DZIAŁ I CEREMONIAŁ SŁUŻBY WIĘZIENNEJ. Rozdział 1. Zasady i formy organizowania uroczystości, w tym z asystą honorową Służby Więziennej

Transkrypt

1 Regulamin Nr 1/2013 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 4 czerwca 2013 r. w sprawie ceremoniału Służby Więziennej oraz musztry ceremonialnej Na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523, z późn. zm. 1) ) określa się, co następuje: DZIAŁ I CEREMONIAŁ SŁUŻBY WIĘZIENNEJ Rozdział 1 Zasady i formy organizowania uroczystości, w tym z asystą honorową Służby Więziennej Pododdział honorowy Służby Więziennej, zwany dalej kompanią honorową, jest wystawiany na polecenie Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, zwanego dalej Dyrektorem Generalnym, przez Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej, zwany dalej centralnym ośrodkiem, lub ośrodek szkolenia Służby Więziennej, zwany dalej ośrodkiem szkolenia. 2. Kompania honorowa w centralnym ośrodku, ośrodku szkolenia i w pozostałych jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej, zwanych dalej jednostkami organizacyjnymi, może być wystawiana na polecenie kierownika jednostki organizacyjnej, zwanego dalej kierownikiem jednostki, który ustala jej skład i wyposażenie. 3. Ubiór kompanii honorowej określają przepisy dotyczące umundurowania Poczty sztandarowe Służby Więziennej, zwane dalej pocztami sztandarowymi, są wystawiane przez poszczególne jednostki organizacyjne, na polecenie kierowników tych jednostek, bądź ich przełożonych. 2. Skład pocztu sztandarowego ustala kierownik jednostki. 3. Ubiór i wyposażenie funkcjonariuszy Służby Więziennej, zwanych dalej funkcjonariuszami, wchodzących w skład pocztu sztandarowego określają przepisy dotyczące umundurowania Za organizację i przebieg uroczystości odpowiada organizator uroczystości, który powinien uzgadniać scenariusz uroczystości z kierownikiem jednostki. 2. W przypadku uroczystości organizowanych przez Służbę Więzienną opracowuje się scenariusz uroczystości organizowanych przez Służbę Więzienną, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do regulaminu. 1) Zmiany tekstu ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz i Nr 238, poz. 1578, z 2011 r. Nr 112, poz. 654 i Nr 291, poz oraz z 2012 r. poz. 664 i 951.

2 4. Uroczystości państwowe, służbowe oraz o charakterze patriotycznym i patriotycznoreligijnym mogą być wzbogacone o narrację Podczas uroczystości umundurowani funkcjonariusze mogą stanowić asystę honorową na posterunku wystawionym przez Służbę Więzienną, zwaną dalej asysta honorową. 2. W asyście honorowej mogą występować umundurowani przedstawiciele innych formacji lub organizacji. 3. Poczty sztandarowe innych formacji i organizacji mogą brać udział w uroczystościach, za zgodą i po ustaleniach z organizatorem uroczystości. 6. W uroczystości może brać udział orkiestra, której repertuar i skład ustala organizator uroczystości w porozumieniu z kierownikiem jednostki. Rozdział 2 Podstawowy ceremoniał uroczystości z udziałem funkcjonariuszy i asysty honorowej 7. Dyrektor Generalny lub kierownik jednostki wyznacza prowadzącego uroczystość oraz dowódcę uroczystości. 8. Umiejscowienie asysty honorowej ustala dowódca uroczystości w porozumieniu z organizatorem uroczystości W zależności od okoliczności w skład asysty honorowej może wchodzić: 1) dowódca uroczystości; 2) orkiestra; 3) dowódca kompanii honorowej; 4) rozprowadzający; 5) poczet flagowy; 6) poczet sztandarowy; 7) kompania honorowa; 8) pododdział; 9) posterunek honorowy; 10) warta honorowa; 11) szpaler honorowy; 12) funkcjonariusze do niesienia, w szczególności: wieńców, wiązanek, zniczy, odznaczeń; 13) trębacz; 14) werblista; 15) osoby do posługi religijnej. 2. W przypadku uroczystości z udziałem asysty honorowej, ustawia się ją w miarę możliwości na prawym skrzydle, w kolejności występowania: 1) orkiestra; 2) dowódca kompanii honorowej; 3) poczet flagowy (może stać przy maszcie flagowym);

3 4) poczet sztandarowy (kompanii honorowej); 5) kompania honorowa; 6) pododdział; 7) poczet sztandarowy. 3. Dowódca uroczystości zajmuje miejsce na środku przed frontem szyku pododdziałów. 10. Oprawa muzyczna uroczystości może być zabezpieczona z wykorzystaniem aparatury nagłaśniającej Uroczystość rozpoczyna złożenie meldunku przez dowódcę uroczystości lub kierownika jednostki najwyższemu rangą przedstawicielowi władz państwowych lub Służby Więziennej. 2. Osoba przyjmująca meldunek rozpoczyna przegląd pododdziałów podchodząc w pierwszej kolejności przed sztandar i stając trzy kroki na wprost niego oddaje honor (w przypadku osób cywilnych przez skłon głowy). Następnie dokonuje przeglądu pododdziałów poprzez przejście przed ich frontem. W przypadku występowania innych pocztów sztandarowych staje przed nimi na wprost i oddaje honor. 3. Po dokonaniu przeglądu podchodzi przed trybunę honorową i wita się z funkcjonariuszami: Czołem funkcjonariusze. Funkcjonariusze odpowiadają: Czołem panie ministrze (odpowiednio: generale, dyrektorze, komendancie, itp.) Po zaproszeniu gości na trybunę honorową wprowadza się poczet flagowy do podniesienia flagi państwowej na maszt. W przypadku braku możliwości wciągnięcia flagi państwowej należy odegrać hymn państwowy. 2. Po wciągnięciu flagi państwowej i odegraniu hymnu następuje krótkie przywitanie przez organizatora uroczystości. 13. Po przeprowadzeniu czynności przewidzianych dla poszczególnych uroczystości (wręczenie odznaczeń, nominacji itp.), następują przemówienia okolicznościowe, zgodnie z zasadami precedencji. 14. W trakcie uroczystości mogą być przeprowadzone apele pamięci lub apele poległych, wręczanie wyróżnień i awansów, odsłonięcia pomników lub tablic pamiątkowych Podczas szczególnie ważnych uroczystości może się odbyć defilada pododdziałów. Do defilady pododdziały maszerują na komendę dowódcy uroczystości: Pododdziały BACZNOŚĆ, Do defilady, w ugrupowanie marszowe, kierunek w prawo (lewo) MASZEROWAĆ, Pododdziały SPOCZNIJ. 2. Na czele defilady staje dowódca uroczystości. Asysta honorowa ustawia się w kolejności określonej w 9 ust. 2. Dowódca uroczystości po dojściu do trybuny honorowej staje przed trybuną i melduje najwyższemu rangą przedstawicielowi władz państwowych lub Służby Więziennej pododdziały do defilady, zajmuje miejsce przed trybuną i uczestniczy w przyjęciu defilady. 3. Orkiestra staje z boku przed trybuną honorową i gra marsza dla defilujących pododdziałów. Po przejściu pododdziałów, orkiestra defiluje na końcu. Po jej przejściu

4 dowódca uroczystości melduje najwyższemu rangą przedstawicielowi władz państwowych lub Służby Więziennej zakończenie uroczystości. 4. W przypadku uroczystości niekończących się defiladą, dowódca uroczystości melduje, przed całym ugrupowaniem pododdziałów, najwyższemu rangą przedstawicielowi władz państwowych lub Służby Więziennej zakończenie uroczystości. 5. Po odejściu z rejonu gości honorowych, dowódca uroczystości wydaje komendy do odprowadzenia asysty honorowej. 6. Po odejściu asysty honorowej, na komendę dowódcy uroczystości: Pododdziały w nakazany rejon ODMASZEROWAĆ, Pododdziały SPOCZNIJ - pododdziały udają się z miejsca uroczystości w wyznaczone miejsca. Rozdział 3 Udział funkcjonariuszy i asysty honorowej w uroczystościach państwowych, samorządowych, o charakterze patriotycznym i patriotyczno religijnym UROCZYSTOŚCI PAŃSTWOWE 16. Asysta honorowa może uczestniczyć w uroczystościach organizowanych w szczególności przez: Kancelarię Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarię Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarię Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz inne ministerstwa i urzędy centralne. 17. Szczegóły udziału asysty honorowej uzgadnia się z organizatorem uroczystości. 18. Scenariusz i przebieg uroczystości jest opracowywany przez organizatora uroczystości z odpowiednim uwzględnieniem regulaminu lub Ceremoniału Wojskowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. UROCZYSTOŚCI SAMORZĄDOWE 19. W uroczystościach samorządowych organizowanych przez organy samorządu terytorialnego, może uczestniczyć asysta honorowa. 20. Zasady udziału w tych uroczystościach asysty honorowej, a także scenariusz uroczystości, jej przebieg oraz udział Służby Więziennej są ustalane z organizatorem i właściwym kierownikiem jednostki. UROCZYSTOŚCI O CHARAKTERZE PATRIOTYCZNYM 21. W uroczystościach o charakterze patriotycznym może brać udział asysta honorowa Służby Więziennej. Uroczystości mogą być organizowane z okazji rocznic wydarzeń historycznych, bądź innych, mających szczególne znaczenie dla państwa lub regionu.

5 22. Organizatorami uroczystości mogą być w szczególności władze państwowe i urzędy centralne, władze administracyjne i samorządowe, Służba Więzienna lub organizacje pozarządowe. UROCZYSTOŚCI O CHARAKTERZE PATRIOTYCZNO - RELIGIJNYM 23. W obrządku sakralnym może brać udział asysta honorowa. 24. Udział, zachowanie się funkcjonariuszy i asysty honorowej w obrządku sakralnym uzgadnia się z przedstawicielami kościołów i związków wyznaniowych prowadzących uroczystość Umundurowani funkcjonariusze podczas obrządku sakralnego: 1) zdejmują nakrycia głowy; 2) przyjmują postawę zasadniczą frontem do wchodzących i wychodzących pocztów sztandarowych; 3) przyjmują postawę zasadniczą w czasie, gdy wierni klęczą. 2. W nakryciu głowy występuje: dowódca, poczet sztandarowy, pododdział honorowy, posterunek honorowy, warta honorowa. SKŁADANIE WIEŃCÓW I WIĄZANEK Ceremonia złożenia wieńców i wiązanek jest jednym z elementów uroczystości o charakterze państwowym lub patriotyczno-religijnym, w szczególności w przypadku apeli pamięci, apeli poległych, odsłonięcia pomnika, tablicy pamiątkowej i innych miejsc pamięci narodowej oraz uroczystych odpraw, wart i uroczystej zmiany posterunku honorowego. Uroczystość złożenia wieńców i wiązanek w miejscu pamięci narodowej może odbywać się przy udziale asysty honorowej, zgodnie z zasadami jej uczestnictwa w uroczystościach o charakterze państwowym lub patriotyczno-religijnym. 2. Ustalając kolejność delegacji, organizator uroczystości kieruje się zasadami precedencji. 3. Ze względu na rodzaj i charakter uroczystości dopuszcza się możliwość udzielenia pierwszeństwa delegacji szczególnie związanej z obchodzoną uroczystością. ODSŁANIANIE POMNIKÓW I TABLIC PAMIĄTKOWYCH 27. Odsłonięcie pomników, tablic pamiątkowych i innych miejsc pamięci narodowej może odbywać się przy udziale asysty honorowej zgodnie z zasadami jej uczestnictwa w uroczystościach o charakterze patriotyczno-religijnym. 28. Sposób okrycia pomnika lub tablicy pamiątkowej przed odsłonięciem uzależniony jest od możliwości organizacyjnych i technicznych. Najczęściej stosowane jest przepasanie odsłanianego obiektu wstęgą lub szarfą biało-czerwoną, którą przymocowuje się w górnym

6 prawym rogu pomnika lub tablicy pamiątkowej i przeciąga skośnie do jego dolnego lewego rogu. 29. W chwili odsłonięcia, wstęgę lub szarfę zwalnia się z dolnego rogu lub przecina nożyczkami. 30. Uroczystość odbywa się zgodnie z opracowanym scenariuszem przy uwzględnieniu wybranych elementów opisanych w rozdziale Jeżeli przewidywane jest poświęcenie obiektu, następuje ono zgodnie z ustalonym obrządkiem, po jego odsłonięciu. Po poświęceniu następuje złożenie wieńców lub wiązanek. UDZIAŁ ASYSTY HONOROWEJ W UROCZYSTOŚCIACH POZA GRANICAMI PAŃSTWA 32. Asysta honorowa Służby Więziennej może uczestniczyć w uroczystościach organizowanych w szczególności przez: Kancelarię Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarię Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarię Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Sprawiedliwości, Ambasadę Rzeczypospolitej Polskiej oraz Konsulat Rzeczypospolitej Polskiej. 33. Organizowanie uroczystości poza granicami państwa powinno się odbywać we współpracy z właściwymi polskimi placówkami dyplomatycznymi. 34. Przy przygotowaniu i organizowaniu uroczystości należy kierować się zasadą poszanowania praw, zwyczajów, religii i tradycji regionów, w których uroczystości będą się odbywać. 35. W przypadku, gdy uroczystość ma charakter międzynarodowy, a jej organizatorem jest inne państwo, dopuszczalne jest przyjęcie przez asystę honorową rozwiązań ceremonialnych organizatora, przy czym nie mogą być one sprzeczne z obowiązującymi w Służbie Więziennej regulaminami i innymi aktami prawnymi. Rozdział 4 Udział funkcjonariuszy i asysty honorowej w uroczystościach służbowych UROCZYSTE WRĘCZANIE SZTANDARU JEDNOSTCE ORGANIZACYJNEJ 36. Uroczystość wręczania sztandaru jednostce organizacyjnej organizuje się w miarę możliwości na placu apelowym lub w porozumieniu z władzami administracji publicznej w innym

7 reprezentacyjnym miejscu w miejscowości, w której dana jednostka organizacyjna ma siedzibę. 37. Uroczystość może być poprzedzona nabożeństwem z okazji wręczenia sztandaru jednostce organizacyjnej podczas, którego może nastąpić poświęcenie sztandaru. 38. W uroczystości oprócz kadry jednostki organizacyjnej mogą brać udział: 1) przedstawiciele władz państwowych, administracyjnych i samorządowych; 2) fundatorzy sztandaru; 3) przedstawiciele Służby Więziennej; 4) poczty sztandarowe innych jednostek organizacyjnych i formacji; 5) osoby duchowne; 6) przedstawiciele innych służb i organizacji; 7) inne osoby zaproszone. 39. Rozwinięty sztandar wykłada się w wyeksponowanym miejscu. Obok niego wykłada się paramenty liturgiczne, młotek do wbijania gwoździ honorowych, akt ufundowania sztandaru i księgę pamiątkową. 40. Po wystąpieniu kierownika jednostki następuje odczytanie aktu ufundowania sztandaru. 41. Gdy w uroczystości uczestniczą osoby duchowne, a w trakcie nabożeństwa nie nastąpiło poświecenie sztandaru, następuje jego poświęcenie. 42. Odczytanie aktu nadania sztandaru następuje w miejscu jego wręczania. 43. Wręczenie sztandaru odbywa się w sposób następujący: 1) goście honorowi i przedstawiciele fundatorów, zgodnie z ustaloną kolejnością, podchodzą do przygotowanego, umocowanego na drzewcu sztandaru i wbijają w drzewce gwoździe honorowe (pamiątkowe); 2) poczet sztandarowy występuje przed trybunę honorową; 3) przedstawiciele fundatorów bądź inna wyznaczona osoba podnosi sztandar do pozycji pionowej i przekazuje go osobie wręczającej; 4) wręczający przejmuje sztandar, staje na wprost kierownika jednostki i wygłasza formułę: Wręczam... (podaje pełną nazwę jednostki organizacyjnej otrzymującej sztandar) sztandar ufundowany przez (fundatorów wymienionych w akcie nadania). Następnie pochyla sztandar przed kierownikiem jednostki, który przyklęka na prawe kolano i całuje płat sztandaru, po czym wstaje i odbiera sztandar z rąk wręczającego odpowiadając: Ku chwale Ojczyzny.

8 44. Przejęty sztandar jest prezentowany przez kierownika jednostki funkcjonariuszom jednostki poprzez pochylenie go w prawą, a następnie w lewą stronę. 45. Kierownik jednostki podchodzi ze sztandarem do pocztu sztandarowego, sztandarowy przyklęka na prawe kolano, a kierownik jednostki pochyla przed nim sztandar. Sztandarowy całuje płat sztandaru, wstaje i przejmuje sztandar Na komendę dowódcy uroczystości: Pododdziały BACZNOŚĆ, Na prawo PATRZ, Poczet sztandarowy BACZNOŚĆ, Do prezentacji sztandaru MARSZ, poczet sztandarowy wykonuje zwrot, a następnie maszerując od lewego skrzydła pododdziałów prezentuje sztandar funkcjonariuszom jednostki organizacyjnej i zajmuje wyznaczone miejsce. 2. Zgodnie z zasadą precedencji dopuszcza się wygłoszenie okolicznościowych przemówień. 3. Po zakończeniu uroczystości poczet sztandarowy, po stosownej komendzie, pierwszy opuszcza miejsce uroczystości. UROCZYSTE POŻEGNANIE I PRZEKAZANIE SZTANDARU JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ 47. Uroczystość pożegnania i przekazania sztandaru jednostki organizacyjnej organizuje się w przypadku jej likwidacji lub ponownego nadania sztandaru. Uroczystość odbywa się w miarę możliwości w siedzibie jednostki organizacyjnej. 48. W uroczystości uczestniczy kadra jednostki organizacyjnej oraz poczet sztandarowy. 49. W uroczystości oprócz kadry jednostki organizacyjnej mogą brać udział: 1) przedstawiciele władz państwowych, administracyjnych i samorządowych; 2) przedstawiciele fundatorów sztandaru; 3) funkcjonariusze; 4) poczty sztandarowe innych jednostek organizacyjnych i formacji; 5) osoby duchowne; 6) przedstawiciele współpracujących służb i innych organizacji; 7) inne osoby. 50. Uroczystość przeprowadza się zgodnie z wybranymi elementami podstawowego ceremoniału uroczystości opisanym w rozdziale Na wstępie uroczystości następuje przemówienie kierownika jednostki. W przypadku likwidacji jednostki organizacyjnej następuje odczytanie zarządzenia Ministra

9 Sprawiedliwości w sprawie zniesienia jednostki organizacyjnej. W dalszej kolejności mogą nastąpić przemówienia okolicznościowe zaproszonych gości. 52. Przekazanie (pożegnanie) sztandaru odbywa się w sposób następujący, w przypadku: 1) pożegnania sztandaru przez delegację funkcjonariuszy jednostki organizacyjnej: a) dowódca uroczystości podaje komendę do wystąpienia pocztu sztandarowego, b) poczet występuje na wyznaczone miejsce i zatrzymuje się frontem do pododdziału, c) sztandarowy wykonuje sztandarem chwyt Prezentuj, d) dowódca uroczystości podaje komendę do wystąpienia delegacji funkcjonariuszy jednostki organizacyjnej żegnającej sztandar: Delegacja funkcjonariuszy, do pożegnania sztandaru MARSZ, e) delegacja występuje z szyku, maszeruje do sztandaru i zatrzymuje się przed nim, f) sztandarowy pochyla sztandar, funkcjonariusz stojący w środku delegacji klęka na prawe kolano, całuje płat sztandaru, a następnie wstaje, g) sztandarowy wykonuje chwyt Na ramię, h) dowódca uroczystości podaje komendę do wstąpienia delegacji do szyku; 2) pożegnania sztandaru przez kierownika jednostki: a) kierownik jednostki staje przed sztandarem i oddaje honory, sztandarowy pochyla sztandar, b) kierownik jednostki klęka na prawe kolano, całuje płat sztandaru. Następnie wstaje, przejmuje sztandar od sztandarowego, dokonuje prezentacji sztandaru pochylając go w prawo i w lewo, a następnie przekazuje sztandar sztandarowemu, c) sztandarowy wykonuje sztandarem chwyt Prezentuj, d) kierownik jednostki powraca na swoje miejsce, a dowódca uroczystości podaje komendę do pożegnalnego przemarszu pocztu sztandarowego: Poczet sztandarowy BACZNOŚĆ, Do pożegnania sztandaru MARSZ, e) poczet maszeruje na lewe skrzydło ugrupowania pododdziałów, następnie nie przerywając marszu przechodzi przed jego frontem i po minięciu pododdziałów maszeruje, a następnie zajmuje wyznaczone miejsce; 3) przekazania sztandaru do Centralnego Zarządu: Dyrektor Generalny lub wyznaczony przez niego funkcjonariusz przejmuje sztandar od pocztu sztandarowego jednostki organizacyjnej przekazującej i przekazuje pocztowi sztandarowemu Centralnego Zarządu. 53. Jeżeli jednostka organizacyjna otrzymuje nowy sztandar, to uroczystość nadania sztandaru należy poprzedzić pożegnaniem dotychczasowego sztandaru. ŚLUBOWANIE FUNKCJONARIUSZY Ślubowanie funkcjonariuszy odbywa się w sposób uroczysty w wyznaczonym miejscu jednostki organizacyjnej z widocznym godłem Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Ślubowanie przyjmuje od funkcjonariusza kierownik jednostki, a w przypadku jego nieobecności osoba go zastępująca Ceremonię ślubowania prowadzi wyznaczony przez kierownika jednostki funkcjonariusz, zwany dalej prowadzącym ślubowanie. 2. W ceremonii ślubowania powinien uczestniczyć bezpośredni przełożony funkcjonariusza składającego ślubowanie.

10 3. Przed rozpoczęciem uroczystości funkcjonariusz składający ślubowanie ustawia się frontem do symboli państwowych. 4. Rozpoczynając ceremonię, prowadzący ślubowanie składa meldunek kierownikowi jednostki oraz przedstawia funkcjonariusza składającego ślubowanie. Obecni w czasie meldunku przyjmują postawę zasadniczą. Po odebraniu meldunku przyjmujący ślubowanie wyjaśnia szczególne znaczenie aktu ślubowania. 5. Na komendę prowadzącego ślubowanie: Do ślubowania, wszyscy obecni przyjmują postawę zasadniczą, a funkcjonariusz składający ślubowanie unosi prawą dłoń, z palcami złożonymi jak do salutowania, na wysokość oczu. 6. Prowadzący ślubowanie odczytuje rotę ślubowania, którą funkcjonariusz składający ślubowanie głośno i wyraźnie powtarza. 7. Po odczytaniu roty ślubowania, na komendę prowadzącego: Po ślubowaniu, funkcjonariusz składający ślubowanie opuszcza rękę i przyjmuję postawę swobodną. Postawę swobodną przyjmują także pozostałe osoby. 8. Po złożeniu ślubowania funkcjonariusz składający ślubowanie podpisuje formularz aktu ślubowania. 56. Akt ślubowania włącza się do akt osobowych funkcjonariusza. UROCZYSTE PRZEKAZANIE STANOWISKA KIEROWNIKA JEDNOSTKI W przypadku zmiany na stanowisku kierownika jednostki, w jednostce organizacyjnej może nastąpić uroczyste przekazanie stanowiska kierownika jednostki. 2. Przekazanie i objęcie stanowiska powinno się odbywać w miarę możliwości na placu jednostki, bądź w sali odpraw tej jednostki W uroczystości, oprócz przekazującego i obejmującego obowiązki, bierze udział przełożony kierownika jednostki lub wyższy przełożony, wyznaczeni funkcjonariusze oraz pracownicy Służby Więziennej, zwani dalej pracownikami. W uroczystości mogą brać również udział inne osoby. 2. Czynności przekazującego, w przypadku jego nieobecności, wykonuje zastępujący go funkcjonariusz. 59. Do udziału w uroczystości wyznacza się asystę honorową ze sztandarem jednostki organizacyjnej. 60. Przekazanie i objęcie stanowiska rozpoczyna się od złożenia meldunku przybyłemu przełożonemu przez przekazującego. 61. Po meldunku odczytuje się rozkaz personalny w sprawie odwołania ze stanowiska dotychczasowego kierownika jednostki, a następnie rozkaz personalny w sprawie powołania na stanowisko nowego kierownika jednostki.

11 62. Przełożony dziękuje dotychczasowemu kierownikowi jednostki za służbę, przedstawia nowego kierownika jednostki i krótko charakteryzuje przebieg jego służby. 63. Po zakończeniu uroczystości, dowódca uroczystości podaje komendy do odprowadzenia sztandaru oraz rozejścia się kadry jednostki organizacyjnej. 64. W zależności od możliwości realizacji uroczystości w danej jednostce organizacyjnej, oraz w innych uzasadnionych przypadkach, dopuszcza się inny sposób przekazania obowiązków. UROCZYSTA INAUGURACJA I ZAKOŃCZENIE SZKOLENIA ZAWODOWEGO 65. Uroczysta inauguracja lub zakończenie szkolenia zawodowego organizowane jest w wyznaczonym miejscu w centralnym ośrodku, ośrodku szkolenia lub innym wyznaczonym miejscu. 66. Uroczystość prowadzi funkcjonariusz wyznaczony przez komendanta centralnego ośrodka albo komendanta ośrodka szkolenia, zwanego dalej komendantem Na uroczystość można zaprosić w szczególności: przełożonych, przedstawicieli władz państwowych i samorządowych, przedstawicieli służb mundurowych oraz inne osoby. 2. Uroczystość może zostać zorganizowana przy współudziale asysty honorowej. 68. W uroczystości, w miarę możliwości bierze udział, kadra dydaktyczna jednostki organizacyjnej, w której odbywa się szkolenie. 69. Uroczystość inauguracji lub zakończenia szkolenia zawodowego rozpoczyna się od złożenia meldunku najwyższemu rangą przedstawicielowi władz państwowych lub Służby Więziennej. Po przeglądzie pododdziałów, następuje przywitanie słuchaczy. 70. Po zaproszeniu gości na trybunę honorową wprowadza się poczet flagowy do podniesienia flagi państwowej na maszt. W trakcie podniesienia flagi państwowej odgrywany jest hymn państwowy. W przypadku braku możliwości podniesienia flagi państwowej należy odegrać hymn państwowy. 71. Podczas inauguracji szkolenia zawodowego komendant przedstawia słuchaczom kadrę dydaktyczną, cele i zadania szkolenia zawodowego oraz bezpośrednich przełożonych.

12 72. Podczas uroczystości zakończenia szkolenia zawodowego odczytywane są zarządzenia, rozkazy, wyróżnienia oraz wręczane są słuchaczom, w szczególności dokumenty poświadczające ukończenie szkolenia. 73. Wręczenia dokumentów dokonuje komendant lub inna wyznaczona osoba. Jeżeli w uroczystości bierze udział ich przełożony może on dokonać wręczenia dokumentów prymusowi szkolenia. 74. Na zakończenie uroczystości dopuszcza się wygłoszenie okolicznościowych przemówień zgodnie z zasadami precedencji, a następnie dowódca uroczystości podaje komendy do odprowadzenia sztandaru, a następnie dowódcom pododdziałów do odprowadzenia słuchaczy na wyznaczone miejsca. PROMOCJA NA PIERWSZY STOPIEŃ OFICERSKI 75. Promocja na pierwszy stopień oficerski odbywa się w centralnym ośrodku, ośrodku szkolenia lub innym wyznaczonym miejscu. 76. Na uroczystość zaprasza się przedstawicieli władz państwowych i samorządowych, służb mundurowych oraz inne osoby. 77. Miejsce promocji wyposaża się w maszt do flagi państwowej, podest do mianowania absolwentów, trybunę dla gości oraz stół wyłożony suknem na szablę promocyjną. 78. Uroczystego promowania funkcjonariuszy na pierwszy stopień oficerski dokonuje Dyrektor Generalny, bądź w uzasadnionych przypadkach jego zastępca. 79. Po wprowadzeniu na plac orkiestry, kompanii honorowej wraz z pocztami, pododdziałów promowanych absolwentów, dowódca uroczystości składa meldunek najwyższemu rangą przedstawicielowi władz państwowych lub Służby Więziennej. 80. Promocja na pierwszy stopień oficerski odbywa się w następującej kolejności: 1) odczytanie postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o mianowaniu absolwentów na stopień podporucznika; 2) wyprowadzenie pocztu sztandarowego i trębaczy przed front szyku poddziałów na komendy dowódcy uroczystości: Pododdziały BACZNOŚĆ, Na prawo (lewo) PATRZ, Poczet sztandarowy i trębacze BACZNOŚĆ, Przed front szyku

13 MARSZ. Na tą komendę poczet sztandarowy maszeruje przed frontem pododdziałów i ustawia się na lewym skraju podestu, bokiem do pododdziałów. Trębacze występują z ugrupowania orkiestry i maszerują w stronę prawej krawędzi podestu i stają przy podeście bokiem do pododdziałów; 3) podanie przez komendanta szabli promocyjnej promującemu i wstąpienie promującego na podest; 4) pododdziały do promocji występują na komendy dowódcy uroczystości: Pododdziały absolwentów BACZNOŚĆ, na wprost MARSZ. Po podejściu pododdziałów dowódca uroczystości podaje komendy: Pododdziałami do promocji MASZEROWAĆ, pododdziały SPOCZNIJ ; 5) po komendzie SPOCZNIJ, dowódca pododdziału, w którego ugrupowaniu znajduje się prymus szkolenia zawodowego, robi wykrok prawą nogą w prawo, z jednoczesnym zwrotem w lewo i podaje komendy dla pododdziału: Pododdział BACZNOŚĆ, Prymus szkolenia zawodowego oficerów, podporucznik Nowak DO PROMOCJI. Prymus podchodzi do podestu, przyklęka na nim na prawe kolano. Promujący staje przed nim i wypowiada formułę: W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej mianuję Panią/Pana podporucznikiem Służby Więziennej, następnie staje przed nim i dotyka piórem szabli lewego ramienia mianowanego. Prymus wstaje na podest, przyjmuje postawę zasadniczą, w tym czasie promujący przekłada szablę do lewej dłoni i podaje prawą dłoń prymusowi ze słowami: Gratuluję Panie poruczniku. Prymus podaje prawą dłoń do uścisku i odpowiada: Ku chwale Ojczyzny, po czym schodzi z podestu; 6) pozostali funkcjonariusze podchodzą do promocji według kolejności ustawienia na komendy: Do PROMOCJI. Na tę komendę funkcjonariusze szeregami maszerują do podestu, na którym przyklękają na prawe kolano. Promujący staje przed nimi i wypowiada formułę: W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej mianuję Panów (Panie) podporucznikami Służby Więziennej. Kierując się w lewą stronę staje przed każdym z nich i dotyka piórem szabli lewego ramienia mianowanych. Mianowany wstaje na podest do postawy zasadniczej, w tym czasie promujący przekłada szablę do lewej dłoni i podaje jemu prawą dłoń ze słowami: Gratuluję Panie poruczniku. Mianowany podaje prawą dłoń do uścisku i odpowiada: Ku chwale Ojczyzny ; 7) po mianowaniu całego szeregu funkcjonariuszy dowódca pododdziału podaje komendę: Do PROMOCJI. Na zapowiedź komendy Do - szereg stojący na podeście wykonuje zwrot odpowiednio w prawo (w lewo), a po komendzie: PROMOCJI - szereg schodzi z podestu, maszeruje na koniec szyku pododdziału. Następny szereg podchodzi do podestu. Promowani, którzy powrócili do szyku zdejmują patki zasłaniające szlify oficerskie na mundurach; 8) ostatni szereg schodzi z podestu na komendę dowódcy pododdziału: PO PROMOCJI ; 9) dowódca pododdziału, w którym zakończono promowanie, podaje komendę Pododdział SPOCZNIJ. 81. Po zakończeniu promocji absolwentów, promujący przekazuje szablę komendantowi, który odkłada ją na honorowe miejsce Dowódca uroczystości podaje komendę: Pododdziały BACZNOŚĆ, Prymus szkolenia zawodowego oficerów podporucznik NOWAK, do wręczenia wyróżnień WYSTĄP, Pododdziały SPOCZNIJ. Po tej komendzie prymus występuje przed front pododdziałów. Wręczane są mu nagrody i wyróżnienia.

14 2. W przypadku otrzymania szabli prymus przyjmuje ją oburącz, wysuwa ją z pochwy na długość kartusza (ok. 30 cm), unosi do ust i całuje głownię szabli. Następnie wsuwa ją do pochwy i przekłada do lewej ręki. 3. Po otrzymaniu nagród i wyróżnień prymus wraca do szyku po komendzie dowódcy uroczystości: Prymus do szyku WSTĄP. 83. Następnie, dowódca uroczystości podaje komendy do wstąpienia do szyku pocztu sztandarowego i trębaczy: Pododdziały BACZNOŚĆ, Na lewo (prawo) PATRZ, Poczet sztandarowy i trębacze BACZNOŚĆ, Do szyku WSTĄP. Po tej komendzie poczet sztandarowy i trębacze wykonują zwrot i maszerują na swoje miejsce w ugrupowaniu. Poczet sztandarowy maszeruje przed frontem szyku pododdziałów. 84. Po wstąpieniu pocztu sztandarowego i trębaczy dowódca uroczystości podaje komendę: Pododdziały absolwentów BACZNOŚĆ, W tył ZWROT, Na wprost MARSZ. Po tych komendach pododdziały absolwentów maszerują na wyznaczone miejsce, po czym wykonują komendę dowódcy uroczystości: W tył ZWROT. 85. Pozostała część uroczystości odbywa się zgodnie z ceremoniałem opisanym w rozdziale W trakcie uroczystości promocji dopuszczalny jest pokaz musztry paradnej oraz składanie gratulacji promowanym. UROCZYSTOŚCI POGRZEBOWE PRZY UDZIALE ASYSTY HONOROWEJ Asystę honorową można wyznaczyć na ceremonie pogrzebowe zmarłych: 1) przedstawicieli władz państwowych; 2) funkcjonariuszy i pracowników; 3) byłych funkcjonariuszy i pracowników; 4) innych osób. 2. Uroczystości poprzedzone są rozpoznaniem w miejscu uroczystości, pochówku i odprowadzenia zwłok. 88. Asystę honorową spośród funkcjonariuszy wyznacza kierownik jednostki, bądź jego przełożony, w uzgodnieniu z rodziną zmarłego oraz organizatorami uroczystości pogrzebowej. 89. W przypadku śmierci funkcjonariusza lub pracownika, w dniu pogrzebu kierownik jednostki może zarządzić opuszczenie flagi państwowej do połowy masztu.

15 90. Przed rozpoczęciem uroczystości w obiekcie sakralnym przy trumnie wystawia się posterunek honorowy w składzie czterech funkcjonariuszy, z których dwóch ustawia się u wezgłowia, a dwóch na wysokości stóp, frontem do trumny. Przy urnie wystawia się posterunek dwuosobowy, frontem do urny. Podczas ceremonii świeckiej posterunek honorowy ustawia się frontem do zebranych. Posterunek towarzyszy zmarłemu do momentu złożenia trumny lub urny w miejscu spoczynku W trakcie ceremonii pogrzebowej na trumnie, na wysokości piersi zmarłego można umieścić jego czapkę służbową, ze stopniem służbowym uwidocznionym od strony uczestników uroczystości. 2. Przed złożeniem trumny do grobu czapkę przekazuje się rodzinie (najbliższym) zmarłego. 92. Kondukt pogrzebowy ustawia się w następującej kolejności: 1) symbol religijny (w przypadku uroczystości o charakterze wyznaniowym); 2) orkiestra; 3) dowódca kompanii; 4) poczet sztandarowy jednostki; 5) kompania honorowa; 6) poczty sztandarowe; 7) poczty sztandarowe innych formacji i organizacji; 8) funkcjonariusze z wiązankami i wieńcami; 9) funkcjonariusze z poduszkami z odznakami orderów i odznaczeń; 10) osoba duchowna (mistrz ceremonii); 11) pojazd z trumną (urną) wraz z posterunkiem honorowym; 12) rodzina zmarłego; 13) przedstawiciele Służby Więziennej; 14) pozostali uczestnicy uroczystości. 93. W trakcie ceremonii, przed złożeniem trumny lub urny, możliwe są wystąpienia okolicznościowe. DZIAŁ II MUSZTRA CEREMONIALNA CHWYTY SZABLĄ Chwyty szablą wykonuje się w postawie zasadniczej. 2. Pochwę z szablą funkcjonariusz przypina do pasa głównego przy lewym boku, przy czym brzusiec szabli jest skierowany do przodu. Ostroga pochwy powinna znajdować się na wysokości kostki nogi. 3. W celu wydobycia szabli, funkcjonariusz w postawie zasadniczej zmienia położenie lewej ręki, trzymając pochwę w ten sposób, że ujmuje ją w tym samym miejscu, lecz kciukiem od tyłu, a pozostałymi palcami od przodu.

16 95. W postawie zasadniczej z szablą u nogi funkcjonariusz obejmuje prawą dłonią rękojeść szabli, kciukiem od strony uda. Szabla jest opuszczona w dół w położeniu prostopadłym do linii frontu, brzusiec skierowany w prawo. Prawa ręka jest naturalnie opuszczona. Jelec szabli znajduje się przy szwie spodni, a koniec głowni jest oddalony od ziemi o około 20 cm. Lewa ręka przytrzymuje pochwę kciukiem od przodu, pozostałymi palcami zwartymi - od tyłu, oprócz wskazującego, który jest wyprostowany i ułożony wzdłuż pochwy. 96. W postawie swobodnej funkcjonariusz trzyma wydobytą szablę w sposób dowolny W postawie z szablą Na ramię funkcjonariusz trzyma szablę prawą ręką, przy czym palce: wskazujący i środkowy - wyprostowane obejmują rękojeść od przodu, kciuk - od tyłu z lewej strony, a pozostałe są złączone i wyprostowane. Ręka trzymająca szablę jest wyprostowana, a kciuk przy szwie spodni. Grzbiet głowni jest oparty o szew wszycia rękawa. Położenie lewej ręki jest takie, jak w postawie zasadniczej. 2. Chwyt szablą Na ramię", z postawy u nogi oraz chwyt Do nogi", z postawy Na ramię", wykonuje się jednym ruchem najkrótszą drogą. 3. Salutowanie szablą w miejscu funkcjonariusz wykonuje z postawy Na ramię" lub Do nogi", szybkim ruchem szablą z ramienia przed środek twarzy tak wysoko, by jelec znalazł się na poziomie brody, przy czym głownię szabli trzyma pionowo, brzuścem w lewo, oddaloną od twarzy na szerokość dłoni. W czasie wykonywania ruchu szablą chwyta rękojeść całą dłonią. Utrzymuje szablę przed twarzą przez sekundę, po czym szybkim ruchem opuszcza szablę najkrótszą drogą do postawy zasadniczej z szablą u nogi. 98. Powracając do postawy Na ramię" po salutowaniu, funkcjonariusz najkrótszą drogą podnosi szablę przed środek twarzy tak, jak podczas salutowania, utrzymuje szablę przed twarzą przez sekundę, po czym opuszcza szablę najkrótszą drogą do postawy Na ramię". 99. Salutowanie szablą w marszu odbywa się tak, jak salutowanie w miejscu, ale jest wykonywane w takt marszu i rozpoczyna się na 10 kroków przed przełożonym. CHWYTY SZTANDAREM 100. W postawie zasadniczej ze sztandarem u nogi sztandarowy trzyma sztandar postawiony drzewcem na podłożu przy prawej nodze na linii czubka buta. Drzewce przytrzymuje prawą ręką powyżej pasa głównego, łokieć prawej ręki lekko przyciska do ciała. W postawie swobodnej również trzyma sztandar przy prawej nodze Sztandarem wykonuje się następujące chwyty: Na ramię", Prezentuj" i Do nogi".

17 102. Wykonując chwyt Na ramię", sztandarowy kładzie drzewce prawą ręką (pomagając sobie lewą) na prawe ramię i trzyma je pod kątem 45. Płat sztandaru musi być oddalony od barku na szerokość około 30 cm Wykonując chwyt Prezentuj", z położenia Do nogi", podnosi sztandar prawą ręką i ustawia w położeniu pionowym przy prawym ramieniu (dłoń prawej ręki znajduje się na wysokości barku), następnie lewą ręką chwyta drzewce sztandaru tuż pod prawą, po czym opuszcza prawą rękę na całą długość, obejmując nią dolną część drzewca Wykonując chwyt Do nogi", z położenia Prezentuj", lub z położenia Na ramię", przenosi sztandar prawą ręką (pomagając sobie lewą) do nogi Występując w ugrupowaniu kompanii honorowej, na podaną kompanii honorowej komendę: Na prawo (lewo) - PATRZ", sztandarowy wykonuje sztandarem chwyt Prezentuj". 2. Przeniesienie sztandaru do nogi następuje na komendę: BACZNOŚĆ" Salutowanie sztandarem w miejscu wykonuje się z postawy Prezentuj". Gdy odbierający honory zbliży się na 5 kroków, sztandarowy robi zwrot w prawo w skos, z jednoczesnym wysunięciem lewej nogi w przód na odległość jednej stopy (30 cm), i pochyla sztandar w przód pod kątem do 45. W tej postawie pozostaje dopóty, dopóki odbierający honory nie znajdzie się w odległości kroku za sztandarem. Wówczas przenosi sztandar do postawy Prezentuj". 2. W marszu salutuje się, opuszczając sztandar z położenia Na ramię", w taki sam sposób jak w miejscu. Sztandarowy pochyla sztandar na komendę: Na prawo - PATRZ", natomiast bierze na ramię na komendę: BACZNOŚĆ". CHWYTY BRONIĄ Chwyty karabinkiem są niezbędną umiejętnością funkcjonariuszy występujących w składzie kompanii honorowej. Wykonuje się je w postawie zasadniczej. 2. Ruchy, składające się na każdy chwyt bronią, powinny być krótkie i energiczne i łączyć się płynnie w jedną całość. 3. Bagnet nakłada się na komendę: Bagnet na - BROŃ", a zdejmuje na komendę: Bagnet - ZDEJMIJ" Jeśli funkcjonariusze są uzbrojeni w karabinki z kolbą składaną, komendę do nałożenia bagnetu poprzedza komenda do rozłożenia kolby. 2. Kolbę składaną karabinka rozkłada (składa) się na komendę: Kolbę - ROZŁÓŻ (ZŁÓŻ)". Po wykonaniu tej komendy karabinek przenosi się w położenie Na pas". 3. Broń zabezpiecza (odbezpiecza) się na komendę: Zabezpiecz (odbezpiecz) - BROŃ". Jeżeli przełożony nie podał tej komendy, funkcjonariusz zabezpiecza broń samorzutnie.

18 4. Wszystkie powyższe czynności wykonuje się w postawie swobodnej. 5. Chwyty karabinkiem z kolbą rozłożoną wykonuje się tak, jak karabinkiem z kolbą drewnianą Podstawowym sposobem noszenia karabinka podczas uroczystości jest położenie Przez pierś. Oprócz tego, gdy w trakcie ceremonii występuje element salwy honorowej stosuje się położenie Na pas Komendę: Przez pierś BROŃ, funkcjonariusz wykonuje karabinkiem z kolbą drewnianą z położenia Na pas. Prawą rękę przesuwa po pasie nieco w górę, zdejmuje karabinek z ramienia i chwyciwszy go lewą ręką za przednią część nakładki trzyma przed sobą - magazynek zwrócony w lewo, wylot lufy na wysokości brody. Po czym prawą ręką odchyla pas w prawo i chwyciwszy go dłonią z dołu wsuwa łokieć tej ręki pod pas. Następnie zarzuca pas przez głowę na kark, prawą ręką chwyta karabinek za szyjkę kolby, lewą rękę szybko opuszcza. 2. Komendę: Przez pierś - BROŃ", funkcjonariusz wykonuje karabinkiem z kolbą składaną z położenia na pas. Prawą dłoń przesuwa po pasie nieco w dół, nie wysuwając łokcia spod pasa. Następnie - trzymając prawą ręką za pas - podnosi karabinek i chwyta lewą ręką z dołu za łoże i nakładkę. Po czym prawą ręką zarzuca pas przez głowę na kark i chwyta karabinek za tylną część komory zamkowej, lewą rękę szybko opuszcza Komendę: Na pas BROŃ", funkcjonariusz wykonuje karabinkiem z kolbą drewnianą z położenia Przez pierś". Lewą ręką chwyta karabinek z dołu za łoże i nakładkę, po czym odsuwając go od siebie, wysuwa prawą rękę spod pasa i chwyta za szyjkę kolby. Następnie podnosi karabinek, pas przerzuca przez głowę i trzyma karabinek przed sobą - magazynek zwrócony w lewo, wylot lufy na wysokości brody. Po czym prawą ręką chwyta za górną część pasa i zarzuca karabinek przez prawe ramię w położenie Na pas", lewą rękę szybko opuszcza. 2. Komendę: Na pas BROŃ, funkcjonariusz wykonuje karabinkiem z kolbą składaną z położenia Przez pierś. Lewą ręką chwyta karabinek z góry za rurę gazową oraz lufę i podnosi go nieco w górę. Łokieć prawej ręki wysuwa spod pasa i chwyta nią z dołu pas przy komorze zamkowej. Następnie, kierując karabinek komorą zamkową w górę, przerzuca pas przez głowę i trzyma karabinek z magazynkiem zwróconym w prawo i rękojeścią na wysokości brody. Po czym prawą ręką zarzuca karabinek przez prawe ramię w położenie Na pas", lewą rękę szybko opuszcza. SALWA HONOROWA Salwę honorową wykonuje się na polecenie dowódcy uroczystości SALWA HONOROWA. Na to polecenie dowódca pododdziału honorowego występuje krok w przód z jednoczesnym zwrotem w lewo lub występuje przed środek kompanii i podaje komendy: BACZNOŚĆ", Drugi szereg, krok w tył - MARSZ", Na pas - BROŃ", SPOCZNIJ", a po ich wykonaniu: Do salwy honorowej, trzema - ŁADUJ". 2. Na pierwszą część zapowiedzi: Do salwy honorowej", funkcjonariusz robi wykrok lewą nogą i jednocześnie broń, którą trzymał na pas", chwyta lewą ręką za przednią część nakładki i opiera trzewikiem kolby o prawe udo przy biodrze. Kciuk prawej ręki układa na bezpieczniku, lufę kieruje w górę pod kątem około 20 od pionu.

19 3. Na drugą część zapowiedzi: Trzema" - odbezpiecza broń oraz przestawia przełącznik na prowadzenie ognia pojedynczego, a na komendę: ŁADUJ" - przeładowuje broń Na zapowiedź Salwą", opiera karabinek na prawym ramieniu, z równoczesnym dostawieniem lewej nogi do prawej. 2. Na komendę: PAL" oddaje strzał. Następne salwy wykonuje na kolejne komendy: Salwą - PAL", w taki sam sposób, jak salwę pierwszą. 3. Jeżeli broń jest przeładowywana ręcznie, po oddaniu pierwszego i drugiego strzału każdorazowo zdejmuje ją z ramienia i na komendę: ŁADUJ" - przeładowuje. Komendy w tym wypadku nie ulegają zmianie. 4. Po ostatniej salwie funkcjonariusz zdejmuje broń z ramienia. Na komendę: Zabezpiecz - BROŃ", zabezpiecza ją i przenosi w położenie Na pas". Następnie - na komendę: Przez pierś - BROŃ" - bierze ją w położenie Przez pierś". 5. Po zakończeniu uroczystości dowódca sprawdza rozładowanie broni w wyznaczonym miejscu. 6. Przed komendą do salwy z broni z kolbą składaną podaje się komendę: Kolby - ROZŁÓŻ", a po oddaniu ostatniej salwy - najpierw komendę: Zabezpiecz - BROŃ", a po niej komendę: - Kolby ZŁÓŻ Wybrane postawy, chwyty szablą, sztandarem i bronią przez funkcjonariusza przedstawione są na zdjęciach stanowiących załącznik nr 2 do regulaminu. DZIAŁ III ZASADY ODDAWANIA HONORÓW, SŁUŻBOWEGO PRZEDSTAWIANIA SIĘ I SKŁADANIA MELDUNKÓW PRZEZ FUNKCJONARIUSZY ODDAWANIE HONORÓW Oddawanie honorów jest zewnętrzną oznaką dyscypliny i spoistości Służby Więziennej oraz wyrazem szacunku dla tradycji, symboli narodowych, a także przełożonych i starszych. 2. Funkcjonariusze są obowiązani oddawać honory w szczególności: 1) Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej; 2) Marszałkom Sejmu i Senatu; 3) Prezesowi Rady Ministrów; 4) Ministrowi Sprawiedliwości; 5) przełożonym; 6) starszym lub równym stopniem; 7) fladze państwowej oraz flagom i sztandarom Służby Więziennej, jak i innych formacji i organizacji; 8) symbolom i miejscom upamiętniającym zasługi funkcjonariuszy oraz bohaterską walkę i męczeństwo Narodu Polskiego i innych narodów, jeśli są tam wystawione posterunki honorowe. 3. Funkcjonariusze nie oddają honorów w czasie: 1) przechodzenia przez jezdnię oraz mijania się w odległości większej niż około 15 kroków; 2) prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn i urządzeń; 3) bezpośredniego udziału w akcjach ratowniczych, udzielania pomocy poszkodowanym oraz zabezpieczania (ochrony) miejsc wypadków;

20 4) konwojowania osób pozbawionych wolności; 5) wykonywania zadań służbowych związanych z ochroną osób, broni palnej, amunicji, materiałów zawierających informacje niejawne, pieniądze lub inne przedmioty wartościowe; 6) przebywania w ośrodkach leczniczych; 7) przebywania w instytucjach, placówkach i miejscach publicznych (kinach, teatrach, miejscach kultu religijnego, lokalach rozrywkowych i gastronomicznych, w obiektach sportowych, w placówkach handlowych, w środkach komunikacji, w czasie uczestniczenia w pogrzebach itp.); 8) przebywania w stołówkach, palarniach, czytelniach, poczekalniach i toaletach; 9) udziału w ćwiczeniach z użyciem broni palnej lub środków przymusu bezpośredniego; 10) wykonywania prac porządkowo-gospodarczych. 4. Funkcjonariusz kierowca przebywający w pojeździe, w trakcie postoju oddaje honor poprzez skłon głowy zwróconej w kierunku przełożonego Funkcjonariusze występujący w umundurowaniu obowiązani są do oddawania honorów w miejscach pełnienia służby, podczas uroczystości, a także do wzajemnego oddawania honorów i odpowiadania na oddane honory W miejscu, w nakryciu głowy i bez broni funkcjonariusz salutuje w postawie zasadniczej. 2. Z chwilą zbliżenia się przełożonego na trzy kroki funkcjonariusz wykonuje zwrot w stronę przełożonego ( frontuje ) oraz wykonuje zwrot głowy w jego kierunku i podnosi szybkim ruchem do daszka czapki prawą rękę tak ułożoną, aby przedramię i dłoń oraz złączone palce - wskazujący i środkowy - tworzyły linię prostą; pozostałe palce dłoni są złożone i przyciśnięte kciukiem. Wystającą część palca środkowego przykłada - od strony palca wskazującego - do brzegu daszka czapki nad kątem prawego oka; dłoń jest zwrócona ku przodowi, łokieć zaś skierowany w dół i na prawo w skos. 3. Gdy przełożony minie funkcjonariusza, kończy on salutowanie, opuszczając szybkim ruchem rękę do położenia w postawie zasadniczej, z jednoczesnym zwrotem głowy na wprost, po czym przyjmuje postawę swobodną Funkcjonariusz salutując w miejscu (np. podczas meldowania się), przytrzymuje rękę przy nakryciu głowy przez sekundę. 2. W miejscu, w nakryciu głowy i z bronią (z wyjątkiem położenia broni przez plecy"), funkcjonariusz przyjmuje postawę zasadniczą, wykonuje zwrot w stronę przełożonego ( frontuje") i z chwilą zbliżenia się przełożonego na trzy kroki wykonuje skłon głowy. 3. Funkcjonariusz z bronią w położeniu przez plecy" salutuje. 4. W miejscu, bez nakrycia głowy bez broni i z bronią funkcjonariusz przyjmuje postawę zasadniczą, frontuje", i wykonuje skłon głowy. 5. Po podejściu do przełożonego oraz przed odejściem od niego funkcjonariusz oddaje honory przez przyjęcie postawy zasadniczej i skłon głowy W marszu, w nakryciu głowy i bez broni funkcjonariusz salutuje z jednoczesnym zwróceniem głowy w stronę przełożonego, przy czym lewa ręka przyłożona lekko dłonią do uda pozostaje nieruchoma. Palce ręki są złączone i wyprostowane. Salutowanie rozpoczyna trzy kroki przed przełożonym, a kończy po minięciu go. Podczas wyprzedzania rozpoczyna salutowanie w momencie zrównania się z przełożonym, a kończy po przejściu

21 trzech kroków. Jeżeli przełożony wyprzedza funkcjonariusza, ten zaczyna salutować w chwili zrównania się z nim, a kończy po przejściu trzech kroków. 2. W marszu, w nakryciu głowy i z bronią (z wyjątkiem położenia broni przez plecy") funkcjonariusz nie zmienia jej położenia, lecz jedynie wykonuje skłon głowy w kierunku przełożonego - w takiej odległości, jak podczas salutowania. Lewą rękę ma opuszczoną - jak w postawie zasadniczej. 3. Funkcjonariusz z bronią w położeniu przez plecy" salutuje W marszu, bez nakrycia głowy, z bronią i bez broni funkcjonariusz wykonuje skłon głowy w kierunku przełożonego w odległości trzech kroków. Lewą rękę (lub obie ręce) ma opuszczoną (opuszczone) - jak w postawie zasadniczej. 2. W miejscu i w marszu, z bronią noszoną na pasie głównym funkcjonariusz oddaje honory jak bez broni Jeżeli funkcjonariusz jest w nakryciu głowy, a ma niesprawną prawą rękę lub zajęte obie ręce, to w celu oddania honorów w miejscu przyjmuje postawę zasadniczą, frontuje", i wykonuje skłon głowy. 2. W marszu wykonuje skłon głowy w stronę przełożonego w odległości trzech kroków. 3. Jeżeli funkcjonariusz biegnie, to przy oddawaniu honorów przechodzi do kroku zwykłego Podwładni i młodsi oddają honory pierwsi, a funkcjonariusze równi stopniem jednocześnie. 2. W miejscach pełnienia służby (w pomieszczeniach służbowych) honory oddaje się przełożonym (starszym stopniem) przez powstanie, przyjęcie postawy zasadniczej i skłon głowy tylko podczas pierwszego ich przybycia. 3. W miejscach, w których tę samą osobę spotyka się kilkakrotnie w krótkich odstępach czasu, w szczególności w czasie przerw w naradach, odprawach, zajęciach szkoleniowych, na dworcach, w parkach oraz miejscach pełnienia służb dyżurnych (instytucjach, na stanowiskach dowodzenia), honory oddaje się tylko podczas pierwszego spotkania W trakcie oficjalnego odtwarzania polskiego hymnu państwowego, hymnów innych państw oraz grania na trąbce sygnałów określonych w ceremoniale wojskowym, funkcjonariusze występujący indywidualnie w umundurowaniu służbowym przyjmują postawę zasadniczą, a jeżeli są w nakryciu głowy - salutują Grupy, składające się, co najmniej z dwóch funkcjonariuszy, oddają honory przełożonym oraz starszym stopniem przez przyjęcie postawy zasadniczej na komendę, którą podaje najwyższy stanowiskiem, najstarszy stopniem lub funkcjonariusz, który pierwszy zauważył przybyłego przełożonego lub starszego W czasie odpraw, konferencji służbowych i szkoleń z udziałem funkcjonariuszy i pracowników, honory oddaje się na komendę: PANIE/PANOWIE OFICEROWIE ; z udziałem tylko pracowników - na zapowiedź: PANIE, PANOWIE. 2. Na komendę (zapowiedź) obecni stają frontem do przełożonego, a funkcjonariusze przyjmują postawę zasadniczą.

22 3. Przełożony - po przyjęciu meldunku, słowem: DZIĘKUJĘ - zezwala przyjąć postawę swobodną. Zgromadzeni siadają równocześnie z przełożonym lub na komendę: SPOCZNIJ albo PROSZĘ SIADAĆ W ugrupowaniu rozwiniętym pododdział bez broni oddaje honory na komendy: BACZNOŚĆ", Na prawo (lewo) - PATRZ". Funkcjonariusze zwracają energicznie głowy w nakazanym kierunku, patrzą na przełożonego i prowadzą go wzrokiem. Dowódcy znajdujący się na prawym skrzydle pododdziału salutują Do złożenia meldunku dowódca podaje komendy tak, aby zakończyć tę czynność w chwili, gdy przełożony dojdzie na wysokość skrzydła szyku, po czym podchodzi krokiem zwykłym do przełożonego, zatrzymuje się trzy kroki przed nim i składa meldunek. 2. Przełożony po przyjęciu meldunku wita się z dowódcą. W przypadku, gdy meldujący występuje w rękawiczkach, w czasie witania się z przełożonym nie zdejmuje ich. 3. Jeżeli przełożony podejdzie z prawej (lewej) strony, dowódca po złożeniu meldunku salutuje, robi lewą (prawą) nogą krok w bok z jednoczesnym zwrotem w prawo (w lewo), przepuszcza przełożonego i idzie po jego zewnętrznej stronie (w stosunku do pododdziału) krokiem zwykłym, pół kroku za nim. 4. Przełożony idzie w kierunku prawego skrzydła (jeżeli w ugrupowaniu jest sztandar - do sztandaru), zatrzymuje się trzy kroki przed prawoskrzydłowym funkcjonariuszem (sztandarem), salutuje, robi w miejscu w prawo zwrot, następnie - cały czas salutując - przechodzi przed pododdziałem. 5. Po dojściu do lewego skrzydła zatrzymuje się, wykonuje w lewo zwrot i przestaje salutować. Następnie najkrótszą drogą wychodzi na środek szyku, zatrzymuje się, staje frontem do pododdziału, przyjmuje postawę zasadniczą, salutuje, opuszcza rękę, po czym wita się z pododdziałem słowami, np. Czołem, funkcjonariusze". Funkcjonariusze odpowiadają, np. Czołem, Panie pułkowniku (komendancie, dyrektorze itp.)". Po odpowiedzi zezwala dowódcy podać komendę: SPOCZNIJ". 6. Towarzyszący mu dowódca - po dojściu przełożonego do prawego skrzydła - zatrzymuje się z jego lewej strony, rozpoczyna salutowanie równocześnie z nim oraz wykonuje w miejscu w prawo zwrot. Po czym idzie obok przełożonego pół kroku za nim z jego prawej strony, a po dojściu do lewego skrzydła zatrzymuje się, wykonuje w lewo zwrot i przestaje salutować. Następnie przepuszcza przełożonego i - idąc z jego lewej strony, pół kroku za nim - zatrzymuje się i staje frontem do pododdziału, pół kroku z tyłu, z lewej strony przełożonego. Po zezwoleniu przełożonego podaje komendy: BACZNOŚĆ" i SPOCZNIJ". 7. Osoby towarzyszące przełożonemu zatrzymują się w postawie zasadniczej na wysokości prawego (lewego) skrzydła pododdziału lub w miejscu wskazanym przez przełożonego. Po przejściu przełożonego przed frontem pododdziału, przywitaniu się z funkcjonariuszami i podaniu komendy: SPOCZNIJ", wychodzą na środek szyku i zatrzymują się trzy kroki za przełożonym. 8. Na komendę: BACZNOŚĆ", funkcjonariusze zwracają głowy na wprost (salutujący dowódcy pododdziałów stojący na prawych skrzydłach pododdziałów przestają salutować), następnie na komendę: SPOCZNIJ", przyjmują postawę swobodną. 9. Podany sposób przechodzenia przełożonego przed frontem pododdziału obowiązuje podczas uroczystości służbowych. W czasie zwykłych zbiórek przełożony po przyjęciu meldunku wychodzi na środek szyku, salutuje i po opuszczeniu ręki wita się z pododdziałem W marszu pododdział z bronią i bez broni oddaje honory na komendy: BACZNOŚĆ", Na prawo (lewo) - PATRZ", podane w odległości kroków przed przełożonym.