. W lutym 2005 roku w Radzie Najwyszej funkcjonowało 15 frakcji parlamentarnych. Podział administracyjny kraju Ukraina podzielona jest na 24 obwody 5 (ukr. oblasti) odpowiadajce polskim województwom. Dwa miasta, Kijów i Sewastopol, s wydzielone i maj status obwodów. Obwody podzielone s na 490 rejonów, bdcych odpowiednikami polskich powiatów. Odrbn jednostk administracyjn jest Autonomiczna Republika Krymska 6, która posiada własn konstytucj, system prawny i rzd. Na Ukrainie znajduje si łcznie 446 miast, 907 miejscowoci typu miejskiego i wsi. 5 Charkowski, chersoski, chmielnicki, czerkaski, czernihowski, czerniowiecki, dniepropietrowski, doniecki, iwano-frankowski, kijowski, kirowogrodzki, lwowski, ługaski, mikołajowski, odeski, połtawski, równeski, sumski, tarnopolski, winnicki, wołyski, zakarpacki, zaporoski i ytomierski. 6 Obszar w staroytnoci zamieszkały przez Scytów, Sarmatów i Taurów (std Tauryda). Skolonizowany przez Greków w V w. p.n.e., gocił nastpnie Rzymian, Gotów i Hunów. Przeył okres wpływów Bizancjum, najazd Chazarów (VI w. n.e.) i Pieczyngów (IX w. n.e.). W XIII wieku nadcignły wojska Złotej Ordy XIII, a południowe wybrzee zajli kupcy włoscy. W 1427 roku Tatarzy pod wodz potomka Czyngis-Chana utworzyli Chanat Krymski podporzdkowany Turcji. W 1783 roku Krym został zdobyty przez Rosjan. Pomimo burzliwej historii (wojna krymska, rewolucja, II wojna wiatowa), Krym pozostawał pod panowaniem Rosji (po rewolucji 1917 roku - Zwizku Radzieckiego). W 1954 roku został włczony do Ukraiskiej SRR. Od 1992 roku ma status autonomicznej republiki.

16 16 I. Informacje ogólne Sdownictwo System sdowniczy obejmuje Sd Najwyszy, sdy powszechne i sdy arbitraowe, bdce odpowiednikiem polskich sdów gospodarczych. Sd Najwyszy nadzoruje działalno sdów powszechnych. Nie zajmuje si orzekaniem w sprawach dotyczcych zagadnie konstytucyjnych. Składa si z piciu sdziów wybieranych przez Rad Najwysz na picioletni kadencj. Sdy powszechne s trójstopniowe i składaj si z sdów pierwszej instancji, 27 sdów apelacyjnych (po jednym w kadym obwodzie) i Sdu Najwyszego w Kijowie. Sdy arbitraowe, zajmujce si sprawami gospodarczymi, powstały ju w 1991 roku po przekształceniu dawnych radzieckich sdów arbitraowych. Jednak dopiero w 1996 roku zyskały uprawnienia do anulowania decyzji podjtych z naruszeniem prawa przez władze i urzdników pastwowych oraz ustalania wysokoci odszkodowa. Obecne sdy arbitraowe zajmuj si wszelkimi sprawami gospodarczymi, handlowymi, bankructwem i sprawami antymonopolowymi. Maj tylko dwie instancje: pierwsz instancj i Sd Najwyszy. Odmiennie ni w systemie zachodnioeuropejskim skierowanie sprawy na drog sdow nie zawiesza wykonania zaskaronej decyzji.

17 UKRAINA - Przewodnik dla przedsibiorców 17 Kraje rodkowej Europy II. UWARUNKOWANIA GEOPOLITYCZNE Ukraina ley wzdłu osi łczcej Bałtyk z Morzem Czarnym, biegncej przez pastwa bałtyckie, Polsk, Białoru, Ukrain, Wgry, Czechy, Słowacj i Rumuni. Obszar ten ma i bdzie miał decydujce znaczenie dla stabilizacji i bezpieczestwa Europy. O wpływy w tych krajach zabiegaj zarówno NATO, które włczyło do swoich struktur Polsk, Wgry i Czechy, jak i Rosja, gospodarczo silnie zwizana z Ukrain. Ukraina zajmuje wan pozycj w regionie. To, czy znajdzie si ona w tzw. szarej strefie pomidzy krajami Paktu Atlantyckiego a krajami, które podpisały Układ Taszkiencki, czy te wejdzie do zjednoczonej Europy, zaley od ukraiskich elit rzdzcych. Polska aktywnie wspiera i promuje proeuropejskie denia swego ssiada. wiadcz o tym liczne inicjatywy, jak m.in. uznanie roku 2004 Rokiem Polski na Ukrainie, kontynuacja spotka na szczeblu prezydenckim (czerwiec 2004 r. Jałta), czy Forum Ekonomiczne w Krynicy (wrzesie 2004 r.). Ukraina a Unia Europejska Strategia unijna wobec Ukrainy, bdca konsekwencj wczeniej podpisanego porozumienia o partnerstwie i współpracy, została zatwierdzona w czerwcu 1999 roku. Unia wymagała od Ukrainy spełnienia szeregu warunków przed rozpoczciem rozmów i oferowała pomoc w dostosowaniu ukraiskiego systemu prawnego do unijnych standardów, sfinansowaniu rozbudowy mocy energetycznych i w rozbudowie narodowego systemu ochrony zdrowia i ochrony socjalnej. Stosunek Ukrainy do Unii Europejskiej nie jest jednoznaczny, mimo zatwierdzenia strategii integracyjnej dekretem prezydenta ju w czerwcu 1998 roku. W połowie 2002 roku prezydent Kuczma wystpił w parlamencie z posłaniem Europejski wybór Ukrainy koncepcyjne zasady strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Ukrainy na lata , potwierdzajc zamiar integracji z UE. W posłaniu okrelił cele polityczne i gospodarcze oraz harmonogram przygotowa 7. Jednak w praktyce nie wida konsekwentnych działa w zakresie dostosowywania przepisów prawnych do standardów unijnych. W latach Ukraina prowadziła z UE negocjacje na temat warunków dostpu do rynku w zwizku z ubieganiem si o członkostwo w WTO podpisanie porozumie z Uni i nabycie praw członka stowarzyszonego; : - spełnienie warunków niezbdnych dla uprawomocnienia si porozumie o członku stowarzyszonym; : - spełnienie warunków umoliwiajcych wejcie w skład Unii Europejskiej.

18 18 II. Uwarunkowania geopolityczne W lutym 2003 roku europejski wybór Ukrainy został podwaony deklaracj prezydentów Ukrainy, Rosji, Białorusi i Kazachstanu o utworzeniu Wspólnej Przestrzeni Ekonomicznej. O tym, e polityka Unii Europejskiej wobec Ukrainy jest za mało aktywna i zbyt konserwatywna, wiadcz jałtaskie deklaracje prezydenta Leonida Kuczmy z lipca 2004 roku. W kontaktach midzy Bruksel a Kijowem istnieje stałe napicie. Unia nie chce uzna Ukrainy za kraj o gospodarce rynkowej, gdy wizałoby si to z koniecznoci umorzenia wielu postpowa antydumpingowych prowadzonych przeciwko temu krajowi. Jedyn propozycj Unii Europejskiej dla Ukrainy w ostatnim okresie była Europejska Polityka Ssiedztwa, przedstawiona w maju 2004 roku. W efekcie kraj ten nadal stoi przed wyborem pomidzy kierunkiem europejskim a dalsz integracj z Rosj. Dla Unii Europejskiej kwestia ułoenia stosunków z Ukrain wci pozostaje otwarta 8. Basen Morza Czarnego Przez kraje połoone nad Morzem Czarnym, Zakaukazie i Azj rodkow prowadz historyczne szlaki komunikacyjne łczce Europ z Oceanem Indyjskim. Morze Czarne zapewnia krajom Północno-Wschodniej i rodkowej Europy połczenie z Morzem ródziemnym. Ukraina, połoona na skrzyowaniu szlaków komunikacyjnych pomidzy trzema geopolitycznymi orodkami (euroatlantyckim, euroazjatyckim i islamskim), ma wyjtkowe znaczenie dla ssiadujcych z ni krajów. Przez Ukrain biegn bowiem rurocigi, którymi dostarczane s surowce energetyczne z Federacji Rosyjskiej. Droga przez terytorium Ukrainy i Gruzji do rosyjskich portów przeładunku ropy naftowej nad morzem Czarnym jest znacznie krótsza od alternatywnej, przez Turcj lub Rosj. W czerwcu 1992 roku Albania, Azerbejdan, Armenia, Bułgaria, Grecja, Gruzja, Mołdowa, Rumunia, Turcja, Ukraina i Federacja Rosyjska utworzyły w Istambule Organizacj Współpracy Krajów Morza Czarnego, otwart równie dla krajów spoza regionu. Ch przystpienia zadeklarowały: Iran, Macedonia, Jugosławia i Uzbekistan. W roli obserwatorów uczestnicz Austria, Włochy, Izrael, Egipt, Słowacja, Tunezja i Polska, a zainteresowanie wyraaj Bonia i Hercegowina, Kazachstan, Cypr, Jordania, Słowenia i Chorwacja. Organizacja ta jest pierwsz tego typu formacj łczc róne orientacje polityczne i gospodarcze oraz pierwszym ugrupowaniem powstałym w tym regionie bez dominujcej roli Rosji. 8 Sytuacj t potwierdzaj głosy ekonomistów ukraiskich na Forum Ekonomicznym w Krynicy w dniach roku.

19 UKRAINA - Przewodnik dla przedsibiorców 19 Region kaukaski Ukraina odgrywa wan rol w procesach integracyjnych regionu. Gruzja, Ukraina, Uzbekistan, Azerbejdan i Mołdowa utworzyły w 1997 roku regionalny blok GUUAM. Porozumienie to zakłada realizacj wspólnych przedsiwzi w rónych dziedzinach. Najwaniejsze z nich to transport kaspijskiej ropy i budowa nowych dróg tranzytowych przez terytorium Ukrainy. Dochody z tranzytu pozwoliłyby Ukrainie na pokrycie kosztów importu niezbdnych surowców energetycznych. Najbardziej rozwinita jest współpraca gospodarcza z Gruzj. Oba kraje wspieraj si na arenie midzynarodowej i realizuj wspólne przedsiwzicia inwestycyjne. Rozwija si współpraca z Azerbejdanem, który oferuje pomoc w rozbudowie szybów naftowych w zamian za ukraiski sprzt wiertniczy. Z Mołdow Ukrain łcz tradycyjnie dobre stosunki wynikajce z wizów historycznych i kulturowych. Wany dla Ukrainy jest rozwój stosunków gospodarczych z Turcj, przez terytorium której przebiegaj szlaki komunikacyjne do Morza ródziemnego i na Bliski Wschód. Obu krajom zaley na demilitaryzacji regionu Morza Czarnego i ekologicznej ochronie jego wód. Ukraina a Rosja 9 Po podpisaniu 8 grudnia 1991 roku porozumienia o utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Pastw wystpiły konflikty interesów. Rosja dyła do maksymalnej integracji pastw WNP, a Ukraina do jak najwikszej niepodległoci. Zdecydowane odseparowanie si od Rosji, do czego dyły ugrupowania prawicy niepodległociowej, utrudniała rodzca si ukraiska klasa polityczna, wszechstronnie powizana z rosyjsk. Ukraina nie przystpiła do układu o bezpieczestwie zbiorowym WNP (Układu Taszkienckiego), ani do układu o wspólnej ochronie granic i innych porozumie WNP, które uwaała za niekorzystne dla siebie. Konsekwentnie i skutecznie przeciwdziałała te przeciw przekształcaniu si WNP w struktur ponadpastwow, preferujc współprac dwustronn. Uchwalona w czerwcu 1996 roku Konstytucja wykluczyła zarówno wprowadzenie podwójnego obywatelstwa, jak i uznanie rosyjskiego za jzyk urzdowy równorzdny z ukraiskim, co postulowała Rosja. Dopuciła natomiast istnienie na Ukrainie rosyjskiej bazy wojskowej, co otworzyło drog do ostatecznego uregulowania kwestii Sewastopola. Traktat ukraisko-rosyjski i porozumienie w sprawie Sewastopola, które potwierdzały bezwarunkow suwerenno Ukrainy i gwarantowały utrzymanie rosyjskich baz marynarki wojennej przez co najmniej dwadziecia lat, zostały podpisane 9 Skrót materiału zawartego w opracowaniu: Ukraina wobec Rosji: stosunki dwustronne i ich uwarunkowania, Tadeusz A. Olszaski, Prace OSW, zeszyt nr 3, listopad 2002

20 20 II. Uwarunkowania geopolityczne w Kijowie 30 maja 1997 roku. Podpisanie traktatu zamknło etap kształtowania podstaw ukraisko-rosyjskich stosunków midzypastwowych, a zarazem postawiło pod znakiem zapytania moliwo wstpienia Ukrainy do NATO. Podczas pierwszej oficjalnej wizyty prezydenta Ukrainy w Moskwie, 27 lutego 1998 roku, podpisano porozumienie gospodarcze na lata Program porozumienia jednak pozostał martwy, a rzeczywista poprawa stosunków gospodarczych midzy Rosj a Ukrain nastpiła dopiero w 2000 roku. Ukraina odnotowała wtedy (po raz pierwszy od uzyskania niepodległoci) znaczcy wzrost gospodarczy. Wzrost ten nastpił w znacznej mierze na skutek poprawy koniunktury w Rosji, dziki czemu wzrosło te zapotrzebowanie na import z Ukrainy. Drugim czynnikiem było podjcie lub zwikszenie produkcji przez cz ukraiskich zakładów przemysłu cikiego i chemicznego, które w nastpstwie prywatyzacji przeszły w rce kapitału rosyjskiego. Wraz z wyborem nowego prezydenta Federacji Rosyjskiej, Władimira Putina, nastpiła poprawa stosunków. Rosja zrezygnowała z traktowania WNP jako narzdzia reintegracji i postawiła na stosunki dwustronne. 28 stycznia 2003 roku prezydenci Ukrainy i Federacji Rosyjskiej podpisali midzypastwow umow o granicy pastwowej, która zamyka delimitacj ldowego odcinka tej granicy i jest formalnym potwierdzeniem jej suwerennoci przez Rosj. Traktujc Ukrain jako partnera i sojusznika, Rosja usunła główn przeszkod na drodze do zacieniania stosunków ukraisko-rosyjskich i przyczyniła si do reorientacji ukraiskiej polityki zagranicznej i jej koncentracji na współpracy z Rosj i USA, przy czym stosunki z Rosj maj opiera si na zasadach asymetrycznego partnerstwa 10, porównywanego do stosunków midzy Kanad a USA. 15 sierpnia 2003 roku w Astanie (Kazachstan) delegacje rzdowe z Ukrainy, Rosji, Kazachstanu i Białorusi uzgodniły projekt umowy o powołaniu Wspólnej Przestrzeni Gospodarczej (WPG) na terytorium tych czterech krajów. Umowa została podpisana 19 wrzenia w Jałcie (Ukraina) przez prezydentów 4 pastw. 18 sierpnia 2004 roku premierzy Ukrainy Wiktor Janukowycz i Rosji Michaił Fradkow, w obecnoci prezydentów obu pastw, Władimira Putina i Leonida Kuczmy, podpisali w Soczi szereg dwustronnych porozumie, w tym O rodkach realizacji strategicznej współpracy midzy Federacj Rosyjsk i Ukrain w sektorze gazowym oraz O tranzycie ropy przez terytorium Ukrainy. Przewiduj one m.in. wzrost dostaw rosyjskiego gazu na Ukrain oraz rosnc rol Rosji jako porednika w dostawach turkmeskiego gazu. Realizacja powyszych umów, wieczcych seri porozumie zawieranych latem Jest to tzw. doktryna Złenki. W styczniu 2001 roku minister Anatolij Złenko sformułował publicznie now doktryn polityki zagranicznej Ukrainy, stwierdzajc, e Ukraina ma tylko dwóch partnerów strategicznych: Federacj Rosyjsk i Stany Zjednoczone.

Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9. Streszczenie...

Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Maych i (rednich Przedsi)biorstw... 9. Streszczenie... SPIS TRE%CI Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9 Streszczenie... 11 1. Zmiany makroekonomiczne w Polsce w latach

Bardziej szczegółowo

Nadwyka operacyjna w jednostkach samorzdu terytorialnego w latach 2003-2005

Nadwyka operacyjna w jednostkach samorzdu terytorialnego w latach 2003-2005 Nadwyka operacyjna w jednostkach samorzdu terytorialnego w latach 2003-2005 Warszawa, maj 2006 Spis treci Wprowadzenie...3 Cz I Zbiorcze wykonanie budetów jednostek samorzdu terytorialnego...7 1. Cz operacyjna...7

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel - Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i &rednich Przedsi'biorstw... 9

Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel - Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Maych i &rednich Przedsi'biorstw... 9 SPIS TRE%CI Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel - Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i &rednich Przedsi'biorstw... 9 Streszczenie raportu... 11 $. Stan sektora ma!ych i "rednich

Bardziej szczegółowo

Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33

Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33 Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku 2015-10-21 14:38:33 2 Rumunia jest krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku. Rumunia jest dużym krajem o dynamicznie

Bardziej szczegółowo

Prowadzenie biznesu i inwestowanie na Białorusi

Prowadzenie biznesu i inwestowanie na Białorusi Warszawa, dnia 26 lutego roku Prowadzenie biznesu i inwestowanie na Białorusi Nowe możliwości dla polskiego biznesu 1 Białoruś. Fakty Stolica Mińsk Powierzchnia całkowita 207 600 km² Liczba ludności ()

Bardziej szczegółowo

UKRAINA Przewodnik dla przedsiębiorców

UKRAINA Przewodnik dla przedsiębiorców UKRAINA Przewodnik dla przedsiębiorców Wydanie piąte rozszerzone z suplementem (kwiecień 2005) Warszawa 2005 Wszelkie przedstawione w niniejszej publikacji określenia i sądy w żaden sposób nie odzwierciedlają

Bardziej szczegółowo

Niskie płace barier rozwoju. Cz I. Popyt gospodarstw domowych: zagroony czynnik wzrostu gospodarczego?

Niskie płace barier rozwoju. Cz I. Popyt gospodarstw domowych: zagroony czynnik wzrostu gospodarczego? Cz I Popyt gospodarstw domowych: zagroony czynnik wzrostu gospodarczego? 1. Podstawowe definicje wprowadzenie!" # " " $ % % & &%'# " (& )#&!* *! "(* *! "(* ł ł $ % # &+,"% + & ", *! "(*! " #$% $ % # &!

Bardziej szczegółowo

Gospodarka finansowa słuby geodezyjnej i kartograficznej na poziomie powiatowym

Gospodarka finansowa słuby geodezyjnej i kartograficznej na poziomie powiatowym Stanisław Adamczyk Geodeta Powiatu Mieleckiego Gospodarka finansowa słuby geodezyjnej i kartograficznej na poziomie powiatowym Finansowanie geodezji powiatowej wymaga zmian Powołana w ramach samorzdu powiatowego

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja. 1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć

Uwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja. 1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć Spis treści: Wstęp Rozdział I Znaczenie problemów energetycznych dla bezpieczeństwa państw 1.Energia, gospodarka, bezpieczeństwo 1.1.Energia, jej źródła i ich znaczenie dla człowieka i gospodarki 1.2.Energia

Bardziej szczegółowo

3) formy zabezpieczenia zwrotu otrzymanych rodków, o których mowa w pkt 1, w przypadku naruszenia warunków umowy dotyczcej ich przyznania;

3) formy zabezpieczenia zwrotu otrzymanych rodków, o których mowa w pkt 1, w przypadku naruszenia warunków umowy dotyczcej ich przyznania; Na podstawie art. 12a ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z pón. zm.) zarzdza si, co nastpuje:

Bardziej szczegółowo

Art. 1. W ustawie z dnia 20 pa dziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nast puj ce

Art. 1. W ustawie z dnia 20 pa dziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nast puj ce Art. 1. W ustawie z dnia 20 padziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) art. 4 i 5 otrzymuj brzmienie: "Art. 4. 1. Rada

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych. Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera

Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych. Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera W ostatnich latach ukazało się wiele opracowań poświęconych ocenie wymiany handlowej

Bardziej szczegółowo

STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ CEL PREZENTACJI CELEM TEJ PREZENTACJI JEST PRZEDSTAWIENIE ORAZ OMÓWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH INFORMACJI DOTYCZĄCYCH ZEWNĘTRZNYCH STOSUNKÓW

Bardziej szczegółowo

Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w okresie styczeń - czerwiec 2012 r.

Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. Moskwa, sierpnia 2012 r. Amb/M/WE/AН/ /12 Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. 1. Dynamika PKB i czynniki wzrostu Wg danych Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego

Bardziej szczegółowo

Brama Unii Celnej: Białoruś. Ambasada Republiki Białoruś w Rzeczypospolitej Polskiej

Brama Unii Celnej: Białoruś. Ambasada Republiki Białoruś w Rzeczypospolitej Polskiej Brama Unii Celnej: Białoruś 1 UNIA CELNA Powierzchnia: 20 031 000 km² Ludność: 169 mln. PKB: USD 2,7 bln. (4 % światowego PKB) Handlowy obrót zewnętrzny: USD 913 mld. 2 Co daje Unia Celna i WPG? Swobodny

Bardziej szczegółowo

Dział 010 Rolnictwo i łowiectwo 398 666 zł. Dział 700 Gospodarka mieszkaniowa 200 400 zł

Dział 010 Rolnictwo i łowiectwo 398 666 zł. Dział 700 Gospodarka mieszkaniowa 200 400 zł Załcznik nr 1 PLAN DOCHODÓW BUDETOWYCH GMINY CISEK na 2006 rok Dział 010 Rolnictwo i łowiectwo 398 666 zł Rozdział 01028 Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych 398 666 zł 6260 Dotacje otrzymane z funduszy celowych

Bardziej szczegółowo

KIERUNKI WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ ZE WSCHODEM

KIERUNKI WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ ZE WSCHODEM KIERUNKI WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ ZE WSCHODEM Mikołaj Waszczenko Spośród państw, które przystąpiły w 2004 r. do UE Polska posiada najdłuższą granicę z państwami nieunijnymi. Wynosi ona 1 185 km: 232- z

Bardziej szczegółowo

KUKE S.A. Instytucja Skarbu Państwa do zabezpieczania transakcji w kraju i zagranicą. Henryk Czubek, Dyrektor Biura Terenowego w Krakowie

KUKE S.A. Instytucja Skarbu Państwa do zabezpieczania transakcji w kraju i zagranicą. Henryk Czubek, Dyrektor Biura Terenowego w Krakowie KUKE S.A. Instytucja Skarbu Państwa do zabezpieczania transakcji w kraju i zagranicą Henryk Czubek, Dyrektor Biura Terenowego w Krakowie Kim jesteśmy? KUKE jest spółką akcyjną z przeważającym udziałem

Bardziej szczegółowo

Ukraiński rynek pracy

Ukraiński rynek pracy WYDZIAŁ PROMOCJI HANDLU I INWESTYCJI AMBASADY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W KIJOWIE Kijów, marzec 215 r. Ukraiński rynek pracy Charakterystyka rynku W związku z ostatnimi niepokojącymi wydarzeniami jakie

Bardziej szczegółowo

Argumenty na poparcie idei wydzielenia OSD w formie tzw. małego OSD bez majtku.

Argumenty na poparcie idei wydzielenia OSD w formie tzw. małego OSD bez majtku. Warszawa, dnia 22 03 2007 Zrzeszenie Zwizków Zawodowych Energetyków Dotyczy: Informacja prawna dotyczca kwestii wydzielenia Operatora Systemu Dystrybucyjnego w energetyce Argumenty na poparcie idei wydzielenia

Bardziej szczegółowo

Banki spółdzielcze na tle systemu finansowego w Polsce

Banki spółdzielcze na tle systemu finansowego w Polsce Banki spółdzielcze na tle systemu finansowego w Polsce 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Banki komercyjne Spółdzielcze Kasy Oszczdnociowo-Kredytowe Fundusze

Bardziej szczegółowo

Rola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych.

Rola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych. ! " Opracował Krzysztof Trzak dyrektor Szkoły Podstawowej w Alojzowie 23.05.2002. Rola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych. Unia Europejska tworzy sprzyjajce warunki,

Bardziej szczegółowo

U Z A S A D N I E N I E

U Z A S A D N I E N I E U Z A S A D N I E N I E do Uchwały Rady Miasta Rzeszowa w sprawie zatwierdzenia taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wod i zbiorowe odprowadzanie cieków na terenie Gminy Miasto Rzeszów od dnia 1 stycznia

Bardziej szczegółowo

Wiesława Ziółkowska. Finanse publiczne. Teoria i zastosowanie. Wydanie pite zmienione i uzupełnione

Wiesława Ziółkowska. Finanse publiczne. Teoria i zastosowanie. Wydanie pite zmienione i uzupełnione Wiesława Ziółkowska Finanse publiczne Teoria i zastosowanie Wydanie pite zmienione i uzupełnione Wydawnictwo Wyszej Szkoły Bankowej Pozna 2012 Wydanie pierwsze 2000, drugie 2002, trzecie 2005, czwarte

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU KŁOBUCKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI W 2005 ROKU.

PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU KŁOBUCKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI W 2005 ROKU. Załcznik Nr 1 do Uchwały Nr 202/XXI/2004 Rady Powiatu w Kłobucku z dnia 23 listopada 2004 roku PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU KŁOBUCKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI W 2005 ROKU. I. Wstp do załoe rocznego

Bardziej szczegółowo

_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ. WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY

_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ. WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY _ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego AON wewn. 4969/97 QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY. Redakcja naukowa prof. zw. dr hab.

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 17 lipca 1998 r. o poyczkach i kredytach studenckich. (Dz. U. z dnia 21 sierpnia 1998 r.)

USTAWA. z dnia 17 lipca 1998 r. o poyczkach i kredytach studenckich. (Dz. U. z dnia 21 sierpnia 1998 r.) Dz.U.98.108.685 2000.07.15 zm. Dz.U.00.48.550 USTAWA z dnia 17 lipca 1998 r. o poyczkach i kredytach studenckich. (Dz. U. z dnia 21 sierpnia 1998 r.) Art. 1. 1. Studenci szkół wyszych, o których mowa w

Bardziej szczegółowo

3.2 Analiza otoczenia

3.2 Analiza otoczenia 3.2 Analiza otoczenia Na otoczenie miasta składaj si elementy tworzce blisze i dalsze rodowisko zewntrzne (czynniki oddziaływania gospodarczego i polityczno społecznego), a wic: czynniki makroekonomiczne:

Bardziej szczegółowo

GMINA MSZANA DOLNA. charakterystyka demograficzna. opracowanie mgr Marek Nawieniak

GMINA MSZANA DOLNA. charakterystyka demograficzna. opracowanie mgr Marek Nawieniak GMINA MSZANA DOLNA charakterystyka demograficzna opracowanie mgr Marek Nawieniak WSTP Celem scharakteryzowania przemian społeczno gospodarczych, na terenie omawianej gminy wykorzystano materiały statystyczne

Bardziej szczegółowo

N a r o d o w y B a n k P o l s k i. Informacja o zagranicznych inwestycjach bezporednich w Polsce. w 2006 roku

N a r o d o w y B a n k P o l s k i. Informacja o zagranicznych inwestycjach bezporednich w Polsce. w 2006 roku N a r o d o w y B a n k P o l s k i D e p a r t a m e n t S t a t y s t y k i Informacja o zagranicznych inwestycjach bezporednich w Polsce w 2006 roku Informacje o zagranicznych inwestycjach bezporednich

Bardziej szczegółowo

Ułatwianie startu młodym rolnikom

Ułatwianie startu młodym rolnikom Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2013) Ułatwianie startu młodym rolnikom Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju

Bardziej szczegółowo

AKTYWNOŚĆ POLSKICH SAMORZĄDÓW NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ: FORMY, MOŻLIWOŚCI, WYZWANIA. - wnioski z badania ankietowego

AKTYWNOŚĆ POLSKICH SAMORZĄDÓW NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ: FORMY, MOŻLIWOŚCI, WYZWANIA. - wnioski z badania ankietowego AKTYWNOŚĆ POLSKICH SAMORZĄDÓW NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ: FORMY, MOŻLIWOŚCI, WYZWANIA - wnioski z badania ankietowego Prowadzenie współpracy międzynarodowej (w %) nie tak 28% 72% Posiadanie opracowanego

Bardziej szczegółowo

POSTSOCJALISTYCZNA TRANSFORMACJA W WIETLE EKONOMII KONSTYTUCYJNEJ

POSTSOCJALISTYCZNA TRANSFORMACJA W WIETLE EKONOMII KONSTYTUCYJNEJ POSTSOCJALISTYCZNA TRANSFORMACJA W WIETLE EKONOMII KONSTYTUCYJNEJ Katarzyna Metelska-Szaniawska Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warszawski Warszawa, 30 wrzenia 2005 roku REFORMY GOSPODARCZE W WYBRANYCH

Bardziej szczegółowo

! "#$!%&'(#!) "34! /(5$67%&'8#!)

! #$!%&'(#!) 34! /(5$67%&'8#!) 3 4! " #"$ % # " &# & ' & & (! " % &$ #) * & & &*## " & + # % &! & &*),*&&,) &! "& &-&. && *# &) &!/ & *) *&" / &*0 & /$ % &&, # ) *&")",$&%& 1&&2& 3 '! "#$!%&'(#!) % *+ +, - (. /0 *1 ", + 2 + -.-1- "34!

Bardziej szczegółowo

Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia

Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia dr.inż. Wojciech Winogrodzki Prezes Zarządu Członek Konfederacji Lewiatan Przygotowując moje wystąpienie wykorzystałem:

Bardziej szczegółowo

Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs

Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import

Bardziej szczegółowo

Ambasada RP w Moskwie Moskwa, 4 kwietnia 2012 r. Wydział Ekonomiczny. Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w 2011 r.

Ambasada RP w Moskwie Moskwa, 4 kwietnia 2012 r. Wydział Ekonomiczny. Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w 2011 r. Ambasada RP w Moskwie Moskwa, 4 kwietnia 2012 r. Wydział Ekonomiczny Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w 2011 r. 1. Dynamika PKB i czynniki wzrostu Wzrost PKB w 2011r. wyniósł 4,3%. Uwarunkowany

Bardziej szczegółowo

Sytuacja gospodarcza Grecji w 2014 roku :11:20

Sytuacja gospodarcza Grecji w 2014 roku :11:20 Sytuacja gospodarcza Grecji w 2014 roku 2015-02-11 20:11:20 2 Dzięki konsekwentnie wprowadzanym reformom grecka gospodarka wychodzi z 6 letniej recesji i przechodzi obecnie przez fazę stabilizacji. Prognozy

Bardziej szczegółowo

Polska w Onii Europejskiej

Polska w Onii Europejskiej A/452928 Polska w Onii Europejskiej - wybrane polityki sektorowe Wydawnictwo SGGW Warszawa 2004 Spis treści Wstęp 9 1. CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA GOSPODAREK POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ 11 1.1. Dynamika

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe

Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI

Bardziej szczegółowo

PROGRAM V BALTIC BUSINESS FORUM 2013 Gość Honorowy: Federacja Rosyjska 16-18 października 2013 Świnoujście Heringsdorf

PROGRAM V BALTIC BUSINESS FORUM 2013 Gość Honorowy: Federacja Rosyjska 16-18 października 2013 Świnoujście Heringsdorf PROGRAM V BALTIC BUSINESS FORUM 2013 Gość Honorowy: Federacja Rosyjska 16-18 października 2013 Świnoujście Heringsdorf Dzień pierwszy (16 października 2013) 09:00-13:00 Rejestracja uczestników. 13:00-15:45

Bardziej szczegółowo

Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy

Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy Podstaw rozwoju kadego społeczestwa jest jego rozwój gospodarczy, a energia stanowi wan rol w jego realizacji. Z uwagi na cigły

Bardziej szczegółowo

Spis treś ci 2. SYSTEM PODATKOWY... 3 3. WAŻ NE ADRESY 4

Spis treś ci 2. SYSTEM PODATKOWY... 3 3. WAŻ NE ADRESY 4 Spis treś ci 1. ZASADY ZAKŁADANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.. 2 1.1. OMÓWIENIE FORM PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ... 2 1.2. REJESTRACJA PODMIOTU... 3 2. SYSTEM PODATKOWY... 3 3. WAŻ

Bardziej szczegółowo

Wersja 1.0. 7. Załczniki

Wersja 1.0. 7. Załczniki 7. Załczniki W załcznikach zamieszcza si najczciej: - Słownik uywanych terminów - Harmonogram realizacji planu - Dane techniczne produktu - Badania rynku - Stan zapyta na oferowane wyroby oraz stan ju

Bardziej szczegółowo

BILANS PŁATNICZY W LUTYM 2012 R.

BILANS PŁATNICZY W LUTYM 2012 R. N a r o d o w y B a n k P o l s k i Departament Statystyki Warszawa, dnia 12 kwietnia 2012 r. BILANS PŁATNICZY W LUTYM 2012 R. Miesięczny bilans płatniczy został oszacowany przy wykorzystaniu danych z

Bardziej szczegółowo

Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP

Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP ROZDZIAŁ I PODSTAWOWE ZAGADNIENIA UNIJNEGO SYSTEMU PRAWNEGO I FINANSOWEGO 1. Uwagi ogólne 2. Unijne regulacje prawne 3. Prawo pierwotne i prawo stanowione 4. Instytucje

Bardziej szczegółowo

Warsztat I Strefa Nowych Rynków: Oferta Grupy PFR na obsługę handlu z odroczonym terminem płatności.

Warsztat I Strefa Nowych Rynków: Oferta Grupy PFR na obsługę handlu z odroczonym terminem płatności. Warsztat I Strefa Nowych Rynków: Oferta Grupy PFR na obsługę handlu z odroczonym terminem płatności. Bank Gospodarstwa Krajowego Biuro Finansowania Handlu Warszawa, listopad 2018 Sytuacja rynkowa Polska

Bardziej szczegółowo

Marta Kaczyska Dyrektor Polskiego Biura REC

Marta Kaczyska Dyrektor Polskiego Biura REC PROM Marta Kaczyska Dyrektor Polskiego Biura REC Porozumienie na Rzecz Ochrony Mokradeł Koalicja, której celem nadrzdnym jest wspieranie i promocja ochrony mokradeł w Polsce z Deklaracji Programowej PROM:

Bardziej szczegółowo

Analiza. Białoruski rynek cementu

Analiza. Białoruski rynek cementu AMBASADA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W REPUBLICE BIAŁORUŚ Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Analiza Białoruski rynek cementu Mińsk, 23 maja 2016 roku 1 Produkcja Na Białorusi cement produkowany jest w

Bardziej szczegółowo

Spis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP

Spis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP Spis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP ROZDZIAŁ I. RELACJA ZALEŻNOŚCI W NAUCE O STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.Pojęcie zależności 2. Historyczne i współczesne formy zależności 2.1. Okres przedwestfalski 2.2.

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r.

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r. Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

LUKASZ WOJCIESZAK ITRANZYTU ROSYJSKIEGO GAZU

LUKASZ WOJCIESZAK ITRANZYTU ROSYJSKIEGO GAZU LUKASZ WOJCIESZAK POLSKA, UKRAINAIBIALORUS WOBEC PROBLEMU DOSTAW ITRANZYTU ROSYJSKIEGO GAZU BIELSKO-BIALA 2013 Spis tresci Wstqp 11 Rozdzial I. Teoretyczne podstawy bezpieczenstwa dostaw gazu ziemnego...

Bardziej szczegółowo

Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne mld BYR mld USD 1. Produkt krajowy brutto*** ,8 I XII 2013

Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne mld BYR mld USD 1. Produkt krajowy brutto*** ,8 I XII 2013 PODSTAWOWE WSKAŹNIKI MAKROEKONOMICZNE GOSPODARKI BIAŁORUSI ZA 2013 r. (WSTĘPNE DANE - w oparciu o źródła białoruskie) Mińsk, dnia 03.03.2014 r. L.P. P a r a m e t r Dane 1. Produkt krajowy brutto*** 636

Bardziej szczegółowo

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK 29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r.

Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r. Warszawa, dnia 29 czerwca 2018 r. Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

Załcznik do uchwały nr 39/2006 Rady Ministrów z dnia 28 marca 2006 r. Wstp

Załcznik do uchwały nr 39/2006 Rady Ministrów z dnia 28 marca 2006 r. Wstp Załcznik do uchwały nr 39/2006 Rady Ministrów z dnia 28 marca 2006 r. RZDOWY PROGRAM WYRÓWNYWANIA SZANS EDUKACYJNYCH UCZNIÓW POCHODZCYCH Z RODZIN BYŁYCH PRACOWNIKÓW PASTWOWYCH PRZEDSIBIORSTW GOSPODARKI

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa / listopada Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego na podstawie modelu

Bardziej szczegółowo

Gwałtowny spadek kursu rubla białoruskiego spowodował wzrost cen we wrześniu 2015-11-16 08:43:09

Gwałtowny spadek kursu rubla białoruskiego spowodował wzrost cen we wrześniu 2015-11-16 08:43:09 Gwałtowny spadek kursu rubla białoruskiego spowodował wzrost cen we wrześniu 2015-11-16 08:43:09 2 ANALITYKA: Gwałtowny spadek kursu rubla białoruskiego spowodował wzrost cen we wrześniu Przegląd realnego

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA na temat zmian w przepisach zatrudniania obcokrajowców w Rosji (Obwodzie Kaliningradzkim) 2014-05-14 14:54:04

INFORMACJA na temat zmian w przepisach zatrudniania obcokrajowców w Rosji (Obwodzie Kaliningradzkim) 2014-05-14 14:54:04 INFORMACJA na temat zmian w przepisach zatrudniania obcokrajowców w Rosji (Obwodzie Kaliningradzkim) 2014-05-14 14:54:04 2 INFORMACJA na temat zmian w przepisach zatrudniania obcokrajowców w Rosji (Obwodzie

Bardziej szczegółowo

A. Z zakresu przedmiotów kształcenia ogólnego. I. Gospodarka regionalna

A. Z zakresu przedmiotów kształcenia ogólnego. I. Gospodarka regionalna TEMATY, KTÓRE STUDENCI WYDZIAŁU ZAMIEJSCOWEGO W ŻYRARDOWIE STAROPOLSKIEJ SZKOŁY WYŻSZEJ POWINNI UMIEĆ OMÓWIĆ W TRAKCIE OBRONY PRAC DYPLOMOWYCH (LICENCJACKICH) A. Z zakresu przedmiotów kształcenia ogólnego

Bardziej szczegółowo

BIURO RADCY HANDLOWEGO AMBASADY REPUBLIKI BUŁGARII W WARSZAWIE. Polsko - Bułgarskie Forum Gospodarcze Tak daleko, a tak blisko Sofia, r.

BIURO RADCY HANDLOWEGO AMBASADY REPUBLIKI BUŁGARII W WARSZAWIE. Polsko - Bułgarskie Forum Gospodarcze Tak daleko, a tak blisko Sofia, r. BIURO RADCY HANDLOWEGO AMBASADY REPUBLIKI BUŁGARII W WARSZAWIE Polsko - Bułgarskie Forum Gospodarcze Tak daleko, a tak blisko Sofia, 17.05.2017r. 1 ZAKRES PREZENTACJI Geopolityczne znaczenie Polski i Bułgarii;

Bardziej szczegółowo

Przegląd aktualności gospodarczych na Ukrainie

Przegląd aktualności gospodarczych na Ukrainie WYDZIAŁ PROMOCJI HANDLU I INWESTYCJI AMBASADY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W KIJOWIE Kijów, 24 sierpnia 2015 r. Przegląd aktualności gospodarczych na Ukrainie 17 23 sierpnia 2015 r. Nr 33/2015 (372) Sprzedaż

Bardziej szczegółowo

Co kupić, a co sprzedać :25:37

Co kupić, a co sprzedać :25:37 Co kupić, a co sprzedać 2015-06-10 16:25:37 2 Francja od lat jest największym europejskim eksporterem kosmetyków; wartość francuskiego eksportu szacuje się na prawie 4,5 mld euro. W III kw. 2013 r. nastąpiło

Bardziej szczegółowo

PLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH I STOPNIA. Forma zajęć. forma zaliczenia. wykłady. Razem. wykład. Ćw/konw/zaj.t. ćwiczenia

PLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH I STOPNIA. Forma zajęć. forma zaliczenia. wykłady. Razem. wykład. Ćw/konw/zaj.t. ćwiczenia Kierunek: EKONOMIA PLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH I STOPNIA ęć O. Grupa treści ogólnych E/I/O.1 Przedmiot ogólnouczelniany ZAL 18 18 18 2 E/I/O.2 Język obcy ZAL 72 72 18 3 18 3 18 3 18 3 WF1 Wychowanie

Bardziej szczegółowo

Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy

Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy mgr Mirosława Tereszczuk Warszawa, 25 listopada 2016 r. 1 Gospodarka Ukrainy na tle gospodarki Wyszczególnienie Polski Ukraina Polska 2012 2015

Bardziej szczegółowo

Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej

Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej Wykład I Podstawowe pojęcia i formy integracji Integracja ekonomiczna Stopniowe i dobrowolne eliminowanie granic ekonomicznych między niepodległymi państwami,

Bardziej szczegółowo

B. DODATKOWE NOTY OBJANIAJCE

B. DODATKOWE NOTY OBJANIAJCE B. DODATKOWE NOTY OBJANIAJCE 1. Informacje o instrumentach finansowych. Ad.1 Lp Rodzaj instrumentu Nr not prezentujcych poszczególne rodzaje instrumentów finansowych w SA-P 2008 Warto bilansowa na 30.06.2007

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp 11

Spis treści. Wstęp 11 Spis treści Wstęp 11 Rozdział 1 Tendencje w rozwoju społeczeństwa niemieckiego 14 1.1. Podstawowe dane liczbowe i cechy społeczeństwa Niemiec 14 1.2. Sytuacja ekonomiczna niemieckich gospodarstw domowych

Bardziej szczegółowo

WYKRES 14. BEZROBOCIE W LATACH (ilo bezrobotnych)

WYKRES 14. BEZROBOCIE W LATACH (ilo bezrobotnych) 2.2.5 Bezrobocie i lokalny rynek pracy Lokalna sytuacja gospodarcza ma swoje bezporednie przełoenie na poziom lokalnego bezrobocia. winoujcie do koca lat dziewidziesitych było pod tym wzgldem miastem wyjtkowym

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT

RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT RYNEK ZBÓŻ UNIJNY HANDEL ZAGRANICZNY ZBOŻAMI W SEZONIE 2017/2018 1 Duża konkurencja (zwłaszcza ze strony Federacji Rosyjskiej i Ukrainy) na tradycyjnych rynkach zbytu (Afryka Północna i Bliski Wschód)

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r.

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Warszawa, dnia 30 grudnia 2016 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

P O L S K A maja 2014 r.

P O L S K A maja 2014 r. P O L S K A 1989 2014 30 maja 2014 r. Podział administracyjny Polski Z dniem 1 stycznia 1999 r. weszła w życie reforma administracyjna, w wyniku której obowiązuje trójstopniowy podział kraju na województwa,

Bardziej szczegółowo

Informacja i Promocja. Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy

Informacja i Promocja. Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy Informacja i Promocja Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy Spis treci 1. Wstp... 3 2. Ogólne działania informacyjno - promocyjne... 3 3. Działania informacyjno-promocyjne projektu... 4

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty współpracy gospodarczej pomiędzy Polską i Ukrainą

Praktyczne aspekty współpracy gospodarczej pomiędzy Polską i Ukrainą dr Maksym Ferenc Praktyczne aspekty współpracy gospodarczej pomiędzy Polską i Ukrainą II Forum Gospodarcze Polska-Ukraina "Współpraca regionów - nowe wyzwania" Lublin 4-5 czerwca 2009 rok www.fkconsulting.biz

Bardziej szczegółowo

POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH. Wspieranie polskiego eksportu na przykładzie programu Go Africa

POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH. Wspieranie polskiego eksportu na przykładzie programu Go Africa POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Wspieranie polskiego eksportu na przykładzie programu Go Africa Bartłomiej Lewandowski Koordynator Go Africa Department Promocji Gospodarczej Kraków,

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA

WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA Aktywność Polski na rynku międzynarodowym realizowana jest w trzech głównych obszarach: 1. Udziału w tworzeniu wspólnej polityki handlowej Unii Europejskiej uwzględniającej interesy

Bardziej szczegółowo

Skd mamy pienidze i na co je wydajemy? czyli BUDET POWIATU KIELECKIEGO

Skd mamy pienidze i na co je wydajemy? czyli BUDET POWIATU KIELECKIEGO Skd mamy pienidze i na co je wydajemy? czyli BUDET POWIATU KIELECKIEGO Szanowni Pastwo! Po raz pierwszy macie Pastwo okazj zapozna si z informatorem budetowym dla mieszkaców Skd mamy pienidze. Za porednictwem

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONKURSU OFERT NA WYBÓR BROKERA UBEZPIECZENIOWEGO DLA MIASTA ZIELONA GÓRA, JEGO JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ORAZ SPÓŁEK KOMUNALNYCH.

REGULAMIN KONKURSU OFERT NA WYBÓR BROKERA UBEZPIECZENIOWEGO DLA MIASTA ZIELONA GÓRA, JEGO JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ORAZ SPÓŁEK KOMUNALNYCH. REGULAMIN KONKURSU OFERT NA WYBÓR BROKERA UBEZPIECZENIOWEGO DLA MIASTA ZIELONA GÓRA, JEGO JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ORAZ SPÓŁEK KOMUNALNYCH. I. INFORMACJE PODSTAWOWE Prezydent Miasta Zielona góra ogłasza

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA WYPEŁNIENIA KARTY PROJEKTU W KONKURSIE NA NAJLEPSZY PROJEKT

INSTRUKCJA WYPEŁNIENIA KARTY PROJEKTU W KONKURSIE NA NAJLEPSZY PROJEKT INSTRUKCJA WYPEŁNIENIA KARTY PROJEKTU W KONKURSIE NA NAJLEPSZY PROJEKT Rubryka 1 Nazwa programu operacyjnego. W rubryce powinien zosta okrelony program operacyjny, do którego składany jest dany projekt.

Bardziej szczegółowo

RYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą.

RYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą. RYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą. Stosunki gospodarcze między Polską i Litwą regulują przepisy prawne Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

klient osobicie albo pełnomocnik charakterze szczególnym do zawarcia charakterze szczególnym do zawarcia charakterze szczególnym do zawarcia

klient osobicie albo pełnomocnik charakterze szczególnym do zawarcia charakterze szczególnym do zawarcia charakterze szczególnym do zawarcia Załcznik nr 1 Załcznik nr 1 do Regulaminu wiadczenia usług telekomunikacyjnych przez Polkomtel S.A. Regulamin obowizuje od 07 padziernika 2003 r. Tabela A Status klienta: osoba fizyczna Osoba uprawniona

Bardziej szczegółowo

Dyplomacja energetyczna i klimatyczna

Dyplomacja energetyczna i klimatyczna Dyplomacja energetyczna i klimatyczna w służbie bezpieczeństwa Polski Memorandum do Ministra Spraw Zagranicznych Warszawa, luty 2016 roku Szanowny Panie Ministrze, Po raz pierwszy od 1989 roku wyłoniony

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 23 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr Rady Miasta Rejowiec Fabryczny

Uchwała Nr Rady Miasta Rejowiec Fabryczny PROJEKT Uchwała Nr Rady Miasta Rejowiec Fabryczny z dnia w sprawie programu współpracy Miasta Rejowiec Fabryczny z organizacjami pozarzdowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalnoci

Bardziej szczegółowo

P L A N D O C H O D Ó W N A 2005 rok - Zadania własne

P L A N D O C H O D Ó W N A 2005 rok - Zadania własne Załcznik Nr 1 P L A N D O C H O D Ó W N A 2005 rok - Zadania własne Dział Rozdział Nazwa klasyfikacji budetowej Opis zada w złotych U.R Nr XXV/210/05 z dnia 24.03.2005r. 6261 Dotacje otrzymane z funduszy

Bardziej szczegółowo

Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-13 15:19:37

Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-13 15:19:37 Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-13 15:19:37 2 Algieria należy do liczących się eksporterów ropy naftowej i gazu ziemnego. Sytuacja ekonomiczna i finansowa kraju zależy więc głównie od światowego

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa,.. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Plan prezentacji. Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi Zmiana założeń

Bardziej szczegółowo

Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej

Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Spis treści: Wykaz skrótów Wprowadzenie Część I USTRÓJ WALUTOWY I FINANSE UNII EUROPEJSKIEJ Rozdział I Ustrój walutowy Unii 1. Pojęcie i zakres oraz podstawy

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich Studia II stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Bogusław FIEDOR Prof. dr hab. Andrzej

Bardziej szczegółowo

Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-06-11 13:56:00

Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-06-11 13:56:00 Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-06-11 13:56:00 2 Hiszpania pod koniec XX wieku była jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw Europy, kres rozwojowi położył światowy kryzys z końca

Bardziej szczegółowo

ubezpieczenie mienia oraz odpowiedzialnoci cywilnej (CPV: 66515400-7, 66515000-3, 66516000-0)

ubezpieczenie mienia oraz odpowiedzialnoci cywilnej (CPV: 66515400-7, 66515000-3, 66516000-0) Strona 1 z 5 Chojnice: Ubezpieczenie mienia i odpowiedzialnoci cywilnej Urzdu Miejskiego w Chojnicach wraz z jednostkami organizacyjnymi Numer ogłoszenia: 194104-2012; data zamieszczenia: 08.06.2012 OGŁOSZENIE

Bardziej szczegółowo

Konferencja prasowa 10 maja 2007 r. Wyniki finansowe po 1 kwartale 2007 roku str. 1

Konferencja prasowa 10 maja 2007 r. Wyniki finansowe po 1 kwartale 2007 roku str. 1 !"# #$ Konferencja prasowa 10 maja 2007 r. str. 1 Pozytywne trendy Wyniki finansowe po 1 kwartale 2007 str. 2 %& wg MSSF / zysk brutto 591 63% zysk netto 463 63% ROE brutto 34,0% 11,7 pp. ROE netto 26,6%

Bardziej szczegółowo

Formularz. (kwartał/rok)

Formularz. (kwartał/rok) Formularz Zarzd Spółki MEDIATEL SPÓŁKA AKCYJNA podaje do wiadomoci raport kwartalny za I V kwartał roku obrotowego 2007 WYBRANE DANE FINANSOWE 01.01.2007 do 01.01.2006 do 01.01.2007 do 01.01.2006 do I.

Bardziej szczegółowo

Handel zagraniczny Litwy (przegląd kwartalny) :30:03

Handel zagraniczny Litwy (przegląd kwartalny) :30:03 Handel zagraniczny Litwy (przegląd kwartalny) 2010-12-14 14:30:03 2 Wartość polskiego eksportu towarowego na Litwę w okresie styczeń-wrzesień 2010 r. stanowiła 977.410.625 EUR (+9,9%), wartość importu

Bardziej szczegółowo

Gospodarka światowa w 2015. Mateusz Knez kl. 2A

Gospodarka światowa w 2015. Mateusz Knez kl. 2A Gospodarka światowa w 2015 Mateusz Knez kl. 2A Koło Ekonomiczne IV LO Nasze koło ekonomiczne współpracuje z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu. Wspólne działania rozpoczęły się od podpisania umowy pomiędzy

Bardziej szczegółowo

. omasz Stępniewskr. ^ Geopolityka regionu MORZA CZARNEG. ^, w pozimnowojennym świecie

. omasz Stępniewskr. ^ Geopolityka regionu MORZA CZARNEG. ^, w pozimnowojennym świecie . omasz Stępniewskr ^ Geopolityka regionu MORZA CZARNEG ^, w pozimnowojennym świecie Wstęp 11 Geopolityka jako przedmiot badań - wprowadzenie 23 CZĘŚĆ 1 (Geo)polityka państw nadbrzeżnych regionu Morza

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1 Przepisy ogólne

Rozdział 1 Przepisy ogólne ROZPORZDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 17 listopada 1998 r. w sprawie ogólnych warunków obowizkowego ubezpieczenia odpowiedzialnoci cywilnej podmiotu przyjmujcego zamówienie na wiadczenia zdrowotne za

Bardziej szczegółowo

Plan finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa i jego uwarunkowania

Plan finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa i jego uwarunkowania Departament Długu Publicznego Plan finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa i jego uwarunkowania Listopad 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Miesięczny kalendarz emisji... 2 Komentarze MF... 8 ul.

Bardziej szczegółowo

BAŁTYCKIE FORUM BIZNESU GDAŃSK 2012

BAŁTYCKIE FORUM BIZNESU GDAŃSK 2012 Правительство Калининградской области The Kaliningrad Office of the Consulate-General of Sweden in Saint-Petersburg Konsulat Generalny RP w Kaliningradzie Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Калининградская

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa, 8.7. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Plan prezentacji. Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi Zmiana

Bardziej szczegółowo