INSTRUKCJA UśYTKOWANIA

Transkrypt

1 INSTRUKCJA UśYTKOWANIA SPRZĘTU DO CZYSZCZENIA Z NAWILśANIEM URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH POD NAPIĘCIEM od 0,4kV do 36kV Nr 02/2009 HUBIX HUBIX mgr inŝ. Jerzy Nowikow śabia WOLA Huta śabiowolska ul. Główna 43 tel: (046) fax: (046) hubix@hubix.pl

2 SPIS TREŚCI 1. PRZEZNACZENIE 2. WYMAGANIA 3. WARUNKI UśYTKOWANIA SPRZĘTU POD NAPIĘCIEM 4. ZASADY DOBORU ELEMENTÓW WYPOSAśENIA 4.1 Izolacyjny drąŝek manipulacyjny 4.2 PrzedłuŜacze izolacyjne i elementy pośredniczące drąŝka 4.3 Tampony i pędzle 5. WYKAZ WYPOSAśENIA 6. PRZYGOTOWANIE DO PRACY 7. PRZYKŁADY ZASTOSOWANIA 8. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU ZUśYCIA LUB USZKODZENIA ELEMENTÓW WYPOSAśENIA 9. KONSERWACJA SPRZĘTU 10. BADANIA OKRESOWE 10.1 Przygotowanie sprzętu do badań 10.2 Oględziny 10.3 Badania elektryczne Badanie wytrzymałości elektrycznej Badanie zabezpieczenia przed zmostkowaniem (zwarciem) 10.4 Częstotliwość badań okresowych 10.5 Protokół (wzór) 11. PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT 2

3 1. PRZEZNACZENIE Sprzęt przeznaczony jest do czyszczenia urządzeń elektrycznych pod napięciem od 0,4kV do 36kV, poddanych wcześniejszemu oczyszczeniu z zanieczyszczeń metodą na sucho. 2. WYMAGANIA Wymagania dla sprzętu do czyszczenia urządzeń elektrycznych zostały opracowane na podstawie poniŝszych norm. PN-EN 60832:2002 (U) DrąŜki izolacyjne i uniwersalne elementy robocze do prac pod napięciem. PN-EN 60855:1999 Rury izolacyjne wypełnione pianką i pręty pełne do prac pod napięciem. PN-EN 61481:2004 Prace pod napięciem. Przenośne uzgadniacze faz dla napięć prądu przemiennego od 1 kv do 36 kv. w części dotyczącej wymagań dla elementów dołączanych do drąŝka zabezpieczenie przed zmostkowaniem (zwarciem). KaŜdy element wyposaŝenia specjalistycznego musi posiadać oznaczenie przydatności do prac pod napięciem. symbol wyrobu zakres napięcia H /2008 0,4 36kV HUBIX 10/08 data badania następne badanie EN 60832:1996 producent numer seryjny data produkcji symbol IEC odpowiedni do ppn numer odnośnej normy Rys.1 Objaśnienie oznaczeń na etykietach. Elementy wyposaŝenia nie przeznaczone do prac pod napięciem muszą być wyraźnie oznaczone. NIE STOSOWAĆ DO PRAC POD NAPIĘCIEM! Rys.2 Etykieta na elementach nie przeznaczonych do prac pod napięciem. 3. WARUNKI UśYTKOWANIA SPRZĘTU DO PRAC POD NAPIĘCIEM Sprzęt do prac pod napięciem mogą uŝytkować wyłącznie osoby upowaŝnione przez prowadzącego eksploatację oczyszczanych urządzeń elektrycznych, na warunkach określonych w szczegółowej instrukcji prac pod napięciem zatwierdzonej przez prowadzącego eksploatacje. 3

4 4. ZASADY DOBORU ELEMENTÓW WYPOSAśENIA Podstawowym elementem sprzętu czyszczącego jest izolacyjny drąŝek manipulacyjny z dołączanymi elementami przedłuŝającymi, pośredniczącymi i czyszczącymi. W zaleŝności od rodzaju zabrudzeń oraz konstrukcji oczyszczanego urządzenia, dobiera się odpowiednie tampony i pędzle, którymi rozprowadza się specjalny izolacyjny płyn czyszczący. Do czyszczenia zaleca się stosowanie preparatu ASOREL firmy Rhone Chimie Industrie. 4.1 Izolacyjny drąŝek manipulacyjny DrąŜek posiada ogranicznik uchwytu i znak ograniczający (rys.3). Fragment drąŝka między ogranicznikiem uchwytu a znakiem ograniczającym stanowi część izolacyjną. Pracownik moŝe trzymać drąŝek tylko za uchwyt tj. za część poniŝej ogranicznika uchwytu. Długość części izolacyjnej pomiędzy ogranicznikiem a znakiem ograniczającym powinna wynosić minimum 600 mm. Kontakt z częścią urządzenia będącego pod napięciem jest dopuszczalny tylko do znaku ograniczającego. część izolacyjna uchwyt ogranicznik uchwytu znak ograniczający końcówka drąŝka wielowypustowa Rys. 3 Budowa drąŝka izolacyjnego DrąŜek posiada końcówkę wielowypustową, która umoŝliwia mocowanie pozostałych elementów wyposaŝenia: przedłuŝaczy, elementów pośredniczących oraz tamponów i pędzli, poprzez dokręcenie śruby. (rys.4) Budowa wielowypustowej końcówki drąŝka i wielowypustowych końcówek pozostałych elementów pozwala na ich ustawienie pod dowolnym kątem. (rys.5) 4

5 Rys.4 Sposób mocowania elementów wyposaŝenia Rys.5 Przykład zamocowania elementów wyposaŝenia 4.2 PrzedłuŜacze izolacyjne i elementy pośredniczące drąŝka PrzedłuŜacz i elementy pośredniczące (rys.6) zaopatrzone są w końcówkę wielowypustową taką samą jak w drąŝku, co umoŝliwia zamocowanie do nich tamponów lub pędzli (rys. 5). Elementy te umoŝliwiają zbudowanie układów przestrzennych zlokalizowanych w dowolnej płaszczyźnie. Rys. 6 PrzedłuŜacz H i elementy pośredniczące H i H

6 4.3 Tampony wymienne i pędzle z końcówką wielowypustową Tampony i pędzle mogą słuŝyć zarówno do rozprowadzania płynu czyszczącego jak i do usuwania go wraz z zabrudzeniami z powierzchni urządzenia. Rys.7 Tampony wymienne H i H oraz pędzel H WYKAZ WYPOSAśENIA lp. nazwa badanego elementu symbol 1 izolacyjny drąŝek manipulacyjny L=1300mm H przedłuŝacz drąŝka L=500mm H izolacyjny element pośredniczący 180 o L=150 mm H izolacyjny element pośredniczący 90 o L=150 mm H tampon wymienny z końcówką wielowypustową φ35/55mm H tampon wymienny z końcówką wielowypustową φ35/110mm H tampon wymienny z końcówką wielowypustową 80x110mm H tampon wymienny widlasty z końcówką wielowypustową 2xφ35/55mm H tampon wymienny widlasty z końcówką wielowypustową 2xφ35/110mm H tampon wymienny z końcówką wielowypustową 27x40mm H tampon wymienny z końcówką wielowypustową 45x50mm H tampon wymienny z końcówką wielowypustową 51x57mm H pędzel z końcówką wielowypustową φ10mm H pędzel z końcówką wielowypustową φ16mm H pędzel z końcówką wielowypustową 20x70mm H PRZYGOTOWANIE DO PRACY Przed kaŝdym rozpoczęciem pracy sprzęt naleŝy oczyścić i dokonać jego oględzin. Elementy uszkodzone (pęknięcia), nadmiernie zuŝyte (rysy, odkształcenia) lub zabrudzone nie mogą być uŝyte w pracach pod napięciem. W przypadku zawilgocenia (co moŝe nastąpić na przykład podczas przeniesienia wyposaŝenia z otoczenia o niŝszej temperaturze do otoczenia o temperaturze wyŝszej) naleŝy je dokładnie osuszyć przed uŝyciem. 6

7 7. PRZYKŁADY ZASTOSOWANIA PoniŜej przedstawiono przykłady zastosowania elementów wyposaŝenia przy usuwaniu zanieczyszczeń z izolatorów i elementów konstrukcyjnych urządzeń. Podczas prac pod napięciem naleŝy zwrócić szczególną uwagę na zachowanie bezpiecznej odległości patrz szczegółowa instrukcja prac pod napięciem. Rys.8 Zastosowanie tamponów H i H Rys.9 Zastosowanie tamponu widlastego H Rys.10 Zastosowanie pędzli H i H

8 Rys.11 Czyszczenie elementów transformatora. 8. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU ZUśYCIA LUB USZKODZENIA ELEMENTÓW WYPOSAśENIA Elementy wyposaŝenia nadmiernie zuŝyte lub uszkodzone naleŝy wymienić na nowe. Producent nie ponosi odpowiedzialności za wprowadzenie bez uzgodnienia z nim zmian w wyposaŝeniu, indywidualnego dopasowywania elementów roboczych nie będących na wyposaŝeniu zestawu i nie przystosowanych do prac pod napięciem. Producent gwarantuje pełny serwis oferowanego sprzętu i wyposaŝenia. W zamówieniu poszczególnych elementów wyposaŝenia naleŝy podać nazwę i symbol elementu. 9. KONSERWACJA SPRZĘTU Wszystkie elementy wyposaŝenia powinny być oczyszczone po kaŝdym uŝyciu! Izolacyjny drąŝek manipulacyjny oraz elementy przedłuŝające i pośredniczące naleŝy oczyścić za pomocą suchej szmatki lub zwilŝonej rozcieńczalnikiem benzynowym. Po wysuszeniu zaleca się przetarcie specjalną ściereczką nasączoną preparatem silikonowym przeznaczonym do regeneracji elementów izolacyjnych sprzętu do prac pod napięciem. Końcówki tamponów i pędzli oczyścić za pomocą suchej szmatki lub zwilŝonej rozcieńczalnikiem benzynowym. Włosie pędzli umyć w rozcieńczalniku benzynowym i dokładnie osuszyć. Elementy wymienne tamponów moŝna wyprać w wodzie o temperaturze max C z dodatkiem lekkiego detergentu lub w rozcieńczalniku benzynowym. Po kąpieli naleŝy je wypłukać, mocno wycisnąć a następnie dobrze wysuszyć. Długotrwały proces suszenia (około 3 dni) powoduje, Ŝe producent zaleca wymianę tamponów po ich uŝyciu na nowe. Czyszczenie elementów wyposaŝenia rozcieńczalnikiem benzynowym naleŝy stosować w przestrzeni otwartej lub w pomieszczeniach wentylowanych, dopiero po osiągnięciu przez te elementy temperatury otoczenia. 10. BADANIA OKRESOWE Sprzęt do czyszczenia urządzeń elektrycznych pod napięciem podlega okresowym badaniom. PoniŜej przedstawione są zalecenia producenta dotyczące okresowej kontroli stanu technicznego sprzętu do czyszczenia z nawilŝaniem urządzeń elektrycznych pod napięciem od 0,4kV do 36kV. Zalecenia niniejsze, stanowią minimalne wymagania, które w zaleŝności od warunków i intensywności uŝytkowania sprzętu, mogą być modyfikowane przez uŝytkownika. 8

9 10.1 Przygotowanie sprzętu do badań Sprzęt podlegający badaniu (drąŝek, przedłuŝacze drąŝka i elementy pośredniczące) powinny być oczyszczone z zabrudzeń i suche. Zaleca się przetarcie tych elementów chusteczką silikonową dołączoną do zestawu. Elementy dołączane do izolacyjnego drąŝka manipulacyjnego (tampony i pędzle) równieŝ powinny być czyste i suche. Zaleca się przetrzymywanie sprzętu przeznaczonego do badań przez minimum 4 godziny w warunkach w których wykonane będzie badanie jednocześnie zgodnych z warunkami w których dozwolone jest czyszczenie pod napięciem Oględziny Przed badaniem elektrycznym sprzęt do czyszczenia z nawilŝaniem naleŝy poddać oględzinom. KaŜdy element wyposaŝenia specjalistycznego musi posiadać czytelne oznaczenie przydatności do prac pod napięciem. Elementy uszkodzone i nadmiernie zuŝyte nie mogą być uŝywane w pracach pod napięciem. Długość izolacji pomiędzy ogranicznikiem uchwytu a znakiem ograniczającym powinna wynosić minimum 600 mm Badania elektryczne Badanie wytrzymałości elektrycznej Badaniu wytrzymałości elektrycznej podlegają wyłącznie izolacyjny drąŝek manipulacyjny oraz przedłuŝacze drąŝka, których długość wynosi co najmniej 300 mm. Układ pomiarowy przedstawiono na rys mm 300mm 5mm G Rys.12 Układ probierczy do badania wytrzymałości elektrycznej Napięcie probiercze o wartości skutecznej 100kV/50Hz powinno być przyłoŝone do elektrod o szerokości 5mm i oddalonych od siebie o 300 mm. Maksymalną wartość napięcia powinno się 9

10 osiągnąć w czasie od 10 do 20s. Czas badania wynosi 1 min po uzyskaniu wymaganej wartości napięcia probierczego. Badanie uznaje się za jeŝeli: - nie wystąpiły przeskoki powierzchniowe w powietrzu lub przebicie, - nie stwierdzono śladów wyładowań lub uszkodzenia powierzchni drąŝka, - nie nastąpił odczuwalny wzrost temperatury drąŝka Badanie zabezpieczenia przed zmostkowaniem (zwarciem) Wszystkie elementy dołączane do drąŝka podlegają badaniom zabezpieczenia przed zmostkowaniem. Tampony z elementami wymiennymi naleŝy badać zarówno z tymi elementami jak i bez nich. Napięcie probiercze powinno wynosić 1,2Un (maksymalnego napięcia znamionowego elementów wyposaŝenia). Układ pomiarowy jak na rys.13 i 13a. Rys. 13 Układ probierczy do badania zabezpieczenia przed zmostkowaniem i odporności na wyładowania iskrowe G 1 szyna uziemiona 2 szyna napięciowa 3 znak ograniczający 4 ogranicznik Rys. 13a Układ ogólny do badania zabezpieczenia przed zmostkowaniem Napięcie probiercze o wartości skutecznej 43,2 kv/50hz naleŝy doprowadzić do szyn rozstawionych odpowiednio: d 1 = 180 mm, d 2 = A 1 + d mm 10

11 gdzie A 1 głębokość wprowadzania (wymiar od znaku ograniczającego do końca dołączanego elementu). Etap pierwszy badania. Badany element przyłączony do izolacyjnego drąŝka manipulacyjnego naleŝy połoŝyć na szynie uziemionej w miejscu zwęŝenia, w którym odległość pomiędzy elektrodami wynosi d 1, tak aby końcówka elementu dołączanego dociskała do szyny napięciowej. Następnie naleŝy badany element przetoczyć wzdłuŝ szyn do połoŝenia końcowego, (w którym znak ograniczający znajdzie się na szynie uziemionej), utrzymując jednocześnie styk elementu z obiema szynami (rys.14). POŁOśENIE KOŃCOWE POŁOśENIE POCZĄTKOWE Rys.14 Badanie zabezpieczenia przed zmostkowaniem, pierwszy etap Etap drugi badania. Badany element przyłączony do izolacyjnego drąŝka manipulacyjnego naleŝy umieścić na szynach w miejscu przewęŝenia określonego wymiarem d 1 tak aby końcówka elementu dotykała szyny napięciowej. Następnie element naleŝy obracać bez toczenia i przesuwać w kierunku szyny napięciowej do momentu aŝ znak ograniczający znajdzie się na tej szynie. Podczas badania naleŝy utrzymać styk elementu z obiema szynami (rys.15). POŁOśENIE POCZĄTKOWE POŁOśENIE KOŃCOWE Rys.15 Badanie zabezpieczenia przed zmostkowaniem, drugi etap Badania uznaje się za, jeŝeli nie nastąpi przeskok lub przebicie. 11

12 10.4 Częstotliwość badań okresowych Częstotliwość badań okresowych uzaleŝniona jest od intensywności eksploatacji sprzętu. Zaleca się przeprowadzanie badań w odstępach czasu nie dłuŝszych niŝ 12 miesięcy. 12

13 PROTOKÓŁ NR (WZÓR) Badania odbiorczego / okresowego* sprzętu do czyszczenia z nawilŝaniem urządzeń elektrycznych o napięciu od 0,4kV do 36 kv Producent: HUBIX mgr inŝ. Jerzy Nowikow Huta śabiowolska ul. Główna śabia Wola Typ badań : badania okresowe/kontrolne Data wykonania badań: temperatura otoczenia:. 0 C wilgotność względna: % ciśnienie atmosferyczne:.kpa Sposób przeprowadzenia badań: zgodnie z instrukcją uŝytkowania nr 02/2009 sprzętu do czyszczenia z nawilŝaniem urządzeń elektrycznych pod napięciem od 0,4 do 36kV Wyniki pomiarów lp. 1 izolacyjny drąŝek manipulacyjny L=1300 H nazwa badanego elementu symbol nr. seryjny przedłuŝacz izolacyjnego drąŝka manipulacyjnego L=500 H oględziny rodzaj badania badanie wytrzymałości elektrycznej / / lp. nazwa badanego elementu symbol nr. seryjny izolacyjny element pośredniczący 180o 3 L=150 mm 4 izolacyjny element pośredniczący 90o L=150 mm tampon wymienny z końcówką 5 wielowypustową φ35/55mm tampon wymienny z końcówką 6 wielowypustową φ35/110mm tampon wymienny z końcówką 7 wielowypustową 80x110mm tampon wymienny widlasty z końcówką 8 wielowypustową 2xφ35/55mm tampon wymienny widlasty z końcówką 9 wielowypustową 2xφ35/110mm tampon wymienny z końcówką 10 wielowypustową 27x40mm tampon wymienny z końcówką 11 wielowypustową 45x50mm H H H H H H H H H oględziny rodzaj badania zabezpieczenie przed zmostkowaniem etap pierwszy etap drugi 13

14 lp. nazwa badanego elementu symbol nr. seryjny 12 tampon wymienny z końcówką wielowypustową 51x57mm H pędzel z końcówką wielowypustową φ10mm H pędzel z końcówką wielowypustową φ16mm H pędzel z końcówką wielowypustową 20x70mm H oględziny rodzaj badania zabezpieczenie przed zmostkowaniem etap pierwszy etap drugi /** badania określić jako lub negatywne Wyniki badań uznaje się za jeŝeli: nie stwierdzono uszkodzeń lub nadmiernego zuŝycia elementów wyposaŝenia kaŝdy element wyposaŝenia posiada odpowiednie i czytelne oznaczenie nie wystąpiły przeskoki powierzchniowe w powietrzu lub przebicie nie stwierdzono wyładowań lub uszkodzenia powierzchni drąŝka nie nastąpił odczuwalny wzrost temperatury drąŝka w obu etapach badań zabezpieczenia przed zmostkowaniem nie nastąpił przeskok iskrowy lub przebicie Uwagi i ograniczenia: Na podstawie analizy wyników przeprowadzonych badań stwierdza się, Ŝe badany sprzęt spełnia / nie spełnia* wymagania bezpieczeństwa uŝytkowania w pracach pod napięciem od 0,4kV do 36 kv i nadaje / nie nadaje* się do uŝytkowania. /* - niewłaściwe skreślić Termin następnego badania: Badanie przeprowadził: PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT Elementy wyposaŝenia sprzętu naleŝy przechowywać w pokrowcu, w pomieszczeniach suchych, w atmosferze nie agresywnej chemicznie i chronić przed działaniem promieni słonecznych. Sprzęt do czyszczenia naleŝy transportować w pokrowcu w sposób zabezpieczający go przed uszkodzeniami mechanicznymi. 14