KLUCZ KOMÓRKI MACIERZYSTE CATEGORY MANAGEMENT ODPORNOŚĆ DO ZDROWIA PACJENTA. temat miesiąca. nowoczesne metody leczenia. marketing w aptece

Transkrypt

1 MAGAZYN MENEDŻERA APTEKI WYDANIE 01/ PAŹDZIERNIK 2013 temat miesiąca ODPORNOŚĆ KLUCZ DO ZDROWIA PACJENTA KOMÓRKI MACIERZYSTE nowoczesne metody leczenia marketing w aptece CATEGORY MANAGEMENT

2 Naprawdę działa! Znieczula gardło Usuwa ból Gasi stan zapalny Ekspert w leczeniu bólu gardła Tantum Verde smak miętowy (Benzydamini hydrochloridum 3mg, pastylki twarde) Dwuwklęsłe pastylki koloru zielonego o smaku miętowym. Każda pastylka twarda zawiera 3 mg benzydaminy chlorowodorku. Tantum Verde smak cytrynowy (Benzydamini hydrochloridum 3mg, pastylki twarde) Dwuwklęsłe pastylki koloru żółtego o smaku cytrynowym. Każda pastylka twarda zawiera 3 mg benzydaminy chlorowodorku. Tantum Verde smak miodowo-pomarańczowy (Benzydamini hydrochloridum 3mg, pastylki twarde) Dwuwklęsłe pastylki koloru żółto-pomarańczowego o smaku miodowo-pomarańczowym. Każda pastylka twarda zawiera 3 mg benzydaminy chlorowodorku. Substancje pomocnicze: każda pastylka zawiera 3073,53 mg izomaltu, 0,017 mg żółcieni pomarańczowej (E 110). Wskazania: Produkty lecznicze stosuje się do leczenia dolegliwości i objawów (ból, zaczerwienienie, obrzęk) związanych ze stanami zapalnymi jamy ustnej i gardła. Dawkowanie i sposób podania: Ssać 1 pastylkę, 3 razy na dobę. Ze względu na postać farmaceutyczną, produkty lecznicze nie powinny być stosowane u dzieci poniżej 6 lat, u dzieci w wieku poniżej 12 lat powinny być stosowane pod kontrolą osoby dorosłej. Leczenie ciągłe nie powinno przekraczać 7 dni. Przeciwwskazania: Produkty lecznicze są przeciwwskazane u pacjentów z nadwrażliwością na substancję czynną lub substancje pomocnicze wchodzące w ich skład, a także w przypadku Tantum Verde smak miętowy i Tantum Verde smak cytrynowy u pacjentów z fenyloketonurią (ze względu na zawartość aspartamu). Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: U niektórych pacjentów owrzodzenie jamy ustnej i gardła może być jedynie objawem innego ciężkiego procesu chorobowego. W przypadku gdyby objawy nie ustępowały po około 3 dniach stosowania produktu leczniczego, pacjent powinien zwrócić się do lekarza. Pastylki Tantum Verde smak miętowy i Tantum Verde smak cytrynowy nie zawierają cukru, środkiem słodzącym jest aspartam. Nie zaleca się stosowania produktów leczniczych u pacjentów: z rzadko występującą wrodzoną nietolerancją fruktozy ze względu na zawartość izomaltu z nadwrażliwością na kwas acetylosalicylowy lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Należy ostrożnie stosować benzydaminę u pacjentów z astmą w wywiadzie gdyż istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia skurczu oskrzeli. Produkt leczniczy Tantum Verde smak miodowo - pomarańczowy może powodować reakcje alergiczne (zawiera żółcień pomarańczową). Działania niepożądane: Objawy podzielono wg częstości występowania na: niezbyt często ( 1/1000 do <l/100), rzadko ( 1/ do <l/1000), bardzo rzadko (<l/10000), nie znana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Niezbyt często występują zaburzenia skóry i tkanki podskórnej (odczyny fototoksyczne). Rzadko występują zaburzenia żołądka i jelit (pieczenie lub suchość w jamie ustnej) i zaburzenia układu immunologicznego (reakcje nadwrażliwości). Bardzo rzadko: zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia (skurcz krtani) oraz zaburzenia skóry i tkanki podskórnej (obrzęk naczynioruchowy). Numery pozwoleń na dopuszczenie do obrotu: Tantum Verde smak cytrynowy: MZ, Tantum Verde smak miętowy: 4264 MZ, Tantum Verde smak miodowo-pmarańczowy: MZ. OTC - produkty lecznicze wydawane bez recepty. 2 Podmiot odpowiedzialny: Aziende Chimiche Riunite Angelini Francesco A.C.R.A.F. S.p.A. Viale Amelia 70, Rzym, Włochy Przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego: Angelini Pharma Polska Sp. z o.o Łazy, ul. Podleśna 83, tel TV/61/09/2013

3 Szanowni Państwo, Oddajemy w Państwa ręce pierwszy numer Apteki na Plusie. Naszą ambicją jest, aby magazyn na stałe zagościł wśród Państwa obowiązkowych pozycji czytelniczych i był kompendium wiedzy przydatnej każdemu farmaceucie. Wiemy, jak trudne zadanie stoi przed nami, jednak zdecydowaliśmy się podjąć to wyzwanie, ponieważ jesteśmy przekonani, że każdy farmaceuta chętnie sięgnie po nasze czasopismo. Na łamach Apteki na Plusie znajdą się wiadomości zarówno niezbędne do sprawnego prowadzenia apteki, w tym dotyczące aspektów prawnych i finansowych, marketingu, obsługi klienta, jak również bieżące informacje nt. zmian i trendów na rynku aptecznym, badań nad nowoczesnymi lekami czy opieki farmaceutycznej. Temat numeru to odporność, która jesienią zajmuje farmaceutów, lekarzy i oczywiście pacjentów. Nadszedł czas, w którym o przeziębienie i grypę nietrudno. Przed farmaceutami stoi ważne zadanie dbania o zdrowie Polaków i nie chodzi tu wyłącznie o sprzedaż specyfików, ale również o fachowe porady, które pomogą ustrzec się przed zachorowaniem. W artykule prezentujemy sposoby wzmocnienia odporności te znane od lat, oraz znajdujące zastosowanie w ochronie zdrowia od niedawna, jak np. szczepionki, które będą przydatne dla pacjentów. Pierwszy numer Apteki na Plusie obfituje także w praktyczne porady w zakresie marketingu i pracy z klientem. Przybliżamy temat zarządzania kategoriami i podejmowania decyzji zakupowych. To zagadnienia bardzo istotne z punktu widzenia menedżera apteki, odpowiedzialnego za planowanie ekspozycji produktów oraz utrzymanie sprzedaży na odpowiednim poziomie. Apteka to wyjątkowy biznes, którego funkcjonowanie reguluje szereg aktów prawnych. W dziale Apteka na Prawie prezentujemy m.in. ważny aspekt obowiązków pracodawcy wobec pracownika, wynajmu lokalu i możliwości wprowadzenia ruchomego czasu pracy. Odpowiednie zastosowanie przepisów ma decydujące znaczenie dla działalności apteki. Na zakończenie proponujemy Państwu lekcję języka angielskiego. Nasz kraj każdego roku odwiedza coraz więcej obcokrajowców, zatem z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że zagraniczny turysta trafi do apteki z prośbą o poradę i wydanie odpowiedniego specyfiku. Musimy być przygotowani na tę ewentualność i znać podstawowe zwroty umożliwiające komunikację. Rynek farmaceutyczny jest trudny. Dokonują się zmiany w prawie, świadomości zdrowotnej i zasobności portfela pacjentów. Poradnikowy charakter naszego czasopisma ma za zadanie dostarczenie aktualnej wiedzy w zakresie niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania apteki. Mamy nadzieję, że zechcą z niej Państwo skorzystać. Zapraszamy do lektury. Redakcja SPIS TREŚCI 04 Odporność klucz do zdrowia pacjenta 10 Komórki macierzyste nadzieja medycyny, szansa na lepsze życie 14 Bądź panem własnych emocji 16 Suplementy diety w terapii zaburzeń funkcji prostaty 18 Moc Resweratrolu 20 Category Management w aptece 24 Zarządzanie procesem podejmowania decyzji klienta w kontekście apteki 29 Apteka na prawie 33 Rozmawiamy z cudzoziemcem Wydawca: Max Medicum S.A Warszawa ul. Kabaretowa 21 biuro@maxmedicum.pl 3

4 Odporność klucz do zdrowia pacjenta 4

5 Temat numeru Nadeszła jesień. Dzień jest coraz krótszy, w powietrzu panuje chłód. W aptekach to jednak gorący okres. Zaczyna się bowiem czas przeziębień i grypy, w którym rola farmaceuty nie może ograniczać się jedynie do wydawania leków. Coraz więcej chorych z infekcjami dróg oddechowych, nie mając czasu na wizyty u lekarza, kieruje swoje kroki od razu do apteki. Tacy pacjenci oczekują fachowej porady, jak minimalizować objawy choroby i jak ustrzec się przed nią w przyszłości. Odporność immunologiczna jest odmieniana przez wszystkie przypadki. Rosnąca świadomość zdrowotna sprawia, że znają ją nie tylko farmaceuci i lekarze, ale również pacjenci. To bardzo pozytywne zjawisko, ponieważ odporność ma duży wpływ na to, czy organizm złapie infekcje, czy też uda mu się przejść przez okres jesienno -zimowy w dobrym zdrowiu. Chorują dorośli i dzieci udające się po raz pierwszy do przedszkola czy szkoły. Kapryśna aura, przegrzane pomieszczenia, brak ruchu na świeżym powietrzu wszystko to nie służy zdrowiu. Dlatego warto już od września zacząć zwracać pacjentom uwagę na to, aby dbali o odporność. Zaangażowanie farmaceutów w edukację prozdrowotną to korzyści zarówno dla pacjentów, jak i dla apteki, tym bardziej że chorzy oczekują wyleczenia bez konieczności wizyty w gabinecie lekarskim. Farmaceuci ciągle traktowani są jak przedstawiciele zawodu zaufania społecznego, dlatego wiele osób odwiedzających naszą aptekę oczekuje fachowej porady. Udzielamy jej wszystkim pacjentom mówi Jarosław Purchla, kierownik łódzkiej apteki JOGA. Jeśli ktoś przyjmuje specyfiki na gardło, to oczywiście polecamy również coś na wzmocnienie odporności. Najważniejsze jest zaufanie, dlatego zawsze staramy się, aby pacjent odniósł korzyść z wizyty w aptece. Przecież jeśli w odpowiednim momencie zadba o odporność, to nie wyda później pieniędzy na szczepionkę, a my zyskamy opinię fachowców troszczących się o zdrowie. Farmaceuta ma przed sobą trudne i odpowiedzialne zadanie prowadzenia oświaty zdrowotnej w społeczności lokalnej, w której działa. aby w jesiennym jadłospisie znalazły się bogate w nią owoce: porzeczki, truskawki (z mrożonek), cytrusy, suszone morele, a także natka pietruszki. Spożywane w tym okresie warzywa i owoce obfitujące w tzw. antyoksydanty walczą z wolnymi rodnikami i sprzyjają odporności. Witaminę C znajdziemy też w soku z malin, rokitnika, czarnego bzu, aronii, czarnej porzeczki czy dzikiej róży. Źródłem witaminy A, która chroni błony śluzowe układu oddechowego przed przenikaniem bakterii i wirusów, są zaś zielone, żółte i pomarańczowe warzywa oraz żółtka jaj i mleko. Warto przypominać również o nieodłącznym składniku jesiennej diety, którym jest czosnek środek leczniczy, źródło wielu witamin i składników mineralnych. Zamiast cukru do słodzenia herbaty polecajmy miód, który dostarcza niezbędnych witamin, mikroelementów i enzymów, a ponadto ma właściwości przeciwbakteryjne. Drogocenne dla prawidłowej flory bakteryjnej układu pokarmowego są naturalne przetwory mleczne: jogurty i kefiry zawierające probiotyki. W diecie osób podatnych na zachorowanie powinno znaleźć się także dużo ryb morskich, będących głównym źródłem kwasów tłuszczowych, przede wszystkim kwasów omega. Nie powinniśmy też zapominać o cynku, który pozytywnie wpływa na pracę układu immunologicznego i zalecać spożywanie pokarmów zawierających ten składnik mineralny. Są to m.in. drób, chude czerwone mięso, ryby i ziarna zbóż, np. w formie pieczywa gruboziarnistego. Nie zawsze jednak udaje się w naturalny sposób dostarczyć organizmowi wszystkich ważnych składników. W tej sytuacji mogą być potrzebne preparaty, wyciągi i suplementy dostępne w aptece. Do dyspozycji mamy olej z wątroby rekina, tran lub jeden z produktów roślinnych pobudzających pracę układu immunologicznego (wyciągi z jeżówki purpurowej i aloesu, preparaty z sosny syberyjskiej, koncentrat lub sok z bzu czarnego oraz imunoglukany). Zdrowie z natury Wzmocnienie odporności organizmu to długa i systematyczna praca nad zdrowiem i eliminowaniem słabości i przyzwyczajeń. Odporności nie można wzmocnić z dnia na dzień. Składa się na nią wiele czynników, w tym dobrze zbilansowana i bogata w składniki odżywcze dieta, która jest jednym z kluczowych elementów w budowaniu odporności. Najważniejsze dla systemu obronnego są witamina C i beta-karoten (prowitamina A). Witamina C jest niezbędna dla produkcji immunoglobulin, pomocnych w zwalczaniu infekcji. Jej dzienna dawka obniża o 40% możliwość zachorowania. Dlatego warto przypominać pacjentom, 5

6 Temat numeru Ruch to zdrowie Ważnym elementem wzmacniania odporności jest aktywność fizyczna. Sport, a nawet zwykły spacer, mają pozytywny wpływ na poprawę wydolności oddechowej i krążenie. Jazda na rowerze lub rolkach, jogging czy gra w piłkę wpływają korzystnie na naszą kondycję i organizm. Natomiast w razie niepogody warto skorzystać z usług klubów fitness. Zdrowe, silne ciało nie tak łatwo poddaje się chorobie! Dla jeszcze lepszego zwalczania infekcji szczególnie polecana jest zmiana klimatu. Podczas wyjazdu nad morze lub w góry organizm stara się zaadaptować do nowych warunków, co zwiększa jego wydolność. Do miasta wrócimy zregenerowani i bardziej odporni na zakażenia. Moda na aktywność fizyczną i zdrowy tryb życia też przyczynia się do większej dbałości o odporność. Świadomość pacjentów rośnie, na co z pewnością mają wpływ różne czynniki, również te wynikające z postępu cywilizacyjnego. Jeszcze kilkanaście lat temu była to wiedza zahaczająca wręcz o medycynę ludową. Decydujące znaczenie mają oczywiście media. Wszechobecne reklamy produktów leczniczych i farmaceutycznych sprawiają, że widzowie są stale edukowani w tym zakresie. Nie możemy zapominać, że coraz częściej i chętniej chorzy czerpią wiedzę z internetu, gdzie jest wiele pożytecznych i cennych informacji udostępnianych przez lekarzy, ale jednocześnie na forach są też pseudorady. Dlatego uważam, że nasza rola jest większa niż w przeszłości. Ważne bowiem, aby weryfikować wiedzę pacjentów, uświadamiając im zagrożenia dodaje Jarosław Purchla. Całości dopełnia marketing szeptany, czyli przekazywanie z ust do ust informacji o nowych bądź sprawdzonych już preparatach korzystnie wpływających na zdrowie. Na ten trend wpływ ma też większa niż dawniej chęć suplementacji. Klienci aptek coraz częściej pytają o preparaty zawierające rutynę i witaminę C, coraz chętniej przyjmowany jest również znany i stosowany od dziesięcioleci tran oraz wapno. W przypadku tego ostatniego, pamiętać należy o dopytaniu, czy pacjent nie ma problemów z krzepliwością krwi. Antybiotyki to ostateczność podkreśla Jarosław Purchla. Chorzy powinni najpierw przyjąć wapno i rutynę z witaminą C, tran, preparaty odpornościowe, probiotyki, pić soki, które są bogatym źródłem witamin. Szczęśliwi chorują mniej Na odporność wpływ ma wiele czynników: praca, środowisko społeczne, obciążenia dziedziczne. Zdrowie osłabiają też sytuacje stresowe i życie w napięciu. System obronny jest ściśle powiązany z systemem nerwowym, a zdenerwowanie zakłóca ich współpracę. Dzisiejsze tempo życia i pogoń za karierą sprawia, że osoby mniej odporne psychicznie nie dają sobie rady z problemami i wszechobecnym wyścigiem szczurów, co często kończy się nerwicą lub depresją. Specjaliści szacują, że połowa osób z grupy wiekowej lat powinna być pod opieką psychologa lub psychiatry. Osoby z zaburzeniami psychicznymi są bardziej podatne na infekcje, przez co opieka nad nimi wymaga większej troski i dbałości m.in. o prawidłową suplementację. Na odporność negatywnie wpływa też bezsenność. Nieprzespane noce to przemęczony organizm, który jest bardziej narażony na jesienne infekcje. Aby do tego nie doszło, powinno się oprócz porad stricte medycznych polecać pacjentom, aby poświęcali odpowiednią ilość czasu na relaks, odprężenie i wyciszenie. Oczywiście wrogiem odporności są wszelkie używki papierosy, alkohol, kawa, które podrażniają błonę śluzową gardła, zaburzają równowagę hormonalną, a także niszczą witaminy i mikroelementy. Warto się szczepić Temat na osobny artykuł to szczepionki na grypę sezonową. warto przy tej okazji wspomnieć o tej coraz popularniejszej metodzie minimalizowania zagrożenia choroby. Szczepionki stosuje się u dorosłych i dzieci, aby zapobiec grypie. Ma to istotne znaczenie szczególnie dla osób narażonych na ryzyko wystąpienia powikłań. 6

7 Temat numeru Po podaniu szczepionki układ immunologiczny organizmu wytwarza własną obronę przeciwko chorobie (przeciwciała). Odporność rozwija się po 7 10 dniach. Żaden ze składników szczepionki nie powoduje zachorowania na grypę. Szczepionki przeciw grypie są skuteczne w zapobieganiu zachorowaniu u ok. 90% zdrowych dorosłych, a u tych, którzy zachorują, przebieg choroby jest zdecydowanie łagodniejszy. I w tym przypadku rola farmaceuty nie może ograniczać się do realizacji recepty. Szczepionka, choć skuteczna, może wywołać liczne powikłania, jeśli przyjmie ją organizm chory lub choćby przeziębiony. Pacjenci muszą mieć świadomość, że zaszczepić należy się możliwie jak najszybciej po badaniu lekarskim. Najlepiej tego samego dnia. Nie wolno zwlekać, ponieważ może być to niebezpieczne dla organizmu. Dlatego zawsze uprzedzam o tym osoby, które wykupują receptę dodaje Purchla. Powszechnie uważa się, że o odporność trzeba dbać jedynie w okresie jesienno-zimowym. Zmiany cywilizacyjne każą jednak zweryfikować ten pogląd. Doskonałym przykładem na to, że nasz organizm może potrzebować wzmocnienia również wiosną i latem, jest klimatyzacja. Coraz częściej montowana w samochodach i biurach sprawia, że nawet w czasie największych upałów przebywamy w miejscach, gdzie temperatura jest zdecydowanie niższa niż na zewnątrz. Po powrocie do normalnej, czyli wysokiej temperatury, organizm poddawany jest szokowi termicznemu. Odporność wówczas gwałtownie spada i nietrudno o infekcję. Podobnie jest w przypadku powrotu do Polski z egzotycznych krajów. Dlatego, ze względu na czynniki zewnętrze, na które nie mamy wpływu, o odporność swoją i pacjentów należy zadbać przez cały rok. Pamiętajmy o tym dla obopólnej korzyści. Redakcja 7

8 WZMACNIA ODPORNOŚĆ ZWALCZA WIRUSY GROPRINOSIN (Inosinum pranobexum) Skład jakościowy i ilościowy: 1 ml syropu zawiera 50,0 mg inozyny pranobeks oraz sacharozę, metylu parahydroksybenzoesan, propylu parahydroksybenzoesan, glicerol, etanol 96%. Postać farmaceutyczna: Syrop, przejrzysty, bezbarwny lub różowawy syrop o smaku i zapachu malinowym. Opakowanie: Butelka ze szkła oranżowego o pojemności 125 ml, zawierająca 120 ml syropu. Do opakowania dołączona jest miarka z polipropylenu PP28 o pojemności 20 ml, z podziałką co 2,5 ml. Butelka umieszczona jest w tekturowym pudełku z załączoną ulotką dla pacjenta. Wskazania terapeutyczne do stosowania: Zakażenia skóry i błon śluzowych wywołane wirusami: Herpes simplex typu I lub typu II (opryszczka zwykła) oraz Herpes varicella-zoster (ospa wietrzna, półpasiec). Inne zakażenia o etiologii wirusowej (np. podostre stwardniające zapalenie mózgu). Wspomagająco u osób o obniżonej odporności. Dawkowanie i sposób podawania: Produkt leczniczy przeznaczony jest wyłącznie do podawania doustnego. Dawka ustalana jest na podstawie masy ciała pacjenta oraz zależy od stopnia nasilenia choroby. Dawka dobowa powinna być podzielona na równe dawki pojedyncze podawane kilka razy na dobę. Czas trwania leczenia wynosi zwykle od 5 do 14 dni. Po ustąpieniu objawów podawanie leku należy kontynuować jeszcze przez 1 do 2 dni. Dorośli, w tym osoby w podeszłym wieku: Zalecana dawka dobowa wynosi 50 mg/kg masy ciała /dobę (1 ml/1 kg mc./dobę), zwykle 3 g (czyli 60 ml syropu/dobę), podawane w 3 lub 4 dawkach podzielonych. Dawka maksymalna wynosi 4 g/dobę (czyli 80 ml syropu/dobę). Dzieci w wieku powyżej 1 roku: 50 mg/kg masy ciała/dobę, zwykle 1 ml/1 kg mc. podawanych w 3 lub 4 równych dawkach podzielonych w ciągu doby; stosować zgodnie ze schematem: kg 3 x 5 ml, kg 3 x 5 do 7,5 ml, kg 3 x 7,5 do 10 ml, kg 3 x 10 do 15 ml, kg 3 x 15 do 17,5 ml. Należy użyć załączonej do opakowania miarki! Dawkowanie w podostrym stwardniającym zapaleniu mózgu: W ostrej fazie choroby dawka może być zwiększona do 100 mg/kg masy ciała/dobę (maksymalnie 4 g na dobę), terapia stała, z regularną oceną stanu pacjenta. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Groprinosinu nie należy stosować u pacjentów, u których występuje aktualnie napad dny moczanowej lub zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności: Groprinosin może wywoływać przemijające zwiększenie stężenia kwasu moczowego w surowicy i w moczu, pozostające jednak zwykle w zakresie wartości prawidłowych (8 mg % jako najwyższy limit), zwłaszcza u mężczyzn oraz u osób w podeszłym wieku u obu płci. Zwiększenie stężenia kwasu moczowego wynika z zachodzących w organizmie przemian katabolicznych inozynowego składnika produktu do kwasu moczowego. Nie jest on natomiast skutkiem polekowych zmian podstawowej czynności enzymu lub klirensu nerkowego. Z tego względu Groprinosin należy stosować z ostrożnością u pacjentów ze stwierdzoną w wywiadzie dną moczanową, hiperurykemią, kamicą moczową oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. W trakcie leczenia tych pacjentów należy ściśle kontrolować stężenie kwasu moczowego. Podczas leczenia długotrwałego, u każdego pacjenta należy regularnie kontrolować stężenie kwasu moczowego w surowicy i w moczu, czynność wątroby, morfologię krwi oraz parametry czynności nerek. Groprinosin zawiera metylu parahydroksybenzoesan oraz propylu parahydroksybenzoesan, które mogą powodować reakcje alergiczne (również typu późnego). Groprinosin zawiera sacharozę. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy nie powinni stosować produktu. 1 ml syropu Groprinosin zawiera 650 mg sacharozy. Należy wziąć to pod uwagę u pacjentów chorych na cukrzycę. Groprinosin zawiera około 2,5% v/v etanolu (20 mg etanolu 96%/1 ml syropu), tzn. do 1600 mg etanolu na maksymalną dawkę dobową dla pacjentów dorosłych (80 ml syropu), co jest równoważne 40 ml piwa, około 17 ml wina na maksymalną dawkę dobową. Należy wziąć to pod uwagę podczas stosowania u kobiet ciężarnych lub karmiących piersią, dzieci i u osób z grup ryzyka, takich jak pacjenci z chorobą wątroby lub padaczką. Ciąża i laktacja: Nie należy podawać kobietom w ciąży i w okresie karmienia piersią, chyba że lekarz uzna, że korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. Działania niepożądane: Jedynym stale występującym działaniem niepożądanym zależnym od leku jest zwiększone stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi i moczu. Kilka dni po odstawieniu leku stężenie kwasu moczowego powraca do normy. Często (od >1/100 do <1/10): nudności z wymiotami lub bez, bóle w nadbrzuszu, podwyższenie aktywności aminotransferaz, fosfatazy zasadowej lub azotu mocznikowego we krwi (BUN), swędzenie, wysypka, bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie, złe samopoczucie, bóle stawów. Niezbyt często (od >1/1 000 do <1/100): biegunka, zaparcia, nerwowość, senność lub bezsenność, wielomocz (zwiększona objętość moczu). Numer Pozwolenia: Podmiot odpowiedzialny: Gedeon Richter Polska Spółka z o.o. ul. ks. J. Poniatowskiego 5, Grodzisk Mazowiecki. Podmiot prowadzący reklamę: Gedeon Richter Marketing Polska Sp. z o.o., ul. Królowej Marysieńki 70, Warszawa. tel , fax: Przed przepisaniem leku należy zapoznać się z pełną informacją medyczną zawartą w charakterystyce produktu leczniczego (ChPL), znajdującą się w Dziale Medycznym: Gedeon Richter Polska Spółka z o.o. ul. ks. J. Poniatowskiego 5, Grodzisk Mazowiecki, tel.: ; fax: godzinny System Informacji Medycznej oraz zgłaszanie działań niepożądanych: Adresy lekalert@gedeonrichter.com.pl, lekalert@grodzisk.rgnet.org GROPRINOSIN (Inosinum pranobexum). Skład: Jedna tabletka zawiera 500 mg inozyny pranobeksu. Postać farmaceutyczna: Tabletki. Owalne, barwy białej do kremowej, obustronnie wypukłe tabletki, z linią podziału po jednej stronie. Linia podziału na tabletce tylko ułatwia rozkruszenie w celu ułatwienia połknięcia, a nie podzielenia na równe dawki. Opakowanie: 20 i 50 tabletek. Wskazania do stosowania: Zakażenia skóry i błon śluzowych wywołane wirusami: Herpes simplex typu I lub typu II (opryszczka zwykła) oraz Herpes varicella-zoster (ospa wietrzna, półpasiec). Inne zakażenia o etiologii wirusowej (np. podostre stwardniające zapalenie mózgu), wspomagająco u osób o obniżonej odporności. Dawkowanie i sposób podawania: Dawka ustalana jest na podstawie masy ciała pacjenta oraz zależy od stopnia nasilenia choroby. Dawka dobowa powinna być podzielona na równe dawki pojedyncze podawane kilka razy na dobę. Czas trwania leczenia wynosi zwykle od 5 do 14 dni. Po ustąpieniu objawów podawanie leku należy kontynuować jeszcze przez 1 do 2 dni. Aby ułatwić przyjęcie leku, tabletki mogą być rozkruszone i rozpuszczone w niewielkiej ilości płynu. Dorośli, w tym osoby w podeszłym wieku: 50 mg/kg masy ciała/dobę, tj. 6 do 8 tabletek (zwykle 1 g, tj. 2 tabletki, podawane 3 do 4 razy na dobę). Dawka maksymalna wynosi 4 g na dobę. Dzieci w wieku powyżej 1 roku: 50 mg/kg masy ciała/ dobę, podawane w kilku dawkach podzielonych. Uwaga dotycząca wszystkich grup wiekowych: W ciężkich zakażeniach (np. podostre stwardniające zapalenie mózgu w ostrej fazie choroby) dawka może być zwiększona do 100 mg/kg masy ciała/dobę w dawkach podzielonych podawanych co 4 godziny. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Inozyny pranobeksu nie należy stosować u pacjentów, u których występuje aktualnie napad dny moczanowej lub zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności: Produkt leczniczy Groprinosin może wywoływać przemijające zwiększenie stężenia kwasu moczowego w surowicy i w moczu, pozostające jednak zwykle w zakresie wartości prawidłowych (0,18-0,42 mmol/l), szczególnie u mężczyzn oraz u osób w podeszłym wieku u obu płci. Zwiększenie stężenia kwasu moczowego wynika z zachodzących w organizmie przemian katabolicznych inozynowego składnika produktu leczniczego do kwasu moczowego. Nie jest on natomiast skutkiem polekowych zmian podstawowej czynności enzymu lub klirensu nerkowego. Z tego względu produkt leczniczy Groprinosin należy stosować z ostrożnością u pacjentów ze stwierdzoną w wywiadzie dną moczanową, hiperurykemią, kamicą moczową oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. W trakcie leczenia tych pacjentów należy ściśle kontrolować stężenie kwasu moczowego. Podczas leczenia długotrwałego (3 miesiące lub dłużej) u każdego pacjenta należy regularnie kontrolować stężenie kwasu moczowego w surowicy i w moczu, czynność wątroby, morfologię krwi oraz parametry czynności nerek. Ciąża i laktacja: Wpływ inozyny na rozwój płodu nie był badany u ludzi. Nie wiadomo również, czy inozyna przenika do mleka matki. W związku z powyższym leku nie należy podawać kobietom w ciąży i w okresie karmienia piersią, chyba że lekarz uzna, że korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. Działania niepożądane: Jedynym stale występującym działaniem niepożądanym zależnym od produktu leczniczego jest zwiększone stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi i moczu. Kilka dni po odstawieniu produktu leczniczego poziom kwasu moczowego powraca do normy. Często: > 1% przypadków obserwowanych w badaniach klinicznych podczas podawania inozyny pranobeksu przez okres 3 miesięcy lub dłużej: Bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie, złe samopoczucie, nudności z wymiotami lub bez, bóle w nadbrzuszu, świąd, wysypka, bóle stawów, podwyższenie aktywności aminotransferaz, fosfatazy zasadowej lub azotu mocznikowego we krwi (BUN). Niezbyt często: < 1% przypadków obserwowanych w badaniach klinicznych podczas podawania inozyny pranobeksu przez okres 3 miesięcy lub dłużej: nerwowość, senność lub bezsenność, biegunka, zaparcia, wielomocz (zwiększona objętość moczu). Pozwolenie Ministerstwa Zdrowia: Nr R/0101. Kategoria dostępności: Wydawany z przepisu lekarza Rp. Podmiot odpowiedzialny: Gedeon Richter Polska Sp. z o.o. ul. ks. J. Poniatowskiego 5, Grodzisk Mazowiecki. Podmiot prowadzący reklamę: Gedeon Richter Marketing Polska Sp. z o.o., ul. Królowej Marysieńki 70, Warszawa. tel , fax: Przed przepisaniem leku należy zapoznać się z pełną informacją medyczną zawartą w charakterystyce produktu leczniczego (ChPL), znajdującą się w: Dziale Medycznym Gedeon Richter Polska Sp. z o.o., ul. ks. J. Poniatowskiego 5, Grodzisk Mazowiecki, tel.: ; fax: , 24-godzinny System Informacji Medycznej oraz zgłaszanie działań niepożądanych: , Adresy lekalert@gedeonrichter.com.pl, lekalert@grodzisk.rgnet.org RGD:78490/PL

9

10 Nowoczesne metody leczenia Komórki macierzyste nadzieja medycyny, szansa na lepsze życie Komórki macierzyste i regeneracyjne to nadzieja medycyny. Nowatorska metoda ich pozyskiwania z własnej tkanki tłuszczowej pacjenta umożliwia regenerację tkanek, czyli stanowi milowy krok w przyszłość. Otwiera nowe możliwości i daje szanse na leczenie wielu schorzeń, które do chwili obecnej były poza zasięgiem skutecznego leczenia. Metoda uważana jest za przełom w terapii komórkowej i medycynie regeneracyjnej. Za jej pomocą można leczyć wiele schorzeń. Komórki macierzyste i regeneracyjne, które pozyskujemy od pacjenta, coraz częściej wykorzystuje się do leczenia chorób nowotworowych (m.in. białaczki), a także w chirurgii naczyniowej, rekonstrukcyjnej, plastycznej i estetycznej oraz w leczeniu rozległych oparzeń. Komórki te okazują się być również przełomem w przypadku leczenia zaburzeń związanych z dysfunkcją mięśnia sercowego. W stadium przedklinicznym są badania nad wykorzystaniem metody do leczenia m.in.: cukrzycy, udarów mózgu, Choroby Parkinsona, chorób nerek, urazów kostno-mięśniowych i rdzenia kręgowego, chorób płuc oraz wielu innych. Współczesna nauka pozwala zbadać i wykorzystać bogate możliwości komórek macierzystych. Ich zdolności do różnicowania się w inne, dowolne komórki, dające początek tkankom i organom, jest ich największą zaletą. Komórki macierzyste, zwane komórkami pnia, mają dwie zdolności odróżniające je zasadniczo od reszty komórek organizmu: potencjalnie nieograniczona liczba podziałów (samoodnawianie) oraz zdolność do przekształcania, różnicowania się w inne typy komórek. To sprawia, że są tak cenne dla współczesnej medycyny. Zastosowanie komórek macierzystych i regeneracyjnych to również szansa dla tysięcy kobiet, które po tym, jak dowiedziały się, że mają nowotwór, musiały poddać się mastektomii. Nawet po pomyślnym leczeniu odczuwają dyskomfort psychiczny teraz pojawia się dla nich nadzieja autoprzeszczep tkanki tłuszczowej wzbogaconej komórkami ADRC*, dzięki któremu pierś zostaje zrekonstruowana. Zabieg rekonstrukcji piersi poprzedza konsultacja z lekarzem doświadczonym w przeszczepianiu tkanki tłuszczowej nt. potrzeb i oczekiwań pacjentki oraz możliwych i spodziewanych efektów. Lekarz zleca niezbędne badania (m.in. badania krwi oraz USG piersi). Zabieg, przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym w pełnym kontakcie z pacjentką, składa się z trzech etapów mówi dr Krzysztof Szymański, specjalista chirurgii plastycznej z Kliniki Medycyna Urody w Warszawie. Pierwszy etap to pobranie tkanki tłuszczowej z kilku obszarów ciała najczęściej są to uda lub brzuch pacjentki. W miejsce pobrania podaje się płyn znieczulający i ułatwiający pozyskanie tkanki tłuszczowej. Tkanka do przeszczepu pobierana jest z wykorzystaniem urządzenia Body Jet i lipo kolektora, w którym następuje oddzielenie czystej tkanki tłuszczowej od płynnych elementów. Drugi etap to pozyskiwanie komórek macierzystych i regeneracyjnych. Komórki tkanki tłuszczowej poddaje się obróbce w urządzeniu Cellution 800/CRS. Trzeci etap polega na zmieszaniu pobranych komórek tłuszczowych z pozyskanymi komórkami macierzystymi i regeneracyjnymi oraz podaniu tak otrzymanego graftu w pierś w celu wypełnienia i wymodelowania dodaje dr Krzysztof Szymański. Cały zabieg trwa ok. 3-4 godzin. Rekonwalescencja to sprawa indywidualna i trwa zwykle kilka dni. Po zabiegu pacjentka nosi specjalne ubranie uciskające okolicę, z której pobrana była tkanka tłuszczowa. Zabieg rekonstrukcji piersi jest ingerencją chirurgiczną, w wyniku której dochodzi do przerwania ciągłości tkanek. W szczególnych przypadkach mogą wystąpić powikłania np. krwiak lub dłużej utrzymujący się obrzęk. Przy podejmowaniu decyzji o przeprowadzeniu zabiegu bardzo ważny jest świadomy wybór renomowanej kliniki, która specjalizuje się w wykonywaniu takich zabiegów, oraz lekarza, który 10

11 Nowoczesne metody leczenia przeprowadzi profesjonalnie zabieg pacjent musi mieć pewność, że jest w rękach fachowca. Innowacyjność tej metody rekonstrukcji polega na pobraniu własnej tkanki tłuszczowej pacjenta i uzyskaniu z niej dużej ilości komórek macierzystych wraz z komórkami regeneracyjnymi w krótkim czasie (ok. 1,5 godz.). Istotą metody jest jednoczasowe pobranie, wyizolowanie i podanie materiału komórkowego. Tkanka nie jest nigdzie wysyłana ani hodowana, wszystko dzieje się w trakcie jednego zabiegu. Metoda ma praktycznie nieograniczony potencjał zastosowania i stale poszerza się liczba wskazań. W Polsce technologia firmy Cytori jest stosowana od około 3 lat. Dotychczas w naszym kraju wykonano ok. 40 zabiegów. Były to: rekonstrukcje piersi po segmentektomii lub mastektomii, segmentektomia gruczołu piersiowego ze śródoperacyjną radioterapią, leczenie powikłań popromiennych, powiększanie piersi, estetyczne zabiegi twarzy oraz rekonstrukcja pourazowa podniebienia połączona z remodelingiem blizn twarzy mówi dr Izabella Krawczak z firmy HAMMERmed. Metoda była również zastosowana u chorych z rozległymi oparzeniami w celu przyspieszenia procesu gojenia. Już wkrótce rozpoczną się prace badawcze nad zastosowaniem tej technologii w leczeniu przewlekłych ran w przebiegu cukrzycy. Procedura nie jest refundowana przez NFZ. Koszty zabiegu zależą od ośrodka wykonującego procedurę. Orientacyjne ceny w prywatnych klinikach wahają się w przedziale tys. zł. Są jednak ośrodki publicznej służby zdrowia, np. Klinika Chirurgii Onkologicznej w Lublinie, gdzie procedura jest bezpłatna. Dla wskazań rekonstrukcyjnych po zabiegach onkologicznych piersi zostały przyznane dodatkowe środki z ministerstwa dodaje dr Izabella Krawczak. W Europie metoda jest stosowana od ok. 3 lat. Najwięcej zabiegów wykonano we Włoszech (częściowo refundowane rekonstrukcje piersi) oraz w Niemczech, krajach skandynawskich, Turcji, Wielkiej Brytanii. W każdym kraju obowiązują inne zasady refundacji, której nie podlegają jednak zabiegi medycyny estetycznej. *komórki ADRC (Adipose Derive Regenerative Cells) Redakcja 11

12 12

13 Szybko udrożnia nos i zmniejsza ilość zalegającej wydzieliny Stosowany w leczeniu objawowym zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych Redukuje obrzęk błon śluzowych jamy nosowej Zmniejsza ilość wydzieliny i ułatwia oddychanie po 5 minutach * Xylorin, 550 μg/ml, aerozol do nosa, roztwór. 1 ml roztworu zawiera 550 mikrogramów ksylometazoliny chlorowodorku (Xylometazolini hydrochloridum). Wskazania do stosowania: Wskazaniem do stosowania produktu Xylorin jest leczenie objawowe zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Produkt jest stosowany miejscowo w celu zmniejszenia przekrwienia błony śluzowej nosa występującego w zapaleniu błony śluzowej nosa i zapaleniu zatok przynosowych. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą, jaskra z wąskim kątem przesączania, nadwrażliwość na produkty adrenergiczne, przyjmowanie trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, przyjmowanie inhibitorów MAO, zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa, po zabiegach usunięcia przysadki i po zabiegach chirurgicznych przebiegających z odsłonięciem opony twardej. Podmiot odpowiedzialny: Omega Pharma Poland Sp. z o.o., Al. Niepodległości 18, Warszawa. Nr Świadectwa Rejestracji MZ: R/1702. Kategoria dostępności: Lek wydawany bez recepty OTC. * zgodnie z ChPL XYLO/JK/2013/004 Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. 13

14 Psychologia Bądź panem własnych emocji Klienci przynoszą do aptek swoje emocje, a emocje są jak zarazki. Zaraźliwy jest śmiech, ale zaraźliwa jest też irytacja. Są emocje jasne i ciemne. Niestety, praca w aptece tych ciemnych przynosi więcej. Dlatego warto zbudować i dbać o swój emocjonalny układ odpornościowy. Kto najczęściej przychodzi do apteki? Uśmiechnięty, szczęśliwy człowiek, wracający z ekscytującej podróży dookoła świata? A może osoba, która właśnie trafiła szóstkę w totka? Raczej nie. Częściej pojawiają się gniewne twarze, brzmią poirytowane głosy ludzi, którzy stoją krok przed chorobą lub dolegliwość już ich dopadła. Trudno podskakiwać ze szczęścia z bolącym odciskiem na stopie albo sypać dowcipem, kupując leki na przeziębienie. Niewielu pacjentów tryska humorem, zwłaszcza kiedy coś im dolega. Warto eksperymentować Proste i celne powiedzenie Herberta Spencera mówi, że celem uczenia się nie jest nabywanie wiedzy, lecz umiejętność praktycznego działania. Chcę krótko i mocno zaakcentować, że zamierzeniem tych kilku akapitów jest to, żeby Pani i Pan (tak, tak, Pan również!) znaleźli kilka dobrych metod pracy z emocjami i regularnie je stosowali. Dobra wiadomość jest taka, że sposobów dbania o emocje jest bardzo dużo. Część z nich to praca z umysłem, część to praca z ciałem, a część to praca z umysłem i ciałem jednocześnie. Zachowując zdrowy rozsądek, pamiętajmy, że nie każda technika jest skuteczna dla każdego. Mamy swoje preferencje, więc pewne metody są dla nas mniej lub bardziej odpowiednie. Warto eksperymentować, sprawdzać i szukać tych najlepszych. Jak rodzą się emocje? Emocje, podobnie jak myśli, wspomnienia i wyobrażenia, składają się z obrazów, dźwięków i odczuć. Właśnie te czynniki wyzwalają nasze emocje, zarówno te ciemne, jak i jasne. Łatwo to sprawdzić: przypomnijmy sobie ostatnią wizytę jednego z trudnych pacjentów. Zastanówmy się, jak był ubrany, jaki miał wyraz twarzy, jak się ruszał, jak brzmiał jego głos. Prawda, że przy odrobinie skupienia zaczyna lekko wiercić w brzuchu, a do głowy przychodzą niecenzuralne słowa? 14

15 Psychologia A teraz przypomnijmy sobie gorącą plażę, kąpiel w morzu, wycieczkę w piękne góry lub inną przyjemną sytuację. Jak to wyglądało, jak intensywne były kolory, jakie pojawiały się dźwięki (harmider plaży, cisza gór), jakie były zapachy? Im więcej detali, tym silniejsze reakcje. Prawda, że jak się skupimy, to wracają miłe emocje? Mechanizm tworzenia emocji jest jeden, tylko zawartość bywa różna. Jeżeli znamy ten mechanizm, to wyłącznie my decydujemy, czy częściej skupiamy się na ciemniejszych wydarzeniach czy raczej na tych jaśniejszych. Często ludzi dzieli się na pesymistów i optymistów. To jest właśnie ta jakościowa różnica: pesymista dołuje się ciemnością, a optymista nakręca się jasnością. Oni czy ja? To jest emocjonalna kuchnia, fabryka, linia produkcyjna. Tak powstają nasze emocje. Tutaj warto dotknąć kluczowej sprawy: kto decyduje o naszych emocjach? Oni czy ja? Czas na kolejny wyraźny podział (mocno związany z parą pesymista optymista). Ludzie dzielą się na dwie kategorie: jedna mówi, że to ONI mi to robią, a druga, że to głównie JA decyduję o swoim życiu. Postawa życiowa wpływa na wiele sfer, również na skuteczność emocjonalnego układu odpornościowego, na ilość dobrych fluidów, które w razie potrzeby stają w naszej obronie. Albo przejawiamy postawę reaktywną, albo proaktywną. Kiedy pacjent w aptece atakuje nas swoimi ciemnymi emocjami, poddajemy się im albo zawijamy rękawy i aktywnie chronimy swoje zdrowie emocjonalne. Nasza reakcja na powyższy akapit wiele mówi o naszej postawie. Co to za brednie! Wcale nie jest tak różowo. Tak pomyśleliście? A może warto tak: Coś jest na rzeczy. Więcej władzy w moje ręce! Przecież to MOJE życie. Ważne pytania Uwaga, teraz ostra wolta i kilka niebezpiecznych zdań! Zdarzają się ludzie, którzy nie lubią zadawać sobie trudnych pytań, ale zaryzykujmy. Może warto spojrzeć na temat emocji z szerszej perspektywy. Z jakimi emocjami przychodzimy do pracy? Jakie przynosimy z domu? Z jakimi się budzimy? A z jakimi zasypiamy? To oczywistość, że obszar zawodowy i prywatny wpływają na siebie. Księgarnie oferują wiele doskonałych książek, które przejrzyście opisują najważniejsze mechanizmy. Warto szukać takich lektur, w których pojawiają się ważne pytania o nasze życie. Kim jesteśmy? Po co jesteśmy? Co jest dla nas ważne? Co myślimy o sobie i innych? Jestem przekonany, że taka diagnoza jest cenniejsza niż na przykład znajomość technik oddechowych. Obrazy i dźwięki Kolejna wolta i będzie bardzo bezpiecznie, bo wrócimy do przyziemnych wyzwalaczy emocji, konkretnie do obrazów i dźwięków. Otoczenie, wystrój, środowisko fizyczne niezwykle mocno wpływają na emocje. Nie widziałem jeszcze karawanu pogrzebowego pomalowanego na różowo. Nie widziałem pokoju dziecięcego pomalowanego na czarno. Jak wygląda nasze miejsce pracy? W jakich jest kolorach? Czy jest czysto? Czy w aptece mamy minimum trzy zielone kwiaty doniczkowe? Żywe rośliny działają kojąco i na pracowników apteki, i na klientów. Jakie obrazy, obrazki, zdjęcia wiszą na ścianach na zapleczu? Jakie budzą w nas skojarzenia? Jakie przywołują emocje? Jaka muzyka gra na zapleczu? Wcale nie ma muzyki? A szkoda. Jeżeli przy muzyce Mozarta krowy dają więcej mleka, to przy relaksacyjnej nasz emocjonalny układ odpornościowy nabiera mocy. Prosto, czyli skutecznie Zdaję sobie sprawę, że niewiele tutaj skomplikowanych, wielostopniowych metod udokumentowanych przez wieloletnie badania profesora z długą brodą. Szczęśliwie życie codziennie dowodzi, że najskuteczniejsze są techniki najprostsze. Pod warunkiem, że je rzeczywiście stosujemy. Złoty klucz to aktywne działanie. Teraz garść sposobów, które idealnie wzmacniają nasze jasne emocje: rozmaite odmiany masażu, wizualizacja, joga, tai chi, fitness, basen, zdrowe odżywianie, rower, medytacja, modlitwa, czytanie dobrych książek, słuchanie dobrej muzyki, otaczanie się przyjaznymi ludźmi i wiele innych. Są też praktyki generujące nasze ciemne emocje. Wśród nich palmę pierwszeństwa dzierży pilot i skak a - nie po kanałach telewizyjnych. Ogłupiający talk-show prowadzony przez nakręconego dziennikarza, straszne wiadomości o kryzysie, narcystyczni, egoistyczni politycy. Pod ręką chipsy, cola, kawa, napój energetyczny i papierosy. Które praktyki częściej stosujemy? * * * To, jakimi jesteśmy ludźmi i jakie emocje nam towarzyszą, najczęściej wpływa na ludzi, którzy nas otaczają. Na koniec odrobina praktycznego patosu. Pewien rolnik tak doskonale uprawiał kukurydzę, że zawsze dostawał pierwszą nagrodę na dorocznym targu stanowym. Człowiek ten miał zwyczaj dzielenia się swym najlepszym ziarnem ze wszystkimi rolnikami w najbliższej okolicy. Wielu ludzi takie zachowanie dziwiło, więc w końcu zapytano go, z jakiego powodu dzieli się z innymi najlepszym ziarnem. Rolnik odpowiedział: To jest, tak szczerze mówiąc, w moim własnym interesie. Wiatr zdmuchuje pyłek i niesie go z pola na pole. Jeśli moi sąsiedzi uprawiają kukurydzę gorszej jakości, krzyżowanie obniża jakość mojej. Dlatego zależy mi, żeby siali tylko najlepszą z najlepszych. A zatem tylko od nas zależy, czy otaczający nas ludzie będą bardziej uśmiechnięci czy bardziej przygnębieni. Tomasz Szokal-Egierd Trener biznesu tomasz@via-szkolenia.pl 15

16 Suplementy diety jako wsparcie w zaburzeniach funkcji prostaty Łagodny rozrost gruczołu krokowego jest zaburzeniem dość często występującym u starszych mężczyzn. Choroba u pacjentów z objawami klinicznymi może być leczona różnymi metodami, które obejmują aktywne monitorowanie wielkości gruczołu, terapię farmakologiczną z użyciem α-blokerów lub inhibitorów 5-α-reduktazy oraz zabieg chirurgiczny. Długą historię ma także stosowanie u pacjentów z łagodnym rozrostem prostaty, szczególnie w krajach europejskich, preparatów uzupełniających lub pochodzących z medycyny alternatywnej jako suplementów pokarmowych. Mimo tego istnieje nadal pewnego stopnia sceptycyzm w środowiskach medycznych dotyczący bezpieczeństwa i skuteczności tych preparatów. 16

17 Suplementy diety Jest to głównie spowodowane brakiem precyzyjnie opisanego mechanizmu działania większości substancji stosowanych do tych celów oraz brakiem wyników oceny ich skuteczności po długoterminowym stosowaniu. Wśród roślinnych substancji czynnych (surowców farmaceutycznych) stosowanych w suplementach diety przeznaczonych dla pacjentów z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego stosuje się najczęściej olej z nasion dyni, palmy sabałowej, wyciąg z owoców granatowca, wyciąg z pokrzywy zwyczajnej oraz szereg mikroi makroelementów, stosowanych zresztą w różnych kombinacjach. Ogólnie przyjmuje się, że zawarte w tych surowcach substancje czynne mogą zmieniać metabolizm cholesterolu, posiadają aktywność antyandrogenną (w tym także zdolność do hamowania aktywności 5-α-reduktazy), mają działanie przeciwzapalne oraz zdolność do zmniejszania poziomu globuliny wiążącej hormony płciowe. W wielu przypadkach zaleca się ich stosowanie łącznie, ponieważ mogą mieć działanie synergistyczne i wzajemnie się uzupełniać. Wyciąg z owoców granatowca (Punica granatum) zawiera szereg substancji o działaniu biologicznie czynnym głównie polifenole (flawonoidy, taniny), wielocukry, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy i składniki mineralne, dzięki czemu posiada wysoką aktywność przeciwutleniającą. Posiada także silne działanie przeciwzapalne, dlatego jest spożycie może chronić przed wystąpieniem chorób, w których kluczową rolę odgrywają zaburzenia równowagi oksydoredukcyjnej oraz czynniki zapalne. Stosowany u pacjentów z zaburzeniami funkcji gruczołu krokowego ma zdolność do istotnego zahamowania wzrostu guzów prostaty oraz zmniejsza poziom specyficznego antygenu prostaty (PSA). Wyciąg z owoców palmy sabałowej (Serenoa repens) jest od wielu lat stosowany u ludzi z łagodnym przerostem gruczołu krokowego (prostaty). Mechanizm działania tego wyciągu nie jest do końca jasny, ale wydaje się, że może być związany z hamowaniem 5α-reduktazy, działaniem antyandrogennym, antyproliferującym, przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym. Podstawą jego działania jest obecność beta-sitosterolu, który jako fitosterol może wpływać na poziom niektórych hormonów płciowych, w tym hormonów regulujących wzrost i funkcję gruczołu krokowego. Ale szereg badań sugerują także inne mechanizmy działania wyciągu z palmy sabałowej, takie jak blokowanie receptorów estrogenowych w jądrze komórkowym oraz hamowanie szlaków cyklooksygenazy i 5-lipooksygenazy (co by mogło sugerować działanie przeciwzapalne). Ostatnie badania sugerują także możliwość obkurczania komórek nabłonkowych w strefie przejściowej w gruczole krokowym. Działanie wyciągu z dyni zwyczajnej opiera się na jego zdolności do hamowania 5-α-reduktazy, która przekształca testosteron do DHT (dihydrotestosteronu) głównego hormonu odpowiedzialnego za funkcjonowanie gruczołu krokowego. Wyciąg z pokrzywy zwyczajnej (Urtica doica) zawiera mieszaninę substancji, takich jak kwasy tłuszczowe, sterole (beta-sitosterol, kampesterol i stigmasterol) oraz flawonoidy. Sugeruje się trzy potencjalne mechanizmy jego działania u pacjentów z zaburzeniami funkcji gruczołu krokowego: 1) hamowanie czynnika wzrostu gruczołu krokowego, 2) hamowanie sodowego i potasowego adenozynotrójfosforanu w błonie komórkowego oraz 3) modulacja wiązania globuliny wiążącej hormony płciowe z jej receptorami w błonach komórkowych komórek prostaty. W praktyce jednak u pacjentów z rozrostem gruczołu krokowego stosuje się połączenia ww. wyciągów (z palmy sabałowej, pokrzywy zwyczajnej, dyni zwyczajnej) oraz przeciwutleniaczy (np. likopenu, witaminy E, cynku). Przeciwutleniacze chronią komórki organizmu (w tym także gruczołu krokowego) przed działaniem wolnych rodników tlenowych, co jest niezwykle istotne w przypadku zaburzeń mających podłoże zapalne. Obecnie wielu pacjentów z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego przyjmuje preparaty wspomagające w formie suplementów diety bez specjalnych skutków ubocznych, ale niekiedy także bez spektakularnych efektów klinicznych. Jednakże, podobnie jak w przypadku wielu innych wyciągów roślinnych, o ich potencjalnym działaniu klinicznym można mówić wtedy, gdy są one wystandaryzowane na zawartość określonych substancji czynnych oraz były oceniane w długoterminowych badaniach skuteczności i bezpieczeństwa stosowania. dr Michał Jank Katedra Nauk Fizjologicznych Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie michal_jank@sggw.pl 17

18 poznaj MOC RESWERATROLU zawartego w ekstrakcie z czerwonego wina Choroby układu sercowo -naczyniowego (ChUSN) są obecnie najczęstszą przyczyną śmierci i chorób, są problem zdrowotnym o zasięgu światowym. Naukowcy nie ustają więc w poszukiwaniach nowych strategii terapeutycznych i żywieniowych, zmierzających do ograniczenia rozwoju chorób układu krążenia. W tej kwestii rozwój badań i popularności idei żywności funkcjonalnej i nutraceutyków mających na celu promowanie zdrowia serca i naczyń krwionośnych może być dobrym przykładem. Resweratrol jeden z najsilniejszych antyoksydantów Resweratrol to substancja naturalna o wyjątkowo wysokiej aktywności antyoksydacyjnej. Jej głównym źródłem są winogrona i produkowane z nich czerwone wina. Resweratrol oprócz właściwości antyoksydacyjnych ma bardzo korzystny wpływ na wiele aspektów naszego zdrowia ze względu na swoje szerokie udokumentowane działanie. Liczne badania wykazały, że związek ten może chronić przed miażdżycą, a co za tym idzie, chorobami serca. Wykazano też działanie neuroprotekcyjne, przeciwnowotworowe, a także wpływające pozytywnie na zmniejszenie otyłości 1. Francuski paradoks, czyli dlaczego Francuzi żyją dłużej? Średnia długość życia Francuzów jest wyjątkowa na tle Europy Zachodniej, mimo ich teoretycznie niezbyt zdrowej, zbyt tłustej diety i picia dużej ilości alkoholu. Alkohol ten jest jednak spożywany głównie w formie czerwonego wina. Skoro zjawisko to związane było ze spożywaniem czerwonego wina, nie dziwi fakt, iż to właśnie jego składniki poddano szczegółowej analizie w poszukiwaniu substancji odpowiedzialnych za ten korzystny prozdrowotny efekt. Badacze zidentyfikowali czynnik odpowiedzialny za francuski paradoks jest to resweratrol 2. Resweratrol a stres oksydacyjny i proces zapalny Resweratrol zmniejsza tzw. stres oksydacyjny, jak również zmniejsza nasilenie procesów zapalnych. Właśnie to działania resweratrolu odpowiadają za różnorodne prozdrowotne aktywności tej substancji. Stres oksydacyjny występuje wtedy, gdy w komórkach zachodzi nadmierna produkcja wolnych rodników. Wolne rodniki aktywują szereg szlaków metabolicznych, których ostatecznym produktem są mediatory prozapalne. Nasilony w ten sposób stan zapalny prowadzi do jeszcze większej generacji wolnych rodników (nasilenia stresu oksydacyjnego), co przyczynia się do narastającego uszkodzenia komórek i tkanek, w których zachodzi opisywany proces, i stopniowego rozwoju różnych chorób 3. Badania jasno wskazują, że wielu schorzeniom można zapobiegać lub je leczyć przez zmniejszenie produkcji wolnych rodników, co można osiągnąć stosując właśnie m.in. resweratrol 4. Resweratrol a układ sercowo-naczyniowy Jednym z kluczowych mechanizmów kardioprotekcyjnych resweratrolu jest jego wpływ na proces zwiększenia poziomu tlenku azotu w śródbłonku naczyń krwionośnych, a w konsekwencji do rozszerzenia naczyń i wzrostu przepływu krwi. W badaniu klinicznym przeprowadzonym na pacjentach z nadwagą, resweratrol znamiennie zwiększał przedsionkowy przepływ krwi (jeden z głównych parametrów oceniających wydolność serca) 5. Resweratrol a cukrzyca W licznych badaniach resweratrol zwiększał tolerancję glukozy i nasilał działanie insuliny. Udowodniono też działanie zmniejszające wagę ciała przy zastosowaniu tej substancji. W 2008 roku naukowcy potwierdzili wstępne dane potwierdzające zwiększenie wrażliwości tkanek pacjentów na insulinę oraz korzystny wpływ na poposiłkowe stężenie glukozy we krwi 6. Jednym z poważnych powikłań cukrzycy jest także retinopatia cukrzycowa. Wykazano protekcyjne działanie resweratrolu względem siatkówki, w tym zapobieganie indukowanemu przez światło zwyrodnieniu siatkówki 7. poznaj MOC RESWERATROLU w wyjątkowych produktach linii Prodiab Preparaty posiadają składnik spójny dla całej linii ekstrakt z czerwonego wina zawierający jeden z najsilniejszych antyoksydantów Resweratrol. W każdej kapsułce znajduje się 5,1 mg resweratrolu. Jest to ilość resweratrolu obecna w ok. 1 litrze czerwonego wina. Literatura (1) Przysławski J., Dzięcioł M.: Resweratrol aktualny stan wiedzy. Bromat. Chem. Toksykol. XLV, 2012, 4, s (2) Renaud S Wine, alcohol, platelets, and the French paradox for coronary heart disease. Lancet 339, (3) Finkel, T. i Holbrook N. J Oxidants, oxidative stress and the biology of ageing. Nature, 408, (4) Nigdikar S. V. i wsp Consumption of red wine polyphenols reduces the susceptibility of low-density lipoproteins to oxidation in vivo. Am. J. Clin. Nutr.; 68, (5) Kennedy D. O. i wsp Effects of resveratrol on cerebral blood flow variables and cognitive performance in humans: a double-blind, placebo-controlled, crossover investigation. Am. J. Clin. Nutr.; 91, (6) Sirtris Announces SRT501 Lowers Glucose In Twice-Daily Dosing Clinical Trial. Medical News Today 2008, (7) Kubota S i wsp.: Resveratrol prevents lightinduced retinal degeneration via suppressing activator protein-1 activation. Am J Pathol, 2010; 177:

19 Artykuł Biotonu (resweratol) 19

20 Category Management w Marketing Klient wchodzi do apteki. Chce kupić tabletki na ból głowy. Jak wygląda proces decyzyjny? Wszystko by było takie proste, gdyby nie ta podświadomość Zapewne różnie to wygląda w przypadku różnych typów decyzji nabywczych. Decyzje rutynowe oparte są głównie na machinalnym wskazaniu farmaceucie tego, co zawsze. Mechanicznie porusza się wzrokiem po witrynie i półkach, by znaleźć produkt zazwyczaj kupowany, lub bez zastanowienia wymienia jego nazwę. Zasadniczo możemy wyróżnić model racjonalny i emocjonalny wśród zachowań nabywców. Decyzje impulsowe są wkomponowane w funkcję relacji między niewielkim wydatkiem a dużą emocją związaną z wartościami przyjemności pragnienia, samorealizacji (tu np. suplementy diety poprawiające urodę lub sylwetkę). Właściwie tylko decyzje rozważne podlegają pełnemu procesowi analizy znaczenia poszczególnych cech produktu czy usługi. Ale nawet w tym zdawałoby się racjonalnym podejściu większe znaczenie mają czynniki nieuświadomione. No i decyzje rutynowe, w których właściwie podajemy receptę i czekamy na przyniesienie produktu albo kupujemy to, co zwykle, od lat. Category Management, tzw. catman, to pojęcie określające wiedzę i umiejętności z zakresu takiego 20