ZMIANY RZEŹBY PRZEDPOLA SKEIDARÄRJÖKULL NA ISLANDII W WYNIKU JÖKULHLAUPU W 1996 ROKU*

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZMIANY RZEŹBY PRZEDPOLA SKEIDARÄRJÖKULL NA ISLANDII W WYNIKU JÖKULHLAUPU W 1996 ROKU*"

Transkrypt

1 Edward WIŚNIEWSKI Institute of Geography Mikołaj Kopernik University Fredry 6/ Toruń, POLAND Wyprawy Geograficzne na Spitsbergen IV Zjazd Geomorfologów Polskich UMCS, Lublin 3-6 czerwca 1998 ZMIANY RZEŹBY PRZEDPOLA SKEIDARÄRJÖKULL NA ISLANDII W WYNIKU JÖKULHLAUPU W 1996 ROKU* CHANGES IN THE RELIEF OF THE SKEIDARÄRJÖKULL FOREFIELD ON ICELAND AS A RESULT OF JÖKUHLHLAUP IN 1996 WSTĘP W latach 1993 i prowadzone były przez geomorfologów z Instytutu Geografii UMK w Toruniu badania nad genezą rzeźby stref marginalnych trzech wybranych lodowców na Islandii - Skeidarärjökull, Höfdabrekkujökull i Tungnaaijökull. Prowadzono je w ramach międzynarodowego programu Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) pt. Monitoring naturalnych zmian powierzchni Islandii w świetle zdjęć satelitarnych ERS 1/2 oraz innych technik teledetekcyjnych", w którym ponadto uczestniczyli badacze z Islandii, Niemiec i Austrii. Jednym z zadań geomorfologów toruńskich było dokumentowanie skutków katastrofalnych powodzi, które na Islandii wywoływne są m.in. podlodowymi erupcjami wulkanicznymi oraz spływami jezior na przedpole lodowców. Realizacja tego zadania badawczego mogła być aktualna tylko wówczas, gdyby w ciągu trzech lat ( ) przeznaczonych na realizację projektu ESA nastąpiła na wyznaczonych obszarach badań katastrofalna powódź zwana na Islandii jökulhlaupem", a w jej wyniku doszło na nich do transformacji rzeźby. Trudno się było spodziewać, aby to spektakularne wydarzenie, które na przedpolu Skeidaräijökull w tak dużej skali odnotowane zostało w latach 1934 i 1938, nastąpiło ponownie po 58 latach, właśnie w czasie realizacji projektu ESA. * Praca wykonana w ramach grantu KBN nr 6 P04E w trakcie realizacji międzynarodowego programu Monitoring of Natural Land Surface Changes in Iceland Using ERS-l/ERS-2 and Other Remote Sensing Systems", ESA Project ERS A0.2 D

2 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA RZEŹBY PRZEDPOLA SKEIDARÄRJÖKULL PRZED JÖKULHLAUPEM W 1996 R. Skeidarärjökull jest lodowcem wypustowym z rozległej czaszy lodowej Vatnajökull o powierzchni około 8300 km 2. Jego długość wynosi około 23 km, natomiast szerokość jest zmienna. W górnym odcinku szerokość lodowca wynosi km, w środkowym - 7 km, natomiast jego czoło jest znacznie rozszerzone, do 23 km. W roku 1993, po szarży Skeidarärjökull w 1991 г., bardzo strome czoło w jego zachodniej części znajdowało się w odległości 2,6-2,7 km na północ od moren czołowych, które wyznaczają zasięg lodowca w drugiej połowie XIX w., najprawdopodobniej w latach (Bahr 1997: wg Bardarsona 1934 i Toroddsena 1906) (ryc. 1). Na przedpolu tych moren występuje rozległy sandr, uchodzący do odległego o 20 km Oceanu Atlantyckiego. Nad jego powierzchnią, 1,6-2 km na południe od wspomnianych moren, kulminują na długości około 3 km resztki moren czołowych z roku We wschodniej części moreny czołowe z końca XIX w. zostały silnie rozmyte przez wody roztopowe podczas późniejszych katastrofalnych powodzi. W tej części odległości między czołem lodowca a stromym zboczem wysoko zalegającej powierzchni sandrowej lub morenami czołowymi wahają się od 250 do 500 m. Szczegółowe badania geomorfologiczne przedpola Skeidarärjökull były przeprowadzone po raz pierwszy przez uczestników wyprawy geograficznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego w 1968 г., kierowanej przez prof. Rajmunda Galona. Na podstawie badań własnych oraz Bogackiego (1973), Klimka (1973) i Jewtuchowicza (1973), Galon (1973) wyróżnił na przedpolu Skeidarärjökull pięć głównych stref morfogenetycznych wg następującej kolejności: 1 - przedpole strefy moren czołowych z resztkami starszych, zniszczonych moren czołowych (z 1756 r. przyp. autora), 2 - główna strefa moren czołowych (z końca XIX w. przyp. autora), 3- strefa podłużnych zagłębień, 4 - wewnętrzna strefa osadów i form marginalnych przechodząca w falistą równinę ablacyjno-zastoiskową, odwadnianą przez rzekę peryferyjną, 5 - aktualnie tworzące się wały lodowo-morenowe, równiny morenowe i zastoiska. Na podstawie dobrej jakości zdjęć lotniczych wykonanych już po wyprawie PTG na Islandię, a mianowicie w latach 1986, 1988 i 1992, które umożliwiły uszczegółowienie badań geomorfologicznych na przedpolu Skeidarärjökull, odkryto szereg faktów, których nie dostrzeżono w roku Niewątpliwie dominującymi w krajobrazie glacjalnym przedpola Skeidarärjökull są moreny czołowe z drugiej połowy i końca XIX w. We wszystkich opracowaniach uczestników wyprawy PTG w 1968 r. przyjęto, że moreny te wyznaczają zasięg lodowca w 1890 r. Najlepiej są one rozwinięte w zachodniej części strefy marginalnej, po obu stronach przełomu przez te moreny rzeki Gigjukvisl. Ich kulminacje osiągają wysokość 115 m n.p.m., a najwyższe wzniesienie, około 800 m na wschód od wspomnianego przełomu, ma wysokość 186

3 124,7 m n.p.m. Wysokości względne moren wynoszą do 30 m. Tak znaczne wysokości omawianych moren czołowych świadczą m.in. o tym, że nie powstawały one w czasie jednego tylko postoju lodowca na tej linii, leczmógł on, po pierwotnym wycofaniu się, nasunąć się na nie ponownie. O takim przebiegu zdarzeń może świadczyć fakt, że na spiętrzonych w wyniku naporu lodowca osadach piaszczystych, żwirowych, mułkowych i gliniastych starszych moren czołowych, tj. z końca XIX w., nałożone zostały młodsze moreny czołowe, prezentujące się jako wyraźny, stosunkowo wąski, poprzerywany grzbiet o wysokości do kilku metrów. Należy dodać, że pod osadami starszych moren czołowych występuje martwy lód o miąższości kilkunastu metrów. Jego zachowanie się przez dziesiątki lat, mimo iż nie ma tu wieloletniej zmarzliny, jest także przyczyną, że omawiany ciąg moren czołowych charakteryzuje się tak znacznymi wysokościami. Od środka łuku czoła lodowca w kierunku wschodnim, odległość od zewnętrznych moren czołowych, tj. z końca XIX w., do czoła lodowca jest coraz mniejsza, od 1000 m do 500 m, a nawet mniej. Są one znacznie niższe i przylegają bezpośrednio do rozległego sandru, który był kształtowany często przez wody roztopowe podczas jokulhlaupów. Od opisanych moren czołowych na północ, w kierunku czoła lodowca, obszar obniża się do około 70 m n.p.m. w środkowej części, lecz w miarę zbliżania się do lodowca ponownie się podnosi do około 90 m n.p.m. Całe to przedpole Skeidarärjökull charakteryzowało się występowaniem bogatego inwentarza form glacjalnych. W jego zachodniej części, po obu stronach przełomu Gigjukvisl, na zapleczu wspomnianego już wąskiego grzbietu moreny czołowej nałożonego na moreny z końca XIX w., ciągnie się równoległa do niego strefa pagórków morenowych o szerokości około 300 m, pod którymi występuje martwy lód o znacznej miąższości, odsłaniający sie w zboczach po obu stronach przełomu. Jego wytapianie się powoduje powstawanie w tej strefie coraz to nowych form wytopiskowych. Pagórki morenowe mają różne wysokości, do 10 m. Podobną strefę pagórków morenowych na zapleczu moreny czołowej wyróżniono na wsęhód od nie istniejącego obecnie jeziora proglacjalnego. Po południowej stronie tego jeziora, na kontakcie z wysoko położoną, starszą powierzchnią sandrową, wyróżniono ponadto wyraźne ciągi pagórków moren recesyjnych. Na północ od strefy pagórków morenowych, po środkową część analizowanego obszaru, kształtowaną przez rzeki odwadniające część zachodniego i część wschodniego segmentu Skeidarärjökull, które łączą się z sobą i tworzą rzekę Gigjukvisl, występują obszary i formy różne pod względem genetycznym. Równolegle do strefy wspomnianych pagórków morenowych, zarówno po lewej jak i prawej stronie przełomu, ciągną się podłużne obniżenia, o których pisał wcześniej Galon (1973), wypełnione mułkami lub piaskami drobnoziarnistymi. 187

4 Istniały w nich jeziora zaporowe w czasie odstępowania lodowca od zewnętrznych moren czołowych. Niewątpliwie najbardziej urozmaiconą rzeźbą charakteryzował się obszar na północ od wspomnianych obniżeń zastoiskowych. Wyróżniono tu dość rozległe powierzchnie z występowaniem ukierunkowanych (zdrumlinizowanych) wzniesień, pagórkowatych sandrów, jako efekt wytopienia się spod utworów glacjofluwialnych martwych lodów, moreny dennej zdrumlinizowanej, z prostopadle do czoła lodowca ukierunkowanymi wyniosłościami i obniżeniami, a także typowe wały ozów, najliczniej występujące na wschód od przełomu. Pomiędzy czołem lodowca a wspomnianą środkową częścią obszaru kształtowanego przez system rzek sandrowych, największe powierzchnie zajmowały wyspy moreny dennej z rzeźbą ukierunkowaną, fragmenty dziurawego sandru" oraz najmłodsze stożki sandrowe. Na wyspie moreny dennej z ukierunkowaną rzeźbą, około 4 km na północny wschód od przełomu oraz na wyspie moreny dennej płaskiej przy zachodnim brzegu istniejącego tu do 1996 r. jeziora proglacjalnego, występowały wały ozów. Wspomniane jezioro proglacjalne, kontaktujące się w 1993 r. bezpośrednio z czołem lodowca, miało około 1700 m długości i 700 m szerokości. JÖKULHLAUP W LISTOPADZIE 1996 R. I JEGO WPŁYW NA TRANSFORMACJĘ RZEŹBY STREFY MARGINALNEJ SKEIDARÄRJÖKULL W listopadzie 1996 r. na przedpolu Skeidarärjökull doszło do istotnych zmian rzeźby spowodowanych katastrofalnym wypływem wód z tego lodowca. Jökulhlaup jest zjawiskiem powtarzającym się co kilka lub kilkanaście lat. Jego przyczyną jest to, że czasza lodowa Vatnajökull, z której on wypływa, rozwinięta jest na obszarze neowulkanicznym. W odległości około 50 km w górę od czoła Skeidarärjökull, przykryty jest przez czaszę lodową geotermalny obszar o powierzchni około 100 km 2, na którym znajduje się subglacjalne jezioro Grimsvötn. Woda pochodząca głównie z topnienia lodu na skutek ciepła związanego ze zjawiskami geotermalnymi zbiera się w kalderze Grimsvötn o powierzchni około km 2. W wyniku jego przepełnienia, gdy poziom wody w jeziorze Grimsvötn podniesie się o około 100 m, następuje jej spływ w warunkach subglacjalnych wzdłuż Skeidarärjökull. U jego czoła dochodzi w konsekwencji do gwałtownego, zwykle krótkotrwałego, parogodzinnego, wypływu znacznej ilości wód roztopowych. Katastrofalny jökulhlaup w listopadzie 1996 wywołany został podlodową erupcją wulkaniczną, która rozpoczęła się 30 września około 15 km na północ od kaldery Grimsvötn. W tym dniu nastąpiło kilkugodzinne trzęsienie ziemi o sile 5 w skali Richtera, które poprzedziło erupcję wulkaniczną pod lodem o miąższości w tym miejscu 500 m. Na powierzchni zaczęła się tworzyć podłużna, pełna 188

5 rozpadlin depresja, która osiągnęła długość 10,5 km, a jej szerokość wynosiła 2,1 km. W obrębie tego rozległego obniżenia powstała otwarta szczelina wypełniona wodą ze stopionego lodu o objętości 2,3 km 3. Miała ona długość 3,6 km, średnią szerokość 400 m, a wysokość jej stromych, lodowych ścian wynosiła 500 m. Szczelina erupcyjna była oddalona o około 15 km od podlodowego jeziora kalderowego Grimsvötn. W dniu 2 października z otwartej szczeliny nastąpił wybuch popiołów ponad lód na wysokość 500 m, a para wodna unosiła się na wysokość 10 km. Woda ze szczeliny zaczęła przemieszczać się podlodowym kanałem do jeziora Grimsvötn, powodując podniesienie się w nim poziomu wody a także pokrywy lodowej. W jeziorze przybyło 2 km 3 wody. Po kilku dniach erupcja wulkaniczna zaczęła powoli słabnąć. Przez wiele dni nie było oznak odpływu nadmiaru wód z Grimsvötn. Dopiero 4 listopada o godz nastąpił spływ wód z przepełnionego jeziora. Woda, płynąc subglacjalnymi i zapewne inglacjalnymi kanałami w kierunku czoła Skeidarärjökull, musiała pokonać odległość 50 km, a czas jej spływu w tych warunkach wyniósł 11 godzin. Wypływająca spod lodowca pod ogromnym ciśnieniem woda rozrywała jego czoło, a powstałe różnej wielkości bryły oraz bloki lodowe były przemieszczane na znaczne odległości. Waga największych gór lodowych, które niekiedy miały wysokość 15 m, dochodziła do 2000 ton. Siła transportowa oraz niszcząca wód, których przepływ wynosił m 3 /sek, była więc ogromna. Podobne katastrofalne powodzie na przedpolu Skeidarärjökull odnotowane zostały w latach 1934 (przepływ m 3 /sek) i 1938 ( m 3 /sek). Jökulhlaup 5 listopada 1996 r. trwał krótko, kilka godzin. Dokonał on dużych przekształceń rzeźby przedpola Skeidarärjökull, która została wcześniej skartowana przez toruńskich geomorfologów i której obrazem jest wykonana mapa (rye. 1). Największe wypływy wód z lodowca nastąpiły w trzech miejscach: a) przy jego wschodnim krańcu, gdzie wypływa rzeka Skeidara, b) około 3 km na wschód od środka jego czoła i c) przy zachodnim krańcu lodowca, gdzie wypływa rzeka Sula. Na ryc. 2 zaznaczony jest obszar, który został objęty jökulhlaupem. Porównując obie ryciny można zauważyć, że podczas tego spektakularnego wydarzenia m.in. rozmyciu lub znacznemu zmniejszeniu uległy wyżej położone nad powierzchniami sandrowymi wyspy moreny dennej, powiększył się przez to obszar sandru wewnętrznego, składającego się z szeregu poziomów, a obniżenia w obrębie zdrumlinizowanej starszej rzeźby glacjalnej oraz dziurawego sandru" na zapleczu głównego ciągu moren czołowych uległy na krótko zatopieniu. Ponadto przełom Gigjukvisl przez moreny czołowe, którym podczas jökulhlaupu wypływała na zewnątrz tych moren ogromna ilość wód roztopowych transportująca różnej wielkości bloki lodowe, uległ poszerzeniu z 250 m do 530 m. Do ponad 1,5 km uległa poszerzeniu dolina Gigjukvisl poniżej przełomu, w której następuje obecnie intensywny proces wytapiania się brył lodu spod utworów glacjofluwialnych, podobnie zresztą jak na obszarach sandru we189

6 wnętrznego. Tworzą się więc na tych powierzchniach dziesiątki wytopisk. W licznych wysokich zboczach, powstałych na skutek podcięcia wyżej położonych obszarów przez wody powodziowe, odsłoniła się ich budowa geologiczna, która była szczegółowo analizowana przez badaczy toruńskich. Prawdopodobnie po raz pierwszy udało się stwierdzić zaleganie jeszcze martwego lodu pod utworami glacjofluwialnymi, budującymi wysoko położony, starszy sandr zewnętrzny we wschodniej części przedpola Skeidarärjökull. ZAKOŃCZENIE Jökulhlaup w listopadzie 1996 r. przy Skeidarärjökull stał się już wydarzeniem historycznym. Nie ulega wątpliwości, że zjawisko to w przeszłości zachodziło niejednokrotnie i będzie się powtarzało w przyszłości. W latach 1934 i 1938 odnotowana skala katastrofalnej powodzi przy tym lodowcu była podobna. Czoło Skeidarärjökull miało wówczas jednak inny zasięg. Jego zachodnia część była cofnięta o około 600 m od moren czołowych z końca XIX w., a we wschodniej kontaktowała się z wysoko zalegającą powierzchnią sandrową, urozmaiconą w proksymalnej części różnej wielkości wytopiskami (Wiśniewski i in. 1996, Molewski 1996). Zatem jest prawdopodobne, że kształtowana ona była podczas jokulhlaupów w latach 1934 i 1938, a także w latach wcześniejszych, tj. w 1903, 1913, i 1922 (Bahr 1997). Jökulhlaupy, które tak często zdarzają się nie tylko przy Skeidarärjökull, ale także przy innych lodowcach islandzkich, powodują więc częstą transformację rzeźby ich stref marginalnych. LITERATURA BAHR Т., 1997: Hydrogeologische Untersuchungen im Skeidarärsandur (Südisland). Müncher Geologische Hefte, Reihe B: Heft 3, München, BOGACKI M., 1973: Geomorphological and geological analysis of the proglacial area of Skeidarärjökull. Central western and eastern sections. Geographia Polonica, 26, GALON R., 1973: A synthetic description of deposits and landforms observed on the proglacial area of Skeidarärjökull. Geographia Polonica, 26, JEWTUCHOWICZ S., 1973: The present-day marginal zone of Skeidarärjökull. Geographia Polonica, 26, KLIMEK К., 1973: Geomorphological and geological analysis of the proglacial area of Skeidarärjökull. Extreme eastern and extreme western sections. Geographia Polonica, 26, MOLEWSKI P., 1996: Nowe fakty dotyczące genezy zagłębień wytopiskowych na sandrach przedpola lodowca Skeidarär (Islandia). Przegląd Geograficzny, 68, 3-4, WIŚNIEWSKI E., ANDRZEJEWSKI L., MOLEWSKI P., 1996: Wahania czoła lodowca Skeidarär na Islandii w ciągu ostatnich 100 lat oraz niektóre ich skutki w środkowej części jego przedpola. Acta Univ. Nicol. Cop., Geografia 28, 97,

7 SUMMARY Research on the morphogenesis of the relief of the Skeidarärjökull forefield in Iceland was carried out by geomorphologists from the Institute of Geography, Nicholas Copernicus University in 1993 and Similar research had already been carried out in this area, namely during the scientific expedition to Iceland in 1968, organised by the Polish Geographic Society. Skeidarärjökull is an outlet glacier from the vast ice-cap Vatnajökull, with a surface area of 8300 km 2. It has a length of about 23 km, and a width of km in the upper part, 7 km in the central part, and 23 km at the snout. In 1993, after Skeidarärjökull's surge in 1991, its steep snout in the western part was situated at a distance of km to the north of the end moraines which mark the reach of the glacier at the end of the XIX century. In recent years, Skeidarrjökull has undergone a distinct recession. An extensive sandur with a length of about 20 km, emerging into the sea, has occurred on the end moraine forefield since the end of the XIX century. Over its surface, 2 km to the south of the above-mentioned moraines, the remains of end moraines from 1756 culminate in a length of about 3 km. In the eastern part of the glacier forefield end moraines from the end of the XIX century were washed away to a great extent by melt waters, probably during catastrophic fioods (jökulhlaup). In this part, the distances between the glacier snout and the steep slopes of the outwash plain, occurring at a high level, or end moraines are only 2500 m. Until November 1996, a rich inventory of glacial forms occurred between Skeidarärjökull's snout and the end moraines from the end of the XIX century; this was mapped in great detail and presented on the geomorphological map made of Skeidarärjökull's marginal zone (Fig. 1). Recessive moraines, areas of flat and undulated ground moraine, areas of marginal lakes and sandurs deformed by kettles, contemporary sandurs, eskers, and older, drumlinised glacial relief as well as flat ground moraine have been distinguished here. On 5 November 1996, as a result of a several-hour-long jökulhlaup during which the flow of water reached 45,000 m 3 /s, large changes took place in the original glacial relief in the Skeidarärjökull's marginal zone (Fig. 2). As a result of the erosional activity of the waters the surfaces of ground and undulated moraine islands were reduced, and some were completely washed away; areas of older, drumlinised glacial relief on the proximal side of the end moraines from the end of the XIX century were reduced; a proglacial lake with a length of about 1700 m and a width of 700 m was filled in; the original layout of outwash plains was completely destroyed; and the ravine through the end moraines in the western part of the marginal zone, whose width was abou 1250 m, was widened to over 500 m. Due to the undercutting of the older, high-lying outwash plain about 9 km to the east of the ravine, dead ice from at least several dozen years ago was exposed. Similar ice was exposed in the walls on both sides of the ravine going through the end moraines from the end of the XIX century. On the area covered by the jökulhlaup there are now hundreds of kettles appearing because of ice-blocks of various sizes melting away. The jökulhlaup in November 1996 was caused by a volcanic eruption below the ice, about 50 km up from the Skeidarärjökull's snout. 191

8 192

9 Rye. 1. Mapa geomorfologiczna przedpola Skeidarärjökull. A - lokalizacja lodowca Skeidarärjökull; В - obszary badań autorów : 1. Edward Wiśniewski, Leon Andrzejewski, 2 - Paweł Molewski, Zdzisław Preisner; 1 - moreny czołowe z 1756 г.; 2 - moreny czołowe z końca XIX w.; 3 - recesyjne wały lodowo-morenowe; 4 - współczesne wał}' lodowo-morenowe; 5 -recesyjne pagórki morenowe; 6 - morena pagórkowata (di - na martwym lodzie); 7 - osady i formy strefy kontaktu lodowego; 8 -morena denna pręgowana; 9 - zdrumlinizowana morena denna; 10-zdrumlinizowana starsza rzeźba glacjalna; 11 - glacjotektonicznie zaburzone osady limnoglacjalne; 12 - morena denna płaska; 13 - erozyjne równiny wód roztopowych; 14 - morena denna falista; 15 - ozy; 16 - dna zastoisk proglacjalnych zdeformowanych wytopiskami (di-martwy lód); 17- dziurawy sandr"; 18 - dna zastoisk proglacjalnych; 19 - wytopiska; 20 - jeziora proglacjalne; 21 - starsze, urozmaicone wytopiskami powierzchnie sandrowe ukształtowane podczas jókulhlaupów (di - martwy lód); 22 - starsze powierzchnie sandrowe (di - martwy lód); 23 - współczesne stożki sandrowe (di - martwy lód); 24-równiny aluwialne; 25-rzeki proglacjalne; 26-paIeokoryta zwodą; 27-deIty; 28-morena ablacyjnana powierzchni lodowca; 29 - układ szczelin lodowcowych; 30-klify lodowe; 31 - załomy i krawędzie; 32 - zasięg lodowca w 1995 г.; 33 - zasięg lodowca w 1993 г.; 34 - grzbiety górskie; 35 - droga; 36 - punkty wysokościowe n.p.m. Fig. 1. Geomorphological map of Skeidarärjökull. A - localization of Skeidarärjökull, В - areas of the author's studies: 1 - E. Wiśniewski & L. Andrzejewski, 2 - P. Molewski & Z. Preisner; 1 - frontal moraines from 1756; 2 - frontal moraines from the end of 19th century; 3 - recession ice- moraine banks; 4 - contemporary ice - moraine banks; 5 - recession moraine hills; 6 - hill moraine (di - on dead ice); 7 - deposits and forms of ice-contact zone 8- (luted moraine; 9 - ground drumlinized moraine, 10 - old drumlinized glacial relief, 11 - glaciotectonically disordered limnoglacial deposits; 12 - ground flat moraine; 13 - melt water erosion plains; 14 - ground wavy moraine; 15 - eskers; 16 - bottoms of proglacial ice-barriers deformed by melt out kettles (di-dead ice), 17 - holed sandur"; 18 - bottom of proglacial ice-barriers; 19-melt out kettles; 20-proglacial lakes; 21 - older, diversified with melt out kettles, sandur areas formed during jökulhlaup's (di -dead ice); 22 - older sandur areas (di - dead ice); 23 - contemporary sandur cones (di - dead ice); 24 - alluvial plains; 25 - proglacial rivers; 26 - paieobeds with water; 27 - deltas; 28 - ablation moraine on the glacier surface; 29 - glacier fissures arrangement, 30 - ice cliffs; 31 - bends and edges; 32 - glacier reach in 1995; 33 - glacier reach in 1993; 34 - mountain ridges, 35 - road; 36 - points of height a.s.l. 193

10 194

11 Rye. 2. Obszar strefy marginalnej lodowca Skeidarärjökull objęty katastrofalną powodzią (jökulhlaupem) w listopadzie 1996 г. С - lokalizacja miejsca erupcji wulkanicznej i kaldery Grimsvötn; 1 - miejsca głównych wypływów wód roztopowych z lodowca podczas jökulblaupu; 2 - obszar zalany podczas jökulhlaupu, na którym nastąpiła transformacja rzeźby; 3 - obszary zalane podczas jökulhlaupu. Fig. 2. Area of Skeidarärjökull marginal zone affected by the catastrophic flood in November С - Localization of volcanic eruption sites and Grimsvötn calderas: 1 - sites of main melt water outflows from the glacier during jökulhlaup; 2 - area flooded during jökulhlaup on which relief transformation took place; 3 - areas flooded by jökulhlaup 195

Rekonstrukcja procesów glacjalnych,

Rekonstrukcja procesów glacjalnych, VII Zjazd Geomorfologów Polskich kraków 2005 Rekonstrukcja procesów glacjalnych, glacjofluwialnych i glacjolimnicznych w strefie marginalnej lodowca tungaár (islandia) na wybranych przykładach Paweł Molewski,

Bardziej szczegółowo

Rodzaje erozji lodowcowej. Rzeźbotwórcza działalność lodowców górskich i kontynentalnych. Wygłady i rysy lodowcowe. Wygłady i rysy lodowcowe

Rodzaje erozji lodowcowej. Rzeźbotwórcza działalność lodowców górskich i kontynentalnych. Wygłady i rysy lodowcowe. Wygłady i rysy lodowcowe Rodzaje erozji lodowcowej Rzeźbotwórcza działalność lodowców górskich i kontynentalnych DETRAKCJA wyrywanie z podłoża dużych okruchów i bloków skalnych EGZARACJA żłobienie podłoża w wyniku zdzieranie materiału

Bardziej szczegółowo

MORFOGENEZA STREFY MARGINALNEJ TUNGNAÄRJÖKULL (ISLANDIA)

MORFOGENEZA STREFY MARGINALNEJ TUNGNAÄRJÖKULL (ISLANDIA) Leon A N D R Z E J E W S K I Department of Physical Geography and Quaternary Palaeogeography Wyprawy Geograficzne na Spitsbergen IV Zjazd Geomorfologów Polskich UMCS, Lublin 3-6 czerwca 1998 Institute

Bardziej szczegółowo

Zlodowacenia w Polsce oraz formy polodowcowe

Zlodowacenia w Polsce oraz formy polodowcowe Zlodowacenia w Polsce oraz formy polodowcowe Polskie zlodowacenia Rozpoczęcie zlodowaceń - około 2,5 mln lat temu. Po falach ochłodzeń (glacjałach) następowały fale ociepleń (interglacjały), Lądolód skandynawski

Bardziej szczegółowo

Lodowce i lądolody. Obecnie pokrywają 10% powierzchni ziemi; w plejstocenie ~ 30%; w prekambrze być może e niemal 100%

Lodowce i lądolody. Obecnie pokrywają 10% powierzchni ziemi; w plejstocenie ~ 30%; w prekambrze być może e niemal 100% Lodowce i lądolody Obecnie pokrywają 10% powierzchni ziemi; w plejstocenie ~ 30%; w prekambrze być może e niemal 100% Powstają tam, gdzie coroczne opady śniegu nie ulegają rozpuszczeniu w porach ciepłych:

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE GEOINFORMATYKI DO OPRACOWYWANIA

WYKORZYSTANIE GEOINFORMATYKI DO OPRACOWYWANIA WYKORZYSTANIE GEOINFORMATYKI DO OPRACOWYWANIA PRZEGLĄDOWYCH MAP GEOMORFOLOGICZNYCH, NA PRZYKŁADZIE WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Adriana Marcinkowska Adrian Ochtyra prof. dr hab. Jan R. Olędzki dr Elżbieta Wołk-Musiał

Bardziej szczegółowo

Ewolucja stożka sandrowego jako wskaźnik stanu dynamicznego południowej części czoła lodowca Tungnaár, Islandia

Ewolucja stożka sandrowego jako wskaźnik stanu dynamicznego południowej części czoła lodowca Tungnaár, Islandia Landform Analysis, Vol. 9: 171 175 (2008) Ewolucja stożka sandrowego jako wskaźnik stanu dynamicznego południowej części czoła lodowca Tungnaár, Islandia Piotr Weckwerth*, Miros³aw T. Karasiewicz Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Morfogeneza strefy marginalnej fazy pomorskiej

Morfogeneza strefy marginalnej fazy pomorskiej VII Zjazd Geomorfologów Polskich kraków 2005 Morfogeneza strefy marginalnej fazy pomorskiej zlodowacenia vistuliańskiego w otoczeniu rynny jeziora narie 1. Obszar badań Obszar objęty badaniami znajduje

Bardziej szczegółowo

Rzeźba na mapach. m n.p.m

Rzeźba na mapach. m n.p.m Rzeźba na mapach Rzeźbę terenu przedstawia się obecnie najczęściej za pomocą poziomic. Poziomice (izohipsy) są to linie na mapie łączące punkty o jednakowej wysokości. Mapa poziomicowa (hipsometryczna)

Bardziej szczegółowo

Ściąga eksperta. Zlodowacenie Polski. - filmy edukacyjne on-line Strona 1/7

Ściąga eksperta. Zlodowacenie Polski.  - filmy edukacyjne on-line Strona 1/7 Zlodowacenie Polski Ok. 1,5 mln lat temu w czwartorzędzie w epoce plejstocenu w Europie a także w Polsce panował bardzo zimny, surowy klimat. Były to doskonałe warunki do tworzenia i rozprzestrzeniania

Bardziej szczegółowo

Ireneusz Sobota Współczesne zmiany kriosfery północno-zachodniego Spitsbergenu na przykładzie regionu Kaffiøyry

Ireneusz Sobota Współczesne zmiany kriosfery północno-zachodniego Spitsbergenu na przykładzie regionu Kaffiøyry Ireneusz Sobota glacjolog, hydrolog, badacz polarny, pracownik naukowy na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autor kilkudziesięciu prac naukowych z zakresu glacjologii, hydrologii,

Bardziej szczegółowo

Recenzja rozprawy doktorskiej

Recenzja rozprawy doktorskiej UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej Zakład Geomorfologii i Paleogeografii dr hab. Sławomir Terpiłowski, prof. UMCS Recenzja rozprawy doktorskiej

Bardziej szczegółowo

Rzeźba terenu oraz osady strefy marginalnej lodowca Russella (zachodnia Grenlandia)

Rzeźba terenu oraz osady strefy marginalnej lodowca Russella (zachodnia Grenlandia) Rozwój zrównoważony regionów Polski Toruń 2011 Karol Tylmann Uniwersytet Mikołaja Kopernika ul. Gagarina 9, 87 100 Toruń e-mail: karolgeo@doktorant.umk.pl Rzeźba terenu oraz osady strefy marginalnej lodowca

Bardziej szczegółowo

Temiika tundry i dynamika czynnej warstwy zmarzliny na przedpolu lodowców Scotta i Renarda (rejon Bellsundu, Zachodni Spitsbergen)

Temiika tundry i dynamika czynnej warstwy zmarzliny na przedpolu lodowców Scotta i Renarda (rejon Bellsundu, Zachodni Spitsbergen) XIV Sympozjum Polarne, Lublin 198V Instytut Nauk o Ziemi Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin J. REPELEWSKA-PĘKALOWA, A. F. GLUZA, K. DĄBROWSKI Temiika tundry i dynamika czynnej warstwy zmarzliny

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA TEKSTURALNA WSPÓŁCZESNYCH GRUBOKLASTYCZNYCH OSADÓW SANDROWYCH FLÄAJÖKULL I FALLJÖKULL W POŁUDNIOWO WSCHODNIEJ ISLANDII

CHARAKTERYSTYKA TEKSTURALNA WSPÓŁCZESNYCH GRUBOKLASTYCZNYCH OSADÓW SANDROWYCH FLÄAJÖKULL I FALLJÖKULL W POŁUDNIOWO WSCHODNIEJ ISLANDII Ewa SMOLSKA Piotr SZWARCZEWSKI Dorota GIRIAT Krzysztof BORKOWSKI Sedimental Laboratory Institute of Physics-Geographical Sciences Faculty of Geography and Regional Studies Krakowskie Przedmieście 30 00-927

Bardziej szczegółowo

Teoria tektoniki płyt litosfery

Teoria tektoniki płyt litosfery Teoria tektoniki płyt litosfery Pytania i odpowiedzi 1. Podaj przyczynę przemieszczania się płyt litosferycznych Przyczyną przemieszczania się płyt litosfery jest najprawdopodobniej ruch materii (prądy

Bardziej szczegółowo

The Overview of Civilian Applications of Airborne SAR Systems

The Overview of Civilian Applications of Airborne SAR Systems The Overview of Civilian Applications of Airborne SAR Systems Maciej Smolarczyk, Piotr Samczyński Andrzej Gadoś, Maj Mordzonek Research and Development Department of PIT S.A. PART I WHAT DOES SAR MEAN?

Bardziej szczegółowo

Obserwacje nad odpływem wód zmarzlinowych w okolicy Calypsobyen wiecie 1986 (Spitsbergen Zachodni)

Obserwacje nad odpływem wód zmarzlinowych w okolicy Calypsobyen wiecie 1986 (Spitsbergen Zachodni) XIV Syipozjum Polarre, Lublin 1987 Zk ład Hydrografii INoZ Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin STEFAN BARTOSZEWSKI Obserwacje nad odpływem wód zmarzlinowych w okolicy Calypsobyen wiecie 1986

Bardziej szczegółowo

Piaskownia w Żeleźniku

Piaskownia w Żeleźniku OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 97 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Piaskownia w Żeleźniku Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 17.1753 E Szerokość:

Bardziej szczegółowo

analiza form geomorfologicznych; zagadnienia zagrożeń - osuwisk, powodzi i podtopień

analiza form geomorfologicznych; zagadnienia zagrożeń - osuwisk, powodzi i podtopień Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej [PUGP] Ćwiczenie 3 analiza form geomorfologicznych; zagadnienia zagrożeń - osuwisk, powodzi i podtopień zasoby środowiska Zasoby odnawialne Zasoby nieodnawialne

Bardziej szczegółowo

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 11 Aktualne zmiany klimatu: atmosfera, hydrosfera, kriosfera

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 11 Aktualne zmiany klimatu: atmosfera, hydrosfera, kriosfera Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 11 Aktualne zmiany klimatu: atmosfera, hydrosfera, kriosfera prof. dr hab. Szymon Malinowski Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski malina@igf.fuw.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi

Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi 1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 8 2 0 0 0 0 0 1 Wyznaczony teren to długa na około 200 metrów skarpa przykorytowa bezimiennego cieku uchodzącego do rzeki Olszówki. Skarpa miejscami 6 metrowej wysokości

Bardziej szczegółowo

Morfologia i budowa geologiczna rynny jeziora Jasień

Morfologia i budowa geologiczna rynny jeziora Jasień Landform Analysis, Vol. 7: 138 142 (2008) Morfologia i budowa geologiczna rynny jeziora Jasień Geomorphology and geological structure of the Jasień furrow valley Krzysztof Petelski* Akademia Pomorska w

Bardziej szczegółowo

Zarys historyczny tworzenia się gruntów na Warmii i Mazurach

Zarys historyczny tworzenia się gruntów na Warmii i Mazurach Zarys historyczny tworzenia się gruntów na Warmii i Mazurach Opracowali: Agata Misztal Jerzy Pepol ZLODOWACENIA W POLSCE Osady czwartorzędowe na Warmii i Mazurach osiągają najwyższe wartości miąższości

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE NR 12 (84) AKADEMII MORSKIEJ Szczecin 2007

ZESZYTY NAUKOWE NR 12 (84) AKADEMII MORSKIEJ Szczecin 2007 ISSN 1733-8670 ZESZYTY NAUKOWE NR 12 (84) AKADEMII MORSKIEJ Szczecin 2007 WYDZIAŁ INŻYNIERYJNO-EKONOMICZNY TRANSPORTU Anna Białas Motyl Przewozy ładunków transportem śródlądowym i praca przewozowa w krajach

Bardziej szczegółowo

INDYWIDUALNA KARTA PRACY NA LEKCJI ODWRÓCONEJ OGNISTY ODDECH ZIEMI. Na podstawie wiadomości przedstawionych przez grupy projektowe rozwiąż zadania:

INDYWIDUALNA KARTA PRACY NA LEKCJI ODWRÓCONEJ OGNISTY ODDECH ZIEMI. Na podstawie wiadomości przedstawionych przez grupy projektowe rozwiąż zadania: ZAŁĄCZNIK nr 6 INDYWIDUALNA KARTA PRACY NA LEKCJI ODWRÓCONEJ OGNISTY ODDECH ZIEMI Na podstawie wiadomości przedstawionych przez grupy projektowe rozwiąż zadania: GRUPA 1 Zadanie 1. Na rysunku przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Geomorfologia i formowanie glacimarginalnych stożków sandrowych w świetle analiz GIS

Geomorfologia i formowanie glacimarginalnych stożków sandrowych w świetle analiz GIS STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ SUMMARY OF DOCTORAL THESIS Marcin Sobiech Geomorfologia i formowanie glacimarginalnych stożków sandrowych w świetle analiz GIS Geomorphology and formation of glacimarginal

Bardziej szczegółowo

Słupskie Prace Geograficzne

Słupskie Prace Geograficzne Słupskie Prace Geograficzne 4 2007 Leon Andrzejewski, Paweł Molewski Instytut Geografii Uniwersytet Mikołaja Kopernika Toruń ZASIĘG CZOŁA LODOWCA TUNGNAÁR W CZASIE MAŁEJ EPOKI LODOWEJ NA TLE ZLODOWACEŃ

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie wskaźnika urzeźbienia powierzchni sandrowych jako informacji o charakterze drenażu lądolodu Wisły na Pomorzu

Zastosowanie wskaźnika urzeźbienia powierzchni sandrowych jako informacji o charakterze drenażu lądolodu Wisły na Pomorzu Landform Analysis, Vol. 13: 117 128 (2010) Zastosowanie wskaźnika urzeźbienia powierzchni sandrowych jako informacji o charakterze drenażu lądolodu Wisły na Pomorzu Application of a relief intensity coefficient

Bardziej szczegółowo

Budynki i zabudowania na terenie (T/N) Buildings / other constructions on site (Y/N)

Budynki i zabudowania na terenie (T/N) Buildings / other constructions on site (Y/N) Poziom wód gruntowych [m] Underground water level [m] Czy były prowadzone badania geologiczne terenu (T/) Were geological research done (Y/) Ryzyko wystąpienia zalań lub obsunięć terenu (T/) Risk of flooding

Bardziej szczegółowo

Co to jest ustrój rzeczny?

Co to jest ustrój rzeczny? Co to jest ustrój rzeczny? Ustrój (reżim) rzeczny jest to ustalany na podstawie wieloletnich obserwacji rytm wahań przepływów rzeki oraz stanów wody, związany z rodzajem zasilania i zlodzeniem. Każda rzeka

Bardziej szczegółowo

BADANIA ARCHEOLOGICZNE W WESÓŁKACH, POW. KALISZ, W 1963 ROKU

BADANIA ARCHEOLOGICZNE W WESÓŁKACH, POW. KALISZ, W 1963 ROKU KRZYSZTOF DĄBROWSKI BADANIA ARCHEOLOGICZNE W WESÓŁKACH, POW. KALISZ, W 1963 ROKU W sierpniu 1963 r. kontynuowano 1 prace badawcze na cmentarzysku lateńsko- -rzymskim. Na obszarze 1026 m 2 odkryto i wyeksplorowano

Bardziej szczegółowo

Skala zjawisk abrazyjnych w minionym 20 leciu na przykładzie Mierzei Dziwnowskiej

Skala zjawisk abrazyjnych w minionym 20 leciu na przykładzie Mierzei Dziwnowskiej Skala zjawisk abrazyjnych w minionym 20 leciu na przykładzie Mierzei Dziwnowskiej Kazimierz Furmańczyk, Joanna Dudzińska-Nowak Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk o Morzu Europejska Agencja Środowiska:

Bardziej szczegółowo

WSTĘPNE BADANIA GEOMORFOLOGICZNE I GEOLOGICZNE NA TORFOWISKU CZARNY LAS W DOLINIE WARTY

WSTĘPNE BADANIA GEOMORFOLOGICZNE I GEOLOGICZNE NA TORFOWISKU CZARNY LAS W DOLINIE WARTY WSTĘPNE BADANIA GEOMORFOLOGICZNE I GEOLOGICZNE NA TORFOWISKU CZARNY LAS W DOLINIE WARTY Jacek Forysiak PRELIMINARY GEOMORPHOLOGICAL AND GEOLOGICAL STUDIES ON CZARNY LAS PEAT BOG (IN WARTA RIVER VALLEY)

Bardziej szczegółowo

Najwyższymi górami w Ameryce Południowej są Andy. Ciągną się one wzdłuż północnego i zachodniego wybrzeża kontynentu na długość ok km.

Najwyższymi górami w Ameryce Południowej są Andy. Ciągną się one wzdłuż północnego i zachodniego wybrzeża kontynentu na długość ok km. Góry Ameryki Południowej Najwyższymi górami w Ameryce Południowej są Andy. Ciągną się one wzdłuż północnego i zachodniego wybrzeża kontynentu na długość ok. 9000 km. Góry składają się z kilku równoległych

Bardziej szczegółowo

Osuwiska podwodne w jeziorze wigry w świetle

Osuwiska podwodne w jeziorze wigry w świetle VII Zjazd Geomorfologów Polskich kraków 2005 Osuwiska podwodne w jeziorze wigry w świetle badań sejsmicznych wysokiej rozdzielczości Podczas profilowania sejsmicznego jeziora Wigry stwierdzono występowanie

Bardziej szczegółowo

Słupskie Prace Geograficzne

Słupskie Prace Geograficzne Słupskie Prace Geograficzne 4 2007 Krzysztof Petelski Instytut Geografii Akademia Pomorska Słupsk RZEŹBA I BUDOWA GEOLOGICZNA RYNIEN POLODOWCOWYCH OKOLIC SKARSZEW THE RELIEF AND GEOLOGICAL STRUCTURE OF

Bardziej szczegółowo

PORTS AS LOGISTICS CENTERS FOR CONSTRUCTION AND OPERATION OF THE OFFSHORE WIND FARMS - CASE OF SASSNITZ

PORTS AS LOGISTICS CENTERS FOR CONSTRUCTION AND OPERATION OF THE OFFSHORE WIND FARMS - CASE OF SASSNITZ Part-financed by EU South Baltic Programme w w w. p t m e w. p l PROSPECTS OF THE OFFSHORE WIND ENERGY DEVELOPMENT IN POLAND - OFFSHORE WIND INDUSTRY IN THE COASTAL CITIES AND PORT AREAS PORTS AS LOGISTICS

Bardziej szczegółowo

STAROŻYTNA GERMANIA I GERMANIE W HISTORIOGRAFII POLSKIEJ

STAROŻYTNA GERMANIA I GERMANIE W HISTORIOGRAFII POLSKIEJ STAROŻYTNA GERMANIA I GERMANIE W HISTORIOGRAFII POLSKIEJ THE POZNAŃ SOCIETY FOR THE ADVANCEMENT OF THE ARTS AND SCIENCES INSTITUTE OF EUROPEAN CULTURE ADAM MICKIEWICZ UNIVERSITY IN POZNAŃ GNIEZNO EUROPEAN

Bardziej szczegółowo

Ewolucja stref marginalnych lodowców NW części Ziemi Wedela Jarlsberga

Ewolucja stref marginalnych lodowców NW części Ziemi Wedela Jarlsberga XX lat badań polarnych Instytutu Nauk o Ziemi UMCS na Spitsbergenie Jan REDER Ewolucja stref marginalnych lodowców NW części Ziemi Wedela Jarlsberga Zlodowacenie Ziemi Wedela Jarlsberga, podobnie jak kaŝdego

Bardziej szczegółowo

PROCESY EGZOGENICZNE ZADANIA

PROCESY EGZOGENICZNE ZADANIA PROCESY EGZOGENICZNE ZADANIA 1. Uzupełnij tabelę: Nazwa wydmy Kształt wydmy Kierunek wiatru Klimat, w jakim powstała wydma Pokrycie wydmy roślinnością 2. Narysuj obok i nazwij formę, która powstanie w

Bardziej szczegółowo

LISTA DANYCH DOTYCZĄCYCH TERENU SITE CHECK LIST

LISTA DANYCH DOTYCZĄCYCH TERENU SITE CHECK LIST LISTA DACH DOTCZĄCCH TEREU SITE CHECK LIST Położenie Location Powierzchnia nieruchomości Area of property azwa lokalizacji Site name Miasto / Gmina Town / Commune Powiat District Województwo Province (Voivodship)

Bardziej szczegółowo

Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi

Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi 1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 2 2 0 0 0 0 0 1 Nachylenie, wysokość i ekspozycja zboczy/stoków. Ukształtowanie powierzchni zboczy/stoków. Działalność naturalnych procesów geologicznych (erozja rzeczna).

Bardziej szczegółowo

KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO. 1. Metryka I lokalizacja M C-C/3. wersja 1/

KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO. 1. Metryka I lokalizacja M C-C/3. wersja 1/ KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO 1. Metryka I lokalizacja NUMER M-34-31-C-C/3 i EWIDENCYJNY wersja 1/1 i. Autor/rzy opracowania Ryszard Knapczyk, Joanna Lasak

Bardziej szczegółowo

IŁAWA. Analiza rynku nieruchomości w IŁAWIE

IŁAWA. Analiza rynku nieruchomości w IŁAWIE IŁAWA Analiza rynku nieruchomości w IŁAWIE Iława - miasto w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim; siedziba władz powiatu. Miasto jest położone nad południowym krańcem jeziora Jeziorak

Bardziej szczegółowo

Joanna Fac-Beneda Ewa Hryniszak Katedra Hydrologii, Uniwersytet Gdański Gdańsk ul. Dmowskiego 16a,

Joanna Fac-Beneda Ewa Hryniszak Katedra Hydrologii, Uniwersytet Gdański Gdańsk ul. Dmowskiego 16a, Joanna Fac-Beneda Ewa Hryniszak Katedra Hydrologii, Uniwersytet Gdański 80-264 Gdańsk ul. Dmowskiego 16a, geojfb@univ.gda.pl, remrem@o2.pl 3.5. Wypływy wód podziemnych u podnóży krawędzi pradolinnych Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

OCENA WARUNKÓW GRUNTOWO WODNYCH DLA PROJEKTOWANEJ KANALIZACJI W PRĄDNIKU KORZKIEWSKIM GMINA WIELKA WIEŚ POWIAT KRAKÓW

OCENA WARUNKÓW GRUNTOWO WODNYCH DLA PROJEKTOWANEJ KANALIZACJI W PRĄDNIKU KORZKIEWSKIM GMINA WIELKA WIEŚ POWIAT KRAKÓW OCENA WARUNKÓW GRUNTOWO WODNYCH DLA PROJEKTOWANEJ KANALIZACJI W PRĄDNIKU KORZKIEWSKIM GMINA WIELKA WIEŚ POWIAT KRAKÓW OPRACOWAŁ: mgr Kazimierz Milanowski inż. Przemysław Milanowski Kraków grudzień 2010

Bardziej szczegółowo

XII Olimpiada o DIAMENTOWY INDEKS AGH 2018/2019 Geografia z elementami geologii ETAP II ARKUSZ OCENY. 1 Zadanie Zadanie2 6.

XII Olimpiada o DIAMENTOWY INDEKS AGH 2018/2019 Geografia z elementami geologii ETAP II ARKUSZ OCENY. 1 Zadanie Zadanie2 6. ARKUSZ OCENY KOD G Lp. Zadanie Punktacja I II końcowa max 1 Zadanie 1 10 2 Zadanie2 6 3 Zadanie 3 4 4 Zadanie 4 4 5 Zadanie 5 6 6 Zadanie 6 6 7 Zadanie 7 6 8 Zadanie 8 8 9 Zadanie 9 10 10 Zadanie 10 6

Bardziej szczegółowo

DOI: / /32/37

DOI: / /32/37 . 2015. 4 (32) 1:18 DOI: 10.17223/1998863 /32/37 -,,. - -. :,,,,., -, -.,.-.,.,.,. -., -,.,,., -, 70 80. (.,.,. ),, -,.,, -,, (1886 1980).,.,, (.,.,..), -, -,,,, ; -, - 346, -,.. :, -, -,,,,,.,,, -,,,

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ZRÓŻNICOWANIA RZEŹBY ZLEWNI ORAZ PROFILI CIEKÓW WZGÓRZ BUKOWYCH

ANALIZA ZRÓŻNICOWANIA RZEŹBY ZLEWNI ORAZ PROFILI CIEKÓW WZGÓRZ BUKOWYCH INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH Nr 4/2/2006, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 69 77 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi Michał Kupiec, Paweł Pieńkowski ANALIZA ZRÓŻNICOWANIA

Bardziej szczegółowo

PRODUCTION HALL OFFER

PRODUCTION HALL OFFER PRODUCTION HALL OFFER 1. Name of production hall / Nazwa hali produkcyjnej Bałtowska 2. Location / Lokalizacja PRODUCTION HALL DATA Town / Street Miasto / Ulica Ostrowiec Świętokrzyski/Bałtowska Street

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

LANDSCAPE DIFFERENTIATION AND DEVELOPMENT OF THE SOUTH-EASTERN S0RKAPP LAND, SPITSBERGEN

LANDSCAPE DIFFERENTIATION AND DEVELOPMENT OF THE SOUTH-EASTERN S0RKAPP LAND, SPITSBERGEN Wiesław Ziaja Institute of Geography Jagiellonian University Kraków, Poland X X Polar Symposium Lublin, 1993 LANDSCAPE DIFFERENTIATION AND DEVELOPMENT OF THE SOUTH-EASTERN S0RKAPP LAND, SPITSBERGEN INTRODUCTION

Bardziej szczegółowo

Dynamika lobu Wisły podczas ostatniego zlodowacenia w świetle nowych badań

Dynamika lobu Wisły podczas ostatniego zlodowacenia w świetle nowych badań VIII Zjazd Geomorfologów Polskich ROLA PROCESÓW EKSTREMALNYCH W KSZTAŁTOWANIU RZEŹBY Słupsk, 10 13 września 2008 Wojciech Wysota, Paweł Molewski, Robert J. Sokołowski Dynamika lobu Wisły podczas ostatniego

Bardziej szczegółowo

ICE CONDITIONS IN NOTTINGHAMBUKTA DURING SEASONS

ICE CONDITIONS IN NOTTINGHAMBUKTA DURING SEASONS Barbara WISNIEWSKA Chair of Genetic University of Gdańsk Kładki 24, 80-882 Gdańsk POLAND POLISH POLAR STUDIES X X V I Polar S y m p o s i u m ЭШжУ Lublin, June 1999 ICE CONDITIONS IN NOTTINGHAMBUKTA DURING

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka dwóch typów lodowców himalajskich na przykładzie lodowców Lining i Kimshun (dolina Langtang, Himalaje)

Charakterystyka dwóch typów lodowców himalajskich na przykładzie lodowców Lining i Kimshun (dolina Langtang, Himalaje) XIV Sympozjum Polarne, Lublin 1987 Instytut Geografii Uniwersytet M. Kopernika, Toruń ZDZISŁAW PREISNER Charakterystyka dwóch typów lodowców himalajskich na przykładzie lodowców Lining i Kimshun (dolina

Bardziej szczegółowo

dr Jan Borzyszkowski mgr inż. Małgorzata Bidłasik

dr Jan Borzyszkowski mgr inż. Małgorzata Bidłasik dr Jan Borzyszkowski mgr inż. Małgorzata Bidłasik Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych Przedmiot zamówienia: Weryfikacja przebiegu granic regionów fizycznogeograficznych w formacie SHP (shapefile)

Bardziej szczegółowo

Wulkany. Wojtek Jóźwiak

Wulkany. Wojtek Jóźwiak Wulkany Wojtek Jóźwiak Wulkan(z łac. Vulcanus imię rzymskiego boga ognia) miejsce na powierzchni Ziemi, z którego wydobywa się lawa, gazy wulkaniczne (solfatary, mofety, fumarole) i materiał piroklastyczny.

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

Równina aluwialna Krynki koło Żeleźnika

Równina aluwialna Krynki koło Żeleźnika OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 98 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Równina aluwialna Krynki koło Żeleźnika Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość:

Bardziej szczegółowo

ELEKTROWNIE WODNE ĆWICZENIE Z PRZEDMIOTU: Skrypt do obliczeń hydrologicznych. Kraków, Elektrownie wodne

ELEKTROWNIE WODNE ĆWICZENIE Z PRZEDMIOTU: Skrypt do obliczeń hydrologicznych. Kraków, Elektrownie wodne ĆWICZENIE Z PRZEDMIOTU: ELEKTROWNIE WODNE Skrypt do obliczeń hydrologicznych Kraków, 2016. str. 1- MarT OBLICZENIE PRZEPŁYWÓW CHARAKTERYSTYCZNYCH FORMUŁA OPADOWA [na podstawie materiałów SHP dla zlewni

Bardziej szczegółowo

http://www.rcin.org.pl

http://www.rcin.org.pl Archeologia Polski, t. XXXVIII : 1993, z. I PL ISSN 0003-8180 MAŁGORZATA WINIARSKA-KABACIŃSKA ANALIZA FUNKCJONALNA OSTRZA KOŚCIANEGO ZBROJONEGO KRZEMIENNYMI WKŁADKAMI Z TŁOKOWA, WOJ. OLSZTYŃSKIE 1 Analizę

Bardziej szczegółowo

Karta rejestracyjna osuwiska

Karta rejestracyjna osuwiska Karta rejestracyjna osuwiska 1. Numer ewidencyjny 1/Ku 2. Lokalizacja osuwiska: 1. Miejscowość: 2. Gmina: Kuźnia Raciborska 5. Mapa topograficzna 1:10 000 (godło, nazwa) M3461Bd4 8. Kraina geograficzna:

Bardziej szczegółowo

Powodzie lodowcowe na Pomorzu zapis w morfometrii powierzchni sandrowych

Powodzie lodowcowe na Pomorzu zapis w morfometrii powierzchni sandrowych Landform Analysis, Vol. 8: 73 77 (2008) Powodzie lodowcowe na Pomorzu zapis w morfometrii powierzchni sandrowych Joanna Szafraniec* Uniwersytet Śląski, Katedra Geomorfologii, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia z morfogenezy doliny Wełny

Wybrane zagadnienia z morfogenezy doliny Wełny 1. Wstęp. mgr Mirosław Rurek Instytut Geografii, Zakład Badań Czwartorzędu Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Wybrane zagadnienia z morfogenezy doliny Wełny Doliny rzeczne w Polsce, a dokładniej

Bardziej szczegółowo

Duża, główna, wyróżniona umownie część wodnej powłoki Ziemi to... ocean

Duża, główna, wyróżniona umownie część wodnej powłoki Ziemi to... ocean SCENARIUSZ ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH Z PRZYRODY WKLASIEVI Hasło programowe: Krajobraz. Woda Temat: Znajomość mapy fizycznej świata Czas zajęć: 2x 45 minut Klasa: VI Cele: Wiadomości uczeń: wie, co to jest mapa,.

Bardziej szczegółowo

Działalnośd mórz Wybrzeża wynurzone Wybrzeża zanurzone

Działalnośd mórz Wybrzeża wynurzone Wybrzeża zanurzone Działalnośd mórz Działalnośd mórz zachodzi na wybrzeżu, które wyznacza zasięg działalności fal, prądów i pływów morskich. Możemy wyróżnid: Wybrzeża wynurzone, które powstają w czasie regresji morza, na

Bardziej szczegółowo

KARTA REJESTRACYJNA OSUWISKA wg załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 czerwca 2007 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 121, poz.

KARTA REJESTRACYJNA OSUWISKA wg załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 czerwca 2007 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 121, poz. KARTA REJESTRACYJNA OSUWISKA wg załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 czerwca 2007 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 121, poz. 840) 1. Numer ewidencyjny: Numer roboczy osuwiska 04-14 -

Bardziej szczegółowo

MULTI-MODEL PROJECTION OF TEMPERATURE EXTREMES IN POLAND IN

MULTI-MODEL PROJECTION OF TEMPERATURE EXTREMES IN POLAND IN MULTI-MODEL PROJECTION OF TEMPERATURE EXTREMES IN POLAND IN 2021-2050 Joanna Jędruszkiewicz Department of Meteorology and Climatology University of Lodz, Poland jjedruszkiewicz@gmail.com Funded by grant

Bardziej szczegółowo

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT

Bardziej szczegółowo

Warunki powstawania lodowców. Lodowce i lądolody. Granica wiecznego śniegu. Granica wiecznego śniegu. Granica wiecznego śniegu

Warunki powstawania lodowców. Lodowce i lądolody. Granica wiecznego śniegu. Granica wiecznego śniegu. Granica wiecznego śniegu Warunki powstawania lodowców Lodowce i lądolody Zakres rozszerzony odpowiednio niska temperatura powietrza (ujemna średnia roczna temperatura) duże opady śniegu (większe niż jego ubytek) w miarę płaska

Bardziej szczegółowo

Pochodzenie wód podziemnych

Pochodzenie wód podziemnych Wody podziemne Woda podziemna - to woda zmagazynowana w wolnych przestrzeniach skał zalegających poniżej powierzchni Ziemi. Stanowią jeden z bardzo istotnych elementów obiegu wody w przyrodzie. Pochodzenie

Bardziej szczegółowo

GEOSYSTEMY WYBRANYCH OBSZARÓW GÓRSKICH ŚWIATA

GEOSYSTEMY WYBRANYCH OBSZARÓW GÓRSKICH ŚWIATA GEOSYSTEMY WYBRANYCH OBSZARÓW GÓRSKICH ŚWIATA Alpy Południowe Nowa Zelandia Nowa Zelandia - to państwo wyspiarskie położone w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego, 1600 km na południowy wschód

Bardziej szczegółowo

LISTA DANYCH DOTYCZĄCYCH TERENU SITE CHECK LIST. Położenie Location. Nazwa lokalizacji Site name. Jagodne Wielkie dz. 250/1;

LISTA DANYCH DOTYCZĄCYCH TERENU SITE CHECK LIST. Położenie Location. Nazwa lokalizacji Site name. Jagodne Wielkie dz. 250/1; LISA DAYCH DOYCZĄCYCH EREU SIE CHECK LIS Położenie Location azwa lokalizacji Site name Jagodne Wielkie dz. 250/1; Powierzchnia nieruchomości Area of property Miasto / Gmina own / Commune Powiat District

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

OPIS GEOSTANOWISKA. Filip Duszyński. Informacje ogólne. Charakterystyka geologiczna geostanowiska

OPIS GEOSTANOWISKA. Filip Duszyński. Informacje ogólne. Charakterystyka geologiczna geostanowiska OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 59 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Przełom Zuzanki Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 17.0481 E Szerokość:

Bardziej szczegółowo

Co to jezioro? Powstawanie jezior zależy od: - procesów rzeźbiących powierzchnię Ziemi - warunków klimatycznych - rodzaju skał

Co to jezioro? Powstawanie jezior zależy od: - procesów rzeźbiących powierzchnię Ziemi - warunków klimatycznych - rodzaju skał Jeziora Co to jezioro? Jeziora- to naturalne zagłębienie terenu wypełnione wodą, które nie mają bezpośredniego połączenia z morzem. Różnią się one miedzy innymi genezą misy jeziornej. Powstawanie jezior

Bardziej szczegółowo

Przekop Wisły i jego znaczenie dla ochrony przeciwpowodziowej Żuław Wojciech Majewski Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB Warszawa

Przekop Wisły i jego znaczenie dla ochrony przeciwpowodziowej Żuław Wojciech Majewski Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB Warszawa Przekop Wisły i jego znaczenie dla ochrony przeciwpowodziowej Żuław Wojciech Majewski Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB Warszawa WISŁA NAJWIĘKSZĄ RZEKĄ POLSKI Długość rzeki 1047 km Powierzchnia

Bardziej szczegółowo

Geneza jezior Wełmickiego i Jańsko (Strużka) oraz przylegających do nich równin torfowych na północ od Lubska

Geneza jezior Wełmickiego i Jańsko (Strużka) oraz przylegających do nich równin torfowych na północ od Lubska Landform Analysis, Vol. 9: 231 235 (2008) Geneza jezior Wełmickiego i Jańsko (Strużka) oraz przylegających do nich równin torfowych na północ od Lubska Micha³ G³owacki* Uniwersytet im. Adama Mickiewicza,

Bardziej szczegółowo

Geomorfologia z elementami sedymentologii

Geomorfologia z elementami sedymentologii Geomorfologia z elementami sedymentologii Badania w Zakładzie Geomorfologii koncentrują się na zagadnieniu Dynamika procesów geomorfologicznych w różnych strefach klimatycznych, jej zapis w rzeźbie i osadach

Bardziej szczegółowo

ELEKTROWNIE WODNE ĆWICZENIE Z PRZEDMIOTU: Temat: Projekt małej elektrowni wodnej. Skrypt do obliczeń hydrologicznych. Kraków, 2015.

ELEKTROWNIE WODNE ĆWICZENIE Z PRZEDMIOTU: Temat: Projekt małej elektrowni wodnej. Skrypt do obliczeń hydrologicznych. Kraków, 2015. ĆWICZENIE Z PRZEDMIOTU: ELEKTROWNIE WODNE Temat: Skrypt do obliczeń hydrologicznych Kraków, 2015. str. 1- MarT OBLICZENIE PRZEPŁYWÓW CHARAKTERYSTYCZNYCH FORMUŁA OPADOWA Dla obliczenia przepływów o określonym

Bardziej szczegółowo

Indeks 2013 Mapa topograficzna

Indeks 2013 Mapa topograficzna Zadania od 1. do 27. wykonaj na podstawie załączonej barwnej mapy przedstawiającej fragment Pojezierza Kaszubskiego oraz własnej wiedzy. Zadanie 1 (4 pkt) Podaj nazwy opisanych obiektów: Opis obiektu Jezioro,

Bardziej szczegółowo

Rekonstrukcja zasięgu lądolodu fazy pomorskiej

Rekonstrukcja zasięgu lądolodu fazy pomorskiej VII Zjazd Geomorfologów Polskich kraków 2005 Rekonstrukcja zasięgu lądolodu fazy pomorskiej na podstawie badań geologicznych, geomorfologicznych i sedymentologicznych w rejonie jeziora narie 1. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Stacja Polarna Uniwersytetu im. M. Kopernika Kaffiøyra SPITSBERGEN (Norwegia)

Stacja Polarna Uniwersytetu im. M. Kopernika Kaffiøyra SPITSBERGEN (Norwegia) POLSKIE TERENOWE STACJE GEOGRAFICZNE Nazwa stacji i jej adres Stacja Polarna Uniwersytetu im. M. Kopernika Kaffiøyra SPITSBERGEN (Norwegia) tel. i fax: (56) 611 26 86 email: irso@umk.pl informacja na stronie

Bardziej szczegółowo

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION.

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION. AIP VFR POLAND VFR R 3.1-1 VFR R 3.1 DELEGACJA SŁUŻB ATS DELEGATION OF ATS 1. DELEGACJA SŁUŻB ATS - CTR HERINGSDORF 1. DELEGATION OF ATS - HERINGSDORF CTR Linia łącząca następujące punkty/the line 53 55

Bardziej szczegółowo

TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII. Tom 51 (2014/2)

TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII. Tom 51 (2014/2) TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII Półrocznik Tom 51 (2014/2) POLSKIE TOWARZYSTWO GEOGRAFICZNE Oddział Teledetekcji i Geoinformatyki WARSZAWA www.ptg.pan.pl./?teledetekcja_%a6rodowiska

Bardziej szczegółowo

KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO

KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO 1. Metryka i lokalizacja NUMER EWIDENCYJNY Autor/rzy opracowania: Autor/rzy opracowania graficznego: M-34-31-C-C/1 wersja 1/1

Bardziej szczegółowo

Morskie Oko powstało w dawnym wyrobisku. Morskie Oko (The Eye of the Sea) was developed. Nad wodą. By the water

Morskie Oko powstało w dawnym wyrobisku. Morskie Oko (The Eye of the Sea) was developed. Nad wodą. By the water Nad wodą Morskie Oko powstało w dawnym wyrobisku kamieniołomu w okolicy dzisiejszej ul.fabrycznej. Zbiornik wodny ze względu na częściowo skaliste brzegi nazywano Morskim Okiem. W latach 30. XX wieku przy

Bardziej szczegółowo

KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO

KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO 1. Metryka i lokalizacja NUMER EWIDENCYJNY M-34-31-C-c/4 wersja 1/1 Autor/rzy opracowania: Autor/rzy opracowania graficznego:

Bardziej szczegółowo

TULIPAN PARK GLIWICE GLIWICE, AL. JANA NOWAKA JEZIORAŃSKIEGO. SEGRO.pl

TULIPAN PARK GLIWICE GLIWICE, AL. JANA NOWAKA JEZIORAŃSKIEGO. SEGRO.pl TULIPAN PARK GLIWICE GLIWICE, AL. JANA NOWAKA JEZIORAŃSKIEGO STRATEGICZNA LOKALIZACJA DLA LOGISTYKI STRATEGIC LOCATION FOR LOGISTICS 200 000 m 2 / 200,000 sq m SEGRO.pl SPECYFIKACJA TECHNICZNA Wysokość

Bardziej szczegółowo

Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different row, in the basin of the Upper Vistula and the Upper and Central Odra

Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different row, in the basin of the Upper Vistula and the Upper and Central Odra Warsaw, October 15-16, 2015 Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different row, in the basin of the Upper Vistula and the Upper and Central Odra Paweł Franczak 1, Karolina Listwan-Franczak

Bardziej szczegółowo

TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY

TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 31 października 6 listopada 2012 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne

Bardziej szczegółowo

Forested areas in Cracow ( ) evaluation of changes based on satellite images 1 / 31 O

Forested areas in Cracow ( ) evaluation of changes based on satellite images 1 / 31 O Forested areas in Cracow (1985-2017) evaluation of changes based on satellite images Obszary leśne w Krakowie (1985-2017) szacowanie zmian na podstawie zobrazowań satelitarnych Cracow University of Technology

Bardziej szczegółowo

Sprawdzian wiedzy i umiejętności z działu Zewnętrzne procesy kształtujące litosferę

Sprawdzian wiedzy i umiejętności z działu Zewnętrzne procesy kształtujące litosferę Sprawdzian wiedzy i umiejętności z działu Zewnętrzne procesy kształtujące litosferę Zakres rozszerzony. Grupa A 1. Na podstawie schematycznego rysunku przedstawiającego fragment krajobrazu pustyni, wykonaj

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

Recession and development of marginal zone of the Scott Glacier

Recession and development of marginal zone of the Scott Glacier Point 5 Push moraine of the Scott Glacier 77 33 36" N, 14 26 11" E Recession and development of marginal zone of the Scott Glacier Jan Reder, Piotr Zagórski * Department of Geomorphology, Institute of

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD PROJEKTOWO HANDLOWY DOKUMETACJA WARUNKÓW

ZAKŁAD PROJEKTOWO HANDLOWY DOKUMETACJA WARUNKÓW ZAKŁAD PROJEKTOWO HANDLOWY 75-361 Koszalin, ul. Dmowskiego 27 tel./ftu (0-94) 345-20-02 tel. kom. 602-301-597 NIP: 669-040-49-70 DOKUMETACJA WARUNKÓW GRUNTOWO-WODNYCH dla projektu zakładu termicznej utylizacji

Bardziej szczegółowo

WSTĘPNE ROZPOZNANIE WARUKÓW GRUNTOWO-WODNYCH DLA POTRZEB PLANOWANEGO CMENTARZA W MIEJSCOWOŚCI STAWIN (działka nr 22/1 )

WSTĘPNE ROZPOZNANIE WARUKÓW GRUNTOWO-WODNYCH DLA POTRZEB PLANOWANEGO CMENTARZA W MIEJSCOWOŚCI STAWIN (działka nr 22/1 ) WSTĘPNE ROZPOZNANIE WARUKÓW GRUNTOWO-WODNYCH DLA POTRZEB PLANOWANEGO CMENTARZA W MIEJSCOWOŚCI STAWIN (działka nr 22/1 ) Gmina: Powiat: Województwo: CHOSZCZNO CHOSZCZEŃSKI ZACHODNIOPOMORSKIE ZLECENIODAWCA:

Bardziej szczegółowo