OCENA STANU SANITARNO-HIGIENICZNEGO POWIATU BRZOZOWSKIEGO ZA 2015 ROKU.

Transkrypt

1 POWIATOWA STACJA SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA W BRZOZOWIE ul. Moniuszki 17, Brzozów Tel. / fax. (013) psse.brzozow@pis.gov.pl NIP: Regon: OCENA STANU SANITARNO-HIGIENICZNEGO POWIATU BRZOZOWSKIEGO ZA 2015 ROKU. Przedkładam Państwu ocenę stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu brzozowskiego za rok 2015 zgodnie z art.12 a ust. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1412). Misją państwowej inspekcji sanitarnej jest realizacja zadań z zakresu zdrowia publicznego w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Podejmowane działania służą zapewnieniu bezpieczeństwa sanitarnego na podległym terenie poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska. Szczególne działania o szerokim zakresie prowadzone są w kierunku szerzenia oświaty zdrowotnej. Niniejsze opracowanie stanowi kompendium wszystkich działań podjętych przez Państwową Inspekcję Sanitarną na terenie powiatu brzozowskiego w 2015r. na rzecz poprawy stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej w powiecie. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych zarówno Polsce jak i w powiecie należy uznać za ogólnie dobrą. Nie obserwowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych. Zakażenia jelitowe i zatrucia pokarmowe. W porównaniu z latami ubiegłymi podobny wzrost zachorowań wystąpił w latach przypadki, przypadków. Na przestrzeni lat analizowanych było 8, 7,9 11 przypadków. W trakcie dochodzeń epidemiologicznych stwierdzono, że źródłem zakażenia były między innymi jajka poddane nieprawidłowej obróbce termicznej ( jajka na parze, panierka z jajka, kogel-mogel czy masa do ciasta z jajek ubijanych na parze). Środowiska zostały objęte nadzorem epidemiologicznym ( badanie ozdrowieńców, osób z kontaktu). 1

2 Z innych zakażeń bakteryjnych zwracają uwagę zachorowania wywołane przez clostridium dificile, która występuje w wyniku dłuższego leczenia antybiotykami. Analizując zachorowania od 2010 tylko w 2013 i 2014 wystąpiły pojedyncze przypadki, a w 2015 było 14. Ryzyko wystąpienia zachorowań istnieje jako, że jesteśmy społeczeństwem starzejącym się i konieczność leczenia antybiotykami występuje częściej niż w innych grupach wiekowych. W przypadku wirusowych zakażeń jelitowych na czoło wysuwają się zachorowania wywołane przez rotawirusy. Analizując okres od 2010r do 2015 wyraźnie widać tendencję wzrostową zachorowań od 49 przypadków do 135.Zachorowania dotyczą dzieci i dorosłych. Żółtaczka zakaźna W zachorowaniach na żółtaczkę zakaźną w ogóle nie rejestrujemy zachorowań na żółtaczkę pokarmową czyli WZW typ A. Zachorowania na tzw. żółtaczkę wszczepienną czyli WZW typ B i C rejestrujemy jako pojedyncze przypadki. Zachorowania w 80% przypadków przebiegają w sposób przewlekły i zwykle w pierwszym okresie, który może trwać nawet kilkadziesiąt lat, zakażenie może przebiegać bezobjawowo. Zakażenia są rozpoznawane niemal wyłącznie u osób chorujących objawowo na WZW typ C lub w trakcie przesiewowych badań laboratoryjnych z innych powodów np. krwiodawcy, kobiety ciężarne. Z danych wynika, że tylko co 10 osoba zakażona wirusem HCV ( typ C) wie o swojej chorobie. Z uwagi na skryty charakter choroby, aż 95 % Polaków nie jest świadomych zakażenia i następstw tego zakażenia ( marskość wątroby lub rak wątrobowokomórkowy, w związku z tym może nieświadomie zakażać inne osoby. Środowiska domowe są objęte nadzorem epidemiologicznym. Bolerioza W ostatnich latach obserwuje się wyraźny wzrost częstości występowania chorób przenoszonych przez kleszcze przede wszystkim boreliozy. Ze względu na specyficzne i rozciągnięte w czasie objawy, wiele przypadków może być zgłoszonych ze znacznym opóźnieniem. Przeciwko boreliozie nie ma szczepionki. Dlatego warto jest w dbałości o swoje zdrowie poszukiwać informacji o możliwych sposobach uniknięcia zakażenia (właściwy strój podczas spacerów po lesie, łąkach ). W analizowanym okresie rejestrowano odpowiednio 50, 41,27,65,81,49 przypadków zachorowań na boreliozę. Zakażenia wywołane przez hantawirusy Rezerwuarem drobnoustrojów są dziko żyjące gryzonie. Do zakażenia człowieka dochodzi w drodze inhalacji powietrza skażonego drobinami kurzu zawierającego wirusy pochodzące z wydzielin i wydalin gryzoni. Za główne czynniki narażenia na zakażenie hantawirusami uważa się: pracę w ogrodzie, polu, lesie, w obejściu domu, który jest usytuowany do 100 m od pola, czy lasu; sprzątanie piwnic, strychów, pomieszczeń gospodarczych, remonty drewnianych domów. Na przestrzeni omawianego okresu rejestrowano w , , przypadki. Sprawdzoną diagnostyką w kierunku powyższych zakażeń wykonuje akredytowane Laboratorium WSSE w Rzeszowie dla całej Polski. Gruźlica. W 2013 roku zarejestrowano 19przypadków zachorowań na gruźlicę, , natomiast w przypadków. Środowiska domowe osób chorych są objęte nadzorem epidemiologicznym. Utrzymują się różnice w zapadalności na gruźlicę między województwami. W 2014 roku najwyższą zapadalność na gruźlicę zarejestrowano w województwach: lubelskim śląskim i świętokrzyskim, najniższą w województwach: wielkopolskim, podlaskim i warmińsko-mazurskim. Wzrost zapadalności w porównaniu z rokiem poprzednim zarejestrowano w województwach: podkarpackim wzrost o 6,8% i śląskim wzrost o 2,6%. 2

3 Swoistą metodą zapobiegania gruźlicy są stosowane od 1980r szczepienia obowiązkowe BCG wykonywane u noworodków najpóźniej w ciągu 24h od urodzenia. STAN SANITARNY PODMIOTÓW WYKONUJACYCH DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZĄ Na terenie powiatu brzozowskiego Organy Państwowej Inspekcji prowadzą nadzór nad 144 podmiotami wykonującymi działalność leczniczą. W 2015 r. poddano kontroli 127 obiektów. Oceniając stan sanitarny w/w obiektów szczególną uwagę zwracano na: 1.Zaopatrzenie w bieżącą zimną i ciepłą wodę. 2.Odprowadzanie ścieków. 3.Warunki sanitarno-techniczne pomieszczeń i ich funkcjonalność. 4. Zaopatrzenie w środki dezynfekcyjne, ich stosowanie oraz opracowanie i wdrożenie obowiązujących procedur. 5. Sterylizację narzędzi, sprzętu i materiałów medycznych. 6. Utrzymanie bieżącej czystości i porządku w obiekcie i terenu wokół niego. 7. Postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi. 8. Postępowanie z bielizną czystą i brudną. 9. Dokumentację przeglądów instalacji wentylacji i klimatyzacji. 10.Dokumentację w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. 1. Zaopatrzenie w bieżącą zimną i ciepłą wodę. W grupie podmiotów leczniczych 33 obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych, w pozostałych przypadkach z własnych indywidualnych ujęć podziemnych. Podmioty prowadzące działalność leczniczą w ramach praktyki zawodowej w 15 przypadkach zaopatrywane są z własnych studni, w pozostałych przypadkach to wodociąg sieciowy. Podczas przeprowadzanych kontroli sanitarnych zwracano uwagę na stałe utrzymywanie temperatury wody powyżej 55ºC, by zapobiec możliwości zasiedlenia wewnętrznej sieci wodociągowej bakteriami z rodzaju Legionella. 2. Odprowadzanie ścieków. W obiektach nie stwierdzono zaniedbań w zakresie gospodarki ściekowej. W grupie podmiotów leczniczych - 59 odprowadza ścieki do kanalizacji sanitarnej, 12 do osadników bezodpływowych i 3 posiada własną oczyszczalnię. W grupie obiektów prowadzących działalność leczniczą w ramach praktyki zawodowej - 48 odprowadza nieczystości do kanalizacji sanitarnej, 3 do osadników bezodpływowych i 2 do własnych oczyszczalni. 3. Warunki sanitarno-techniczne pomieszczeń i ich funkcjonalność. W stanie prawnym obowiązującym w 2015 r przy sprawowaniu nadzoru nad stanem sanitarno technicznym podmiotów leczniczych Państwowa Inspekcja Sanitarna uwzględniała wymagania ujęte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 22 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Podmioty wykonujące działalność leczniczą udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych zlokalizowane są w samodzielnych budynkach lub zespołach budynków, w całkowitej izolacji podmiotu wykonującego działalność leczniczą od innych użytkowników w budynkach użyteczności publicznej, z wyłączeniem węzłów komunikacyjnych nie będących komunikacją wewnętrzną. Właścicielami lokali przeznaczonych na podmioty wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne są zazwyczaj wspomniane podmioty wykonujące działalność leczniczą ambulatoryjną. W 2-ch przypadkach stwierdzono zły stan techniczno-sanitarny pomieszczeń (NZOZ Grabownica Starzeńska Ośrodek Zdrowia w Jasionowie oraz NZOZ w Krzemiennej 3

4 z siedzibą w Dydni Poradnia POZ Punkt Lekarski 86). W wyniku prowadzenia postępowania administracyjnego usunięto nieprawidłowości. 4. Zaopatrzenie w środki dezynfekcyjne, ich stosowanie oraz opracowanie i wdrożenie obowiązujących procedur. W podmiotach wykonujących działalność leczniczą zwracano szczególną uwagę na asortyment posiadanych środków myjąco - dezynfekcyjnych do mycia i dezynfekcji narzędzi oraz sprzętu medycznego, pod względem spektrum ich działania oraz bezpieczeństwa, stwierdzono wystarczającą ilość środków sprzętu medycznego, narzędzi, pomieszczeń oraz wystarczającą ilość indywidualnych środków ochrony osobistej. Nadzorowane podmioty lecznicze pracują w oparciu o procedury dotyczące sporządzania, stosowania i właściwości doboru preparatów dezynfekcyjnych. Zarówno dobór i stężenie roztworów środków dezynfekcyjnych jak i czas dezynfekcji prowadzone zgodnie z zaleceniami ich producentów. Sprzątanie i dezynfekcja pomieszczeń podmiotów odbywa się przez zatrudniony personel po zakończonych przyjęciach pacjentów oraz wg potrzeb. W 9 obiektach sprząta firma. Mycie i dezynfekcja sprzętu wyposażeniowego prowadzone wg odrębnych procedur. 5. Sterylizacja narzędzi, sprzętu i materiałów medycznych. Na terenie powiatu 3 podmioty lecznicze (przychodnie, poradnie, ośrodki) korzystają z usług Centralnej Sterylizatorni Szpitala Specjalistycznego w Brzozowie (dotyczy głównie szpatułek) w pozostałych podmiotach prowadzona jest sterylizacja gabinetowa z zachowaniem właściwego ciągu technologicznego sterylizatorni. Pozostałe podmioty lecznicze stosują wyłącznie sprzęt jednorazowego użytku. Sprawując nadzór sanitarny dotyczący sterylizacji narządzi, sprzętu i materiałów medycznych Inspekcja Sanitarna zwracała szczególną uwagę na pomieszczenia i urządzenia sterylizatorni, uwzględniając wymagania ujęte w załączniku Nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 22 czerwca 2012 r w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Wyżej wymienione rozporządzenie MZ określa szczegółowe wymagania dotyczące urządzenia sterylizatorni w podmiotach leczniczych prowadzących sterylizację. Ponadto nadzór obejmował także urządzenia sterylizujące, metody sterylizacji, dekontaminację narzędzi przed poddaniem ich sterylizacji, pakietowanie narzędzi, oraz dokumentację procesów sterylizacji oraz archiwizację wyników sterylizacji. Skontrolowane podmioty prowadzące sterylizację we własnym zakresie stosują się do wymogów w ww. rozporządzenia oraz wytycznych dotyczących sterylizacji. Nadzorowane placówki prowadzą systematyczną kontrolę wewnętrzną procesów sterylizacji wskaźnikami biologicznymi (Sporal A, 3M Atestt) i wskaźnikami chemicznymi zintegrowanymi (SPS Steam Indicator Strip,). Archiwizacja wyników oraz dokumentowanie procesów dekontaminacji prowadzona prawidłowo we wszystkich podmiotach. 6. Utrzymanie bieżącej czystości i porządku w obiekcie i terenu wokół niego. Utrzymanie czystości i porządku w podmiotach działalności leczniczej z rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne jest prowadzone przez personel medyczny lub pracowników firmy usługowo- sprzątającej. W większości placówek do mycia i sprzątania wykorzystywane są wózki z wyposażeniem, mopy płaskie, nakładki na mopy, ściereczki oznakowane i wydzielone do poszczególnych pomieszczeń. 7. Postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2015 r. sprawowały nadzór sanitarny nad postępowaniem z odpadami medycznymi w ramach realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w tym kontroli warunków higieniczno-sanitarnych, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości 4

5 i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. W stanie prawnym obowiązującym przy sprawowaniu nadzoru sanitarnego nad gospodarką odpadami medycznymi sprawdzeniu podlegało spełnienie warunków określonych w zakresie postępowania z odpadami medycznymi w: ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z pź. zm.), rozporządzeniu z dnia 30 lipca 2010 r. Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi(dz. U. Nr 139, poz. 940), ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013 r., poz. 947,z póź. zm.). Wyżej wymienione rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi określa szczegółowy sposób postępowania z odpadami medycznymi, w tym 1. postępowanie z odpadami medycznymi powstałymi w wyniku udzielania świadczeń zdrowotnych w miejscu wezwania; 2. zasady zbierania i czasowego magazynowania odpadów medycznych przed poddaniem odpadu procesowi unieszkodliwiania, a w przypadku braku takich możliwości przed ich przetransportowaniem do miejsca unieszkodliwiania; 3. warunki transportu wewnętrznego odpadów medycznych w obiektach, w których udziela się świadczeń zdrowotnych lub prowadzi badania i doświadczenia naukowe w zakresie medycyny, zwanego dalej transportem wewnętrznym odpadów medycznych. Kontrole objęły 96 obiektów, które wytwarzają odpady medyczne. W jednym przypadku NZOZ w Krzemiennej z siedziba w Dydni Poradnia POZ Punkt Lekarski Krzemienna 86, stwierdzono zaniżony stan sanitarny przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, a w tym brak procedury postępowania z odpadami medycznymi oraz pojemników na odpady medyczne. W wyniku wszczęcia postępowania administracyjnego nieprawidłowości zostały usunięte, co potwierdziła kontrola sprawdzająca. Prowadząc gospodarkę odpadami medycznymi w pozostałych skontrolowanych obiektach zastosowano się do wymogów określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. 8. Postępowanie z bielizną czystą i brudną. Placówki posiadają wydzielone, oznakowane pojemniki do przetrzymywania bielizny brudnej wyłożone wsadami z worków 1 x użytku i usytuowane w pomieszczeniach porządkowych. Czysta bielizna przetrzymywana w wydzielonych szafkach. W większości stosowana jest bielizna jednorazowego użytku typu: prześcieradła, podkłady, serwety, parawany oraz fartuchy. Bielizna zwłaszcza odzież ochronna prana jest w pralni szpitalnej, bądź pralni P.H.U. ARDAN Artur Lisowski Brzozów, ul. Bohaterów II Wojny Światowej. Natomiast fartuchy z części gabinetów indywidualnych praktyk lekarskich prane są we własnym zakresie, w wydzielonych pralkach, znajdujących się w pomieszczeniach placówki. 9. Dokumentacja przeglądów instalacji wentylacji i klimatyzacji. Pomieszczenia podmiotów leczniczych posiadają wentylację grawitacyjną. Część obiektów zwłaszcza w pomieszczeniach WC posiada zainstalowane wentylatory mechaniczne połączone z wyłącznikiem światła. Procedury mycia i sprzątania pomieszczeń zawierają zapisy dotyczące kratek wentylacyjnych. Podczas kontroli przedkładane są do wglądu protokoły z przeprowadzanego przeglądu kominiarskiego. 10. Dokumentacja w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Wszystkie skontrolowane podmioty lecznicze prowadzą kontrole wewnętrzne oraz dokumentację w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób 5

6 zakaźnych. W nadzorowanych obiektach w toku kontroli oceniono zakres, sposób i częstotliwość prowadzenia kontroli wewnętrznej, w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. W wyniku dokonanej analizy protokołów i raportów z kontroli wewnętrznej nie stwierdzono nieprawidłowości. Ponadto wydano ogółem 9 opinii sanitarnych, 11 decyzji do organów rejestrujących. Przeprowadzono: 59 kontroli w zakresie nadzoru nad realizacją Programu Szczepień Ochronnych, 132 kontrole stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i 2 kontrole sprawdzające wykonanie obowiązków nałożonych decyzjami. Inspekcja Sanitarna prowadzi nadzór sanitarny Szpitala Specjalistycznego Podkarpackiego Ośrodka Onkologicznego zakresie działalności przeciwepidemicznej w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa sanitarnego tj. w przypadku wystąpienia choroby zakaźnej czy zakażenia, wystąpienia zbiorowych zatruć/zakażeń pokarmowych, wystąpienia ognisk epidemicznych oraz w zakresie nadzoru nad realizacją szczepień ochronnych. SZCZEPIENIA OCHRONNE JAKO ELEMENT ZWALCZANIA CHORÓB ZAKAŹNYCH. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny monitoruje wykonawstwo szczepień ochronnych poprzez kontrolę świadczeniodawców wykonujących w ramach podstawowej opieki zdrowotnej usługi profilaktyczne, w tym szczepienia ochronne oraz prawidłową gospodarkę preparatami szczepionkowymi z zachowaniem łańcucha chłodniczego. Obowiązkowe szczepienia ochronne są skuteczną i generalnie powszechnie społecznie akceptowaną metodą zapobiegania zachorowaniom na choroby zakaźne, zarówno w wymiarze zapobiegania zachorowaniom u osoby poddanej szczepieniom ochronnym (prewencji indywidualnej), jak również kształtowania odporności całej populacji na zachorowania (prewencji zbiorowej). Warunkiem osiągnięcia odporności w skali populacji jest bowiem wysoki odsetek zaszczepionych osób (zwykle odporność populacyjną osiąga się przy zaszczepieniu wysokiego odsetka populacji tj. co najmniej ok. 95%), co skutecznie zapobiega szerzeniu się zachorowań na choroby zakaźne nie tylko na osoby uodpornione w drodze szczepienia, ale również na osoby, które ze względu na przeciwwskazania zdrowotne nie mogą być przeciw nim szczepione lub osoby, które pomimo prawidłowo przeprowadzonego szczepienia nie wykształciły odporności immunologicznej. Sposób regulacji obowiązkowych szczepień ochronnych w polskim prawie wynika zarówno z uczestnictwa Polski w koordynowanych przez WHO międzynarodowych programach całkowitego wykorzenienia (eradykacji) takich chorób zakaźnych jak polio, odra i różyczka, jak również z krajowych programów zwalczania chorób zakaźnych, a także konieczności zapewnienia ochrony indywidualnej dzieciom przed chorobami zakaźnymi o szczególnie ciężkim przebiegu i wysokiej śmiertelności. Obowiązkiem szczepień ochronnych objętych jest 13 chorób zakaźnych, są to: błonica, gruźlica, inwazyjne zakażenie Haemophilus influenzaetypu b, Streptococus pneumoniae, krztusiec, nagminne zakażenie przyusznic (świnka), odra, ospa wietrzna, ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis), różyczka, tężec, wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz wścieklizna. W odniesieniu do każdej z tych chorób określono osoby lub grupy osób obowiązane do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym oraz wiek i inne okoliczności stanowiące przesłankę do nałożenia obowiązku szczepień ochronnych na te osoby. Uzupełnieniem ww. regulacji prawnych jest ogłaszany corocznie przez Głównego Inspektora Sanitarnego w drodze komunikatu Program Szczepień Ochronnych przeznaczony dla lekarzy i pielęgniarek będących realizatorami obowiązkowych szczepień ochronnych. 6

7 STAN SANITARNY ZAKŁADÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I MATERIAŁÓW DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ 1. Zakres nadzoru sanitarnego Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych. Zgodnie z obowiązującym prawem żywnościowym, obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności spoczywa na przedsiębiorcach branży spożywczej. W 2015r. skontrolowano 352 obiekty żywieniowo żywnościowe, w których przeprowadzono ogółem 430 kontroli. Nadzorem sanitarnym objęto 30 obiektów produkcji żywności, 270 obiektów obrotu żywnością( w tym 44 obiekty żywienia zbiorowego otwartego restauracje i zakłady małej gastronomii), 46 obiektów żywienia zbiorowego zamkniętego ( m. in. stołówki szkolne i przedszkolne), 2 zakłady produkcji materiałów do kontaktu z żywnością i 2 obiekty obrotu materiałami do kontaktu z żywnością. 2.Ogólna ocena obiektów żywności i żywienia Stan sanitarny i techniczny obiektów żywności i żywienia poprawia się m.in. dzięki systematycznym i konsekwentnym kontrolom. Wydano ogółem 111 decyzji merytorycznych( w tym 8 decyzji nakazowych dotyczących poprawy stanu techniczno- sanitarnego obiektów i 1 decyzję nakazowa dotyczącą wycofania z obrotu środka spożywczego niewłaściwej jakości - zgłoszonego w ramach RASFF ) oraz 26 decyzji opłatowych. Za uchybienia w zakresie stanu sanitarnego nałożono 5 mandatów na kwotę 600 zł. W wielu zakładach stan sanitarny ulega systematycznej poprawie, dzięki coraz większej świadomości przedsiębiorców w zakresie obowiązujących wymagań oraz wdrażaniu i stosowaniu zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), a także wprowadzaniu systemu HACCP. Zasady GHP/GMP wdrożyły wszystkie zakłady, system HACCP w kilku zakładach jest w trakcie wdrażania dotyczy to zakładów, które rozpoczynają swoją działalność. Korzystając z ułatwień przewidzianych przez Komisję Europejską we wdrażaniu procedur HACCP w małych przedsiębiorstwach, w części zakładów spożywczych przestrzeganie zasad GHP i GMP uznano za wystarczające dla kontroli najważniejszych zagrożeń bezpieczeństwa żywności, co dotyczy zwłaszcza punktów małej gastronomii, bazujących na półproduktach i produktach gotowych. 3.Stan sanitarny środków transportu żywności i ruchomych punktów sprzedaży Podczas kontroli środków transportu żywności i ruchomych punktów sprzedaży żywności nie stwierdzono niezgodnych z wymaganiami higieniczno-sanitarnymi. Zakłady produkujące żywność posiadają na ogół własne środki transportu. Niektóre zakłady korzystają z usług firm transportowych. 4. Jakość zdrowotna środków spożywczych W ramach urzędowej kontroli i monitoringu w celu przeprowadzenia badań / metali, zanieczyszczeń mikrobiologicznych, substancji dodatkowych, skażeń promieniotwórczych, ocen organoleptycznych oraz znakowania, pobrano do badań 203 próbki żywności/ mięsa i przetworów mięsnych, mleka i przetworów mlecznych, wyrobów cukierniczych, owoców, warzyw i ich przetworów, ziół, przypraw, grzybów /. Produkty te nie były kwestionowane Znakowanie środków spożywczych Próbki pobierane do badań laboratoryjnych oceniane są m.in. w kierunku zgodności znakowania z obowiązującymi przepisami. 7

8 W 2015r. pobrane próbki nie były w tym zakresie zakwestionowane. Przeprowadzone kontrole w 2015r. wykazały nieprawidłowości w zakresie znakowania w 2 przypadkach, w związku z tym podjęto stosowne działania oraz przesłano wnioski o ukaranie odpowiedzialnych za powyższy stan osób, do Podkarpackiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego Badanie żywności w kierunku obecności organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO) W 2015r. nie pobierano próbek żywności w kierunku obecności organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Zagadnienie to ujęte zostało w ramach nadzoru nad zakładami produkcyjnymi. Nie stwierdzono nieprawidłowości. 4.3 System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF RASFF jest systemem służącym do wymiany informacji, pomiędzy organami urzędowej kontroli, o żywności, paszy i materiałach do kontaktu z żywnością, potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia ludzi, zwierząt lub środowiska i działaniach następczych prowadzonych w wyniku zidentyfikowania takich produktów. System działa na podstawie przepisów prawa. Na ternie powiatu brzozowskiego w systemie RASFF wycofano z obrotu handlowego środek spożywczy : napój alkoholowy Jack Daniels & Ginger oznaczony datą minimalnej trwałości r. Producent : wyprodukowano w Unii Europejskiej dla Brown Forman Polska sp. z o.o. ul. Postępu 21 D, Warszawa Z powiadomienia informacyjnego władz belgijskich oraz uzupełniającego władz holenderskich w dodatku do żywności cytrynian trisodowy E 331 pochodzącym z Chin wykryto arsen na poziomie 5,5 mg/kg norma 1mg/kg. Wymieniony dodatek do żywności został wykorzystany do produkcji w/w napojów alkoholowych. 5. Jakość zdrowotna materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków. Nadzór sanitarny nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz kosmetykami obejmuje zarówno sanitarno-higieniczne warunki produkcji, jak i bezpieczeństwo zdrowotne tych produktów. W 2015r. nie pobierano do badań laboratoryjnych próbek materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością i kosmetyków. 6. Ocena sposobu żywienia Warunki produkcji i obrotu żywnością regulują obowiązujące przepisy prawa żywnościowego. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nadzorują warunki higienicznosanitarne w obiektach produkcji i obrotu żywnością, w tym m.in. w zakładach żywienia zbiorowego. Zasady racjonalnego żywienia oraz zalecane racje pokarmowe dla różnych grup ludności opracowują (zgodnie z kompetencjami i aktualnym stanem wiedzy) oraz publikują jednostki badawczo-rozwojowe podległe i nadzorowane przez Ministra Zdrowia, w tym głównie Instytut Żywności i Żywienia. Przy planowaniu i realizacji żywienia zbiorowego, korzystne jest posługiwanie się modelowymi racjami pokarmowymi, w których podane są ilości poszczególnych grup produktów spożywczych. 7. Jakość zdrowotna suplementów diety Pobrane do badania w celu dokonania analiz laboratoryjnych i oceny znakowania suplementy diety nie były kwestionowane. 8. Nadzór nad produkcją pierwotną Prowadzenie działalność w zakresie produkcji pierwotnej (uprawa i sprzedaż do zakładów spożywczych produktów pochodzenia roślinnego ) wymaga wpisu do rejestru zakładów 8

9 podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadzonego przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. 9. Podsumowanie Stan sanitarny zakładów żywności i żywienia ulega poprawie. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny szczególnie w zakresie: - zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego produktu wydawanego konsumentom, co ma szczególne znaczenie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, - zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, - identyfikowalności surowców i produktów, - stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, - wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach żywności i żywienia zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP (wraz z niezbędną dokumentacją), - stosowania substancji dodatkowych.. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Państwowa Inspekcja Sanitarna w ramach sprawowania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dokonywała analizy projektowanych działań planistycznych, inwestycyjnych i systemowo-organizacyjnych odnoszących się do obszarów gmin, powiatów, rozwiązań techniczno-budowlanych obiektów i infrastruktury oraz technologicznych różnych procesów, pod kątem wpływu ww. przedsięwzięć na zdrowie i życie ludzi. Sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego miało na celu zapewnienie, na etapie planowania zagospodarowania przestrzennego oraz projektowania i realizacji inwestycji, właściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w obiektach, w taki sposób, aby w trakcie eksploatacji obiektów nie powstawały zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, powodowane przyjętymi w tym zakresie rozwiązaniami. Kontrola projektowanych rozwiązań w szczególności przeprowadzana była w aspekcie oceny ryzyka narażenia ludności na czynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne, uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia człowieka, w miejscu przebywania ludzi. W sferze zainteresowania Państwowej Inspekcji Sanitarnej były miejsca przebywania i zamieszkania ludzi, a także miejsca pracy, nauki, wychowania, sportu, rekreacji, wypoczynku, świadczenia usług dla ludności, działalności leczniczej. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, działając w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dokonywały uzgodnień dotyczących zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko projektów dokumentów strategicznych, tj. projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. oceny ww. projektów dokumentów wraz z prognozami oddziaływania na środowisko. Wydano 2 opinie dotyczące projektów dokumentów wraz z prognozą oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Zaopiniowano 2 Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego. Przedmiotem planu był obszar położony w miejscowości Wołódź, wzdłuż rzeki San, na zachód od drogi powiatowej. Obecnie w obrębie terenów objętych projektem Planu znajdują się stawy, które powstały w ramach prac rekultywacyjnych terenów po eksploatacji kruszywa. W/w teren przeznaczony będzie pod: zabudowę mieszkaniową rekreacji indywidualnej, zabudowę usługową usługi gastronomii i handlu, zabudowę usługową usługi sportu i rekreacji, drogi dojazdowe, 9

10 drogi wewnętrzne, parkingi, ciągi pieszo-rowerowe, infrastrukturę techniczną ujęcie wody, infrastrukturę techniczną oczyszczalnia ścieków, lasy, zieleń i usługi turystyki, zieleń rekreacyjną, zieleń izolacyjną, zieleń plażową, wody powierzchniowe, wody powierzchniowe basenów otwartych. W projekcie Planu określono przeznaczenie i warunki zagospodarowania poszczególnych terenów oraz określono zasady zagospodarowania wynikające z potrzeby ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, dziedzictwa kulturowego, zabytków i dóbr kultury współczesnej. W postępowaniu dotyczącym oceny oddziaływania przedsięwzięć kwalifikowanych do mogących znacząco oddziaływać na środowisko, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej uczestniczyły wydając opinie: w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, w sprawie zakresu raportu o oddziaływaniu na środowisko, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W 2015 roku wydano ogółem 11 opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. W dwóch przypadkach stwierdzono potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz określono zakres raportu. Przedsięwzięcia, dla których zobowiązano inwestora do sporządzenia raportu, to Budowa Stacji Paliw oraz Punktu zbierania odpadów metalowych. Z uwagi na charakter prowadzonych usług oraz bliskie sąsiedztwo zabudowy zagrodowej, powyższe inwestycje mogłyby stwarzać uciążliwości dla środowiska a tym samym powodować zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. Wymagania, które należało uwzględniać w raportach w przypadkach, gdy orzekano o potrzebie ich sporządzenia, to punkty zawarte w art ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (j.t. Dz.U z póz.zm.). Brak potrzeby sporządzenia raportu orzeczono m. innymi dla inwestycji związanych z przebudową istniejących dróg, budowy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Składane wnioski w sprawie potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko analizowano pod kątem wpływu realizacji inwestycji na stan środowiska, a tym samym warunki zdrowotne życia ludzi. realizacji inwestycji na stan środowiska, a tym samym warunki zdrowotne życia ludzi. Wydano 2 opinie dotyczące warunków realizacji przedsięwzięcia. Uzgodniono jeden projekt decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego ( rozbudowa cmentarza parafialnego). W procesie inwestycyjnym, na etapie projektowania obiektów budowlanych, w tym uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej uzgadniały dokumentację projektową inwestycji. W omawianym okresie zaopiniowano 4 dokumentacje projektowe. Wszystkie przedłożone projekty zaopiniowano pozytywnie. Do większej inwestycji zaopiniowanej w roku 2015 zaliczyć można dokumentację projektową dotyczącą budowy sieci wodociągowej, budowy budynku użyteczności publicznej w zakresie usług medycznych- gabinetów lekarskich, gabinetu rehabilitacji i oraz rozbudowy Cmentarza Parafialnego z infrastrukturą towarzyszącą w miejscowości,dla którego wcześniej, na wniosek Wójta Gminy, uzgodniono projekt decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Dokonując uzgodnień dokumentacji projektowej zwracano uwagę na poprawność pod względem warunków higieniczno sanitarnych proponowanych rozwiązań projektowych. W roku 2015 uczestniczono w dopuszczeniu do użytkowania 25 obiektów budowlanych w trybie art. 56 Prawo Budowlane. Jednymi z większych obiektów przekazanych do użytkowania w roku 2015 były: 10

11 Wschodnia obwodnica miasta Brzozowa w ciągu drogi wojewódzkiej nr 886 Domaradz Brzozów Sanok, Jezuickie Centrum Kultury, Dialogu i Historii w Starej Wsi Etap I Przebudowa i rozbudowa istniejącego budynku Przedszkola wraz ze zmianą sposobu użytkowania na cele turystyki pielgrzymkowej-zespół Gastronomiczno Informacyjno - Handlowy na działce położonej w Starej Wsi, Budynek handlowo-parkingowy przy Placu Grunwaldzkim w Brzozowie, Rozbudowa, przebudowa ( modernizacja ) oczyszczalni ścieków w miejscowości Haczów, Przebudowa budynku stacji uzdatniania wody wraz z infrastrukturą towarzyszącą w miejscowości Huta Poręby. Zakład rozbioru dziczyzny w Brzozowie. Sprzeciwu nie wnoszono. Przeprowadzono 63 oględziny obiektów. Oględziny związane były z ich dopuszczeniem do użytkowania, oględziny obiektów służby zdrowia przed wydaniem opinii sanitarnych, decyzji zatwierdzających obiekty żywieniowe, oględziny nowych zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i odnowy biologicznej i innych. Ogółem oględziny obiektów dotyczyły między innymi : obiektów żywieniowych - 13 zakładów fryzjerskich, kosmetycznych - 23 i odnowy biologicznej, obiektów służby zdrowia - 9 obiektów szkolnych( świetlica, przedszkole)- - 2 inne - pozostałe W czasie oględzin dokonywano szczegółowego przeglądu obiektu i otoczenia oraz dokumentacji związanej z przedmiotowym obiektem zgodnie z obowiązującą procedurą kontrolną. Z reguły obiekty wykonane były według projektów zaopiniowanych pod względem spełnienia wymagań sanitarno-higienicznych przez rzeczoznawców lub przez PPIS. Brak projektów dotyczył jedynie małych obiektów takich jak małe zakłady fryzjerskie jedno lub dwustanowiskowe. Na wniosek stron, wydano 12 wstępnych opinii dotyczących pomieszczeń zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i gastronomicznych i innych. Wydano 4 opinie dla pomieszczeń apteki w Domaradzu, Starej Wsi, Jasienicy Rosielnej i Brzozowie oraz 2 opinie dla punktów aptecznych w Golcowej i Jabłonicy Polskiej. Wydano również opinię dla Świetlicy Środowiskowej w Humniskach. Podkreślić należy, że standard wykończenia obiektów jest coraz wyższy z uwagi na stosowane nowe technologie i nowe materiały wykończeniowe. W roku 2015 przeprowadzono 5 kontroli obiektów w trakcie budowy. Kontrole przeprowadzono na wniosek inwestora. Podsumowanie. Zapobiegawczy nadzór sanitarny sprawowany przez Państwową Inspekcję Sanitarną stanowi realizację ustawowych obowiązków i zadań w zakresie ochrony zdrowia publicznego. Stanowiska Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego zajmowane były wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub w związku z wystąpieniami organów prowadzących postępowanie główne i dotyczyły planowanych inwestycji lub zagospodarowania terenu. Ocena projektowanych rozwiązań skupiała się w szczególności na ocenie ryzyka narażenia ludności na czynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne, uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia człowieka w miejscu jego zamieszkania i przebywania. 11

12 W omawianym okresie 2015r. ogólna liczba stanowisk zajętych w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego przez Państwową Inspekcję Sanitarną wynosiła 130 i była o 4 większa od liczby stanowisk zajętych w 2014r. Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego jest ściśle związana z liczbą przedsięwzięć planowanych do realizacji w powiecie. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W 2015 r. przeprowadzono 208 kontroli stanu sanitarno-technicznego w obiektach użyteczności publicznej. Kontrolą objęto: 1. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej i inne zakłady, w których są świadczone więcej niż jedna z usług. Wymagania dla zakładów fryzjerskich regulują między innymi przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013 poz. 947, z późn. zm.). Jedną z ważniejszych regulacji jest art. 16 ww. ustawy, który nakłada na osoby podejmujące czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, obowiązek wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi. Obowiązkiem pracodawców i pracowników zakładów fryzjerskich, kosmetycznych jest utrzymywanie pomieszczeń i ich wyposażenia w nienagannym stanie sanitarnoporządkowym, właściwego postępowania z odzieżą wierzchnią zarówno personelu jak i klientów, stosowania odzieży ochronnej, odpowiedniego postępowania z bielizną czystą i brudną, stosowania narzędzi i urządzeń sprawnych technicznie, czystych i dezynfekowanych oraz sterylizowanych w przypadku narzędzi powodujących naruszenie ciągłości tkanek. W okresie sprawozdawczym prowadzono postępowanie administracyjne w 5 obiektach. W jednym przypadku nałożono mandat karny. Nieprawidłowości dotyczyły: stosowania brudnych narzędzi i sprzętu fryzjerskiego oraz złego stanu sanitarnego pomieszczeń usługowych. W pozostałych przypadkach uchybienia dotyczyły stanu technicznego pomieszczeń, urządzeń lub wyposażenia. Kontrole sprawdzające wykazały wykonanie zaleceń bądź obowiązków nałożonych decyzją. Wydano 4 opinie sanitarne dotyczące procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi stosowanych w zakładach kosmetycznych, w których prowadzone są czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich. 2. Hotele i inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie W obiektach tych przeprowadzono 17 kontroli sanitarnych, które obejmowały m. in. : zaopatrzenie w bieżącą wodę ciepłą i zimną, gospodarkę ściekową i gospodarkę odpadami, postępowanie z czystą i brudną bielizną, zaopatrzenie w środki czystości i dezynfekcyjne, funkcjonowanie instalacji wentylacyjnej i klimatyzacji, dokumentację zdrowotną pracowników, stan sanitarno-higieniczny wokół budynków. Wydano 3 opinie sanitarne dla hoteli skategoryzowanych. W roku sprawozdawczym działalność zawiesił Ośrodek Wypoczynku Świątecznego w Nozdrzcu na wniosek właściciela obiektu, którym jest PKS Rzeszów. 3. Ustępy publiczne W wyniku kontroli stwierdzono zły stan sanitarno-techniczny. Nieprawidłowości dotyczyły zniszczonych z odpryskami farby, tynku i zacieków na powierzchni ścian i sufitów 12

13 pomieszczeń szaletów. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązków nałożonych decyzją. 4. Pływalnie Na terenie powiatu znajduje się pływalnia odkryta oraz 2 pływalnie kryte, których stan sanitarno-techniczny nie budził zastrzeżeń. Bieżące remonty wykonywane są w okresach przerw technicznych. Pływalnie, czyli baseny kąpielowe i wodne urządzenia rekreacyjne, spełniają ważną rolę w promocji zdrowia ludzi wywierając pozytywny wpływ na zdrowie. Relaksacyjne właściwości kąpieli są coraz częściej wykorzystywane jako sposób wypoczynku i rekreacji. Woda, aby była bezpieczna dla zdrowia ludzkiego i nie powodowała zagrożeń zdrowotnych, musi być wolna od zanieczyszczeń mikrobiologicznych oraz chemicznych. Pływalnie zaopatrywane są w wodę z sieci wodociągowych lub z własnych ujęć. Wyposażone w automatyczne systemy oczyszczania, dezynfekcji i cyrkulacji wody, zapewniające automatyczną kontrolę parametrów jakości wody oraz dozowanie właściwej ilości środków dezynfekcyjnych. Przeprowadzono 21 kontroli jakości wody pobierając do badania 58 próbek bakteriologicznych, które nie były kwestionowane. W jednym obiekcie prowadzono postępowanie administracyjne związane z wystąpieniem zanieczyszczenia wody basenowej badanie wody wykonane w ramach wewnętrznej kontroli zarządcy obiektu. Działania naprawcze przeprowadzone przez zarządcę skutkowały poprawą jakości wody basenowej, co potwierdziło badanie rekontrolne próbek wody. Wymagania jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. (Dz. U. z 2015 poz. 2016), które weszło w życie 17 grudnia 2015 r. 5. Jednostki pomocy społecznej W ewidencji 3 obiekty dziennego pobytu dla osób z zaburzeniami psychicznymi dostosowany dla osób niepełnosprawnych utrzymane w dobrym stanie sanitarnym i technicznym. 6. Dworzec autobusowy W bieżącym roku stwierdzono zaniżony stan techniczny powierzchni ścian w pomieszczeniu poczekalni dla pasażerów tj. odpryski farby z lamperii. W wyniku prowadzonego postępowania administracyjnego nieprawidłowości zostały usunięte. 7. Obiekty komunikacji publicznej Skontrolowano 3 autobusy komunikacji publicznej. Nieprawidłowości nie stwierdzono. 8. Tereny rekreacyjne jak piaskownice i parki. W ewidencji 18 piaskownic zlokalizowanych na terenie spółdzielni mieszkaniowych lub w parkach. Przed rozpoczęciem sezonu letniego oraz w trakcie trwania dokonywano wymiany piasku. Niektóre place zabaw dla dzieci są ogrodzone. Każda piaskownica posiada plandeki uniemożliwiające zanieczyszczenie przez zwierzęta. Brak zabezpieczenia piaskownicy przed dostępem dla zwierząt stwierdzono w 1 przypadku. Ponadto prowadzono postępowanie z uwagi na stwierdzony zły stan sanitarno- techniczny ścian, sufitów pomieszczeń oraz niesprawnej armatury sanitarnej w WC zlokalizowanym w Parku Jordanowskim. Nieprawidłowości usunięto. 9. Inne obiekty użyteczności publicznej. 13

14 Do tej grupy należą: trasy turystyczne wraz z przystankami, parkingi i ulice, stadion, osiedla mieszkaniowe, obiekty kulturalne jak: kina, domy kultury oraz pralnie. Przystanki autobusowe kontrolowane są przy trasach turystycznych. Na terenie miejscowości: Wesoła Ujazdy (Gmina Nozdrzec) oraz Domaradz i Golcowa (Gmina Domaradz) stwierdzono zaniedbania w stanie sanitarno technicznym wiat przystankowych i pojemników na odpady komunalne (zniszczone, skorodowane lub brak). Celem poprawy stanu techniczno - sanitarnego wiat przystankowych skierowano wystąpienia do Wójtów Gmin. Gminy zobowiązały się pisemnie do wyeliminowania nieprawidłowości. Z uwagi na stwierdzony zły stan techniczny lamperii (odpryski farby, tynku, plamy wilgoci) na klatce schodowej bloku mieszkalnego prowadzono postepowanie administracyjne, w wyniku którego nieprawidłowości usunięto. Ponadto w związku z pismem GIS- BW /KP/15/4 z dnia r. przeprowadzono kontrolę fontann ulicznych, w trakcie której omówiono zagrożenia dla zdrowia osób przebywających w ich sąsiedztwie lub niewłaściwego korzystania z nich (picie wody, kąpiel, pływanie). Nie stwierdzono zaniedbań stanu sanitarno- technicznego oraz procesu uzdatniania wody. 10. Cmentarze, domy przedpogrzebowe i samochody do przewozu zwłok i szczątków ludzkich. Na terenie cmentarza wojennego w bieżącym roku dokonano remontu kamiennego ogrodzenia, usunięcia nadmiernie rozrośniętych żywotników drzew liściastych i iglastych. W zakresie przewozu zwłok - w ewidencji znajduje się 9 samochodów do przewozu zwłok i szczątków ludzkich w administrowaniu 5 zakładów pogrzebowych. Wszystkie pojazdy zostały skontrolowane, nie stwierdzono nieprawidłowości. Właściciele dbają należycie o stan sanitarno-techniczny karawanów i jeżeli zachodzi konieczność zmieniają stare, wyeksploatowane samochody dokonując zakupu innego. Wydano 18 decyzji dot. ekshumacji zwłok oraz 8 postanowień dot. przywozu zwłok z zagranicy. 11. Inne działania ustawowe Ponadto w ramach działań ustawowych wydano 2 opinie dot. zmian w regulaminie utrzymania czystości i porządku w gminie i zakresu częstotliwości odbierania odpadów komunalnych oraz 1 opinię dot. imprezy masowej. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI Jakość wody przeznaczonej do spożycia powinna odpowiadać wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2015 r., poz. 1989). Badania jakości wody do spożycia wykonują laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub inne laboratoria o udokumentowanym systemie jakości badań zatwierdzonym przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, stosownie do ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Przeprowadzono 12 kontroli sanitarnych, 47 kontroli jakości wody, pobrano do badania 150 próbek wody w ramach monitoringu i 188 próbek w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez zarządzających wodociągami. Wydano ogółem 36 decyzji administracyjnych dot. poprawy jakości wody, kwestionowanych wyników badania wody oraz wydanych ocen przydatności wody do spożycia i ocen dotyczących materiałów i wyrobów przeznaczonych do uzdatniania i dystrybucji wody. Zaopatrzenie ludności w wodę 14

15 Woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludności na terenie powiatu pochodzi z ujęć podziemnych i w jednym przypadku z ujęcia mieszanego tj. ujęcia podziemnego i powierzchniowego. W 2015 r. przyjęto na ewidencję wodociąg < 100 m³/d Blizne. W zależności od ilości produkowanej wody w powiecie objęte jest nadzorem 8 wodociągów o produkcji < 100 m 3 /d oraz wodociąg o produkcji > 1000 m 3 /d. Ze zbiorowego systemu zaopatrzenia w wodę do spożycia korzysta ok. 12,081 osób powiatu brzozowskiego. Pozostała część ludności zaopatruje się w wodę z ujęć indywidualnych np. z przydomowych studni. Analiza przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych zawartych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia Woda jest niezbędna do utrzymania życia, powinna być właściwej jakości i powinna być dostępna w odpowiedniej ilości dla wszystkich konsumentów. W celu stwierdzenia, że woda jest bezpieczna dla zdrowia ludzkiego badania wody prowadzone są metodami i w zakresie określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W 2015 r. w 3 wodociągach wykryto obecność bakterii grupy coli (w ilości 4-10 w 100ml wody). Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brzozowie wydał 3 decyzje warunkowej przydatności wody do spożycia. Podjęte działania naprawcze skutkowały poprawą jakości wody. Ponadto w 2 wodociągach z uwagi na stwierdzoną obecność bakterii: Escherichii coli, bakterii grupy coli, enterokoków oraz ogólnej liczby mikroorganizmów wydano decyzje o braku przydatności wody do spożycia. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brzozowie zobowiązał zarazem zarządzających wodociągiem do podjęcia natychmiastowych działań naprawczych. Skuteczność tych działań została potwierdzona pozytywnymi wynikami badań mikrobiologicznych. Efektywność tych działań potwierdza brak epidemii chorób wodopochodnych. Pogorszenia jakości wody w zakresie mikrobiologicznym mogło być spowodowane głównie awariami urządzeń, małym rozbiorem wody, brakiem regularnego płukania sieci, co mogło być skutkiem wtórnego zanieczyszczenia w związku z odkładaniem się w przewodach związków żelaza i manganu. W wodociągach, w których stwierdzono niewłaściwą jakość wody, administratorzy przede wszystkim zwiększali częstotliwość poboru próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej. Podejmowane działania naprawcze dotyczyły: zwiększenia napowietrzania wody surowej, płukania i dezynfekcji odcinków sieci wodociągowej oraz urządzeń uzdatniających, intensyfikowanie płukania złóż filtracyjnych lub ich wymianę. Analiza przekroczeń wybranych parametrów z załącznika nr 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia Ryzyko zdrowotne spowodowane związkami chemicznymi zawartymi w wodzie do spożycia różni się od zagrożenia spowodowanego zanieczyszczeniami mikrobiologicznymi, głównie z uwagi na fakt, że zanieczyszczenia chemiczne na ogół nie wywołują natychmiastowych skutków, a tym samym nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Niektóre zanieczyszczenia chemiczne w wodzie zdolne są do wywoływania niekorzystnych cech organoleptycznych wody, co z kolei wiąże się z nie akceptowalnością przez konsumentów. Fakt, że woda jest mętna, zabarwiona bądź posiada wyczuwalny zapach, nie daje podstawy do stwierdzenia, że jest ona niezdrowa. Zatem, nie jest istotne jak woda wygląda, ale czy nie zawiera substancji szkodliwych dla zdrowia. Stwierdzenie tego faktu jest podstawowym, elementarnym działaniem organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej kontrolujących jakość wody, a w przypadku przekroczeń wartości parametru dokonania oceny ryzyka i oszacowania skutków zdrowotnych dla konsumenta. O walorach smakowych i jakościowych wody decyduje jej skład. Konsument przede wszystkim ocenia jakość wody po jej smaku, barwie i zapachu, czyli wskaźnikach organoleptycznych pozwalających na sklasyfikowanie wody przez konsumenta jako bezpiecznej i zdrowej. 15

16 W 5 wodociągach stwierdzono przekroczenia parametrów z załącznika nr 3 tj. mangan, żelazo, mętność oraz jon amonowy. W związku ze stwierdzonym przekroczeniem wartości dopuszczalnej manganu Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brzozowie wydał decyzje stwierdzające warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Natomiast w przypadku na 36-krotne przekroczenie dopuszczalnej wartości parametru wydano decyzję o braku przydatności wody do spożycia przez ludzi. Przekroczenia dotyczyły następujących wodociągów: Trześniów, Jasienica i Brzozów. Drugim parametrem, który został stwierdzony w ilości ponadnormatywnej to amonowy jon w 4 wodociągach tj.: Domaradz Poręby, Jasienica, Blizne, Izdebki. Podjęte zostały natychmiastowe działania naprawcze przez zakłady wodociągowe skutkujące poprawą jakości wody. W jednym przypadku wydano decyzję warunkowej przydatności wody do spożycia przez ludzi. Kontrolne badania wody odpowiadały wymogom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Wahanie wartości dopuszczalnej żelaza wystąpiło na wodociągu w Jasienicy Rosielnej natomiast przekroczenie mętności w wodociągu Brzozów. Kąpieliska - Na terenie powiatu brak kąpielisk. NADZÓR NAD WARUNKAMI SANITARNO-HIGIENICZNYMI ŚRODOWISKA PRACY I CHEMIKALIAMI. Bieżący nadzór sanitarny sprawowany przez pion higieny pracy Państwowej Inspekcji Sanitarnej obejmował kontrolę przestrzegania przepisów m. in. z zakresu: bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy, wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich, występowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, występowania szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, produktów biobójczych, detergentów oraz prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3, a także oceny ryzyka zawodowego. Plan pracy obejmował również program wieloletni, tj. ocenę przygotowania pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów i zasad bhp podczas usuwania bądź zabezpieczania wyrobów zawierających azbest w ramach rządowego Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata oraz uczestnictwo w wybranych projektach: kontroli warunków pracy i oceny narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach produkujących artykuły spożywcze (kontynuacja zamierzenia z 2014 r.), kontroli warunków pracy i narażenia pracowników na rtęć i jej związki. Pracownicy pionu nadzoru higieny pracy w 2015 r. przeprowadzili 177 kontroli sanitarnych, z których 99 były to kontrole wynikające z planu pracy zaś pozostałe to kontrole związane z prowadzonymi postępowaniami administracyjnymi, kontrole tematyczne oraz dotyczące chorób zawodowych i nadzoru nad środkami zastępczymi. Zakres przeprowadzanych kontroli planowych obejmował m. in. : nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami 71 kontroli, w tym w 29 obiektach zajmujących się obrotem substancjami chemicznymi i ich mieszaninami oraz w 31 obiektach stosujących chemikalia, nadzór nad produktami biobójczymi w 48 obiektach wprowadzających do obrotu produkty biobójcze, nadzór w zakresie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy 16 kontroli nadzór nad czynnikami biologicznymi w środowisku pracy 16 kontroli 16