Joanna Tyrowicz Granice państwa

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Joanna Tyrowicz Granice państwa"

Ksawery Alojzy Bednarski
8 lat temu
Przeglądów:

1 Joanna Tyrowicz Granice państwa Institutional Economics

2 Granice firmy a granice państwa czy czymś się różnią? Państwo (szczególnie państwo dobrobytu) jest zobowiązane dostarczać wiele usług, ALE...nie oznacza to, że samo ma je wytwarzać! Face it: większości i tak nie umie robić samo Jest różnica między finansowaniem i wytwarzaniem Pytanie ekonomiczne? Co dostarczać, a co kontraktować? Wg jakich kryteriów?! Jak kontraktować? 2

..nie oznacza to, że samo ma je wytwarzać!

3 skąd się bierze firma? Już wiemy Niekompletne kontrakty + wysokie koszty transakcyjne przy asymetrii informacji => firma jest bardziej efektywna niż ciągłe nowe transakcje jakie są granice firmy? Podejście biznesowe: core business Podejście ekonomiczne: taki układ inhouse/outsourced, by zminimalizować koszty transakcyjne jakie powinny być w ogóle granice różnych instytucji? Konstrukcja taka, by minimalizować ryzyka (moral hazard + asymetryczna informacja), zapewniając realizację (risk averse) 3

niż ciągłe nowe transakcje jakie są granice firmy?

4 Już wiemy (c.d.) 4

5 Już wiemy (c.d.) Podstawowe pojęcia Specyficzność aktywów Hold-up Nie-do-inwestowanie (underinvestment) Ryzyko nadużycia (moral hazard) Asymetryczna informacja Badania empiryczne mniej więcej potwierdzają podstawy teoretyczne 5

6 Umowa o pracę kontrakt niekompletny Co wyznacza wartość umowy o pracę? Na dziś : wysiłek vs. wynagrodzenie Czy liczy się tylko dziś? Mechanizm relacji Krótka perspektywa: płace efektywnościowe (ekonomia rynku pracy) Dłuższa perspektywa: Reputacja Doświadczenie/umiejętności Wartość nie wynika tylko z tego, co dziś

Mechanizm relacji Krótka perspektywa: płace efektywnościowe (ekonomia rynku

7 Kontrakty relacyjne Podejście prawne - kontrakt, w którym zapisane ramy stanowią tylko wytyczne; wynik dla obu stron zależy od zaufania pomiędzy nimi Podejście ekonomiczne kontrakt, w którym wartość kontraktu zależy od przyszłych korzyści obu stron wdrożenie następuje samoczynnie (self-enforced), nawet przy subiektywnej ocenie rzeczywistości Prawo: zaufanie vs ekonomia: racjonalny interes

wartość kontraktu zależy od przyszłych korzyści obu stron wdrożenie następuje samoczynnie

8 Studia jako kontrakt relacyjny Sposób zawarcia? Wartość? Co określa koszt? Czy oczekiwana korzyść przewyższa koszt dziś? Jaki jest mechanizm wdrożenia kontraktu? Jakie są kryteria wyboru partnerów? Czy miary wyniku są obiektywne? Etc. Studenci Uczelnia

Jaki jest mechanizm wdrożenia kontraktu?

9 9 Państwo jako kontrakt relacyjny? Państwo? Obywatel? Zdrowie? Szkoła?

10 Kontrakt bardziej nieco skomplikowany Co to jest lojalność? Dlaczego ludzie piszą oprogramowanie za darmo, gdy inni zarabiają na tym krocie? Dlaczego przeglądarki są za darmo? Co to jest własność? Jak można sprzedawać coś, czego nie można posiąść? Jak można nie móc sprzedać czegoś, co się posiada?

krocie? Dlaczego przeglądarki są za darmo? Co to jest własność?

11 Jak można sprzedawać coś, czego nie można posiąść? Prawa własności podstawa transakcji i ekonomii Definiowanie praw własności (usus, abusus, fructus) Koszty związane z ich obroną/transferem (koszty transakcyjne) Model biznesowy a prawa własności to różne dyskusje Linux/Android Picassa/Flickr Pytanie 1: skąd bierze się OSS, skąd FLOSS i czym się różnią od normalnego oprogramowania? Pytanie 2: czy oprogramowanie różni się od innych treści

związane z ich obroną/transferem (koszty transakcyjne) Model biznesowy a prawa własności to różne dyskusje

12 Pytanie: czy ktokolwiek kupiłby dostęp do internetu gdyby nie było w nim co oglądać?

13 Co to jest open source? Prawa autorskie (copyright) = majątkowe + osobiste Co zmienia creative commons (copyleft)? Dlaczego ludzie to robią? Egoizm Wspólnota oparta na zaufaniu (wewnętrzna motywacja) Model biznesowy? Wartość dodana? Przykład: Wikipedia Założona w 2001 roku (400mln unique visitors, 270 języków, 82tys. twórców) Całkowicie nieodpłatna i całkowicie otwarta Podstawa: platforma komunikacji (IT) Angielski: 4mln haseł, polski: 860tys. haseł Pączkowanie: WikiBooks, WikiGuides, WikiMedia Commons, etc.

Przykład: Wikipedia Założona w 2001 roku (400mln unique visitors, 270 języków, 82tys.

14 Open content - Wikinomia Klasyczna ekonomia: A firm will tend to expand until the cost of organizing an extra transaction within the firm become equal to the costs of carrying out the same transaction on the open market. [Coase] Wikinomia: A firm will tend to expand until the cost of carrying out an extra transaction on the open market become equal to the costs of organizing the same transaction within the firm. [Tapscott i Williams] Rozszerzenie koncepcji outsourcingu, czyli wyniesienie na zewnątrz uprzednio wewnętrznych procesów biznesowych (Williamson!) Różnica: oparte na dobrowolności (choć może być z bodźcami) Cztery koncepcje: otwartość + peering + sharing + acting globally

[Coase] Wikinomia: A firm will tend to expand until the cost of carrying out an extra transaction on the open market become equal to the costs of organizing the same

15 Świat kontentu Co to jest własność? Dobro prywatne - dobro publiczne - dobro niezawłaszczalne Telefon OS - zdolność jego rozszerzania => kto produkuje system Android? ipod -? -? => kto produkuje muzykę? Kontent/twórca/produkt? W sierpniu 2011 Amazon ogłosił większą sprzedaż e-booków niż książek tradycyjnych (trochę oszukując ) Jak w takim świecie wygląda kontrakt? Dlaczego kontrakt relacyjny może się sprawdzać lepiej? Wartość FaceBook, gdy powstał, dziś, za 5 lat?

system Android? ipod -? -? => kto produkuje muzykę? Kontent/twórca/produkt?

16 Kontrakt, relacja, model biznesowy - Linux Modemy Red Hat (USA), SuSE (Niemcy) Egoizm? Koncentracja kreacji 2221 z 2429 programistów zarejestrowanych w bibliotekach Linux zrobiło jedno lub dwa rozszerzenia; tylko 18 więcej niż 10 rozszerzeń CiviCRM tworzy na stałe ok. 8 osób (używa ponad 5000 organizacji; tłumaczone na 60 języków natychmiast ) Wewnętrzna motywacja? Większość ruchu to komentarze Michael Scheerer o muzykach w landach Niemiec w XVIIIw Natura kontraktu

rozszerzenia; tylko 18 więcej niż 10 rozszerzeń CiviCRM tworzy na stałe ok.

17 Typowy kontrakt Strony kontraktu kupujący+sprzedający Bardziej skomplikowany kontrakt Klient płaci za x, by mieć dostęp do y, producent x korzysta z potrzeby posiadania y, jak zarobić na y? Państwo płaci, podmiot dostarcza, obywatel kupuje Partnerstwo i kontrakty relacyjne 17

producent x korzysta z potrzeby posiadania y, jak zarobić na y?

18 Czym jest partnerstwo publiczno-prywatne? Współpraca między sektorem publicznym i prywatnym Rząd zazwyczaj nie ma pieniędzy Sektor prywatny często może zdobyć kasę taniej PPP to bardzo różne rozwiązania: PFI - Private Finance Initiative Joint Ventures Outsource Partnerships Wiedza i środki finansowe sektora publicznego w aktywach i usługach sektora publicznego 18

prywatny często może zdobyć kasę taniej PPP to bardzo różne rozwiązania: PFI - Private

19 19 Jakie są problemy z partnerstwami publiczno-prywatnymi? Zalety: Wady mniejsze ograniczenia w dostępie do kapitału; łatwiej uporządkować bodźce (np. NFZ-szpitale?); łatwiej o innowacje; często niższe koszty produkcji (korzyści skali i scope). Od strony prawnej Jak zdefiniować odpowiedzialność stron? Jak zdefiniować relacje pomiędzy sektorami? Od strony organizacyjnej Sektor publiczny i prywatny rzadko umieją współpracować Jak wymieniać dane? Co, jeśli administracja słaba? Ochrona miejsc pracy! Kultura? Brak zaufania => korupcja, itp.

); łatwiej o innowacje; często niższe koszty produkcji (korzyści skali i scope).

20 20 PPP od strony teorii ekonomii Efektywność PPP: pytanie raczej empiryczne Pytania teoretyczne: Transaction Costs Economics: Williamson 1976; Williamson 1999 Incomplete Contracts Theory: Hart-Shleifer-Vishny 1997; Hart 2003; Bennett & Iossa 2002 Arbitrage Theory: Bentz & Grout 2002 TCE podkreśla jedną podstawową sprawę: The common error to be avoided is to pronounce that governance structures are efficient or inefficient without reference to the transaction there are transactions for which the firm is superior to the market, its bureaucratic disabilities notwithstanding O.E. Williamson 2002, page 20. Potencjalne wady PPP: koszty kontraktu Koszty transakcyjne w niektórych przypadkach mogą przekroczyć korzyści związane z PPP

pronounce that governance structures are efficient or inefficient without reference to the transaction there are transactions for which the firm is superior to the market, its

21 21 Jakie są potencjalne koszty transakcyjne? Choice of the Private Operator Contract renewal t Service specification Contract execution Competition for the field Competition for the field

22 22 Kejs koszty transakcyjne i ustawa prawo zamówień publicznych Korupcja wielkie zagrożenie Przeciwdziałanie korupcji transparentny gorset zasad Przejrzystość zakupów administracji (i tylko zakupów!) Zasady stosowne do kwoty Nie wolno dzielić zakupów Kontrola konfliktu interesów Co z tego wyszło? Na UW przy zamówieniach publicznych pracuje 15 osób w BZP + 1/3 osoby na każdym wydziale Co robią pracownicy UW? A w jakiej procedurze kontraktujemy drogi?

Podobne dokumenty

Spis treści WPROWADZENIE JAK POWSTAŁA TA KSIĄŻKA... 15 SŁOWO O KSIĄŻCE... 17 WSTĘP... 21 I RYNEK... 25

Sylwetka Autora Spis treści WPROWADZENIE JAK POWSTAŁA TA KSIĄŻKA... 15 SŁOWO O KSIĄŻCE... 17 WSTĘP... 21 I RYNEK... 25 1. W jakiej rzeczywistości przyszło nam świadczyć usługi prawne?... 27 2. Jak wygląda