Automatyczna Wymiana Informacji Podatkowej

Transkrypt

1 Automatyczna Wymiana Informacji Podatkowej Marcin Dzięgielewski Grupa PZU Warszawa, 12 kwietnia 2016 r.

2 Automatyczna Wymiana Informacji Podatkowej Ustawa i umowa międzyrządowa FATCA Dyrektywa w sprawie współpracy administracyjnej 2014/107/EU - Common Reporting Standards (CRS) oraz umowa OECD Jednolity Plik Kontrolny (JPK) Raportowanie Transfer Pricing 2

3 Automatyczna Wymiana Informacji Podatkowej Ustawa i umowa międzyrządowa FATCA Dyrektywa w sprawie współpracy administracyjnej 2014/107/EU - Common Reporting Standards (CRS) oraz umowa OECD Jednolity Plik Kontrolny (JPK) Raportowanie w zakresie Cen Transferowych 3

4 Co to jest FATCA? FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act) to amerykańska ustawa mająca na celu uszczelnienie amerykańskiego systemu podatkowego. Celem umowy FATCA pomiędzy Polską a USA jest uniemożliwienie podatnikom USA unikania płacenia podatków od posiadanych aktywów finansowych lub środków pieniężnych na rachunkach w zagranicznych instytucjach finansowych poza granicami USA. Zagraniczne instytucje finansowe, zgodnie z zapisami umowy FATCA, mają obowiązek przekazywać informacje o prowadzonych przez nie rachunkach/umowach zawieranych z podatnikami USA. 4

5 Dlaczego FATCA dotyczy Polski? W dniu 7 października 2014 r. Polska podpisała umowę FATCA z USA, w której zobowiązała się do nałożenia na polskie instytucje finansowe obowiązku identyfikacji nowych i dotychczasowych klientów pod kątem potwierdzenia, czy spełniają oni przesłanki definicji podatnika USA. Jeśli takie przesłanki zostaną zidentyfikowane, dane dotyczące takich klientów przekazane zostaną do amerykańskiej administracji podatkowej (za pośrednictwem Ministerstwa Finansów). W dniu 9 października 2015 r. Sejm przyjął ustawę FATCA. Termin jej obowiązywania to 1 grudnia 2015 r. 5

6 Dlaczego umowa FATCA dotyczy instytucji finansowych? Wśród instytucji finansowych podlegających ustawie FATCA znajdą się banki, ubezpieczyciele, fundusze inwestycyjne, domy maklerskie. Ustawa FATCA jest elementem krajowego systemu prawnego i oddziałuje na wszystkich podatników, a jej przestrzeganie jest egzekwowane przez krajowe organy administracji podatkowej. Brak realizacji obowiązków wynikających z FATCA lub ich nieprawidłowa realizacja może wiązać się z sankcjami karnymi. Niezgodność z umową FATCA skutkowałaby pomniejszeniem o 30%, płatności otrzymywanych przez instytucje finansowe ze źródeł amerykańskich; mogłoby to mieć również wpływ na relacje biznesowe instytucji finansowych z partnerami za granicą (instytucje niespełniające wymagań FATCA mogą być uważane za instytucje mniej wiarygodne). 6

7 Jakie obowiązki instytucji finansowych wynikają z umowy FATCA? Banki, ubezpieczyciele, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, domy maklerskie, jako instytucje finansowe na podstawie umowy FATCA zobowiązane są m.in. do: identyfikacji nowych i weryfikacji niektórych dotychczasowych klientów pod kątem tego, czy są podatnikami USA, monitorowania zmiany danych klientów i cyklicznej weryfikacji, którzy klienci zmienili status na podatników USA, corocznego przekazywania do Ministerstwa Finansów danych o klientach uznanych za podatników USA zgodnie z zapisami prawnymi, w tym wartości ich rachunku oraz dokonywanych umorzeń, wdrożenia określonych procedur kontrolnych, weryfikujących prawidłowość wykonywania obowiązków umowy FATCA. 7

8 Jakie produkty podlegają umowie FATCA? Cechą wspólną wszystkich produktów podlegających umowie FATCA jest przynajmniej częściowa obecność elementu oszczędnościowego lub inwestycyjnego. U ubezpieczycieli, produkty te można podzielić na dwie grupy: I. Życiowe produkty ubezpieczeniowe w których część lub całość składki ubezpieczeniowej jest przeznaczana na oszczędności lub inwestycje, uprawniające do świadczenia wypłacanego dożywotnio. II. Produkty inwestycyjne, np. jednostki funduszy inwestycyjnych. Z zakresu produktów FATCA wyłączone zostały: produkty o charakterze wyłącznie ochronnym (bez elementu inwestycyjnego lub oszczędnościowego), produkty o charakterze wyłącznie emerytalnym publiczne fundusze inwestycyjne zamknięte. ubezpieczenia majątkowe 8

9 Kalendarz prac legislacyjnych i terminów realizacji obowiązków 7 października Podpisana umowa między Rzeczpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki 1 grudnia Wejście w życie ustawy o wykonaniu FATCA Październik Październik Grudzień 2017 Pełne obowiązki raportowe Rejestracja na portalu IRS poszczególnych funduszy TFI Wypełnienie obowiązków FATCA UE października Uchwalenie ustawy FATCA przez Sejm i Senat 30 czerwca Pierwszy Raport do Ministerstwa Finansów za rok 2014 i

10 Przesłanki wskazujące na podatnika USA 5. Pełnomocnik lub inna osoba upoważniona do podpisywania się w jego imieniu? 4. Wskazane numery telefonów są amerykańskie? 1. Rezydent lub obywatel USA? 2. Miejsce urodzenia w USA? 3. Adres zamieszkania/ zameldowania/ korespondencji?

11 Kto jest podatnikiem USA na podstawie umowy FATCA? Podatnik FATCA Osoby fizyczne Klienci instytucjonalni Obywatel USA Posiada zieloną kartę 2 lata wstecz Rezydent USA Przebywa na terenie USA przez określony czas: Rok wstecz Min. 183 dni Min. 31 dni Rok bieżący Dokonał wyboru amerykańskiej rezydencji podatkowej, zgodnie z przepisami podatkowymi USA.. Siedziba w USA (np. spółki amerykańskie) Siedziba poza USA [kontrolowana przez osoby fizyczne będące obywatelami USA] - co najmniej 31 dni w ciągu danego roku i, jednocześnie liczba dni, w których osoba ta przebywała w USA w ciągu bieżącego roku i 2 poprzednich lat kalendarzowych wynosi łącznie co najmniej 183 dni.

12 Jakie obowiązki dla instytucji finansowych wynikają z ustawy FATCA? (1/2) Identyfikacji nowych i weryfikacji niektórych dotychczasowych Klientów pod kątem tego, czy są podatnikami USA 1. Identyfikacja nowych Klientów odbywać się będzie na bieżąco w zmienionych pod tym kątem systemach produktowych; 2. Identyfikacja dotychczasowych Klientów z okresu przejściowego (lipiec listopad 2015) odbędzie się na podstawie pisemnej prośby instytucji finansowych o przysłanie oświadczenia FATCA. Wysyłka pisma z prośbą o wypełnienie oświadczenia (czy jesteś podatnikiem USA - TAK/NIE). Termin na odpowiedź ustawowy 365 dni. Instytucje finansowe dają na odpowiedź max. 30 dni. 12

13 Jakie obowiązki dla instytucji finansowych wynikają z ustawy FATCA? (2/2) Konsekwencją z ustawy dla Klienta, który nie przyśle oświadczenia jest BLOKADA RACHUNKU w grudniu 2016 r. do czasu kiedy Klient nie przyśle wymaganego ustawą oświadczenia. Blokada rachunku zgodnie z ustawą FATCA oznacza: Art. 19 pkt 7. Blokada rachunku polega na czasowym uniemożliwieniu dysponowania i korzystania ze wszystkich wartości majątkowych zgromadzonych na rachunku finansowym, w tym również przez instytucję finansową. Blokada może dotyczyć części wartości majątkowych znajdujących się na rachunku zbiorczym. Art. 19 pkt 11. Raportująca polska instytucja finansowa dokonuje blokady rachunku nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia 1 grudnia 2016 r. a odblokowania rachunku finansowego nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania od posiadacza rachunku oświadczeń wskazanych w żądaniu, o którym mowa w ust

14 Blokada rachunku Klienta (1/2) Wszystkie obecne na polskim rynku instytucje finansowe muszą przestrzegać nałożonych na nie przez ustawodawcę przepisów prawnych: 1. Ustawa FATCA, nakłada na polskie instytucje finansowe obowiązki identyfikacji nowych i dotychczasowych klientów pod kątem potwierdzenia, czy spełniają oni przesłanki definicji podatnika USA. 2. Ustawa ta, wśród swych zapisów, nakłada na instytucje finansowe bezwzględny obowiązek blokady rachunków tych klientów, którzy pomimo wezwania do oświadczenia swojego statusu FATCA, takiego oświadczenia nie złożyli. Nałożenie blokady nie jest zależne od woli instytucji finansowej w tej kwestii. 3. Instytucja finansowa, która nie dokona blokady w terminie przewidzianym przez ustawę, narażona jest na kare w wysokości 180 stawek dziennych.

15 Blokada rachunku Klienta (2/2) 4. Ustawa nie przewiduje wyjątków od blokowania rachunków, ani nie daje instytucjom finansowym narzędzi do pominięcia blokady rachunków w przypadku braku oświadczenia FATCA. Przewiduje jedynie obowiązek zdjęcia blokady przez instytucję finansową w ciągu 3 dni roboczych od dnia złożenia oświadczenia przez posiadacza zablokowanego rachunku. 5. Blokada rachunku odbija się negatywnie nie tylko na kliencie, ale także na instytucji finansowej prowadzącej rachunek - blokada rachunku uniemożliwia dysponowanie i korzystanie ze wszystkich wartości majątkowych zgromadzonych na rachunku finansowym, w tym również pobieranie opłat. 6. Niedostosowanie się do przepisów ustawy powoduje liczne konsekwencje karno-skarbowe wobec instytucji finansowej, powodując spadek rentowności instytucji a co za tym idzie, spadek rentowności rachunków przez nią prowadzonych.

17 Dyrektywa FATCA UE, FATCA OECD W planach legislacyjnych Ministerstwa Finansów pojawiły się projekty przepisów w zakresie dostosowania działalności podmiotów z sektora finansowego oferujące produkty z elementem inwestycyjnym do Dyrektyw Unii Europejskiej i umowy międzynarodowej OECD: Dyrektywa w sprawie współpracy administracyjnej 2014/107/EU (obowiązuje od stycznia 2015) kraje członkowskie UE musza wdrożyć Common Reporting Standard (CRS) do końca 2015 r.; Umowa OECD z dnia 29 października 2014 r. Polska podpisała wielostronną, w której zobowiązała się do wdrożenia CRS do końca 2015 r.

18 Geneza CRS W wyniku globalizacji usług finansowych coraz większa grupa podatników przechowuje oszczędności i inwestuje za pośrednictwem zagranicznych instytucji finansowych, unikając opodatkowania w kraju swojej rezydencji. W związku z powyższym, niezbędnym staje się zwiększenie współpracy administracyjnej w sprawach podatkowych pomiędzy krajami, w szczególności w zakresie wzajemnej wymiany informacji. Rozwiązanie, wypracowane przez G20

19 FATCA_USA vs FATCA_UE (1/3)

22 Wpływ CRS na instytucje finansowe Konieczność zmiany procesów i procedur Zmiany w IT Zmiany w dokumentacji CSR może wymagać istotnych zmian w procesach i procedurach, np. szersze zaangażowanie frontendu, zmiany założeń niektórych procesów identyfikacji CSR może wymagać znacznie większej automatyzacji procesów po stronie IT czy też np. dodania nowych pól w systemach CSR wymagać będzie zmiany wzorów formularzy pozyskiwanych od klienta Zmiany zasad współpracy z dystrybutorami Zaangażowanie jednostek merytorycznych i back office Ujednolicenie podejścia CRS może wymagać zmian w zasadach współpracy z dystrybutorami (szersze zaangażowanie sprzedawcy w identyfikację) CSR może wymagać szerszego zaangażowania w identyfikację jednostek merytorycznych oraz obsługi klienta, ze względu na większą skalę identyfikacji i większą uznaniowość Różnice pomiędzy FATCA a CSR, powodować będą znaczne komplikacje procesów, stąd istotnym będzie w miarę możliwości ujednolicenie podejścia do wykonywania obowiązków wynikających z obu tych regulacji

24 Jednolity Plik Kontrolny (1/3) W dniu 5 października 2015 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw wprowadzająca m.in. zastosowanie Jednolitego Pliku Kontrolnego. Obowiązek generowania danych w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego obejmie od 1 lipca 2016 r. największych przedsiębiorców. Do tej grupy podmiotów zaliczani są podatnicy, którzy zatrudniają średniorocznie co najmniej 250 pracowników lub których; roczny obrót netto przekroczył równowartość w złotych 50 milionów euro, a równocześnie suma aktywów bilansu jest wyższa niż równowartość w złotych 43 milionów euro. Obowiązek w zakresie JPK powstanie, jeśli w obydwu ostatnich latach obrotowych spełniony był choćby jeden z tych dwóch warunków.

25 Jednolity Plik Kontrolny (2/3) Jednolity Plik Kontrolny (JPK) to plik o uzgodnionej strukturze logicznej, zgodnie ze strukturą którego podatnik będzie zobowiązany przekazywać, na żądanie organu podatkowego księgi podatkowe (w całości lub części) oraz dowody księgowe. Plik ten będzie przekazywany za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych.

26 Jednolity Plik Kontrolny (3/3) Jednolity Plik Kontrolny stanowił będzie nową - rewolucyjną metodę prowadzenia kontroli podatkowych. Wprowadzenie JPK na grunt prawa polskiego pozwoli organom podatkowym na uzyskiwanie danych z ksiąg podatkowych w zupełnie nowej jakości, umożliwiając identyfikację nieprawidłowości podatkowych w bardzo szerokim zakresie w bardzo krótkim okresie czasu. Dlatego też niezmiernie istotne jest, by każdy duży przedsiębiorca był gotowy do kontroli podatkowych prowadzonych przez organ podatkowy w oparciu o Jednolity Plik Kontrolny już od 1 lipca 2016 r.

27 Jednolity Plik Kontrolny zbiory danych W ramach JPK znalazło się siedem zbiorów danych zawierających szczegółowe informacje finansowe przedsiębiorstwa. Są to: 1. Księgi rachunkowe; 2. Wyciąg bankowy; 3. Magazyn; 4. Ewidencje zakupu i sprzedaży VAT; 5. Faktury VAT; 6. Podatkowa księga przychodów i rozchodów; 7. Ewidencja przychodów.

28 Jednolity Plik Kontrolny zbiory danych Z analizy finalnych struktur JPK wynika, że: w strukturach zostały wprowadzone modyfikacje największe zmiany zostały wprowadzone w strukturze dotyczącej ewidencji zakupów i sprzedaży VAT; większość pól w strukturach JPK pozostała wymagalna; struktury wymagają dane na wysokim poziomie szczegółowości; uszczegółowienie zawartości pól, przykładowo poprzez wprowadzenie pola: DataOd i DataDo oznaczających początek i koniec okresu rozliczeniowego, którego mają dotyczyć raportowane księgi i dowody.

30 Raportowanie w zakresie Cen Transferowych W listopadzie 2015 r. uchwalona została nowelizacja ustaw o PIT i CIT w zakresie wymogów dotyczących dokumentacji cen transferowych, wprowadzając do projektów jedynie drobne zmiany o charakterze porządkowym. Przepisy dotyczące dokumentacji cen transferowych wejdą w życie od 1 stycznia 2017 r. i będą dotyczyły transakcji oraz zdarzeń występujących po tym terminie. Wyjątkiem są obowiązki dotyczące raportowania według krajów, które mają wejść w życie od 1 stycznia 2016 r., a więc pierwsze sprawozdania należałoby złożyć już za rok 2016.

31 Raportowanie w zakresie Cen Transferowych cel zmiany (1/2) Celem zmiany przepisów jest uszczelnienie sytemu podatkowego i przeciwdziałanie transferowi zysków przed opodatkowaniem do innych jurysdykcji. Jednocześnie, zmiany te stanowią dostosowanie polskich regulacji do dyrektyw unijnych i globalnych trendów związanych m.in. z prowadzonym przez OECD projektem zmierzającym do ograniczenia erozji podstawy opodatkowania i transferu zysków (tzw. projekt BEPS).

32 Raportowanie w zakresie Cen Transferowych cel zmiany (2/2) Nowelizacja ustawy wpłynie przede wszystkim na: wzrost wymogów w zakresie raportowania najwięksi podatnicy będą musieli przygotowywać znacznie bardziej szczegółową dokumentację. większą transparentność podatnicy będą zobowiązani ujawniać dodatkowe informacje na temat podmiotów w różnych krajach, a organy podatkowe zapewnią ich wymianę pomiędzy jurysdykcjami. osobistą odpowiedzialność fakt przygotowania i kompletność dokumentacji na moment składania zeznania będzie pisemnie potwierdzał np. pełnomocnik spółki, co oznacza jego osobistą odpowiedzialność w przypadku braku takich dokumentów na potrzeby kontroli.

33 Raportowanie w zakresie Cen Transferowych nowy kształt dokumentacji podatkowej (1/2) Zgodnie z nowymi przepisami zakres obowiązków dokumentacyjnych zostanie zmieniony i będzie zależny od wysokości przychodów podatnika. Dla największych podmiotów dokumentacja cen transferowych obejmie następujące elementy: Sprawozdanie o wysokości dochodów i zapłaconego podatku oraz miejscach prowadzenia działalności gospodarczej (CbCR) sprawozdanie to pozwoli porównać w ramach grupy kapitałowej wielkość działalności w poszczególnych krajach, wykazywany tam zysk i zapłacony podatek. Będzie to proste narzędzie do identyfikacji potencjalnie wątpliwych struktur, nakierowanych na unikanie opodatkowania. Wprowadzenie praktycznie jednolitych wymogów w ramach Unii Europejskiej i krajów OECD, ma zapewnić efektywną wymianę informacji pomiędzy organami podatkowymi. Dokumentacja grupowa to dodatkowy dokument w stosunku do obecnych wymogów. Powinien być przygotowywany z perspektywy grupy, a także zawierać ogólne informacje o jej charakterystyce i prowadzonej działalności (m.in. opis działalności, informację o wynikach finansowych, otoczeniu gospodarczym, najważniejsze wartości niematerialne i prawne oraz opis najważniejszych transakcji i zasad wyznaczania cen transferowych).

34 Raportowanie w zakresie Cen Transferowych nowy kształt dokumentacji podatkowej (2/2) Dokumentacja lokalna zakres informacji w tym elemencie dokumentacji jest zbliżony do dotychczasowych wymogów. Nowością jest dodatkowy obowiązek tworzenia studiów porównawczych oraz przedstawienia informacji o procesach restrukturyzacji w grupie i innych zdarzeniach gospodarczych. Z drugiej strony podwyższone zostają progi wartościowe, dzięki czemu transakcje o niematerialnej wartości nie będą wymagały dokumentowania. Formularz CIT-TP jest nowym elementem, który zastąpi formularz Ord-u i będzie składany razem z zeznaniem podatkowym. Wypełniając go podatnik będzie musiał wskazać transakcje z podmiotami powiązanymi zawarte w danym roku oraz np. przeprowadzone procesy restrukturyzacyjne. Dzięki temu organy podatkowe uzyskają podstawowe informacje umożliwiające wstępne typowanie podmiotów do kontroli.

35 Dziękuję Marcin Dzięgielewski Kierownik Zespołu ds. Opodatkowania Działalności Zagranicznej Grupy PZU