ZAWIESZENIE KABINY. sprężyny, miechy i nie tylko [str. 7] Bez akumulatora ani rusz o kratkach, separatorach i labiryntach [str.

Transkrypt

1 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY nr 3, wrzesień 04 ZAWIESZENIE KABINY sprężyny, miechy i nie tylko [str. 7] Podstawy pneumatycznych układów hamulcowych (P-) szkolenie [str. ] Bez akumulatora ani rusz o kratkach, separatorach i labiryntach [str. 4] Lauber inwestuje fabryczna regeneracja części [str. 0]

2 OD REDAKCJ I Ś W IAT WO KÓ Ł NAS 6 Powstaje centrum logistyczne S Z C Z Y P TA TE CH NI K I Szanowni Państwo, W dniach 5-7 września odbywają się 4. targi części zamiennych i wyposażenia 7 Zawieszenie kabiny warsztatowego organizowane przez Inter Cars S.A. na lotnisku Warszawa-Bemowo. S Z KOL E NI A I nter Cars Zapraszam do odwiedzenia Strefy Ciężkiej poświęconej rynkowi samochodów użyt uż ytko kowy wych ch, w ty tym m ro roku ku zna nacz czni niee ro rozb zbud udow owan anej ej. Dział Samochodów Ciężarowych stale poszerza ofertę skierowaną do warsztatów zajmujących się serwisowaniem tych pojazdów i warto się z nią zapoznać. Atrakcją dla zwiedzających jest symulator jazdy ciężarówką. Z okazji targów będziemy też Podstawy pneumatycznych układów hamulcowych (P-) obchodzić 5-lecie istnienia sieci Q-Service Truck oraz 0-lecie spółki Feber, producenta naczep i przyczep. S Z C Z Y P TA TE CH NI K I W tym numerze pisma polecam szczególnie tekst o zawieszeniu kabin ciężarówek. Zaniedbanie okresowej wymiany elementów zawieszenia powoduje pogorszenie pracy kierowcy i ma wpływ na bezpieczeństwo jazdy. Ma na nie bezpośredni wpływ układ hamulcowy. Wbrew pozorom diagnoza tradycyjnych układów hamulcowych bez 4 Bez akumulatora ani rusz podstawowej wiedzy i doświadczenia jest bardzo trudna. Dlatego zachęcam do udziału w szkkolleniu i PPoddstawy t pneumattycznych h ukł kładó dów hamulcowy l ch h, któ tóre prezenttujemy j B IZ N ES w tym numerze pisma. W okresie jesienno-zimowym wzrasta zainteresowanie akumulatorami. W naszej ofercie są nowoczesne akumulatory o podwyższonych parametrach. Opisujemy ich budowę i przede wszystkim sposób prawidłowego doboru akumulatora do danego pojazdu. 8 Spokojnie, to tylko awaria Zapraszam Państwa do współpracy przy redagowaniu pisma i zachęcam do zgłaszania problemów warsztatowych. Piszcie do nas! Ś W IAT WO KÓ Ł NAS Witold Kmieciak, REDAKTOR NACZELNY 0 Lauber inwestuje Kwartalnik Inter Truck B IZ N ES Adres Redakcji: Inter Cars SA ul. Gdańska 5, 05-5 Czosnów tel.: Redaktor naczelny: Witold Kmieciak Zespół współpracujący: Andrzej Andraka, Wojciech Gałczyński, Ryszard Polit, Sylwia Wysocka, Małgorzata Koźbiał Okładka: Fot. Mercedes-Benz Nakład: egz. Wywiad Projekt i skład: Studio Art Rodar Korekta: Sylwia Julianowicz T R OC H Ę H I STO RI I Druk: Art Druk Reklama: Sylwia Wysocka, tel.: Małgorzata Koźbiał, tel.: ciezarowka@intercars.eu 5 Akumulator za drogi i za ciężki

3

4 ŚWIAT WOKÓŁ NAS SZCZYPTA TECHNIKI Powstaje centrum logistyczne W rozszerzonej Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej spółka ILS wybuduje centrum logistyczne. W głównej hali magazynowej zostanie zainstalowane najnowocześniejsze urządzenie do automatycznego sortowania produktów, którego nie ma żaden europejski dystrybutor części. Centrum logistyczne o powierzchni 5 ha powstaje w Zakroczymiu, kilometrów od głównej siedziby Inter Cars i 8 km od lotniska Warszawa-Modlin. Centrum będzie składało się z głównej hali magazynowej o powierzchni 9 tys. m oraz dwóch mniejszych hal specjalistycznych do składowania opon i płynów. Wartość inwestycji wynosi 55 mln zł. Z centrum logistycznego będzie korzystał największy polski dystrybutor części motoryzacyjnych Inter Cars, dla którego dalsza techniczna modernizacja dotychczasowego magazynu w Czosnowie pod Warszawą stała się nieopłacalna. Główna hala magazynowa w Zakroczymiu będzie wyposażona w najnowocześniejsze urządzenia. Najważniejsze z nich to automatyczny sorter, który całkowicie zmieni sposób segregowania części. Wszystkie części od 5 do 50 cm długości będą sortowane automatycznie z przeznaczeniem do 70 adresatów. Usprawni to znacznie ich dystrybucję. Z nowego centrum logistycznego będą zaopatrywani klienci z Polski północnej i Krajów Nadbałtyckich, ale niektóre produkty będą dystrybuowane na całą Polskę. Takie rozwiązanie pozwoli na zmniejszenie ilości części potrzebnych do utrzymania stanów magazynowych. W centrum logistycznym docelowo znajdzie zatrudnienie ok. 000 osób, w tym część pracowników z dotychczasowego magazynu ILS w Czosnowie, który stanie się magazynem lokalnym. Budowa centrum właśnie się rozpoczyna, a pierwsze towary będą wysyłane z Zakroczymia stycznia 06 r. Sukces Inter Cars SA wiąże się ze zorganizowaniem sprawnej i jednocześnie całkowicie nowatorskiej logistyki na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej. Po wypracowaniu własnych standardów utworzono w ramach firmy struktury logistyczne i rozpoczęto świadczenie usług w zakresie magazynowania i dystrybucji, także dla innych firm z branży motoryzacyjnej. W wyniku dużego zapotrzebowania ze strony rynku automotive aftermarket na tego typu usługi logistyczne została utworzona spółka ILS, skupiająca fachowców z doświadczeniem nabytym w ramach Grupy Inter Cars. ILS jest spółką utworzoną do obsługi logistycznej Grupy. Specjalizuje się w obsłudze logistycznej towarów wymagających szczególnej uwagi oraz wielu czynności sprawdzających czy kompletacyjnych, zanim trafią do składowania lub do odbiorcy finalnego. ILS ma 5 nowoczesnych i zautomatyzowanych centrów logistycznych w Polsce (Warszawa: Kajetany k. Nadarzyna i Czosnów k. Łomianek, Wrocław, Komorniki i Mysłowice) połączonych stałym ekspresowym transportem, z których prowadzi dystrybucję do ponad 50 filii na terenie Polski. Ma także nowoczesne magazyny w Rydze i w Brasov (centralna część Rumunii), dzięki czemu może sprawnie obsługiwać transportowo i magazynowo region Krajów Nadbałtyckich, Bałkany oraz Europę Południową. HUB w Komornikach k. Poznania umożliwia dogodne połączenie transportowe z Niemcami i krajami Europy Zachodniej. Zawieszenie kabiny Skuteczne zawieszenie kabiny ciężarówki ma istotny wpływ na bezpieczeństwo jazdy i komfort pracy kierowcy. Z tych powodów zawieszenie kabin staje się coraz bardziej skomplikowane. Ryszard POLIT Wsamochodzie tłumienie drgań jest realizowane na wielu etapach, od zawieszenia kół jezdnych i elastycznego mocowania układu napędowego po resorowanie kabiny i fotela kierowcy. Celem zawieszenia kabiny jest odizolowanie kierowcy od szkodliwych drgań pojazdu. Układ nerwowy, narząd równowagi i mięśnie człowieka są podatne na określone częstotliwości drgań. Przy częstotliwości do Hz ciało człowieka zachowuje się jak jednolita masa. Ale częstotliwości od 3-4 Hz pobudzają do silnych drgań narządy jamy brzusznej, a w zakresie 7-8 Hz wywołują rezonans klatki piersiowej. Długotrwały wpływ drgań na ciało człowieka prowadzi do tzw. zespołu wibracyjnego, który stał się chorobą zawodową kierowców. Konstrukcja zawieszenia kabiny uzależniona jest od przeznaczenia pojazdu najbardziej skomplikowane stosuje się w pojazdach dalekobieżnych. Tłumienie drgań pionowych kabiny realizuje się za pomocą elementów gumowych, sprężyn śrubowych, amortyzatorów hydraulicznych, kolumn prowadzących (amortyzator wewnątrz sprężyny) lub modułów pneumatycznych z regulacją siły tłumienia. Poprzecznym przechyłom kabiny zapobiegają drążki stabilizacyjne, reakcyjne i amortyzatory mocowane poziomo. Pod względem konstrukcyjnym zawieszenie niektórych kabin przypomina rozwiązania stosowane w zawieszeniach kół samochodów osobowych. Fot. Scania 6 3/04 3/04 7

5 SZCZYPTA TECHNIKI SZCZYPTA TECHNIKI Piotr Filipiuk, specjalista ds. produktu Inter Cars Inter Cars oferuje szeroką gamę elementów do mocowania kabin, jak amortyzatory, tuleje wymienne, zamki, drążki, wsporniki czy śruby. Staramy się tak rozwijać naszą ofertę, by klient przychodząc do filii mógł otrzymać wszystkie potrzebne do naprawy elementy. Kompletacja polega na tym, by klient kupując np. tuleję do stabilizatora, otrzymał także śruby mocujące, nakrętkę i podkładkę. Nie wszyscy producenci oferują bowiem zestawy naprawcze, a naszym celem jest wyposażenie klienta we wszystkie elementy. W naszej ofercie amortyzatorów mamy produkty producentów na pierwszy montaż Sachs, Monroe, a także innych firm. Jakość zamienników jest kontrolowana w naszym laboratorium. Dodatkowo oferujemy też elementy zawieszenia fotela kierowcy. Stale rozszerzamy naszą ofertę o elementy zawieszenia kabin do nowych pojazdów znajdujących się na europejskich drogach. Zapraszamy do naszych filii! Zawieszenie kabiny: przednie na poduszkach gumowych (3), tylne na amortyzatorach hydraulicznych () i poduszkach gumowych () Zawieszenie kabiny: przednie na sprężynach śrubowych (3), amortyzatorach (4) i drążku skrętnym (5), tylne na kolumnach prowadzących () i drążku reakcyjnym (). Fot. Iveco 3 Fot. Iveco SPRĘŻYNA CZY POWIETRZE? Kabina mocowana jest do ramy w czterech punktach. W prostych konstrukcjach z przodu stosuje się połączenia gumowe lub gumowo- -metalowe, a z tyłu sprężyny śrubowe i amortyzatory hydrauliczne. Modyfikacją tego rozwiązania jest wykorzystanie w czterech punktach amortyzatorów i sprężyn śrubowych. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem są kolumny prowadzące w postaci amortyzatorów umieszczonych wewnątrz sprężyny śrubowej. Ich konstrukcja jest podobna do tzw. kolumn MacPhersona stosowanych w autach osobowych. Moduły te są tanie w produkcji i łatwe w montażu, dlatego znalazły zastosowanie w pojazdach budowlanych lub dystrybucyjnych. Wadą tych rozwiązań jest stała charakterystyka tłumienia, będąca kompromisem między wrażeniem komfortu a sztywnością uwzględniającym typowe warunki drogowe. W zawieszeniach kabin stosuje się też drążki stabilizacyjne i reakcyjne oraz amortyzatory poziome, które zapobiegają poprzecznym przechyłom kabiny. W pojazdach do transportu dalekobieżnego stosuje się moduły pneumatyczne o regulowanej zaworem sile tłumienia uzależnionej od wahań nadwozia. Moduł składa się z amortyzatora hydraulicznego i miecha pneumatycznego o zmiennym ciśnieniu. Mechanicznie sterowany zawór miecha pneumatycznego reguluje ilość powietrza w zależności od położenia kabiny. Odmianą tego rozwiązania jest system CALM (Cabin Air Leveling Module), Fot. ZF bez funkcji / do standardowego modułu odpowietrzenie Zawieszenie pneumatyczne kabiny kierowcy w modelu MAN TGA. 5 5 Oznaczenia: tylne mocowanie kabiny elementy odkształcalne przy zdefiniowanym przesunięciu do tyłu 3 czujnik poziomu kabiny 4 zespół amortyzujący: sprężyna pneumatyczna, tłumik drgań 5 obrotowe mocowanie kabiny do zawieszenia Czteropunktowe mocowanie kabiny. Oznaczenia: łoże kabiny moduł resorująco-amortyzujący 3 podwozie pojazdu doprowadzanie powietrza Moduły CALM mogą być wykorzystane w wersjach z dwoma przyłączami (doprowadzenie powietrza, odpowietrzenie, bez funkcji) lub z trzema przyłączami (doprowadzenie powietrza, odpowietrzenie, przyłącze do standardowego modułu). Fot. ZF Fot. MAN /04 3/04

6 SZCZYPTA TECHNIKI SZCZYPTA TECHNIKI Kolumna prowadząca amortyzator hydrauliczny wewnątrz sprężyny śrubowej. Oznaczenia: uszczelniacz tłoczysko 3 zawór tłokowy 4 sprężyna śrubowa 5 zawór denny Fot. ZF Fot. ZF Moduł zawieszenia składający się z amortyzatora hydraulicznego i sprężyny pneumatycznej. Oznaczenia: uszczelniacz tłoczysko 3 zawór tłokowy 4 zawór denny 4 Fot. ZF Tłumienie drgań pochodzących od układu jezdnego jest realizowane przez: opony (3), układ zawieszenia kół jezdnych () i układ zawieszenia kabiny (). Fot. ZF Moduł systemu CALM (Cabin Air Leveling Module) składający się z amortyzatora i sprężyny pneumatycznej z zaworem regulującym Fot. ZF opracowany wspólnie przez firmy ZF i WABCO, w którym ciśnienie powietrza w poszczególnych poduszkach resorująco-tłumiących jest regulowane zaworami sterowanymi w zależności od rozkładu sił mierzonych czujnikami dynamometrycznymi. W systemie CALM zawór jest zintegrowany w poduszce powietrznej, co czyni go niepodatnym na wpływ warunków zewnętrznych, np. pyłu. System CALM jest wykorzystywany w pojazdach firmy MAN, również budowlanych. Stosowane są różne konfiguracje modułów. Spotyka się rozwiązania z dwoma standardowymi modułami powietrznymi i dwoma modułami CALM lub jednym modułem standardowym i trzema modułami CALM. Podczas wymiany modułów CALM nie należy poruszać poduszką bez ciśnienia powietrza w miechu, gdyż długość modułu odpowiada długości położenia wyjściowego. Zawieszenie wykorzystujące moduły pneumatyczne tłumi drgania pionowe i równocześnie zapobiega przechyłom kabiny. Pewną zaletą jest również brak elektronicznych elementów sterujących. Wydaje się, że w pojazdach nowych generacji elementy tłumiąco-resorujące będą miały wyłącznie zmienną charakterystykę tłumienia. Dotyczy to zarówno zawieszenia kabin, jak i kół jezdnych pojazdu. Dąży się do tego, by poziom drgań oddziaływujących na kierowcę nie przekraczał Hz, bez względu na obciążenie pojazdu ładunkiem i jakość drogi. Fot t. Monroe oe Fot. ZF W module CALM zawór () umieszczony jest wewnątrz poduszki powietrznej (). Autor dziękuje Panom Grzegorzowi Fedorowiczowi z firmy ZF oraz Piotrowi Filipiukowi z Inter Cars za konsultacje przy opracowaniu tekstu. Do pojazdów europejskich na pierwszy montaż amortyzatory do kabin produkują firmy ZF i Monroe. 0 3/04 3/04

7 SZKOLENIA Inter Cars SZKOLENIA Inter Cars a b Fot. Renault Trucks Podstawy pneumatycznych układów hamulcowych (P-) Pojazdy z tradycyjnymi układami hamulcowymi wciąż często możemy spotkać na drogach. Samochody te są szczególnie cenione na budowach. Są to pojazdy bardzo wytrzymałe, ale niestety często zaniedbywane. Andrzej ANDRAKA Diagnoza, naprawa i regulacja tradycyjnych układów hamulcowych jest bardziej skomplikowana niż układów EBS. Nad prawidłowością działania elektro- -pneumatcznych układów hamulcowych (EBS) czuwa sterownik. Kontroluje on pracę poszczególnych elementów składowych układu oraz dobiera ciśnienia w siłownikach hamulcowych. Nawet przy drobnych uszkodzeniach czy niedomaganiach kierowca jest informowany o ich zaistnieniu. Podczas naprawy na warsztacie, po przeprowadzeniu diagnozy komputerowej mechanik zwykle otrzymuje informację o usterkach. Często testery diagnostyczne pokazują również dodatkowe wskazówki dotyczące dalszych kroków podczas diagnozy i naprawy. Tradycyjne układy hamulcowe takiej kontroli nie mają. Często kierowca dowiaduje się o powstałych uszkodzeniach w momencie, kiedy jedna usterka pociąga za sobą następną, a hamulce przestają działać. Diagnoza takich układów bez podstawowej wiedzy i doświadczenia jest bardzo trudna. Początkujący mechanicy wykonujący naprawy tradycyjnych układów hamulcowych bardzo często wymieniają poszczególne zawory, licząc na łut szczęścia. Dodatkowo kilka zaworów zastosowanych w tych układach po wymianie wymaga regulacji. Sama ich wymiana nie musi przynieść żądanych efektów, a hamulce nadal mogą działać nieprawidłowo. Tradycyjny układ hamulcowy można podzielić na kilka zależnych od siebie członów. Jeden z najważniejszych elementów to główny zawór hamulcowy umieszczony pod pedałem hamulca. Najczęściej jest to zawór dwuobwodowy i steruje on hamulcami osi przedniej, tylnej i zaworem przyczepy (potocznie zawór Europa). Występuje on w kilku wariantach. Może mieć Przekroje głównego zaworu hamulcowego, a - bez złącza sterującego (4 przyłącza), b - ze złączem sterującym (5 przyłączy). cztery lub pięć złączy (rysunki przekrojów powyżej). Budowa i działanie obu rozwiązań jest zbliżone, ale nieumiejętne przerobienie instalacji pneumatycznej w sytuacji, w której chcemy zamienić jedno rozwiązanie na drugie, może doprowadzić do niemiłych konsekwencji. Kilku producentów pojazdów użytkowych stosuje główne zawory hamulcowe posiadające regulację wyprzedzenia ciśnienia TREŚĆ SZKOLENIA:. Budowa i zasada działania pneumatycznych układów hamulcowych. Budowa i zasada działania zaworów pneumatycznych 3. Symbole poszczególnych zaworów pneumatycznych 4. Czytanie schematów pneumatycznych 5. Omówienie podstawowych schematów pneumatycznych 6. Zasada działania i elementy składowe układów anty-poślizgowych 7. Podstawowe funkcje układów anty-poślizgowych ABS i ASR 8. Omówienie schematów elektrycznych układów anty-poślizgowych 9. Diagnoza układów ABS i ASR Czas trwania szkolenia dni hamowania. Funkcja ta naj częściej jest używana do regulacji w yprzedzenia ciśnienia hamowania przyczepy ( ciśnienie Pm). W niektórych sytuacjach funkcję tę można również zastosować do zgrania sił hamowania osi przedniej i tylnej w pojeździe. Aby przeprowadzić taką regulację, warto wcześniej zmierzyć temperatury okładzin hamulcowych za pomocą pirometru. Na szkoleniu P- dosyć szczegółowo omawiamy procedurę takiego pomiaru oraz kilka przykładów wraz z rozwiązaniami problemu. Kolejnym elementem wymagającym regulacji po wymianie jest regulator siły hamowania zwany zaworem ALB. Dostosowuje on ciśnienie w siłownikach hamulcowych do obciążenia osi tylnej i pozycji pedału hamulca. Zawory te mogą być sterowane ciśnieniem z poduszek pneumatycznych zawieszenia. Przy zawieszeniu resorowym zawór mierzy ugięcie resora. Regulacja pierwszego z nich jest prostsza i nie musi być przeprowadzana zbyt często. Drugi zawór jest dużo trudniejszy w regulacji, a przebieg tej operacji wymaga dużo wysiłku. Niestety, często regulacja zgodnie z instrukcją i tabliczką ALB producenta pojazdu kończy się niepowodzeniem. Zawór sterowania przyczepy zamontowany w pojeździe pociągowym często również wymaga regulacji. Nie wszystkie zawory tego typu mają taką funkcję. Służą do regulacji ciśnienia wyprzedzenia hamowania przyczepy. Na szkoleniu P- poznajemy również zasadę działania i diagnozę poszczególnych elementów układów ABS i ASR. Omawiamy schematy elektryczne powszechnie stosowanych układów ABS Ci, oraz KB3AL. Uczestnicy szkolenia otrzymują skrypt z podstawowymi informacjami oraz kilkanaście schematów pneumatycznych. Na zajęciach praktycznych sprawdzamy prawidłowość działania większości omawianych zaworów. Najczęściej mamy również możliwość przeprowadzenia diagnozy układów ABS w pojazdach za pomocą kodów migowych. Wiedzę na temat budowy, zasady działania całego układu hamulcowego i poszczególnych zaworów można zdobyć na szkoleniach P- (Podstawy pneumatycznych układów hamulcowych) organizowanych przez Inter Cars na terenie całego kraju. Szkolenie P- jest również podbudową do szkolenia P- (EBS/ESP). Dotychczasowe doświadczenia pokazały, że mechanicy uczestniczący w szkoleniach P- dużo łatwiej przyswajają wiedzę z zakresu elektro- -pneumatycznych układów hamulcowych (EBS). PYTANIA KONTROLNE:. Jakie obwody hamulcowe zasila trzeci obwód zapasu ciśnienia?. Jak przeprowadzić badanie temperatur okładzin hamulcowych za pomocą pirometru? 3. Jaką wartość powinno mieć ciśnienie początku hamowania? 4. W jaki sposób przeprowadzić regulację mechanicznego korektora siły hamowania, jeżeli postępowanie zgodnie z opisem producenta pojazdu nie przynosi efektu? 5. Czy syczenie z tłumika zaworu ALB musi oznaczać jego uszkodzenie? 3 3/04 3/04

8 SZCZYPTA TECHNIKI SZCZYPTA TECHNIKI BEZ AKUMULATORA ani rusz Chociaż akumulatory kwasowo- -ołowiowe stosuje się od ponad 00 lat, ich konstrukcja jest stale udoskonalana. Oprócz wysokiej zdolności rozruchowej współczesny akumulator cechuje się odpornością na wstrząsy i wytrzymałością na pracę cykliczną. Jednak słabością akumulatorów kwasowo-ołowiowych jest zmniejszanie się zdolności rozruchowej wraz ze spadkiem temperatury zewnętrznej. W temperaturze 80C jest ona o 60% niższa niż w temp. +70C. Optymalna temperatura otoczenia dla pracy akumulatora wynosi 00C i podczas upałów akumulator rozładowuje się szybciej. SEPARATORY, KRATKI I LABIRYNT Podstawowym elementem akumulatora kwasowo-ołowiowego jest ogniwo zbudowane z płyt dodatnich Z każdą kolejną generacją pojazdów wzrasta zapotrzebowanie na energię elektryczną. Rola akumulatora stała się strategiczna bez prądu samochód przestaje funkcjonować. Andrzej WYRZYKOWSKI i ujemnych ułożonych naprzemiennie i oddzielonych separatorami. Każda płyta zawiera kratkę z umieszczoną na niej masą czynną zanurzoną w elektrolicie. Stosuje się 6 połączonych ze sobą pojedynczych ogniw, z których każde generuje napięcie, V. Każde ogniwo umieszczone jest w oddzielnej celi. Producenci akumulatorów stosują różne rozwiązania mające na celu zwiększenie trwałości swoich produktów, a przede wszystkim odporności na wstrząsy: kratka jej budowa ma istotne znaczenie dla trwałości akumulatora. W procesie produkcji kratkę można wykonać trzema metodami: odlewania, cięto-ciągnioną lub wytłaczania (sztancowania). Ocenia się, że kratki wykonane metodą wytłaczania (PowerFrame w produktach Varta i Bosch) znacznie przedłużają żywotność akumulatora przez dobre przyleganie masy czynnej, większą odporność na wstrząsy i podwyższoną odporność na korozję. Kratka jest wykonana ze stopu ołowiu z odpowiednimi dodatkami, co stanowi tajemnicę producenta. Np. dodatek srebra powoduje skrócenie czasu ładowania akumulatora. Dodatnia kratka wapniowo-srebrowa i ujemna kratka wapniowa redukują zużycie wody w akumulatorze, geometria kratki w zależności od metody produkcji kratka ma różną geometrię, co z kolei wpływa na zmniejszenie oporności ogniwa (skrócenie drogi przepływu prądu), podwyższenie wytrzymałości mechanicznej kratki (grube obramowanie) i zwiększenie odporności na wstrząsy. W kratkach wytłaczanych i odlewanych możliwe jest zróżnicowanie przekroju żyłek, Fot. Bosh separatory umieszczone między płytami mogą mieć różny kształt. W starszych konstrukcjach stosowano separatory przypominające kartkę papieru, obecnie wyglądają jak koperta, dzięki czemu spowolniono proces erozji masy czynnej płyt. Nowością są separatory z dodatkowymi warstwami maty z włókna szklanego, zapewniające większą wytrzymałość na pracę cykliczną oraz lepszą odporność na drgania niż akumulatory tradycyjne, zabezpieczenia przed wyciekiem elektrolitu akumulatory, szczególnie nadające się do zamontowania w kabinie pojazdu, mają specjalne systemy zabezpieczeń: pokrywa labiryntowa z kanalikami, na których skrapla się para wodna i spływa do akumulatora, centralne odgazowanie zintegrowane z pokrywą labiryntową zapewnia bezpieczne odprowadzenie powstających gazów podczas przeładowania, zabezpieczenie przed zapłonem wstecznym chroni akumulator przed iskrami i ogniem, korki zapobiegają wypływowi elektrolitu przy znacznym przechyle akumulatora, zwiększona pojemność elektrolitu w nowoczesnych akumulatorach płyty osadzone są niżej, co umożliwiło zwiększenie objętości elektrolitu. a Droga ładunku elektrycznego w kratce wytłaczanej (a) oraz cięto-ciągnionej (b). b Budowa akumulatora Varta Promotive. Oznaczenia: kratka dodatnia płyta dodatnia 3 płyta dodatnia z włóknem szklanym 4 kratka ujemna 5 płyta ujemna 6 blok z płytami Zabezpieczenia akumulatora: - para wodna kondensuje się na labiryntowej pokrywie, - zabezpieczenie przed zapłonem wstecznym, 3- centralne odgazowanie, 4- korki z dodatkowym pierścieniem uszczelniającym zabezpieczają przed wyciekiem podczas znacznego pochylenia akumulatora i wstrząsów. Kratka wytłaczana uw ważana jest za najlepszą, gdyż przedłuża żywotność akumulatora przez dobre przyleganie masy czynnej, większą odporność na wstrząsy i podwyższoną odporność na korozję. Fot. Varta Fot. Varta 4 5 3/04 3/04

9 SZCZYPTA TECHNIKI SZCZYPTA TECHNIKI Fot. Bosch Fot. 4Max Fot. Exide Fot. Varta Akumulator T 5 firmy Bosch w technologii HDE (Heavy Duty Extra) do zastosowań z wysokim zapotrzebowaniem na energię i częstymi cyklami rozładowań. Akumulator firmy 4Max w technologii SHD (separator wzmacniany matą szklaną). Akumulator Exide Heavy Expert o podwyższonej odporności na drgania. Bezobsługowy akumulator firmy Varta w technologii SHD (Super Heavy Duty) o wydłużonej żywotności i odporności na wstrząsy. Dariusz Panek, specjalista ds. produktu Inter Cars Inter Cars oferuje szeroką gamę akumulatorów nowej generacji odpornych na drgania i o znacznej wytrzymałości na pracę cykliczną. Rosnący problem drgań i wibracji w pojazdach ciężarowych związany jest m.in. z lokowaniem akumulatorów w tylnej części pojazdów, za tylną osią ciągników siodłowych. W związku z dużą liczbą odbiorników energii elektrycznej instalowanych w pojazdach, począwszy od systemów elektronicznych takich jak GPS, czy układów komfortu ogrzewanie postojowe, klimatyzacja powstał problem z odpornością na cykliczne rozładowania. Ponadto ekstremalne warunki pracy w skrajnych temperaturach skracają żywotność akumulatorów. Producenci opracowują więc nowe konstrukcje akumulatorów spełniających wygórowane normy. Jedną z nich jest gama akumulatorów EXPERT HVR to kombinacja doskonałej wytrzymałości w zakresie pracy cyklicznej oraz odporności na wibracje. Nowa technologia w akumulatorach ciężarowych Bosch czy Varta przekracza wymagania normy EN w zakresie technologii Super Heavy Duty (SHD) oraz odporności na wstrząsy V3. Produkty w najnowszych technologiach zastosowane są przy montażu na pierwsze wyposażenia OE. Zaprojektowane są dla wysokowydajnych pojazdów użytkowych o ekstremalnych wymaganiach energetycznych i potrzebie wysokiej odporności na wibracje. Akumulatory 4MAX do aut użytkowych z serii Q są wykonane w technologii hybrydowej, w której separator wzmocniony jest matą szklaną, co zwiększa odporność na drgania i wibracje. W tzw. akumulatorach bezobsługowych zużycie wody wynosi 0, g/ah, gdy według normy powinno wynosić,0 g/ah. BEZOBSŁUGOWY, ALE... Zakup akumulatora najwyższej klasy nie gwarantuje jego długiej eksploatacji. Najczęściej spotykaną przyczyną skrócenia żywotności akumulatora jest praca w stanach niedoładowanych. Dlatego warto okresowo kontrolować napięcie ładowania akumulatora bezpośrednio na alternatorze, a następnie na akumulatorze. Przypomnijmy, napięcie spoczynkowe w pełni naładowanego akumulatora wynosi,7 V. Jeśli akumulator jest naładowany w 5% (napięcie spoczynkowe, V), elektrolit zamarza w temperaturze 0C. Wyładowanie akumulatora powoduje spadek napięcia spoczynkowego (również gęstości elektrolitu) i rozpoczyna się zasiarczanie płyt. Powodami niedoładowania akumulatora spowodowanego za niskim napięciem ładowania na alternatorze może być uszkodzenie regulatora ładowania, diod prostowniczych lub zanieczyszczone połączenia elektryczne w alternatorze. Typowe napięcie ładowania w instalacji 4 V wynosi 8,8 V. Również spadki napięć na połączeniach elektrycznych powodują problemy z ładowaniem akumulatorów. Okresowo warto również skontrolować stan rozrusznika przez pomiar prądu podczas rozruchu silnika. Zużyty rozrusznik pobiera więcej prądu, przyczyniając się do szybszego rozładowania akumulatora. WENTYLATORY 6 7 3/04 W samochodach ciężarowych z reguły stosuje się instalację o napięciu 4 V, co uzyskuje się przez szeregowe połączenie akumulatorów V. Maksymalna wydajność takiego połączenia jest zależna od maksymalnej wydajności najsłabszego akumulatora. Dlatego nie należy łączyć ze sobą akumulatorów o różnych pojemnościach elektrycznych, w różnym wieku i wykonanych w różnych technologiach. Błędem użytkowników jest podłączanie odbiorników o napięciu V, np. ładowarek elektrycznych czy dodatkowego oświetlenia do jednego akumulatora. Powoduje to sytuację, w której jeden akumulator jest narażony na ciągłe niedoładowanie, a drugi pracuje w stanie pełnego naładowania lub nawet Specjalista w chłodzeniu Części układów chłodzenia silnika i klimatyzacji do samochodów ciężarowych Najszersza oferta na rynku CHŁODNICE INTERCOOLERY KONDENSERY OSUSZACZE SPRĘŻARKI PAROWNIKI NAGRZEWNICE CHŁODNICE OLEJU przeładowania. Dodatkowe odbiorniki prądu na V zaleca się zasilać przez przetwornicę napięcia 4 V na V. Dla dodatkowych odbiorników prądu, jak ogrzewanie/chłodzenie postojowe czy telewizor niektórzy użytkownicy stosują dodatkowy akumulator. Wówczas występuje problem z ładowaniem takiego dodatkowego akumulatora, który nie jest integralną częścią instalacji fabrycznej pojazdu. Prawidłowo dobrane akumulatory w zupełności wystarczają do pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną w pojeździe bez potrzeby instalowania dodatkowych źródeł prądu. W nowoczesnych pojazdach instalowane są fabryczne, elektroniczne systemy, które nie dopuszczają do rozładowania akumulatorów uniemożliwiającego rozruch silnika. Wybór nowego akumulatora powinien uwzględniać zalecenia producenta pojazdu. Jednymi z najważniejszych parametrów są pojemność elektryczna [Ah], prąd rozruchowy [A], gabaryty akumulatora i rozmieszczenie biegunów. Producenci oferują kilka linii produktowych akumulatorów, różniących się budową i przeznaczeniem. Z reguły wyróżnikiem jest ilość odbiorników prądu zamontowanych w pojeździe oraz odporność na wstrząsy. Przy zwiększonym zapotrzebowaniu na prąd (klimatyzacja/ogrzewanie postojowe, telewizor) przy wyłączonym silniku pojazdu, zalecane są akumulatory o podwyższonej odporności na częste cykle ładowania i rozładowania. ENGINE COOLING & CLIMATE

10 BIZNES BIZNES Fot.R ena ult Tr uck Spokojnie, to tylko reklamacja Wpada klient do warsztatu i zaczyna krzyczeć. Wiadomo reklamacja. Kiedy indziej zachowuje się spokojnie, ale po minie łatwo poznać, że nie jest zadowolony. Reklamacje to część naszego biznesu. Arkadiusz ZWOLIŃSKI Sprzedawca (warsztat) odpowiada przed kupującym za jakość oferowanego towaru, jeśli towar w chwili jego wydania kupującemu jest niezgodny z umową tak stanowi art. 4. ustawy z dnia r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego. Zgodnie z postanowieniami tej ustawy, sprzedaż konsumencka występuje wówczas, gdy daną rzecz nabywa osoba fizyczna w celu niezwiązanym z wykonywaną działalnością gospodarczą lub zawodową. Jeśli więc klient posługuje się dowodem zakupu bez numeru NIP kupującego, podczas ewentualnej reklamacji należy postępować zgodnie z postano- wieniami ustawy, a więc tak, jak w przypadku sprzedaży konsumenc- kiej. Jeśli klient posługuje się fakturą z podanym numerem NIP kupującego, należy przyjąć, że taka osoba nabyła towar lub usługę w celu wykonywania działalności gospodarczej lub zawodowej. Wów- czas podczas rozpatrywania rekla- wynikające z kodeksu cywilnego gwarancja i rękojmia. macji obowiązują uregulowania Reklamacja nie jest korzystna ani dla warsztatu, ani dla klienta. Warto załatwić ją jak najszybciej i o niej zapo- mnieć. Wiele zależy od klienta i jego chęci do rozmowy i rzeczowej wy- miany argumentów. TYPY KLIENTÓW Zazwyczaj mamy do czynienia z klientem pobudzonym, który zachowuje się głośno, dużo mówi, sil- nie gestykuluje i sprawia wrażenie stanowczego. To typ emocjonalny, zwany krzykaczem. W przypadku takiego klienta należy go wysłuchać i poczekać aż opadną emocje. Na GWARANCJA To dobrowolne zobowiązanie gwaranta co do trwałości przedmiotu sprzedanego lub wykonanej usługi. Podstawą roszczeń z tytułu gwarancji jest otrzymanie dokumentu gwarancyjnego, który określa uprawnienia klienta i czas trwania gwarancji. Warunki gwarancji są określone w art kodeksu cywilnego. Gwarancja wyłącza rękojmię. RĘKOJMIA Dotyczy sytuacji, w której wady powstały przed wydaniem towaru kupującemu lub towar był nimi obarczony, zanim został sprzedany klientowi. Rękojmia za wady fizyczne wygasa po upływie roku od momentu wydania rzeczy kupującemu. Uprawnienia klienta z tytułu rękojmi są określone w art. 560 kodeksu cywilnego. W ramach rękojmi klient ma prawo żądać: ponownej naprawy usterki, wymiany wadliwej części, obniżenia kosztów usługi lub części, odstąpienia od umowy. tym etapie rozmowy nie warto polemizować ani podważać wiedzy czy spostrzeżeń klienta. Trzeba okazać zrozumienie i podziękować za uzyskane informacje, a następnie ustalić fakty dowiedzieć się, kiedy dokonano naprawy i czego dokładnie dotyczyła; sprawdzić, czy informacje od klienta zgadzają się z dokumentacją warsztatową i czy reklamacja jest zasadna. Klient powinien mieć poczucie, że sprzedawca rozumie jego zarzuty i problem zostanie szybko rozwiązany. Nie przepraszaj, nawet jeśli popełniłeś błąd, nie tłumacz się, że to nie twoja wina. Zapewnij, że zajmiesz się problemem osobiście. Jeśli reklamacja jest uzasadniona, przeproś za zaistniałą sytuację i w miarę możliwości szybko usuń usterkę. Nieco inaczej zachowuje się klient mądrala. W rzeczowy sposób stara się przekonać, że naprawa została przeprowadzona nieprawidłowo. Powołuje się przy tym na przykłady zaczerpnięte z pism motoryzacyjnych, forów internetowych lub zasłyszane od kolegów. Należy pozwolić klientowi wypowiedzieć swoje kwestie do końca i unikać niepotrzebnej polemiki. Warto pogratulować mu fachowej wiedzy, nawet jeśli jest mierna, ale zanotować ewentualne nieścisłości lub błędne informacje. Po ustaleniu faktów dotyczących danej usługi koniecznie trzeba w przystępny sposób wyjaśnić klientowi, dlaczego w taki, a nie inny sposób przeprowadzono daną naprawę i dlaczego użyto części określonego producenta. Trzeba wyjaśnić korzyści wynikające z naszego postępowania. Podziękuj klientowi za zainteresowanie i dociekliwość. Jeszcze raz pogratuluj wiedzy i przedstaw rozwiązanie problemu, jeśli klient ma rację. Klient niepewny ma nieustanne wątpliwości, czy naprawa została przeprowadzona właściwie. Koniecznie trzeba go uważnie wysłuchać i okazać zrozumienie dla jego wątpliwości. Następnie trzeba wyjaśnić, co zostało w aucie zrobione i dlaczego, ze szczególnym uwzględnieniem korzyści. Przedstaw argumenty przemawiające za przeprowadzoną naprawą, by utwierdzić klienta w przekonaniu, że naprawa została przeprowadzona właściwie. Daj klientowi poczucie bezpieczeństwa, że jest w rękach fachowca. Podziękuj za poświęcony czas. Każdy warsztatowiec może opowiedzieć tysiące przykładów dotyczących reklamacji i zachowań klientów. No cóż, taka praca 8 3/04 3/04 9

11 ŚWIAT WOKÓŁ NAS ŚWIAT WOKÓŁ NAS Lauber INWESTUJE Lauber Sp. z o.o. od 0 lat zajmuje się profesjonalną regeneracją części zamiennych do samochodów. Przez ten czas zdobył wysoką pozycję na rynku i wiernych klientów. Za dwa lata firma przeniesie się do nowego obiektu. żawionego obiektu o powierzchni 4,5 tys. m, który był trzy razy większy niż poprzedni. W Słupskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej zakupiono ha działkę, na której zostanie wybudowany docelowy obiekt o pow. 0 tys. m. Nowa, docelowa siedziba zostanie oddana do użytku w 06 roku. NAJWAŻNIEJSZA JEST JAKOŚĆ Regeneracja polega na odbudowie używanej części w taki sposób, by funkcjonalnie odpowiadała części nowej. Powinna być przeprowadzona zgodnie z zasadami sztuki inżynierskiej i według właściwej technologii. Fot. Lauber Wportfolio produktów do samochodów ciężarowych znajdują się: alternatory, rozruszniki, pompy wspomagania układu kierowniczego oraz wtryskiwacze common rail, a wkrótce kompresory do klimatyzacji firmy Denso. Gama produktów do aut osobowych obejmuje ponadto: półosie napędowe, pompy wspomagania układu kierowniczego, zaciski hamulcowe i tłoczki, przekładnie kierownicze ze wspomaganiem, silniczki wycieraczek, pompy common rail, a także kompresory do klimatyzacji Denso. Firma stale się rozwija. W październiku 0 r. siedzibę przeniesiono do dzierstrzegania wysokich norm jakości. Ponadto, w Lauber przeprowadzane są cyklicznie audyty technologiczne gwarantujące właściwy przebieg procesu regeneracji. Przy regeneracji niektórych części, np. wtryskiwaczy, potrzebne jest także doświadczenie warsztatowe. Lauber regeneruje wtryskiwacze Bosch z wykorzystaniem urządzeń, podzespołów i według technologii tego producenta. W porozumieniu z Boschem uruchomiono w Słupsku serwis samochodowy Bosch Service Lauber, w którym montuje się do samochodów osobowych klientów regenerowane w Lauberze wtryskiwacze. Zdobyte doświadczenie pozwala na doskonalenie procesu regeneracji. Potwierdzeniem wysokiej jakości regenerowanych części jest udzielana gwarancja, maksymalnie do 5 miesięcy. Jej długość jest uzależniona od konkretnej części i jej zastosowania. Przekładnia kierownicza do Mercedesa Sprintera używanego we flocie ma krótszy okres gwarancji, gdyż przez 5 miesięcy pojazd przejedzie ok. 400 tys. km. Żaden produkt, nowy czy regenerowany, nie wytrzyma ta- Fot. Lauber Lauber uzyskał certyfikat jakości TUV ISO 900, co jest potwierdzeniem wykonywania regeneracji na najwyższym poziomie. Regenerację części Lauber wykonuje zgodnie z technologią producenta. Przykładem jest firma Denso, która w lutym 03 r. udzieliła certyfikatu upoważniającego Lauber do regeneracji sprężarek do klimatyzacji. Warunkami uzyskania certyfikatu są wykorzystywanie oryginalnych podzespołów Denso i stosowanie technologii regeneracji zgodnej z wymogami japońskiego producenta. Otrzymanie certyfikatu Denso nie jest łatwe, gdyż firma ta jest znana z przekiego przebiegu, nawet jeśli jest regenerowany zgodnie z technologią stosowaną na pierwszym montażu. SKUP RDZENI Fot. Lauber Ideą regeneracji jest ponowne wykorzystanie nieuszkodzonych podzespołów z danej części i z reguły są to obudowy. Dzięki temu można obniżyć koszt produkcji i przyczynić się do ochrony środowiska. Części, popularnie nazywane rdzeniami, są wymontowywane z pojazdu i stanowią surowiec do regeneracji. Firma Lauber prowadzi skup rdzeni przez specjalną stronę internetową Ale ok. 80% rdzeni pochodzi zza granicy Skandynawii, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Niemiec i dostarczana jest do Laubera przez wyspecjalizowane firmy. Rdzenie muszą spełniać określone wymogi jakościowe, np. nie mogą być zdekompletowane lub otwarte. Kryteria skupu rdzeni dokładnie opisano na stronie W Europie istnieje wymóg dostarczenia części do regeneracji w oryginalnym opakowaniu. Ma to zapobiegać uszkodzeniom podczas transportu. Lauber tego kryterium nie przyjął i od polskich klientów skupuje rdzenie bez oryginalnego pudełka. Jeśli opakowanie jest uszkodzone lub go nie ma, wykorzystywane są pudełka zastępcze. Lauber jest jedną z największych fabryk regenerujących części zamienne. Na początku działalności Lauber zatrudniał 0 osób, teraz pracuje 00 pracowników. Po wybudowaniu nowej siedziby w firmie będzie pracować 00 osób. 0 3/04 3/04

12 BIZNES BIZNES JAK DŁUGO DZIAŁA FIRMA? Firma działa od 99 roku, ale na początku miała zupełnie inny profil działalności i kilka razy go zmieniała. Pod koniec lat 90. zauważyliśmy, że występują problemy z zakupem części zamiennych do samochodów ciężarowych. Otworzyliśmy więc sklep, ale po kilku latach okazało się, że ze sprzedaży samych części trudno się utrzymać i uruchomiliśmy dodatkowo warsztat. W tym miejscu sklep istnieje od lat, a warsztat od 9 lat. Właścicielem firmy jest mój tata Roman Betlejewski, pracuję w niej także ja i mój szwagier. Tak więc firmę prowadzimy we trójkę. Skończyłem prawo i miałem nieco inne plany, ale ze względu na rodziców, głównie z powodu choroby ojca, wróciłem do Ostrowi Mazowieckiej. Rodzina jest dla mnie najważniejsza. Nie żałuję, że nie poszedłem w stronę palestry, bo widzę sens w tym, co robimy. Kiedy zaczynałem pracę w firmie, wiedziałem tylko, że do samochodu leje się paliwo. Z czasem poznałem konstrukcję pojazdów, a niektóre numery referencyjne potrzebne do złożenia zamówienia znam na pamięć. Zatrudniamy 5 mechaników, a w całej firmie pracuje osób. Pod dachem mamy jedno stanowisko kanałowe i drugie na podnośnikach kolumnowych. Na hali możemy zmieścić 3 samochody z naczepami i 3 ciągniki. JAKIE NAPRAWY PRZEPROWADZACIE? Przeprowadzamy naprawy i serwis: klimatyzacji, silników, skrzyń biegów firmy ZF, układów hamulcowych i zawieszenia, z wyjątkiem skomplikowanej diagnostyki. Jeśli nie mogę zdiagnozować jakiegoś uszkodzenia, np. drogiego elementu pneumatyki lub elektroniki, to nie podejmuję się naprawy. Nie chcę, by klient poniósł straty z powodu mojej niewiedzy. Naprawiamy układy paliwowe silników, ale uszkodzone wtryskiwacze regeneruje dla nas wyspecjalizowany serwis. do warsztatu Q-Service Truck musi być przekonany, że dobrze trafił Hubert Betlejewski, P.P.H. BETROM Roman Betlejewski Korzystamy z testerów diagnostycznych firm Knorr i Texa, ale rozważamy zakup jeszcze jednego testera, w jego wyborze pomagają nam koledzy z sieci Q-Service Truck. Naprawiamy pojazdy wszystkich marek. Działamy na lokalnym rynku i najczęściej przyjeżdżają do nas samochody marek DAF i Volvo. Mamy stałych klientów, od tych którzy dysponują jednym pojazdem, ale także flotowych. Miejscowych klientów jest ok. 40 procent, ale z naszych usług korzystają także klienci z Warszawy, Białegostoku, Łomży, a nawet Ostrowca Św. JAK DŁUGO NALEŻYCIE DO SIECI Q-SERVICE TRUCK? Do sieci Q-Service Truck przystąpiliśmy 5 lat temu, wcześniej należeliśmy do sieci Leader Service Truck. Gdy zobaczyliśmy, jak szybko rozwija się sieć Q-Service Truck, postanowiliśmy zostać jej członkiem i to było bardzo dobre posunięcie. Podziękowania dla panów Wojciecha Gałczyńskiego i Andrzeja Andraki za wysoką jakość szkoleń, w których uczestniczymy. Po szkoleniach u pana Wojciecha Gałczyńskiego zaczęliśmy naprawiać skrzynie biegów firmy ZF. Od szkoleniowców otrzymujemy również pomoc telefoniczną. Zawsze, gdy zadzwonimy z problemem, otrzymujemy cenne informacje i pomoc. Warsztaty zrzeszone w sieci Q-Service Truck pomagają sobie nawzajem. Wszyscy mamy trudności z dostępem do wiedzy technicznej, szczególnie do nowych samochodów Euro V. Wzajemna wymiana doświadczeń jest bezcenna. Czasami też samochody moich klientów są naprawiane przez inne warsztaty sieci w dalszych miastach. Muszę też wspomnieć o wsparciu ze strony centrali Inter Cars i opiekunów sieci. Bardzo pomagają i załatwiają wszystko, z czym się do nich zwrócimy. Dzięki przynależności do sieci zostaliśmy poddani audytowi. Jestem zwolennikiem takich audytów, które wskazują drogę rozwoju dla naszych warsztatów. Podnoszenie jakości naszych usług i poszerzanie naszej oferty jako warsztatów sieciowych będzie w przyszłości naszym atutem w konfrontacji z serwisami autoryzowanymi. Części zamawiamy głównie w Inter Cars, korzystamy również z usług innych dostawców. Otrzymujemy dostawy z filii Inter Cars Ostołęka 4 razy dziennie, tak więc dostarczanie zamówionych części jest logistycznie bardzo dobrze zorganizowane. CHYBA NIE NAJGORZEJ PROSPERUJECIE, BO WIDZĘ, ŻE WSZYSTKIE STANOWISKA WARSZTATOWE SĄ ZAJĘTE... W tej chwili nie narzekamy na brak klientów, ale sytuacja rynkowa bardzo dynamicznie się zmienia i jest coraz trudniej. Problemem jest wygenerowanie odpowiedniej marży. Jak nie będziemy zarabiali, nie będziemy się rozwijali. Na rynku ciężarówek robi się ciasno i mimo odpowiednich obrotów nie możemy wypracować marży, która pozwoliłaby na normalny proces inwestycyjny. Z marży za robociznę trudno się utrzymać, dlatego potrzebna jest marża ze sprzedaży części, których ceny są niskie. Na naszym terenie obserwujemy niebezpieczne zjawisko niektórzy dystrybutorzy, a przede wszystkim autoryzowane serwisy sprzedają części detalistom po cenach dumpingowych. Taka sytuacja jest niebezpieczna dla nas jako warsztatów ale i dla dystrybutorów niezależnych, takich jak Inter Cars. Nikt nie postrzega tego problemu długofalowo. Producenci aut unifikują sieć serwisową eliminując swoich dotychczasowych ajentów, chcąc doprowadzić do tego, aby z rynku zniknęła konkurencja aftermarketowa. A my, jeśli nie zarobimy, nie będziemy mogli konkurować z OE serwisami i godziwie płacić pracownikom. Dzięki premiom sieciowym w Inter Cars staramy się wypracować dodatkowy zysk dla 3/04 3/04 3

13 BIZNES TROCHĘ HISTORII firmy, ale potrzebne jest jeszcze bliższe współdziałanie warsztatów sieci z Inter Cars. CZY PRZYNALEŻNOŚĆ DO SIECI Q-SERVICE TRUCK POMAGA? Warsztaty skupione w sieci Q-Service Truck są dużą siłą na rynku. Musimy nieustannie pracować nad podniesieniem naszego prestiżu. Klient, przyjeżdżając do warsztatu Q-Service Truck musi być przekonany, że dobrze trafił. Usługa zostanie wykonana solidnie i za niższą cenę niż w serwisach autoryzowanych, ale nie za najniższą. Może warto ujednolicić zlecenia i procedury obowiązujące w warsztatach naszej sieci? Wówczas będziemy traktowani przez klientów jako sieć, a nie jak pojedyncze warsztaty. Zapewne nie wszystkim to się będzie podobało, ale jestem skłonny oddać część swojej niezależności i podzielić się marżą z usługi warsztatu, ale pod warunkiem, że będziemy istnieć na zasadzie serwisów autoryzowanych Inter Cars, które kupują części na warunkach pozwalających konkurować cenowo np. z warsztatami sygnowanymi przez innych dystrybutorów. Nie ma problemów z naprawą samochodów Euro III, które są stosunkowo proste. Problem pojawi się wówczas, gdy nie będziemy umieli naprawiać samochodów Euro V czy VI. Wówczas nasi klienci pojadą do serwisów autoryzowanych. A autoryzowany serwis nie kupi części u niezależnych dystrybutorów. BĘDZIE PAN ROZWIJAŁ FIRMĘ? Jesteśmy w kropce. Koło naszej siedziby przebiega trasa S8, która będzie poszerzana. Być może będziemy zmuszeni do przeniesienia naszej siedziby w inne miejsce. Do czasu wyjaśnienia sprawy wstrzymujemy się z inwestycjami. Myślę, że za pół roku będziemy już to wiedzieli. Na pewno będziemy się rozwijali i może zajmiemy się też naprawą maszyn rolniczych. Przecież Inter Cars też ma taki dział. JAK PRZYCIĄGACIE KLIENTÓW DO WARSZTATU? Naszą zasadą jest uczciwość. Nikogo nie oszukujemy. Staramy się pracę wykonać solidnie i nie ma możliwości, aby klient wyjechał z zamontowanymi innymi podzespołami, niż te, które zostały wcześniej przez niego zamówione. Jak montujemy markową część, to ją rzeczywiście zakładamy. Często tłumaczę klientom, że relatywnie droższe części z Inter Cars dają gwarancję pochodzenia od właściwego producenta. W Inter Cars Beral to Beral, Monroe to Monroe, a u pewnej grupy dystrybutorów tej pewności nie ma. Proszę odwiedzić jedną z platform internetowych, na której można kupić każdą część wszystkich producentów, ale wyprodukowaną na dalekim wschodzie. Na szczęście klienci coraz rzadziej decydują się na tanie zamienniki. Klientów przyciąga do naszej firmy pewność, że jak u nas wykonają naprawę, to nic złego się nie stanie i będą zadowoleni. Jestem o tym przekonany. Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał Ryszard Polit P.P.H. BETROM Roman Betlejewski Nagoszewo B Ostrów Mazowiecka Tel. (9) , hb3@wp.pl Fot. Bosch Akumulator za drogi i za ciężki Gdyby ludzkość wymyśliła dobry sposób przechowywania energii elektrycznej, jeździlibyśmy samochodami napędzanymi silnikami elektrycznymi. Ryszard POLIT Akumulator pojawił się w samochodach na początku lat 0. XX wieku. Dostarczał prąd do rozrusznika i reflektorów. W autach wykorzystywano akumulatory kwasowo-ołowiowe dostosowane do ponownego ładowania, znane od XIX wieku. Obsługa akumulatora wymagała wielu zabiegów, jak okresowe uzupełnianie stanu elektrolitu czy doładowanie poza pojazdem. Konstrukcję akumulatora kwasowo-ołowiowego stale modernizowano, starając się poprawić jego właściwości. W latach 70. XX w. wymyślono akumulatory bezobsługowe, które nie wymagały uzupełniania wodą destylowaną. Znaczącą modernizacją było opracowanie akumulatorów ołowiowo-wapniowych (983 r.). W ramach poprawiania trwałości i skrócenia czasu ładowania, w 998 r. do stopu, z którego wykonano tzw. kratkę, dodano srebro. Mimo udoskonaleń możliwości techniczne akumulatorów kwasowo-ołowiowych są ograniczone. Równolegle pracowano nad innymi typami akumulatorów, wykorzystanymi w pojazdach z napędem hybrydowym. Jedną z propozycji był akumulator niklowo-kadmowy (NiCd), w którym katoda wykonana jest z zasadowego tlenku niklu, a anoda z metalicznego kadmu. Wydajność prądowa takich akumulatorów okazała się dobra, ale powinny być one ładowane i rozładowywane w pełnych cyklach. Z tego powodu ich przydatność w pojazdach hybrydowych okazała się niewystarczająca. Zastą- piono je więc akumulatorami niklo- -wo-metalowo-wodorkowymi (NiMH), stosowanymi w pierwszych pojazdach z napędem hybrydowym. Katodę stanowi płytka niklowa, a anodę stop metali (wanad, tytan, żelazo), z którym reaguje wydzielający się podczas ładowania wodór, tworząc wodorek metalu. Taki akumulator miała Toyota Prius II ( ). Akumulatory NiMH w porównaniu do NiCd charakteryzują się szybszym czasem samorozładowania, krótszą żywotnością i wyższą ceną. Obecnie ocenia się, że najlepszymi akumulatorami do pojazdów hybrydowych są akumulatory litowo-jonowe (Li-lon), stosowane m.in. w Toycie Prius III Plug-in (od 009 r.). Elektrody wykonano z porowatego węgla i tlenków metali, a elektrolity to sole litowe rozpuszczone w mieszaninie organicznych rozpuszczalników. W porównaniu do akumulatorów NiMH w akumulatorach litowo-jonowych tej samej wielkości i masie można zgromadzić dwukrotnie większą energię elektryczną. Ponadto można je szybko doładowywać (plug-in). W samochodach wymagają układu chłodzenia i ogrzewania, w celu zapewnienia optymalnej temperatury pracy. Takie akumulatory ma m.in. osobowy pojazd firmy Tesla z napędem całkowicie elektrycznym, a także ciężarówki hybrydowe firmy Balqon. Wadą tych akumulatorów jest możliwość wybuchu podczas nagrzania do wysokiej temperatury, co podkreślają zwolennicy ogniw paliwowych, a więc urządzeń wytwarzających prąd na pokładzie pojazdu bez konieczności jego magazynowania w akumulatorze. Nie wiadomo, czy w przyszłości zwycięży lobby producentów akumulatorów czy ogniw paliwowych. Każde z tych rozwiązań ma swoje cechy charakterystyczne i od subiektywnej oceny zależy, czy więcej jest wad, czy zalet. 4 3/04 3/04 5

14 Z A PR A SZ A M Y D O KO N K U R S U Wystarczy uważżnie i zapoznaćć siię z bieżą żący cym m nu n merem czasopisma, by odpowiedzieć na pon oniż iższ iż sze pyytania. Zach Za chęc ęcam amyy do wzi zięc ęcia ia udz dzia iału łu w naszym m kon konk ko nkurrsi se i wygrania bonów zakupowych In nter Ca C rs SA A! A!. Ile le wyn ynos ossi na napi pięc ęcie ęc ie spo ocz czyyn ynkowe e w pełni nała na łado dowa do wa wane ane n go g aku k mu mulattora a? a), V b),77 V c)),9 V. Jak akie ie ozn znac acze cze zen niie ma ają ą aku kumu m la lato tory orryy firmy rm my Bo Bosc osch h wy wyko onan na ane ne w tecchn h ol olog ogii og ii ii HDE (Heavy vyy Dutty Ex Extr xtr tra) tra) a? a)) Z 5 b) T 5 c) X 5 AMORTYZATORY Pierwssze pięć osób, które przyślą mailem prawidłowe odpow wiedzi, d otrzymają bony zakupowe k Inter Cars SA o warttości 00 zł brutto. AMORTYZATOR ZE SPRĘŻYNĄ AMORTYZATOR Z PODUSZKĄ AMORTYZATOR W SYSTEMIE CALM Odpow wied wi edzi zi pro rosi simy my prz rzes esył yłać ać na ad adre ress ma maililow owy: y: konku urs.intertruck@intercars.eu Regulaamin konkursu znajduje się na stronie Sponsorem nagród jest firma Dziięk D kujjemy za ud dziiałł w konk kursiie Warsztatowa W Łamiigłó łówk ka. L Laureatami konkursu z poprzedniego nume nu n meru ru Int nter er Tru ruck ck / /0 044 są są:: 3. Ile l prz rzył yłą ył ączy moż oże mie eć mod duł za awi wiesz eszenia tyypu es pu CALM M? a) dwa b) trzyy b) c cztter c) ey AMORTYZATOR POZIOMY (SKOŚNY) Jan Szymański Cieszyn Krzysztof Halemba Lipno Robert Koło Parczew Anna Kuran Radziejów Cezary Otto Bytów VOLVO FH Mercedes ATEGO RENAULT TRUCK PREMIUM MAN TGA, TGS, TGX CB0064 CB0044 CB RENAULT PREMIUM DAF XF VOLVO FH MAN TGA, TGS, TGX MC05 MC06 MC DAF 95XF, XF95, XF05 DAF XF95, XF05 VOLVO FH MAN TGA, TGS, TGX W Inter Cars SA znajdziesz pełną ofertę części do pojazdów ciężarowych Infolinia Gratulujemy! reklama_amortyzatory.indd :06:07 Harmonogram szkoleń technicznych Inter Cars dla rynku ciężarowego Odblaskowi.pl Sieci serwisowe Perfect Service, Q-Service, Q-Service Premium, Q-Service Moto i Q-Service Truck przyłączyły się do akcji społeczno-edukacyjnej Odblaskowi.pl. Celem kampanii jest propagowanie noszenia odblaskowych elementów, które poprawiają widoczność pieszego i rowerzysty. Uświadamianie kierowców o niebezpieczeństwie związanym z ograniczoną widocznością na drodze jest jednym z celów kampanii. Więcej informacji na stronie Miesiąc Symbol mbol Nazwa Miejsce Data Wrzesień P EBS/ESP Rzeszów od do P EBS/ESP Gdańsk od do Trzemeszno od do EDC-4 Październik Elektroniczne sterowanie silnikami common rail EDC-7 + HDOBD P- EBS/ESP Białystok od 7.0. do P- EBS/ESP Kraków od 4.0. do Zachęcamy do odwiedzenia strony zakładka: Szkolenia techniczne pojazdy ciężarowe lub

15