Ekspertyza TECHNIKA I TECHNOLOGIA W PRODUKCJI BYDLĘCEJ
|
|
- Miłosz Czajka
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Rozwój potencjału innowacyjnego członków Sieci Naukowej Agroinżynieria dla rozwoju zrównoważonego rolnictwa, przemysłu rolno-spożywczego i obszarów wiejskich Ekspertyza TECHNIKA I TECHNOLOGIA W PRODUKCJI BYDLĘCEJ Prof. dr hab. Stanisław Winnicki Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Poznaniu Poznań 2009 Publikacja dostępna w serwisie:
2 2 Spis treści 1. Wstęp Utrzymanie bydła Ciąg funkcjonalny paszowy Ciąg funkcjonalny doju i chłodzenia mleka Ciąg funkcjonalny usuwania odchodów Zarządzanie stadem Podsumowanie Bibliografia... 13
3 3 1. Wstęp Utrzymanie bydła stanowi waŝną dziedzinę produkcji zarówno dla pojedynczych rolników jak i dla gospodarki kraju. Pogłowie bydła kształtuje się w ostatnich latach na poziomie 5,6 5,8 mln. sztuk, w tym około 50% krów czyli na poziomie 2,7 2,9 mln. sztuk. Dominuje populacja krów mlecznych, około 98%. Są to głównie krowy rasy holsztynofryzyjskiej (HF) polskiej. Natomiast krowy ras mięsnych oraz krzyŝówek HF z buhajami ras mięsnych, uŝytkowane jako tzw. mamki stanowią około 2% ogółu krów, czyli około 60 tys. sztuk. Produkcja mleka jest jedyną gałęzią produkcji zwierzęcej podlegającą kwotowaniu w UE. Rynek mleka stanowi ponad 17% udziału w wartości produkcji rolnictwa w kraju. Produkcja mleka jest bardzo trudną działalnością. Charakteryzuje się wysoką pracochłonnością i ciągłą produkcją oraz wysokimi wymaganiami sanitarnymi i jakościowymi. Do niedawna w produkcji mleka były lata tłuste to jest była dobra opłacalność, co przyspieszyło procesy dostosowawcze do aktualnych wymagań higieniczno-weterynaryjnych oraz poprawy konkurencyjności. Rok 2000 Tabela 1. Dynamika zmian wydajności mleka od krów w latach Średnia wydajność krów kg rocznie ogółem pod kontrolą uŝytkowości RóŜnica Wzrost: - za 8 lat - średnio rocznie W ostatnich latach rozwinęło się nowoczesne budownictwo budynków dla bydła, szeroko zaczęto stosować wolnostanowiskowe utrzymanie i dój w halach udojowych, chłodzenie mleka w schładzalnikach, nowoczesne maszyny do mechanizacji wszystkich prac oraz komputerowe zarządzanie stadem. Nastąpił znaczny wzrost wydajności jednostkowej mleka.wyŝszy wzrost wydajności, średnio rocznie o 180 kg mleka, nastąpił w stadach pod kontrolą uŝytkowości (populacja aktywna), w porównaniu do średniej krajowej (100 kg mleka). W okresie po wejściu Polski do UE nastąpiły zmiany w liczebności dostawców hurtowych. W roku hurtowym 2004/2005 było w Polsce dostawców hurtowych a w 2007/ Ubyło więc 104 tys. dostawców. W omawianym okresie kwota mleczna w przeliczeniu na jednego dostawcę wzrosła z kg do kg. Są to procesy pozytywne z punktu widzenia konkurencyjności gospodarstw i przemysłu
4 4 mleczarskiego. Natomiast stanowią problem socjologiczny dla rodzin, które wypadły z produkcji. Wzrost wydajności jednostkowej mleka od krowy stawia nowe wymagania przede wszystkim pod względem wartości pasz tj. ich rodzaju i jakości. Natomiast wzrost wielkości stad wymaga zmechanizowania wszystkich prac oraz informatycznego systemu zarządzania stadem. Tabela 2. Rozkład procentowy gospodarstw indywidualnych w zaleŝności od liczby krów w stadzie Liczba krów w stadzie 1 Procent gospodarstw w roku ,3 20, i więcej 18,2 17,9 17,5 12,4 11,7 18,0 19,1 16,7 12,0 13,4 W gospodarstwach indywidualnych obserwuje się znaczące zróŝnicowanie pod względem wielkości stad (Tab. 2). W dalszym ciągu prawie 60% stad liczy od 1 do 4 krów. Likwidacja punktów skupu i przejście na odbiór mleka bezpośrednio z gospodarstw wyeliminowało tą grupę gospodarstw ze sprzedaŝy mleka do mleczarni (dostawcy hurtowi). TakŜe z punktu widzenia technologii i mechanizacji gospodarstwa te nie podlegają reformie. W małych stadach wszystkie prace wykonuje się ręcznie, gdyŝ zastosowanie mechanizacji jest nieopłacalne. RównieŜ w stadach bydła mięsnego stosuje się uproszczone rozwiązania z niskim poziomem mechanizacji. Produkcja mleka na własne potrzeby i zbyt bezpośredni stanowi grupę tzw. dostawców detalicznych. W Polsce systematycznie spada wykorzystanie przyznanej kwoty sprzedaŝy detalicznej. Niewykorzystana kwota w danym roku przechodzi do kwoty dostawców hurtowych. Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost udziału stad z 20 i więcej krowami. Tylko za jeden rok wzrost ten wyniósł 1,7%. Stąd teŝ przy omawianiu rozwiązań technicznych moŝna posługiwać się podziałem na stada średnie i duŝe. Praktyka dowodzi, Ŝe stada średnie to liczące około 20 krów z przychówkiem i duŝe od około 50 krów. w pierwszym przypadku bydło utrzymywane jest na uwięzi. Natomiast w drugim wolnostanowiskowo z dojem w hali udojowej. Nakłady pracy w oborze w decydującym stopniu zaleŝą od poziomu mechanizacji prac (tab. 3). Tabela 3. Wpływ poziomu mechanizacji w oborze na jednostkowe nakłady pracy Liczba Środki mechanizacji do Nakłady pracy System utrzymania krów zadawania usuwania rbmin na w stadzie pasz odchodów doju krowę i dzień Uwięziowy 5 10 wózek lub taczka i widły wózek lub taczka i widły do bańki 30 Wolnostanowiskowy > 40 wóz paszowy spychacz lub zgarniak w hali udojowej 5
5 5 W opracowaniu większą uwagę zwrócono na stada większe wychodząc z załoŝenia, Ŝe - mechanizacja dla małych stad wyczerpała moŝliwości i nie widzi się perspektyw dalszego jej doskonalenia w małej skali produkcji, - większe stada są konkurencyjne, ze względu na moŝliwości wprowadzania postępu technicznego, technologicznego i organizacyjnego (zarządzania stadem) oraz pozycji na rynku skupu mleka. 2. Utrzymanie bydła W chowie bydła stosowane są róŝne systemy utrzymania, które moŝna podzielić ze względu na: a) zakres swobody ruchu; na uwięziowe i wolnostanowiskowe b) rodzaj podłoŝa w strefie legowiskowej; na ściołowe i bezściołowe c) rodzaju podłogi na korytarzach; na pełne i szczelinowe. Dla pkt. a i b istnieje moŝliwość kombinacji rozwiązań. Natomiast pkt. c odnosi się tylko do obór wolnostanowiskowych. Potrzeba ruchu jest naturalną właściwością bydła, a zapewnienie swobody poruszania się pozytywnie wpływa na zdrowie, reprodukcję i długie uŝytkowanie zwierząt oraz oznacza komfort bytowania. Spełnienie tego warunku jest z reguły przestrzegane w stosunku do cieląt, młodzieŝy remontowej i opasów. Natomiast w XIX wieku ukształtowało się utrzymanie krów na uwięzi. Model ten przetrwał w nieznacznie zmienionej formie do połowy XX wieku, a nawet jest jeszcze powszechnie stosowany w kraju i dziś. Wynika to z moŝliwości indywidualnego traktowania zwierząt (Ŝywienia, pielęgnacji) oraz łatwości przeprowadzenia doju. W 1960 r. w USA przedstawiono nowe podejście odnośnie utrzymania bydła oraz rozdzielenia obszarów wypoczynku, Ŝywienia i dojenia krów. Na rys. 1 i 2 przedstawiono obszary funkcjonalne na stanowisku uwięziowym i w oborze wielostanowiskowej. Rys. 1. Czynności Ŝyciowe krowy w powiązaniu z ich obsługą przy utrzymaniu na uwięzi
6 6 Rys. 2. Strefy przebywania krowy w oborze wolnostanowiskowej w powiązaniu z czynnościami Ŝyciowymi. Obszar wypoczynku moŝe być rozwiązany w formie zbiorowej płyty legowiskowej lub indywidualnych boksów. Zalety i wady poszczególnych form przedstawiono w tab. 4. Tabela 4. Zalety i wady róŝnych form wolnostanowiskowego systemu utrzymania krów. Zalety Obszar legowiskowy zbiorowa płyta indywidualne boksy płytko ścielona głęboka ściółka ścielone bezściołowe - niski koszt - niski koszt - dobra czystość - dobra czystość budowy budowy zwierząt zwierząt - duŝa przestrzeń - bardzo wygodne - małe zuŝycie do wygodnego miejsce do ściółki leŝenia krów leŝenia krów Wady - duŝe nakłady na ścielenie i usuwanie obornika - zabrudzenie powłok ciała - duŝe zuŝycie ściółki - stosunkowo duŝe koszty budowy - duŝe koszty budowy stanowisk oraz podłogi szczelinowej, kanałów podrusztowych i zbiorników na gnojowicę Obszar wypoczynku moŝe być rozwiązany w formie zbiorowej płyty legowiskowej lub indywidualnych boksów. Zalety i wady poszczególnych form przedstawiono w tab. 4.
7 7 Stosowana jest równieŝ forma zbiorowej płyty legowiskowej z duŝym spadkiem 8 10%, nazywana podłogą samospławialną. Jej funkcjonowanie jest zbliŝone do płyty z głęboką ściółką. Jednym z podstawowych kryteriów oceny obszaru legowiskowego jest czystość i zdrowie wymienia. Dla przykładu przedstawiono wyniki badań własnych odnośnie Liczby Komórek Somatycznych (LKS) w mleku krów w dwóch oborach (tab. 5). Tabela 5. Procent prób mleka o LKS do 400 tys./ml w zaleŝności od rozwiązania obszaru legowiskowego. Procent prób mleka o LKS do 400 tys./ml w oborze Laktacja z obszarem legowiskowym w formie zbiorowej płyty płytko ścielonej boksów legowiskowych ściołowych A B I 75,5 86,0 II III IV i dalsze 64,6 60,7 47,9 83,1 80,4 64,5 Wyniki uzyskano z kontroli uŝytkowości mlecznej krów. We wszystkich laktacjach znacznie więcej mleka o wysokiej jakości higienicznej uzyskano w oborze z boksami indywidualnymi w porównaniu do zbiorowej płyty legowiskowej. W latach tych XX wieku przeprowadzano liczne obserwacje form zachowania się bydła (między innymi sposobu kładzenia, wstawania, leŝenia itd.) oraz czasu trwania poszczególnych czynności. Tabela 6. Przebieg podstawowych czynności krów Czynność Czas trwania Krotność czynności LeŜenie odpoczynek Pobieranie paszy PrzeŜuwanie Picie , W ujęciu czasowym na leŝenie bydło przeznacza godzin, na pobieranie paszy 4 do 6 godzin i na przeŝuwanie 7 10 godzin. KaŜda z tych czynności rozłoŝona jest na wielokrotność w ciągu całej doby. Jeden okres leŝenia wynosi od około 0,5 do 3 godzin, pobierania paszy 0,5 1 godzina i podobnie czas przeŝuwania 0,5 1 godzinę. Na podstawie form zachowania się zwierząt dopracowano wyposaŝenie poszczególnych obszarów do wymagań zwierząt. W stosunku do utrzymania na uwięzi nastąpiły zarówno zmiany pozytywne jak i negatywne. Do pozytywnych zmian naleŝą: - moŝliwość zapewnienia czystości powłok ciała, - ułatwienie obserwacji występowania objawów rui, - poprawa warunków higienicznych pozyskiwania mleka, - znaczący wzrost wydajności pracy. Do negatywnych następstw naleŝą: - moŝliwość wystąpienia hierarchii w stadzie, - moŝliwość nasilenia schorzeń kończyn i racic.
8 8 Bydło oddaje kał 8-14 razy na dobę. W przypadku stanowisk uwięziowych dochodzi do zabrudzenia tylnej części płyty legowiskowej, a tym samym zadnich kończyn i wymienia. Poprzez wyposaŝenie stanowisk w specjalną uwięź, przegrody międzystanowiskowe i treser elektryczny moŝna tylko ograniczyć zabrudzenie. Natomiast elementy boksu legowiskowego, przegrody miedzy stanowiskowe i rygiel karkowy, skutecznie zapobiegają zabrudzeniu boksu, a tym samym zapewniają duŝą czystość krów. Zarówno kał jak i mocz zwierzęta oddają na korytarzach. Swoboda poruszania się pozwala na ujawnienie się zachowań oznaczających wystąpienie rui. MoŜna to robić poprzez bezpośrednią obserwację krów. W przypadku obór uwięziowych takŝe moŝna stosować obserwację, po uprzednim wypędzeniu krów z obory na wybieg. Związane to jest jednak z duŝym nakładem pracy. Innym, lepszym rozwiązaniem, jest urządzenie rejestrujące aktywność ruchową zwierząt pedometr. W czasie rui zwiększa się trzykrotnie ilość kroków wykonywanych przez krowę w ciągu dnia, w porównaniu do okresu międzyrujowego. Obserwacja ta pozwala równieŝ na wykrycie krów chorych, a szczególnie kulawych. Ujemną stronę wolnostanowiskowego utrzymania jest znaczne nasilenie kulawizn i brakowań z tej przyczyny. Przyczynami kulawizn są: - selekcja zwierząt, - błędy w wykonaniu podłóg na korytarzach, - rzadkie usuwanie odchodów, - brak lub niedostateczna pielęgnacja racic. Selekcja w kierunku duŝych, o duŝej masie ciała krów, z cięŝkim zadem i duŝym wymieniem nie jest zrównowaŝona równie silnym kośćcem i umięśnieniem kończyn oraz odpowiednimi racicami. Procent brakowania ze względu na kulawizny moŝe dochodzić do 20% w strukturze brakowań krów. WaŜną przyczyną kulawizn są błędy w budowie podłogi jak nadmierna szorstkość, śliskość, nierówne ułoŝenie belek podłogi szczelinowej i in. Zalegające odchody powodują rozmiękanie rogu racicznego i nadmierne jego ścieranie. Korzystny wpływ na racice mają: - sucha podłoga na korytarzach takŝe w czasie leŝenia dochodzi do osuszenia rogu racicznego, - kąpiel w roztworach utwardzających róg raciczny, - systematyczna korekcja racic, minimum raz w roku a lepiej dwukrotnie. Zalecany termin korekcji to w okresie zasuszania. Wybór rozwiązania dla własnego stada zaleŝy od liczby zwierząt, posiadanego areału ziemi, struktury uŝytkowania gruntów i innych. Dotychczas przewaŝały obory małe, z utrzymaniem na uwięzi, na stanowiskach ścielonych i dojem na stanowiskach. W oborach do ok. 20 krów zasadne jest stosowanie utrzymania na uwięzi i dój na stanowisku. Natomiast w stadach powyŝej 20 krów racjonalne jest przejście na utrzymanie wolnostanowiskowe. W ostatnich latach następuje zmiana w kierunku utrzymania wolnostanowiskowego z dojem w hali udojowej, głównie typu rybia ość, w większości z legowiskami ścielonymi i podłogą pełną na korytarzach. W ten sposób przewaŝa mechanizacja mobilna usuwania odchodów. śywienie takŝe oparte jest o środki mobilne, przy czym co raz częściej z wymieszanymi komponentami dawki. 3. Ciąg funkcjonalny paszowy Przygotowanie i zadawanie pasz dla bydła jest pracochłonne i trudne do zmechanizowania. Wynika to z róŝnorodności pasz stosowanych w Ŝywieniu, duŝą ich objętością i masą, niejednorodnością i cięŝką do obróbki. śywienie krów wysokowydajnych oparte jest na paszach gospodarskich: kiszonce z kukurydzy, sianokiszonce z traw oraz słomy. Niezbędne jest uzupełnienie o pasze treściwe ze zbóŝ, pasze wysokobiałkowe (śruta rzepakowa, mączka sojowa i in.) oraz o dodatki mineralno-witaminowe. Ujemną stronę wolnostanowiskowego utrzymania jest występowanie hierarchii stadnej, wyraŝające się najbardziej wyraźnie przy Ŝłobie. W tab. 7 przedstawiono następstwa hierarchii stada przy zadawaniu do Ŝłobu oddzielnie poszczególnych pasz gospodarskich.
9 9 Miejsce krów w hierarchii stada Wysokie Tabela 7. Wpływ pozycji krów w hierarchii stada na sposób pobierania paszy i jej przeŝuwania. Pobieranie paszy PrzeŜuwanie paszy ogólny czas krotność jednokrotne ogólny czas krotność min n min min n jednokrotne min 39 Niskie Krowy stojące niŝej w hierarchii stada dłuŝej w czasie, i częściej na dobę pobierały paszę w porównaniu do dominujących. Natomiast czas przeŝuwania był u nich o półtorej godziny krótszy. Świadczy to, Ŝe mniej pobrały paszy. Przeciwdziałanie tej niekorzystnej sytuacji następuje poprzez Ŝywienie do woli (ad libitum) oraz zadawanie paszy w postaci mieszanki pełnodawkowej (TMR lub PMR). Sposób zadawania pasz zaleŝy od wielkości stada. W stadach małych dominuje praca ręczna, wózek i widły. W stadach średnich ciągnik z przyczepą i dalej praca ręczna. Dopiero w stadach od około 40 krów uzasadnione jest stosowanie wozów paszowych mieszających. W stadzie około 50 krów koszty zakupu woza paszowego mieszającego zwracają się juŝ po około 1,5 roku. W Ŝywieniu bydła za racjonalne uwaŝa się skarmianie dawki pokarmowej w postaci zmieszanej składającej się ze wszystkich komponentów jako TMR. Odmianą jest stosowanie tzw. PMR dla krów dojnych tj. podstawową część stanowi wymieszanie wszystkich składników wyliczonych dla średniej wydajności grupy lub stada krów. Natomiast krowy o wyŝszej wydajności mleka pobierają dodatkową paszę z automatów paszowych. W kraju dominującym rozwiązaniem jest mobilny system zadawania pasz. Standardowe rozwiązanie składa się z ciągnika, ładowacza (wybieraka) oraz przyczepy mieszającej z adapterem do zadawania pasz do Ŝłobu. Dalszy postęp stanowi przyczepa samozaładowcza a następnie wóz paszowy samobieŝny. Na przykładzie pięciu obór z woj. warmińsko-mazurskiego, w których stosowano standardowe środki mechanizacji, (tab. 8) przedstawiono wielkość nakładów pracy na przygotowanie i zadawanie pasz dla krów (tab. 9). We wszystkich gospodarstwach krowy utrzymywano w systemie wolnostanowiskowym. Tabela 8. Środki mechanizacji do zadawania pasz stosowane w oborach Obora Liczba krów Ciągnik Ursus Inne maszyny 1 70 C C-360 C C wycinak do kiszonki 4 48 C C rozrzutnik obornika przystosowany do zadawania pasz, - ładowacz czołowy Tur 2 - stacje paszowe - przyczepa paszowa Keen Classic II 115 FP 5m 3 - ładowacz Cyklop - zbieracz pokosów Krone Turbo przyczepa 1-osiowa - ładowacz Cyklop - stacja paszowa - wycinak do kiszonki - chwytak do bel siana - stacje paszowe
10 10 Tabela 9. Nakłady pracy związanej z przygotowaniem i zadawaniem paszy dla krów w oborach wolnostanowiskowych. Nakłady pracy UŜytkowanie Obora śywienie w okresie letnim rbmin/nt i dzień stacji paszowej latem zimą 1 Pastwisko + dokarmianie 0,86 1,43 TAK 2 Zielonka + dokarmianie 2,06 2,06 NIE 3 Pastwisko + dokarmianie 1,00 1,50 NIE 4 Pastwisko + pasza treściwa 0,30 3,60 TAK 5 Kiszonka + pasza treściwa 2,57 2,57 TAK W okresie letnim, gdy stosowano pastwiskowanie, nakłady pracy nie przekraczały jednej minuty na krowę i na dzień. W przypadku dokarmiania tylko paszą treściwą z automatów nakłady pracy wynosiły tylko 0,3 min (obora nr 4). W okresie zimowym nakłady wahały się od 1,43 (obora nr 1) do 3,6 min na krowę i dzień (obora nr 4). Koszty eksploatacji maszyn i urządzeń były bardzo zróŝnicowane pomiędzy oborami (tab. 10). NajniŜsze koszty (142,40 zł) były w oborze nr 3 stosujących tylko wycinarkę kostek do kiszonki. Kiszonka dowoŝona była do obory co 3 dni a następnie ręcznie zadawana do Ŝłobu. RównieŜ pasza treściwa była zadawana ręcznie. Natomiast najwyŝsze koszty wystąpiły w oborze 5 687,20 zł, spowodowane to było stosowaniem bardzo drogiego ciągnika Ursus RównieŜ nakłady robocizny były zróŝnicowane między oborami (tab. 10), od około zł (obora nr 1 i 3) do dwukrotnie wyŝszej wartości w pozostałych oborach. Tabela 10. Roczny koszt eksploatacji maszyn i urządzeń oraz robocizny związanej z przygotowaniem i zadawaniem paszy Obora Koszt w przeliczeniu na krowę/rok zł Struktura kosztów % eksploatacji maszyn i urządzeń robocizny razem eksploatacji maszyn i urządzeń robocizny 1 332,0 69,5 401,5 82,7 17, ,2 125,9 548,1 77,0 23, ,4 76,0 218,4 65,2 44, ,0 118,6 552,6 78,5 21, ,2 156,4 843,6 81,5 18,5 Ogólny koszt przygotowania i zadawania pasz wahał się w bardzo duŝym przedziale od 218,40zł (obora nr 3), do prawie 4-krotnie wyŝszej wartości w oborze nr 5 843,60zł. DuŜe zróŝnicowanie kosztów wynika z róŝnicy cen urządzeń oraz organizacji pracy. Struktura nakładów w oborach nr 1, 2, 4 i 5 była podobna; około 20% robocizna i 80% eksploatacja maszyn i urządzeń. Jedynie w oborze nr 3 robocizna stanowiła prawie 45%.
11 11 4. Ciąg funkcjonalny doju i chłodzenia mleka. Podstawowy podział doju dotyczy miejsca jego wykonywania i moŝe być: a) na stanowisku, gdzie krowa jest przywiązana. WyróŜniamy dój do konwi i do rurociągu. b) w hali udojowej. Ze względu na ustawienie krów w stosunku do dojarza i kanału udojowego wyróŝnia się typ: rybia ość, bok w bok, autotandem i dojarnie karuzelowe.kaŝda z nich moŝe mieć dowolna liczbę stanowisk dostosowana do wielkości stada i zakładanego czasu doju. Praktyka wykazuje, Ŝe w gospodarstwach rodzinnych wielkość hali udojowej (liczba stanowisk) jest znacznie większa niŝ wynika to z liczby zwierząt. Wyjaśnić to moŝna koniecznością takiej organizacji doju aby trwał on nie dłuŝej niŝ 2 godziny. W zdecydowanej większości obór wolnostanowiskowych, zarówno w kraju jak i za granicą, stosowane są hale udojowe typu rybia ość róŝnej wielkości. Wyniki badań eksploatacyjnych urządzeń udojowych i schładzalników mleka. na przykładzie 4 gospodarstw rodzinnych z terenu woj. podlaskiego i mazowieckiego przedstawiono w tab. 6. Liczba krów w stadzie wahała się od 28 do 72 sztuk, a wielkość hal udojowych od 2 x 3 do 2 x 5 stanowisk. Urządzenia były wykorzystywane dość intensywnie; hale udojowe od 1100 do 1650 godzin rocznie oraz schładzalniki od 1100 do 1500 godzin rocznie. Wydajność stad wahała się od około 6 tys. w oborze D do 8 tys. dm 3 mleka rocznie od krowy w oborze A, czyli na poziomie zbliŝonym do średniej krajowej krów przed kontrolą uŝytkowości. Nakłady pracy na dój i schładzanie mleka najniŝsze były w oborze A 3,0 rbmin na krowę i dobę oraz 0,14 na dm 3 mleka. NajwyŜsze nakłady pracy stwierdzono w oborze D 5,6 na krowę i 0,33 rbmin na dm 3 mleka. Tak znaczne róŝnice moŝna wyjaśnić lepszą organizacją pracy oraz stosowaniem urządzenia do automatycznego zdejmowania kubków udojowych w oborze A. Tabela 11. Nakłady pracy i energii elektrycznej na dój i schładzanie mleka w hali udojowej typu rybia ość Wyszczególnienie Jednostka Obora A B C D Średnia liczba krów Produkcja mleka: - roczna - dzienna Wydajność roczna mleka od krowy Liczba stanowisk udojowych Automatyczność zdejmowania aparatów udojowych Krotność doju Pojemność schłodziarki Łączny czas doju na dobę Czas na wstępną obróbkę mleka na dobę Nakłady na dój i schładzanie: - na krowę i dobę - na dm 3 mleka Nakłady energii elektrycznej: - na krowę i dobę - na 1dm 3 mleka Roczny czas uŝytkowania: - dojarki - schładzarki n tys. dm 3 dm 3 tys. dm 3 n - n tys. dm 3 rbmin rbmin rbmin rbmin kwh kwh h h ,0 2 x 5 tak 2 4, ,0 0,14 0,85 0, ,3 2 x 5 nie 2 3, ,9 0,23 0,66 0, ,5 2 x 4 nie 2 1, ,1 0,29 0,76 0, ,0 2 x 3 nie 2 1, ,6 0,33 0,77 0,
12 12 Wystąpiły takŝe róŝnice pod względem nakładów energetycznych w przeliczeniu na krowę i dzień najmniejsze zuŝycie stwierdzono w oborze B 0,66 kwh a największe w oborze A 0,85 kwh. Natomiast w przeliczeniu na 1 dm 3 mleka najmniejsze zuŝycie energii było w oborach A i B 0,039, a największe w oborze D 0,046 kwh. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe czas jednego doju we wszystkich oborach trwał 1,5 2 godziny tj. tyle ile trwał tradycyjny dój. RównieŜ krotność doju pozostała taka sama 2 razy na dobę, jak to było w tradycyjnej gospodarce. Natomiast pora przeprowadzenia doju jest róŝna w poszczególnych gospodarstwach. MoŜliwość wyboru pory doju jest dlatego, ze gospodarstwa posiadają schładzalniki oraz zróŝnicowane są godziny odbioru mleka z gospodarstw. W produkcji mleka zaczyna ukształtowywać się duŝa grupa gospodarstw specjalistycznych z liczbą krów od około 50 do 100. Wielkość ta wynika z moŝliwości obsługi stada bydła, bez konieczności stałego zatrudnienia siły roboczej z zewnątrz. Dla takich stad dobrym rozwiązaniem są hale udojowe typu rybia ość. 5. Ciąg funkcjonalny usuwania odchodów. W chowie bydła stosowane są róŝne rozwiązania systemów utrzymania zwierząt, zarówno obszaru legowiskowego jak i poruszania się ich w budynku. W zdecydowanej większości obór w kraju stosowane jest utrzymanie na ściółce. Według badań przeprowadzonych przez IBMER w oborach małych ściołowych, gdzie większość prac wykonywanych jest ręcznie, nakłady pracy na usuwanie odchodów stanowiły około 17% ogólnego czasu pracy. W większych oborach dominującym rozwiązaniem do usuwania odchodów jest ciągnik ze zgarniaczem i ładowaczem. Natomiast rzadko stosowana jest mechanizacja stacjonarna. Podłoga na korytarzach spacerowych Rodzaj odchodów Usuwanie odchodów Środek techniczny do usuwania odchodów Koszt zł/krowę i miejsce Tabela 12. Podstawowa charakterystyka usuwania odchodów z obór Obora Wyszczególnienie A B C D E F Liczba krów w oborze System wolnostanowiskowstanowiskowstanowiskowy wolno- wolno- uwięziowy uwięziowy utrzymania zbiorowa zbiorowa płyta płyta Obszar bezściołowy- boksy legowiskowa, legowiskowa, głęboka legowiskowy ściołowy maty legowiskowe ze spadkiem, ze spadkiem, ściółka legowiskowe ściołowe ścielona ścielona wolnostanowiskowy - - pełna pełna pełna pełna świeŝy obornik gnojowica świeŝy obornik z małą ilością słomy świeŝy obornik świeŝy obornik - świeŝa mieszanina odchodów z małą ilością resztek paszy - obornik mobilne - mobilne mobilne mobilne stacjonarne zgarniacz czołowy wóz asenizacyjny zgarniacz czołowy zgarniacz czołowy zgarniacz czołowy - zgarniacz typu delta - ładowacz obornika 15,63 9,42 9,84 8,36 11,87 5,41
13 13 W tab. 12 przedstawiono sposób utrzymania krów w 6 oborach większych, rozwiązania do usuwania odchodów, uŝywane do tego środki techniczne oraz koszty czynności. Wystąpiło znaczne zróŝnicowanie kosztów usuwania odchodów. NajniŜsze koszty 5,41 zł na sztukę w miesiącu odnotowano w oborze z głęboką ściółką w obszarze legowiskowym, podłoga pełną na korytarzach przy Ŝłobie z usuwaniem odchodów zgarniakiem. NajwyŜsze koszty 15,63 zł. wystąpiły w oborze z uwięziowym systemem ze ściółką. 6. Zarządzanie stadem. Wzrost wielkości stad wymaga stosowania komputerowego zarządzania. KaŜda firma produkująca urządzenia udojowe posiada w swej ofercie własny system komputerowy zarządzania stadem. W ich skład wchodzą elementy o zróŝnicowanym zakresie informacji o kaŝdym zwierzęciu. Dla przykładu system AfiFarm zawiera następujące podsystemy: - AfiMilk posiada elektroniczne mierniki przepływu mleka z pomiarem ilości mleka, przewodności dielektrycznej mleka w celu kontroli stanu zdrowia wymienia, - AfiFeed umoŝliwia indywidualne dawkowanie paszy treściwej w stacji paszowej, - AfiAct przeprowadza obliczenia aktywności poszczególnych krów co ułatwia określenie występowania rui oraz stanu zdrowotnego zwierząt, a w szczególności kończyn, - AfiWeight wykonywanie waŝenia krów jako elementu do diagnozowania kondycji zwierząt i stanu zdrowotnego, - AfiSort segregacji krów po doju dla przeprowadzenia zabiegów profilaktyczno leczniczych, unasieniania i in. Systemy informatyczne są coraz bardziej wszechstronne i doskonałe umoŝliwiając wczesne określenie ogólnego stanu zdrowotnego, a takŝe jakości higienicznej mleka, występowania rui i in. 7. Podsumowanie. Dotychczasowe kierunki zmian w gospodarstwach o specjalizacji produkcja mleka wskazują, Ŝe: a) częstym modelem gospodarstw rodzinnych będzie stado krów, z systemem utrzymania wolnostanowiskowym w boksach legowiskowych ściołowych i podłogą pełną na korytarzach, b) stosowany będzie mobilny system mechanizacji z uŝyciem woza paszowego mieszającego do zadawania paszy w postaci TMR oraz spychacza czołowego do usuwania odchodów. Dój prowadzony będzie w hali typu rybia ość z automatycznym zakończeniem doju oraz wyposaŝonej w informatyczny system zarządzania stadem. 8. Bibliografia Domasiewicz T., Łukaszuk M.: 2002, Badania i ocena technologii i mechanizacji doju i wstępnej obróbki mleka oraz funkcjonalności w oborach wolnostanowiskowych, Cz. I, Mszp. IBMER Warszawa Domasiewicz T., Łukaszuk M.: 2002, Badania i ocena technologii i mechanizacji przygotowania i zadawania pasz oraz funkcjonalności w oborach wolnostanowiskowych, Cz. II, Mszp. IBMER Warszawa Homanowski J.: 2008, Nowoczesne systemy do przygotowania i zadawania pasz dla bydła, Wieś Jutra, 11, 9 11 Kaźmierczak M., Gaworski M., Kupczyk A.: 2008, Efekty doskonalenia systemu Ŝywienia bydła mlecznego z wykorzystaniem wozu paszowego, Wieś Jutra, 11, 7 8 Lipiński M., Winnicki S.: 2008, Biotechnika pozyskiwania surowca mlecznego, UP Poznań Rocznik Statystyczny: 2009, GUS Warszawa
14 14 Rolnictwo i Gospodarka śywnościowa w Polsce: 2008, Wyd. Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Warszawa Sass R.: 2002, Opłacalność produkcji mleka w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej, Wieś Jutra, 11, 4 6 Szlachta J.: 2006, Walory uŝytkowe oraz efektywność stosowania komputerowych systemów zarządzania stadem krów, XIII Międzynarodowa Konferencja Naukowa, IBMER Warszawa, Cz. I, Systemy utrzymania bydła Poradnik: 2005, Standardy technologiczne dla gospodarstw rolnych, Wyd. II, IBMER Warszawa Winnicki S., Jugowar J. L., Pika A.: 2002, Porównanie ciągu funkcjonalnego usuwania odchodów w róŝnych rozwiązaniach utrzymania krów mlecznych, XIII Międzynarodowa Konferencja Naukowa, IBMER Warszawa, Cz. I, Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Rozwój potencjału innowacyjnego członków Sieci Naukowej Agroinżynieria dla rozwoju zrównoważonego rolnictwa, przemysłu rolno-spożywczego i obszarów wiejskich Nr umowy: UDA-POKL /08-00 z dn
WYBRANE PROBLEMY W STADACH KRÓW MLECZNYCH DOJONYCH ROBOTAMI W PORÓWNANIU Z SYSTEMAMI KONWENCJONALNYMI
WYBRANE PROBLEMY W STADACH KRÓW MLECZNYCH DOJONYCH ROBOTAMI W PORÓWNANIU Z SYSTEMAMI KONWENCJONALNYMI Stanisław Winnicki Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Radomiu Radom, 25-26 kwietnia 2016 Szkolenie
Bardziej szczegółowoLista oceniająca wpływ środowiska krowy na zdrowie wymienia
Lista oceniająca wpływ środowiska krowy na zdrowie wymienia 1. Dane gospodarstwa: imię i nazwisko adres telefon email 2. Lekarz weterynarii 3. Ilość sztuk bydła 4. Liczba sztuk krów dojnych 5. Liczba pierwiastek
Bardziej szczegółowoCharakterystyka przykładowych obiektów inwentarskich - podstawowe zakładki w bazie danych
Charakterystyka przykładowych obiektów inwentarskich - podstawowe zakładki w bazie danych mgr inż. Kinga Borek ITP Oddział Warszawa Krajowe Seminarium Standaryzacja obiektów zagrodowej infrastruktury technicznej
Bardziej szczegółowoWpływ wykorzystania specjalistycznych maszyn rolniczych na efektywność i wydajność pracy w rolnictwie
Wpływ wykorzystania specjalistycznych maszyn rolniczych na efektywność i wydajność pracy w rolnictwie Opracował Mateusz Tyl w ramach projektu Mazowsze stypendia dla uczniów szkół zawodowych W projekcie
Bardziej szczegółowoInnowacyjne technologie w chowie i hodowli bydła mlecznego
Innowacyjne technologie w chowie i hodowli bydła mlecznego Dr hab. inż. Mariusz Bogucki Katedra Hodowli Zwierząt Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt UTP w Bydgoszczy Łysomice, 15.11.2018 r. Liczby na początek
Bardziej szczegółowoMECHANIZACJA PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ
Spis treści MECHANIZACJA PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ 1. Wstęp 13 2. Charakterystyka pomieszczeń inwentarskich i ich wyposażenia technicznego 15 2.1. Pomieszczenia do chowu bydła i ich rozwiązania funkcjonalne
Bardziej szczegółowoW RAMACH PRZEDMIOTU I OCENY MLEKA
ZAJĘCIA TERENOWE ZREALIZOWANE W RAMACH PRZEDMIOTU PODSTAWY PRODUKCJI I OCENY MLEKA ROK III Dnia 13 października 2015 roku studenci trzeciego roku kierunku Technologia Żywności i Żywienie Człowieka o specjalności
Bardziej szczegółowoSystemy utrzymania bydła
Systemy utrzymania bydła Chów zwierząt związany jest z ustawowo wskazanymi zobowiązaniami hodowców do zapewnienia im opieki i właściwych warunków bytowania. Warunki te w postaci: niezbędnej do utrzymania
Bardziej szczegółowoNowoczesna technologia nie omija produkcji mleka
.pl Nowoczesna technologia nie omija produkcji mleka Autor: Agata Kalita Data: 1 grudnia 2015 Nowoczesna technologia nie ominęła mleczarstwa. Od ponad 20 lat właścicielom gospodarstw mlecznych na świecie
Bardziej szczegółowoInstytut Technologiczno-Przyrodniczy Innowacyjne rozwiązania usuwania i magazynowania nawozu naturalnego
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Innowacyjne rozwiązania usuwania i magazynowania nawozu naturalnego prof. dr hab. inż. Wacław Romaniuk mgr inż. Marcin Majchrzak Warszawa 25.11.2014 1 Punkt wyjścia
Bardziej szczegółowoBYDŁO Rozdział 1 Znaczenie chowu bydła Rozdział 2 Pochodzenie, typy u ytkowe i rasy bydła Rozdział 3 Ocena typu i budowy bydła
Tytuł Produkcja zwierzęca cz. II Bydło ii trzoda chlewna Autor Red. T. Nałęcz-Tarwacka Wydawca Hortpress Rok wydania 2006 Liczba stron 332 Wymiary 145x210mm Okładka Miękka ISBN 83-89211-87-4 Spis treści
Bardziej szczegółowoSYSTEMY UTRZYMANIA A CZYSTOŚĆ KRÓW PIERWIASTEK I JAKOŚĆ HIGIENICZNA MLEKA
InŜynieria Rolnicza 4/2006 Stanisław Winnicki 1,2, Lech Nawrocki 1, Karol Węglarzy 3 1 Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie, Oddział w Poznaniu, 2 Akademia Rolnicza
Bardziej szczegółowoSkąd wziąć dużo dobrego mleka?
https://www. Skąd wziąć dużo dobrego mleka? Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 10 lipca 2018 Produkcja mleka wysokiej jakości, w równych partiach i bez nadmiernej eksploatacji krowy wcale nie
Bardziej szczegółowoMaszyny i urządzenia do usuwania odchodów
Maszyny i urządzenia do usuwania odchodów Odchody zwierzęce mają postać płynną i stałą. Ich właściwości fizyko-mechaniczne zależą od gatunku utrzymywanych zwierząt. Przyjmuje się, że bydło wydala kał i
Bardziej szczegółowoZasady żywienia krów mlecznych
Zasady żywienia krów mlecznych Żywienie jest najważniejszym czynnikiem środowiskowym wpływającym na ilość i jakość mleka. Prawidłowe żywienie polega na zastosowaniu takich pasz (pod względem ilości i jakości),
Bardziej szczegółowoKOSZTY PRODUKCJI PFHBIPM
KOSZTY PRODUKCJI PFHBIPM 12.10.2016 O zysku z produkcji mleka decydują nie tylko ceny skupu mleka, ale także koszty. Zysk to różnica pomiędzy ceną skupu, a kosztami produkcji. Zysk= - ( + ) Niekorzystne
Bardziej szczegółowoTECHNIKI STOSOWANE DO MECHANIZACJI ZADAWANIA PASZ OBJĘTOŚCIOWYCH W WYBRANYCH OBIEKTACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2009 Andrzej Karbowy Instytut Inżynierii Rolniczej Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie TECHNIKI STOSOWANE DO MECHANIZACJI ZADAWANIA PASZ OBJĘTOŚCIOWYCH
Bardziej szczegółowoORGANIZACYJNO-TECHNOLOGICZNE PROBLEMY DOJU W HALACH W ASPEKCIE DOBROSTANU KRÓW
InŜynieria Rolnicza 4/2006 Stanisław Winnicki 1,2, Lech Nawrocki 1, R. Głowicka 2, A. Tomala 2 1 Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Oddział w Poznaniu, 2 Instytut
Bardziej szczegółowoZ wizytą we Francji Marcin Gołębiewski, Agata Wójcik. SGGW w Warszawie, Wydział Nauk o Zwierzętach, Zakład Hodowli Bydła
Z wizytą we Francji Marcin Gołębiewski, Agata Wójcik SGGW w Warszawie, Wydział Nauk o Zwierzętach, Zakład Hodowli Bydła W dniach 4-5 luty 2014 r. odbył się wyjazd do miejscowości położonej w południowowschodniej
Bardziej szczegółowoRecepta na sukces. Zalety hodowli krów rasy Montbeliarde [VIDEO]
Opłacalność produkcji to dziś podstawowy czynnik warunkujący utrzymanie stada. Idealna sytuacja występuje wówczas gdy jednostkowy koszt produkcji jest niższy niż jednostkowa cena w skupie wszak tylko tak
Bardziej szczegółowoDairyFeed C. System optymalnego żywienia paszami treściwymi. GEA Farm Technologies zawsze właściwy wybór. GEA Dój & Schładzanie WestfaliaSurge
DairyFeed C System optymalnego żywienia paszami treściwymi GEA Dój & Schładzanie WestfaliaSurge GEA Farm Technologies zawsze właściwy wybór Żywienie zgodne z wydajnością Optymalne żywienie, to żywienie
Bardziej szczegółowoInnowacyjne rozwiązania technologiczno-budowlane w chowie krów mlecznych
Innowacyjne rozwiązania technologiczno-budowlane w chowie krów mlecznych Autorzy dr inż. Kamila Mazur prof. dr hab. inż. Stanisław Winnicki dr hab. inż. Andrzej Borusiewicz MONOGRAFIA pod redakcją naukową
Bardziej szczegółowoJak powstaje TMR. Jak uzyskać dobry TMR?
Podniesienie wydajności mlecznej krów to podstawowy cel każdego gospodarstwa hodowlanego nastawionego na produkcję mleczną. Cel ten można uzyskać przez wypadkową wielu czynników, ale głównym z nich jest
Bardziej szczegółowoR o g o w o, g m. R o g o w o
S T A R O Ś C I N A D O Ż Y N E K B o g u s ł a w a Ś w i e ż a w s k a R o g o w o, g m. R o g o w o Przez wiele lat prowadziła z mężem gospodarstwo rolne. Obecnie pomaga synowi w prowadzeniu rodzinnego
Bardziej szczegółowoSystemy opasu bydła mięsnego
.pl Systemy opasu bydła mięsnego Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 10 grudnia 2015 W teorii istnieją 3 systemy opasu bydła mięsnego, a ich dobór zależy od bazy paszowej własnego gospodarstwa, areału
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 218 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej Oznaczenie kwalifikacji: R.16 Numer
Bardziej szczegółowoObora uwięziowa czy wolnostanowiskowa? Reportaż z gospodarstwa.
https://www. Obora uwięziowa czy wolnostanowiskowa? Reportaż z gospodarstwa. Autor: Tomasz Kodłubański Data: 12 listopada 2017 Rodzina Pawłowskich z Oszkowic w gminie Bielawy rozwija hodowlę bydła mlecznego
Bardziej szczegółowoJak wybrać dobry wycinak do kiszonek?
.pl Jak wybrać dobry wycinak do kiszonek? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 16 grudnia 2015 Na rynku pojawia się coraz więcej maszyn, dzięki którym zadawanie paszy staje się prostsze i przebiega
Bardziej szczegółowoSystem TMR w żywieniu bydła
.pl System TMR w żywieniu bydła Autor: dr hab. inż. Rafał Bodarski Data: 15 sierpnia 2017 W ramach jednej farmy może istnieć duże zróżnicowanie bydła. To pociąga za sobą skomplikowaną kwestię żywienia.
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNE WYKORZYSTANIE INFORMACJI O AKTYWNOŚCI DOBOWEJ KRÓW W STADACH PRODUKCYJNYCH. Piotr Wójcik Instytut Zootechniki PIB
EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE INFORMACJI O AKTYWNOŚCI DOBOWEJ KRÓW W STADACH PRODUKCYJNYCH Piotr Wójcik Instytut Zootechniki PIB Aktywność dobowa Czynność Czas trwania (godz.) Krotność czynności Leżenie odpoczynek
Bardziej szczegółowoŻywienie bydła mlecznego
Żywienie bydła mlecznego Najważniejszym czynnikiem wpływającym na jakość i ilość jest żywienie. Prawidłowe żywienie polega na zastosowaniu takich pasz, które pozwolą na pełne wykorzystanie potencjału genetycznego
Bardziej szczegółowoSAMOOCENA DOSTAWCÓW SUROWCA MLECZNEGO W ZAKRESIE WYPOSAśENIA ICH GOSPODARSTW W URZĄDZENIA TECHNICZNE DO POZYSKIWANIA MLEKA
InŜynieria Rolnicza 2/2006 Feliks Czarnociński, Marian Lipiński Instytut InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu SAMOOCENA DOSTAWCÓW SUROWCA MLECZNEGO W ZAKRESIE WYPOSAśENIA ICH GOSPODARSTW W
Bardziej szczegółowoNazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej Oznaczenie kwalifikacji: R.16 Numer zadania: 01
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej Oznaczenie kwalifikacji: R.16 Numer
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU
URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU OPRACOWANIA SYGNALNE Gdańsk, marzec 2005 r. Pogłowie zwierząt gospodarskich w województwie pomorskim w grudniu 2004 r. Bydło W grudniu 2004 r. pogłowie bydła wyniosło 167,2
Bardziej szczegółowoZajęcia 2. Wybrane zagadnienia z organizacji produkcji zwierzęcej i roślinnej w gospodarstwach rolniczych
Zajęcia 2 Wybrane zagadnienia z organizacji produkcji zwierzęcej i roślinnej w gospodarstwach rolniczych Plan zajęć: 1. Cechy różnicujące organizację produkcji w gospodarstwach rolniczych i przedsiębiorstwach
Bardziej szczegółowoProblemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2009. Robert Szulc Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa Oddział w Poznaniu
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2009 Robert Szulc Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa Oddział w Poznaniu WYNIKI BADAŃ PORÓWNAWCZYCH SYSTEMÓW MYCIA INSTALACJI UDOJOWEJ GORĄCA
Bardziej szczegółowoGrupy żywieniowe bydła - zróżnicowane potrzeby krów
https://www. Grupy żywieniowe bydła - zróżnicowane potrzeby krów Autor: dr hab. inż. Rafał Bodarski Data: 14 sierpnia 2017 W sytuacji, gdy w ramach jednej fermy krowiej mamy różne grupy żywieniowe bydła
Bardziej szczegółowoUZBROJENIE TECHNICZNE GOSPODARSTW A EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI MLEKA W REJONACH GÓRSKICH
Inżynieria Rolnicza 5(123)/2010 UZBROJENIE TECHNICZNE GOSPODARSTW A EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI MLEKA W REJONACH GÓRSKICH Urszula Malaga-Toboła Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet Rolniczy
Bardziej szczegółowoInżynieria produkcji zwierzęcej
Tabele zootechniczne do projektu instalacji urządzeń technicznych w budynku inwentarskim z przedmiotu: Inżynieria produkcji zwierzęcej Spis treści I. Słowo wstępu...2 II. Zapotrzebowanie na wodę...2 Tabela
Bardziej szczegółowoJak określić dojrzałość bydła mlecznego?
.pl https://www..pl Jak określić dojrzałość bydła mlecznego? Autor: Tomasz Kodłubański Data: 23 maja 2017 Określenie dojrzałości hodowlanej bydła mlecznego jest dosyć skomplikowane. Zważywszy, że pod ocenę
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE DWÓCH POZIOMÓW INTENSYWNOŚCI UŻYTKOWANIA MLECZNEGO KRÓW
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2008 J. Lech Jugowar, Stanisław Winnicki,Mirosława Dolska, Marek Doga Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa Oddział w Poznaniu Romana Głowicka-Wołoszyn
Bardziej szczegółowoAgroYeast PLC i AgroYeast PLC II w żywieniu krów o poziomie wydajności 9000 i więcej kg mleka
prezentacje Zastosowanie preparatów drożdżowych AgroYeast PLC i AgroYeast PLC II w żywieniu krów o poziomie wydajności 9000 i więcej kg mleka Witold Podkówka Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoEkstensywny chów bydła: czy to się opłaca?
.pl https://www..pl Ekstensywny chów bydła: czy to się opłaca? Autor: dr hab. inż. Maciej Adamski Data: 29 sierpnia 2016 Hodowla bydła w warunkach naturalnych oddziałuje korzystnie m.in. na kształt krajobrazu,
Bardziej szczegółowoJałowość i schorzenia wymion głównymi przyczynami ubywania krów ze stad mlecznych
Wiadomości Zootechniczne, R. XLVIII (2010), 1: 70 72 Jałowość i schorzenia wymion głównymi przyczynami ubywania krów ze stad mlecznych G łównymi przyczynami ubytków u krów mlecznych są nadal jałowość i
Bardziej szczegółowoOCENA ENERGOCHŁONNOŚCI CHOWU BYDŁA MLECZNEGO W OBORACH WOLNOSTANOWISKOWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM POZIOMU MECHANIZACJI
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Instytut Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie OCENA ENERGOCHŁONNOŚCI CHOWU BYDŁA MLECZNEGO W OBORACH WOLNOSTANOWISKOWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM
Bardziej szczegółowoWybrane zagadnienia z Ekonomiki i Organizacji Produkcji Zwierzęcej Wykład 3
Wybrane zagadnienia z Ekonomiki i Organizacji Produkcji Zwierzęcej Wykład 3 Dr hab. Andrzej Parzonko, prof. SGGW Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw, Wydział Nauk Ekonomicznych, SGGW Plan wykładu:
Bardziej szczegółowoDefinicja TMR. Charakterystyka systemów żywienia bydła
Jedną z metod uzyskania wysokich wydajności krów jest system żywienia TMR (ang. Total Mixed Ration całkowicie wymieszana dawka). Charakteryzuje się on dokładnym wymieszaniem w wozach paszowych wszystkich
Bardziej szczegółowoWYNIKI OCENY WARTOŚCI UśYTKOWEJ KRÓW MLECZNYCH
WYNIKI OCENY WARTOŚCI UśYTKOWEJ KRÓW MLECZNYCH Prezentowane w niniejszym opracowaniu wyniki dotyczą całego roku 2006, poniewaŝ tylko takie dane dają pełny obraz o stanie oceny, zmianach i dokonaniach na
Bardziej szczegółowoProgram Wieloletni - Realizacja działania 8.2 Standaryzacja obiektów zagrodowej infrastruktury technicznej, w tym budowli i budynków inwentarskich
Program Wieloletni - Realizacja działania 8.2 Standaryzacja obiektów zagrodowej infrastruktury technicznej, w tym budowli i budynków inwentarskich Prof. dr hab. inż. Wacław Romaniuk Zakład Eksploatacji
Bardziej szczegółowoARKUSZ EGZAMINACYJNY
Zawód: technik rolnik Symbol cyfrowy: 321 [05] 321 [05]-01-081 Numer zadania: 1 Czas trwania egzaminu: 180 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE Informacje
Bardziej szczegółowoOcena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych
Międzynarodowy Kongres Projektu RYE BELT Żyto z perspektywy roku 2012 Poznań 23-24.05.2012 Ocena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych Marian Kamyczek 1, Magdalena Łopuszańska-Rusek 2,
Bardziej szczegółowoDobrostan bydła: podstawowe wymagania
.pl https://www..pl Dobrostan bydła: podstawowe wymagania Autor: dr inż. Mariusz Bogucki Data: 1 stycznia 2016 Modernizacje budynków inwentarskich dla bydła, jak również budowa nowych, rozszerzają zakres
Bardziej szczegółowoOpas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim
.pl https://www..pl Opas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 8 kwietnia 2018 System angielski, czyli opas gniecionym jęczmieniem, słomą jęczmienną i koncentratem
Bardziej szczegółowoTMR: Zwierzęta zyskały komfort, ja niższe koszty produkcji
.pl TMR: Zwierzęta zyskały komfort, ja niższe koszty produkcji Autor: Anna Klimecka Data: 28 stycznia 2016 Czy warto mieć w gospodarstwie wóz paszowy i co można zyskać, stosując mieszaninę TMR? O hodowli
Bardziej szczegółowoMaszyny Alima Bis: co firma oferuje hodowcom?
.pl https://www..pl Maszyny Alima Bis: co firma oferuje hodowcom? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 17 stycznia 2017 Alima Bis jest rodzinną firmą z 27-letnim stażem w produkcji i sprzedaży wyspecjalizowanych
Bardziej szczegółowoPotencjał biomasy do produkcji biogazu w województwie wielkopolskim
Potencjał biomasy do produkcji biogazu w województwie wielkopolskim Józef Lewandowski Stefan Pawlak Wielkopolska? Substraty pochodzenia rolniczego jaki potencjał? Wielkopolska Podział administracyjny:
Bardziej szczegółowoEkstensywna hodowla bydła: czy to się opłaca?
Ekstensywna hodowla bydła: czy to się opłaca? Autor: dr hab. inż. Maciej Adamski Data: 21 lutego 2018 Hodowla bydła w warunkach naturalnych oddziałuje korzystnie m.in. na kształt krajobrazu, czyniąc go
Bardziej szczegółowoNr Informacja. Produkcja i dostawy hurtowe mleka w Polsce i Unii Europejskiej KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ
KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ ANALIZ EKONOMICZNYCH I SPOŁECZNYCH Produkcja i dostawy hurtowe mleka w Polsce i Unii Europejskiej Grudzień 2005 Hanna Rasz Informacja Nr 1182 W Polsce
Bardziej szczegółowoSystem zarządzania stadem AfiFarm: jak wspomoże hodowcę?
https://www. System zarządzania stadem AfiFarm: jak wspomoże hodowcę? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 11 stycznia 2017 System zarządzania stadem AfiFarm firmy Afimilk to oprogramowanie dla profesjonalnego
Bardziej szczegółowoNAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY PRZEDMIOT: MECHANIZACJA ROLNICTWA KL IV TR Nr Pr. 321(05)/ T4, TU, SP/MENiS 2005.02.02
NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY PRZEDMIOT: MECHANIZACJA ROLNICTWA KL IV TR Nr Pr. 321(05)/ T4, TU, SP/MENiS 2005.02.02 Moduł-dział Temat I. Istota mechanizacji rolnictwa 1.Pojęcie mechanizacji Zakres treści
Bardziej szczegółowoILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE PARKU CIĄGNIKOWEGO
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2008 Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wstęp ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE
Bardziej szczegółowoSpis treści SPIS TREŚCI
Spis treści ROZDZIAł I ByDłO...8 1. Znaczenie gospodarcze chowu bydła (Piotr Brzozowski)...8 2. Typy użytkowe i rasy bydła (Piotr Brzozowski)...9 2.1. Informacja o gatunku i pochodzeniu bydła...9 2.2.
Bardziej szczegółowoANALIZA TECHNOLOGII I EFEKTYWNOŚCI PRODUKCJI MLEKA W GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM
InŜynieria Rolnicza 2/2006 Józef Fleszar Zakład InŜynierii Rolnictwa Politechnika Koszalińska ANALIZA TECHNOLOGII I EFEKTYWNOŚCI PRODUKCJI MLEKA W GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM Wstęp Streszczenie Rolnictwo
Bardziej szczegółowoCo oznacza zmniejszona aktywność dobowa krowy?
https://www. Co oznacza zmniejszona aktywność dobowa krowy? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 11 stycznia 2019 Zmniejszona aktywność dobowa krowy objawia się najczęściej zbyt długim leżeniem w legowiskach
Bardziej szczegółowoŻywienie bydła mlecznego
Żywienie bydła mlecznego Najważniejszym czynnikiem wpływającym na jakość i ilość jest żywienie. Prawidłowe żywienie polega na zastosowaniu takich pasz, które pozwolą na pełne wykorzystanie potencjału genetycznego
Bardziej szczegółowoRAPORT ŻYWIENIE KLUCZ DO EFEKTYWNEGO ZARZĄDZANIA STADEM PROMOCJA
RAPORT ŻYWIENIE KLUCZ DO EFEKTYWNEGO ZARZĄDZANIA STADEM PROMOCJA OD LISTOPADA 2016 DO STYCZNIA 2017 Raport ŻYWIENIE dla każdego hodowcy w ramach standardowej opłaty za ocenę Polska Federacja Hodowców Bydła
Bardziej szczegółowoDojenie krów: AfiMilk, AfiLab i wyspecjalizowany monitoring
https://www. Dojenie krów: AfiMilk, AfiLab i wyspecjalizowany monitoring Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 4 stycznia 2017 AfiMilk i AfiLab to urządzenia najnowszej generacji, dzięki którym możliwa
Bardziej szczegółowoCo powoduje brak apetytu u krowy mlecznej?
.pl https://www..pl Co powoduje brak apetytu u krowy mlecznej? Autor: dr hab. inż. Rafał Bodarski Data: 10 lutego 2017 Wysoko produkcyjne bydło mleczne potrzebuje pobrania dużej ilości pasz, nie można
Bardziej szczegółowoCzy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny?
.pl https://www..pl Czy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny? Autor: Elżbieta Sulima Data: 3 stycznia 2016 Ekologiczny chów bydła mięsnego korzystnie wpływa nie tylko na środowisko, ale też chroni
Bardziej szczegółowoENERGOCHŁONNOŚĆ W TECHNOLOGIACH USUWANIA I MAGAZYNOWANIA NAWOZÓW NATURALNYCH NA PRZYKŁADZIE 10 OBÓR WOLNOSTANOWISKOWYCH ŚCIÓŁKOWYCH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2007 Krzysztof Wiśniewski Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Grzegorz Fiedorowicz Instytut Budownictwa, Mechanizacji
Bardziej szczegółowoKONRAD RUDNIK Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Zakład Eksploatacji Budownictwa Wiejskiego Warszawa 2014
PODSTAWY PROJEKTOWANIA NOWOCZESNYCH BUDYNKÓW OBÓR ALTERNATYWNY SYSTEM UTRZYMANIA BYDŁA OBORA KOMPOSTOWA KONRAD RUDNIK Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Zakład Eksploatacji Budownictwa Wiejskiego Warszawa
Bardziej szczegółowoPoznaj ofertę De Heus dla bydła! Produkty dla cieląt, jałówek, krów mlecznych i bydła opasowego
Poznaj ofertę De Heus dla bydła! Produkty dla cieląt, jałówek, krów mlecznych i bydła opasowego PREPARATY MLEKOZASTĘPCZE Nazwa produktu ogólne (%) Tłuszcz surowy (%) Zastosowanie 1992 Kaliber Gold 25,6
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA SYSTEMÓW UTRZYMANIA BYDŁA W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2011 Stanisław Winnicki, J. Lech Jugowar Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Poznaniu STRUKTURA SYSTEMÓW UTRZYMANIA BYDŁA W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM
Bardziej szczegółowoCzy warto produkować?
Czy warto produkować? Andrzej Mirek Zbigniwe Pustuła Blattin Polska sp. z o.o. Nic więc dziwnego, że wielu hodowców zaczyna bardziej przyglądać się kosztom produkcji mleka. Bardzo często to przyglądanie
Bardziej szczegółowoObora uwięziowa może być nowoczesna
dr Aleksander Jędruś Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Obora uwięziowa może być nowoczesna Chów uwięziowy postrzegany jest często jako niekorzystny dla krów. Mimo związanych z nim ograniczeń warto jednak
Bardziej szczegółowoWóz paszowy nie tylko do przyrządzania pasz
https://www. Wóz paszowy nie tylko do przyrządzania pasz Autor: Łukasz Wasak Data: 12 maja 2017 Wóz paszowy to jedna z podstawowych maszyn w gospodarstwach ukierunkowanych na produkcję mleka. Jakość i
Bardziej szczegółowoSkutki nadmiernego stłoczenia krów mlecznych Marcin Gołębiewski. SGGW w Warszawie, Wydział Nauk o Zwierzętach, Zakład Hodowli Bydła
Skutki nadmiernego stłoczenia krów mlecznych Marcin Gołębiewski SGGW w Warszawie, Wydział Nauk o Zwierzętach, Zakład Hodowli Bydła Wstęp Poza czynnikami ściśle związanymi z żywieniem oraz właściwym zarządzaniem
Bardziej szczegółowoProblemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005
Problemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005 Jan Pawlak Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Katedra Elektrotechniki i Energetyki Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE DAWKI POKARMOWE
PRZYKŁADOWE DAWKI POKARMOWE Kraków 2005 Wszelkie prawa zastrzeżone Kopiowanie materiałów w całości lub części za zgodą DJ Group lub Educagri Editions www.djgroup.com.pl Układanie DAWEK w programie INRAtion-PrevAlim
Bardziej szczegółowoDobra jakość wychodzi na dobre!
Maty gumowe dla rolnictwa Dobra jakość wychodzi na dobre! Udany duet O firmie: - Ponad 25 letnie doświadczenie w branży gumowej - 700 pracowników - każdy to profesjonalista i fachowiec na swoim stanowisku
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA MLEKA W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH. Marcin Żekało, IERIGŻ-PIB, Warszawa 11.07.2014 r.
PRODUKCJA MLEKA W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH Marcin Żekało, IERIGŻ-PIB, Warszawa 11.07.2014 r. Plan prezentacji 1. Wprowadzenie. 2. Wybrane zagadnienia utrzymywania krów mlecznych w gospodarstwach ekologicznych.
Bardziej szczegółowoRumex. Rumex SC Oferta dla wymagających
Rumex Rumex SC Oferta dla wymagających Rumex SC Skład Olejki eteryczne Żywe kultury drożdży (Saccharomyces cerevisiae) Saponiny Rumex SC Olejki eteryczne stymulują sekrecję soków trawiennych i zwiększają
Bardziej szczegółowoTECHNICZNE UZBROJENIE PROCESU PRACY W RÓŻNYCH TYPACH GOSPODARSTW ROLNICZYCH
Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 TECHNICZNE UZBROJENIE PROCESU PRACY W RÓŻNYCH TYPACH GOSPODARSTW ROLNICZYCH Sławomir Kocira, Józef Sawa Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoHodowla opasu szansą dla mniejszych gospodarstw
.pl https://www..pl Hodowla opasu szansą dla mniejszych gospodarstw Autor: dr hab. inż. Rafał Bodarski Data: 19 listopada 2015 Produkcja wołowiny w Polsce według licznych opinii specjalistów kształtuje
Bardziej szczegółowoKrowa na dobrej trawie
https://www. Krowa na dobrej trawie Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 25 kwietnia 2018 Odpowiednie wykorzystanie potencjału użytków zielonych poprzez przeprowadzenie ich renowacji, pozwoli
Bardziej szczegółowoOmówienie audytu gospodarstw ocena potencjalnych możliwości poprawy wyników produkcyjnych w gospodarstwach objętych programem Zdrowa Krowa
Omówienie audytu gospodarstw ocena potencjalnych możliwości poprawy wyników produkcyjnych w gospodarstwach objętych programem Zdrowa Krowa Marcin Gołębiewski, Jan Slósarz SGGW w Warszawie; Wydział Nauk
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK Z. Szczegółowy opis przedsięwzięć i kalkulacja płatności dla Działania 6 Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej
ZAŁĄCZNIK Z. Szczegółowy opis przedsięwzięć i kalkulacja płatności dla Działania 6 Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej 1. Wyposażenie gospodarstwa w urządzenia do składowania
Bardziej szczegółowoPOGŁOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W 2011 R. 1
URZĄD STATYSTYCZNY W POZNANIU Opracowania sygnalne Data opracowania: październik 2011 Kontakt: e-mail: uspoz@stat.gov.pl tel.: 61 2798320; 61 2798325 http://www.stat.gov.pl/poznan POGŁOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH
Bardziej szczegółowoPOGŁOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W II POŁOWIE 2012 R. 1
URZĄD STATYSTYCZNY W POZNANIU ul. Jana H. Dąbrowskiego 79, 60-959 Poznań Opracowania sygnalne Data opracowania: luty 2013 Kontakt: e-mail: SekretariatUSPOZ@stat.gov.pl tel. 61 27 98 200, fax 61 27 98 100
Bardziej szczegółowoRozród bydła mięsnego: jaki system jest najlepszy?
https://www. Rozród bydła mięsnego: jaki system jest najlepszy? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 15 kwietnia 2017 W Polsce produkcja żywca wołowego prężnie się rozwija. Ceny utrzymują się na podobnym
Bardziej szczegółowoŻyto hybrydowe KWS LOCHOW w żywieniu krów mlecznych w szczycie laktacji
Żyto hybrydowe KWS LOCHOW w żywieniu krów mlecznych w szczycie laktacji Dotychczasowe opinie na temat żyta jako surowca paszowego 1. Wysoka zawartość alkilorezorcynoli 2. Wysoka zawartość i aktywność inhibitorów
Bardziej szczegółowoJakie jest zapotrzebowanie zwierząt na wodę?
.pl https://www..pl Jakie jest zapotrzebowanie zwierząt na wodę? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 27 lipca 2017 Woda pełni szereg ważnych funkcji w organizmie. Odpowiada za wysoką produkcję i zdrowie
Bardziej szczegółowo1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
1 UWAGI ANALITYCZNE 1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. w województwie łódzkim było 209,4 tys. gospodarstw
Bardziej szczegółowoBadania rachunkowości rolnej gospodarstw rolnych
Pomorskie gospodarstwa rolne w latach 2004-2012 na podstawie badań PL FADN Daniel Roszak Badania rachunkowości rolnej gospodarstw rolnych w ramach systemu PL FADN umożliwiają wgląd w sytuację produkcyjno-finansową
Bardziej szczegółowoArtur Łączyński Departament Rolnictwa GUS
Artur Łączyński Departament Rolnictwa GUS Plan wystąpienia Czynniki pływające na rolnictwo polskie od roku 2002 Gospodarstwa rolne Użytkowanie gruntów Powierzchnia zasiewów Zwierzęta gospodarskie Maszyny
Bardziej szczegółowoWyniki rekompensują trud
Znajdujące się w Kunicach (woj. dolnośląskie) gospodarstwo Agromadex Sp. z o.o. trudni się przede wszystkim produkcją zwierzęcą. Praca jest ciężka, wymagająca wszechstronnej wiedzy i doświadczenia. Na
Bardziej szczegółowoNie tylko podgarnia paszę ale również ją ODŚWIEŻA. DeLaval OptiDuo
Nie tylko podgarnia paszę ale również ją ODŚWIEŻA DeLaval OptiDuo NIE OGRANICZAJ SIĘ WYŁĄCZNIE DO PODGARNIANIA PASZY Regularne podgarnianie paszy na stale paszowym sprawia, że pasza będzie dla krów lepiej
Bardziej szczegółowoPOZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
InŜynieria Rolnicza 11/2006 Sławomir Kocira, Stanisław Parafiniuk Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Lublinie POZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA
Bardziej szczegółowoOCENA ENERGOCHŁONNOŚCI I FUNKCJONALNOŚCI OBÓR WOLNOSTANOWISKOWYCH NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH OBIEKTÓW
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2007 Wacław Romaniuk Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Akademia Rolnicza w Szczecinie, Instytut Inżynierii Rolniczej V. Chigarev
Bardziej szczegółowoPrezentacja z zajęć terenowych z przedmiotu Podstawy produkcji i oceny mleka. Gr 1, rok III Agata Stasiak Paulina Starzyńska
Prezentacja z zajęć terenowych z przedmiotu Podstawy produkcji i oceny mleka Gr 1, rok III Agata Stasiak Paulina Starzyńska W dniu 15.10.2013 r. w ramach zajęć z przedmiotu Podstawy produkcji i oceny mleka
Bardziej szczegółowo