DIAGNOZOWANIE GOTOWOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA Z WADĄ SŁUCHU W ŚWIETLE NOWEJ RZECZYWISTOŚCI EDUKACYJNEJ

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "DIAGNOZOWANIE GOTOWOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA Z WADĄ SŁUCHU W ŚWIETLE NOWEJ RZECZYWISTOŚCI EDUKACYJNEJ"

Transkrypt

1 KATARZYNA BIEŃKOWSKA APS, Warszawa DIAGNOZOWANIE GOTOWOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA Z WADĄ SŁUCHU W ŚWIETLE NOWEJ RZECZYWISTOŚCI EDUKACYJNEJ Artykuł przedstawia problem diagnozowania gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu na tle nowych przepisów prawnych Ministerstwa Edukacji Narodowej, które wprowadzają obowiązkową dla wszystkich dzieci diagnozę przedszkolną, opracowywanie indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych oraz obowiązek szkolny od 6. roku życia. Autorka jako surdopedagog i logopeda prezentuje nowy autorski zestaw narzędzi do diagnozowania gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu całkowicie dostosowany do specyfiki rozwoju tych dzieci oraz uwzględniający założenia nowej podstawy programowej. Zestaw ten bada przede wszystkim gotowość do uczenia się matematyki, nauki czytania i pisania oraz sprawność językową. W artykule przedstawiono też wstępne wyniki badań prowadzonych w latach dotyczących gotowości szkolnej dzieci z uszkodzonym narządem słuchu. W zakres badań wchodziły badania gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu oraz opinie nauczycieli, rodziców i poradni psychologiczno-pedagogicznych na ten temat. Słowa kluczowe: gotowość szkolna, diagnoza, dzieci z wadą słuchu W Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2009, Nr 4, poz. 17) w załączniku nr 1 określono szczegółowo, co i w jakim zakresie powinno reprezentować dziecko kończące pobyt w przedszkolu i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej. W dokumencie tym uwzględniono następujące obszary: społeczny; samoobsługi, higieny i kultury; mowy; intelektualny; zdrowotny i sprawności fizycznej; bezpieczeństwa; sztuki; gotowości do uczenia się matematyki; gotowości do nauki czytania i pisania; wychowania rodzinnego, obywatelskiego i patriotycznego. W związku z tym MEN wprowadziło nową, obowiązkową dla wszystkich dzieci, diagnozę, która ma być przeprowadzana w roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki szkolnej przez badane dzieci. Zgodnie z nowymi aktami prawnymi wydanymi przez MEN (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r., komunikat MEN z dnia 21 września 2009 r., Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010 r.) nauczyciel przedszkola zobowiązany jest do 174 SZKO A SPECJALNA 3/2013

2 DIAGNOZOWANIE GOTOWOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA Z WADĄ SŁUCHU W ŚWIETLE NOWEJ... przeprowadzenia obserwacji pedagogicznej i diagnozy gotowości szkolnej dziecka 5-letniego, opracowania i zrealizowania indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju ucznia oraz poinformowania jego rodziców o stanie gotowości szkolnej ich dziecka. Postępowanie to obejmuje również dzieci niepełnosprawne. Uwzględniając wprowadzone zmiany i znając specyfikę rozwoju dzieci z wadą słuchu, dostrzegłam potrzebę skonstruowania nowego zestawu narzędzi diagnozujących ich gotowość szkolną. Motywem do podjęcia tych prac był również fakt, że do tej pory w Polsce funkcjonuje tylko jedno takie narzędzie: Test Dojrzałości Szkolnej Dzieci z Wadą Słuchu (Eckert 1986). Wskazaniem do opracowania nowych narzędzi badających gotowość szkolną dziecka z wadą słuchu były też informacje zebrane przeze mnie z różnych placówek zajmujących się tymi dziećmi (ośrodków szkolno-wychowawczych, szkół dla niesłyszących i słabosłyszących, poradni specjalistycznych dla dzieci z wadą słuchu, poradni psychologiczno-pedagogicznych) dotyczące sposobów, przebiegu i narzędzi wykorzystywanych w diagnozowaniu dojrzałości szkolnej dzieci z uszkodzonym narządem słuchu. Ważnym czynnikiem, który również spowodował opracowanie nowych narzędzi diagnostycznych, było to, że w ostatnich latach znacznie zmieniła się rzeczywistość diagnozowania, rehabilitacji i kształcenia dzieci z wadą słuchu. Weryfikując w praktyce opracowane narzędzia, zbadałam również pewien wycinek aktualnej rzeczywistości związany z gotowością szkolną dzieci z wadą słuchu i jej powiązaniami z innymi sferami życia i rozwoju tych dzieci. Zestaw narzędzi diagnostycznych do badania gotowości szkolnej dziecka z wadą słuchu Zestaw nowych narzędzi diagnozujących gotowość szkolną dzieci z uszkodzonym narządem słuchu został opracowany w latach Badania mające na celu zweryfikowanie narzędzi w praktyce oraz zbadanie aktualnej rzeczywistości związanej z gotowością szkolną dzieci z wadą słuchu rozpoczynających naukę szkolną przeprowadzono w latach Ostateczna wersja zestawu została opublikowana pod nazwą Czy mogę już iść do szkoły? Diagnoza gotowości szkolnej dziecka z uszkodzonym narządem słuchu (Bieńkowska 2012). Zestaw narzędzi badawczych jest całkowicie dostosowany do nowej podstawy programowej. Bada te wszystkie obszary funkcjonowania dziecka, które podstawa opisuje. Poza tym zestaw zawiera narzędzia gromadzące podstawowe informacje o dziecku, jego rodzinie, przebiegu diagnozy i rehabilitacji, co w przypadku dziecka z wadą słuchu jest nieodzownym elementem jego poznania. W skład zestawu wchodzi 5 zeszytów. Zeszyt wstępny zawiera informacje o całym zestawie oraz narzędzia zbierające wiadomości o dziecku i jego środowisku. Należą do nich: Kwestionariusz wywiadu służący zgromadzeniu danych dotyczących dziecka, przebiegu diagnozowania medycznego, rehabilitacji, sposobu porozumiewania się oraz rodziny. Wywiad z opiekunem prawnym dziecka, rodzicami, osobą z najbliższego otoczenia dziecka, która może udzielić odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu wywiadu, prowadzi nauczyciel. SZKO A SPECJALNA 3/

3 KATARZYNA BIEŃKOWSKA Kwestionariusz obserwacji pt. Dojrzałość społeczna dziecka z wadą słuchu, którym posługuje się nauczyciel prowadzący obserwację w czasie pobytu dziecka w przedszkolu. Obserwacja ta, zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia z dnia 23 grudnia 2008 r. (Dz. U. 2009, Nr 4, poz. 17), ma na celu zbadać, czy dziecko: obdarza uwagą inne dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują; grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych; umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; potrafi podać imiona osób bliskich (tamże). Orientacyjne badanie lateralizacji, które przeprowadza się stosując obserwację określonych w opisie badania zachowań dziecka. Istotą obserwacji jest ustalenie, która ręka, noga, oko i ucho dominują u badanego. Wyniki odnotowuje się w zawartej w zeszycie wstępnym Karcie wyników badania lateralizacji. Zeszyt 1. Kwestionariusz do badania gotowości do nauki czytania i pisania. W zeszycie tym umieszczono 12 zestawów badających gotowość dziecka do rozpoczęcia nauki czytania i pisania. Narzędzie to jest całkowicie bezsłowne, nie wymaga od dziecka umiejętności rozumienia poleceń i mówienia. Przed każdym zestawem ćwiczeń (oprócz XI i XII historyjki obrazkowe) podana jest instrukcja (w formie rysunkowej) wskazująca, jak wykonać dane ćwiczenie. Jeśli to nie wystarczy, badający powinien udzielić dodatkowych objaśnień, tak aby badane dziecko zrozumiało, czego od niego oczekujemy. Dopuszczalne są wszelkie formy objaśnień, ale należy to odnotować. Zestawy przeznaczone dla dziecka poprzedzone są szczegółową instrukcją, która zawiera przy opisie poszczególnych zadań odniesienie do odpowiednich fragmentów podstawy programowej. Znajduje się tam również propozycja sposobu notowania wyników oraz ich interpretacji. W zeszycie tym umieszczono też Arkusz obserwacji zachowania się dziecka podczas badania gotowości do nauki czytania i pisania. Zestawy umieszczone w zeszycie 1 sprawdzają, czy dziecko: umie rozpoznawać i zapamiętywać różnorodne kształty, sekwencje liter; jest wystarczająco sprawne manualnie; ma koordynację wzrokowo-ruchową wystarczająco rozwiniętą, aby rysować, wycinać i pisać; umie łączyć przyczynę ze skutkiem i przewidywać, co się może dalej wydarzyć. Zeszyt 2. Kwestionariusz do badania gotowości do uczenia się matematyki. Zawiera on 12 zestawów sprawdzających, czy badane dziecko prezentuje gotowość do uczenia się matematyki. Podobnie jak w zeszycie 1, zadania są bezsłowne, a przed każdym zestawem ćwiczeń (oprócz III i IV instrukcja umieszczona w zadaniu) podana jest instrukcja (w formie rysunkowej) wskazująca, jak wykonać dane ćwiczenie. Jeśli to nie wystarczy, badający powinien udzielić dodatkowych objaśnień, tak aby badane dziecko zrozumiało, czego od niego oczekujemy. Zeszyt zawiera szczegółową instrukcję przeznaczoną dla prowadzącego badania (z odniesieniem do odpowiednich fragmentów podstawy programowej), propozycję notowania wyników i ich interpretacji. Znajduje się w nim również Arkusz obserwacji zachowania się dziecka podczas badania gotowości do uczenia się matematyki. 176 SZKO A SPECJALNA 3/2013

4 DIAGNOZOWANIE GOTOWOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA Z WADĄ SŁUCHU W ŚWIETLE NOWEJ... Zestawy zamieszczone w zeszycie 2 badają: spostrzegawczość dziecka i jego zdolność dostrzegania cechy wspólnej przedmiotów (elementów); umiejętność klasyfikowania przedmiotów według wspólnej cechy; umiejętność rozpoznawania i wyróżniania przedmiotów określonego kształtu; umiejętność badania stosunków ilościowych między zbiorami (dziecko porównuje liczebność zbiorów); umiejętność ustalania równoliczności zbiorów, co ma zasadnicze znaczenie w kształtowaniu pojęcia liczby naturalnej; umiejętność rozumienia pojęcia dzielenia, jako podziału na równe części, podziału po równo ; umiejętność rozumienia i ustalania odpowiednich stosunków przestrzennych. Zeszyt 3. Sprawność językowa dziecka z uszkodzonym narządem słuchu rozpoczynającego naukę szkolną. Wraz z zeszytem 4 służy on do sprawdzenia poziomu sprawności językowej w zakresie rozumienia i mówienia. Zawiera dwie plansze rysunkowe, które wykorzystuje się w badaniu. Plansza Pokój służy do badania rozumienia i mówienia. Za jej pomocą przeprowadza się 4 próby. W próbie I Pytania zadaniem dziecka jest zrozumienie i udzielenie odpowiedzi na zadawane przez badanego pytania. Próba II Polecenia bada umiejętność odczytywania wypowiedzi z ust. W próbie III Zdania z lukami badany uzupełnia wypowiedź lub udziela odpowiedzi na pytania. Próba IV Opowiadanie pozwala sprawdzić, czy dziecko umie stworzyć dłuższą wypowiedź. Druga plansza, zatytułowana Park, bada rozumienie określeń opisujących stosunki przestrzenne. Zadaniem dziecka jest wykonanie poleceń wypowiadanych przez badanego. Próby przeznaczone dla dziecka poprzedzone są szczegółową instrukcją, propozycją zapisu wyników badań oraz ich interpretacji. Uwzględnia się też możliwość używania przez dziecko pozawerbalnych środków przekazu (języka miganego, Polskiego Języka Migowego). Zeszyt 4. Kwestionariusz obrazkowy do badania artykulacji służy do badania poprawności artykulacyjnej dzieci oraz sprawdza ich zasób słownictwa. Zawiera szczegółową instrukcję, opis umieszczonego materiału badawczego oraz kartę do zapisu wyników badania. Zeszyty 3 i 4 badają systemową sprawność językową, czyli mowę. W zakresie rozumienia bada się: rozumienie pojedynczych słów (nazw przedmiotów, zjawisk, czynności, słów określających stosunki przestrzenne i wielkościowe); rozumienie struktur gramatycznych, w tym form fleksyjnych; zdolność rozumienia struktur składniowych; umiejętność czytania z ust. W zakresie mówienia bada się: w aspekcie fonetycznym zasób dźwięków; w aspekcie leksykalnym zasób słownictwa czynnego; w aspekcie gramatycznym umiejętność stosowania form fleksyjnych, budowania struktur zdaniowych; w aspekcie ekspresyjnym płynność i prozodię mowy. Testy do badania gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu są wystandaryzowane, znormalizowane, rzetelne i trafne. Poprzedzone są szczegółowym wstępem, SZKO A SPECJALNA 3/

5 KATARZYNA BIEŃKOWSKA który objaśnia ich przeznaczenie, konstrukcję, sposób przeprowadzania badania, klucz punktowania zadań oraz propozycję interpretacji uzyskanych przez badanego wyników (Tarkowski 1992, Komorowska 1984, Łobocki 2003). Trafność i rzetelność testów ustalono opierając się na wiedzy zawartej w literaturze przedmiotu oraz na załączniku nr 1 Rozporządzenia MEN z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2009, Nr 4, poz. 17), gdzie precyzyjnie określono, co składa się na gotowość szkolną. Poza tym ustalono w rozmowach z nauczycielami, że dzieci, których wyniki wskazywały na gotowość szkolną, nie miały trudności podczas nauki w klasie I szkoły podstawowej oraz uzyskały promocję do klasy II. Organizacja i przebieg badań Badania prowadzono na terenie całej Polski. Objęły one dzieci z wadą słuchu uczące się w różnego typu placówkach, ich nauczycieli i rodziców oraz poradnie psychologiczno-pedagogiczne, które przeprowadzają diagnozę w zakresie gotowości szkolnej. Zarówno respondentów, jak i instytucje poddano szczegółowym badaniom i zauważono wiele cech je charakteryzujących. Na potrzeby niniejszego opracowania uwzględniono tylko wybrane informacje. Badania prowadzono w placówkach edukacyjnych, w których uczą się dzieci z wadą słuchu. Kryterium doboru stanowiło dokonanie naboru do I klasy szkoły podstawowej. W sumie badaniami objęto 18 placówek, w tym: 13 szkół podstawowych dla dzieci z wadą słuchu, 2 specjalistyczne ośrodki diagnozy i rehabilitacji dzieci i młodzieży z wadą słuchu oraz 3 szkoły integracyjne. Dzieci badane były we wrześniu, a więc w momencie rozpoczynania nauki szkolnej. Celem tych badań było stwierdzenie, czy dzieci z wadą słuchu rozpoczynające naukę w I klasie szkoły podstawowej osiągnęły gotowość szkolną. Charakterystyka badanej grupy dzieci W badaniach wzięło udział 159 dzieci, które znajdowały się w przedziale wiekowym między 6 lat i 6 miesięcy a 8 lat i rozpoczynały naukę w I klasie szkoły podstawowej. Większość badanych stanowili chłopcy (nieco ponad 60%). Biorąc pod uwagę stopień uszkodzenia słuchu, najwięcej w badanej grupie było dzieci z głębokim ubytkiem słuchu (około 49%). Znaczny stopień ubytku słuchu miało około 20% dzieci, prawie 19% miało umiarkowany stopień ubytku słuchu, najmniej było dzieci z lekkim ubytkiem słuchu około 11%. Spośród wszystkich badanych dzieci około 80% korzystało z zausznych aparatów słuchowych, około 17% miało implanty ślimakowe, kilkoro dzieci nie używało żadnych protez słuchowych. Większość badanych była poddawana specjalistycznej rehabilitacji przed rozpoczęciem edukacji szkolnej (czas trwania rehabilitacji poszczególnych dzieci był różny), ale było też kilkoro dzieci, które nie korzystały z żadnych zajęć rehabilitacyjnych (około 4%). W trakcie przeprowadzonych badań starano się ustalić również, w jaki sposób badane dzieci porozumiewają się z otoczeniem. Z wywiadu prowadzonego z rodzicami wynika, że około 56% dzieci porozumiewa się mową ustną lub mową ustną po- 178 SZKO A SPECJALNA 3/2013

6 DIAGNOZOWANIE GOTOWOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA Z WADĄ SŁUCHU W ŚWIETLE NOWEJ... łączoną z naturalnymi gestami. Po około 20% dzieci porozumiewa się odpowiednio Systemem Językowo-Migowym i Polskim Językiem Migowym. Niecałe 4% używa do porozumiewania się PJM i mowy ustnej. Charakterystyka badanej grupy nauczycieli W sumie przebadano 45 nauczycieli pracujących w klasach I III w 12 ośrodkach szkolno-wychowawczych przeznaczonych dla dzieci z wadą słuchu oraz w jednej szkole integracyjnej. Grupa badanych nauczycieli była zróżnicowana pod względem płci, wieku, stażu pracy oraz posiadanych kwalifikacji. Większość (ponad 95%) stanowiły kobiety. Byli to w przeważającej części nauczyciele doświadczeni, bo prawie 78% pracowało z dziećmi z wadą słuchu 10 lat i więcej. Wszyscy mieli przygotowanie surdopedagogiczne, a oprócz tego ukończyli dodatkowo przynajmniej jeden kierunek studiów. Charakterystyka badanej grupy rodziców W badaniach uczestniczyło 159 rodziców. Większość stanowiły kobiety (ponad 73%). Grupa była zróżnicowana ze względu na wiek i wykształcenie. Wśród badanych rodziców około 25% matek i prawie 30% ojców miało uszkodzony narząd słuchu. Charakterystyka badanych poradni psychologiczno-pedagogicznych Kwestionariusze ankiety wysłano do 100 poradni psychologiczno-pedagogicznych, które deklarowały sprawowanie opieki nad dziećmi z wadą słuchu oraz prowadzenie diagnozy w zakresie gotowości szkolnej. Odpowiedzi uzyskano od 41 placówek. Wstępne wyniki badań W niniejszym opracowaniu, ze względu na jego ograniczoną objętość, prezentuję zaledwie pewien ogólny stan wyników badań dotyczących gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu. Celem badań było sprawdzenie, czy opracowany zestaw narzędzi diagnozujących gotowość szkolną dzieci z uszkodzonym narządem słuchu sprawdza się w praktyce diagnostycznej. Okazało się, że zestaw ten jest dobrze przygotowany do prowadzenia tego typu badań. Są to narzędzia łatwe w obsłudze, wyposażone w dokładne instrukcje, które w sposób precyzyjny i zrozumiały opisują poszczególne etapy badania i możliwości wykorzystania materiału zawartego w kolejnych zeszytach. Korzystne jest również zaopatrzenie zeszytów w propozycje zapisu wyników badań oraz ich interpretacji. W czasie obserwacji prowadzonej w trakcie badania okazało się, że zestawy wzbudzają zainteresowanie około 83% dzieci. Jeszcze więcej dzieci (około 86%) z dużą chęcią wykonywało poszczególne zadania. Niektóre dzieci ponaglały badającego, chcąc jak najszybciej dowiedzieć się, jakie będzie następne zadanie. Działo się tak, mimo że dość duża grupa dzieci (około 40%) miała trudności z wykonywaniem zadań, a około 31% badanych wykazywało zmęczenie w trakcie pracy. W praktyce diagnostycznej sprawdziły się również polecenia rysunkowe. Większość dzieci nie miała problemów z ich zrozumieniem. Zaledwie około 13% badanych wymagało dodatkowych objaśnień. SZKO A SPECJALNA 3/

7 KATARZYNA BIEŃKOWSKA Wyniki uzyskane podczas badania gotowości szkolnej do nauki czytania i pisania z wykorzystaniem zeszytu 1 pozwoliły stwierdzić, że gotowość w tym zakresie osiągnęło około 76% badanych. Najlepsze wyniki badani uzyskali w zestawach sprawdzających umiejętność rozpoznawania i zapamiętywania kształtów, znaków literopodobnych i liter. Średnio otrzymali około 88% punktów. W zestawach sprawdzających, czy dziecko umie rozpoznawać i zapamiętywać sekwencje liter pisanych i drukowanych, badani uzyskiwali zróżnicowane wyniki. Najwięcej trudności sprawił im zestaw, w którym należało wyodrębnić 2 spośród 3 znaków literowych. Prawidłowo wykonało go około 27% dzieci. Pozostałe zestawy z tej serii prawidłowo zostały wykonane średnio przez około 82% dzieci. Zestawy sprawdzające przygotowanie dzieci do nauki pisania prawidłowo wykonało około 70% badanych. Zestawy, które pozwalają sprawdzić, czy badany łączy przyczynę ze skutkiem i umie przewidywać, co się może zdarzyć (historyjki obrazkowe), prawidłowo zostały wykonane przez średnio 80% badanych. Wyniki uzyskane podczas badania gotowości szkolnej do uczenia się matematyki z wykorzystaniem zeszytu 2 pozwoliły stwierdzić, że gotowość w tym zakresie osiągnęło około 80% badanych. Wysokie wyniki uzyskali badani w zestawach, które sprawdzały spostrzegawczość i zdolność dostrzegania cechy wspólnej elementów należących do danego zbioru. Prawidłowo wykonało te zestawy średnio około 88% badanych. Zestaw sprawdzający umiejętność rozpoznawania i wyróżniania przedmiotów określonego kształtu prawidłowo wykonało około 86% wszystkich badanych. Zadania, które sprawdzały umiejętność ustalania równoliczności zbiorów, również nie sprawiły większych trudności. Prawidłowo zostały wykonane przez ponad 86% dzieci. W zestawach badających umiejętność klasyfikowania i grupowania przedmiotów badani uzyskali bardzo dobre i dobre wyniki. Prawidłowo te zestawy wykonało średnio około 79% dzieci. Gorsze wyniki uzyskali badani w zestawach sprawdzających umiejętność liczenia i rozróżniania błędnego liczenia od poprawnego. Prawidłowo te zadania wykonało średnio około 57% badanych. Wyniki uzyskane przez badanych w zestawach dotyczących stosunków przestrzennych, a więc sprawdzających umiejętność określania i ustalania położenia obiektów w odniesieniu do innych obiektów, były zróżnicowane. Prawidłowo wykonało te zadania średnio około 50% dzieci. Wyniki uzyskane podczas badania sprawności językowej z wykorzystaniem zeszytu 3 i 4 były najbardziej zróżnicowane. Po wstępnej ich analizie można stwierdzić, że około 57% badanych dzieci osiągnęło gotowość szkolną w tym zakresie. Zasób słownictwa wśród badanych dzieci kształtował się na poziomie średnio około 63%. Znacznie zawyżają ten wynik dzieci, które osiągały w tym badaniu powyżej 90% punktów. Były w grupie badanej też takie dzieci, które znały tylko około 10% wyrazów zawartych w materiale badawczym. W wyniku badania artykulacji okazało się, że kształtuje się ona na poziomie średnio około 48%. Oznacza to, że przeciętnie badane dzieci wypowiadają prawidłowo 48% głosek polskich. Były wśród nich dzieci, które wypowiadały prawidłowo ponad 90% głosek, ale też i takie, które prawidłowo artykułowały zaledwie kilka głosek. 180 SZKO A SPECJALNA 3/2013

8 DIAGNOZOWANIE GOTOWOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA Z WADĄ SŁUCHU W ŚWIETLE NOWEJ... Wyniki badań dotyczących rozumienia i mówienia podawano w punktach. Okazało się, że średnio badane dzieci uzyskały około 51% punktów. Wyniki te również były bardzo zróżnicowane. Niektóre dzieci osiągały w zadaniach zawartych w zeszycie 3 powyżej 90% punktów, ale było też dziecko, które uzyskało wynik na poziomie 7%. Po wstępnej analizie zebranego materiału badawczego dotyczącego sprawności językowej badanych dzieci można stwierdzić, że najlepsze wyniki uzyskały dzieci zaopatrzone w implant ślimakowy w początkowym okresie życia (1. 2. rok), korzystające z niego przez kilka lat oraz objęte wczesną rehabilitacją, która odbywała się systematycznie, z dużą częstotliwością i ogromnym zaangażowaniem rodziców. Wyniki badanych nauczycieli wyrażają ich opinie o gotowości szkolnej uczniów. Około 65% badanych nauczycieli uznało, że poziom gotowości szkolnej ich uczniów jest niedostateczny, a około 20% określiło ten poziom jako zaledwie dostateczny. Pozostałe 15% nauczycieli oceniło poziom gotowości szkolnej swoich uczniów jako dobry i bardzo dobry. Nauczyciele podczas badań podawali, ilu uczniów w ich klasach zostało poddanych diagnozowaniu gotowości szkolnej. Okazuje się, że w ponad 55% klas zbadano wszystkich uczniów, w 20% klas więcej niż połowę dzieci, w około 13% mniej niż połowę, a w jednej klasie żadne dziecko nie było badane pod kątem osiągnięcia gotowości szkolnej. Respondenci podali również liczbę uczniów, którzy osiągnęli gotowość szkolną. Około 4% odpowiedziało, że wszyscy uczniowie są gotowi do rozpoczęcia nauki szkolnej, około 15% że więcej niż połowa klasy, 44% że połowa klasy, około 33% że mniej niż połowa klasy. Uczniowie jednej klasy nie byli badani. Zapytałam nauczycieli, czy podejmują próby badania gotowości szkolnej własnych uczniów. Okazuje się, że około 40% nauczycieli bada gotowość, a około 60% nie podejmuje takiego zadania. Nauczyciele podali też, jakich narzędzi używają do diagnozowania gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu. W ponad 38% przypadków był to test autorski opracowany przez zespoły nauczycieli z danej szkoły. Około 27% nauczycieli używało Testu Dojrzałości Szkolnej Dziecka z Wadą Słuchu U. Eckert, około 16% innych narzędzi nieprzeznaczonych do badania gotowości szkolnej. Nauczyciele wypowiadali się też na temat przyczyn nieosiągania gotowości szkolnej przez dzieci z wadą słuchu. Na pierwszym miejscu wymieniali niewłaściwie prowadzoną rehabilitację, ale również inne czynniki, takie jak: niewystarczające zaangażowanie rodziców w rehabilitację, dodatkowe zaburzenia, zbyt późno przeprowadzona diagnoza, zbyt późno podjęta rehabilitacja. Jako najważniejsze trudności w uczeniu się zaobserwowane u dzieci z wadą słuchu badani nauczyciele wymieniali zbyt mało rozwiniętą percepcję językową i niski poziom rozumienia poleceń. Prawie 30% nauczycieli stwierdziło, że nie ma dostępu do wyników badań gotowości szkolnej swoich uczniów. Wyniki badań dotyczące rodziców badanych dzieci ukazują ich opinię na temat gotowości szkolnej. Badani rodzice na ogół nie wiedzieli, co kryje się pod pojęciem gotowość szkolna, ale wszyscy twierdzili, że ich dzieci ją w pełni osiągnęły. Ponad 54% rodziców twierdziło, że ich dzieci nie były diagnozowane pod kątem osiągnięcia gotowości szkolnej. Wśród badanych było też około 10% rodziców, którzy nie wiedzieli, czy ich dziecko miało badaną gotowość szkolną czy też nie. SZKO A SPECJALNA 3/

9 KATARZYNA BIEŃKOWSKA Wyniki badań prowadzonych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych miały na celu określić ich rolę w diagnozowaniu gotowości szkolnej u dzieci z uszkodzonym narządem słuchu. Okazuje się, że pod opieką tych poradni pozostaje niewiele dzieci z wadą słuchu (niecały 1% wszystkich dzieci, którymi zajmują się poradnie). Najczęściej, bo w 85% poradni, w diagnozowanie gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu angażuje się logopeda. Nadal rzadkością są w tego typu placówkach surdopedagodzy i surdologopedzi. W około 30% badanych placówek do diagnozowania gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu wykorzystuje się Test Dojrzałości Szkolnej Dziecka z Wadą Słuchu U. Eckert. Podobna liczba poradni stosuje Test Dojrzałości Szkolnej B. Wilgockiej- Okoń. Niektóre placówki korzystają z różnorodnych narzędzi, najczęściej psychologicznych, niediagnozujących bezpośrednio samej gotowości szkolnej i niedostosowanych do specyfiki rozwoju dziecka z wadą słuchu. Specjaliści zatrudnieni w badanych poradniach opisali, jakie cechy powinien mieć test do badania gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu. Uznali oni, że powinno to być narzędzie łatwe w obsłudze, proste do wykonania dla dziecka, obrazkowe, zawierające łatwe słownictwo, umożliwiające kompleksową ocenę, ogólnie dostępne. Stwierdzili również, że powinno to być narzędzie dostosowane do specyfiki rozwoju dziecka z uszkodzonym narządem słuchu. Pracownicy poradni wypowiedzieli się również na temat przyczyn ich zdaniem nieosiągania gotowości szkolnej przez dzieci z wadą słuchu. Wymieniali oni następujące czynniki: nieregularna rehabilitacja, późne wykrycie wady słuchu, późne wyposażenie w aparaty słuchowe, brak kontaktu z rówieśnikami. Wnioski Ze wstępnych wyników badań prowadzonych nad gotowością szkolną dzieci z wadą słuchu można wysnuć następujące wnioski: Diagnozowanie gotowości szkolnej dzieci z uszkodzonym narządem słuchu jest koniecznym elementem współczesnej rzeczywistości edukacyjnej, ponieważ umożliwia specjalistyczną ocenę poziomu rozwoju tych dzieci oraz jest wskazaniem do dalszego indywidualnego postępowania wobec danego dziecka. Diagnoza gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu powinna być przeprowadzona przez specjalistów znających się na specyfice rozwoju tych dzieci (surdopedagoga, surdologopedę), którzy powinni otrzymać wsparcie medyczne i psychologiczne. Diagnoza gotowości szkolnej dziecka z wadą słuchu powinna być przeprowadzona z użyciem odpowiednio przygotowanych narzędzi diagnostycznych. Wskazana jest jeszcze bardziej wzmożona praca rehabilitacyjna nad wszechstronnym rozwojem dziecka z wadą słuchu ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju językowego, a w przypadkach, w których jest to możliwe, z maksymalną dbałością o rozwój języka ojczystego w formie mówionej. Należy również zadbać o większe uświadamianie rodziców o ich roli w rehabilitacji i życiu ich dziecka oraz bardziej wspierać w chwilach trudnych. Należy zadbać również o to, by liczba dzieci, u których wada słuchu jest wykrywana późno, które są zbyt późno wyposażane w urządzenia wspomagające 182 SZKO A SPECJALNA 3/2013

10 DIAGNOZOWANIE GOTOWOŚCI SZKOLNEJ DZIECKA Z WADĄ SŁUCHU W ŚWIETLE NOWEJ... słyszenie i które zbyt późno objęte są rehabilitacją, zmniejszyła się lub by takie przypadki wyeliminować. Wyniki badań przedstawione w niniejszym opracowaniu są wynikami wstępnymi, ale ponieważ temat diagnozowania gotowości szkolnej jest współcześnie bardzo aktualny, postanowiłam podzielić się nimi z osobami zainteresowanymi. Szersze i bardziej szczegółowe informacje na temat aktualnej rzeczywistości związanej z gotowością szkolną dzieci z uszkodzonym narządem słuchu znajdzie czytelnik niebawem w opracowaniu monograficznym pt. Gotowość szkolna dziecka z uszkodzonym narządem słuchu mego autorstwa. Celem badań tam opisanych była nie tylko weryfikacja nowych narzędzi diagnostycznych, ale również poznanie i opisanie obecnego stanu gotowości szkolnej dzieci z wadą słuchu. Przedstawiono całe spektrum zagadnień szczegółowych, które, ze względu na ograniczoną objętość niniejszego opracowania, nie mogły być w nim umieszczone. Bibliografia Bieńkowska, K. (2012). Czy mogę już iść do szkoły? Diagnoza gotowości szkolnej dziecka z uszkodzonym narządem słuchu. Radom: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji PIB. Bieńkowska, K. (2013). Gotowość szkolna dziecka z uszkodzonym narządem słuchu. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej. Eckert, U. (1986). Przygotowanie dziecka z wadą słuchu do nauki szkolnej. Warszawa: WSiP. Komorowska, H. (1984). Testy w nauczaniu języków obcych. Warszawa: WSiP. Łobocki, M. (2003). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2009, Nr 4, poz. 17). Tarkowski, Z. (1992). Przesiewowy test logopedyczny. Lublin: Wydawnictwo Polskiej Fundacji Zaburzeń Mowy. SCHOOL READINESS ASSESSMENT FOR CHILDREN WITH HEARING IMPAIRMENTS IN THE LIGHT OF THE NEW EDUCATIONAL REALITY Abstract The article presents the problem of assessing school readiness in children with hearing defects in the context of the new regulations made by the Ministry of National Education, which introduce preschool assessment that is obligatory for all children, Individualized Education and Therapy Programs, and compulsory education from six years of age. The author, a teacher of deaf and hard of hearing students and a speech therapist, presents a new set of tools she designed to assess school readiness in children with hearing impairments that is fully adjusted to the specific character of these children s development and that takes into account the principles of the new core curriculum. This set assesses, first of all, readiness for learning mathematics, readiness for learning to read and write, and language competence. This article also presents preliminary results of the research conducted between 2008 and 2011 on school readiness in children with hearing impairments. The research included the assessment of school readiness in children with hearing defects as well as the opinions of teachers, parents, and psychological and educational counseling centers on this matter. Key words: school readiness, assessment, children with hearing impairments SZKO A SPECJALNA 3/

Wymagania edukacyjne. Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania języka włoskiego w szkole ponadgimnazjalnej na

Wymagania edukacyjne. Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania języka włoskiego w szkole ponadgimnazjalnej na Wymagania edukacyjne Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania języka włoskiego w szkole ponadgimnazjalnej na podstawie metody nauczania Nuovo Progetto Italiano 1 wydawnictwa EDILINGUA Poziom

Bardziej szczegółowo

Analiza gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole PEDAGOGICZNA

Analiza gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole PEDAGOGICZNA Analiza gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole PEDAGOGICZNA Diagnoza rozwoju dziecka w planowaniu pracy wychowawczo-dydaktycznej w przedszkolu, w oddziałach przedszkolnych, w innych formach wychowania

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO w klasach IV - VI. Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Węgrowie

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO w klasach IV - VI. Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Węgrowie PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO w klasach IV - VI Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Węgrowie Rok szkolny 2015/2016 Przedmiotowy system oceniania z języka angielskiego opracowano

Bardziej szczegółowo

Działania poradni psychologiczno-pedagogicznych związane z obniżeniem wieku

Działania poradni psychologiczno-pedagogicznych związane z obniżeniem wieku Działania poradni psychologiczno-pedagogicznych związane z obniżeniem wieku spełniania obowiązku szkolnego. 1 września 2014 r do szkoły podstawowej przyjdzie sześciolatek Wyzwanie to wymaga od systemu

Bardziej szczegółowo

Procedura udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w Zespole Szkolno Przedszkolnym nr 7 wwarszawie

Procedura udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w Zespole Szkolno Przedszkolnym nr 7 wwarszawie Procedura udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w Zespole Szkolno Przedszkolnym nr 7 wwarszawie Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tj. Dz. U.

Bardziej szczegółowo

Aktywizowanie pacjenta i jego opiekunów do korzystania z opieki protetycznej

Aktywizowanie pacjenta i jego opiekunów do korzystania z opieki protetycznej JEDNOSTKA MODUŁOWA: 322[17].Z3.01 Aktywizowanie pacjenta i jego opiekunów do korzystania z opieki protetycznej Wymagania wstępne : Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien

Bardziej szczegółowo

ZASADY WEWNĄTRZSZKOLNEGO OCENIANIA Z JĘZYKA WŁOSKIEGO W VII KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ

ZASADY WEWNĄTRZSZKOLNEGO OCENIANIA Z JĘZYKA WŁOSKIEGO W VII KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ ZASADY WEWNĄTRZSZKOLNEGO OCENIANIA Z JĘZYKA WŁOSKIEGO W VII KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ 1. Oceny są wystawiane za następujące formy aktywności: a) odpowiedź ustna obejmuje trzy ostatnie lekcje: odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z języka niemieckiego w roku szkolnym 2017/2018. Kryteria Oceniania

Wymagania edukacyjne z języka niemieckiego w roku szkolnym 2017/2018. Kryteria Oceniania Wymagania edukacyjne z języka niemieckiego w roku szkolnym 2017/2018 Kryteria Oceniania Przedmiotowy System Oceniania z języka niemieckiego jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania (WSO), Rozporządzeniem

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III Uczniowie oceniani są na podstawie obserwacji nauczyciela prowadzonych cały rok szkolny w następujących obszarach: słuchanie, mówienie, czytanie,

Bardziej szczegółowo

S Y L A B U S. Druk DNiSS nr 11D

S Y L A B U S. Druk DNiSS nr 11D S Y L A B U S Druk DNiSS nr 11D NAZWA PRZEDMIOTU: Teoretyczne i metodyczne podstawy pedagogiki wczesnoszkolnej Kod przedmiotu: Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Wydział: Wydział Humanistyczno - Społeczny

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W GIMNAZJUM W DĄBRÓWCE I. ZASADY OGÓLNE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W GIMNAZJUM W DĄBRÓWCE I. ZASADY OGÓLNE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W GIMNAZJUM W DĄBRÓWCE I. ZASADY OGÓLNE 1. Przedmiotowy System Oceniania z języka niemieckiego jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania (WSO),

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne język włoski

Wymagania edukacyjne język włoski Wymagania edukacyjne język włoski Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania w szkole ponadgimnazjalnej na podstawie metody nauczania Nuovo Progetto Italiano 1 wydawnictwa EDILINGUA Poziom IV.0

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I - III. Zespół Szkolno Przedszkolny w Łęgajnach

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I - III. Zespół Szkolno Przedszkolny w Łęgajnach PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I - III Zespół Szkolno Przedszkolny w Łęgajnach Nauczyciele: Martyna Mrozowska, Aleksandra Klonowska Obowiązuje od roku szkolnego 2017/2018

Bardziej szczegółowo

Zakres informacji uzyskanych z badań specjalistycznych niezbędny do wydania orzeczenia:

Zakres informacji uzyskanych z badań specjalistycznych niezbędny do wydania orzeczenia: Zakres informacji uzyskanych z badań specjalistycznych niezbędny do wydania orzeczenia: Psychologiczne zawierające informacje na temat: Ocena rozwoju umysłowego przeprowadzona aktualnie obowiązującymi

Bardziej szczegółowo

MAGICZNY DYWAN A DIAGNOZOWANIE POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH DZIECKA. Andrzej Peć FUNTRONIC

MAGICZNY DYWAN A DIAGNOZOWANIE POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH DZIECKA. Andrzej Peć FUNTRONIC MAGICZNY DYWAN A DIAGNOZOWANIE POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH DZIECKA Andrzej Peć FUNTRONIC SŁOWA KLUCZE Potrzeby Rozwój dziecka Diagnoza Obserwacja Potrzeby rozwojowe i edukacyjne Specjalne potrzeby

Bardziej szczegółowo

III. ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

III. ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE III. ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE Ocena bieżąca postępów ucznia uwzględnia wszystkie cztery sprawności językowe, tj.:, rozumienie ze słuchu, pisanie, czytanie, mówienie oraz

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I - III

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I - III PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH I - III Szkoła Podstawowa nr 30 im. Marii Zientary Malewskiej w Olsztynie Obowiązuje od roku szkolnego 2012/2013, ze zmianami od 2015 / 2016

Bardziej szczegółowo

z języka niemieckiego (IV-VIII)

z języka niemieckiego (IV-VIII) Przedmiotowy system oceniania z języka niemieckiego (IV-VIII) mgr Beata Modzelewska Sprawności językowe podlegające ocenie w klasach 4-8: mówienie, czytanie, rozumienie tekstu czytanego, rozumienie ze

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO I ANGIELSKIEGO. Klasy IV-VIII. Szkoła Podstawowa w Zdunach

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO I ANGIELSKIEGO. Klasy IV-VIII. Szkoła Podstawowa w Zdunach SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO I ANGIELSKIEGO Klasy IV-VIII Szkoła Podstawowa w Zdunach I. Umiejętności uczniów podlegające sprawdzaniu i ocenianiu Podczas trwania całego procesu

Bardziej szczegółowo

I. Postanowienia ogólne

I. Postanowienia ogólne JĘZYK ANGIELSKI KLASY IV-VI I. Postanowienia ogólne 1. Uczniowie oceniani są na zasadach sprawiedliwości, według ustalonych reguł, które są im znane oraz przez nich akceptowane. 2. Ocenę ustala nauczyciel

Bardziej szczegółowo

Działania Poradni Psychologiczno Pedagogicznej na rzecz przedszkoli i szkół w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego

Działania Poradni Psychologiczno Pedagogicznej na rzecz przedszkoli i szkół w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego Działania Poradni Psychologiczno Pedagogicznej na rzecz przedszkoli i szkół w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego Katarzyna Staszczuk DYREKTOR PP P w Ostrołęce Publiczna placówka

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS I-III W NIEPUBLICZNYM GIMNAZJUM IM. ŚW. WOJCIECHA W STANIĄTKACH ZASADY OCENIANIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS I-III W NIEPUBLICZNYM GIMNAZJUM IM. ŚW. WOJCIECHA W STANIĄTKACH ZASADY OCENIANIA PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS I-III W NIEPUBLICZNYM GIMNAZJUM IM. ŚW. WOJCIECHA W STANIĄTKACH ZASADY OCENIANIA 1. Ocenianie odbywa się według skali zawartej w systemie oceniania.

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE Ocena bieżąca postępów ucznia uwzględnia wszystkie cztery sprawności językowe, tj.:, rozumienie ze słuchu, pisanie, czytanie, mówienie oraz tzw.

Bardziej szczegółowo

Procedura dopuszczania do użytku programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania ogólnego

Procedura dopuszczania do użytku programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania ogólnego Procedura dopuszczania do użytku programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania ogólnego Na podstawie art. 22a ust. 8 ustawy z 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz.

Bardziej szczegółowo

Rola zespołów do spraw specjalnych potrzeb edukacyjnych w zakresie dostosowaniu warunków egzaminu.

Rola zespołów do spraw specjalnych potrzeb edukacyjnych w zakresie dostosowaniu warunków egzaminu. Rola zespołów do spraw specjalnych potrzeb edukacyjnych w zakresie dostosowaniu warunków egzaminu. Małgorzata Kowalczyk doradca metodyczny Radomskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli malgorzata.kowalczyk@rodon.radom.pl

Bardziej szczegółowo

SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III

SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III I. Sposób oceniania Uczniowie oceniani są na podstawie obserwacji nauczyciela prowadzonych cały rok szkolny w następujących

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE Ocena bieżąca postępów ucznia uwzględnia wszystkie cztery sprawności językowe, tj.: rozumienie ze słuchu, pisanie, czytanie, mówienie oraz tzw.

Bardziej szczegółowo

Dokumenty wydawane na podstawie przepisów prawa oświatowego przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne.

Dokumenty wydawane na podstawie przepisów prawa oświatowego przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Opracowała Małgorzata Nowak Dyrektor ZPPP w Oleśnicy Oleśnica,1.10.2015r. Dokumenty wydawane na podstawie przepisów prawa oświatowego przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne. 1.Opinia dokument wydawany

Bardziej szczegółowo

Uczeń niepełnosprawny w systemie edukacji:

Uczeń niepełnosprawny w systemie edukacji: Uczeń niepełnosprawny w systemie edukacji: Wczesne wspomaganie rozwoju Kształcenie specjalne Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej wczesne wspomaganie rozwoju Wczesne wspomaganie rozwoju art.

Bardziej szczegółowo

Raport z analizy badania diagnostycznego uczniów klas czwartych 2016

Raport z analizy badania diagnostycznego uczniów klas czwartych 2016 Raport z analizy badania diagnostycznego uczniów klas czwartych 216 Zgodnie z Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 17 czerwca 21 roku objęto badaniem diagnozującym stopień opanowania umiejętności polonistycznych,

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH Dla klas IV VIII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 20 W KATOWICACH

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH Dla klas IV VIII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 20 W KATOWICACH PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH Dla klas IV VIII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 20 W KATOWICACH W ciągu całego roku szkolnego uczeń otrzymuje oceny cząstkowe: celująca, bardzo dobra, dobra, dostateczna,

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA REWALIDACYJNE I REWALIDACYJNO WYCHOWAWCZE W PRZEPISACH PRAWA. Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku Anna Florczak

ZAJĘCIA REWALIDACYJNE I REWALIDACYJNO WYCHOWAWCZE W PRZEPISACH PRAWA. Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku Anna Florczak ZAJĘCIA REWALIDACYJNE I REWALIDACYJNO WYCHOWAWCZE W PRZEPISACH PRAWA Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku Anna Florczak Podstawa prawna Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada

Bardziej szczegółowo

Wielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła.

Wielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła. O GOTOWOŚCI SZKOLNEJ Rozpoczęcie nauki szkolnej to bardzo ważny moment w życiu każdego dziecka. Pójście do szkoły poprzedzone jest rocznym obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym, któremu podlegają wszystkie

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO I ETAP EDUKACYJNY- KLASY I-III

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO I ETAP EDUKACYJNY- KLASY I-III PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO I ETAP EDUKACYJNY- KLASY I-III WYMAGANIA DLA UCZNIA KOŃCZĄCEGO KLASĘ PIERWSZĄ SZKOŁY PODSTAWOWEJ ( ZGODNIE Z NOWĄ PODSTAWĄPROGRAMOWĄ) Uczeń kończący

Bardziej szczegółowo

Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika

Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. Rekrutacja III. Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych IV. Treści programowe

Bardziej szczegółowo

Informacja nt aktualnie obowiązujących przepisów prawa oświatowego dotyczących wydawania opinii przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne

Informacja nt aktualnie obowiązujących przepisów prawa oświatowego dotyczących wydawania opinii przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne Informacja nt aktualnie obowiązujących przepisów prawa oświatowego dotyczących wydawania opinii przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 17 listopada

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE Ocena bieżąca postępów ucznia uwzględnia wszystkie cztery sprawności językowe, tj.: rozumienie ze słuchu, pisanie, czytanie, mówienie, oraz tzw.

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA I EFEKTYWNOŚĆ POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ

ORGANIZACJA I EFEKTYWNOŚĆ POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ PUBLICZNA SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 IM. JANA PAWŁA II W PACZKOWIE RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ ORGANIZACJA I EFEKTYWNOŚĆ POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ ROK SZKOLNY 2013 / 2014 1 PROBLEM BADAWCZY: Organizacja

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowe zasady oceniania w klasach I-III w Szkole Podstawowej nr 1 im. Fryderyka Chopina w Skórzewie

Przedmiotowe zasady oceniania w klasach I-III w Szkole Podstawowej nr 1 im. Fryderyka Chopina w Skórzewie Przedmiotowe zasady oceniania w klasach I-III w Szkole Podstawowej nr 1 im. Fryderyka Chopina w Skórzewie A. Cele oceniania: Ocenianie ma na celu: informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka niemieckiego dla klas IV VI

Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka niemieckiego dla klas IV VI Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka niemieckiego dla klas IV VI I. PODSTAWY PRAWNE Statut szkoły Wewnątrzszkolne Zasady Oceniania II. CELE OCENIANA 1. Cele ogólne rozwój kompetencji językowych umożliwiających

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W GIMNAZJUM NR 4 W ŚWIDNICY

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W GIMNAZJUM NR 4 W ŚWIDNICY PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W GIMNAZJUM NR 4 W ŚWIDNICY I. ZASADY OGÓLNE 1. Przedmiotowy System Oceniania z języka niemieckiego jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Podstawy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (WWRD) 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Fundamentals

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA DOTYCZĄCA ZASAD UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 3 W TORUNIU

PROCEDURA DOTYCZĄCA ZASAD UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 3 W TORUNIU PROCEDURA DOTYCZĄCA ZASAD UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 3 W TORUNIU Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO. Opracowanie: Hanna Kubicka, Patrycja Augustyniak

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO. Opracowanie: Hanna Kubicka, Patrycja Augustyniak PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO Opracowanie: Hanna Kubicka, Patrycja Augustyniak Podstawa programowa to w polskim prawie oświatowym obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania

Bardziej szczegółowo

Konstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej

Konstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej Konstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej Danuta Mroczyk Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze I co dalej z diagnozą przedszkolną?

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy System Oceniania z matematyki klasy 4 6 Szkoły Podstawowej w Kluczewie. Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z:

Przedmiotowy System Oceniania z matematyki klasy 4 6 Szkoły Podstawowej w Kluczewie. Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z: Przedmiotowy System Oceniania z matematyki klasy 4 6 Szkoły Podstawowej w Kluczewie Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z: 1. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS VII-VIII

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS VII-VIII PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS VII-VIII I. Kontrakt z uczniami: 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Prace klasowe są obowiązkowe. 3. Jeżeli

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA JĘZYK ANGIELSKI klasy IV - VI Opracowanie: Katarzyna Drożdżal Przedmiotowe zasady oceniania z języka angielskiego opracowano na podstawie: Statutu Szkoły Podstawowej im. Karola

Bardziej szczegółowo

Opracowała: Monika Haligowska

Opracowała: Monika Haligowska Kwalifikacja i orzekanie odnośnie dzieci niezdolnych do nauki w szkołach masowych. Podstawy prawne, rola psychologa, rola poradni w kwalifikowaniu do szkół specjalnych. Opracowała: Monika Haligowska Podstawy

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO OBOWIĄZUJĄCY W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 W LĘDZINACH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO OBOWIĄZUJĄCY W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 W LĘDZINACH PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO OBOWIĄZUJĄCY W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 W LĘDZINACH Zadaniem PSO jest zapewnienie trafnego, rzetelnego, jawnego i obiektywnego oceniania wspierającego

Bardziej szczegółowo

OSIĄGNIĘCIA EDUKACYJNE DO ZAJĘĆ Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO

OSIĄGNIĘCIA EDUKACYJNE DO ZAJĘĆ Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO OSIĄGNIĘCIA EDUKACYJNE DO ZAJĘĆ Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO dla uczniów klasy I Zespołu Szkół w Rząsce Szkoła Podstawowa im. Wandy Rutkiewicz rok szkolny 2014/2015 nauczyciel mgr Romana Danak 1. Obowiązkowe

Bardziej szczegółowo

Rok szkolny 2015/2016

Rok szkolny 2015/2016 Raport z ewaluacji wewnętrznej Przedszkola nr 1 w Świerklanach Rok szkolny 2015/2016 Zespół ds. ewaluacji Mirosława Frydecka Elżbieta Bednorz Magdalena Mięsok Wymagania wobec przedszkoli załącznik do rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z języka francuskiego w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Łodzi nauczyciel : Anna Żądło-Sobiepańska

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z języka francuskiego w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Łodzi nauczyciel : Anna Żądło-Sobiepańska PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z języka francuskiego w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Łodzi nauczyciel : 1. Ocenie podlegają: słuchanie, mówienie (wypowiedzi zarówno w języku rodzimym jak i w języku francuskim,

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Klasa I liceum język włoski

Wymagania edukacyjne Klasa I liceum język włoski Wymagania edukacyjne Klasa I liceum język włoski Opracowano na podstawie planu wynikowego nauczania języka włoskiego w szkole ponadgimnazjalnej na podstawie metody nauczania Nuovo Progetto Italiano 1 wydawnictwa

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI DLA KLAS IV - VI. Szkoła Podstawowa nr 2 w Piszu Im. Henryka Sienkiewicza

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI DLA KLAS IV - VI. Szkoła Podstawowa nr 2 w Piszu Im. Henryka Sienkiewicza PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI DLA KLAS IV - VI Szkoła Podstawowa nr 2 w Piszu Im. Henryka Sienkiewicza Nauczanie odbywa się według programu Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego Matematyka z

Bardziej szczegółowo

ZEBRANIE DLA RODZICÓW ROK SZKOLNY 2018/2019 POMOC PSYCHOLOGICZNO

ZEBRANIE DLA RODZICÓW ROK SZKOLNY 2018/2019 POMOC PSYCHOLOGICZNO ZEBRANIE DLA RODZICÓW ROK SZKOLNY 2018/2019 POMOC PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNA RYBNIK DN. 4.09.2018 ŹRÓDŁO: PREZENTACJĘ PRZYGOTOWANO NA PODSTAWIE: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ Z DNIA 9 SIERPNIA

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W STRĄCZNIE

PROCEDURA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W STRĄCZNIE PROCEDURA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W STRĄCZNIE Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 2/2009 Rady Pedagogicznej Przedszkola Publicznego Nr 9 w Strzelcach Opolskich z dnia r.

Uchwała Nr 2/2009 Rady Pedagogicznej Przedszkola Publicznego Nr 9 w Strzelcach Opolskich z dnia r. Uchwała Nr 2/2009 Rady Pedagogicznej Przedszkola Publicznego Nr 9 w sprawie zmian do Statutu Przedszkola Publicznego Nr 9. Na podstawie art. 14.2. ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty z późniejszymi

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ Dz.U.2015.1113 z dnia 2015.08.07 Wersja od: 7 sierpnia 2015 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci

Bardziej szczegółowo

ZASADY OCENIANIA, KLASYFIKOWANIA I PROMOWANIA UCZNIÓW NAUCZANIA ZINTEGROWANEGO W IŁAWIE I. PODSTAWA PRAWNA

ZASADY OCENIANIA, KLASYFIKOWANIA I PROMOWANIA UCZNIÓW NAUCZANIA ZINTEGROWANEGO W IŁAWIE I. PODSTAWA PRAWNA ZASADY OCENIANIA, KLASYFIKOWANIA I PROMOWANIA UCZNIÓW NAUCZANIA ZINTEGROWANEGO W SAMORZĄDOWEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. MARII KONOPNICKIEJ IŁAWA, 29 VIII 2011 r. ZASADY OCENIANIA, KLASYFIKOWANIA I PROMOWANIA

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy System Oceniania z języka niemieckiego. Systemem Oceniania Gimnazjum nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie.

Przedmiotowy System Oceniania z języka niemieckiego. Systemem Oceniania Gimnazjum nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Przedmiotowy System Oceniania z języka niemieckiego 1. Przedmiotowy System Oceniania z języka niemieckiego jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania Gimnazjum nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego

Bardziej szczegółowo

Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc?

Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc? Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc? Prowadzenie i opracowanie: Katarzyna Siwek Węgrów, 15.11.2010r. Autyzm a funkcjonowanie językowe Zaburzenia porozumiewania

Bardziej szczegółowo

Dopuszczalne sposoby dostosowania warunków i form przeprowadzania sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego

Dopuszczalne sposoby dostosowania warunków i form przeprowadzania sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego Dopuszczalne sposoby dostosowania warunków i form przeprowadzania sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego Uprawnieni do dostosowania Uczniowie słabo słyszący Uczniowie słabo widzący Podstawa dostosowania

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Wczesna diagnoza i terapia logopedyczna 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Early diagnosis and

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W KLASIE VII PODRĘCZNIK MEINE DEUTSCHTOUR ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W KLASIE VII PODRĘCZNIK MEINE DEUTSCHTOUR ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO W KLASIE VII PODRĘCZNIK MEINE DEUTSCHTOUR ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE Ocena bieżąca postępów ucznia uwzględnia wszystkie cztery

Bardziej szczegółowo

Wyniki badań przesiewowych autorskiego projektu terapeutów Gabinetu Edukacyjno Terapeutycznego Dobry Start. część I diagnoza pedagogiczna

Wyniki badań przesiewowych autorskiego projektu terapeutów Gabinetu Edukacyjno Terapeutycznego Dobry Start. część I diagnoza pedagogiczna Wyniki badań przesiewowych autorskiego projektu terapeutów Gabinetu Edukacyjno Terapeutycznego Dobry Start ul. 11 listopada 9a, 05-825 Grodzisk Maz. Zapobiegamy niepowodzeniom szkolnym część I diagnoza

Bardziej szczegółowo

Studia Podyplomowe. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika

Studia Podyplomowe. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. III. IV. Rekrutacja Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych Program

Bardziej szczegółowo

SPECJLANE POTRZEBY EDUKACYJNE niepełnosprawne niesłyszące, słabosłyszące niepełnosprawność ruchowa, w tym z afazją upośl. umysł. w stopniu umiarkowanym lub znacznym niepełnosprawności sprzężone niedostosowane

Bardziej szczegółowo

Raport z analizy badania diagnozującego uczniów klas czwartych

Raport z analizy badania diagnozującego uczniów klas czwartych Zgodnie z Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 17 czerwca 21 roku objęto badaniem diagnozującym stopień opanowania umiejętności polonistycznych, matematycznych i języka obcego uczniów rozpoczynających naukę

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA DOTYCZĄCA ZASAD UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 3 W TORUNIU

PROCEDURA DOTYCZĄCA ZASAD UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 3 W TORUNIU PROCEDURA DOTYCZĄCA ZASAD UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 3 W TORUNIU Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. O systemie oświaty (jednolity

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE MEINE DEUTSCHTOUR KL.II gimnazjum

ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE MEINE DEUTSCHTOUR KL.II gimnazjum ZAKRES WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE MEINE DEUTSCHTOUR KL.II gimnazjum Ocena bieżąca postępów ucznia uwzględnia wszystkie cztery sprawności językowe, tj.: rozumienie ze słuchu, pisanie,

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA W KLASACH I- III

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA W KLASACH I- III Szkoła Podstawowa nr 2 im. Henryka Sienkiewicza w Kolnie PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA W KLASACH I- III JĘZYK ANGIELSKI Nauczyciele: Alicja Polkowska Grażyna Adamska Magdalena Kulczewska-Perzan Justyna

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z języka angielskiego w kl. I-III PSP

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z języka angielskiego w kl. I-III PSP PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z języka angielskiego w kl. I-III PSP Przedmiotowy System Oceniania z języka angielskiego dla klas I III SP (rok 2018/19) Obowiązujące podręczniki Klasa I Tiger 1 Klasa II

Bardziej szczegółowo

Procedura udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w Zespole Szkolno Przedszkolnym nr 7 w Warszawie

Procedura udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w Zespole Szkolno Przedszkolnym nr 7 w Warszawie Procedura udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w Zespole Szkolno Przedszkolnym nr 7 w Warszawie Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tj. Dz. U.

Bardziej szczegółowo

Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego z języka obcego

Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego z języka obcego Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego z języka obcego nowożytnego w roku szkolnym 2013/2014 Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego z języka angielskiego na poziomie podstawowym Arkusz składał się z 40

Bardziej szczegółowo

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Kierunek: PEDAGOGIKA SPECJALNA SURDOPEDAGOGIKA

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Kierunek: PEDAGOGIKA SPECJALNA SURDOPEDAGOGIKA Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej Kierunek: PEDAGOGIKA SPECJALNA SURDOPEDAGOGIKA SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwent surdopedagogiki uzyskuje wiedzę i umiejętności w zakresie: dydaktyki

Bardziej szczegółowo

PSO z języka niemieckiego w klasach IV-VI

PSO z języka niemieckiego w klasach IV-VI PSO z języka niemieckiego w klasach IV-VI FORMY PRACY CZĘSTOTLIWOŚĆ OCENA 1.Odpowiedź ustna na bieżąco,,+,,,- lub ocena 2. Kartkówka kilka razy w semestrze wg skali procentowej 100% - 97% - celujący 96%

Bardziej szczegółowo

Wewnątrzszkolny System Oceniania w klasach I-III

Wewnątrzszkolny System Oceniania w klasach I-III Wewnątrzszkolny System Oceniania w klasach I-III Szkoły Podstawowej im. M. Konopnickiej w Krzemieniewicach I. ZASADY OCENIANIA WEWNATRZSZKOLNEGO. Klasyfikacja roczna w klasach I III szkoły podstawowej

Bardziej szczegółowo

R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A E D U K A C J I N A R O D O W E J 1) z dnia.. 2015 r.

R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A E D U K A C J I N A R O D O W E J 1) z dnia.. 2015 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A E D U K A C J I N A R O D O W E J 1) z dnia.. 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych,

Bardziej szczegółowo

IPET Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny dla dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego

IPET Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny dla dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego IPET Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny dla dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego Wydział Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych Jolanta Rafał-Łuniewska Dziecko z niepełnosprawnością

Bardziej szczegółowo

STATUT ZESPOŁU PORADNI NR 3 W LUBLINIE SPECJALISTYCZNEJ PORADNI WCZESNEJ DIAGNOZY I REHABILITACJI

STATUT ZESPOŁU PORADNI NR 3 W LUBLINIE SPECJALISTYCZNEJ PORADNI WCZESNEJ DIAGNOZY I REHABILITACJI STATUT ZESPOŁU PORADNI NR 3 W LUBLINIE SPECJALISTYCZNEJ PORADNI WCZESNEJ DIAGNOZY I REHABILITACJI Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r.

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy System Oceniania. z języka angielskiego w Szkole Podstawowej nr 1 Tarnowie

Przedmiotowy System Oceniania. z języka angielskiego w Szkole Podstawowej nr 1 Tarnowie Przedmiotowy System Oceniania z języka angielskiego w Szkole Podstawowej nr 1 Tarnowie I. Podstawa prawna: 1. Art. 44b Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ Pod koniec trzeciej klasy od każdego ucznia oczekuje się spełnienia następujących wymagań w obszarze edukacji językowej:

Bardziej szczegółowo

Dopuszczalne sposoby dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego

Dopuszczalne sposoby dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego Dopuszczalne sposoby dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego Uprawnieni do dostosowania Podstawa dostosowania Sposoby dostosowania Uczniowie niesłyszący /słabosłyszący Uczniowie

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY I

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY I WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLASY I I PÓŁROCZE- SRÓDROCZNA Hello! 1 Przedstawianie się Uczeń w sposób

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ INTEGRACYJNEJ W OSIEKU JASIELSKIM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ INTEGRACYJNEJ W OSIEKU JASIELSKIM PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ INTEGRACYJNEJ W OSIEKU JASIELSKIM Opracowany na podstawie: Rozporządzenia MEN z dnia 19.04.1999r. w sprawie oceniania, klasyfikowania

Bardziej szczegółowo

Teresa Szefs psycholog PPP w Piasecznie

Teresa Szefs psycholog PPP w Piasecznie Teresa Szefs psycholog PPP w Piasecznie Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) Rozporządzenia MEN: w sprawie szczegółowych zasad działania

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA NA LEKCJACH JĘZYKA NIEMIECKIEGO Rok szkolny 2018 / 2019

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA NA LEKCJACH JĘZYKA NIEMIECKIEGO Rok szkolny 2018 / 2019 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA NA LEKCJACH JĘZYKA NIEMIECKIEGO Rok szkolny 2018 / 2019 Opracowany w oparciu o Wewnętrzne Zasady Oceniania Szkoły Podstawowej w Ratowicach Anna Bala zswilhelm Przedmiotowy

Bardziej szczegółowo

Wymagania na poszczególne oceny z języka niemieckiego dla uczniów Technikum Zawodowego poziom IV.O i IV.1, zakres podstawowy.

Wymagania na poszczególne oceny z języka niemieckiego dla uczniów Technikum Zawodowego poziom IV.O i IV.1, zakres podstawowy. Wymagania na poszczególne oceny z języka niemieckiego dla uczniów Technikum Zawodowego poziom IV.O i IV.1, zakres podstawowy. SŁUCHANEGO/ CZYTANEGO - uczeń rozumie wszystkie polecenia, instrukcje i wypowiedzi

Bardziej szczegółowo

Surdopedagogika - opis przedmiotu

Surdopedagogika - opis przedmiotu Surdopedagogika - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Surdopedagogika Kod przedmiotu 05.6-WP-PSpP-SURDO Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii Pedagogika specjalna

Bardziej szczegółowo

Dziecko z niepełnosprawnością w przedszkolu

Dziecko z niepełnosprawnością w przedszkolu Dziecko z niepełnosprawnością w przedszkolu Jadwiga Mielczarek j.mielczarek @womczest.edu.pl Ustawa o Systemie Oświaty ze zmianami wynikającymi z Ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie UoSO oraz zmianie

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ 1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ Opracowany na podstawie: -Rozporządzenia MEN z dnia 19.04.1999r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ

PROGRAM ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ PROGRAM ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ DLA DZIECI Z ORZECZENIAMI O POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO PUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA PRZYSTAŃ ELFÓW W ZĄBKACH Program organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z języka angielskiego w klasie 4 szkoły podstawowej

Kryteria oceniania z języka angielskiego w klasie 4 szkoły podstawowej Kryteria oceniania z języka angielskiego w klasie 4 szkoły podstawowej I Kryteria ogólne System oceniania wiedzy i umiejętności uczniów jest dwojaki: formalny i nieformalny: system formalny: na podstawie

Bardziej szczegółowo

DOSTOSOWANIA WARUNKÓW I FORM PRZEPROWADZANIA EGZAMINU ÓSMOKLASISTY W ROKU SZKOLNYM 2019/2020

DOSTOSOWANIA WARUNKÓW I FORM PRZEPROWADZANIA EGZAMINU ÓSMOKLASISTY W ROKU SZKOLNYM 2019/2020 DOSTOSOWANIA WARUNKÓW I FORM PRZEPROWADZANIA EGZAMINU ÓSMOKLASISTY W ROKU SZKOLNYM 2019/2020 1. Dostosowanie formy egzaminu ósmoklasisty polega na przygotowaniu odrębnych arkuszy dostosowanych do potrzeb

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS TRZECICH ODDZIAŁÓW GIMNAZJALNYCH

KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS TRZECICH ODDZIAŁÓW GIMNAZJALNYCH KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLAS TRZECICH ODDZIAŁÓW GIMNAZJALNYCH Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie kryteria oceny bardzo dobrej, a także wykazuje się dodatkowymi

Bardziej szczegółowo

DOSTOSOWANIA WARUNKÓW I FORM PRZEPROWADZANIA EGZAMINU ÓSMOKLASISTY W ROKU SZKOLNYM 2018/2019

DOSTOSOWANIA WARUNKÓW I FORM PRZEPROWADZANIA EGZAMINU ÓSMOKLASISTY W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 DOSTOSOWANIA WARUNKÓW I FORM PRZEPROWADZANIA EGZAMINU ÓSMOKLASISTY W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 1. Dostosowanie formy egzaminu ósmoklasisty polega na przygotowaniu odrębnych arkuszy dostosowanych do potrzeb

Bardziej szczegółowo

Metody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym

Metody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym Metody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym Jadwiga Mielczarek j.mielczarek@womczest.edu.pl Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2017/2018 Wdrażanie

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Diagnoza pedagogiczna. 2. KIERUNEK: Pedagogika. 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Diagnoza pedagogiczna. 2. KIERUNEK: Pedagogika. 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Diagnoza pedagogiczna 2. KIERUNEK: Pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III/5 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3

Bardziej szczegółowo