Program Rozwoju Turystyki

Transkrypt

1 Program Rozwoju Turystyki na obszarze Beskidzkiej Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Biuro Projektu: SWIG DELTA PARTNER, Cieszyn, ul. Zamkowa 3a/1, tel./fax: , b5@deltapartner.org.pl

2 - 2 - Spis treści 1. Wprowadzenie Metodologia Diagnoza stanu Analiza SWOT Charakterystyka głównych linii produktu turystycznego Turystyka aktywna Turystyka piesza Turystyka rowerowa Turystyka narciarska Turystyka specjalistyczna Turystyka rodzinna Turystyka kuracyjna Turystyka kulturalna Turystyka biznesowa Beskidzka 5 wizja Plan rozwoju turystyki na obszarze Beskidzkiej Domena I. Rozwój produktów turystycznych i kulturowych CEL STRATEGICZNY 1. Rozwój oferty w zakresie turystyki aktywnej CEL STRATEGICZNY 2. Rozwój oferty w zakresie turystyki rodzinnej CEL STRATEGICZNY 3. Rozwój oferty w zakresie turystyki kuracyjnej CEL STRATEGICZNY 4. Rozwój oferty w zakresie turystyki kulturalnej CEL STRATEGICZNY 5. Rozwój oferty w zakresie turystyki biznesowej Domena II. Integracja społeczności lokalnej oraz rozwój zasobów ludzkich CEL STRATEGICZNY 6. Wzrost integracji beskidzkiej CEL STRATEGICZNY 7. Rozwój kapitału ludzkiego beskidzkiej Domena III. Instrumenty wsparcia pomoc techniczna CEL STRATEGICZNY 8. Wsparcie wdrażania programu System wdrażania i monitoring realizacji Programu System wdrażania Monitoring realizacji Programu

3 Wprowadzenie Program Rozwoju Turystyki na obszarze Beskidzkiej 5 został opracowany w ramach projektu Program rozwoju i promocji produktów turystycznych oraz kulturowych Beskidzkiej 5 realizowanego przez gminy: Brenna, Istebna, Szczyrk, Ustroń i Wisła. Projekt ten jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Opracowany dokument bazuje na szeregu prac wykonanych w ramach projektu, a w szczególności na zrealizowanych na szeroką skalę badaniach ruchu turystycznego na obszarze Beskidzkiej 5 oraz na poniższych opracowaniach: Katalog dobrych przykładów, Analiza potencjału organizacyjnego gmin Beskidzkiej 5, Raport z badań ruchu turystycznego na obszarze Beskidzkiej 5 Program Promocji Beskidzkiej 5. Powyższe dokumenty należy traktować jako integralną część przedmiotowej strategii w jej części diagnostycznej. Określały one zasoby, jakimi dysponują gminy Beskidzkiej 5, jak również prezentowały dobre praktyki, które mogą zostać wykorzystane w procesie umacniania pozycji Beskidzkiej 5 na krajowym i europejskim rynku turystycznym.. Ze względu na to, iż diagnoza stanu obecnego gmin Beskidzkiej 5 (wraz z precyzyjnym opisem ruchu turystycznego i profilami turystów) była przedmiotem wymienionych powyżej dokumentów, w niniejszym Programie część diagnostyczna została zredukowana do wniosków płynących z przeprowadzonych wcześniej analiz, zaprezentowanych w postaci analizy SWOT. W dokumencie pominięto również zagadnienia związane z promocją Beskidzkiej 5, gdyż kwestie te stanowią przedmiot odrębnego opracowania planistycznego Programu Promocji Beskidzkiej 5. Szczegółowe założenia, które przyjęto przy opracowywaniu niniejszego programu, zostały przedstawione w rozdziale 2. Autorzy opracowania stoją na stanowisku, że kluczowym elementem każdego dokumentu planistycznego jest precyzyjne nakreślenie celów strategicznych i operacyjnych oraz przyporządkowanie tym celom konkretnych, szczegółowo opisanych działań (projektów). Z tego względu rozdział 6 Plan rozwoju turystyki na obszarze Beskidzkiej 5 stanowi rdzeń niniejszego Programu. Przy określaniu celów i zadań położono nacisk na to, aby oferta turystyczna Beskidzkiej 5 była jak najbardziej kompleksowa i odpowiadała potrzebom bardzo różnych grup turystów. Skupiono się przy tym zarówno na projektowaniu nowych produktów

4 - 4 - turystycznych i kulturowych, jak i na działaniach mających na celu zintegrowanie istniejącej oferty i przedstawienie jej w postaci pakietów dopasowanych precyzyjnie do oczekiwań różnych grup odbiorców. Autorzy Programu wyrażają przekonanie, że jego realizacja przyczyni się do urzeczywistnienia wizji Beskidzkiej 5 zawartej w niniejszym dokumencie: Beskidzka 5 stanie się miejscem, w którym siły pięciu gmin połączą się w najsilniejszą ofertę turystyczną w Polsce.

5 Metodologia Planowanie strategiczne to proces wieloetapowy, sięgający od szczegółowej analizy zasobów i potencjału aż po ewaluację osiągniętych efektów. Najważniejszą częścią tego procesu pozostaje przy tym sfomułowanie wizji, celów strategicznych, celów operacyjnych i konkretnych zadań. Szczegółowe etapy planowania strategicznego przedstawia poniższa tabela: Etap I Etap II (główny) Etap III Planowanie strategiczne Diagnoza stanu obecnego; Identyfikacja potencjału. Wizja; Cele strategiczne; Cele operacyjne Zadania. Monitoring realizacji strategii; Kontrola efektów wdrażania strategii. Wizja opisuje przyszły obraz regionu, który zostanie urzeczywistniony dzięki realizacji strategii. Zadaniem wizji jest ogólne określenie kierunku, w jakim powinien rozwijać się dany region, wskazanie nowych horyzontów i obudzenie motywacji do dokonywania pozytywnych zmian. Urzeczywistnienie wizji służy nakreśleniu ogólnych celów strategicznych. Cele te muszą być jasne, realne i możliwe do osiągnięcia. Drogę do osiągnięcia celów strategicznych wytyczają cele operacyjne, zaś na ich podstawie określane są zadania konkretne projekty i działania, z jasno określoną odpowiedzialnością za ich wykonanie i terminem realizacji. Dla większej przejrzystości Programu cele strategiczne, cele operacyjne i zadania sformułowano odrębnie dla trzech domen (obszarów) strategicznych. Jednocześnie w obrębie kluczowej domeny Rozwój produktów turystycznych i kulturowych wprowadzono podział na tzw. linie produktu. W literaturze przedmiotu funkcjonuje wiele różnych definicji produktu i niemal równie wiele definicji produktu stricte turystycznego. Według jednej z najbardziej rozpowszechnionych definicji marketingowych, produktem jest wszystko to, co można zaoferować na rynku nabywcom i co jest w stanie zaspokoić określoną potrzebę lub pragnienie (Ph. Kotler). Na kwestię zaspokojenia potrzeb w przypadku produktu turystycznego zwraca uwagę V.T.C. Middleton Z punktu widzenia potencjalnego klienta rozważającego dowolną formę podróży,

6 - 6 - produkt może być zdefiniowany jako pakiet składników materialnych i niematerialnych, opartych na możliwościach spędzania czasu w miejscu docelowym. Pakiet jest postrzegany przez turystę jako przeżycie dostępne za określoną cenę 1. Wśród produktów turystycznych można wyróżnić produkty rzeczy (np. przewodnik), produkty usługi (np. usługi noclegowe), produkty wydarzenia (np. Tydzień Kultury Beskidzkiej), produkty obiekty (np. Muzeum Beskidzkie), produkty szlaki (np. Ścieżka Rycerska) czy wreszcie produkty - obszary (np. parki narodowe). Nowoczesne definicje produktu turystycznego podobnie jak definicja prezentowana wyżej akcentują jego kompleksowość. Produkty turystyczne w takim ujęciu to najczęściej pewne pakiety, a nie pojedyncze wydarzenia, obiekty czy usługi. Nie wdając się jednak w dyskusje na temat stopnia kompleksowości pozwalającego uznać daną usługę czy ofertę za nowoczesny produkt turystyczny, należy podkreślić, że istnieje wiele produktów potencjalnych. Stają się one pełnoprawnymi produktami turystycznymi dopiero w momencie ich urynkowienia na przykład atrakcyjny wąwóz leśny nie jest produktem turystycznym, dopóki wie o niej jedynie wąska grupa mieszkańców, lecz musi zostać oznakowany, wzmianka o nim musi pojawić się w lokalnym przewodniku itp. W niniejszym Programie nacisk został położony zarówno na rozwój prostych produktów turystycznych, jak i rozwój pakietów łączących istniejące i nowe produkty w kompleksową ofertę. Każdy produkt turystyczny (i każdy produkt w ogóle) musi być jednak tworzony z myślą o konkretnej grupie odbiorców, stąd projektowane w strategii produkty pogrupowano we wspomniane wyżej linie produktu. Podstawą podziału na linie produktu stały się właśnie wyodrębnione w badaniach grupy odbiorców. Na podstawie wyników badań ruchu turystycznego, a także w oparciu o doświadczenia zachodnich mikeroregionów turystycznych wyodrębniono pięć głównych grup odbiorców: turystów aktywnych, rodziny z małymi dziećmi, kuracjuszy, turystów zainteresowanych kulturą regionu oraz turystów biznesowych. Rozwój oferty turystycznej Beskidzkiej 5 zaprojektowano więc z punktu widzenia ostatecznych odbiorców tej oferty różnych grup turystów i odwiedzających, posiadających zróżnicowane preferencje i oczekiwania. W odniesieniu do konkretnych projektów, planowanych w ramach niniejszej strategii, zrezygnowano jednak z używania nazwy produkt, pozostając przy tradycyjnej nazwie zadania. Pozwoliło to na stosowanie jednolitego nazewnictwa w całym planie strategicznym, który obejmuje także przedsięwzięcia o charakterze pomocy technicznej. 1 Cyt. za: Kaczmarczyk J., Stasiak A., Włodarczyk B. Produkt turystyczny, Warszawa 2005, s.73

7 - 7 - Nakreślenie wartościowej strategii rozwoju dla regionu turystycznego nie może być kwestią kilku dni. Proces powstawania niniejszego Programu rozciągał się na przestrzeni kilku miesięcy. Znaczna część nakreślonych niżej celów została wypracowana na warsztatach zespołu projektowego Beskidzkiej 5, które odbywały się 1-2 razy w miesiącu przez cały okresu realizacji projektu. Duże znaczenie dla budowy tych celów miały również wyniki badań ruchu turystycznego przeprowadzonych w Beskidzkiej 5 i związana z nimi charakterystyka turystów odwiedzających ten region, ich oczekiwania czy postrzegane braki w infrastrukturze turystycznej. Ponadto wykorzystano sugestie płynące ze strony mieszkańców, twórców ludowych oraz przedsiębiorców działających w branży turystycznej. Projekt strategii poddany został szerokim konsultacjom.

8 Diagnoza stanu W ramach projektu Program rozwoju i promocji produktów turystycznych oraz kulturowych Beskidzkiej 5 dokonano obszernej i szczegółowej diagnozy stanu obecnego gmin tworzących Beskidzką 5. W raporcie Identyfikacja produktów turystycznych oraz kulturowych Beskidzkiej 5 zanalizowano najważniejsze elementy oferty turystycznej pięciu gmin. Z kolei dokument Analiza potencjału organizacyjnego pozwolił ocenić jakość obsługi ruchu turystycznego w Beskidzkiej 5 i określić pożądane zmiany w tym zakresie. Szczegółowy opis ruchu turystycznego w poszczególnych sezonach zawiera z kolei Raport z badań ruchu turystycznego na obszarze Beskidzkiej 5. Ze względu na to, iż wieloaspektowa i precyzyjna diagnoza została przedstawiona w wymienionych wyżej dokumentach, poniżej zaprezentowane zostaną jedynie wnioski z niej płynące. Wnioski te zostały ujęte w formie analizy SWOT, która jest podstawowym narzędziem umożliwiającym diagnozowanie sytuacji danego regionu w kontekście planowania jego dalszego rozwoju. Skrót SWOT jest akronimem angielskich słów: strenghts (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse) i threats (zagrożenia). W metodologii tej każde z uwarunkowań rozwoju można zakwalifikować do jednej z czterech kategorii: wewnętrzne pozytywne, czyli mocne strony; wewnętrzne negatywne, czyli słabe strony; zewnętrzne pozytywne, czyli szanse; zewnętrzne negatywne, czyli zagrożenia. Analiza SWOT pomaga uzyskać szersze spojrzenie na sytuację danego regionu, uwzględniające wpływ otoczenia. Przedstawiona poniżej analiza SWOT dla Beskidzkiej 5 została sporządzona dla poszczególnych domen strategicznych oraz osobno dla wyodrębnionych linii produktu turystycznego.

9 Analiza SWOT DOMENA I. ROZWÓJ PRODUKTÓW TURYSTYCZNYCH I KULTUROWYCH SILNE STRONY Duże walory krajobrazowe i klimatyczne: Położenie miejscowości w malowniczych dolinach; Atrakcyjny krajobraz; Duża liczba naturalnych punktów widokowych; Korzystny mikroklimat. Bogactwo przyrody: Wiele interesujących gatunków fauny i flory; Unikalne świerki istebniańskie; Liczne ścieżki dydaktyczno przyrodnicze; Atrakcje turystyczne budowane w oparciu o potencjał przyrodniczy regionu: Leśny Park Niespodzianek, stacje ptaków drapieżnych, parki linowe itp Dogodne położenie geograficzne: Beskidzka 5 jako zaplecze turystyczne dla aglomeracji śląskiej; Położenie bezpośrednio przy granicy, unikalny Trójstyk Granic Bardzo dobrze rozwinięta baza noclegowa i gastronomiczna: Ponad 600 obiektów noclegowych o zróżnicowanym standardzie i cenach; Duża liczba obiektów gastronomicznych, w tym o charakterze regionalnym; Dobrze rozwinięta agroturystyka na terenie gmin wiejskich. Duże natężenie ruchu turystycznego: Ponad 2,7 mln turystów w ciągu roku; Wysoka ocena atrakcyjności Beskidzkiej 5 dokonana przez SŁABE STRONY Czynniki wpływające negatywnie na walory krajobrazowe i klimatyczne: Chaos architektoniczny tradycyjna architektura regionu zachowana w szczątkowej formie; Postępujący proces destrukcji lasów świerkowych i związana z tym wycinka lasów; Problem niskiej emisji zanieczyszczeń w sezonie zimowym (zwłaszcza w dolinach); Czynniki wpływające negatywnie na stan środowiska naturalnego: Kumulacja ruchu turystycznego w szczycie sezonu letniego i zimowego (w połączeniu z niewielkim natężeniem tego ruchu w pozostałych porach roku), powodująca znaczne obciążenie dla środowiska naturalnego; Negatywny wpływ dużych przedsiębiorstw (przede wszystkim huty w Trzyńcu) na stan beskidzkiej przyrody. Trudności komunikacyjne: Zbyt mała przepustowość lokalnych dróg (zwłaszcza drogi nr 941 na odcinku Ustroń Wisła Głębce); Utrudniony dojazd do Trójwsi Beskidzkiej (zły stan nawierzchni drogi prowadzącej przez Kubalonkę); Słabe połączenie komunikacyjne Szczyrku z pozostałymi gminami B5. Brak kontroli nad jakością świadczonych usług noclegowych i gastronomicznych: Nierozwiązany w części gmin problem szarej strefy w obszarze usług noclegowych. Duża sezonowość ruchu

10 turystów (7,65 na skali 10-punktowej) Zróżnicowanie gmin Beskidzkiej 5: Beskidzka 5 jako mikroregion składający się zarówno z gmin miejskich, jak i wiejskich; Odrębna specyfika każdej gminy możliwość odrębnego pozycjonowania (siła spokoju, siła tradycji, siła energii, siła zdrowia, siła źródeł) i kompleksowego zaspokojenia potrzeb różnych grup turystów. SZANSE Duże możliwości pozyskiwania dofinansowania ze środków UE na rozwój produktów turystycznych i kulturowych: Rozwój infrastruktury turystycznej Subregionu Południowego jako projekt kluczowy w ramach RPO Województwa Śląskiego - możliwości pozyskania dofinansowania projektów poza procedurami konkursowymi; Możliwości pozyskiwania środków w procedurze konkursowej w ramach priorytetu Turystyka Regionalnego Programu Operacyjnego oraz w ramach innych Programów Operacyjnych; Ze względu na przygraniczne położenie Beskidzkiej 5 możliwość wykorzystania funduszy w ramach PO Współpraca Terytorialna Przygraniczne położenie Beskidzkiej 5: Możliwość przyciągnięcia turystów z Czech i Słowacji; Wzrost popularności Beskidzkiej 5 wśród turystów z regionów innych niż Śląsk oraz turystów zagranicznych: Duża konkurencyjność cenowa oferty Beskidzkiej 5; Korzystny efekt pierwszeństwa popularność Beskidzkiej 5 jako pierwszego w Polsce mikroregionu turystycznego (przy założeniu turystycznego: Niewielu turystów w sezonach wiosennym i jesiennym (brak promocyjnych pakietów dla turystów w tych sezonach). Niewielka znajomość konkretnych atrakcji Beskidzkiej 5 wśród turystów. Niewystarczająca spójność Beskidzkiej 5: Duże dysproporcje w wielkości budżetów, którymi dysponują poszczególne gminy; Położenie na terenie różnych powiatów i różnych Euroregionów. ZAGROŻENIA Brak środków finansowych na rozwój produktów turystycznych i kulturowych: Ograniczone budżety gmin Beskidzkiej 5; Duża konkurencja w ubieganiu się o dofinansowanie ze środków UE - konieczność konkurowania z traktowaną priorytetową aglomeracją górnośląską Rozpowszechnienie trendów obserwowanych w turystyce w krajach Europy Zachodniej: Skracanie długości pobytów urlopowych; Coraz wyższe wymagania turystów wobec oferty turystycznej. Wzrastające zagrożenie konkurencyjne ze strony gmin czeskich i słowackich: Rosnąca popularność wyjazdów do źródeł termalnych na Słowacji; Duża konkurencyjność cenowa zwłaszcza oferty słowackiej. Zagrożenie konkurencyjne ze strony podobnych mikroregionów turystycznych w Polsce południowej: Powstanie podobnego mikroregionu np. w Beskidzie Żywieckim.

11 intensywnej promocji).

12 LINIA PRODUKTU: TURYSTYKA AKTYWNA MOCNE STRONY Dobrze rozwinięta baza do uprawiania turystyki pieszej: Gęsta sieć szlaków turystycznych o zróżnicowanym stopniu trudności; Liczne ścieżki dydaktycznoprzyrodnicze i szlaki spacerowe; Początek trasy o znaczeniu ponadregionalnym Głównego Szlaku Beskidzkiego; Gęsta sieć schronisk turystycznych. Dobrze rozwinięta baza do uprawiania turystyki rowerowej: Interesujące ukształtowanie terenu; Duża ilość mało uczęszczanych dróg oraz dróg leśnych; Szlaki rowerowe o znaczeniu ponadlokalnym: Zielony Szlak Greenways Kraków Morawy Wiedeń oraz Szlak Euroregionu Śląsk Cieszyński Tĕšinské Slezsko; Wiele lokalnych szlaków rowerowych; Liczne imprezy rowerowe, zwłaszcza w gminie Istebna (Beskid MTB Trophy; Supermaraton Szosowy Beskidzka Pętla; Bike Maraton Istebna, Intel Powerade Bikemaraton). Istniejąca baza do uprawiania narciarstwa: Duża ilość tras narciarskich, zwłaszcza dla początkujących (łącznie ponad 70 km tras); Profesjonalne trasy do narciarstwa biegowego na przełęczy Kubalonka; Długi sezon narciarski w gminie Istebna. SŁABE STRONY Braki w infrastrukturze towarzyszącej szlakom pieszym i rowerowym: Brak miejsc odpoczynkowych; Braki w oznakowaniu; Brak profesjonalnych ścieżek rowerowych; Duże natężenie ruchu samochodowego na drogach, którymi poprowadzone są ważniejsze szlakiem rowerowe zagrożenie dla rowerzystów; Ograniczona liczba nowoczesnych atrakcji związanych z aktywnym wypoczynkiem: Zbyt mała liczba atrakcji typu parki linowe, tory saneczkowe (zwłaszcza w wiejskich gminach Beskidzkiej 5); Brak atrakcji umożliwiających wysiłek fizyczny w przypadku deszczu (pływalnie, hale sportowe do dyspozycji turystów, ścianka wspinaczkowa, kort do squasha itp.). Ograniczona liczba imprez turystycznych i sportowych: Niewystarczająca liczba imprez przeznaczonych dla szerokiego grona odbiorców (np. rajdy); Niewystarczająca liczba widowiskowych imprez sportowych (sporty ekstremalne). Mało konkurencyjna oferta dla narciarzy: Niewystarczająca liczba wyciągów narciarskich, przestarzała infrastruktura; Utrudniony dojazd i parkowanie pod wyciągami; brak ski-busów; Brak karnetu na większą liczbę wyciągów; Mała ilość tras do uprawiania narciarstwa biegowego; Brak oferty après ski.

13 SZANSE Rozbudowa infrastruktury służącej uprawianiu turystyki aktywnej w ramach projektu kluczowego Rozwój infrastruktury turystycznej Subregionu Południowego ; Wzrost znaczenia turystyki rowerowej dzięki utworzenie lokalnej pętli Wiślanej Trasy Rowerowej. ZAGROŻENIA Spadek znaczenia gmin Beskidzkiej 5 jako ośrodków narciarskich: Rosnące dysproporcje pomiędzy jakością oferty Beskidzkiej 5 a regionów alpejskich przy porównywalnych cenach; Zagrożenie ze względu na zmiany klimatyczne skrócenie sezonu zimowego, brak śniegu. Słabnące zainteresowanie górską turystyką pieszą wśród młodzieży; Rosnąca konkurencja ze strony regionu Jury Krakowsko- Częstochowskiej w obszarze turystyki pieszej, rowerowej i konnej. LINIA PRODUKTU: TURYSTYKA RODZINNA MOCNE STRONY Popularność Beskidzkiej 5 jako miejsca wypoczynku wśród rodzin z małymi dziećmi; Istniejące atrakcje dla dzieci: Figle-Migle, Leśny Park Niespodzianek, tory saneczkowe. SZANSE Rozwój turystyki rodzinnej dzięki dalszej rozbudowie oferty agroturystyki. Rozwój turystyki rodzinnej dzięki wzrastającej popularności zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej. SŁABE STRONY Bardzo mała liczba atrakcji dla dzieci: Brak darmowych placów zabaw; Brak oferty całodziennych zorganizowanych zajęć dla dzieci; Uboga oferta kierowana do rodzin z dziećmi w sezonie zimowym brak lodowiska, brak możliwości uprawiania saneczkarstwa; Brak imprez kierowanych specjalnie dla dzieci. ZAGROŻENIA Zmniejszające się natężenie turystyki rodzinnej ze względu na brak odpowiedniej oferty; Zmniejszające się natężenie turystyki rodzinnej ze względu na ujemny przyrost naturalny i spadek udziału dzieci i młodzieży w populacji.

14 LINIA PRODUKTU: TURYSTYKA KURACYJNA MOCNE STRONY Silna pozycja Ustronia wśród polskich uzdrowisk: Jedno z dwóch uzdrowisk w woj. śląskim; Bardzo dobrze rozwinięta baza zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych (w tym zabiegów wykorzystujących wysokiej jakości lokalne solanki); Koncentracja sanatoriów w jednej dzielnicy Ustroniu-Zawodziu; Postępująca modernizacja obiektów należących do Uzdrowiska Ustroń S.A. Dobre warunki do rozwoju turystyki kuracyjnej i relaksacyjnej w pozostałych miejscowościach Beskidzkiej 5: Korzystne warunki klimatyczne; Ukształtowanie terenu sprzyjające różnym formom aktywności fizycznej; Rosnąca liczba obiektów i ofert typu SPA, wellness, odnowa biologiczna itp. SZANSE Wzrost zainteresowania turystyką kuracyjną ze względu na zachodzące procesy demograficzne: Postępujące starzenie się społeczeństwa polskiego: rosnąca liczba osób starszych, korzystających z oferty sanatoriów; Rosnące zainteresowanie ofertą Ustronia ze strony kuracjuszy z krajów Europy Zachodniej. Przenikanie trendów obserwowanych w Europie Zachodniej w zakresie turystyki kuracyjnej do Polski: Znaczący wzrost zainteresowania pobytami kuracyjnymi i SŁABE STRONY Niski poziom usług noclegowych w części obiektów sanatoryjnych; Konieczność modernizacji części bazy zabiegowej w ustrońskich sanatoriach; Brak Domu Zdrojowego w Ustroniu; Oferta typu SPA, odnowa biologiczna, wellness kierowana do ograniczonej grupy odbiorców: Kierowanie tego typu oferty wyłącznie do osób zamożnych; Brak gotowych pakietów: Brak pakietów pielęgnacyjnych opartych na unikalnych produktach regionu; Niewystarczająca liczba krótkich pobytów weekendowych. ZAGROŻENIA Spadek konkurencyjności Ustronia jako ośrodka uzdrowiskowego: Wyższa jakość usług w innych uzdrowiskach (np. Goczałkowice, Nałęczów).

15 relaksacyjnymi wśród osób młodych i w średnim wieku, wynikający z szybkiego tempa życia i wysokiego poziomu stresu w pracy zawodowej; Rosnące zainteresowanie weekendowymi pobytami kuracyjnymi. LINIA PRODUKTU: TURYSTYKA KULTURALNA MOCNE STRONY Duża ilość imprez kulturalnych: Tydzień Kultury Beskidzkiej impreza o rozpoznawalnej marce i ponadregionalnym znaczeniu; Szereg imprez kulturalnych w każdej z gmin Beskidzkiej 5 (większość w sezonie letnim); Dobra baza do organizacji plenerowych imprez kulturalnych istnienie amfiteatru w każdej z gmin. Liczne zabytki: Liczne zabytki architektury drewnianej; Rezydencja Prezydenta RP w Wiśle; Zabytki architektury sakralnej. Bogata oferta muzeów, galerii, izb twórczości: Muzeum Beskidzkie im. A. Podżorskiego w Wiśle; Muzeum Ustrońskie im. Jana Jarockiego; Muzeum Zofii Kossak w Gorkach; Chata Kawuloka w Istebnej. Beskidzka Galeria Sztuki w Szczyrku oraz liczne izby regionalne, izby twórczości; Bogate dziedzictwo kultury ludowej: Żywy folklor, tradycje kultywowane także przez młode pokolenie; Wielu twórców ludowych i rzemieślników (częściowo włączonych w Szlak Tradycyjnego Rzemiosła Śląska Cieszyńskiego); Koronka koniakowska - produkt lokalny o rozpoznawalnej marce; Prężnie działające regionalne zespoły muzyczne i taneczne. SŁABE STRONY Koncentracja niemal wszystkich imprez kulturalnych w sezonie letnim: Brak oferty kulturalnej w innych sezonach, w szczególności brak wydarzeń kulturalnych kierowanych do kuracjuszy. Niewystarczająca współpraca pomiędzy gminami: Brak wykorzystania możliwości wypożyczania wystaw organizowanych w poszczególnych gminach; niewystarczająca promocja wydarzeń odbywających się w jednej miejscowości na terenie innych gmin. Niewystarczająca promocja zasobów kulturowych: Brak certyfikacji produktów lokalnych; Niewystarczające wykorzystanie sztandarowego produktu lokalnego koronki koniakowskiej; Niski poziom wiedzy turystów na temat imprez kulturalnych organizowanych w Beskidzkiej 5; Brak warsztatów artystycznych opartych na regionalnym rzemiośle i twórczości ludowej.

16 SZANSE Obserwowany w krajach Europy Zachodniej wzrost zainteresowania regionalizmem, unikalnymi produktami lokalnymi i kulturą ludową. Wzrost popytu na produkty lokalne w związku z wprowadzeniem Znaku Promocyjnego Beskidzki Produkt na 5. ZAGROŻENIA Przerwanie przekazu międzypokoleniowego: Brak zainteresowania młodego pokolenia lokalnymi tradycjami; Odpływ młodych ludzi z terenów Beskidzkiej 5. Postępująca unifikacja kultury: Globalizacja i związany z nią zalew kultury masowej; Brak szacunku dla tego, co lokalne. LINIA PRODUKTU: TURYSTYKA BIZNESOWA MOCNE STRONY Dobra lokalizacja z punktu widzenia rozwoju turystyki biznesowej: Położenie w pobliżu aglomeracji górnośląskiej, dobry dojazd. Ugruntowana pozycja Beskidzkiej 5 na rynku wyjazdów integracyjnych i motywacyjnych: Funkcjonowanie firm specjalizujących się w organizowaniu tego typu wyjazdów; Dobre warunki przyrodnicze do organizowania imprez w terenie; Atrakcyjna baza noclegowa duża ilość obiektów przystosowanych do przyjmowania dużych grup, hotele w części o wysokim standardzie. SZANSE Wzrost zainteresowania turystyką biznesową (zwłaszcza wyjazdami integracyjnymi i szkoleniowymi) - tendencja obserwowana w Europie Zachodniej. SŁABE STRONY Niewystarczająca infrastruktura do organizacji dużych wyjazdów szkoleniowych, konferencji i kongresów: Niewielka liczba sal konferencyjnych dla grup przekraczających 150 osób; Niewystarczający standard wielu sal konferencyjnych; Brak gotowych pakietów dla wyjazdów szkoleniowych: Brak współpracy pomiędzy właścicielami obiektów, w których mogą być organizowane konferencje i szkolenia. ZAGROŻENIA Duże zagrożenie konkurencyjne ze strony Jury Krakowsko- Częstochowskiej w przypadku wyjazdów integracyjnych i motywacyjnych organizowanych dla firm ze Śląska.

17 DOMENA II. INTEGRACJA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ ORAZ ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH NA RZECZ ROZWOJU TURYSTYKI MOCNE STRONY Liczna grupa przedsiębiorców działających w branży turystycznej w każdej z gmin Beskidzkiej 5; Istniejące podstawy współpracy przedsiębiorców w ramach projektu Sieci turystyki ; Wzrost kompetencji pracowników branży turystycznej dzięki realizacji na terenie Beskidu Śląskiego szkoleń w ramach projektu Turystyka Wspólna Sprawa. Silny kapitał ludzki: duże doświadczenie w zakresie obsługi ruchu turystycznego, prężnie rozwijająca się agroturystyka, liczne stowarzyszenia mieszkańców. SZANSE Wzrost współpracy sektora prywatnego i publicznego w miarę pojawiania się pozytywnych efektów istnienia Beskidzkiej 5; Poprawa kompetencji pracowników branży turystycznej dzięki wykorzystaniu środków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. SŁABE STRONY Brak współpracy pomiędzy podmiotami działającymi w branży turystycznej: Brak współpracy pomiędzy właścicielami wyciągów narciarskich; Ograniczona współpraca pomiędzy gestorami bazy noclegowej i gastronomicznej. Niedostateczna wymiana informacji pomiędzy pracownikami wydziałów turystyki i punktów IT a przedsiębiorcami działającymi w branży turystycznej: Brak wdrożenia nowoczesnych narzędzi elektronicznych umożliwiających bieżącą wymianę informacji (mailing, newsletter, biuletyn informacyjny); Brak zainteresowania przedsiębiorców inicjatywami podejmowanymi przez urzędy gmin; Niewystarczające włączanie przedsiębiorców w podejmowanie decyzji dotyczących rozwoju turystyki. ZAGROŻENIA Wzrastająca nieufność i brak współpracy pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym.

18 DOMENA III. INSTRUMENTY WSPARCIA POMOC TECHNICZNA MOCNE STRONY Beskidzka 5 jako pierwszy mikroregion turystyczny w Polsce południowej i jeden z pierwszych w całym kraju: Możliwość skutecznej promocji Beskidzkiej 5 jako mikroregionu, a jednocześnie odrębnego pozycjonowania poszczególnych gmin. Dobra lokalizacja punktów Informacji Turystycznej w Istebnej, Szczyrku, Wiśle i Ustroniu; Możliwość wykorzystania popularności Szczyrku, Ustronia i Wisły przez gminy wiejskie Beskidzkiej 5; Istnienie prężnego zespołu roboczego Beskidzkiej 5: Dobra współpraca; Wspólne spotkania co najmniej raz w miesiącu SZANSE Osiągnięcie efektu synergii dzięki współpracy pięciu gmin; Możliwość uzyskania finansowania zewnętrznego na projekty promocyjne w ramach działania Promocja turystyki Regionalnego Programu Operacyjnego. Rosnące zainteresowanie Polską wśród turystów z innych krajów Unii Europejskiej SŁABE STRONY Brak rozpoznawalności marki Beskidzka 5 ; Niewystarczający przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi gminami. Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura Informacji Turystycznej: Brak punktu IT w gminie Brenna, Brak punktu IT w Koniakowie; Zbyt krótki czas otwarcia punktów IT; Ograniczone możliwości promocji Beskidzkiej 5 w niektórych punktach IT: Brak możliwości sprzedaży materiałów promocyjnych w punktach IT w Wiśle i Istebnej. Ograniczony budżet przeznaczony na promocję (szczególnie w przypadku gmin wiejskich Beskidzkiej 5). ZAGROŻENIA Ograniczanie budżetu przeznaczonego na promocję gmin Beskidzkiej 5; Brak prężnie działającego, decyzyjnego podmiotu reprezentującego całą Beskidzką 5; Zwycięstwo partykularnych interesów faktyczny rozpad Beskidzkiej 5.

19 Charakterystyka głównych linii produktu turystycznego W poniższym rozdziale scharakteryzowano główne linie produktu turystycznego: Turystykę aktywną (w podziale na turystykę pieszą, rowerową, narciarską i specjalistyczną); Turystykę rodzinną; Turystykę kulturalną; Turystykę kuracyjną; Turystykę biznesową. Jak wspomniano w rozdziale dotyczącym zastosowanej metodologii, powyższe linie produktu turystycznego zostały wyodrębnione ze względu na poszczególne grupy odbiorców, charakteryzujące się zróżnicowanymi preferencjami co do spędzania czasu wolnego. W opisie linii produktu turystycznego, oprócz informacji o odbiorcach, zawarto również informacje na temat istniejącego potencjału, najważniejszych barier w rozwoju danego produktu oraz wizję sytuacji docelowej.