INSTRUKCJA TECHNICZNO RUCHOWA

Transkrypt

1 Fabryka Silników Elektrycznych BESEL S.A. ul. Elektryczna 8, Brzeg, rok za³ tel. (+48 77) , fax (+48 77) ISO 9001 ISTRUKCJA TECHICZO RUCHOWA silników indukcyjnych klatkowych trójfazowych i jednofazowych z kondensatorem pracy, serii g, h ogólnego przeznaczenia, o wzniosach osi wa³u 56, 63, 71, 80, 90 wg wymagañ norm P-E (identyczna z E ; równowa na z IEC ) C antoni

2 1. OPIS TECHICZY Silniki serii g" i "h" wielkoœci mechanicznych 56, 63, 71, 80, 90 s¹ silnikami indukcyjnymi klatkowymi ma³ej mocy o budowie zamkniêtej. Silniki w standardowym wykonaniu maj¹ stopieñ ochrony IP 54 lub IP 55 (na specjalne yczenie IP56). S¹ one przeznaczone do pracy ci¹g³ej Sl. Elementy obudowy silnika s¹ wykonane ze stopu aluminium AKl l - oprócz os³ony przewietrznika, która jest wykonana z blachy stalowej. W skrzynce zaciskowej silnika znajduje siê tabliczka zaciskowa s³u ¹ca do pod³¹czenia silnika do sieci zasilaj¹cej oraz zacisk ochronny s³u ¹cy do pod³¹czenia przewodu ochronnego "" lub przewodu ochronno-neutralnego "" niezbêdnego w ochronie przez samoczynne wy³¹czenie zasilania w uk³adach T, TT, IT. Skrzynka zaciskowa jest wyposa ona w d³awik izolacyjny M20x1,5; przez który nale y wprowadziæ i uszczelniæ przewód zasilaj¹cy. W silnikach jednofazowych, w szereg z uzwojeniem fazy pomocniczej jest w³¹czony kondensator z papieru metalizowanego, pod³¹czony równie do zacisków tabliczki zaciskowej. Silniki s¹ przeznaczone do pracy w poziomym po³o eniu wa³u. Mog¹ one równie pracowaæ w pozycji pionowej, z koñcówk¹ wa³u skierowan¹ w dó³ lub w górê, pod warunkiem, e obci¹ enie wzd³u ne ³o ysk bêdzie niedu e, pochodz¹ce od ciê aru w³asnego wirnika, ko³a pasowego lub zêbatego, wzglêdnie lekkiego sprzêg³a lub wentylatora zamocowanego na wale silnika. Silniki w wykonaniu morskim, ze wzglêdu na usytuowanie otworów odwadniaj¹cych, mog¹ pracowaæ tylko w po³o eniu poziomym ze skrzynk¹ zaciskow¹ u góry. Silniki maj¹ w³asne ch³odzenie. Maksymalna temperatura otoczenia, w którym pracuj¹ silniki, w zale noœci od wykonania klimatycznego, nie mo e przekraczaæ 313 K (+40 C) dla klimatu umiarkowanego /2, /3 i tropikalnego TH/2 i TH/3, 318 K (+45 C) dla klimatu morskiego MU/2, MU/3. 2. WARUKI EKSPLOATACJI Silniki indukcyjne klatkowe serii "g" i "h" w. m.56, 63, 71, 80 i 90 s¹ silnikami ogólnego przeznaczenia, przewidziane do stosowania do napêdów ró nych maszyn i urz¹dzeñ. Obudowa silnika wykonana w stopniu ochrony IP54 ( lub IP55 lub IP56 ) zabezpiecza silnik przed przedostaniem siê do jego wnêtrza cia³ sta³ych lub wody w zakresie okreœlonym w normie P-E Przy d³ugotrwa³ym nara aniu sil- Grupa Cantoni 2

3 nika na opady atmosferyczne zaleca siê stosowanie odpowiedniej os³ony lub zadaszenia. Odprowadzenie kondensatu pary wodnej w silniku wykonaæ co 12 miesiêcy, przy eksploatacji w warunkach trudnych co 3 miesi¹ce. Silniki w wykonaniu morskim i wg wymagañ Polskiego Rejestru Statków s¹ produkowane w stopniu ochrony IP55. Rozruch silników odbywa siê przez bezpoœrednie w³¹czenie ich do sieci zasilaj¹cej. Silniki mog¹ pracowaæ przy wahaniach napiêcia nie przekraczaj¹cych 10% napiêcia znamionowego silnika, przy czym wszystkie dane znamionowe odnosz¹ siê do napiêcia znamionowego. Przy wahaniach napiêcia przekraczaj¹cych 10% napiêcia znamionowego silniki nie powinny byæ uruchamiane. Odstêpstwo od tej zasady jest dozwolone tylko w przypadku, gdy silnik posiada odpowiedni¹ rezerwê ciepln¹ w konkretnym zastosowaniu; maksymalna temperatura nagrzania uzwojenia silnika nie mo e przekraczaæ +155 C (dla klasy izolacji F). Odpowiedni¹ decyzjê w tej sprawie mo e podj¹æ tylko specjalista z tej bran y, w wyniku przeprowadzonych prób. Zaleca siê przy tym korzystanie z normy P-89/E Ka dy silnik nale y zabezpieczyæ przed przeci¹ eniem i przed zwarciem zabezpieczeniami, dobranymi przez u ytkownika, zgodnie z norm¹ P-89/E05012 lub zaleceniami otrzymanymi z FSE BESEL. Wykorzystanie zacisku ochronnego zale y od zastosowanego œrodka ochrony przeciwpo arowej zgodnie z norm¹ P-IEC Elementy urz¹dzenia napêdzanego, bezpoœrednio sprzêgniête z wa³em silnika, winny byæ wywa one dynamicznie z dok³adnoœci¹ nie mniejsz¹ ni 5mm. 2.1 PRZYGOTOWAIE SILIKA DO POD CZEIA Przed przyst¹pieniem do zamontowania silnika do urz¹dzenia napêdzanego nale y: a) sprawdziæ czy wirnik silnika obraca siê lekko, b) sprawdziæ czy elementy urz¹dzenia napêdzanego, bezpoœrednio sprzêgniête z wa³em silnika, s¹ wywa one dynamicznie z wymagan¹ dok³adnoœci¹, c) nak³adaæ elementy urz¹dzenia napêdzanego na wa³ silnika suwliwie lub z ma³ym wciskiem bez wywierania si³ na ³o yska, gdy grozi to ich uszkodzeniem; wa³ silnika w tym czasie powinien byæ sztywno podparty od strony przewietrznika, a eby si³y wcisku nie powodowa³y uszkodzeñ ³o ysk ani te uszkodzeñ falistej podk³adki sprê ystej kasuj¹cej luz poosiowy wirnika, d) sprawdziæ, czy przy zamocowaniu silnika w urz¹dzeniu napêdzanym jest zachowana minimalna odleg³oœæ (min. 14 mm) miêdzy os³on¹ przewietrznika a innymi elementami i czy otwory w os³onie nie s¹ przys³oniête. Grupa Cantoni 3

4 Uwaga: Dostêp powietrza ch³odz¹cego do obudowy silnika nie mo e byæ utrudniony. 2.2 POD CZEIE SILIKA DO SIECI Silniki trójfazowe wykonane na napiêcie podstawowe 230/400V lub / V mog¹ byæ pod³¹czone: a) do sieci o napiêciu miêdzyprzewodowym 3x400V, 3x V przy po³¹czeniu uzwojenia silnika w gwiazdê ( ), b) do sieci o napiêciu miêdzyprzewodowym 3x230V, 3x V przy po³¹czeniu uzwojenia silnika w trójk¹t ( ). Silniki trójfazowe w. m. 80 i 71 s¹ wykonywane jako: a) jednobiegowe o liczbie biegunów 2p = 2, 4, 6, 8 b) dwubiegowe o liczbie biegunów: 2p= 4 / 2 2p= 8 / 4 2p= 8 / 6 2p= 6 / 4 - jednouzwojeniowe - dwuuzwojeniowe oraz inne - jako specjalne. Silniki trójfazowe w. m. 63 i 56 s¹wykonywane jako: a) jednobiegowe o liczbie biegunów 2p = 2, 4 Sposoby po³¹czeñ uzwojeñ i ich pod³¹czanie do sieci zasilaj¹cej s¹ przedstawione na schematach po³¹czeñ w za³¹czniku r 1 do ITR. Schemat po³¹czeñ znajduje siê równie na wewnêtrznej stronie pokrywki skrzynki zaciskowej. Silniki wykonane na inne napiêcia (odmiany napiêciowe) mog¹ byæ pod³¹czone do sieci o napiêciu miêdzyprzewodowym odpowiadaj¹cym napiêciu na tabliczce znamionowej silnika Silniki jednofazowe z kondensatorem pracy wykonane na napiêcie 230V 50Hz mog¹ byæ pod³¹czone do sieci o napiêciu 230V 60Hz. Silniki jednofazowe z kondensatorem pracy w. m. 56, 63, 71, 80 i 90 s¹ wykonywane jako jednobiegowe o liczbie biegunów 2p=2 i 2p=4. Grupa Cantoni 4

5 Sposoby po³¹czeñ uzwojeñ i kondensatora na tabliczce zaciskowej oraz ich pod³¹czanie do sieci zasilaj¹cej, dla lewego lub prawego kierunku wirowania, s¹ przedstawione na schematach po³¹czeñ w za³¹czniku r 1 do niniejszej ITR. Schematy po³¹czeñ znajduj¹ siê równie na wewnêtrznej stronie pokrywki skrzynki zaciskowej silnika. Silniki wykonane na inne napiêcia (odmiany napiêciowe) mog¹ byæ pod³¹czone do sieci o napiêciu znamionowym odpowiadaj¹cym napiêciu na tabliczce znamionowej silnika Przed przyst¹pieniem do pod³¹czenia silnika nale y sprawdziæ: a) czy napiêcie znamionowe silnika odpowiada napiêciu sieci zasilaj¹cej (odchy³ki napiêcia sieci nie mog¹ przekraczaæ 10% napiêcia znamionowego), b) prawid³owoœæ po³¹czeñ uzwojeñ na tabliczce zaciskowej ma zgodnoœæ ze schematem po³¹czeñ, c) poprawnoœæ i trwa³oœæ zerowania lub uziemienia ochronnego silnika, d) czy silnik posiada prawid³owe zabezpieczenie przed przeci¹ eniem (termiczne) e) czy silnik posiada prawid³owe zabezpieczenie przed zwarciem ( bezpieczniki topikowe lub wy³¹cznik elektromagnetyczny ) f) rezystancjê izolacji silnika, która w stanie zimnym nie mo e byæ ni sza od 20 M W, g) czy kierunek wirowania silnika jest zgodny z kierunkiem wirowania urz¹dzenia napêdzanego; w typowych silnikach kierunek wirowania jest prawy patrz¹c od strony koñcówki napêdowej wa³u h) czy kondensator (w silniku jednofazowym) nie jest uszkodzony (tj. czy nie jest uszkodzona obudowa kondensatora, czy nie ma wgnieceñ itp.). Uwagi: 1. W przypadku gdy silnik jest zawilgocony (gdy rezystancja izolacji silnika jest ni sza ni 20 MW ) nale y wysuszyæ go w temperaturze nie wy szej ni 353 K (+80 C). 2. Zerowanie silnika nale y wykonaæ przez pod³¹czenie przewodu zeruj¹cego do zacisku ochronnego znajduj¹cego siê na oznaczonym nadlewie na korpusie silnika wewn¹trz skrzynki zaciskowej. 3. W czasie eksploatacji silnika nale y zwróciæ uwagê na pracê silnika i nale y natychmiast od³¹czyæ silnik od sieci w przypadkach: - nadmiernych drgañ silnika, - znacznego spadku prêdkoœci obrotowej, - nadmiernego grzania siê silnika lub ³o ysk. Grupa Cantoni 5

6 3. OKRESOWE PRZEGL DY I KOSERWACJA SILIKA Ka dy pracuj¹cy silnik powinien byæ poddawany okresowym przegl¹dom, a mianowicie: - ma³y przegl¹d - g³ówny przegl¹d - co 12miesiêcy, - po przepracowaniu przez silnik o synchronicznej prêdkoœci obrotowej n =3000 obr/min godz. s - po przepracowaniu przez silnik o synchronicznej prêdkoœci obrotowej n =1500 obr/min godz. s - po przepracowaniu przez silnik o synchronicznej prêdkoœci obrotowej n =1000 obr / min s n = 750 obr / min s godz., lecz nie rzadziej ni raz na 3 lata. 3.1 MA Y PRZEGL D Ma³y przegl¹d obejmuje nastêpuj¹ce czynnoœci: a) oglêdziny zewnêtrzne oraz czyszczenie silnika i aparatury zabezpieczaj¹cej bez demonta u, o ile oglêdziny nie wyka ¹ takiej koniecznoœci, b) pomiar rezystancji izolacji uzwojenia silnika, c) pomiar skutecznoœci zerowania lub rezystancji uziemienia ochronnego, d) pomiar rezystancji izolacji instalacji zasilaj¹cej, e) odprowadzenie kondensatu: w tym celu nale y wyci¹gn¹æ zatyczkê gumow¹ z otworu odwadniaj¹cego - dla wykonania IP55 - w tarczy od strony napêdu - dla wykonania IP56 - w obu tarczach; od strony napêdu i przewietrznika 3.2 G ÓWY PRZEGL D G³ówny przegl¹d obejmuje nastêpuj¹ce czynnoœci: a) demonta silnika. Demonta silnika polega na wykonaniu poni szych operacji wg nastêpuj¹cej kolejnoœci: - odkrêcenie trzech wkrêtów mocuj¹cych os³onê przewietrznika, - zdjêcie wentylatora z wa³u za pomoc¹ œci¹gacza, - odkrêcenie trzech œrub œci¹gaj¹cych tarcze ³o yskowe, Grupa Cantoni 6

7 - zdjêcie tarcz ³o yskowych za pomoc¹ specjalnych œci¹gaczy wzglêdnie przez bardzo lekkie pobijanie m³otkiem drewnianym po wystaj¹cych nadlewach w tarczach, - wyjêcie wirnika wraz z ³o yskami, - zdjêcie ³o ysk z wa³u silnika za pomoc¹ œci¹gaczy trójramiennych - tylko w przypadku, je eli zachodzi koniecznoœæ ich wymiany (uszkodzenie lub zu ycie). W silnikach stosowane s¹ dwa ³o yska kulkowe dwustronnie zamkniête typu 2Z, które nie wymagaj¹ nape³niania smaru. ( o yska s¹ fabrycznie smarowane przez producenta). b) sprawdzenie stanu uzwojenia stojana, który nale y dok³adnie oczyœciæ i przedmuchaæ sprê onym powietrzem. a czo³ach uzwojeñ nie mo e byæ miejsc uszkodzonych, czo³a musz¹ byæ dobrze usztywnione. W razie potrzeby nale y je pokryæ lakierem elektroizolacyjnym i dobrze wysuszyæ w temperaturze nie przekraczaj¹cej 373 K (+100 C). c) sprawdzenie rezystancji izolacji pomiêdzy poszczególnymi fazami uzwojenia oraz miêdzy uzwojeniami i obudow¹ (mas¹) silnika. d) w przypadku naprawy uzwojenia (przezwojenia) nale y sprawdziæ rezystancjê izolacji uzwojenia wg pkt c, a nastêpnie nale y przeprowadziæ próbê wytrzyma³oœci elektrycznej izolacji, tzw. "prób¹ wysokonapiêciow¹". Próbê tê przeprowadza siê przez przy³o enie pomiêdzy poszczególne fazy uzwojenia oraz miêdzy uzwojenie a masê napiêcia probierczego o wartoœci (2U+1000) x0,8 w ci¹gu 1 minuty. Próby tej nie wykonuje siê, je eli w czasie przegl¹du nie stwierdzono uszkodzenia uzwojenia i nie dokonywano naprawy uzwojenia. Uwagi: Próbê wytrzyma³oœci elektrycznej izolacji (próbê wysokonapiêciow¹) mo e przeprowadzaæ wy³¹cznie fachowiec posiadaj¹cy wymagane uprawnienia energetyczne. e) monta silnika. Monta silnika polega na wykonaniu operacji w odwrotnej kolejnoœci ni podane dla jego demonta u. Wszystkie czynnoœci zwi¹zane z demonta em, przegl¹dem i monta em silnika powinny byæ przeprowadzone tak, aby nie uszkodziæ uzwojeñ, zamków w tarczach, w kad³ubie i innych czêœci silnika. Grupa Cantoni 7

8 4. BADAIA ODBIORCZE PO PRZEGL DZIE LUB APRAWIE Po wykonaniu przegl¹du i ponownym zmontowaniu silnika nale y go poddaæ nastêpuj¹cym badaniom: a) zmierzyæ rezystancjê uzwojeñ, b) skontrolowaæ prawid³owoœæ po³¹czeñ, c) zmierzyæ rezystancjê izolacji w stanie zimnym, d) przeprowadziæ próbê silnika na biegu ja³owym przez okres 2 godzin, a jeœli jest to mo liwe, to wykonaæ próbê pod obci¹ eniem znamionowym lub zbli onym do znamionowego tak d³ugo, a temperatura silnika przestanie wzrastaæ w sposób widoczny. Powy sze badania nale y przeprowadziæ zgodnie z norm¹ P-E TRASPORT Silniki nale y transportowaæ wy³¹cznie krytymi œrodkami transportowymi chroni¹cymi je przed zamokniêciem i zawilgoceniem. Opakowania silników do transportu powinny zapewniæ dostateczn¹ ochronê silników przed uszkodzeniami mechanicznymi, wstrz¹sami i kurzem. W czasie transportu, opakowania powinny zagwarantowaæ nale yt¹ ochronê przed uszkodzeniami czopa koñcowego wa³u, skrzynki zaciskowej, os³ony przewietrznika i pow³oki lakierowej. Silniki nale y transportowaæ w skrzyniach drewnianych, paletach metalowych lub w opakowaniach tekturowych. Silniki nie mog¹ przesuwaæ siê wewn¹trz opakowañ, równie opakowania z silnikami musz¹ byæ zabezpieczone przed przesuwaniem i przewracaniem siê. 5.1 MASY SILIKÓW Masy silników s¹ ró ne dla ró nych typów tych samych wielkoœci mechanicznych w zale noœci od mocy oddawanych, ró nych uk³adów monta - owych i ró nych dodawanych specjalnych detali. Poni sza tabela zawiera maksymalne (przybli one) masy silników w wersji podstawowej jako funkcji d³ugoœci pakietu blach magnetycznych (A, B, C). Bardziej dok³adne masy dla poszczególnych silników mo na otrzymaæ w FSE "BESEL" S.A. Grupa Cantoni 8

9 Wielkoœæ mechaniczna silników Silniki 3 - fazowe 1 - fazowe A B A B C 3,0 3,4 3,0 3,5 3,9 3,6 4,2 3,8 4,4 5,2 5,3 6,2-6,8 8,0 7,9 9,4 8,5 10,6 12, ,0 13,6-6. PRZECHOWYWAIE W przypadku przechowywania silników nale y je sk³adowaæ w pojemnikach suchych i przewiewnych, wolnych od substancji takich jak: gazy, p³yny i opary r¹ce, które s¹ szkodliwe dla izolacji uzwojeñ i elementów silnika. ie wolno przechowywaæ silników w pomieszczeniach, gdzie gromadzone s¹ nawozy sztuczne, wapno chlorowane, kwasy, œrodki chemiczne itp.. Temperatura otoczenia w miejscu przechowywania silników nie mo e byæ ni sza od 278 K (+5 C), a wilgotnoœæ wzglêdna nie wiêksza ni 70%. Silniki magazynowane w okresie d³u szym ni 2 lata od daty wyprodukowania ( po okresie gwarancyjnym ), nale y poddaæ renowacji, w zakres której wchodz¹: a) czyszczenie zewnêtrzne silnika, b) sprawdzenie poprawnoœci pracy ³o ysk, a w przypadku stwierdzenia ich wad, nale y uszkodzone ³o yska wymieniæ na nowe, c) pomiar rezystancji izolacji uzwojeñ i w przypadku stwierdzenia rezystancji mniejszej ni 20 MW (w stanie zimnym), silniki nale y wysuszyæ w temperaturze nie przekraczaj¹cej 353 K (+80 C). Koñcówka wa³u powinna byæ zabezpieczona przed korozj¹ warstw¹ smaru antykorozyjnego lub ³atwo usuwalnym lakierem. Grupa Cantoni 9

10 Za³¹czniki: 1. Za³. r. 1- schematy po³¹czeñ. Grupa Cantoni 10

11 Za³¹cznik r 1 1. Silniki 3-fazowe jednobiegowe typu S(K,L)g(h) 80:71 o biegunowoœciach 2p = 2, 2p = 4, 2p = 6, 2p = 8 PO CZEIE w PO CZEIE w W2 U2 V2 W2 U2 V2 U1 V1 W1 U1 V1 W1 2. Silniki 3-fazowe dwubiegowe typu: -S(K,L)g(h) 80:71-4/2 i 8/4 o biegunowoœci 2p = 4/2 i 2p = 8/4 (jednouzwojeniowe) 2p = 4(8) 2p = 2(4) PO CZEIE w PO CZEIE w 2U 2V 2W 1U 1V 1W 2U 2V 2W 1U 1V 1W -S(K,L)g(h)80:71-4/2.W i 8/4.W o biegunowoœci 2p = 4/2 i 2p = 8/4 (jednouzwojeniowe o charakterystyce wentylatorowej) 2p = 4(8) 2p = 2(4) PO CZEIE w PO CZEIE w 2U 2V 2W 1U 1V 1W 2U 2V 2W 1U 1V 1W Grupa Cantoni 11

12 - S(K,L)g(h) 80:71-6/4 i 8/6 o biegunowoœci 2p = 6/4 i 2p = 8/6 (dwuuzwojeniowe) 2p = 6(8) 2p = 4(6) PO CZEIE w PO CZEIE w 2U 2V 2W 1U 1V 1W 2U 2V 2W 1U 1V 1W 3. Silniki 1-fazowe typu SE(M)(K,L)g(h).. z kondensatorem pracy OBROTY PRAWE OBROTY LEWE Z2 U2 Z2 U2 U1 Z1 C B U1 C B Z1 L1 1x230V, 50Hz L1 1x230V, 50Hz C - kondensator pracy B 4. Silniki 1-fazowe typu SE(M)(K,L)g(h)..-..F z dwoma kondensatorami - pracy i rozruchowym oraz wy³¹cznikiem odœrodkowym OBROTY PRAWE OBROTY LEWE W2 U2 V2 C A U1 V1 W1 wy³¹cznik C B W2 U2 V2 C A U1 V1 W1 wy³¹cznik C B L1 1x230V, 50Hz L1 1x230V, 50Hz C - kondensator rozruchowy A C - kondensator pracy B AKTUALIZACJA: GRUDZIEÑ 2003r. Grupa Cantoni 12