Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. ks. Jana Twardowskiego w Stryjkach na lata

Transkrypt

1 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. ks. Jana Twardowskiego w Stryjkach na lata Celem programu profilaktyki jest ochrona ucznia naszej szkoły przed zachowaniami ryzykownymi, czyli takimi, które zakłócą jego rozwój oraz kształtowanie optymalnych sposobów właściwego postępowania. Ochronę dziecka najskuteczniej zapewni wychowanie rozumiane jako budowanie dobra. I. Podstawa prawna do wprowadzenia działań profilaktycznych, w ramach szkolnego programu profilaktyki: Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 roku ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991 r. (Dz. U.1991 r. nr 120, poz.526). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(dz. U. z 1997r., nr 78 poz. 483) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i Przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Z 1982 r.,nr 35, poz.230, z późniejszymi zmianami, tekst jednolity z 27 kwietnia 2001r.). Ustawa z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2003 r. nr 7, poz.79 tekst jednolity ze zmianami). Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty(dz. U. z 1996 r. nr.67, poz.329, tekst jednolity ze zmianami ). Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 1997 r., nr 75 poz. 468). Rozporządzenie MENiS z dnia r. w sprawie podstawy Programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2002 r., nr 51, poz.458) Rozporządzenie MENiS z dnia r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r., nr 61, poz.624) Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego...(dz. U. z 2002 r., nr 51,poz.458). Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród młodzieży i dzieci zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. z2003r., nr 24, poz.198). Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2010r., nr 228, poz.1487).

2 Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Policji z dnia 16 czerwca 1977 r. w sprawie form i metod działa o Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich. Rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013r. nr 20, poz.532). Ustawa z dnia 28 listopada 2014r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015r. poz35). Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015r. poz1249). Szkoły zobowiązane są dostosować program wychowawczy i program profilaktyki do jego wymogów w ciągu 6 miesięcy. II. Główne założenia Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Szkolny Program Profilaktyki nie jest tożsamy z Programem Profilaktycznym. Program profilaktyczny jest pojęciem węższym i może być elementem programu profilaktyki. Program profilaktyki to proces rozłożony w czasie, długotrwały, nie zakończony, podlegający ciągłemu ewaluowaniu. Profilaktyka jest procesem wspierającym zdrowie przez umożliwienie ludziom uzyskania pomocy potrzebnej im do konfrontacji ze złożonymi, stresującymi warunkami życia oraz przez umożliwienie jednostkom osiągania subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie akceptowanego, bogatego życia. Według prof. Z. Gasia to: wspomaganie radzenia sobie z trudnościami; ograniczenia czynnika zagrażającego; wzmacnianie czynników, które sprzyjają rozwojowi. 2. Zadaniem szkoły i placówki oświatowej jest wspieranie wszechstronnego ucznia, integracja wychowania i kształcenia, zachowanie proporcji między wiedzą a umiejętnościami i wychowaniem, akcentowanie podmiotowości ucznia, czyli pryzmat potrzeb rozwojowych ucznia nad wymogami przedmiotów, oddziaływanie na ucznia przez nauczyciela pełniącego funkcje: modelową, dydaktyczną, instruktażową oraz wychowawczą. 3. Wychowanie to proces wspomagania dziecka w rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości: fizycznej (zdrowy, sprawny), psychicznej (odpowiedzialny, zadowolony), społecznej (zaradny w rolach) i duchowej (jego życie ma sens, wartości). Program profilaktyki w naszej szkole wynika ze świadomości zagrożeń dla prawidłowego procesu wychowania.

3 4. Szkolny Program Profilaktyki stworzono w odniesieniu do: Szkolnego Programu Wychowawczego, Szkolnego Programu Nauczania, Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania. Szkolny Program Profilaktyki uzupełnia Program Wychowawczy Szkoły. Jest oparty na realnych problemach i zagrożeniach pojawiających się w szkole i jej najbliższym środowisku i dostosowany do wieku uczniów. 5. Przy konstruowaniu Programu Profilaktyki Zespołu Szkół w Stryjkach uwzględniono czynniki ryzyka wpływające na powstanie zachowań destrukcyjnych oraz czynniki chroniące przed zachowaniami negatywnymi. Czynniki ryzyka, czyli niekorzystne cechy, sytuacje i warunki tkwiące w dziecku i w jego środowisku to przede wszystkim: słaba więź z rodziną, niskie poczucie własnej wartości oraz poczucie osamotnienia, niepowodzenia szkolne, przynależność do problemowych grup rówieśniczych, aprobata dla zachowań destrukcyjnych u rówieśników i dorosłych. Czynniki chroniące to: silna więź społeczna, wysoka samoocena, zainteresowanie nauką szkolną, budowanie pozytywnych więzi ze szkołą, postawa poszanowania norm wartości i autorytetów, dezaprobata od rówieśników i dorosłych wobec zachowań problemowych odbiegających od norm społecznych, przynależność do pozytywnej grupy rówieśniczej, umiejętność rozwiązywania problemów, czynne uczestnictwo w życiu rodziny, szkoły, kościoła lub innych instytucji pro społecznych, właściwy monitoring ze strony rodziców. 6. Zasadniczy kierunek profilaktyki to wzmacnianie czynników chroniących oraz stworzenie silnej koalicji: szkoła dom środowisko. Aby profilaktyka osiągnęła swój cel niezbędna jest współpraca na różnych obszarach: szkoła, klasa, dom i środowisko. Sojusznikami w realizacji szkolnego programu profilaktyki będą: poradnia psychologiczno pedagogiczna, Urząd Miejski, Ośrodek Zdrowia, Ośrodek Pomocy Społecznej, Policja oraz Rodzice, którzy w miarę swoich kompetencji wspomagać będą proces dydaktyczno wychowawczy. Program wychowawczy i Szkolny Program Profilaktyki powinien podnosić świadomość rodziców o ich odpowiedzialności za wychowanie dzieci oraz współdziałalności za ich edukację.

4 7. Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół w Stryjkach jest programem środowiskowym, mającym na uwadze: - funkcjonowanie ucznia w systemie szkolnym, rodzinnym, społecznym, - całe środowisko jako obiekt oddziaływań, - zdrowie jako wartość społeczną (dlatego szkoła nie akceptuje dysfunkcyjności, lecz promuje profilaktykę), - osobistą odpowiedzialność za własne życie oraz współdziałalność za jakość życia społeczności, - nadrzędną rolę środowiska rodzinnego oraz wspomagającą rolę szkoły w oddziaływaniach wychowawczo profilaktycznych. Do realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki włączono: jednostkę, rodzinę, grupę rówieśniczą, szkołę, społeczność lokalną. 8. Realizacja Programu Profilaktyki Zespołu Szkół uwzględnia następujące strategie: strategię informacyjną, której celem jest dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru; strategię edukacyjną, której celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności życiowych, tj. nawiązywania kontaktów z ludźmi, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywanie konfliktów wewnętrznych, przeciwstawianie się naciskom otoczenia; strategię alternatyw, czyli pomoc w zaspokajaniu potrzeby sukcesu, przynależności, satysfakcji życiowej poprzez zaangażowanie w działalność artystyczną, społeczną i sportową; strategię interwencyjną, czyli pomoc uczniom w rozwiązywaniu problemów, wspieranie w sytuacjach kryzysowych; strategię zmniejszania szkód, której adresatami są grupy najwyższego ryzyka, wobec których zawiodła wczesna profilaktyka. 9. Programem Profilaktyki objęte są dzieci i młodzież wszystkich klas naszej szkoły w ramach godzin wychowawczych, przedmiotów nauczania, zajęć pozalekcyjnych, realizacji treści programowych międzyprzedmiotowych ścieżek dydaktycznych oraz innych godzin przeznaczonych na ten cel. Realizatorami Programu Profilaktyki są wszyscy wychowawcy klas, pielęgniarka szkolna, nauczyciele, pedagog szkolny, katecheci oraz zaproszeni profilaktycy.

5 III. Główne obszary zagrożeń Diagnoza środowiska szkolnego (m. in. ankiety, obserwacje, rozmowy z rodzicami i uczniami, analiza frekwencji, analiza dokumentacji pedagoga szkolnego, wywiady z wychowawcami klas, nauczycielami i personelem szkoły) pozwoliła wyłonić następujące obszary zagrożenia: - agresja, - zachowania nie respektujące powszechnie aprobowanych norm społecznych (zasady kultury zachowania i kultury słowa), - zagrożenie kontaktem z substancjami uzależniającymi w szczególności substancjami psychoaktywnymi zwanymi dopalaczami, - problem zaniedbania realizacji obowiązku szkolnego, - niebezpieczeństwo związane z drogą do szkoły, - zagrożenia wynikające z nieodpowiedniego korzystania ze współczesnych środków multimedialnych. IV. Cele Programu Profilaktyki Zespołu Szkół - Kształtowanie odpowiedzialności za zdrowie swoje i najbliższego otoczenia, jak również wykształcenie zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu. - Dostarczanie informacji o alkoholu i innych substancjach uzależniających oraz o zagrożeniach związanych z ich zażywaniem. - Dostarczanie informacji uczniom oraz ich rodzicom o zagrożeniach wynikających z dostępności substancji psychoaktywnych zwanych dopalaczami. - Zapoznanie się ze sposobami bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym pieszych, rowerzystów i kierowców pojazdów. - Poznawanie motywów ochrony przyrody i zasobów środowiska przyrodniczego. - Kształtowanie emocjonalnego stosunku do określonych obiektów i sytuacji. - Przeciwdziałanie zjawiskom przemocy i agresji w środowisku szkolnym. - Przekazywanie zasad poprawnej komunikacji interpersonalnej. - Wykształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. - Poznawanie zasad skutecznego wychodzenia z agresji, praktyczne umiejętności, jak nie stać się ofiarą. - Kształtowanie postaw i zachowań ułatwiających dobre funkcjonowanie w środowisku rówieśników. - Uświadomienie zagrożeń związanych z korzystaniem z nowoczesnych środków multimedialnych i odpowiedzialności karnej za niewłaściwe ich wykorzystanie.

6 V. Kierunki działań profilaktycznych i interwencyjnych 1. Doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych. 2. Opracowanie zasady postępowania wychowawców i nauczycieli w konkretnych sytuacjach. 3. Opracowanie jasnego systemu zachowania ucznia w szkole. 4. Współpraca z samorządem uczniowskim i włączenie go realizację programu wychowawczego. 5. Systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych przez pedagoga i wychowawców klas dla uczniów (uaktywnienie społeczności uczniowskiej, propozycje działań prospołecznych, propozycje spędzania czasu wolnego). 6. Współpraca z rodzicami przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń, włączanie rodziców w życie szkoły. 7. Wyposażenie biblioteki szkolnej w fachową literaturę z zakresu profilaktyki. 8. Współpraca z policją zajęcia prewencyjne dla młodzieży. 9. Zapewnienie uczniom ciekawych możliwości spędzania czasu wolnego: - zajęcia pozalekcyjne, - zajęcia sportowo-rekreacyjne organizowane podczas ferii zimowych. 10. Kształtowanie systemu wartości we współpracy z rodzicami. 11. Systematyczne omawianie, w ramach rad pedagogicznych, efektów realizacji planu profilaktycznego w szkole, wprowadzanie korekt. 12. Ewaluacja Programu Wychowawczego ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki. VI. Realizacja działań profilaktycznych PROGRAM W ZAKRESIE PROFILAKTYKI UCZNIOWIE Lp. Najważniejsze zadania Uwagi o realizacji Odpowiedzialni 1 Znajomość praw i zasad oraz ich przestrzeganie. Zapoznanie uczniów z dokumentacją szkolną ( wso, statut) Pogadanki na temat bezpieczeństwa dotyczące ruchu drogowego, zasad panujących w szkole Obowiązki ucznia System kar i nagród Godziny wychowawcze, ścienne gazetki tematyczne, apele, realizacja programów zewnętrznych typu: rozmowy z pedagogiem wychowawcy

7 2 Wzmacnianie pozytywnego obrazu samego siebie. Stwarzanie warunków do kształtowania pozytywnej samooceny poprzez: - nabywanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach niepowodzeń szkolnych, - stwarzanie szansy osiągania sukcesów, - uczenie się pozytywnego myślenia o sobie, - pomaganie uczniom w zrozumieniu, że ich sukcesy zależą od nich samych. Metody aktywne, pogadanki, zawody, konkursy, akademie. Rzetelne, systematyczne stosowanie zasad systemu oceniania z przedmiotów. nauczyciele, organizatorzy konkursów, zawodów, akademii. 3 Budowanie właściwych relacji z innymi ludźmi. Konstruktywne rozwiązywanie problemów. Rozwijanie umiejętności wzajemnego porozumiewania się, negocjacji i dzielenia się zadaniami. Poznawanie i wdrażanie w życie zasad dobrego wychowania. Eliminowanie wulgaryzmów w życiu szkoły i poza nią. Nabywanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania konfliktów. Rozmowy indywidualne, praca w grupach, metody aktywne na lekcjach, odniesienie się do szkolnego regulaminu. Nauczyciele dyżurujący, wychowawcy, nauczyciele, 4 Przeciwdziałanie przemocy i agresji w życiu szkolnym dzieci. Skuteczne i konsekwentne zwalczanie przejawów agresji wśród młodzieży. Ukazywanie wpływu mediów na zachowania agresywne. Pogadanki, metody aktywne, projekcje filmów, rozmowy indywidualne, kontrakty, odniesienie do regulaminu. pedagog, nauczyciele dyżurujący 5 Przygotowanie młodzieży do życia w świecie dorosłych poprzez ukazywanie różnorodnych aspektów życia społecznego wraz jego zagrożeniami. Promocja zdrowego trybu życia. Profilaktyka uzależnień w szkole (papierosy, alkohol, środki psychotropowe, narkotyki, dopalacze, inne). Zagrożenie dotyczące uzależnienia od komputera i Internetu oraz gier interaktywnych - playstation Bezpieczne i właściwe korzystanie z telefonu ( pornografia, erotyka, celowe nagrywanie kompromitujących sytuacji z życia codziennego.) Tematy realizowane w ramach godz. wych. i zebrań z rodzicami, pogadanki, projekcje filmów dydaktycznych, rozmowy indywidualne, kontrakty, odniesienie do szkolnego regulaminu, gazetki ścienne, konkursy (np. konkurs plastyczny czy konkurs wiedzy o używkach), udział w zawodach sportowych katecheci, pedagog szkolny, nauczyciel plastyki, nauczyciel biologii, pielęgniarka

8 6 Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z sytuacjami trudnymi. Kształtowanie postaw asertywnych: sztuka mówienia nie, kierowanie się własnym zdaniem w sytuacji presji grupowej. Przestrzeganie zasad moralnych Umiejętność szukania pomocy u specjalisty ( np. pedagoga lub psychologa ) Lekcje wychowawcze, lekcje religii, metody aktywne, pogadanki, projekcje filmów dydaktycznych, rozmowy indywidualne. Pedagog, katecheci, wychowawcy. 6 Kształtowanie właściwej postawy wobec obowiązku szkolnego oraz zagospodarowanie czasu wolnego uczniów. Rozpoznanie sytuacji uczniów oraz analiza sytuacji dotyczącej realizacji obowiązku szkolnego, współpraca z domem rodzinnym. Uświadomienie uczniom celu własnej edukacji i możliwości jakie daje zdobyta wiedza Rozwijanie talentów w uczniach na dodatkowych zajęciach Pomoc uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Rozmowy z rodzicami i uczniami. Stosowanie ciekawych form pracy na lekcjach, indywidualizacja wymagań. Różne formy zajęć pozalekcyjnych (kółka zainteresowań, organizacje szkolne, gazetka szkolna wycieczki). Imprezy okolicznościowe. Nauczyciele, wychowawcy, 7 Bezpieczne zachowanie w szkole i w drodze do szkoły Bezpieczne zachowanie na drodze Poznanie zasad BHP Ochrona przeciwpożarowa Bezpieczna i sprawna ewakuacja Zasady udzielania pierwszej pomocy Spotkanie z przedstawicielem komisariatu policji, strażakiem, pielęgniarką., kurs na kartę rowerową, pierwsza pomoc- ćw. na fantomie. Dyrektor, nauczyciel techniki, nauczyciele, pielęgniarka

9 PROGRAM W ZAKRESIE PROFILAKTYKI RODZICE Lp. Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1. Przeciwdziałanie przemocy i nietolerancji. Radzenie sobie z własną i cudzą agresją. Rozmowy o uczuciach. Pogadanki, zebrania z rodzicami. Wychowawcy. 2. Współpraca w zakresie profilaktyki nałogów i substancji psychoaktywnych dopalaczy, poszerzanie wiedzy. Poszerzenie wiedzy na temat : gdzie szukać pomocy? Projekcja filmów, pogadanki z rodzicami na spotkaniach profilaktycznych, broszury informacyjne. 3. Kształtowanie poprawnych nawyków i walka z wulgaryzmami. Wyrabianie szacunku dla osób starszych. Kultura słowa i zasady dobrego wychowania na co dzień. Zebrania z rodzicami. Wychowawcy. 4. Zapoznanie rodziców z problemami przemocy. Do kogo zwrócić się o pomoc? Pogadanki, broszury informacyjne. 5. Przeciwdziałanie cyberprzemocy. Spotkania z rodzicami. Pogadanki z policją. Dyrektor Policja 6. Zapoznanie z psychologią karania i nagradzania dzieci. Podanie i udostępnienie literatury fachowej.

10 PROGRAM W ZAKRESIE PROFILAKTYKI RADA PEDAGOGICZNA Lp. Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1 Zdobycie wiedzy i kompetencji w zakresie profilaktyki. Zajęcia warsztatowe. Nauczyciele, 2 Samodoskonalenie. Praca nad sobą. Wymiana doświadczeń, rady szkoleniowe, lekcje otwarte, studium literatury. Nauczyciele, 3 Nawiązywanie kontaktów ze specjalistami, instytucjami zajmującymi się profilaktyką. Opracowanie zasad współpracy (interwencja). 4 Motywowanie do stworzenia koalicji: szkoła - dom - środowisko. Ujednolicenie priorytetów, norm, wymagań, kar i konsekwencji. Wykorzystanie uroczystości klasowych i szkolnych w celu integracji. Współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym. System interwencji kryzysowej wobec ucznia zagrożonego. Zebrania z rodzicami (wywiadówki, profilaktyka), rozmowy indywidualne z rodzicami uczniów wykazujących zachowania problemowe. Organizacja imprez okolicznościowych przy współpracy rodziców i środowiska lokalnego. Rodzice, uczniowie, wychowawcy, VII. Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Tłuszczu. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wołominie. Ośrodek Pomocy Społecznej w Tłuszczu. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Wołominie. Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Tłuszczu. Komisariat Policji w Tłuszczu. Parafie katolickie. VIII. Efekty działań Realizacja programu profilaktyki pozwoli na uzyskanie następujących osiągnięć: 1. Poprawa funkcjonowania uczniów w zespole klasowym. 2. Wyciszenie agresji słownej. 3. Wykazywanie się postawami asertywnymi. 4. Uzyskanie świadomości z zagrożeń wynikających z zażywania środków uzależniających.

11 5. Nabycie wiedzy i umiejętności bezpiecznego korzystania z komputera i Internetu. 6. Kształcenie nawyku dbałości o własne zdrowie. 7. Zwiększenie aktywności rodziców przy współdziałaniu ze szkołą. IX. Ewaluacja Cele ewaluacji. 1. Uzyskanie informacji o przebiegu realizacji programu profilaktycznego. poznanie ewentualnych trudności i braków, występujących w trakcie realizacji; określenie nastawienia uczniów, rodziców, nauczycieli do realizacji programu profilaktycznego; 2. Dokonanie oceny w zakresie wiedzy i umiejętności postaw nabytych podczas realizacji programu. Uzyskanie opinii o wartości zrealizowanego programu profilaktycznego. Kryteria ewaluacji 1. Zgodność efektów programu z założonymi celami. 2. Zmniejszenie ilości zachowań agresywnych, ryzykownych. 3. Prawidłowe reakcje w sytuacjach zagrożenia. 4. Umiejętne dokonywanie właściwych wyborów. 5. Bezpieczne korzystanie z komputera i Internetu. 6. Stosowanie nawyku dbania o własne zdrowie. Metody zbierania informacji obserwacja ankiety ewaluacyjne analiza dokumentów szkolnych analiza osiągnięć uczniów wywiady rozmowy Opracowanie i prezentacja wyników badań Wyniki zostaną opracowane i przedstawione w formie sprawozdania prezentowanego na posiedzeniu rady pedagogicznej podsumowującej rok szkolny. Ewaluacja będzie przebiegała po każdym roku funkcjonowania programu. Program profilaktyki poddany będzie ewaluacji w trakcie jego wdrażania. Wnioski z przeprowadzonej ewaluacji wykorzystane będą do modyfikacji i ulepszenia programu. Zatwierdzono w dniu r. Rada Rodziców Dyrektor