Badania i właściwości czujników biochemicznych na bazie macierzy mikrodźwigni sprężystych
|
|
- Henryk Żurek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Politechnika Wrocławska Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Autoreferat rozprawy doktorskiej Badania i właściwości czujników biochemicznych na bazie macierzy mikrodźwigni sprężystych Autor: Konrad Nieradka Promotor: prof. dr hab. inż. Teodor Gotszalk Wrocław 2016
2 1. Wprowadzenie, cel i teza pracy Czujniki mikrodźwigniowe zostały po raz pierwszy zaprezentowane w pierwszej połowie lat 90-tych XX wieku. Są pochodną prac nad technikami mikroskopii bliskich oddziaływań (ang. scanning probe microscopy, SPM). Ich zastosowanie jako pierwsi zaproponowali i zademonstrowali członkowie grup badawczych przy laboratorium IBM w Zurychu i Uniwersytecie w Bazylei[1]. Wykorzystali oni zjawiska dotychczas uważane za pasożytnicze, tj. dryf temperaturowy, tłumienie ośrodka, a także zmianę masy czujnika i generowanie naprężeń powierzchniowych pod wpływem sorpcji molekuł z otoczenia, do obserwacji przebiegu reakcji chemicznych. Już po kilku latach Hans-Peter Lang dokonał przeglądu szerokiego wachlarza zastosowań dla mikrodźwigni [2]. Przedstawia je Rysunek 1. Rysunek 1. Zastosowania czujników mikrodźwigniowych wg H.P. Langa [2]. Wyróżnia się dwa tryby pracy czujników mikrodźwigniowych tryb statyczny i dynamiczny. W trybie statycznym dokonuje się pomiaru zmiany statycznego ugięcia czujnika. Obie strony czujnika są tak sfunkcjonalizowane, aby reagować na bodźce otoczenia w odmienny sposób, prowadząc do wytworzenia różnicy naprężeń powierzchniowych, kompensowanych poprzez jego ugięcie (Rysunek 2). W trybie dynamicznym dokonuje się pomiaru różnych modów drgań rezonansowych czujnika (Rysunek 3). Związana z mikrodźwignią masa powoduje zmianę jej częstotliwości rezonansowej.
3 Rysunek 2. Reakcja warstwy receptorowej na obecność analitu i przetwarzanie powstałej różnicy naprężeń powierzchniowych na ugięcie mikrodźwigni. giętne skrętne z y giętne x podłużne Rysunek 3. Podstawowe rodzaje drgań belki jednostronnie zamocowanej o przekroju prostokątnym. Wyjątkowe właściwości i potencjalnie szerokie zastosowania czujników mikrodźwigniowych sprawiły, że postanowiono poświęcić im podprojekt Zastosowanie matryc czujników mikromechanicznych do detekcji bakterii Gramujemnych i ich endotoksyn projektu Mikro- i Nanosystemy w Chemii i Diagnostyce Biomedycznej (MNS-DIAG), Nr POIG /08. Projekt był realizowany w latach w ramach ogólnopolskiego konsorcjum placówek badawczych i naukowych, przy udziale autora rozprawy. Autor niniejszej rozprawy postanowił dowieść słuszności tezy: Możliwa jest detekcja endotoksyn bakterii Gram-ujemnych za pomocą sfunkcjonalizowanych macierzy mikrodźwigni sprężystych z optyczną detekcją wychylenia czujnika. Jako etapy dowodzenia słuszności tezy autor wyszczególnił następujące zadania: skonstruowanie platformy pomiarowej dla rozwijanych czujników, zademonstrowanie działania mikrodźwigni jako czujnika wielkości fizycznych i chemicznych,
4 opracowanie procedury funkcjonalizacji macierzy czujników dla detekcji endotoksyn, zademonstrowanie detekcji endotoksyn. Wszystkie postawione zadania zostały pomyślnie zrealizowane, a tezę potwierdziły wyniki przeprowadzonych badań, opublikowane w licznych czasopismach naukowych z listy filadelfijskiej. 2. System pomiarowy czujników mikrodźwigniowych Jednym z założeń w pracy autora było wykorzystanie optycznej metody detekcji wychylenia czujnika metodę ugięcia wiązki optycznej, OBD (ang. optical beam deflection). Metoda polega na obiciu od powierzchni mikrodźwigni zogniskowanej wiązki świetlnej i skierowaniu jej na fotodetektor. Uginanie się bądź skręcanie mikrodźwigni powoduje zmianę kąta padania, a więc i kąta odbicia wiązki, która w rezultacie przesuwa się po powierzchni detektora. Porównanie fotoprądów detektora pozwala odtworzyć zmiany orientacji powierzchni mikrodźwigni. Metoda ta zapewnia brak kontaktu elektrycznego do mierzonego medium, ułatwiając pomiary w środowisku cieczowym. Znacznie upraszcza też konstrukcję samych czujników, zmniejszając koszt ich produkcji i upraszczając ich integrację z systemem pomiarowym. Jednocześnie metoda OBD charakteryzuje się bardzo wysoką czułością, porównywalną z metodą interferometryczną [3]. Wyzwaniem dla autora było takie zmodyfikowanie metody, aby umożliwiała pomiar wielu czujników jednocześnie. Problem ten rozwiązany został rozwiązany poprzez wprowadzenie do optyki formującej wiązkę świetlną astygmatyzmu. Zamiast pojedynczej soczewki sferycznej, ogniskującej wiązkę, wprowadzono dwie ortogonalnie do siebie ustawione soczewki cylindryczne. Uformowana przez nie wiązka ma dwa osobne ogniska w dwóch prostopadłych do siebie osiach. Rozwiązanie to przedstawia Rysunek 4.
5 Płaszczyzna Wiązki Odbitej Płaszczyzna Wiązki Padającej a) Optyka Sferyczna b) Optyka Cylindryczna Przód (XZ) Soczewka Kolimatora Bok (YZ) Przód (XZ) Soczewka Kolimatora Bok (YZ) Soczewka Sferyczna Soczewki Cylindryczne Ognisko Ognisko w Osi X i Y Ognisko w Osi Y w Osi X X Y X Y Macierz mikrodźwigni Macierz mikrodźwigni Płaszczyzna detekcji Płaszczyzna detekcji Z Z Z Z Rysunek 4. Metoda EBD na przykładzie macierzy 2-dźwigniowej [4] a) optyka sferyczna (nieostra), b) optyka cylindryczna (astygmatyczna). Po odbiciu tak uformowanej wiązki od powierzchni macierzy mikrodźwigniowej powstaje seria wiązek odbitych, niosących indywidualną informację o ruchu każdego z czujników. Umożliwia to w pełni jednoczesny pomiar wielu czujników w kompaktowym systemie odczytowym, z zachowaniem wszystkich zalet klasycznej metody OBD. Nowa metoda została przez autora nazwana metodą ugięcia rozszerzonej wiązki, EBD (ang. expanded beam deflection) [4]. Do pomiaru częstotliwości rezonansowej czujników autor zaproponował nową metodę ekstrakcję krzywych rezonansowych z szumu termicznego mikrodźwigni w czasie rzeczywistym [5]. Metoda polega na pobieraniu kolejnych próbek sygnału szumu, transformacji do dziedziny częstotliwości, uśrednianiu kolejnych otrzymanych widm, celem poprawy ich jakości, i dopasowania do wybranych pików rezonansowych krzywych Lorentza za pomocą algorytmu Levenberga Marquardta (L-M). Parametry dopasowanych krzywych dostarczają informacji o częstotliwości rezonansowej drgań i tłumieniu ośrodka, a pośrednio o zmianie związanej na czujniku masy. Kilka etapów uśredniania widma szumowego mikrodźwigni przedstawia Rysunek 5.
6 Rysunek 5. Etapy uśredniania widm szumowych mikrodźwigni. Metodę EBD zaimplementowano w zmodyfikowanej głowicy optycznej mikroskopu bliskich oddziaływań, wykonanej w Zakładzie Metrologii Mikro i Nanostruktur Politechniki Wrocławskiej. Zaprojektowana została dedykowana elektronika odczytowa dla detektorów położenia plamki oraz stworzone dedykowane oprogramowanie kontrolno-pomiarowe w środowisku LabVIEW, realizujące algorytm ekstrakcji modów drgań z szumu termicznego. Gotowy system pomiarowy przedstawia Rysunek 6. a) Układ Arytmetyczny Moduł Lasera b) Optyka EBD Przetworniki I/U Fotodetektor Celka Przepływowa Laser Celka Przepływowa Próbka Macierz Pompa Mikrodźwigniowa Fotodetektor I/U UA A/C PC Rysunek 6. Moduły systemu pomiarowego MCAS. System pomiarowy pozwala wykorzystywać dwa rodzaje detektorów położenia plamki. Pierwszy detektor to macierz detektorów typu LE-PSD (ang. lateral effect position sensitive detector). Składa się ona z 16 detektorów mierzących przesunięcie plamki w jednej osi. Każdy detektor cechuje liniowa funkcja przetwarzania, pozwalająca w prosty sposób wyznaczyć wartość wychylenia wiązki. Drugim typem detektora jest detektor wielosekcyjny, podobny do tych, stosowanych w mikroskopach sił atomowych. Stanowi go macierz 16 fotodiod na wspólnym podłożu, wyprodukowana w Instytucie Technologii Elektronowej w
7 Warszawie. Cechuje go silna nieliniowość, ale znacznie większa czułość, niż detektor typu LE-PSD. Oba detektory przedstawia Rysunek 7. a) b) Rysunek 7. Detektory położenia plamki a) macierz detektorów LE-PSD (SiTek Electro Optics), b) detektor wielosekcyjny 2 8 (ITE). W ramach pracy doktorskiej zaprojektowano i przetestowano całą rodzinę celek przepływowych. Ostateczną wersją, użytą w większości prezentowanych pomiarów, były dwie celki: BioCell i UniCell. Celka BioCell cechuje się zminimalizowaną objętością roboczą, uproszczoną procedurą instalowania czujnika i przeznaczona jest do zastosowań biochemicznych. Celka UniCell to celka wszechstronna, wzbogacona o elektrody, umożliwiające połączenie pomiarów mikromechanicznych z metodami elektrochemicznymi. Obie celki wykonano z biokompatybilnego materiału polietereteroketonu, ang. polyether ether ketone, PEEK). Pozbawione są one elektrycznego kontaktu do mierzonego medium (poza elektrodami) i umożliwiają pomiary zarówno w ośrodku gazowym, jak i cieczowym. a) b) Rysunek 8. Celki przepływowe systemu MCAS a) celka biochemiczna BioCell, b) celka uniwersalna UniCell. Działanie celki potwierdzone zostało przeprowadzeniem licznych eksperymentów na mikrodźwigniach, między innymi obserwacji tworzenia samoorganizujących się warstw molekularnych - Rysunek 9.
8 Rysunek 9. Wiązanie cząsteczek CEA do złotej powierzchni mikrodźwigni (a) i powiększenie początkowego etapu reakcji (b). 3. Procedura funkcjonalizacji macierzy czujników Odpowiednie warstwy sensorowe są niezbędne do zapewnienia czujnikowi czułości i selektywności. Warstwy pasywne na dźwigniach aktywnych i referencyjnych pozwalają za to zwiększyć selektywność i uniezależnić pracę czujnika od sygnałów wspólnych, takich jak zmiany temperatury czy ph ośrodka. Zadaniem autora było zidentyfikowanie substancji, pozwalających efektywnie wiązać lub blokować białka na powierzchni złota i tlenku krzemu oraz opracowanie procedur ich osadzania na dźwigniach. Badania w tym zakresie przeprowadzono we współpracy z grupą dr. Jacka Rybki z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej Polskiej Akademii Nauk. W tym celu przeprowadzono serię eksperymentów, których wynik weryfikowano metodą kolorymetrii. Metoda ta polega na potraktowaniu próbek roztworem zawierającym cząsteczkę (w tym przepadku białko Sav streptoawidynę) z przyłączonym enzymem (w tym przypadku HRP peroksydazą chrzanową). Po trwającej przez ściśle określony czas ekspozycji próbki przepłukuje się buforem, a następnie poddaje działaniu roztworu zawierającemu substrat 3,3',5,5'-tetrametylobenzydynę (TMB). Pod wpływem pozostałego na próbkach, zimmobilizowanego enzymu i w obecności nadtlenku wodoru substrat barwi roztwór. Po określonym czasie reakcję barwienia przerywa się poprzez podanie 1 M kwasu siarkowego (H 2 SO 4 ). Stężenie barwnika mierzy się za pomocą spektrofotometru, wyznaczając względną zawartość oznaczanej substancji z różnicy absorbancji dla dwóch długości fali światła (450 nm i 570 nm). Im wyższy wynikowy sygnał, tym wyższa zawartość oznaczanej substancji. Tabela 1 i Rysunek 10 przedstawiają odpowiednio, etapy proponowanych procedur funkcjonalizacji powierzchni tlenku krzemu do immobilizacji i blokowania białek oraz wyniki badań kolorymetrycznych. W pierwszym etapie na powierzchni tlenku krzemu wytwarzano warstwę samoorganizującą się z roztworu (3-aminopropylo)trietoksysilanu (APTES) lub (n-oktylo)trietoksysilanu (OTES) w etanolu. W drugim etapie do warstwy APTES przyłączano cząsteczki mpeg-nhs lub aldehydu glutarowego (GA). W ostatnim
9 etapie jednego zestaw powierzchni APTES-GA potraktowano roztworem surowiczej albuminy wołowej (BSA). Jeden zestaw powierzchni pozostawiono niezmodyfikowany. Tabela 1.Procedura funkcjonalizacji powierzchni tlenku krzemu do immobilizacji i blokowania białek. Zestaw Etap 1 Etap 2 Etap 3 1 APTES mpeg-nhs - 2 APTES GA - 3 APTES GA BSA 4 OTES Najsilniej cząsteczki białka adsorbowała czysta powierzchnia krzemu, co można wytłumaczyć siłami van der Waalsa. Niemal równie dobrze im mobilizował białka aldehyd glutarowy na warstwie APTES. Hydrofilowe warstwy mpeg na warstwie APTES wykazywały natomiast bardzo dobre właściwości blokujące białka. Warstwy OTES wykazywały właściwości pośrednie. Rysunek 10. Wyniki badania metodą kolorymetrii adsorpcji białek do powierzchni SiO2 oraz wytworzonych na niej warstw wiążących lub blokujących. Tabela 2 i Rysunek 11 przedstawiają odpowiednio, etapy proponowanych procedur funkcjonalizacji powierzchni złota do blokowania białek oraz wyniki ich weryfikacji metodą kolorymetrii. W oparciu o doświadczenia z tlenkiem krzemu skupiono się na warstwach hydrofilowych, głównie glikolach polietylenowych (mpeg). Na jednym zestawie wytworzono warstwę hydrofilowego merkaptoetanolu (ME). Na czterech zestawach powierzchni wytworzono warstwy tiolu glikolu metoksypolietylenowego (mpeg-sh)
10 o długich łańcuchach w postaci czystej i trzech rozcieńczeniach cząsteczkami ME. Na jednym zestawie wytworzono najpierw warstwę cysteaminy (CEA), do której przyłączono cząsteczki mpeg o krótkich łańcuchach. Jeden zestaw pozostawiono niezmodyfikowany. Tabela 2.Procedura funkcjonalizacji powierzchni złota do blokowania białek. Zestaw Etap 1 Etap mpeg-sh 2 - mpeg-sh / ME 1: mpeg-sh / ME 1: mpeg-sh / ME 1: ME 6 CEA mpeg-nhs Niesfunkcjonalizowana powierzchnia złota okazała się niespecyficznie adsorbować badane białka. Silną adsorpcję wykazywała także powierzchnia ME. Zarówno krótkie łańcuchy mpeg dołączone do warstwy CEA, jak i silnie rozcieńczone (w stosunku 1:50 i 1:100) długie łańcuchy mpeg wiązane bezpośrednio do złota wykazywały słabe właściwości blokujące w porównaniu z niemodyfikowaną powierzchnią złota. Natomiast czyste warstwy mpeg-sh i te rozcieńczone w stosunku 1:10 wykazywały bardzo dobre właściwości blokujące białka.
11 Rysunek 11. Wyniki badania metodą kolorymetrii adsorpcji białek do wytworzonych na powierzchni Au warstw blokujących. Tabela 3 i Rysunek 12 pokazują odpowiednio, kolejne etapy proponowanych procedur funkcjonalizacji powierzchni złota do wiązania cząsteczek białka i wyniki ich weryfikacji metodą kolorymetrii. Wszystkie zestawy powierzchni zostały pokryte warstwami samoorganizującymi się kwasu 11-merkaptoundekanowego (MUA), rozcieńczonego w różnych proporcjach cząsteczkami merkaptoetanolu (ME), merkaptoheksanolu (MH) i 1-undekantiolu (UDT). W kolejnym etapie grupy karboksylowe MUA zostały aktywowane za pomocą mieszaniny EDC/NHS (1-etylo-3-(3-dimetyloaminopropylo)karbodiimidu i N-hydroksybursztynyloimidu). Tabela 3.Procedura funkcjonalizacji powierzchni złota do wiązania białek. Zestaw Etap 1 Etap 2 1 MUA / ME 1:5 EDC / NHS 2 MUA / ME 1:20 EDC / NHS 3 MUA / MH 1:5 EDC / NHS 4 MUA / MH 1:20 EDC / NHS 5 MUA / UDT 1:5 EDC / NHS 6 MUA / UDT 1:20 EDC / NHS Czysta warstwa MUA okazała się być bardzo mało efektywna w wiązaniu białek, dając najmniejszy z zarejestrowanych sygnałów. Warstwy rozcieńczone krótkimi (ME) i średniej długości (MH) łańcuchami alkilowymi wykazywały nieco lepsze właściwości wiążące, bez
12 wyraźnych różnic między sobą. Najlepszy rezultat osiągnięto w przypadku warstw rozcieńczonych długimi (UDT) łańcuchami alkilowymi, o liczbie atomów węgla równej tej w wiążącej cząsteczce MUA (11 atomów). Rysunek 12. Wyniki badania metodą kolorymetrii adsorpcji białek do wytworzonych na powierzchni Au warstw wiążących. 4. Detekcja endotoksyn W oparciu o opracowane procedury funkcjonalizacji powierzchni złota i tlenku krzemu opracowano macierz mikrodźwigni, w której na dwóch czujnikach zimmobilizowano przeciwciała na endotoksyny dwóch różnych szczepów bakterii Gram-ujemnych, a trzecią wyblokowano. Odpowiedź macierzy mikrodźwigniowej na podanie roztworu endotoksyn endotoksyny Hafnia alvei szczepu 1185 przedstawia Rysunek 13. Zgodnie z oczekiwaniem, reaguje jedynie czujnik czuły na badaną endotoksynę. Rysunek 13. Detekcja endotoksyn bakterii Hafnia alvei szczepu 1185[6].
13 W przypadku szczepu 1186 zaobserwowano nieprawidłową reakcję obydwu czujników, co przedstawia Rysunek 14. Przeprowadzona weryfikacja wyników metodą ELISA wykazała, że w użytym przez autora buforze endotoksyna szczepu 1186 wiąże się niespecyficznie z przeciwciałem na szczep Tym samym, wynik standardowego testu ELISA został przewidziany przez wynik pomiaru czujnikiem mikrodźwigniowych. Rysunek 14. Detekcja endotoksyn bakterii Hafnia alvei szczepu 1186 [6]. 5. Podsumowanie Prace zrealizowane w ramach rozprawy zaowocowały powstaniem szerokiego studium na temat czujników mikrodźwigniowych, ze szczególnym nastawieniem na macierze mikrodźwigniowych czujników chemicznych i biochemicznych. W oparciu o opracowaną nową metodę pomiaru ruchu mikrodźwigni, nowatorskie konstrukcje detektorów położenia plamki i celek pomiarowych, skonstruowano działający system pomiarowy. Przeprowadzone badania dowiodły możliwości zastosowania czujników mikromechanicznych do detekcji i rozpoznawania bakterii Gram-ujemnych. Do najważniejszych osiągnięć uzyskanych w trakcie realizacji rozprawy należy zaliczyć: 1. Opracowanie nowatorskiej metody pomiaru ruchu wielu mikrodźwigni za pomocą pojedynczej i stacjonarnej wiązki światła. 2. Opracowanie nowatorskiej metody ekstrakcji modów drgań z szumu termicznego mikrodźwigni. 3. Skonstruowanie systemu wszechstronnego pomiarowego, wykorzystującego powyższe wynalazki. 4. Opracowanie procedury funkcjonalizacji macierzy czujników, uwzględniającej tworzenie powierzchni blokujących i wiążących cząsteczki białka. 5. Zademonstrowanie detekcji endotoksyn bakterii Gram-ujemnych za pomocą mikrodźwigni sprężystej. 6. Zademonstrowanie rozpoznawania szczepu bakterii Gram-ujemnych tego samego gatunku za pomocą mikrodźwigni sprężystej.
14 W opinii autora, zaprezentowane wyniki i osiągnięcia spełniają wszystkie postawione przez autora cele i dowodzą postawionej tezy o możliwości wykrywania endotoksyn bakterii Gram-ujemnych za pomocą sfunkcjonalizowanych macierzy mikrodźwigni sprężystych z optyczną detekcją wychylenia czujnika.
15 Literatura [1] J.K. Gimzewski, Ch. Gerber, E. Meyer, R.R. Schlittler, Observation of a chemical reaction using a micromechanical sensor, Chemical Physics Letters 217: , [2] H.P. Lang, M.K. Baller, R. Berger, Ch. Gerber, J.K. Gimzewski, F.M. Battiston, P. Fornaro, J.P. Ramseyer, E. Meyer, H.J. Güntherodt, An artificial nose based on a micromechanical cantilever array, AnalyticaChimicaActa 393:59 65, 1999 [3] C.A.J. Putman, B.G. De Grooth, N.F. Van Hulst, J. Greve, A detailed analysis of the optical beam deflection technique for use in atomic force microscopy, Journal of Applied Physics 72:6-12, [4] K. Nieradka, G. Małozięć, D. Kopiec, P. Grabiec, P. Janus, A. Sierakowski, T. Gotszalk, Expanded beam deflection method for simultaneous measurement of displacement and vibrations of multiple microcantilevers, Review of Scientific Instruments 82:105112, [5] K. Nieradka, T. Gotszalk, G. Schroeder, A novel method for simultaneous readout of static bending and multimode resonance-frequency of microcantilever-based biochemical sensors, Sensors and Actuators B: Chemical 170: , 2012 [6] K. Nieradka, K. Kapczyńska, J. Rybka, T. Lipiński, P. Grabiec, M. Skowicki, T. Gotszalk, Microcantilever array biosensors for detection and recognition of Gram-negative bacterial endotoxins, Sensors and Actuators B: Chemical 198: , 2014.
spektroskopia UV Vis (cz. 2)
spektroskopia UV Vis (cz. 2) spektroskopia UV-Vis dlaczego? wiele związków organicznych posiada chromofory, które absorbują w zakresie UV duża czułość: zastosowanie w badaniach kinetyki reakcji spektroskop
Bardziej szczegółowoCD-W00-00-0 Przetwornik stężenia CO 2 do montażu naściennego. Cechy i Korzyści. Rysunek 1: Przetwornik stężenia CO 2 do montażu naściennego
Karta informacyjna wyrobu CD-W00 Data wydania 06 2001 CD-W00-00-0 Przetwornik stężenia CO 2 do montażu naściennego W prowadzenie Johson Controls posiada w swojej ofercie pełną linię przetworników przekształcających
Bardziej szczegółowoUdoskonalona wentylacja komory suszenia
Udoskonalona wentylacja komory suszenia Komora suszenia Kratka wentylacyjna Zalety: Szybkie usuwanie wilgoci z przestrzeni nad próbką Ograniczenie emisji ciepła z komory suszenia do modułu wagowego W znacznym
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU
OZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU Celem ćwiczenia jest zapoznanie z techniką atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoAgrofi k zy a Wyk Wy ł k ad V Marek Kasprowicz
Agrofizyka Wykład V Marek Kasprowicz Spektroskopia p nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na materię ę rozumianą jako zbiorowisko
Bardziej szczegółowo40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA
ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA Celem tego zadania jest podanie prostej teorii, która tłumaczy tak zwane chłodzenie laserowe i zjawisko melasy optycznej. Chodzi tu o chłodzenia
Bardziej szczegółowoNUMER IDENTYFIKATORA:
Społeczne Liceum Ogólnokształcące z Maturą Międzynarodową im. Ingmara Bergmana IB WORLD SCHOOL 53 ul. Raszyńska, 0-06 Warszawa, tel./fax 668 54 5 www.ib.bednarska.edu.pl / e-mail: liceum.ib@rasz.edu.pl
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R O-10
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA OPTYKI Ć W I C Z E N I E N R O-10 POMIAR PRĘDKOŚCI ŚWIATŁA I. Zagadnienia do opracowania 1. Metody
Bardziej szczegółowoInformacje uzyskiwane dzięki spektrometrii mas
Slajd 1 Spektrometria mas i sektroskopia w podczerwieni Slajd 2 Informacje uzyskiwane dzięki spektrometrii mas Masa cząsteczkowa Wzór związku Niektóre informacje dotyczące wzoru strukturalnego związku
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa
Zamawiający: Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej 00-662 Warszawa, ul. Koszykowa 75 Przedmiot zamówienia: Produkcja Interaktywnej gry matematycznej Nr postępowania: WMiNI-39/44/AM/13
Bardziej szczegółowoRegulamin. Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej "Doły -Marysińska" w Łodzi
Regulamin Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej "Doły -Marysińska" w Łodzi I. PODSTAWY I ZAKRES DZIAŁANIA 1 Rada Nadzorcza działa na podstawie: 1/ ustawy z dnia 16.09.1982r. Prawo spółdzielcze (tekst
Bardziej szczegółowoAutomatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.
Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń
Bardziej szczegółowoOcena ilościowa reakcji antygen - przeciwciało. Mariusz Kaczmarek
Ocena ilościowa reakcji antygen - przeciwciało Mariusz Kaczmarek Metody ilościowe oparte na tworzeniu immunoprecypitatów immunodyfuzja radialna wg Mancini immunoelektroforeza rakietowa wg Laurella turbidymetria
Bardziej szczegółowoWarunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą
Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą 1. 1. Opis Oferty 1.1. Oferta Usługi z ulgą (dalej Oferta ), dostępna będzie w okresie od 16.12.2015 r. do odwołania, jednak nie dłużej niż do dnia 31.03.2016 r.
Bardziej szczegółowoHarmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania
Bardziej szczegółowoLASERY I ICH ZASTOSOWANIE
LASERY CH ZASTOSOWANE Laboratorium nstrukcja do ćwiczenia nr Temat: Pomiar mocy wiązki laserowej 3. POMAR MOCY WĄZK LASEROWEJ LASERA He - Ne 3.1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów
1 Autor: Aneta Para Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów Jak powiedział Günter Verheugen Członek Komisji Europejskiej, Komisarz ds. przedsiębiorstw i przemysłu Mikroprzedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoEfektywna strategia sprzedaży
Efektywna strategia sprzedaży F irmy wciąż poszukują metod budowania przewagi rynkowej. Jednym z kluczowych obszarów takiej przewagi jest efektywne zarządzanie siłami sprzedaży. Jak pokazują wyniki badania
Bardziej szczegółowoBojszowy, dnia 22.02.2010r. Znak sprawy: GZOZ/P1/2010 WYJAŚNIENIE TREŚCI SIWZ
Bojszowy, dnia 22.02.2010r. Znak sprawy: GZOZ/P1/2010 WYJAŚNIENIE TREŚCI SIWZ Dotyczy: przetargu nieograniczonego na Zakup wraz z dostawą i instalacją aparatu USG dla potrzeb Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej
Bardziej szczegółowoPlan połączenia ATM Grupa S.A. ze spółką zależną ATM Investment Sp. z o.o. PLAN POŁĄCZENIA
Plan połączenia ATM Grupa S.A. ze spółką zależną ATM Investment Sp. z o.o. PLAN POŁĄCZENIA Zarządy spółek ATM Grupa S.A., z siedzibą w Bielanach Wrocławskich oraz ATM Investment Spółka z o.o., z siedzibą
Bardziej szczegółowoW tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego.
W tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego. Ad. IV. Wykaz prac według kolejności ich wykonania. Ten
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO
LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO 2 1. Cel ćwiczenia : Dokonać pomiaru zuŝycia tulei cylindrowej (cylindra) W wyniku opanowania treści ćwiczenia student
Bardziej szczegółowoOd redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.
Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.
Bardziej szczegółowo2) Drugim Roku Programu rozumie się przez to okres od 1 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku.
REGULAMIN PROGRAMU OPCJI MENEDŻERSKICH W SPÓŁCE POD FIRMĄ 4FUN MEDIA SPÓŁKA AKCYJNA Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE W LATACH 2016-2018 1. Ilekroć w niniejszym Regulaminie mowa o: 1) Akcjach rozumie się przez to
Bardziej szczegółowoTABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych
-...~.. TABELA ZGODNOŚCI Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz.
Bardziej szczegółowoSUB-NANO Matryce czujników mikromecha-nicznych do detekcji bakterii Gram-ujemnych i ich endotoksyn T.Gotszalk
MIKRO- I NANO-SYSTEMY W CHEMII I DIAGNOSTYCE BIOMEDYCZNEJ MNS-DIAG PROJEKT KLUCZOWY WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO; UMOWA Nr. POIG.01.03.01-00-014/08-00
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO I MATEMATYCZNEGO
Nr ćwiczenia: 101 Prowadzący: Data 21.10.2009 Sprawozdanie z laboratorium Imię i nazwisko: Wydział: Joanna Skotarczyk Informatyki i Zarządzania Semestr: III Grupa: I5.1 Nr lab.: 1 Przygotowanie: Wykonanie:
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)
Dz.U.05.73.645 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z dnia 28 kwietnia 2005 r.) Na podstawie
Bardziej szczegółowoz dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych
U C H WA Ł A S E N A T U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez
Bardziej szczegółowoZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoBielsko-Biała, dn. 10.02.2015 r. Numer zapytania: R36.1.089.2015. WAWRZASZEK ISS Sp. z o.o. ul. Leszczyńska 22 43-300 Bielsko-Biała ZAPYTANIE OFERTOWE
Bielsko-Biała, dn. 10.02.2015 r. Numer zapytania: R36.1.089.2015 WAWRZASZEK ISS Sp. z o.o. ul. Leszczyńska 22 43-300 Bielsko-Biała ZAPYTANIE OFERTOWE W związku realizacją projektu badawczo-rozwojowego
Bardziej szczegółowoInnowacyjna gospodarka elektroenergetyczna gminy Gierałtowice
J. Bargiel, H. Grzywok, M. Pyzik, A. Nowak, D. Góralski Innowacyjna gospodarka elektroenergetyczna gminy Gierałtowice Streszczenie W artykule przedstawiono główne elektroenergetyczne innowacyjne realizacje
Bardziej szczegółowoAutomatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla oceny użyteczności produktów i usług
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Informatyki i Gospodarki Elektronicznej Katedra Informatyki Ekonomicznej Streszczenie rozprawy doktorskiej Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie
RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka kontraktów terminowych
Jesteś tu: Bossa.pl Kurs giełdowy - Część 10 Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do
Bardziej szczegółowoPolska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085
1/6 Niniejsze ogłoszenie w witrynie TED: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:107085-2015:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085 Przewozy
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Inżynieria Biomedyczna Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy moduł kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia, laboratorium CHEMIA Chemistry Forma studiów: studia stacjonarne
Bardziej szczegółowoWydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych.
Politechnika Łódzka Wydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych Niekonwencjonalne źródła energii Laboratorium Ćwiczenie 4
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
Bardziej szczegółowoart. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),
Istota umów wzajemnych Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Dział III Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)
Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ
INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Część ogólna Tekst obowiązujący od dnia:. SPIS TREŚCI I.A. Postanowienia ogólne... 3 I.B. Podstawy prawne opracowania IRiESD... 3 I.C. Zakres przedmiotowy
Bardziej szczegółowoUchwała Komendy Hufca Ziemi Wodzisławskiej nr 8/2016 z dnia 5 lutego 2016
Uchwała Komendy Hufca Ziemi Wodzisławskiej nr 8/2016 z dnia 5 lutego 2016 w sprawie zatwierdzenia Regulaminu zbiórek publicznych w Hufcu ZHP Ziemi Wodzisławskiej 1. Przyjmuje się Regulamin zbiórek publicznych
Bardziej szczegółowoRegulamin konkursu Konkurs z Lokatą HAPPY II edycja
Regulamin konkursu Konkurs z Lokatą HAPPY II edycja I. Postanowienia ogólne: 1. Konkurs pod nazwą Konkurs z Lokatą HAPPY II edycja (zwany dalej: Konkursem ), organizowany jest przez spółkę pod firmą: Grupa
Bardziej szczegółowo7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH
OBWODY SYGNAŁY 7. EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH 7.. ZJAWSKO EZONANS Obwody elektryczne, w których występuje zjawisko rezonansu nazywane są obwodami rezonansowymi lub drgającymi. ozpatrując bezźródłowy obwód
Bardziej szczegółowoNACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA
NACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA Kraków 31.01.2014 Dział Techniczny: ul. Pasternik 76, 31-354 Kraków tel. +48 12 379 37 90~91 fax +48 12 378 94 78 tel. kom. +48 665 001 613
Bardziej szczegółowoPodstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.
Rozliczenie podatników podatku dochodowego od osób prawnych uzyskujących przychody ze źródeł, z których dochód jest wolny od podatku oraz z innych źródeł Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r.
Bardziej szczegółowoWyższego z dnia 9 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. 2014, poz. 1370).
UCHWAŁA Nr 37/2015 Senatu Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie wprowadzenia wytycznych dotyczących projektowania programów studiów oraz planów i programów
Bardziej szczegółowoGeneralnie przeznaczony jest do obsługi systemów klimatyzacyjnych i chłodniczych.
SYSTEM MONITORINGU FIRMY CAREL Generalnie przeznaczony jest do obsługi systemów klimatyzacyjnych i chłodniczych. Korzyści systemu 1. Możliwość kontroli parametrów pracy urządzeń sterowanych regulatorami
Bardziej szczegółowoPODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 2009/2010 SEMESTR 3
PODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 29/2 SEMESTR 3 Rozwiązania zadań nie były w żaden sposób konsultowane z żadnym wiarygodnym źródłem informacji!!!
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA Temat lekcji Jak dowieść, że woda ma wzór H 2 O? Na podstawie pracy uczniów pod opieką Tomasza
Bardziej szczegółowoPostanowienia ogólne. Usługodawcy oraz prawa do Witryn internetowych lub Aplikacji internetowych
Wyciąg z Uchwały Rady Badania nr 455 z 21 listopada 2012 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Uchwała o poszerzeniu możliwości
Bardziej szczegółowoPodatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek
Bardziej szczegółowoNowoczesne metody śledzenia rozwoju mikrouszkodzeń
Nowoczesne metody śledzenia rozwoju mikrouszkodzeń badania średniowiecznego ołtarza w kościele w Hedalen w Norwegii oraz malarstwa tablicowego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie Michał Łukomski Instytut
Bardziej szczegółowoepuap Ogólna instrukcja organizacyjna kroków dla realizacji integracji
epuap Ogólna instrukcja organizacyjna kroków dla realizacji integracji Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
Bardziej szczegółowoREGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława ROZDZIAŁ I
Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr169/2011 Burmistrza Miasta Mława z dnia 2 listopada 2011 r. REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława Ilekroć w niniejszym regulaminie
Bardziej szczegółowoWZP.DZ.3410/35/1456/2011 Wrocław, 26 maja 2011 r.
Do uczestników postępowania o udzielenie zamówienia publicznego WZP.DZ.3410/35/1456/2011 Wrocław, 26 maja 2011 r. ZP/PO/45/2011/WED/8 Dotyczy: postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na: Przygotowanie
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 16/2016 Burmistrza Tyszowiec z dnia 07 marca 2016 roku
Zarządzenie Nr 16/2016 Burmistrza Tyszowiec z dnia 07 marca 2016 roku w sprawie ustalenia wytycznych do opracowania arkuszy organizacyjnych szkół i przedszkola samorządowego prowadzonych przez Gminę Tyszowce
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW ZADANIA
INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW 1. Zawody III stopnia trwają 150 min. 2. Arkusz egzaminacyjny składa się z 2 pytań otwartych o charakterze problemowym, 1 pytania opisowego i 1 mini testu składającego
Bardziej szczegółowoZAMAWIAJĄCY: ZAPYTANIE OFERTOWE
Opinogóra Górna, dn. 10.03.2014r. GOPS.2311.4.2014 ZAMAWIAJĄCY: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Opinogórze Górnej ul. Krasińskiego 4, 06-406 Opinogóra Górna ZAPYTANIE OFERTOWE dla przedmiotu zamówienia
Bardziej szczegółowoTwierdzenie Bayesa. Indukowane Reguły Decyzyjne Jakub Kuliński Nr albumu: 53623
Twierdzenie Bayesa Indukowane Reguły Decyzyjne Jakub Kuliński Nr albumu: 53623 Niniejszy skrypt ma na celu usystematyzowanie i uporządkowanie podstawowej wiedzy na temat twierdzenia Bayesa i jego zastosowaniu
Bardziej szczegółowoRegulamin i cennik Promocji TV+INTERNET NA PRÓBĘ
Regulamin i cennik Promocji TV+INTERNET NA PRÓBĘ 1. Organizatorem promocji są: A) EVIO Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, 61-714, al. Niepodległości 27, wpisana w rejestrze przedsiębiorców KRS pod numerem
Bardziej szczegółowoPROGRAM NR 2(4)/T/2014 WSPIERANIE AKTYWNOŚCI MIĘDZYNARODOWEJ
PROGRAM NR 2(4)/T/2014 WSPIERANIE AKTYWNOŚCI MIĘDZYNARODOWEJ IMiT 2014 1 1. CELE PROGRAMU Program ma na celu podnoszenie kwalifikacji zawodowych artystów tańca oraz doskonalenie kadry pedagogicznej i badawczo-naukowej
Bardziej szczegółowoTemat: Co to jest optymalizacja? Maksymalizacja objętości naczynia prostopadłościennego za pomocą arkusza kalkulacyjngo.
Konspekt lekcji Przedmiot: Informatyka Typ szkoły: Gimnazjum Klasa: II Nr programu nauczania: DKW-4014-87/99 Czas trwania zajęć: 90min Temat: Co to jest optymalizacja? Maksymalizacja objętości naczynia
Bardziej szczegółowoMetody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych
Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych by Antoni Jeżowski, 2013 W celu kalkulacji kosztów realizacji zadania (poszczególnych działań i czynności) konieczne jest przeprowadzenie
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 112772 (22) Data zgłoszenia: 29.11.2001 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY (19) PL (n)62894 (13)
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wzdw.pl
1 z 5 2016-03-16 13:16 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wzdw.pl Poznań: Remont drogi wojewódzkiej nr 187 na odcinku od m. Białężyn
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady Rozdział I Postanowienia ogólne 1 1. Rada Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Eurogalicja, zwana dalej Radą, działa na podstawie: Ustawy
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Tłumaczenie pisemne dokumentacji rejestracyjnej ZAPYTANIE OFERTOWE
ZAPYTANIE OFERTOWE Tłumaczenie pisemne dokumentacji rejestracyjnej Biofarm sp. z o.o. ul. Wałbrzyska 13 60-198 Poznań Poznań, 09 grudnia 2015r. ZAPYTANIE OFERTOWE I. Nazwa i adres Zamawiającego: Biofarm
Bardziej szczegółowoKontrola na zakończenie realizacji projektu. Trwałość projektu
UNIA EUROPEJSKA Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Kontrola na zakończenie realizacji projektu. Trwałość projektu Agnieszka Tomaszewska Ewa Sikora 21-23.10.2013r. Elbląg Kontrola na zakończenie
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez Departament Pielęgniarek i Położnych wśród absolwentów studiów pomostowych, którzy zakończyli udział w projekcie systemowym pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek
Bardziej szczegółowoK P K P R K P R D K P R D W
KLASA III TECHNIKUM POZIOM PODSTAWOWY I ROZSZERZONY PROPOZYCJA POZIOMÓW WYMAGAŃ Wyróżnione zostały następujące wymagania programowe: konieczne (K), podstawowe (P), rozszerzające (R), dopełniające (D) i
Bardziej szczegółowoSPEKTROSKOPIA LASEROWA
SPEKTROSKOPIA LASEROWA Spektroskopia laserowa dostarcza wiedzy o naturze zjawisk zachodz cych na poziomie atomów i cz steczek oraz oddzia ywaniu promieniowania z materi i nale y do jednej z najwa niejszych
Bardziej szczegółowoProcedura odwoławcza wraz ze wzorem protestu
Załącznik nr 7 do Regulaminu konkursu nr RPMP.02.01.01-IZ.00-12-022/15 Procedura odwoławcza wraz ze wzorem protestu Dział I Zasady ogólne 1) Podstawa prawna Zasady dotyczące procedury odwoławczej w ramach
Bardziej szczegółowoRegulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska
Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków
Bardziej szczegółowoTechniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI
Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI SKLAROWANEGO SOKU JABŁKOWEGO Skutecznym sposobem leczenia soku
Bardziej szczegółowoRAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Młodzieżowego Domu Kultury w Puławach W ROKU SZKOLNYM 2014/2015. Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi.
RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Młodzieżowego Domu Kultury w Puławach W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi. CEL EWALUACJI: PRZEDMIOT EWALUACJI: Skład zespołu: Anna Bachanek
Bardziej szczegółowoPROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów
I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe nr 3
I. ZAMAWIAJĄCY STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH M. WAWRZONEK I SPÓŁKA s.c. ul. Kopernika 2 90-509 Łódź NIP: 727-104-57-16, REGON: 470944478 Zapytanie ofertowe nr 3 II. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 1469/2012
Zarządzenie Nr 1469/2012 Prezydenta Miasta Płocka z dnia 01 marca 2012 w sprawie przyjęcia Regulaminu Płockiej Karty Familijnej 3+ w ramach Programu Płocka Karta Familijna 3+ Na podstawie art. 7 ust 1
Bardziej szczegółowoTemat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko
Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Karta pracy III.. Imię i nazwisko klasa Celem nauki jest stawianie hipotez, a następnie ich weryfikacja, która w efekcie
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 8. Warunki i obsługa gwarancyjna
Załącznik nr 8 Warunki i obsługa gwarancyjna 1. Definicje. Dla potrzeb określenia zakresów Usług gwarancyjnych, przyjmuje się że określenia podane poniżej, będą miały następujące znaczenie: Usterka Zdarzenie,
Bardziej szczegółowomgr inż. Grzegorz Kraszewski SYSTEMY MULTIMEDIALNE wykład 6, strona 1. Format JPEG
mgr inż. Grzegorz Kraszewski SYSTEMY MULTIMEDIALNE wykład 6, strona 1. Format JPEG Cechy formatu JPEG Schemat blokowy kompresora Transformacja koloru Obniżenie rozdzielczości chrominancji Podział na bloki
Bardziej szczegółowoPLAN POŁĄCZENIA SPÓŁEK
PLAN POŁĄCZENIA SPÓŁEK BSH SPRZĘT GOSPODARSTWA DOMOWEGO SP. Z O.O. z siedzibą w Warszawie oraz BSH WROCŁAW SP. Z O.O. z siedzibą we Wrocławiu Plan Połączenia Spółek: BSH Sprzęt Gospodarstwa Domowego Sp.
Bardziej szczegółowoHAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.
HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.pl Wrocław, dnia 22.06.2015 r. OPINIA przedmiot data Praktyczne
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?
1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego
Bardziej szczegółowoLepsze samopoczucie to lepsze oceny. Jaka jest korzyść dla dziecka?
Lepsze samopoczucie to lepsze oceny Jaka jest korzyść dla dziecka? Gdy dziecko przebywa w szkole, warunki nauki znacząco wpływają na jego samopoczucie i skuteczność przyswajania wiedzy. Uczenie się może
Bardziej szczegółowoANALOGOWE UKŁADY SCALONE
ANALOGOWE UKŁADY SCALONE Ćwiczenie to ma na celu zapoznanie z przedstawicielami najważniejszych typów analogowych układów scalonych. Będą to: wzmacniacz operacyjny µa 741, obecnie chyba najbardziej rozpowszechniony
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS FIZYCZNY
Kod ucznia Liczba punktów: Zad. 1- Zad. 2- Zad. 3- Zad.4- Zad.5- R A Z E M : pkt. WOJEWÓDZKI KONKURS FIZYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 STOPIEŃ WOJEWÓDZKI 13. 03. 2014 R. 1. Zestaw
Bardziej szczegółowoPLAN POŁĄCZENIA SPÓŁEK PRZEZ PRZEJĘCIE. uzgodniony pomiędzy. CALL CENTER TOOLS spółką akcyjną. oraz. IPOM spółką z ograniczoną odpowiedzialnością
PLAN POŁĄCZENIA SPÓŁEK PRZEZ PRZEJĘCIE uzgodniony pomiędzy CALL CENTER TOOLS spółką akcyjną IPOM spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Warszawa, 29 stycznia 2015 roku Niniejszy plan połączenia przez
Bardziej szczegółowoNOWELIZACJA USTAWY PRAWO O STOWARZYSZENIACH
NOWELIZACJA USTAWY PRAWO O STOWARZYSZENIACH Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej swoich członków. Do prowadzenia swych spraw stowarzyszenie może zatrudniać pracowników, w tym swoich
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizykoterapia Kod przedmiotu
Bardziej szczegółowoObowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu Art. 21. Przedsiębiorca prowadzący stację demontażu powinien zapewniać bezpieczne dla
Obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu Art. 21. Przedsiębiorca prowadzący stację demontażu powinien zapewniać bezpieczne dla środowiska i zdrowia ludzi przetwarzanie pojazdów wycofanych
Bardziej szczegółowoBazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15
Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego
Bardziej szczegółowoLublin, 19.07.2013. Zapytanie ofertowe
Lublin, 19.07.2013 Zapytanie ofertowe na wyłonienie wykonawcy/dostawcy 1. Wartości niematerialne i prawne a) System zarządzania magazynem WMS Asseco SAFO, 2. usług informatycznych i technicznych związanych
Bardziej szczegółowoUrządzenia do bezprzerwowego zasilania UPS CES GX RACK. 10 kva. Wersja U/CES_GXR_10.0/J/v01. Praca równoległa
Urządzenia do bezprzerwowego zasilania UPS CES GX RACK 10 kva Centrum Elektroniki Stosowanej CES sp. z o. o. 30-732 Kraków, ul. Biskupińska 14 tel.: (012) 269-00-11 fax: (012) 267-37-28 e-mail: ces@ces.com.pl,
Bardziej szczegółowo