Spis treści. 1 Ogólna charakterystyka 2 Mapa 3 Historia 4 Flora 5 Fauna 6 Działalność parku 7 Bibliografia

Transkrypt

1

2 Spis treści 1 Ogólna charakterystyka 2 Mapa 3 Historia 4 Flora 5 Fauna 6 Działalność parku 7 Bibliografia

3 1 Ogólna charakterystyka Pieniński Park Narodowy zajmuje najcenniejsze pod względem krajobrazowym i przyrodniczym obszary Pienin Właściwych: Masyw Trzech Koron, Pieniny Czorsztyńskie, Pieninki, Przełom Dunajca. Z Pienin Spiskich włączone zostały w obszar parku tylko Zielone Skałki. Ma najwyższy wśród wszystkich polskich parków narodowych wskaźnik nasilenia ruchu turystycznego w przeliczeniu na 1 ha powierzchni. Dla turystów udostępniono 35 km szlaków. Zalicza się do nich również stanowiący atrakcję na skalę europejską spływ tratwami przełomem Dunajca (jego trasę można przejść także pieszo Drogą Pienińską). Dla turystów przygotowano galerie widokowe na Trzech Koronach i Sokolicy. Atrakcją turystyczną jest również Zamek w Czorsztynie. 53% powierzchni parku to własność Skarbu Państwa (ponad połowa zakupiona jeszcze w czasach II Rzeczypospolitej), reszta to tereny prywatne na których prowadzona jest działalność gospodarcza. Od południa graniczą z pasmem Magury Spiskiej, od północy z Gorcami i Beskidem Sądeckim.

4 2 Mapa

5 Trzy Korony

6 Sokolica

7 Zamki w Czorsztynie i Niedzicy

8 Spływ Dunajcem

9 2 Historia 1921 r.- pierwsza oficjalna wypowiedź przewodniczącego Państwowej Komisji Ochrony Przyrody prof. Władysława Szafera o potrzebie ochrony Pienin r.- utworzenie przez Stanisława Drohojowskiego rezerwatu zupełnego na wzgórzu zamkowym w Czorsztynie1922 r.- opracowanie przez prof. Stanisława Kulczyńskiego projektu rezerwatu pienińskiego o powierzchni 16,5 km2 przewidującego powstanie w masywie Trzech Koron i Pieninkach rezerwatu ścisłego, pozostałe obszary miały stanowić rezerwat częściowy r.- konferencja w Szczawnicy dotycząca wykupu dóbr pienińskich z rąk prywatnych właścicieli r.- podpisanie przez komisje polską i czechosłowacką Protokołu krakowskiego, normującego granicę państwową oraz przyjmującego program tworzenia pogranicznych parków przyrodniczo-krajobrazowych r.- odrzucenie przez Ministerstwo Skarbu pierwszego projektu wykupu lasów na rzecz parku narodowego r.- zatwierdzenie kolejnego kosztorysu i Uchwała Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów o wykupie Pieninmarzec 1929 r.- podpisanie w Prokurtorii Generalnej aktu kupna przez skarb Państwa najcenniejszej części Pienin Masywu Trzech Koron, aż do Potoku Pienińskiego r.- prace komisji mieszanej nad zatwierdzeniem zakupionego obszaru i wytyczeniem granic parku w terenie, podjęcie uchwał normujących organizację parku i ruch turystycznylipiec 1930 r.- zakupienie z rąk Zygmunta Dziewolskiego, właściciela Krościenka 260 ha lasów na grzbiecie Sokolicy i Czertezia od Pienińskiego Potoku po granice pól Krościenka i Szczawnicy r.- w Szczawnicy uroczystość ogłoszenia Pienin parkiem narodowym (była to społeczna inicjatywa działaczy Oddziału Pienińskiego PTT) r.- w Krościenku konferencja przedstawicieli Państwowej Rady Ochrony Przyrody, Dyrekcji Lasów Państwowych i Zarządu Głównego PTT, przyjęcie projektu organizacyjnego Parku, zatwierdzenie szlaków turystycznych, określenie kwalifikacji dyrektora, nakreślenie ram współpracy z Czechosłowacją r.- podpisanie w Gdyni umowy z Czechosłowacją o Drodze Pienińskiej, zarezerwowanej odtąd dla turystyki i ruchu miejscowego, zakazującej jazdy samochodami i pływania motorówkami po Dunajcuprzełom 1931/1932 r.- zarządzenia Ministerstwa Rolnictwa i Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pradze zmieniające lasy leśnictwa Czerwony Klasztor w rezerwat zupełny (420 ha) pod nazwą Slovenski Prirodni Reservace w Pieninach r.- utworzenie "Parku Narodowego w Pieninach", rozporządzeniem Ministra Rolnictwa z dnia 23 maja 1932, które zostało ogłoszone w Monitorze Polskim Rzeczpospolitej Polskiej Nr 123 (poz. 156) rozporządzenie r.- nominacja na kierownika Parku Narodowego w Pieninach inż. Tadeusza Owczarzak r.- utworzenie Słowackiego Rezerwatu Przyrodniczego w Pieninach rozporządzeniem Ministra Rolnictwa z dnia 9 lipca 1932 r., powstanie pierwszego w Europie transgranicznego Parku Natury r.- w Czerwonym Klasztorze uroczystość otwarcia Słowackiego Rezerwatu Przyrodniczego pierwsze obrady połączonych komisji: Parku Narodowego w Pieninach i Słowackiego Rezerwatu Przyrodniczego w Pieninach

10 3 Flora mimo niewielkiej powierzchni parku jego flora jest bardzo ciekawa i zróżnicowana. Najciekawsza roślinność występuje w Masywie Trzech Koron z Wąwozem Szopczańskim i na niedostępnej północnej ścianie Smolegowej. Na obszarze PPN występuje 1100 gatunków roślin naczyniowych. W Pieninach rosną dwa gatunki nigdzie indziej na świecie nie spotykane (endemity): mniszek pieniński, pszonak pieniński oraz odmiany endemiczne: chaber barwny, rozchodnik ostry odmiana wapienna, bylica piołun odmiana wapienna. Występują tu również relikty - rośliny, które przetrwały na swoich stanowiskach z wcześniejszych okresów geologicznych i żyją w izolowanych populacjach znacznie oddalonych od zwartych areałów występowania gatunku: chryzantema (złocień) Zawadzkiego, jałowiec sawina, dębik ośmiopłatkowy. W lasach i na ich obrzeżach zakwitają : śnieżyczka przebiśnieg, pierwiosnek lekarski i pierwiosnek wyniosły, lepiężniki, żywiec gruczołowaty, miesiącznica trwała. Bardzo ciekawe i bogate gatunkowo są powstałe w wyniku wielowiekowej działalności człowieka łąki pienińskie. Z rzadszych roślin warto wymienić liczne tutaj gatunki storczyków: m.in. dwulistnik muszy, storczyk szerokolistny, storczyk bzowy, storczyk męski, a także rzadkiego i imponującego ostrożenia głowacza czy ciemiężycę zieloną. Na murawach naskalnych dominuje sesleria skalna, występuje także smagliczka skalna, kostrzewa blada, chryzantema Zawadzkiego, na wapiennych piargach cienistka Roberta.

11 Endemi ty

12 5 Fauna Urozmaicony teren i różnorodność warunków środowiskowych sprawia, że również świat zwierząt jest ciekawy. W Pieninach naliczono ponad 7 tys. gat. zwierząt, w tym kręgowców ok Z większych ssaków występują: borsuk, dzik, jeleń, ryś, żbik, kuna leśna, sarna. Dzięki występowaniu jaskiń, w których mogą zimować, bogata jest fauna nietoperzy aż 15 gatunków. Najliczniejszy wśród nich jest rzadki już w Europie podkasaniec mały. Z rzadkich gryzoni warto wymienić mysz małooka. Bogata jest awifauna w latach doliczono się ok. 160 gatunków ptaków, w tym ok. 100 gniazdujących tutaj. Z gatunków naskalnych warto wymienić nagórnika, pomurnika, kopciuszka i gniazdującego również w skałach bociana czarnego, z rzadszych drapieżników puchacza. W Dunajcu żyje głowacica. O ile fauna kręgowców, choć bogata, nie wykazuje odrębności gatunkowej w stosunku do otaczających Pieniny terenów, to w faunie bezkręgowców odkryto wiele endemitów i gatunków reliktowych. Pienińskie łąki słyną z różnorodności motyli, ogólnie w Pieninach naliczono ich ok gat. 6% z nich to ciepłolubne gatunki znane tylko z Pienin, lub bardzo rzadkie poza nimi. Najsłynniejszy z nich to endemiczny niepylak apollo. Na bukach w Masywie Trzech Koron występuje piękna nadobnica alpejska. Co roku naukowcy opisują w Pieninach nowe gatunki bezkręgowców.

13

14 6 Działalność parku Dzięki licznym, trwającym już 150 lat badaniom naukowców szczegółowo udokumentowano florę i faunę parku. Przywracanie naturalnych drzewostanów poprzez nasadzenia. Stanowiska występowania cennych okazów drzew są monitorowane, a w razie potrzeby podejmuje się czynne zabiegi ich ochrony. Ochrona łąk aby zachować bioróżnorodność Pienin. Aby nie dopuścić do ich zarośnięcia lasem, są one systematycznie koszone, a siano jest wywożone. Dla zachowania różnorodności przyrodniczej i kulturowej utrzymuje się Kulturowy wypas owiec. Uruchomiono specjalny program dla ochrony motyla niepylaka apollo: hodowla, znakowanie, monitoring, koszenie łąk, na których występuje. Specjalną ochroną objęto płazy. Co roku wiosną podejmowana jest akcja ochrony płazów wędrujących przez drogę do Sromowiec (osiatkowanie drogi i codzienne przenoszenie płazów na drugą stronę drogi). Aby nie składały skrzeku w zbiorniku wyrównawczym Jeziora Czorsztyńskiego, gdzie nie miałby on szans na rozwój, został on przed płazami zabezpieczony, a dla ich rozrodu wykonano specjalne stawki. Przy głównych wejściach do parku wybudowano 5 Pawilonów Edukacyjnych PPN w których bezpłatnie można zapoznać się z przyrodą Pienin i udzielane jest informacja turystyczno-przyrodnicza. Przy trzech z nich istnieją ogródki skalne z charakterystycznymi dla pienińskich piargów i skał gatunkami roślin.

15 7 Bibliografia Pieniński Park Narodowy, Krościenko n/ D. - strona oficjalna Pieniński Park Narodowy Wikipedia, wolna encyklopedia Kazimierz Zarzycki, Roman Marcinek, Sławomir Wróbel: Pieniński Park Narodowy. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2003 Stefan Michalik - Pieniny, Park dwu narodów. Przewodnik przyrodniczy Pieniński Park Narodowy 2005, Opracował: Kamil Tokarski