Mariusz Stepaniuk. Egzamin. na urzędnika mianowanego służby cywilnej. 3. wydanie. Testy wiedzy Jedyne na rynku

Transkrypt

1 Mariusz Stepaniuk Egzamin na urzędnika mianowanego służby cywilnej 3. wydanie Testy wiedzy Jedyne na rynku

2 EGZAMIN NA URZĘDNIKA MIANOWANEGO SŁUŻBY CYWILNEJ

3

4 Mariusz Stepaniuk EGZAMIN NA URZĘDNIKA MIANOWANEGO SŁUŻBY CYWILNEJ 3. wydanie Testy wiedzy Jedyne na rynku Wydawnictwo C. H. Beck Warszawa 2013

5 Egzamin na urzędnika mianowanego służby cywilnej Wydawca: Joanna Ablewicz Projekt okładki: Robert Rogiński Wydawnictwo C. H. Beck 2013 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: DTP Art Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Wstęp... Wykaz skrótów... Zasady korzystania z testów... Rozdział I. Testy z prawa konstytucyjnego Test z ustawy z r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) Test z ustawy z r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) Test z ustawy z r. o Trybunale Stanu (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 925 ze zm.) Test z ustawy z r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz ze zm.) Test z ustawy z r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 82 ze zm.) Test z ustawy z r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz ze zm.) Rozdział II. Testy z prawa cywilnego, prawa konkurencji i ochrony konsumenta Test z ustawy z r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz ze zm.) Test z ustawy z r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) Rozdział III. Testy z prawa handlowego, gospodarczego, finansowego, przewozowego i ubezpieczeniowego Test z ustawy z r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz ze zm.) Test z ustawy z r. Prawo dewizowe (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 826) Test z ustawy z r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz ze zm.) Test z ustawy z r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zm.) Test z ustawy z r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) Test z ustawy z r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) Test z ustawy z r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz ze zm.) Test z ustawy z r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) IX XI XIII

7 VI Spis treści 9. Test z ustawy z r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) Test z ustawy z r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) Rozdział IV. Testy z prawa pracy i ubezpieczeń społecznych Test z ustawy z r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) Test z ustawy z r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) Test z ustawy z r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz ze zm.) Test z ustawy z r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.) Test z ustawy z r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) Rozdział V. Testy z prawa administracyjnego Test z ustawy z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.) Test z ustawy z r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. Nr 31, poz. 206 ze zm.) Test z ustawy z r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) Test z ustawy z r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) Test z ustawy z r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) Test z ustawy z r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz ze zm.) Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) Test z ustawy z r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.) Test z ustawy z r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 856 ze zm.) Test z ustawy z r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.) Test z ustawy z r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. Nr 182, poz. 1228) Rozdział VI. Test z Prawa budowlanego Test z ustawy z r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz ze zm.) Rozdział VII. Test z prawa spółdzielczego Test z ustawy z r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz ze zm.) Rozdział VIII. Test z prawa prywatnego międzynarodowego Test z ustawy z r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 80, poz. 432 ze zm.)

8 Spis treści VII Rozdział IX. Testy z prawa o Unii Europejskiej Test z Traktatu o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana, uwzględniająca zmiany wprowadzone Traktatem lizbońskim podpisanym r., Dz.Urz. UE C z 2008 r. Nr 115, s. 13) Test z Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana, uwzględniająca zmiany wprowadzone Traktatem lizbońskim podpisanym r., Dz.Urz. UE C z 2008 r. Nr 115, s. 47) Test z najważniejszych dat związanych z Unią Europejską Rozdział X. Test ze służby cywilnej Test z ustawy z r. o służbie cywilnej (Dz.U. Nr 227, poz ze zm.) Rozdział XI. Testy z lat poprzednich Pytania wykorzystane w sprawdzianie wiedzy w ramach postępowania kwalifikacyjnego w służbie cywilnej w 2010 roku Pytania wykorzystane w sprawdzianie wiedzy w ramach postępowania kwalifikacyjnego w służbie cywilnej w 2012 roku wersja A Pytania wykorzystane w sprawdzianie wiedzy w ramach postępowania kwalifikacyjnego w służbie cywilnej w 2012 roku wersja B Rozdział XII. Statystyka Test z podstawowych zagadnień dotyczących statystyki, ekonomii, zarządzania, rachunkowości oraz geografii i wiedzy o współczesnym świecie Pytania ze statystyki

9

10 Wstęp Drogi Czytelniku! W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej (art. 153 ust. Konstytucji RP). W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa ustanawia się służbę cywilną oraz określa zasady dostępu do tej służby, zasady jej organizacji, funkcjonowania i rozwoju (art. 1 ustawy z r. o służbie cywilnej). Oddajemy do Twoich rąk opracowanie, które stworzone zostało w celu ułatwienia nauki do testu wiedzy, stanowiącego element egzaminu dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie. Jest to również książka, do której sięgać powinni urzędnicy chcący przypomnieć sobie treść poszczególnych ustaw, niezbędnych do wykonywania ich codziennej pracy. Warto podkreślić, iż jej forma jest rzadkością na polskim rynku wydawnictw prawniczych, zawiera ona bowiem testy przeznaczone do nauki, dopiero w dalszej kolejności zaś do sprawdzania wiedzy. Jest to zestaw testów z ustaw, których opanowanie jest niezbędne do zdania egzaminu na urzędnika mianowanego wraz z podstawą prawną i właściwą odpowiedzią podaną obok, tak, aby można było od razu stwierdzić, czy udzielona odpowiedź była prawidłowa. Taki sposób opanowywania materiału ma tę przewagę nad innymi, że daje możliwość bieżącego sprawdzania dotychczasowych postępów w nauce. Warto przy tym pamiętać, że w naturalnym odruchu uczący stara się na ogół znaleźć w ustawie rzeczy ważniejsze i mniej ważne, takie, które na pewno mogą znaleźć się w teście i takie, których na pewno w teście nie będzie. Niestety, twórcy testów egzaminacyjnych mogą mieć inny pogląd na temat tego, co warto w teście umieścić. W ostatecznym rozrachunku może się w związku z tym okazać, iż kilka pytań z partii materiału, która wydawała się mniej ważna może zadecydować o osiągnięciu minimalnej liczby punktów i ostatecznym sukcesie. Opracowanie, które przekazujemy do rąk Czytelnika, zawiera testy z kilkudziesięciu ustaw, których znajomość jest niezbędna dla osób przystępujących do postępowania kwalifikacyjnego dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie. Jest to subiektywny wybór ustaw dokonany przez Autora w oparciu o obserwację egzaminów na przestrzeni ostatnich lat. Zgodnie z zapisami rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie sposobu przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego w służbie cywilnej z r. (Dz.U. Nr 218, poz. 1695) test wiedzy obejmuje następujące zagadnienia: 1...Prawo: źródła prawa, prawo konstytucyjne, instytucje polityczne, prawo administracyjne, sądownictwo (w tym administracyjne), dostęp do informacji publicznej, ochrona danych osobowych, ochrona informacji niejawnych, służba cywilna, prawo międzynarodowe publiczne, prawo Unii Europejskiej. 2...Administracja publiczna: funkcje i struktura organów władzy publicznej, instytucje polityczne, struktura administracji, procesy decyzyjne w administracji publicznej. 3...Finanse publiczne: prawo finansów publicznych, budżet państwa, budżety jednostek samorządu terytorialnego, procedury budżetowe, polityka budżetowa, kontrola finansowa, fundusze Unii Europejskiej w systemie finansów publicznych, system podatkowy, dług publiczny, zamówienia publiczne. 4...Polityka zagraniczna: uczestnictwo Rzeczypospolitej Polskiej w organizacjach międzynarodowych, stosunki międzynarodowe i polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej.

11 X Wstęp 5...Organizacja i zarządzanie: zasady, metody, środki organizacji i zarządzania, zarządzanie zasobami ludzkimi, współdziałanie w zarządzaniu, dialog społeczny i negocjacje. 6...Zagadnienia społeczne i ekonomiczne: pomiar zjawisk i procesów społeczno-ekonomicznych, zastosowanie statystyki w administracji, znajomość podstawowych zagadnień społecznych i ekonomicznych oraz ich wzajemnych zależności w gospodarce i polityce społecznej Rzeczypospolitej Polskiej, krajów Unii Europejskiej i na świecie, czynniki rozwoju społecznego i wzrostu gospodarczego, dochody i wydatki oraz konsumpcja gospodarstw domowych, zatrudnienie, współczesne problemy polityki społecznej i gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej w związku z procesami integracji i globalizacji gospodarki, problemy społeczne Rzeczypospolitej Polskiej, metody i środki rozwiązywania problemów społecznych, dostosowanie zasad, prawa i instytucji polskiej polityki społecznej do standardów europejskich. Testy zawarte w książce obejmują zagadnienia zawarte w punktach: 1 4, tj. takie, których treść odpowiada treści konkretnego przepisu prawnego. Punkty 5 i 6 dotyczą znajomości zagadnień nieodnoszących się bezpośrednio do ustaw, w związku z czym zostały w treści książki pominięte. Prawidłowa odpowiedź na pytania z zakresu zakreślonego w sposób tak rozległy i niedookreślony możliwa jest w praktyce jedynie w oparciu o tzw. wiedzę ogólną, pochodzącą z codziennej lektury prasy, książek czy elektronicznych środków przekazu. Ideą, jaka przyświecała przy tworzeniu niniejszego opracowania, było natomiast przekazanie przyszłemu urzędnikowi mianowanemu maksymalnie użytecznego narzędzia służącego do nauki treści ustaw. Zgodnie z 11 rozporządzenia część sprawdzianu sprawdzająca wiedzę ma formę testu wyboru i składa się z 90 pytań, przy czym za prawidłową odpowiedź na dane pytanie przyznaje się 1 punkt, za brak odpowiedzi albo za odpowiedź nieprawidłową 0 punktów. Przyjęta w książce formuła testu jednokrotnego wyboru nie służy dokładnemu powtórzeniu sytuacji, jaka będzie miała miejsce na egzaminie, bowiem, jak wcześniej wspomniano, testy służą przede wszystkim do nauki. Dlatego właśnie podane są tylko 3 możliwe odpowiedzi, niejednokrotnie odpowiedź na pytania zadane powyżej znajduje się w pytaniach zawartych poniżej, zaś w wielu pytaniach treść pytania powtarza dosłowne brzmienie przepisu prawnego. Uczący się na tak skonstruowanych testach zmuszony jest do wielokrotnego powtarzania treści przepisu prawnego, tym samym zaś opanowuje tę treść pamięciowo. Stres towarzyszący egzaminowi powoduje niejednokrotnie, iż zagadnienia proste wydają się wyjątkowo trudne i tylko automatyzm nabyty w toku nauki na testach może uchronić przed popełnieniem błędu, który może kosztować utratę cennych punktów. Osoby, które chcą sprawdzić stopień opanowania materiału do testu wiedzy, mogą wypełnić testy z roku 2010 i 2012 umieszczone na końcu książki. Drogi Czytelniku, oddając w Twoje ręce niniejsze opracowanie, pragniemy podkreślić, iż jest to jedynie pomoc naukowa, która powinna pomóc Ci w utrwaleniu wiedzy niezbędnej do zdania egzaminu na urzędnika zatrudnionego na podstawie mianowania. Egzaminy te sprawdzają całokształt wiedzy i umiejętności, jakimi dysponuje urzędnik, w związku z czym nawet najobszerniejsze opracowanie nie może zawierać całego materiału, którego znajomość jest na nich wymagana. Niemniej jednak można z całą pewnością stwierdzić, iż jest to pomoc kompleksowa, znakomicie ułatwiająca naukę do egzaminu. Ostateczny sukces w jego trakcie zależy tylko od Ciebie i Twojej wytrwałości w nauce. Konsekwencja i upór w dążeniu do celu stanowią niezbędną podstawę ze swej strony zaś zapewniamy, że za konieczną na każdym egzaminie dozę szczęścia będziemy trzymali za Ciebie kciuki. Powodzenia! Mariusz Stepaniuk

12 Wykaz skrótów 1. Akty prawa krajowego KC ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KKS..ustawa z r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz ze zm.) Konstytucja RP..Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KP ustawa z r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPA..ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r.. Nr 98, poz ze zm.) KPC..ustawa z r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz ze zm.) KSH..ustawa z r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz ze zm.) KWU..ustawa z r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 124,. poz ze zm.) NIKU..ustawa z r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 82 ze zm.) SDGU..ustawa z r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz ze zm.) PrUpadNaprU..ustawa z r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz ze zm.) PrWeksl..ustawa z r. Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.) USP..ustawa z r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz ze zm.) WłLok.U..ustawa z r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) ZastRejU..ustawa z r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (t.j. Dz.U. z 2009 r.. Nr 67, poz. 569 ze zm.) 2. Inne skróty art. artykuł BHP bezpieczeństwo i higiena pracy ds. do spraw KRS Krajowa Rada Sądownictwa m.in. między innymi m.st. miasto stołeczne n. następne NATO..Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (North Atlantic Treaty Organization) NBP Narodowy Bank Polski NIK Najwyższa Izba Kontroli Nr numer NSA Naczelny Sąd Administracyjny Odp. odpowiedź r. rok

13 XII Wykaz skrótów RM Rada Ministrów RP Rzeczpospolita Polska RPO Rzecznik Praw Obywatelskich SE spółka europejska SKO Samorządowe Kolegium Odwoławcze SN Sąd Najwyższy t.j. tekst jednolity TK Trybunał Konstytucyjny TS Trybunał Stanu tzw. tak zwany UOKiK Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ust. ustęp w. wiek WSA wojewódzki sąd administracyjny zd. zdanie ze zm. ze zmianami ZUS Zakład Ubezpieczeń Społecznych

14 Zasady korzystania z testów 1. Wszystkie testy są testami jednokrotnego wyboru. Prawidłowa jest tylko jedna odpowiedź, podana obok pytania testowego. 2. Testy służą utrwaleniu treści poszczególnych artykułów ustaw. Poza nielicznymi wyjątkami kolejne pytania dotyczą tylko i wyłącznie treści jednego, konkretnego artykułu, podanego obok pytania testowego. Stworzenie testów zawierających pytania obejmujące treścią kilka artykułów dawałoby niezliczoną liczbę kombinacji, które musiałyby zostać wzięte pod uwagę. Takie podejście mijałoby się z celem, bowiem osoba, która opanuje treść kolejnych artykułów ustawy, nie powinna mieć problemów z rozwiązaniem testu zawierającego pytania łączące treść artykułów. Jakkolwiek podczas tworzenia pytań testowych dołożono wszelkich starań, aby odpowiedzi, które należy wybrać, nie łączyły się z treścią innych artykułów należy pamiętać, iż treść pytania zawsze dotyczy konkretnego artykułu, a odpowiedź prawidłowa jest zawsze zawarta w treści tego artykułu. 3. Treść poszczególnych odpowiedzi może być uznana przez Czytelnika za podchwytliwą jest to zabieg celowy, służący zmuszeniu osoby testowanej do szczegółowego opanowania materiału. Niejednokrotnie odpowiedzi różnią się tylko jednym słowem, zmieniającym nieznacznie ich treść nigdy jednak nie są to odpowiedzi identyczne. Należy dodać, iż treść odpowiedzi nieprawidłowych jest w tym wypadku nieistotna w trakcie rozwiązywania testów nie należy ich brać pod uwagę, są to bowiem z założenia odpowiedzi błędne. Jako takie zaś nie muszą się w żaden sposób wiązać z odpowiedzią prawidłową i nie powinny być oceniane pod względem ich wartości merytorycznej. 4. Pytania celowo tworzono poprzez szczegółowe przetworzenie artykułów ustaw. Oryginalne pytania egzaminacyjne niejednokrotnie operują pewnym skrótami myślowymi. W celu dokładnego utrwalenia treści ustaw niezbędnej było jednak powtarzanie całych zwrotów użytych przez ustawodawcę w treści ustawy, nawet, jeśli pytanie traciło po takim zabiegu na zwartości struktury. Dlatego właśnie pytania, w których kolejny raz powtarzane są użyte wcześniej określenia, nie należą w pracy do rzadkości. Jest to zabieg celowy, którego celem było utrwalenie przez Czytelnika treści ustaw. Należy pamiętać, iż testy przeznaczone są w pierwszej kolejności do nauki, w mniejszym zakresie zaś do sprawdzenia nabytej już wiedzy (choć oczywiście siłą rzeczy jest to również ich funkcja). 5. Treść testów obejmuje kolejne artykuły i ustępy ustaw. Bardzo często jeden artykuł był przerabiany na kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt pytań z drugiej zaś strony pominięte zostały artykuły, które prawie na pewno (trudno w 100% wykluczyć taką możliwość) nie będą stanowiły podstawy do pytań na konkursach np. artykuły dotyczące odpowiedzialności karnej za naruszenie ustaw, lub zawierające szczegółowe, kazuistyczne wyliczenia stawek opłat, podatków itd. Oczywiste jest, że przy takich założeniach nie da się wykluczyć, że któreś z pytań testowych będzie dotyczyło zagadnień znajdujących się w luce, pominiętej w testach. Niemniej jednak jest to sytuacja raczej wyjątkowa. 6. W celu zmniejszenia objętości pracy niezbędne stało się odnoszenie się w treści pytań do pytań umieszczonych w pracy wcześniej. Pytania ułożone są w kolejności, w jakiej ustawodawca umieścił w ustawach następujące po sobie artykuły dlatego niejednokrotnie w treści pytań mowa jest np. o sytuacji, o której mowa powyżej itp. Testy powinny być tratowane jako pewna całość, w której treść poszczególnych pytań wzajemnie się uzupełnia.

15 XIV Zasady korzystania z testów 7. Testy dotyczą tylko i wyłącznie treści ustaw. Brak jest w nich pytań dotyczących orzecznictwa, teorii prawa itd. wynika to zarówno z obserwacji pytań tworzonych na potrzeby egzaminów, jak i z chęci ograniczenia liczby pytań do pewnego minimum, łatwiejszego do przyswojenia. Jak już jednak wcześniej wspomniano, materiał niniejszy stanowić może jedynie pomoc naukową i nie może być traktowany jako zamknięty zbiór pytań, spośród których zostanie utworzony ostatecznie test egzaminacyjny. Autor

16 Rozdział I. Testy z prawa konstytucyjnego 1. Test z ustawy z r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) Nr Treść pytania Odp. Źródło 1. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym: a) całego Narodu, b) wszystkich obywateli, c) całego społeczeństwa. 2. Rzeczpospolita Polska jest: a)..demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej, b)..państwem zapewniającym realizację praw obywateli, urzeczywistniającym zasady społecznej gospodarki rynkowej, c)..państwem demokratycznym, urzeczywistniającym zasady demokracji bezpośredniej. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem: a) niejednolitym, b) federacyjnym, c) jednolitym. 4. Władza zwierzchnia w RP należy do: a) społeczeństwa, b) Narodu, c) przedstawicieli Narodu. 5. Naród sprawuje władzę: a) przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio, b) przez swoich przedstawicieli, c) bezpośrednio. 6. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą: a) solidarności społecznej, b) sprawiedliwości społecznej, c) zrównoważonego rozwoju. 7. Organy władzy publicznej w RP działają: a) zgodnie z prawem, b) według prawa, c) na podstawie i w granicach prawa. 8. Konstytucja RP jest: a) najważniejszym prawem RP, b) najwyższym prawem RP, c) pierwszym prawem RP. 9. Przepisy Konstytucji RP stosuje się: a) zawsze bezpośrednio, b) pośrednio, chyba że Konstytucja RP stanowi inaczej, c) bezpośrednio, chyba że Konstytucja RP stanowi inaczej. b art. 1 a art. 2 c art. 3 b art. 4 ust. 1 a art. 4 ust. 2 c art. 5 c art. 7 b art. 8 ust. 1 c art. 8 ust. 2

17 2 Rozdział I. Testy z prawa konstytucyjnego Nr Treść pytania Odp. Źródło 10. Ustrój RP opiera się na: a)..władzy ustawodawczej, która realizuje swoje uprawnienia za pomocą władzy wykonawczej i władzy sądowniczej, b)..władzy wykonawczej, która realizuje swoje uprawnienia za pomocą władzy ustawodawczej i sądowniczej, c)..podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. 11. Władzę wykonawczą sprawuje w Polsce: a) Prezydent RP i Rada Ministrów, b)..prezydent RP i Prezes RM przy pomocy Rady Ministrów, c)..prezydent RP oraz Prezes RM i Rada Ministrów za pomocą administracji zespolonej. 12. Władzę sądowniczą sprawują w Polsce: a) niezawisłe sądy, b) sądy wojskowe i cywilne oraz SN, c) sądy i trybunały. 13. Partie polityczne zrzeszają się na zasadach: a) dobrowolności i równości obywateli polskich, b)..dobrowolności i równości wszystkie osoby posiadających pełnię praw publicznych, c)..dobrowolności i równej odpowiedzialności wobec prawa obywateli polskich. 14. Partie polityczne zrzeszają się w celu: a) zdobycia władzy, b)..wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa, c) przejęcia władzy w celu kształtowania polityki państwa. 15. Finansowanie partii politycznych jest: a) jawne, b) tajne, c) jawne w części dotyczącej przychodów. 16. Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania: a) nazizmu, faszyzmu i komunizmu, b) faszyzmu i komunizmu, c) nazizmu i faszyzmu. 17. Zgodnie z zapisem art. 13 Konstytucji RP zakazane jest między innymi istnienie partii: a)..których statut lub dokumenty programowe zakładają lub dopuszczają nienawiść rasową. i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewidują utajnienie struktur lub członkostwa, b)..które w oficjalnych wystąpieniach ich przedstawicieli zakładają lub dopuszczają nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewidują utajnienie struktur lub członkostwa, c)..których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa. 18. Możliwość publikacji w prasie oraz innych środkach społecznego przekazu jest: a) wolnością zagwarantowaną konstytucyjnie, b) prawem zagwarantowanym konstytucyjnie, c) prawem przedmiotowym zagwarantowanym ustawowo. 19. Ustrój terytorialny RP zapewnia: a) centralizację władzy publicznej, b) decentralizację władzy publicznej, c) transparentność władzy publicznej. c art. 10 ust. 1 a art. 10 ust. 2 c art. 10 ust. 2 a art. 11 ust. 1 b art. 11 ust. 1 a art. 11 ust. 2 a art. 13 c art. 13 a art. 14 b art. 15 ust. 1

18 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 3 Nr Treść pytania Odp. Źródło 20. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określa: a) ustawa, b) Konstytucja RP, c) rozporządzenie. 21. Wspólnotę samorządową stanowi z mocy prawa: a) ogół mieszkańców każdej gminy, b) ogół mieszkańców gminy, powiatu albo województwa, c) ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego. 22. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd terytorialny wykonuje: a) jako zadanie zlecone, b)..we własnym imieniu. Odpowiedzialność za działania podjęte przez samorząd ponosi Skarb Państwa, c) w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. 23. Samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony mogą być tworzone w drodze: a) ustawy, b) rozporządzenia, c) aktów prawa miejscowego. 24. Inne rodzaje samorządu (które nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej) można tworzyć w drodze: a) aktów prawa miejscowego, b) ustawy, c) rozporządzenia. 25. Małżeństwo to związek: a) dwojga osób przeciwnej płci, b) dwojga osób, c) kobiety i mężczyzny. 26. Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza: a) inwalidów wojennych, b) weteranów II wojny światowej, c) weteranów walk prowadzonych w czasie II wojny światowej. 27. Podstawę ustroju gospodarczego RP stanowi: a)..prospołeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych, b)..społeczna gospodarka rynkowa oparta na swobodzie działalności gospodarczej, ochronie własności prywatnej oraz dialogu partnerów społecznych i prywatnych, c)..społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. 28. Wywłaszczenie w prawie polskim jest: a) niedopuszczalne, b)..dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem, c)..dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na ważne cele publiczne i za odpowiednim odszkodowaniem. 29. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest w prawie polskim: a) niedopuszczalne, b)..dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny, c)..dopuszczalne tylko ze względu na ważny interes publiczny, podmiotom zaś, które poniosły z tego tytułu straty, przysługuje słuszne odszkodowanie. a art. 15 ust. 2 c art. 16 ust. 1 c art. 16 ust. 2 a art. 17 ust. 1 b art. 17 ust. 2 c art. 18 a art. 19 c art. 20 b art. 21 ust. 2 b art. 22

19 4 Rozdział I. Testy z prawa konstytucyjnego Nr Treść pytania Odp. Źródło 30. Podstawą ustroju rolnego państwa polskiego jest: a) gospodarstwo rodzinne, b) własność prywatna, c) prywatne gospodarstwo rolne. 31. Nadzór nad warunkami wykonywania pracy sprawuje: a) państwo, b) Rada Ministrów poprzez swoich przedstawicieli, c) Prezes RM poprzez swoich przedstawicieli. 32. Kościoły i inne związki wyznaniowe są: a) równe, b) równouprawnione, c) równoważne. 33. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach: a)..poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego, b)..uszanowania ich niezależności oraz wzajemnej odrębności i każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego, c)..uszanowania ich niezależności oraz wzajemnej odrębności i każdego w swoim zakresie, jak również współpracy dla dobra człowieka i dobra wspólnego. 34. Stosunki między RP a Kościołem katolickim określają: a)..konstytucja RP, umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy oraz zwyczaje, b) umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy, c) umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i stosowne rozporządzenia. 35. Stosunki między RP a innymi niż Kościół katolicki kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają: a) Konstytucja RP, umowy międzynarodowe i ustawy, b) umowy międzynarodowe, c)..ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami. 36. Siły Zbrojne RP służą ochronie: a)..niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic, b)..niezależności państwa i stałości jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa jego granic, c)..niezależności państwa i niezmienności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa jego granic. 37. Siły Zbrojne RP w kwestiach politycznych zachowują: a) obiektywizm, b) niezależność, c) neutralność. 38. Siły Zbrojne RP podlegają kontroli: a) cywilnej i parlamentarnej, b) cywilnej i demokratycznej, c) cywilnej i rządowej. 39. Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej Polskiej podlegają ochronie: a) prawnej, b) prawnokarnej, c) cywilnoprawnej. 40. Szczegóły dotyczące godła, barw i hymnu określa: a) rozporządzenie, b) ustawa, c) Konstytucja RP. a art. 23 a art. 24 b art. 25 ust. 1 a art. 25 ust. 3 b art. 25 ust. 4 c art. 25 ust. 5 a art. 26 ust. 1 c art. 26 ust. 2 b art. 26 ust. 2 a art. 28 ust. 4 b art. 28 ust. 5

20 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 5 Nr Treść pytania Odp. Źródło 41. Stolicą RP jest: a) Warszawa, b) m.st. Warszawa, c) miasto Warszawa. 42. Źródłem wolności i praw człowieka i obywatela jest: a) przyrodzona i niezbywalna wolność człowieka, b) przyrodzona i niezbywalna godność człowieka, c) przyrodzona i niezbywalna godność oraz wolność człowieka. 43. Poszanowanie i ochrona godności człowieka jest obowiązkiem: a) władz publicznych, b) rządu, c) rządu i parlamentu. 44. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane: a)..tylko w czasie stanu wyjątkowego lub wojennego. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw, b)..tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw, c) tylko w czasie stanu wyjątkowego lub wojennego. 45. Prawa kobiety i mężczyzny w RP różnią się w zakresie prawa: a) rodzinnego, b) rodzinnego i społecznego, c)..kobieta i mężczyzna mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym. i gospodarczym. 46. Obywatelstwo polskie nabywa się poprzez: a)..urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego określa ustawa, b)..urodzenie z matki będącej obywatelką polską. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego określa ustawa, c) przyjęcie obywatelstwa polskiego. 47. Obywatel polski: a) może utracić polskie obywatelstwo, b) w żadnym wypadku nie może utracić polskiego obywatelstwa, c)..nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie. 48. Rzeczpospolita Polska zapewnia obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych: a) wolność zachowania i rozwoju własnego języka, b) wolność zachowania języka i prawo do jego rozwoju, c) prawo zachowania własnego języka i wolność jego rozwoju. 49. Rzeczpospolita Polska zapewnia obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych: a) prawo zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury, b)..wolność zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury, c)..prawo zachowania obyczajów i tradycji oraz wolność rozwoju własnej kultury. 50. Możliwość tworzenia przez mniejszości narodowe i etniczne własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji służących ochronie tożsamości religijnej oraz uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości kulturowej jest: a) prawem zagwarantowanym konstytucyjnie, b) wolnością zagwarantowaną konstytucyjnie, c) wolnością zagwarantowaną ustawowo. a art. 29 b art. 30 a art. 30 b art. 31 ust. 3 c art. 33 ust. 1 a art. 34 ust. 1 c art. 34 ust. 2 a art. 35 ust. 1 b art. 35 ust. 1 a art. 35 ust. 2