EDUKACJA SKUTECZNA, PRZYJAZNA I NOWOCZESNA Ministerstwo Edukacji Narodowej EDUKACJA SKUTECZNA PRZYJAZNA I NOWOCZESNA

Transkrypt

1 Ministerstwo Edukacji Narodowej EDUKACJA SKUTECZNA PRZYJAZNA I NOWOCZESNA

2 Szkoła przyjaźnie wymagająca

3 Ramowe plany nauczania Jak przygotować się do zmiany

4 Od dnia 1 września 2009 r. zaczną obowiązywać: nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej i gimnazjum. Nową podstawę programową będzie się stosować począwszy od roku szkolnego 2009/2010 w przedszkolach, w klasie pierwszej szkoły podstawowej i w klasie pierwszej gimnazjum, nowe ramowe plany nauczania dla I etapu edukacyjnego (klasy I-III szkoły podstawowej) i III etapu edukacyjnego (gimnazjum).

5 Arkusze organizacji szkół podstawowych i gimnazjów na rok szkolny 2009/2010 muszą uwzględniać: w odniesieniu do klas II-VI szkoły podstawowej oraz klas II i III gimnazjów obowiązujące dotychczas ramowe plany nauczania, w odniesieniu do klasy I szkoły podstawowej i klasy I gimnazjum nowe ramowe plany nauczania.

6 Pamiętajmy!!! przez 5 lat w szkołach podstawowych, przez 2 lata w gimnazjach pracujemy z dwiema podstawami programowymi i dwoma ramowymi planami nauczania!

7 Po wejściu w życie ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw arkusze organizacji szkół nie będą podlegały opiniowaniu przez kuratorów oświaty przed ich zatwierdzeniem przez organy prowadzące szkoły. Zgodność z prawem arkusza organizacji szkoły będzie kontrolowana w ramach nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratora oświaty.

8 Nowości rozporządzenia: wprowadzenie nowego rodzaju godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, wynikających z art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela. zmiana w dysponowaniu dotychczasowymi godzinami do dyspozycji dyrektora.

9 Nowy rodzaj godzin do dyspozycji dyrektora szkoły. Od 1 września 2009 r. wprowadza się obowiązek prowadzenia przez nauczyciela zajęć opieki świetlicowej lub zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Ustawy Karta Nauczyciela w wymiarze 1 godziny tygodniowo. Obowiązek ten nie dotyczy dyrektorów, wicedyrektorów oraz nauczycieli, którzy obowiązki dyrektora i wicedyrektora pełnią w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono to stanowisko. Godziny te są dokumentowane przez nauczycieli w dziennikach zajęć pozalekcyjnych.

10 Sposób wyliczania godzin zajęć, które nauczyciel ma obowiązek prowadzić na podstawie art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela: dla nauczyciela pełnozatrudnionego (niezależnie od realizowanego pensum i ewentualnych godzin ponadwymiarowych) 1 godzina w tygodniu (a od 1 września 2010 r. w szkole podstawowej i gimnazjum 2 godziny w tygodniu), dla nauczyciela niepełnozatrudnionego proporcjonalnie mniejsza liczba godzin, które wyliczamy, pamiętając że rozliczamy te godziny półrocznie, w przypadku nauczycieli uzupełniających etat godziny te liczy się proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia w każdej szkole.

11 Dotychczasowe godziny do dyspozycji dyrektora, w przypadku klas, w których realizowana jest nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego, można przeznaczyć na: okresowe lub roczne zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, realizację dodatkowych zajęć edukacyjnych, dla których nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania, nauczanie historii i geografii kraju pochodzenia mniejszości narodowych i dziedzictwa kulturowego mniejszości etnicznych - w szkołach z nauczaniem w języku mniejszości narodowych, etnicznych lub języku regionalnym;

12 Dotychczasowe godziny do dyspozycji dyrektora, w przypadku klas, w których realizowana jest dotychczasowa podstawa programowa kształcenia ogólnego, można przeznaczyć na: okresowe lub roczne zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, realizację dodatkowych zajęć edukacyjnych, z języka obcego, języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego, nieujętych w ramowym planie nauczania dla danego etapu edukacyjnego, jeżeli wymiar godzin umożliwia realizację podstawy programowej ustalonej dla tych zajęć albo dodatkowych zajęć edukacyjnych, dla których nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania.

13 Dotychczasowe godziny do dyspozycji dyrektora, w przypadku klas, w których realizowana jest dotychczasowa podstawa programowa kształcenia ogólnego, można przeznaczyć na: realizację ścieżek edukacyjnych, obejmujących zestaw treści i umiejętności o istotnym znaczeniu wychowawczym, których realizacja może odbywać się w ramach nauczania przedmiotów lub bloków przedmiotowych, lub w postaci odrębnych zajęć, zorganizowanie zajęć dla grupy uczniów z uwzględnieniem ich potrzeb, w tym zajęć dydaktyczno wyrównawczych i zajęć ruchowych o charakterze korekcyjnym, nauczanie historii i geografii kraju pochodzenia mniejszości narodowych i dziedzictwa kulturowego mniejszości etnicznych - w szkołach z nauczaniem w języku mniejszości narodowych, etnicznych lub języku regionalnym.

14 Godziny do dyspozycji dyrektora szkoły zapewniające nauczycielom realizację obowiązku, o którym mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela, mogą być przeznaczone na: zajęcia zwiększające szanse edukacyjne uczniów: na pracę z uczniem zdolnym lub z uczniem mającym trudności w nauce, zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów.

15 Ramowe plany nauczania określają tygodniowy wymiar godzin Zajęć edukacyjnych dla odpowiednich okresów nauczania (etapów edukacyjnych). Opisane w nim są: obowiązkowe zajęcia edukacyjne o charakterze dydaktyczno wychowawczym, w toku których odbywa się nauczanie przedmiotów, bloków przedmiotowych, realizacja modułów, kształcenie zintegrowane (edukacja wczesnoszkolna) lub realizacja ścieżek edukacyjnych (to tylko przy dotychczasowej podstawie programowej), zajęcia z religii/etyki;

16 Ramowe plany nauczania określają tygodniowy wymiar godzin Zajęć edukacyjnych dla odpowiednich okresów nauczania (etapów edukacyjnych). Opisane w nim są: godziny do dyspozycji dyrektora szkoły: przeznaczone na realizację zajęć, o których mowa w 2 ust. 5 rozporządzenia, przeznaczone na realizację zajęć, o których mowa w 2 ust. 5a rozporządzenia, zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych, zajęcia socjoterapeutyczne organizowane dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne.

17 Nowości rozporządzenia (dotyczy klas, w których realizowana jest nowa podstawa programowa) brak określenia tygodniowej liczby godzin w cyklu kształcenia przeznaczonej na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne, określone minimalne ogólne liczby godzin, które należy przeznaczyć na realizację podstawy programowej z poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych w całym cyklu kształcenia (np. język polski co najmniej 450 godzin przedmiotu w cyklu kształcenia - bez określenia liczby godzin w każdym tygodniu nauki, tak jak do tej pory), dodanie nowych przedmiotów lub zmiana nazwy obecnie funkcjonujących.

18 Pierwszy etap kształcenia, to edukacja wczesnoszkolna, na którą składają się: edukacja polonistyczna, język obcy nowożytny, edukacja muzyczna, edukacja plastyczna, edukacja społeczna, edukacja przyrodnicza, edukacja matematyczna, zajęcia komputerowe, zajęcia techniczne, wychowanie fizyczne.

19 Edukacja wczesnoszkolna: Umożliwia się wyłączenie z bloku zajęć zintegrowanych: - języka obcego nowożytnego, zajęć komputerowych, edukacji plastycznej edukacji muzycznej, wychowania fizycznego. Uwaga! Wydzielanie niektórych z ww. zajęć może nastąpić w uzasadnionych przypadkach, zgodnie z zaleceniem zawartym w podstawie programowej, o treści - Edukacja w klasach I-III szkoły podstawowej realizowana jest w formie kształcenia zintegrowanego. W klasach I-III szkoły podstawowej edukację dzieci powierza się jednemu nauczycielowi.

20 Edukacja wczesnoszkolna: wskazuje się ilość godzin niektórych edukacji (ze względu na możliwość innej organizacji zajęć), w przypadku wydzielenia niektórych zajęć należy zorganizować co najmniej: 190 godzin języka obcego nowożytnego, po 95 godzin zajęć komputerowych, edukacji plastycznej i edukacji muzycznej, 290 godzin wychowania fizycznego.

21 Edukacja wczesnoszkolna Uwaga! Nauczyciel nauczania początkowego nie musi kończyć studiów podyplomowych, ani kursów kwalifikacyjnych dla prowadzenia zajęć komputerowych, wystarczy, jeśli dysponuje odpowiednimi kompetencjami (ocenia to dyrektor szkoły)

22 Świetlica W związku z nowym rozporządzeniem w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, każdy nauczyciel posiadający kwalifikacje do nauczania dowolnego przedmiotu w szkole podstawowej, czy gimnazjum, posiada kwalifikacje do pracy w świetlicy w danym typie szkoły. Uwaga! W rozporządzeniu w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli określono kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela wychowawcy w świetlicach szkolnych i nauczyciela wychowawcy w internatach. Zgodnie z przepisami nowego rozporządzenia, kwalifikacje do pracy na stanowisku nauczyciela wychowawcy w świetlicach szkolnych i internatach będzie posiadać m. in. osoba, która ma kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w tym typie szkoły, w której prowadzona jest świetlica lub internat.

23 Zajęcia z religii / etyki są realizowane zgodnie z przepisami w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, od dnia 1 września 2009 r. szkoła może we wszystkich klasach realizować nową podstawę programową w zakresie etyki.

24 Zajęcia z religii / etyki rozporządzenie w sprawie kwalifikacji pozwala zatrudnić do nauczania etyki: w klasach I-III szkoły podstawowej nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej, w klasach IV-VI szkoły podstawowej i w gimnazjum nauczyciela humanistę, który w ramach studiów uzyskał przygotowanie w zakresie filozofii lub etyki, uprawniające do nauczania tego przedmiotu, w szkole ponadgimnazjalnej nauczyciela etyki.

25 Zajęcia wychowania do życia w rodzinie realizowane są zgodnie z przepisami w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (projekt nowelizacji rozporządzenia w tej sprawie znajduje się w BIP MEN).

26 Zajęcia wychowania do życia w rodzinie w gimnazjum wychowanie do życia w rodzinie przestaje być modułem wiedzy o społeczeństwie, przeznacza się na nie w każdej klasie 14 godzin dla ucznia (19 dla nauczyciela) z godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, liczba godzin tych zajęć nie wchodzi w ogólny tygodniowy limit godzin dla klasy, uczeń może nie uczestniczyć w tych zajęciach pod warunkiem wniesienia przez rodziców, lub ucznia w przypadku ucznia pełnoletniego, wniosku o wyłączenie ucznia z tych zajęć (zgodnie z projektem nowelizacji rozporządzenia)

27 Informatyka i technologia informacyjna podział na grupy jest obowiązkowy na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z informatyki i technologii informacyjnej, w oddziałach liczących więcej niż 24 uczniów, liczba uczniów w grupie nie może przekraczać liczby stanowisk komputerowych w pracowni komputerowej. Uwaga! Szkoły mają czas na dostosowanie wymogu dotyczącego liczby uczniów w grupie na tych zajęciach do 31 sierpnia 2012 r.

28 Języki obce nowożytne w gimnazjum Podstawa programowa wprowadza do gimnazjum dwa poziomy nauczania: - III.0 (dla początkujących) - III.1. (dla kontynuujących naukę). Wprowadza się podział na grupy na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z języków obcych nowożytnych, z tym że przy podziale na grupy należy uwzględnić stopień zaawansowania znajomości języka obcego nowożytnego.

29 Języki obce nowożytne zajęcia mogą być prowadzone w grupach oddziałowych, międzyoddziałowych lub międzyklasowych, liczących od 10 do 24 uczniów. w gimnazjum, liceum ogólnokształcącym i uzupełniającym liceum ogólnokształcącym, liczących nie więcej niż dwa oddziały każdej klasy będzie możliwa realizacja takich zajęć w grupie nie mniejszej niż 7 uczniów. Uwaga! Od 1 września 2009 r. szkoła może we wszystkich klasach realizować nową podstawę programową w zakresie języków obcych.

30 Wychowanie fizyczne zajęcia wychowania fizycznego są prowadzone w grupach liczących od 12 do 26 uczniów. dopuszcza się tworzenie grup międzyoddziałowych lub grup międzyklasowych. Uwaga! Już od dnia 1 września 2009 r. szkoła może we wszystkich klasach realizować nową podstawę programową w zakresie wychowania fizycznego.

31 Wychowanie fizyczne W szkole podstawowej i gimnazjum prowadzi się 4 godziny wychowania fizycznego, z których, jak do tej pory, 1 godzina może być realizowana zgodnie z rozporządzeniem w sprawie dopuszczalnych form realizacji czwartej godziny obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego. Uwaga! W projekcie nowelizacji ustawy o kulturze fizycznej, nad którym obecnie trwają prace legislacyjne w Sejmie, przewidywane jest dopuszczenie do realizacji w innych formach dwóch godzin obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego.

32 Edukacja dla bezpieczeństwa w gimnazjum wprowadzono nowy przedmiot edukacja dla bezpieczeństwa, w rozporządzeniu w sprawie ramowych planów nauczania zaplanowano na realizację tych zajęć 30 godzin w cyklu kształcenia, kwalifikacje do nauczania tego przedmiotu mają przede wszystkim nauczyciele przysposobienia obronnego.

33 Zajęcia artystyczne i techniczne w gimnazjum wprowadzono nowe przedmioty zajęcia artystyczne i zajęcia techniczne, zaplanowano na te zajęcia po 60 godzin w cyklu kształcenia, zajęcia powinny odpowiadać zapotrzebowaniu młodzieży i możliwościom organizacyjnym szkoły, zajęcia mogą być blokowane lub realizowane okresowo, zajęcia powinny odbywać się w szkole, a jeśli są prowadzone poza nią, to musi je prowadzić osoba zatrudniona w szkole.

34 Dobre rady dla dyrektorów! Dokładnie i ze zrozumieniem przeczytaj (nawet kilka razy) rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania i nową podstawę programową, Pracuj z kalendarzem, policz dni robocze w każdym roku szkolnym, Zwróć uwagę na konkretne dni tygodnia, czy przypadkiem z planu nie wypada częściej któryś dzień (np. poniedziałek lub czwartek), Licz w cyklu 3-letnim. Zaplanuj liczbę tygodni, przez którą będziesz dzielił liczbę godzin przeznaczonych na dany przedmiot lub edukację. Nanieś koncepcję na swój kalendarz.

35 Dobre rady dla dyrektorów! Pamiętaj o: godzinach do dyspozycji dyrektora przeznaczonych na realizację obowiązku, o którym mowa w art.42 ust. 2 pkt 2 KN, nowych przedmiotach, nowym tygodniowym limicie godzin dla ucznia, podziale godzin w gimnazjum przeznaczonych na nauczanie 2 języków obcych do Twojej decyzji należy sposób rozdzielenia tych godzin (np. 8+6 lub 9+5), tym, że uczeń musi obowiązkowo uczestniczyć w zajęciach artystycznych i technicznych.

36 Dobre rady dla dyrektorów! Pamiętaj: o tym że, przedmioty wymienione w ramowym planie nauczania są obowiązkowe dla wszystkich uczniów i mogą być realizowane blokowo lub okresowo, o tym, że w klasach I-III szkoły podstawowej nie należy wydzielać na siłę niektórych rodzajów zajęć, o tym, że edukacja dla bezpieczeństwa może być realizowana w zblokowanym wymiarze godzin (np. dopiero po egzaminie gimnazjalnym).

37 Dobre rady dla dyrektorów Bądź twórczy i otwarty na zmiany! Pozyskaj liderów! Pamiętaj, że szkoła jest DLA UCZNIA!

38 Dobre rady dla organów prowadzących Wraz z wprowadzeniem reformy programowej, oprócz ramowego planu nauczania, zmienia się wiele innych przepisów. Konieczna jest znajomość filozofii tych zmian, aby dobrze wykorzystać jej możliwości, Warto pozwolić dyrektorom na poszukiwanie ciekawych rozwiązań organizacyjnych, nie ograniczać ich inwencji, wspierać w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań po prostu zaufać.

39 Dobre rady dla organów prowadzących Godziny do dyspozycji dyrektora szkoły, przeznaczone na realizację obowiązku określonego w art. 42 ust. 2 pkt 2 KN: są do dyspozycji dyrektora konkretnej szkoły, nie są dodatkowo opłacane, ich przydział leży w kompetencji dyrektora szkoły, nie należy go w tym ograniczać, rejestrowanie i rozliczanie tych godzin odbywa się w cyklu półrocznym, godziny te dyrektor może przeznaczyć tylko na wspieranie uczniów ze specyficznymi wymaganiami i na rozwój zainteresowań.

40 Dobre rady dla organów prowadzących Przez najbliższe 2 lata w gimnazjach i 5 lat w szkołach podstawowych będą funkcjonować dwa ramowe plany nauczania (stary i nowy). Warto zastanowić się na dostosowaniem arkusza organizacji szkoły tak, aby lepiej odpowiadał możliwościom wynikającym z nowych ramowych planów nauczania. Godziny wychowania do życia w rodzinie nie wchodzą do limitu dopuszczalnych tygodniowych godzin dla ucznia. Warto wspomóc szkołę w zadbaniu o wyposażenie w sprzęt i pomoce dydaktyczne zgodnie z potrzebami reformy.

41 Dobre rady dla organów prowadzących Klasy realizujące nową podstawę programową nie powinny być łączone z klasami realizującymi dotychczasową podstawę programową (w przypadku klas łączonych, wyjątek stanowi dopuszczalne realizowanie na podstawie decyzji szkoły w starych rocznikach nowej podstawy programowej wychowania fizycznego, języków obcych czy etyki w grupach międzyklasowych). Warto zadbać o taką organizację dowozu uczniów, by nie pogłębiać różnic w możliwości wyboru zajęć sportowych i artystycznych.