Numer 3 (17) 22 marca 2008 CO W NUMERZE

Transkrypt

1 Numer 3 (17) 22 marca 2008 ŚWIĄT... wesołych i barwnych jak te jajka w koszu,... szczerych i pogodnych rozmów na tematy ciała i ducha,... bogatych w nadzieję na ponowne zmartwychwstanie. Wszystkiego najlepszego z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych życzy Redakcja Zawidawieści i Partnerstwo dla Zawidawia. fot. Archiwum Klubu Seniora CO W NUMERZE Wielkanoc Po Targach Pracy Wieści z Wysp Brama do remontu Znikający komin Bajka Świąteczne śniadanie Wiosenne dekoracje Marzec w ogrodzie Zapraszamy na Konferencję

2 Listy do redakcji Dobra rzeka czy ściek? P ozdrawiam wszystkich redaktorów i redaktorki gazetki osiedlowej Zawidawieści. Muszę przyznać, że jesteście światełkiem w ciemnym tunelu problemów, które nas otaczają. Dobrze jest pomyśleć, że ktoś potrafi przyp... z grubej rury i zmusić niektórych twardogłowych do zastanowienia się nad tym, co wyprawiają w naszej okolicy. Postanowiłem napisać do Was w pewnej sprawie, otóż chodzi o obecny stan rzeki Dobrej. Jeszcze 3-4 lata temu w rzece tej kąpały się dzieciaki. Ja sam pamiętam czasy a było to 20 lat temu kiedy młodzież z os. Sobieskiego (wtedy jeszcze Nowy Zakrzów ) chodziła latem całymi stadami nad tę rzekę, żeby się pochlapać w czystej wodzie. Dobra zyskała status rzeki górskiej, gdzie do niedawna pływały pstrągi. Jest tam chyba nawet zakaz łowienia ryb. Sam jestem wędkarzem i coś takiego obiło mi się o uszy. Aktualnie jednak rzeka zamieniła się w martwy ściek. Przy zaporach, gdzie jako dzieciaki spiętrzaliśmy wodę, żeby można było popływać, teraz spadająca z wysokości metra woda tworzy prawie metrową pianę. Nie trzeba być specjalistą od ochrony środowiska i sprawdzać wodę chemicznie, żeby stwierdzić, że jest skażona ściekami przemysłowymi. Smród, jaki dobywa się z rzeki i wygląd płynącej wody także nie pozostawia żadnych wątpliwości. Kiedyś, patrząc z mostu Zakrzowskiego na płynącą w dole wodę, można było obserwować uganiające się na tle żółtego piachu stada kiełbi. Jest nie do opisania, jak przez kilka lat to się zmieniło. W tej chwili rzeczny piach i resztka roślinności pokryły się ohydnym śluzem, który jest efektem rozpuszczania się związków chemicznych i przechodzenia ich w stan stały. Jak widać, rzeka stara się walczyć z głupotą ludzi. Im bliżej wielkiego miasta, tym większa ignorancja, znieczulica i głupota ludzi to chyba jest symbol naszych czasów. Ktoś naprawdę powinien za to ponieść konsekwencje. W zeszłym roku kilka razy wybrałem się na wycieczkę rowerową do Szczodrego. Przejeżdżając przez Domaszczyn, zauważyłem, że płynąca tam Dobra jest kryształowo czysta. Więc truciciele zalewają Wrocław albo od strony Mirkowa, albo Długołęki. Słyszałem także, że na wysokości miejscowości Kamień znajduje się oczyszczalnia ścieków. Możliwe, że to jest cała przyczyna. Możliwe, że wystarczyłoby wysłać pismo do jakiegoś urzędu ochrony wód, choć nie wydaje mi się, żeby ktoś przejął się jednym pisemkiem. Znam cynizm wrocławskich urzędników. Trudno nawet pomyśleć, co zostanie za kilka lat z tej naszej rzeczki. Już teraz strach tam wypuścić psa, nie mówiąc o zamoczeniu własnych nóg. Wiosna się zbliża wielkimi krokami, niedługo będzie ciepło, a ściek jak płynął, tak płynie. Aż dziw, że do tej pory nikt nie zareagował w tej sprawie. Jeszcze raz pozdrawiam. Mieszkaniec osiedla Sobieskiego. PS. Jeszcze co do ostatniego artykułu na temat naszych linii autobusowych jestem mile zaskoczony, jak w krótkim czasie autobusy zaczęły jeździć według rozkładu. Szczególnie pośpieszny. fot. Iga Dobrowolska PARTNERSTWO DLA ZAWIDAWIA 1. Punkt Informacyjny Partnerstwa dla Zawidawia Budynek Avii, ul. Bierutowska 2, pokój 105, pn. pt. w godz tel.: , avia@fdps.pl; 2. Punkt Aktywności Społecznej Budynek Społecznej Szkoły Podstawowej, ul. Zatorska 11. Godziny otwarcia: we wtorki ; w środy ; w czwartki tel.: , pas@fdps.pl 3. Punkt Wsparcia Obywatelskiego Świetlica Jaś Apostoł, ul. Zatorska 23A przy parafii pw. św. Jana Apostoła Dyżur prawnika raz w miesiącu. zawidawiesci@fdps.pl Gazetę redagują: Anna Dudkiewicz sekretarz redakcji, Iga Dobrowolska, Monika Glińska, Piotr Gliszczyński, Barbara Kowalczyk, Monika Muszyńska, Maciej Niewiadomski, Łukasz Pompa, Bożena Sobiech, Rafał Węgrzyn, Łukasz Ziółko Adres redakcji: Zawidawieści, PAS, ul. Zatorska 11, Wrocław, Gazeta fi nansowana ze środków EFS w ramach IW EQUAL. Nakład: 2000 egz. 2

3 Czas Paschy Ż ydzi obchodzili święto Paschy do Jerozolimy zmierzały pielgrzymki Izraelitów z psalmami na ustach. Było to tak jak dziś dla chrześcijan centralne święto w ich tradycji, upamiętniające najważniejsze wydarzenie w dziejach Narodu Wybranego, czyli wyprowadzenie z niewoli egipskiej. W żydowskim święcie Paschy uczestniczyła również rodzina Jezusa pamiętamy z Ewangelii, że Maryja i Józef przybyli do Jerozolimy wraz z dwunastoletnim Jezusem. Można przypuszczać, że takie pielgrzymki odbywali częściej, choć Ewangelia już tego nie wspomina. Również dorosły Jezus był pobożnym Żydem, chodził do synagogi, modlił się psalmami. Przaśny chleb i wino Święto Wielkanocy ma swoje korzenie w tradycji żydowskiej. W Passze Żydzi czekali na Mesjasza. Dla chrześcijan Mesjasz przyszedł i święto zmieniło zupełnie swój wymiar. Wieczerza Paschalna, poprzedzająca dni męki Chrystusa, to uczta będąca częścią żydowskiego święta Paschy. Jezus poleca swoim uczniom przygotowanie posiłku, nie wyjaśniając wiele więcej. Uczniowie wiedzą, co mają robić, bowiem są Żydami, od dziecka nauczonymi żyć w tej tradycji. Tamta żydowska Pascha celebrowała czas wyjścia Żydów z Egiptu, z domu niewoli. Czasy grzechu, niewiedzy. Wyjście z Egiptu jest symbolem wejścia na drogę wolności w Bogu i drogi do Boga, również w tradycji chrześcijańskiej. Czterdzieści lat tułaczki po pustyni to czterdzieści dni Wielkiego Postu, tego spustoszenia i odsunięcia od siebie wielu uciech po to, by zmienić swoje dotychczasowe życie, by to miejsce wypełnił Bóg. Również czterdzieści dni postu Chrystusa na pustyni wypełnia tę tradycję. Żydzi w czasie Wieczerzy Paschalnej spożywali przaśny chleb, to znaczy upieczony jedynie z wody i mąki, bez kwasu, który jest symbolem grzechu. Taki chleb polecił upiec Żydom Bóg tuż przed ucieczką z niewoli egipskiej. Jest to pieczywo przygotowywane w pośpiechu. Potem staje się pierwszym pożywieniem przyjętym w wolności. W czasie Wieczerzy Żydzi spożywali również wino, będące symbolem krwi ofiary baranka, składanego również w czasie Paschy. O ofierze baranka w tradycji żydowskiej słuchamy w czytaniu ze Starego Testamentu w Wielki Czwartek. To czyńcie na moją pamiątkę Chrystus w czasie Paschy sprawowanej w ostatnich dniach wraz z apostołami wypełnia historię Narodu Wybranego. Chrześcijanie wierzą (a sam Chrytus przepowiedział), że zamyka tym samym proroctwo. W Passze Żydzi czekali na Mesjasza. Mesjasz przyszedł i Pascha zmienia zupełnie swój wymiar. W czasie Ostatniej Wieczerzy Chrystus oznajmia apostołom, jak teraz będzie wyglądać Pascha ( to czyńcie na moją pamiątkę ), tym samym nakreślając kształt mszy świętej (będącej pamiątką tamtego wydarzenia), a także zmieniając wymiar żydowskiego święta Paschy, która przeistoczyła się w świętowanie śmierci na krzyżu i zmartwychwstania. Jeszcze w pierwszym wieku chrześcijanie wspólnie z Żydami pielgrzymowali do Jerozolimy, by razem świętować Paschę. Tylko chrześcijanie widzieli w niej już zupełnie nowy wymiar. Prócz historii narodu wybranego, ucieczki z Egiptu, celebrowali tutaj przede wszystkim wydarzenia śmierci Chrystusa, którą odkupił On wszystkie grzechy, a poprzez zmartwychwstanie pokonał śmierć. Miejsce żydowskiej ofiary baranka zajmuje teraz Ofiara Chrystusa, upamiętniona w najważniejszej części eucharystii paschalnej wieczerzy. Łukasz Pompa Leonardo Da Vinci Ostatnia Wieczerza ( ) 3

4 Po pracę i praktykę Dziesięć firm i kilkaset osób poszukujących pracy przybyło w sobotę 1 marca do budynku Avii na zorganizowane przez Stowarzyszenie Wrocław Za Widawą II Targi Pracy na Zawidawiu. Ci którzy, mimo niesprzyjającej aury (ulewne deszcze i porywisty wiatr), zdecydowali się odwiedzić Targi, mogli zapoznać się z bogatą ofertą firm: AB REMO Sp. z o. o., Adecco, Albertina Polska Sp. z o. o., Bosch, INSAD Wrocławska Agencja Opiekunek i Pomocy Domowych, Leader Service Sp. z o. o., Marczenko, Randstad Poland, Selgros Sp. z o. o., Ultimo Sp. z o. o. Odwiedzający mogli również porozmawiać z działaczami NSZZ Solidarność z Polaru oraz zapisać się do Projektu Zakrzów. Peryferie lokomotywą dla Wrocławia. Mniejsza niż podczas pierwszych, wrześniowych Targów frekwencja była zaskoczeniem dla niektórych pracodawców. Inni podkreślali, że mniejsza liczba odwiedzających daje możliwość poświęcić każdemu zainteresowanemu więcej czasu i jak najlepiej przedstawić swoje oferty. Sposobność do indywidualnych rozmów zaowocowała pokaźną liczbą wypełnionych przez odwiedzających aplikacji. Cieszymy się, że Targi odwiedziły osoby rzeczywiście poszukujące pracy, a nie przypadkowi ludzie podkreślała Agnieszka Chrzanowska, sekretarz Stowarzyszenia Wrocław Za Widawą. Osoby, które nie mogły przybyć na Targi, a chciałyby zapoznać się z ofertami pracy, mogą zgłaszać się od poniedziałku do piątku w godz do biura Partnerstwa (budynek Avii, pokój 105). Wśród ofert można znaleźć propozycje m.in. dla: pracowników hali, kasjerów, kierowców, ślusarzy, stolarzy, tokarzy, frezerów, spawaczy, programistów. Jest również oferta praktyk wakacyjnych dla studentów IV i V roku oraz absolwentów w firmie Bosch. ad Przedstawicielki firmy Albertina udzielają informacji o ofertach pracy. fot. Anna Dudkiewicz Kraj spełnionych marzeń igdy nie planowałam wyjazdu do N Anglii. Mieszkałam w Szczecinie, Małgorzata Baryliszyn W Anglii znalazła się przez przypadek. Przyjechała na trzy miesiące i zamieszkała tu na stałe. Może realizować swoje marzenia i wreszcie czuje, że robi to, co lubi. miałam dobrą pracę na stanowisku przedstawiciela medycznego, mieszkanie. fot. Bożena Sobiech Niczego właściwie mi nie brakowało, nie myślałam więc o żadnych zmianach. Pewnego dnia spontanicznie pojechałam razem z koleżankami na rozmowę rekrutacyjną w agencji pośredniczącej w pracy za granicą. Wkrótce okazało się, że zakwalifikowali akurat tylko mnie. Zdecydowałam się od razu, choć wtedy jeszcze nie myślałam, że zabawię tu tak długo od tego czasu minęły cztery lata. Udało mi się załatwić wyjazd jeszcze innym znajomym i tak w kilka osób znaleźliśmy się w Liverpoolu. Agencja zajęła się nami pierwszorzędnie odebrała z lotniska, zawiozła do hotelu (potem załatwiła dom do wynajęcia), załatwiła niezbędne sprawy urzędowe i zainstalowała w pracy. Byliśmy jednymi z pierwszych Polaków, którzy pojawili się w tej okolicy. Zamieszkaliśmy na przedmieściach Bolton, niedaleko Manchesteru. Pracowaliśmy przy pakowaniu sprzętu komputerowego, przeznaczonego do wysyłki. Szybko się sprawdziliśmy po miesiącu firma pod- 4

5 Wybieram Anglię Każdy jest w stanie się tu utrzymać, nawet za najniższą krajową stawkę. Jeśli masz przyjaciół, dostaniesz pracę nawet bez znajomości języka angielskiego mówi Grzegorz Wróbel, który wyemigrował do Manchesteru przed dwoma laty. Bożena Sobiech: Wyemigrowałeś do Anglii w wieku 34 lat. Ale o wyjeździe myślałeś dużo wcześniej. Grzegorz Wróbel: O tym, żeby się wyprowadzić z Polski myślałem już po skończeniu liceum. Dokładnie od czasu, kiedy po raz pierwszy pojechałem na wakacje do Hiszpanii. To były akurat czasy przełomu w kraju. W Hiszpanii było bajecznie, a Polska kojarzyła mi się z komuną, marazmem, szarością. Z czego żyłeś w Polsce? Zajmowałem się rodzinnym interesem rodzice mieli sklepy w naszym miasteczku pod Szczecinem, ja pomagałem im m.in. dowożąc towar. Pieniądze zatem nie były powodem mojego wyjazdu. Poszedłem na studia, ale też nie z myślą o przyszłym fachu, raczej z fanaberii. Zrobiłem dyplom w Wyższej Szkole Pedagogicznej i z politologii na Uniwersytecie w Szczecinie. Tuż przed samym wyjazdem skończyłem też studium fryzjerskie. A jednak wybrałeś Anglię. O wyjeździe zadecydowałem ostatecznie przed dwoma laty. W Manchesterze zadomowiło się już wtedy sporo moich znajomych. Zapewniali, że załatwią mi mieszkanie i pomogą w znalezieniu pracy. Znałeś język angielski? Nie. W szkole uczyłem się rosyjskiego i niemieckiego. Planując wyjazd, poszedłem na dwumiesięczny kurs angielskiego, ale tak naprawdę niewiele z niego skorzystałem. Grzegorz Wróbel Wyjechałem razem z koleżanką, która zamknęła swoją plajtującą księgarnię. Miałem 34 lata. Wiozłem ze sobą walizkę z ciuchami, podręczny bagaż z 16 kilogramami zapasów jedzenia (ser żółty, zupy w proszku, puszki, konserwy, pasztety) i 600 funtów w kieszeni. Miałem mieszane uczucia jeszcze w samolocie zastanawiałem się: Co ja tak naprawdę tu robię?. Wspólnie ze znajomymi wynajęliśmy dom z pięcioma sypialniami i zaczęliśmy szukać pracy. Odwiedziliśmy kilka agencji dokończenie na str. 6 fot. Bożena Sobiech pisała z nami stałe kontrakty. Zarabiałam ok. 350 funtów tygodniowo. Pieniądze wydawałam przede wszystkim na opłaty, życie i codzienne telefony do rodziny w kraju komunikatory internetowe nie były jeszcze wtedy tak popularne jak dziś, zresztą nie mieliśmy w domu komputera. Pierwsze tygodnie w Anglii przynosiły ze sobą sporo nowości. Wiecznie jesienna, deszczowa pogoda, fatalny smak angielskich potraw Pamiętam śniadania, które serwowano nam na początku w hotelu codzienny zestaw: bekon, jajko sadzone, tosty maczane w tłuszczu, gotowane pomidory i fasolka. Potem kupowaliśmy w angielskich sklepach coraz to nowe produkty z nadzieją, że coś wreszcie nam posmakuje Wszystko było obrzydliwe i wysokokaloryczne. Dziwiłam się, kiedy widziałam domy z wąskim schodami, w których ledwo mieścili się otyli Anglicy. Do dziś nie pojmuję specyficznego układu armatury w tutejszych łazienkach i kuchniach do każdej umywalki przytwierdzone są dwa krany jeden z zimną, drugi z gorącą wodą. Potwornie niewygodne nie można wyregulować jednolitej temperatury strumienia. Prysznice w domach są elektryczne, a kanalizacja rurami wyprowadzana na zewnątrz budynków. Po pół roku pracy awansowałam przeniosłam się do biura na samodzielne stanowisko jako Account Manager zajmowałam się kontaktami firmy z klientami biznesowymi. Po ok. półtorej roku znudziło mi się jednak siedzenie za biurkiem. Złożyłam wymówienie i wyjechałam na dwa miesiące zwiedzać Europę. Wtedy właśnie w pełni doceniłam Anglię kraj, w którym mogę sobie pozwolić na realizowanie marzeń o podróżach. I dlatego tu wciąż jestem Po powrocie z wojaży z łatwością za pośrednictwem jakiejś agencji znalazłam nową pracę w magazynie firmy produkującej sprzęt sportowy. Proponowali idealne dla mnie warunki w każdej chwili mogłam sobie wziąć bezpłatny urlop i wyjechać w podróż. Ale wciąż szukałam nowych wyzwań. Pewnego dnia dogadałam się z angielskim taksówkarzem, który przymierzał się do remontu kilku swoich domów. Sprowadziłam mu z Polski robotników i przez kilka miesięcy nadzorowałam ich pracę. Łączyłam to oczywiście z magazynem, wstawałam o godz. 5 rano i kładłam ok. północy. Skończyłam remonty i znów skupiłam się jedynie na magazynie. Ale wkrótce okazało się, że los budowlańca mnie nie opuścił. W listopadzie na lotnisku w Bydgoszczy poznałam Polaka z Manchesteru, właściciela firmy budowlanej. W odróżnieniu ode mnie, niezbyt dobrze mówi po angielsku i szukał kogoś, kto mógłby zająć się służbowymi sprawami urzędowymi. Pracuję dla niego już kilka miesięcy, pomagam mu w zarządzaniu firmą. Przeprowadziłam się do mojego ukochanego Manchesteru i wreszcie czuję, że robię to, co lubię. Dziś Anglia jest zupełnie innym krajem dla przyjeżdżających tu za chlebem Polaków niż przed paroma latami. Przede wszystkim jest tu teraz sporo rodaków, polskojęzyczne urzędy i banki, gazety, sklepy. Ale ten, kto nie ma solidnego fachu w ręku i nie zna języka, w najlepszym razie będzie skazany na łaskę agencji proponujących pracę za najniższą gażę. Małgorzaty Baryliszyn wysłuchała Bożena Sobiech 5

6 Wybieram Anglię dokończenie ze str. 5 (ze słownikiem i namiarami telefonicznymi na anglojęzycznych znajomych), ale żadna z nich nie odezwała się przez półtora miesiąca. Głównym powodem był na pewno brak znajomości języka ci, którzy władali nim choćby w stopniu komunikatywnym dostawali pracę od ręki. W końcu jednak dostałeś pracę. Pomogła mi koleżanka, która pracowała w biurze firmy produkującej żywność. Zatrudniono mnie do sprzątania urządzeń na taśmie. Pracuję tam do dziś. Za nocne zmiany w godz dostaję ok. 1 tys. funtów. Co się zmieniło od tamtej pory? Jak sobie radzisz z finansami? Z czasem wyprowadziłem się do samodzielnego dwupokojowego mieszkania w bloku, wynajętego od agencji nieruchomości. Zdecydowanie najwięcej kosztuje tu właśnie mieszkanie wynajęcie razem z opłatami to ok. 500 funtów. Reszta starcza mi na życie i rozrywki, nie mam oszczędności, głównie dlatego, że mi na tym nie zależy. W kwestii znajomości języka zmieniło się niewiele. Wystarczy mi to, co jest niezbędne na co dzień kontakt w sklepach czy autobusach. W pracy 80 proc. załogi stanowią Polacy. Jak często odwiedzasz rodzinne strony? Po raz pierwszy pojechałem do domu po siedmiu miesiącach, teraz odwiedzam rodzinę średnio co trzy. Anglia sprawdziła się jako Eldorado? Zamierzasz tu zostać? Plusów jest sporo. Każdy jest w stanie się utrzymać wynająć mieszkanie i żyć, nawet zarabiając najniższą krajową stawkę 5,53 funta za godzinę pracy. Do tego naprawę niezła państwowa opieka socjalna dofinansowanie do niskich zarobków, dodatki za dzieci itp. Nie zamierzam wracać. Zamierzam starać się o angielskie obywatelstwo. Rozmawiała Bożena Sobiech Malowane wrota W przedwiosennym słońcu jakby wyraźniej widać nie tylko dziury na drogach powstałe w czasie zimy, ale również efekty prac przeprowadzonych na osiedlach. Odremontowane wejścia do klatek schodowych na os. Sobieskiego prezentują się świetnie, szkoda tylko, że tak szybko dopadli je wandale K iedy ćwierć wieku temu pierwsi mieszkańcy wprowadzali się do bloków na wspomnianym osiedlu, zapewne nie narzekali na estetykę krajobrazu czy niefunkcjonalne rozwiązania zastosowane na klatkach schodowych. Po latach, gdy blaszane drzwi wejściowe były już skorodowane i nieszczelne, wiatrołapy zmurszałe, a rynny umieszczone na płaskich daszkach pełne śmieci i wciąż zatkane ku uciesze mieszkańców rozpoczął się remont. W przeciągu kilku miesięcy w klatkach niskich budynków wymieniono drzwi, domofony, zadaszenie, wyremontowano wiatrołapy i zamontowano na nich oświetlenie. Jaki to przyniosło efekt? Jestem bardzo zadowolona mówi pani Aniela, od trzech lat mieszkająca na osiedlu. Dzięki nowym drzwiom jest wygodniej, łatwiej wjechać wózkiem (wcześniej były drzwi przeciwstawne, otwierające się w różne strony). Jest jaśniej, czyściej, przejrzyściej (widać, kto stoi za drzwiami) i przede wszystkim cieplej. Jedyny minus to to, że domofony są za głośne. Jeśli chodzi o wieżowce, na razie starczyło pieniędzy jedynie na wymianę dziewięciu par drzwi, ale jak zapewnił mnie Stanisław Kowalczyk ze Spółdzielni Mieszkaniowej im. Jana III Sobieskiego, także w nich planowane są remonty wiatrołapów. Kompleksowa wymiana 94 bram oraz związane z tym roboty budowlane kosztowały prawie 782 tys. zł. Przez ostatnie dziesięć lat Spółdzielnia wyłącznie w ramach funduszu remontowego (nie może liczyć na dotacje z UM) przeprowadziła docieplenie budynków, wymianę instalacji wodnej i budowę lokalnych kotłowni, dzięki którym można oszczędzić na opłatach za ogrzewanie. Teraz przyszedł czas na tzw. małą architekturę. Pod koniec listopada zakończono remont bram wejściowych. Niedawno przy ul. Zatorskiej powstał parking na 160 miejsc. Na początku marca ogłoszono przetarg na dostawę i montaż nowych okien na klatkach schodowych, w piwnicach i suszarniach. Do 30 września prace powinny się zakończyć (ważne, żeby odbywało się to w przerwie sezonu grzewczego). W ciągu tego roku zostaną również wymienione skrzynki pocztowe Zniszczona elewacja przy Królewskiej 19 czeka na odmalowanie. na te spełniające wymogi unijne, a na przyszły rok zaplanowano malowanie klatek schodowych. Wszystko byłoby dobrze, gdyby nie fakt, że na odnowionych bramach już teraz widać ślady chuligaństwa: skradzione kasety domofonowe, porysowane domofony, wygięte drzwi, zabrudzone elewacje powodują, że zarząd Spółdzielni ogarnia irytacja. Pani Aniela również zauważyła, że jeszcze dobrze nie wyremontowano wejść, a już znaleźli się tacy, co burzyli ścianki z pustaków. I nie rozumie, że ktoś może nie chcieć, żeby było lepiej i wygodniej. Na osiedlu jest dużo zieleni, może to wszystko ładnie wyglądać, można tu przyjemnie żyć, tylko żebyśmy wszyscy tego chcieli komentuje prezes Spółdzielni Piotr Strugała. Monika Glińska fot. Monika Glińska 6

7 Kominowe kontrowersje W listopadzie pisaliśmy o historycznym kompleksie XIX-wiecznej zabudowy dawnej fabryki papieru na terenie dzisiejszego Polaru przy ul. Przedwiośnie na Zakrzowie. Wkrótce potem rozpoczęto rozbiórkę górnej części zabytkowego komina papierni, trwale zmieniając jego wygląd. P rzypomnijmy, fabryka papieru rodziny Kornów w swoim czasie była jednym z ważniejszych producentów papieru na całym Śląsku. Jej początek sięga połowy XIX wieku, gdy teren pod zakład objął w posiadanie Heinrich von Korn. Wkrótce rozpoczęto produkcję papieru na potrzeby słynnego wydawnictwa Kornów, a spore nadwyżki produkcji sprzedawane były na zewnątrz. Ceglany 102-metrowy komin powstał w roku 1912 i stał się dumą gospodarzy i pracowników papierni. Decydujący kres dawnej świetności przyniósł rok 1945, kiedy najbardziej istotne dla produkcji papieru sprzęty z pomocą czołgów usunięto z fabryki i wywieziono w głąb ZSRR. Wkrótce zakończono działalność związaną z papiernictwem, a dalsze dzieje tego historycznego kompleksu ostatecznie związały się z produkcją sprzętu AGD i zakładem Polar, obecnie będącym własnością firmy Whirlpool. Zabytek, ale nieoficjalnie Remont komina przeprowadzono z uwagi na jego zły stan techniczny tłumaczy Jan Perucki, menadżer Serwisów Technicznych w firmie Whirlpool. Ekspertyza wykazała bardzo duże zużycie jego górnej części, które powodowało zagrożenie dla osób przebywających w pobliżu. Na wykonanie prac remontowych komina zgodnie z zatwierdzonym projektem wydana została przez Urząd Miasta odpowiednia decyzja administracyjna. Przeprowadzony zgodnie z projektem remont komina pozwoli cieszyć się jego widokiem przez następne lata. Nie podjęto natomiast żadnych decyzji odnośnie wykorzystania terenów starej części zakładu. Dr Piotr Gerber, kierownik Zakładu Historii Nauki i Techniki na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, powiedział nam, że operacja skrócenia komina to zniszczenie zabytku. Czy można to uzasadnić względami bezpieczeństwa? Zarząd Whirlpoola, przejmując własność dawnego Polaru wiedział, że bierze pod opiekę zabytkowy kompleks. Trudno przypuszczać, by firma nie miała dość pieniędzy, by go chronić. Teraz, gdy prace są w toku, właściwie nie da się już nic zrobić. Kilka lat temu były starania, by wpisać obiekt fabryki do ewidencji zabytków. Niestety, nie udało się tego zrobić (nie ma go w ewidencji zabytków na 31 grudnia 2007 r., zamieszczonym na stronie Krajowego Ośrodka Ewidencji i Badań Zabytków). Kompleksu fabryki nie ma też w rejestrze zabytków (nie licząc renesansowego portalu wbudowanego w jednym z budynków), co zapewniłoby mu ścisłą ochronę konserwatorską. Dzisiaj los zabytków techniki we Wrocławiu jest opłakany mówi dr Gerber. Proszę spojrzeć, co się dzieje z Browarem Piast (zburzono tutaj część historycznej zabudowy). Taka praktyka jest powszechna. Musimy się pogodzić ze stratą wielu zabytków techniki we Wrocławiu. Kto jest winny? Ustawia o Ochronie Zabytków z 2003 roku mówi, że organy administracji publicznej obowiązuje zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umożliwiających trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie; zapobieganie zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków; udaremnianie niszczenia i niewłaściwego korzystania z zabytków. Dobrym narzędziem jest choćby ewidencja i rejestr zabytków. Obowiązkiem właściciela jest zapewnienie warunków: zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie; korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości; popularyzowania i upowszechniania wiedzy i zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury. Zakrzowska papiernia niewątpliwie zasługuje na całkowitą ochronę, stanowi bowiem ważny element historii naszego osiedla jak i całego miasta. Na naszych oczach niszczeje jeden z ważniejszych zabytków techniki Zawidawia, stanowiący o charakterze osiedla, jego historii i panoramie. Czy przebudowa może być traktowana jak próba ratowania zabytku, skoro obniżenie komina o kilkanaście metrów w razie obecności obiektu w rejestrze lub ewidencji zabytków mogłoby być podstawą do usunięcia go z tej listy? Zabytek z rejestru usuwa się, gdy nieruchomość uległa (...) zniszczeniu w stopniu powodującym utratę jej wartości historycznej, artystycznej lub naukowej, która była podstawą do wpisania obiektu do rejestru. Papierni nie zdołano wpisać na listę zabytków chronionych, więc taki problem i tak nie istnieje. Łukasz Pompa Na uwagi i komentarze czekamy pod adresem chicku@o2.pl, w temacie proszę wpisać KOMIN. Najciekawsze komentarze opublikujemy w najbliższym numerze Zawidawieści. W trakcie rozbiórki górnej części komina. 7 fot. Łukasz Pompa

8 Wędrówki po dawnym Psim Polu Psie Pole 1109 r. W ygnany przez polskiego księcia z kraju brat jego, Zbigniew, któremu z nadania ojca należała się część Polski, uciekł do niemieckiego cesarza, Henryka V, by ten się za nim wstawił przeciw bratu. Opowiedział, że polska ludność poprze wygnańca i cesarzowi łatwo będzie pokonać niesfornego sąsiada. Bolesław w dodatku zawiązał sojusz z władcą Węgier, na które wyprawiał się Henryk, po czym zaatakował Czechy, by te nie wsparły swym wojskiem niemieckiej wyprawy na Węgry. Henrykowi prośba Zbigniewa była zatem szczególnie na rękę, toteż już w rok później przekroczył wraz z wojskiem polską granicę. Gdy natrafił na silny opór Bytomia Odrzańskiego, który inaczej niż zapowiadał Zbigniew nie poddał się jego władzy, cesarz ponoć drwił z niego: Zbigniewie, tak to Polacy ciebie uznają za swego pana? Tak to pragną opuścić twego brata i objęcia rządów przez ciebie?. Henryk ruszył dalej wzdłuż granicy ku południu, chcąc się zapewne połączyć z posiłkami czeskimi. Tam znowuż napotkał silny opór, jaki stawiła twierdza Głogów. Rozpoczął pertraktacje, jednak ich nie ukończył, chcąc podstępem zdobyć twierdzę (do machin oblężniczych przytwierdzając jak żywe tarcze zakładników, których przekazali głogowianie). Głogowa jednak nie udało mu się zdobyć. Wtedy ruszył pod Wrocław, gdzie w okolicach dzisiejszego Psiego Pola odbyła się prawdopodobnie jakaś potyczka, której źródłem jest późniejsza legenda. Bili się czy nie? Niemal dziewięćset lat temu na Psim Polu wojska Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego pod dowództwem cesarza Henryka V zostały rozgromione przez rycerzy polskiego księcia Bolesława Krzywoustego. Pobojowisko pokryte tysiącami trupów zaroiło się sforami psów. Co dziś zostało z tej legendy? Sto lat później walną bitwę i zwycięstwo Bolesława pod Wrocławiem opisał Wincenty Kadłubek w swojej kronice. Relacjonuje bitwę ze szczegółami i wyjaśnia etymologię nazwy Psiego Pola: zbiegła się tam niezmierna sfora psów, które pożerając tyle trupów, zapadły w jakąś szaleńczą dzikość, tak że nikt nie śmiał tamtędy przejść, i dlatego owo miejsce nazywa się Psim Polem. Aby zweryfikować ten zapis, zajrzyjmy do tego, co pisał Gall Anonim, kronikarz Bolesław Krzywousty na rysunku Jana Matejki. żyjący wcześniej, bo już na dworze samego Krzywoustego. Kronikę stworzył już kilka lat po wydarzeniach z 1109 r. Zaskakujące, że nie ma tam wzmianek o walnej bitwie, w której w dodatku zwycięstwo nad potężnym cesarzem miał odnieść polski książę. Gall Anonim nie szczędził mu bowiem nigdy pochwał. Jak to możliwe, by autor pominął w swoim opisie tak ważne wydarzenie? Jego notatka związana z potyczką pod Wrocławiem jest lakoniczna: [Henryk] postąpił pod miasto Wrocław, gdzie jednak nic więcej nie zyskał, jak trupy na miejsce żywych. Dzisiejsi historycy często kwestionują fakt tej potyczki. Niektórzy twierdzą, że owszem, wydarzyła się, ale niekoniecznie w tym miejscu. I na pewno nie była to wielka bitwa, o czym świadczy choćby fakt, że Bolesław zwykle stosował walkę szarpaną, gnębiąc przeciwnika drogą walki iście partyzanckiej. Na otwarte boje z niemiecką potęgą nie mógł sobie zapewne pozwolić. Gall Anonim w swojej kronice przekazuje treść pieśni, którą mieli śpiewać niemieccy wojacy na pochwałę dzielnego władcy polskiego: Taki książę słusznie rządy nad krajem sprawuje, który z garstką swych olbrzymie wojsko tak wojuje! Ale skąd psy? Kłopotu historykom przysparza sama nazwa Psiego Pola. Są tacy, którzy wywodzą ją nie od kadłubkowej legendy, a od tezy, jakoby w tym miejscu były psiarnie. Inni twierdzą, że niem. Hundsfeld może pochodzić od lichej ziemi. Przeciw temu przemawia jednak fakt, że nigdzie indziej na terenie całego Cesarstwa Niemieckiego nie było podobnej nazwy, a przecież lichej ziemi musiało być wiele. Trudno zresztą szukać etymologii w nazewnictwie niemieckim, skoro nazwa ta pojawia się już w 1206 roku, jeszcze w polskiej wersji jako Pzepole. Może prawdziwa jest wersja, że być może w tym rejonie oddziały niemieckie zatrzymały się obozem, polska ludność zaś ochrzciła wówczas tę ziemię Psim Polem, pies Niemiec zaś zawędrował następnie na herb późniejszego miasteczka? Pomysły można mnożyć. Jak było naprawdę? Odpowiedź ginie w pomroce dziejów. Może przyszłe badania albo odkrycia archeologiczne fragmentów średniowiecznego oręża w tej okolicy rzucą trochę światła na sprawę. Do tego czasu jednak pozostaje nam snuć domysły, historykom zaś wysuwać kolejne, lepiej lub gorzej poparte przez fakty teorie. Bo choć współczesne opracowania mówią o potyczce, w której klęskę poniosły oddziały niemieckie, to nawet i to nie jest pewne. Faktem na pewno jest, że wkrótce, zmęczony polską kampanią Henryk V, nie zyskując niczego, wycieńczony przez podjazdy Krzywoustego, wrócił ze swym wojskiem do domu. Łukasz Pompa 8

9 Jak Ena uratowała Leśną Królową W Migotliwym Lesie, tuż za Jagodowym Gajem żyły leśne elfy maleńkie stworzenia ze spiczastymi noskami, piskliwymi głosikami i skrzydełkami mieniącymi się niczym srebro. Elfy te dbały o las, pielęgnując liście i igły drzew, a dodatkowo raz do roku organizowały Leśny Bal. Było to wydarzenie bardzo ważne, albowiem tylko w dniu balu można było zobaczyć Leśną Królową, przybywającą aż z Limbowych Kniei. Właśnie w takim miejscu mieszkała Ena. Owszem, była ona leśnym elfem, ale bardzo różniła się od innych. Już od urodzenia nie miała skrzydeł, więc nie mogła dość sprawnie dbać o liście i igły drzew. Jej rówieśniczki często śmiały się z niej i wytykały palcami mówiąc: O idzie półelfik Albo latały nad Eną i śmiały się głośno: Widzisz, jakie to proste? Może powinnaś sobie zrobić skrzydełka z suchych liści? Ena często płakała z tego powodu, że nie może być jak inne elfy, ale szybko ocierała łzy i ruszała zbierać zioła i grzyby, albowiem jako jedyna w Migotliwym Lesie przyrządzała lecznicze mikstury. To do Eny przylatywały starsze elfy po lek na bolące skrzydła lub dla jakiegoś leśnego zwierzątka. Ena lubiła zajęcia w swoim małym domku pod dużym, czerwonym muchomorem z białymi kropeczkami. Zawsze unosił się tam lekki dymek, bo ogień w piecyku wciąż podgrzewał wywary. W dzień Leśnego Balu wszystkie elfy, duże i małe, latały po całym lesie, szykując wszystko, co potrzebne na wieczór. Jedne zawieszały małe latarenki na gałązkach wszystkich drzew, inne zamiatały polanę, na której miał odbywać się bal, jeszcze inne szykowały smakołyki na stół. Łebki żołędziowe z musem jagodowym, słodkie grzybki na cieniutkich nóżkach polewane nektarem ze słonecznych kwiatów, malutkie ciasteczka z lukrową jeżyną w środku i wiele innych pyszności. Ena natomiast, jak co roku, przyrządzała na bal wywar z liści mięty, owoców dzikiej maliny i poziomek. Zaczynała już dwa dni wcześniej, bo musiało go starczyć dla wszystkich bawiących się na balu. Jej wywar zawsze dobrze smakował i gasił pragnienie. Wieczór się zbliżał bardzo szybko. Leśna Królowa zawsze pojawiała się po zachodzie słońca, więc już zapalano pierwsze latarenki na polanie. Ena swój balowy wywar popakowała już w buteleczki, zapieczętowała w skrzyniach i wsadziła je na wóz, który miał ciągnąć znajomy lis Fef (niegdyś elfka wyleczyła mu ucho). Wszystko było już gotowe. Ena jeszcze tylko przebrała się w swoją skromniutka suknię i ruszyła na bal. Tym razem wybrała się zbyt późno ze swojego domku, bo latarnie już były pozapalane w wysokich partiach drzew. Lis Fef przyspieszył, aż buteleczki w skrzyniach zadźwięczały. Lisku, nie tak szybko, bo nasze elfy nie będą miały nic do picia na balu. śmiała się Ena. Gdy dojechali na polanę, wszystko wyglądało pięknie. Duży, podłużny stół, nakryty obrusem w kolorze srebrnej zieleni, stał na środku polany. Na stole leżały białe talerzyki malowane w maleńkie konwalie. Malutkie lampioniki oświetlały dania i bukiety świeżych kwiatów. Większe latarnie wisiały dookoła polany, mniejsze wewnątrz całego lasu, a pięknie błyszczące skrzydełka elfów migotały pośród wszystkich drzew. Ena spojrzała w niebo. Jak co roku, Fef, piękna pogoda pogłaskała liska za uchem. Gdy zaczęła rozpakowywać skrzyneczki, zleciały się elfy i porozstawiały buteleczki po całym stole. Wśród uśmiechów i podziękowań za napój Ena słyszała jak wszyscy szeptają na jej temat. Widzieliście? Znowu jest w tej samej sukni, którą miała w zeszłym roku Nie dość, że nie ma skrzydeł, to wygląda jak malutki człowiek Ena, zbierając puste skrzyneczki, uśmiechała się tylko do Fefa. Naprawdę jak w zeszłym roku, lisku Ale nie martwiła się zbytnio tym, co mówią o niej elfy. Odjechała wozem na skraj polany. dokończenie na str rys. Monika Druzd

10 Jak Ena uratowała Leśną Królową dokończenie ze str. 9 Wiesz Fef, wydaje mi się, że nasza Leśna Królowa się spóźnia Gdy tylko Ena wypowiedziała te słowa, nad polanę przyfrunął Srebrny Puchacz wierny towarzysz Leśnej Królowej. Elfy momentalnie zleciały się wokół niego i ich widok przypominał ogromną, świecącą kulę, unoszącą się w powietrzu. Niestety, Ena nie mogła do nich podfrunąć, więc nie wiedziała, jakie wiadomości przynosi Srebrny Puchacz. Spójrz tam! zaskamlał Fef i wskazał w kierunku lasu. Malutką, oświetloną karocą, zaprzężoną w dwie ryjówki pędziła Mysia Baronowa, również jak nigdy spóźniona na bal. Gdy wyjrzała z okienka i zauważyła stojącą Enę, od razu do niej podjechała. Mówiła bardzo szybko i nerwowo, jak zawsze, ale tym razem z paniką w głosie. Oj, kochana! Cóż teraz zrobimy? Jak to się wszystko skończy? Mysia Baronowa zapłakała jak zwykła szara myszka. Ale cóż się stało? Opowiadaj niecierpliwiła się Ena. To wy nic nie wiecie? popatrzyła z wyrzutem Baronowa. I spojrzała w górę na powiększającą się kulę migoczących i przekrzykujących się elfów. Nie, no czasem to ja się naprawdę dziwię, że mimo twego piękna i delikatności, oni zawsze uważają ciebie za gorszą. Pamiętaj, kochana, że ja zawsze mam cię w moim sercu. Ale najważniejsze i Baronowa znowu zalała się łzami. Powiedz nam wreszcie, co się dzieje nalegała Ena. Leśna Królowa, podążając na bal wiecie, że ona zawsze na bal przychodzi pieszo upadła i leży w gorączce przy Łysym Kamieniu. Srebrny Puchacz lata po całym Migotliwym Lesie i szuka pomocy, podobno był już nawet w Jagodowym Gaju Co robić, Eno? Co robić? Powiedz mi szybko, Mysia Baronowo, co jej dokładnie dolega oprócz gorączki? Oj, nie wiem, kochana, naprawdę nie wiem W tym samym momencie dało się zauważyć, iż z drzew powoli spadają pojedyncze liście. Och, nie wzdrygnęła się Ena. Ona coraz bardziej słabnie. Las już to czuje. Spójrzcie na trawę na polanie Na polanie, jak dotąd soczyście zielonej od świeżej trawy, zaczęły pojawiać się żółte, suche plamy. Trzeba działać! krzyknęła elfka. Fef, zawieziesz mnie do domku. Muszę rys. Monika Druzd zabrać kilka podstawowych mikstur. A ty, Baronowo, postaraj się zwołać wszystkich, by ruszyli już do Łysego Kamienia. Królowa nie może tam dłużej być sama. Tak też się stało. Mysia Baronowa dosyć długo próbowała zwrócić na siebie uwagę elfów. W końcu zdenerwowana podbiegła na środek polany, wskoczyła na stół i zaczęła rzucać wystygniętymi już potrawami w stronę elfów fruwających wokoło Srebrnego Puchacza. To poskutkowało. Leśne elfy, jak i sam Puchacz, zlecieli w stronę Baronowej. W tym samym czasie Ena i Fef byli już w domku pod czerwonym muchomorem, który zaczynał wyglądać dziwnie sucho. Musimy się spieszyć powiedziała jakby do siebie leśna elfka. Szybko przeszukała swoje szafeczki z eliksirami i wywarami. Powybierała te najważniejsze i wsadziła do koszyka. Do dużego worka spakowała wszystkie te, które trzymała w specjalnej szafce, zamykanej na kluczyk i z napisem Silnie działające. Wybiegła z domku, nawet nie zamykając za sobą drzwi. Szybko podbiegła do Fefa i zarzuciła na wóz swoje pakunki. Ruszaj pędem, przyjacielu! krzyknęła. Szybko, pod Łysy Kamień! Fef szarpnął wozem i pomknęli przez las, rozświetlony już tylko przez małe latarenki. Gdy pędzili pośród drzew, elfka zauważyła, że liście opadają coraz liczniej. W lesie zrobiło się chłodno, a przy samej ziemi zaczęła unosić się mgła. Kiedy mijali polanę, Ena dostrzegła, iż cała trawa już wyschła, a lampioniki na stołach pogasły. Jedyną pociechę stanowił fakt, iż nie było ani Mysiej Baronowej, ani elfów. Zatem każdy wywiązał się z zadania. Ena i Fef wyjeżdżali już z lasu na polanę Łysego Kamienia, kiedy zauważyli, jak w oddali, przy dużym, białym głazie migoczą leśne elfy, chodząc niemrawo po trawie i wdrapując się na kamień. Dlaczego nie latają? pytała siebie elfka. Pośród nich w zielonkawym blasku leżała Leśna Królowa, której światło nie było już tak silne i mocne jak dawniej. Mysia Baronowa podkładała suchą trawę pod głowę Leśnej Pani. Ena szybko wyciągnęła z wozu koszyk z buteleczkami i worek z Silnie działającymi. 10

11 Ach, Ena Leśny elf bez skrzydeł, ale o wielkim sercu powiedziała zmęczonym głosem Królowa, gdy Ena przyklęknęła koło niej. Pani, cóż się dzieje? pytała zrozpaczona elfka. Tracę siły, moja droga, i cały las to czuje, nawet elfy Spójrz, już nie mają swojego migotliwego blasku. Tak jak ja tracę mój Nie wiem, czy poradzisz coś na to, moja kochana Musisz coś wymyślić koniecznie, kochanieńka odezwała się zapłakana Mysia Baronowa. Ena szybko poszperała w koszyku z buteleczkami i wyciągnęła jedną największą. Później zajrzała do worka, z którego wydobyła cztery eliksiry: zielony, niebieski, żółty i czerwony. Wszystkie płyny zmieszała w największej butelce, aż dało się słyszeć syczenie. Nie wiem, czy to w zupełności cię wyleczy, Leśna Królowo, ale daję ci najmocniejsze zdrowotne eliksiry, jakie posiadam. Proszę, wypij to Leśna Pani wzięła jeden łyk, później drugi, aż w końcu wypiła wszystko. Jej blask jakby się wzmocnił, zapulsował kilka razy i znowu przygasł. Mimo to Królowa podniosła się z ziemi. Rozejrzała się dookoła i powiedziała: Dziękuję ci, Eno, za uratowanie mi życia. Dziękuję po stokroć. Zrobiłaś wszystko, co mogłaś w swej mocy. Ale musicie wiedzieć zwróciła się do wszystkich elfów że, mimo iż nadal posiadam swoją życiodajną moc, to już nie jest ona na tyle mocna, abyście mogły przez cały czas używać skrzydeł. Niestety, co jakiś czas będę musiała oddalać się na odpoczynek, aby wzmacniać moc. Gdy mnie nie będzie, nie będziecie mogli latać, drzewa będą gubiły swe liście, trawa będzie żółkła, a w lesie nastanie chłód Ja w tym czasie będę odpływała na Kolorowe Brzegi. Mój powrót rozpoznacie to po tym, że drzewa na nowo wypuszczą młode listki, a słońce będzie coraz wyżej na niebie Leśna Królowa jeszcze raz podziękowała Enie za uratowanie jej, Migotliwego Lasu i świata. Wszystkie Leśne Elfy zbliżyły się do Eny i ukłoniły się bardzo nisko, po czym zaczęły przepraszać. Teraz już same wiedzą, jak to jest nie móc latać. Mysia Baronowa podbiegła do elfki, przepychając się: Och, moja kochaniutka, wiedziałam, że coś zaradzisz Tak wszyscy byśmy pomarli Teraz pojedziemy na dobrą herbatkę i ciasteczka z żołędzi Gdy wszyscy dziękowali i zbierali się wokół bohaterki, Leśna Królowa zagwizdała na Srebrnego Puchacza, który zawirował i wylądował na jej ramieniu. No, mój przyjacielu zwróciła się do ptaka Leśna Pani. Z tobą też się będę musiała żegnać co jakiś czas. Ale obiecaj mi, że gdy ja będę odpływała na Korowe Brzegi, zapewnisz elfom rozrywkę, gdy nie będą mogły używać skrzydełek. Nie wiedzieć czemu Srebrny Puchacz pomyślał o wirujących białych płatkach Łukasz Ziółko Montażownia zabaw WIELKANOCNY KURCZAK Przed świętami wiadomo huk roboty. Co zrobić, gdy akurat wtedy nasze pociechy postanawiają nam pomagać? Pozwólmy im posadzić rzeżuchę, owies i udekorować jajko, które później znajdzie się na naszym świątecznym stole. kolorowego oczka i dzióbek kurczaczka. Dwa kawałki sznurka posłużą jako nóżki. Wszystkie elementy przyklejamy w odpowiednie miejsca. Następnie z sizalu wykonujemy obręcz, którą mocujemy (przyklejamy) na granicy doniczki i wydmuszki, po to by zasłonić pozostałości kleju, a przy tym stworzyć pewnego rodzaju gniazdko dla pisklaka. Krokiem wieńczącym dzieło będzie przyklejenie według uznania kolorowych piór naszemu kurczaczkowi. Życzę miłej zabawy. Monika Muszyńska Przygotowujemy: do wyboru: wydmuszkę, plastikowe jajko bądź świeczkę o kształcie jajka, małą doniczkę ceramiczną, sizal w dowolnym odcieniu (można go zastąpić siankiem), kolorowe pióra, papier kolorowy (zwykły lub samoprzylepny), kawałek sznurka, klej, np. vikol, nożyczki.. Wydmuszkę od spodu smarujemy klejem i przyklejamy do małej doniczki. Gdy całość schnie, wycinamy z papieru 11 fot. Monika Muszyńska

12 Na wielkanocny stół Jajka w majonezie na sałatce Składniki: 5 jajek, 4 łyżki majonezu, 3 pory, ogórek kiszony, 1 jabłko, 1 łyżeczka musztardy, sól i cukier. Jajka ugotować na twardo, wystudzić i obrać ze skorupek. Przekroić na połówki i posolić. Pory dokładnie umyć i pokroić na cienkie plasterki. Ogórek i obrane jabłko zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Składniki połączyć, dodać musztardę i połowę majonezu. Wymieszać. Doprawić do smaku solą i cukrem. Na sałatce ułożyć połówki jaj i polać resztą majonezu. Podawać schłodzone. Szynka wielkanocna Składniki: średniej wielkości szynka wieprzowa bez kości, 4 łyżki musztardy Dijon, 2 duże cebule, 4 ząbki czosnku, 4 łyżki oliwy z oliwek, 0,5 szklanki octu winnego, jasne piwo (tyle, by zakryć całą szynkę), liść laurowy, 1 łyżka posiekanego świeżego cząbru, 1 łyżka suchych ziół prowansalskich, sól i pieprz. Szynkę umyć, natrzeć solą i pieprzem. Posmarować dokładnie musztardą i włożyć do garnka. Cebulę obrać, pokroić w plastry. Obłożyć szynkę cebulą, dodać czosnek wyciśnięty przez praskę, cząber, 12 liść laurowy i zioła prowansalskie. Wlać oliwę, ocet winny i piwo tak, by szynka była w całości zakryta. Odstawić na dobę w chłodne miejsce. Wyjąć szynkę z zalewy. Włożyć do brytfanny i wstawić do średnio nagrzanego piekarnika (180 o C). Podczas pieczenia polewać zalewą, aż do jej zużycia. Sprawdzić mięso widelcem, czy jest upieczone. Szynkę można podawać na ciepło pokrojoną w plastry lub na zimno z dodatkiem świeżo tartego chrzanu. Mazurek z masą bakaliową Ciasto: 250 g mąki krupczatki, 150 g masła, 50 g cukru pudru, żółtko, zimna woda, sól, tłuszcz do wysmarowania formy. Nadzienie: po 100 g fig, moreli suszonych, daktyli i migdałów, 4 łyżki skórki pomarańczowej, 2 cytryny, 100 g cukru pudru, 2 łyżki miodu, 1 łyżeczka mielonego imbiru. Figi i morele namoczyć. Mąkę i cukier puder posiekać z masłem. Dodać żółtko, szczyptę soli i 2 3 łyżki lodowato zimnej wody. Zagnieść ciasto. Wstawić do lodówki. Migdały sparzyć, obrać, osuszyć i zmielić. Figi i morele odsączyć. Daktyle wydrelować. Owoce posiekać. Wrzucić do fot. Anna Dudkiewicz miski, dodać skórkę pomarańczową, sok z dwóch cytryn, wsypać migdały. Stopić miód z cukrem, dodać imbir i kilka łyżek płynu, w którym moczyły się owoce. Do syropu włożyć przygotowane bakalie i smażyć wszystko przez 5 minut, stale mieszając. Formę wysmarować tłuszczem i wylepić ciastem. Wstawić do średnio nagrzanego piekarnika (180 o C) i podpiec na złoto. Wyłożyć masę bakaliową na ciasto i ponownie wstawić do piekarnika na 15 minut. Babka kakaowa Składniki: 250 ml mleka, 2 łyżeczki kakao, 2 jajka, 250 g cukru, 250 g mąki, 1 opakowanie proszku do pieczenia, 10 g bułki tartej, tłuszcz i bułka tarta do formy. Kakao zagotować z mlekiem. Wystudzić. Jajka utrzeć z cukrem na pulchną masę. Dodać kakao z mlekiem, bułkę tartą oraz mąkę wymieszaną z proszkiem do pieczenia. Ciasto przełożyć do formy wysmarowanej tłuszczem i wysypanej bułką tartą. Piec przez godzinę w temperaturze 180 o C. Przed wyjęciem z pieca sprawdzić drewnianym patyczkiem. Upieczone ciasto posypać cukrem pudrem. Smacznego przy wielkanocnym stole życzy Anna Dudkiewicz fot. Anna Dudkiewicz

13 Dekoracje wariacje Stoliczku nakryj się Święta tuż, tuż Co zrobić, by nasz stół wyglądał inaczej piękniej, a przede wszystkim niebanalnie? Oto prosty sposób na wyczarowanie nastrojowej kompozycji. Przygotowujemy: małe doniczki ceramiczne, sizal w różnych kolorach, jajka, kolorowe pióra, gałązkę - naturalną bądź sztuczną, dodatkowo rzeżuchę lub młodą trawę gdy nie mamy sizalu w zielonym odcieniu. Stół przykrywamy tradycyjnym obrusem w kolorze bieli lub delikatnego beżu. Na takim tle stawiamy zastawę stołową, najlepiej w odcieniach stonowanych, choć mogą też być to kolory typowo świąteczne: żółcienie i zielenie. Na środku każdego talerza umieszczamy sizal (sianko lub rzeżuchę), na którym kładziemy jajko. Kolejnym krokiem będzie stworzenie dekoracji w centralnej części stołu. W sizalu o odcieniu kremowym lub białym układamy małe doniczki ceramiczne, w których uprzednio posadziliśmy rzeżuchę. Jeśli tego nie zrobiliśmy, możemy wykorzystać soczyście zieloną trawę lub sizal o podobnym zabarwieniu. Następnie w każdej doniczce umieszczamy jajko, np. przepiórcze. Możemy dodatkowo udekorować kompozycję gałązką (np. jabłoni) nada to całości niebanalnego charakteru. Pozostało nam tylko rozsypanie na stole kolorowych piór w dowolnym miejscu, według własnego uznania. Ta niezwykła dekoracja świąteczna sprawi radość nie tylko nam, ale i wszystkim, którzy zasiądą do wielkanocnego śniadania. Wianuszek świąteczny Przygotowujemy: podstawę wieńca, sizal, jajka, np. styropianowe, plastikowe lub wydmuszki, kawałek gałązki lub oczyszczonego korzenia, sztuczne kwiaty i liście (np. słoneczniki), kolorowe pióra, ptaszka lub zajączka, pistolet na klej lub druty. Sizalem obwiązujemy część podstawy wieńca. Kolor należy odpowiednio dobrać do pozostałych elementów, tak by paleta barw zastosowana w całej kompozycji nie była zbyt pstrokata. Kolejnym krokiem jest przyklejenie bądź umocowanie elementów przy pomocy druta. Gałązkę umieszczamy mniej więcej na środku, po obu jej stronach, w dowolnym miejscu jajka oraz pióra. Kolorowego ptaszka najlepiej jest przykleić na środku, w głębi podstawy wieńca. Następnie w puste miejsca, gdzieniegdzie mocujemy sztuczne kwiatki i liście. Dodatkowo u góry wianek możemy przewiązać kolorową wstążką, na której możemy powiesić zrobioną przez nas dekorację. Wianuszek doskonale będzie wyglądał na ścianie, karniszu czy drzwiach. Wprowadzi to w domu nie tylko akcent świąt, ale i wiosenny nastrój, który ożywi nasze wnętrze. Pomysł i wykonanie Monika Muszyńska fot. Monika Muszyńska 13 fot. Monika Muszyńska

14 Wiosna w ogrodzie Oto kilka spraw, o których należy pamiętać. Trawa Dla właścicieli ogródków marzec oznacza koniec leniuchowania trzeba wszak zabrać się do pracy i przygotować rośliny do okresu wegetacji. Do dzieła najlepiej zabrać się, gdy pogoda się ustabilizuje. Wygrabiamy niepotrzebne resztki, np. gałęzie i liście. Nawozimy trawnik można do tego użyć specjalnych mieszanek nawozowych, soli amonowej lub mocznika. Wyrównujemy teren, tzn. uzupełniamy ziemią zagłębienia w trawniku. Następnie mocno udeptujemy, siejemy nasiona trawy i na koniec pokrywamy cienką warstwą (ok. 1,5 cm) ziemi po to, by zabezpieczyć ziarenka przed ptakami czy wypłukiwaniem przez deszcz. Delikatnie ubijamy. Drzewa i krzewy Gdy upewnimy się, że już nie będzie przymrozków, można zabrać się do fot. Arch. zdejmowania kołderek, chroniących rośliny przed zimnem. Przycinamy żywopłoty, uzyskując pożądane kształty. Sadzimy drzewa, krzewy owocowe i ozdobne oraz żywopłoty z liściastych drzew i krzewów. Rośliny jednoroczne, dwuletnie, byliny Do dekoracyjnych skrzynek wysiewamy bratki. Są to idealne kwiaty na tę porę, gdyż nie boją się marcowych przymrozków. Marzec zresztą jest doskonałym miesiącem do wysiewu w skrzynkach czy donicach. Rośliny pozostawiamy w ciepłym pomieszczeniu, aż wykiełkują i podrosną, dopiero później można je wkopać do ogrodowej ziemi. Monika Muszyńska Krety! Gdy robi się ciepło na przełomie marca i kwietnia budzą się te małe zwierzątka. Krety to przyjaciele Twojego ogrodu, gdyż pomagają w usuwaniu szkodników, jednak na trawnikach widoczne są ślady ich działalności kopce ziemi. Jest wiele sposobów pozbycia się szkodnika : urządzenia dźwiękowe, preparaty odstraszające czy inne domowe sposoby. Choć nie wiadomo, czy to pomoże. Przesilenie Dogania nas zwykle na przełomie zimy i wiosny. Przesilenie. Kaszel, kichanie, stany przedgrypowe, bóle głowy, zapalenie zatok i oskrzeli to przeciętne objawy braku odporności w tym okresie. Ale u mnie objawia się on trochę inaczej. To taki czas w ciągu roku, kiedy nawet nie chce mi się chcieć, kiedy każde poważniejsze działanie kończy się przedwczesnym zmęczeniem materiału. Oh, mili moi, mili moi (jak mawiała Alicja w krainie czarów), zauważyłam ostatnio inne symptomy owej pory roku. Na ten przykład brak sygnału telefonicznego i internetu. Ktoś by powiedział, że przyczyn jest wiele, ale my, domownicy, wiedzieliśmy to przez wiatr, sprawka Emmy, wszak anomalie pogodowe mają wpływ na nieskończenie wiele rzeczy. Swoją drogą, gdy tak gwizdało i na ulicę bez cięższej torby strach było wyjść, by człowieka nie porwało, mój wysokogórski małżonek z zadowoleniem stwierdził, że wreszcie czuje się jak w domu. Wiatr ucichł, sygnał wrócił (okazało się, że w mieszkaniu przerwał się kabel), została róża wiatrów. Bo w ten weekend, gdy przyszła wichura, mój cięty i zwiędły kwiatek, od tygodnia stojący w butelce, wypuścił listki. Skąd wziął na to energię? oto jest pytanie. Łodyga już prawie zdrewniała, pączki opadły, a tu nagle takie zielone dziwo na świat przyszło. Jak wiadomo, wiosna to czas przebudzenia. I tak, hurtowo spotykam teraz znajomych niewidzianych od ponad pół roku. A już myślałam, że się gdzieś przeprowadzili. Szkoda tylko, że przebudziła się również moja dolna ósemka i zaczęła rosnąć. Każde dziecko wie, czym jest ząbkowanie, a płonna obietnica mądrości wynikająca z posiadania dodatkowego zęba, wcale mnie nie satysfakcjonuje. Odkryłam też w przyrodzie inny objaw przesilenia roztargnienie wczesnowiosenne. Do niego zaliczam niekończące się opowieści (książki wydrukowane bez ostatnich stronic) dodawane do gazet i adnotacje przy ogłoszeniach sprzedaży samochodów: forma przesyłki: polecony lub paczka. To znak, że wiosna rychło nadchodzi, a wraz z nią nowe siły żywotne i szansa na utrzymanie naszego skromnego w zasoby, a bogatego w czytelników miesięcznika, czego Państwu i sobie życzę. Na razie się więc nie żegnam. Monika Glińska 14

15 Informator Osiedlowy POLICJA Komisariat Wrocław Psie Pole ul. Kiełczowska 15, tel.: Dzielnicowy rejonu Kłokoczyce, Stary Zakrzów, Pawłowice, Zgorzelisko sierżant Paweł Dobrowolski tel.: Dzielnicowy rejonu Osiedle Sobieskiego, ul. Bierutowska, Dobroszycka sierżant Grzegorz Michalak tel.: Dzielnicowy rejonu Psie Pole, Osiedle Krzywoustego, ul. Gorlicka i przyległe starszy posterunkowy Grzegorz Kowcz tel STRAŻ MIEJSKA ul. Gwarna 5/7, tel.: Strażnik Miejski dla Osiedla Psie Pole Włodzimierz Pusz, tel.: PAŃSTWOWA STRAŻ POŻARNA Jednostka Ratowniczo Gaśnicza nr 5 al. Kasprowicza 68 tel.: , tel. alarmowy: 998 RADA OSIEDLA Pawłowice ul. Przedwiośnie 31, Wrocław, rada.osiedla@pawlowice.wroclaw.pl Psie Pole Zawidawie ul. Krzywoustego 284, Wrocław, tel , rada@zawidawie.wroclaw.pl APTEKI Salus II Sp.j. A. Czemarmazowicz ul. Bierutowska 59, tel.: ; czynna: pn. pt.: Sambucus ul. Wilanowska 31, tel.: ; czynna: pn. pt.: 8 20, sobota: Poleska Barbara i Tadeusz Konieczni ul. Kiełczowska 51d/1, tel.: ; czynna: pn. pt.: 8 21, sobota: Żółta - Pegas Sp. z o.o. ul. Inflancka 4, tel.: ; czynna: pn. pt.: 8 20, sobota: 9 15, niedz: Osiedlowa ul. Poleska 9 15, tel.: ; czynna: pn. pt.: 8 21, sob.: 8 17, niedz.: Zielona Pegas Sp. z o.o. ul. Paryska 1 a, tel.: ; czynna: pn. pt.: 8 20, sobota: Niezłe Ziółko ul. Krzywoustego , tel.: ; czynna: pn. pt.: 8 21, sob.: 8 20, niedz.: Nasza Apteka S.C. ul. Krzywoustego 323, tel.: ; czynna: pn. pt.: 8 21, sobota: 8 21, niedz.: Leśna Jadwiga Jakielaszek ul. Zatorska 1, tel.: ; czynna: pn. pt.: 10 17, sobota: Najbliższa apteka czynna całą dobę: Katedralna ul. Sienkiewicza 54/56, tel.: SŁUŻBA ZDROWIA Gabinet Ortopedyczny i Chirurgii Ręki lek. med. Jarosław Jakiel ul. Zakrzowska 19a; środa tel / BIBLIOTEKA MIEJSKA filia nr 39 ul. Zatorska 23, tel.: czynna: pon., czw., pt.: 12 18; wt.: filia nr 43 ul. Inflancka 4, tel.: czynna: pon., czw., pt.: 12 19; wt.: filia nr 61 ul. Przedwiośnie 47, tel.: czynna: pon., czw., pt.: 10 18; wt.: filia nr 62 ul. Sycowska 22, tel.: czynna: pon., wt., czw., pt.: 10 18; śr.: GABINETY WETERYNARYJNE dr Dariusz Rzepka ul. Okulickiego 19a, tel.: , całodobowa pomoc wyjazdowa; pn., śr.: 10 18; wt., czw., pt.: 10 19; sob.: dr Jacek Koper ul. Inflancka 4, tel.: ; pn. pt.: 11 19, w sobotę: Milicka s.c. ul. Krzywoustego 293, tel.: pn. pt.: 9 19, sobota: MOPS MOPS Siedziba Pracowników Socjalnych ul. Bierutowska 23 tel , czynna pn., wt., czw., pt.: 8 10, śr.: PARAFIE RZYMSKOKATOLICKIE pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa Wrocław-Pawłowice ul. Barwinkowa 11, Wrocław tel.: Godziny Mszy Św.: niedziele: 8.00, 9.30, 11.00, 18.00; dni powszednie: Kancelaria: codziennie po Mszy Św. za wyjątkiem niedziel i świąt. pw. św. Jakuba i św. Krzysztofa Wrocław-Psie Pole ul. Bolesława Krzywoustego Wrocław, tel.: psiepole@archidiecezja.wroc.pl Godziny Mszy Św.: niedziele: 7.00, 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 18.30; STAŁE PUNKTY KOLPORTAŻU Osiedle Krzywoustego Apteka, ul. Kiełczowska 51 Apteka, ul. Inflancka 4 Apteka, ul. Poleska 9-15 Biblioteka, ul. Inflancka 4 Dom Pogodnej Jesieni, ul. Litewska. Osiedle Sobieskiego Gimnazjum nr 11, ul. Wilanowska SP 44, ul. Wilanowska Sklep przy pętli 141 i D Zakrzów Apteka, ul. Wilanowska 31 Kiosk przy ul. Królewskiej. Pawłowice Biblioteka w Pawłowicach Przedszkole w Pawłowicach Parafi a Pawłowice Sklep spożywczy, ul. Mirtowa. Psie Pole Rada Osiedla Dom Kultury Avia Fundacja Opieka i Troska (LZN), ul. Kiełczowska Biblioteka, ul. Sycowska Przychodnia Provita, ul. Bierutowska Apteka, ul. Krzywoustego 314. Zakrzów Apteka, ul. Paryska 1 Apteka, ul. Zatorska 1 Punkt Aktywności Społecznej, ul. Zatorska 11 Punkt Wsparcia Obywatelskiego, ul. Zatorska 23a Fundacja Przyjazny Dom Biblioteka na Zakrzowie Parafi a Zakrzów. dni powszednie: 7.00, Kancelaria czynna w poniedziałki, środy i piątki w godz pw. św. Jana Apostoła Wrocław-Zakrzów, ul. Zatorska 23 A, Wrocław, tel.: zakrzow@archidiecezja.wroc.pl Godziny Mszy Św.: niedziele: 7.00, 9.00, 10.30, 12.00, 13.00, 18.30, 20.00; dni powszednie: 7.00, Kancelaria: poniedziałki, środy: 17 18, soboty: pw. św. Kazimierza Wrocław-Zgorzelisko ul. Litewska 1, Wrocław tel.: zgorzelisko@archidiecezja.wroc.pl Godziny Mszy Św.: niedziele: 7.00, 8.30, 10.00, 11.30, 12.30, 18.00; dni powszednie: 7.00, Kancelaria: środa 8 9, czwartek POCZTA POLSKA Agencja Pocztowa ul. Bierutowska 2 czynna: pon. pt.: 9 17; sob.: UP Wrocław 10 ul. Krzywoustego 273 tel.: czynny: pon. pt.: 8 20; sob.: UP Wrocław 23 ul. Księżycowa 1 tel.: czynny: pon. pt.: UP Wrocław 64 ul. Inflancka 4 tel.: czynny: pon. pt.:

16