do monarchii stanowej - przykład Anglii i Francji

Transkrypt

1

2 Od monarchii feudalnej do monarchii stanowej - przykład Anglii i Francji 13 stycznia 2014 r. zawsze w drugi poniedziałek miesiąca Na przestrzeni wieków system sprawowania władzy w Europie ulegał istotnym zmianom. We wczesnym średniowieczu dominował w Europie system monarchii patrymonialnej, w której państwo i jego zasoby są wyłączną własnością króla. Od XIII do XV wieku następował proces ewolucji państw z systemu monarchii feudalnej do systemu monarchii stanowej. Proces ten objął większą część państw europejskich poczynając od Anglii i Francji, a na Rosji kończąc. Zmiany, które zaszły w Anglii i Francji stanowią najlepszą ilustrację dla omawianego zjawiska, ponieważ właśnie te kraje były prekursorami ewolucji monarchii w Europie. W obu krajach zmiany te przyjęły się jednak inaczej. Pałac Wersalski, Francja, autor: Eric Pouhier W Anglii najwcześniej doszło do ukształtowania się monarchii stanowej, ponieważ kraj tez nie uległ rozdrobnieniu feudalnemu, co było zasługą normandzkiego systemu lennego. Początek przemian ustrojowych w Anglii przypada na panowanie Jana bez Ziemi ( ), który podjął próbę ratowania finansów państwa poprzez nałożenie na duchownych podatków. Polityka ta wywołała sprzeciw Kościoła. Papież Innocenty III nałożył klątwę na króla Anglii. Jan zrezygnował ostatecznie ze swych planów uznając się na dodatek za lennika papieża i zobowiązując się do płacenia świętopietrza. Podatkami zostali więc obciążeni baronowie. To oraz klęski Anglii w walkach z Francją doprowadziło do buntu baronów. Baronowie wymusili na królu wydanie Wielkiej Karty Swobód (Magna Charta Libertatum). Zgodnie z jej postanowieniami król nie mógł nakładać podatków bez zgody Rady Królestwa, złożonej z wyższego duchowieństwa i baronów. Potwierdzała ona przywileje miast, w tym Londynu, oraz stwierdzała, iż nikt nie może zostać wygnany, aresztowany lub pozbawiony mienia bez wyroku sądu stanowego. Wydanie Wielkiej Karty Swobód, która ograniczyła kompetencje władcy na rzecz możnych związane było z ich sprzeciwem wobec polityki Jana bez Ziemi. Po śmierci króla tron przypadł jego małoletniemu synowi Henrykowi, który rzeczywiste rządy objął w 1227 r. Henryk III próbował nakładać na baronów podatki bez zgody Rady, co doprowadziło do buntu, na czele którego stanął Szymon de Montfort. Baronowie przedstawili królowi pakiet reform ograniczających władzę króla na rzecz 15 osobowej Tajnej Rady. Były to tzw. Prowizje Oksfordzkie.

3 Po zwycięstwie baronów pod Levis, de Montfort objął rządy na ponad rok. Szukając poparcia w szerszych kręgach społecznych wprowadził w 1265 do parlamentu przedstawicieli rycerstwa i mieszczaństwa (po dwóch mieszczan i rycerzy z każdego hrabstwa). Wydarzenie to uznaje się za początek angielskiego parlamentaryzmu. Większości reform (w tym Prowizji Oksfordzkich) nie zrealizowano, lecz z czasem utrwalił się podział parlamentu na Izbę Lordów (świeccy i duchowni) i Izbę Gmin (rycerstwo i mieszczaństwo spełniające wymogi cenzusu majątkowego). Podobnie jak w przypadku Wielkiej Karty Swobód bunt baronów zadecydował o odejściu od systemu feudalnego w stronę systemu stanowego. Parlament angielski w niezmienionym kształcie przetrwał do 1832 r. (nie licząc rządów Cromwella). Analogicznie do sytuacji w Anglii kształtowały się wydarzenia we Francji. Monarchia stanowa przyjęła się tam później niż w Anglii, ponieważ Francja uległa rozbiciu feudalnemu. Król Ludwik IX scentralizował państwo wzmacniając przy tym władzę królewską. Utworzył on Kurię Królewską zajmującą się administracją i finansami. Zniósł zasadę wasal mego wasala nie jest moim wasalem. W 1285 na tronie Francji zasiadł Filip IV Piękny. Dążył on do definitywnego wyparcia Planatgenetów z kontynentu. Walki były jednak kosztowne, więc podobnie jak Jan bez Ziemi król postanowił opodatkować duchowieństwo, co stało się przyczyną sporu króla z papieżem Bonifacym. Papież w 1296 roku ogłosił bullę Clericis laicos, w której zakazywał władcom świeckim opodatkowania Kościoła, a duchowieństwu zabraniał płacenia jakichkolwiek danin bez zgody papieża. Przeciwko bulli protestowali królowie Anglii i Francji. W 1302 r. Filip chcąc zapewnić sobie poparcie społeczeństwa w sporze z papieżem zwołał przedstawicieli trzech francuskich stanów na obrady w katedrze Notre Dame. Obradowali oni jako Stany Generalne, gdzie każdy głosował oddzielnie jako izba (każdy stan miał jeden głos). Przedstawiciele wyrazili swe poparcie dla polityki króla. W 1308 roku król ponownie zwołał Stany Generalne szukając w nich poparcia dla likwidacji zakonu templariuszy. Filip liczył bowiem na przejęcie majątku zakonu. Stany ponownie poparły politykę króla. Po długotrwałym procesie w 1311 r. zakon został rozwiązany, a jego majątek we Francji przejęty przez króla. W 1356 r. Delfin Francji Karol sprawujący władzę w zastępstwie ojca wydał Wielki Ordonans (Grande Ordonance), w którym zobowiązał się do regularnego zwoływania Stanów Generalnych. Jednak kiedy Stany Generalne zgodziły się na wprowadzenie stałego podatku na wojsko, królowie nie musieli ich już zwoływać. Ostatni raz Stany zebrały się w 1614 r. Zarówno w Anglii jak i Francji stany dążyły do uzyskania większej kontroli nad państwem, zwłaszcza nad sferą gospodarczą, związaną z podatkami. Parlamenty Anglii i Francji miały rożne kompetencje. Do kompetencji parlamentu angielskiego należało: wyrażanie zgody na ustanawianie nowych podatków, ustawodawstwo, decydowanie o wojnie i pokoju. Natomiast Stany Generalne nie posiadały inicjatywy ustawodawczej. Od XIII do XV wieku następował proces ewolucji państw z systemu monarchii feudalnej do systemu monarchii stanowej, który objął większą część państw europejskich. Anglia i Francja były prekursorami tych zmian. W Anglii najwcześniej doszło do ukształtowania się monarchii stanowej, ponieważ kraj ten nie uległ rozdrobnieniu feudalnemu. Wydanie Wielkiej Karty Swobód, która ograniczyła kompetencje władcy na rzecz możnych związane było z ich sprzeciwem wobec polityki Jana bez Ziemi. De Montfort wprowadził w 1265 r. do parlamentu przedstawicieli rycerstwa i mieszczaństwa. Aleksander Popielarz Dobry katolik interesuje się polityką! Podczas jednej z porannych mszy Papież Franciszek zwrócił nasze oczy na sferę polityki i rządzących. Wydaje mi się, iż warto przytoczyć kilka cytatów z kazania Ojca Świętego, wśród których znajdziemy m.in. takie oto słowa: Polityków powinny wyróżniać miłość do narodu i pokora. Rządzący, który nie kocha rządzonych, może ich najwyżej trzymać w ryzach, ale to nie jest rządzenie. Dlatego każdy polityk powinien sobie zadać pytanie, czy rzeczywiście kocha swój naród i co robić, by lepiej mu służyć. Z kolei obywatelom nie wolno nie interesować się polityką, złorzeczyć na rządzących i życzyć im jak najgorsze." Franciszek powiedział również, że dobry katolik miesza się do polityki, dając z siebie, co najlepsze, by rządzący mógł rządzić. Najlepsze, co możemy ofiarować rządzącym, to modlitwa - nikt nie może powiedzieć: Ja nie mam z tym nic wspólnego, to oni rządzą". Przeciwnie, każdy jest odpowiedzialny za rządy i musi dołożyć starań, aby oni rządzili dobrze i musi uczestniczyć w życiu politycznym". Tomasz Konopa

4 Egzamin zdany, prawo jazdy niewydane! Pan Marcin Kruszewski jest jedną z osób pokrzywdzoną przez polski system prawny. Zdał egzamin na prawo jazdy (kategoria C - czyli samochody ciężarowe), a urząd dokumentu nie chce mu wydać. Dlaczego? Ponieważ w międzyczasie zmieniły się przepisy... Sprawa trafiła do sądu, jednak pan Kruszewski przegrał. Panie Marcinie, spodziewał się Pan takiego werdyktu? Werdykt w tej sprawie był niepewny, bo Wojewódzkie Sądy Administracyjne w kraju orzekały w sposób różny, znam nawet przykłady osób które wygrały już w SKO w Bydgoszczy, natomiast w połowie zeszłego roku udało się wygrać pokrzywdzonemu kierowcy i uzyskać dokument. Powołałem się na ten przykład, jednak warszawski WSA odrzucił moją argumentację. Trudno się jednak dziwić, w Polsce nie działa przecież prawo precedensu. Składa Pan broń czy walczy dalej? Czy w podobnej do Pana sytuacji w mediach? Jakie alternatywy Panu pozostały? są także inni kierowcy. Ilu ich jest? Od dłuższego czasu prowadzę stronę na Naturalnie planuję podjąć walkę, nie chodzi tu nawet o odzyskanie pieniędzy, walczę o respektowanie nabytych przeze mnie uprawnień. Kolejnym krokiem będzie odwołanie się do NSA [Naczelny Sąd Administracyjny, przyp. autora]. Poszkodowani uzyskali wsparcie Rzecznika Praw Obywatelskich, dlatego mam też nadzieję, że zwiększy to szanse na uzyskanie prawa jazdy i zneutralizuje działanie tego bubla prawnego, jakim jest nowa ustawa regulująca min. zasady egzaminowania, kandydatów na kierowców. Trudno jest określić konkretną liczbę poszkodowanych. Udało mi się nawiązać bezpośredni kontakt z nielicznymi, którzy postanowili tak jak ja zainteresować się tematem i podjąć walkę. Obecnie pozostaje ze mną w kontakcie około 30 osób, znamienne jest też to, że urzędy postąpiły z kierowcami w dowolny sposób; części kierowców praw jazdy w ogóle nie wydano, a części wydano niższe kategorie (A1). facebooku zrzeszającą pokrzywdzonych: Egzamin zdany, prawo jazdy nie wydane, spotkała się ona ze sporym zainteresowaniem mediów, pisało o nas kilka portali i gazet. Punktem kulminacyjnym całej akcji będzie demonstracja pod siedzibą ministerstwa infrastruktury na ul Chałbińskiego 4/6 19 stycznia o godz 14. Serdecznie zapraszam! Dziękuję bardzo za rozmowę. Życzę powodzenia! Przygotowujecie jakąś akcję, która spowoduje naświetlenie problemu Kamil Frydlewicz O co chodzi z tą ekologią - warto wiedzieć! Trzeba oszczędzać prąd! Nawet do tego stopnia, by odłączać z kontaktu wyłączone już urządzenia elektryczne... wszystko przez te diody! Czy naprawdę warto? Weźmy dla przykładu telewizor 42 calowy z podświetleniem LED. Na stronie producenta odczytujemy zużycie energii: maksymalne wynosi 100W, w trybie czuwania zaś 0,3W. Konkluzja: oglądając telewizor przez 3h zużywamy: 100W 3h = 300Wh; wyłączając telewizor na noc zyskujemy 0,3W 24h = 7,2Wh, czyli tyle, ile zużylibyśmy oglądając telewizor przez ok. 4,5 min! Mało. Może chociaż przełoży się to na niższe rachunki? Sprawdźmy. Cena 1kWh zależy od dostawcy energii, ale z reguły nie przekracza 50gr. Z tytułu wyłączonego przez noc telewizora przez 365 dni zyskujemy: 7,2Wh 365 = 2628Wh = 2,6kWh. Przeliczając na polski złoty zysk roczny wynosi ok. 1,3PLN. Aż strach pomyśleć, ile kosztowały kampanie reklamowe promujące tego typu ekologiczne odruchy", które jak widzimy, nie dają absolutnie nic. Kamil Frydlewicz

5 Wywiad z Marcinem Bagińskim nowo wybranym prezesem Stowarzyszenia KoLiber Czym zajmuje się KoLiber? Do kogo skierowane są Wasze działania? Jako Stowarzyszenie KoLiber jesteśmy organizacją niezależną, skupiającą zwłaszcza młodych ludzi, którzy mają kształtować elity zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz organizacji. KoLiber działa od ponad 13 lat i możemy się poszczycić tym, że mamy w swoich szeregach przedstawicieli zarówno ze świata polityki, biznesu, mediów, mamy też swoich ekspertów oraz ludzi tworzących kulturę. Czym się zajmujemy? Przede wszystkim jesteśmy organizacją pozarządową i działamy na polu społecznym, można nasze działania podzielić na te konserwatywne światopoglądowo i te liberalne gospodarczo. Przykładem z działań wolnorynkowych mogą być Lekcje Ekonomii dla Dzieci przeznaczone dla uczniów szkół podstawowych. Kolejnym elementem są Lekcje Ekonomii dla Młodzieży, które będą prowadzone w liceach. W minionym roku przeprowadziliśmy konkurs Akademia KoLibra, czyli kurs dla licealistów z ekspertami ekonomicznymi. Natomiast w II edycji projektu wchodzimy na szerszą ogólnopolską skalę i już dziś zapraszamy do udziału w nim. W części bardziej konserwatywnej też mamy sukcesy i można wymienić tu m.in. Marsz Rotmistrza Pileckiego, KoLiber dla Życia czy KoLiber Historia. Naszą sztandarową akcją jest również dość dobrze znany w kręgach prawicowych projekt Goń z pomnika bolszewika. Do sukcesów można zaliczyć tu usuwanie pomników zbrodniarzy komunistycznych, które istnieją w polskiej przestrzeni publicznej i mogę obiecać, że w nadchodzącym roku będziemy działać dalej tak, by znikały kolejne pamiątki komunizmu w Polsce. Wspomniałeś o osobach, które są Waszymi sympatykami lub członkami, ze sfery polityki, publicystyki. Możesz podać przykłady? Mając na myśli polityków, mogę wymienić przede wszystkim naszych parlamentarzystów, m.in. senatora Marka Rockiego (PO), byłego prezesa KoLibra Przemysława Wiplera czy Jacka Żalka obecnie tworzących Polskę Razem. W tym ugrupowaniu mamy też więcej swoich przedstawicieli, jak chociażby Karol Wiszniewski, który jest koordynatorem PR na Warszawę. Mamy również wielu członków KoLibra w samorządach z ramienia różnych ugrupowań, pod warunkiem, że nie stoją one w sprzeczności ideowej z KoLibrem. Naszym reprezentantem jest m.in. Artur Dziambor, obecnie wiceprezes KNP i jednocześnie członek naszego stowarzyszenia od wielu lat. A publicystyka? Tu chociażby Miłosz Lodowski (Do Rzeczy) czy Stefan Sękowski (Gość Niedzielny). Nie można zapominać też o naszych członkach honorowych, wśród których mamy takie nazwiska jak m.in. Robert Gwiazdowski, Rafał Ziemkiewicz, Stanisław Michalkiewicz, śp. Maciej Rybiński czy od 14 grudnia Jarosław Romańczuk (prezes Centrum Misesa na Białorusi). Jesteście stowarzyszeniem apartyjnym, natomiast, jeżeli chodzi o Wasze poglądy do której partii Wam najbliżej? Zdecydowana większość członków oscyluje wokół poglądów konserwatywno-liberalnych. Są tacy o spojrzeniu bardziej konserwatywnym, czy też ci bardziej liberalni gospodarczo, w tym libertarianie. Natomiast, jako że jesteśmy organizacją apartyjną nie utożsamiamy się z żadną partią polityczną. Nasi członkowie startowali, startują i będą startować z list różnych ugrupowań, w tym Polski Razem, KNP czy też PO albo PiSu, trudno mi więc mówić, do której partii jest nam najbliżej. Zapewne jest to pogląd każdej osoby indywidualnie, niemniej myślę, że większość wybierze miedzy KNP a PR. Przechodząc do najważniejszych postulatów, które Wy, jako organizacja wysuwacie od czego byście zaczęli, jeżeli chodzi o zmiany? Dobrze wiemy, że zarówno ustrój, jak i gospodarka Polski nie funkcjonuje najlepiej i zmiany są konieczne. W 2012 roku

6 rozpoczęliśmy działalność naszego Centrum Analiz i chcielibyśmy proponować zmiany istotne przede wszystkim dla ludzi młodych i być może wyda się to paradoksalne, ale naszym pierwszym projektem jest propozycja zmiany systemu emerytalnego (raport Demografia a system emerytalny). Jako młodzi ludzie wiemy dobrze, że brnąc dalej w systemie ZUS, my obiecanych emerytur nie otrzymamy i stąd nasza inicjatywa zmiany systemu. Centrum Analiz KoLibra pracuje nad kolejnymi raportami, w których będziemy rozważać m.in. wprowadzenie bonu edukacyjnego. Spółki skarbu państwa o charakterze strategicznym czy należy je sprywatyzować? Docelowo tak, natomiast w systemie, w jakim egzystujemy, sprywatyzowanie wszystkiego z dnia na dzień jest zupełnie niemożliwe, taki proces będzie trwał latami i wydaje mi się, że należałoby uporządkować w pierwszej kolejności poszczególne sektory gospodarki i prywatyzować te, które najłatwiej. Warto przechodzić przy tym na rozwiązania pośrednie, jak np. wspomniany bon edukacyjny czy emerytura repartycyjnoalimentacyjna. Nie jest to stricte wolny rynek, natomiast jest to milowy krok w jego stronę. Inne sektory gospodarki? Media: telewizja, radio? W Stanach gdzie nie ma publicznej telewizji, prywatne stacje działają jak działają, jednak nikt chyba bardzo nie narzeka. Podobnie jak pozostałe obszary życia publicznego, docelowym stadium byłyby prywatne media, natomiast jest to długotrwały proces. Widzimy pole do zmian. Pytanie: jak to zrobić? Jak długi będzie okres przejściowy, jakie skutki ubocze? Problem mentalności ludzi żyjących we wschodniej Europie? 50 lat komunizmu w Polsce odegrało na mentalności ludzi znaczącą rolę i niestety tej mentalności nie da się zmienić w 5-10 lat. Ta zmiana będzie mieć charakter pokoleniowy. Jak patrzę na swoich rówieśników urodzonych w latach 80/90-tych, którzy nie pamiętają dobrze czasów komunizmu i wychowywały się już w Polsce lat 90-tych, widać bardzo poważną zmianę mentalną. Wśród tych ludzi młodych, widać nastawienie bardziej prorynkowe, nie zapominajmy jednak, że społeczeństwo to również ludzie starsi, którzy często niestety w dużej mierze są roszczeniowi i wcale nie ma im się co dziwić, skoro przez cale życie byli tak wychowywani. doszło do tego, że obecnie mamy jeden wielki worek pustych pieniędzy, z którego każdy chce wyrwać jak najwięcej dla siebie. Do tego dochodzi cała biurokracja unijna, a także szereg absurdalnych dyrektyw jak np. krzywizna banana. W takim systemie prawnym funkcjonować się nie da. W Polsce koszty pracy są olbrzymim problemem. To jest jeden z pierwszych punktów do rozwiązania. Państwo wg wyliczeń Centrum im. Adama Smitha zabiera 47%-48% naszych zarobków, więc są to kolosalne liczby u nas dzień wolności podatkowej ma miejsce na przełomie czerwca i lipca, czyli pół roku de facto pracujemy na państwo. Tak więc uproszczenia w systemie podatkowym zarówno prawne, jak i same obniżenie podatków są jak najbardziej słuszne. Pierwszym ważnym krokiem byłaby likwidacja podatku dochodowego progresywnego i przejście na podatek liniowy. Wiadomo, że, czym niższe podatki tym więcej pieniędzy zostaje w kieszeni podatnika. Godnym rozważenia postulatem jest również likwidacja CIT i wprowadzenie podatku obrotowego od przedsiębiorstw. Mogłoby to poskutkować większą ściągalnością podatków od firm zagranicznych, które inwestują w Polsce. postawić na jeszcze większą profesjonalizację naszych działań i w tym celu planujemy przebudować strukturę organizacyjną, powołując dodatkowe jednostki. Ponadto, chcemy kontynuować te projekty, które już rozpoczęliśmy, zarówno te bardziej konserwatywne jak i te wolnorynkowe. Nowy rok jest również rokiem wyborczym i w związku z wyborami startujemy z nowym projektem pod nazwą Samorząd pod lupą, który ma weryfikować i porównywać finanse poszczególnych samorządów. Czego życzyć całemu KoLibrowi w roku Co myślicie o obecnym systemie 2014? Oczekujecie rozwoju struktur podatkowym? Widzicie możliwość czy idziecie w jakość? reorganizacji lub tylko modyfikacji Zawsze byliśmy stowarzyszeniem elitarnym, a nie masowym, więc w tym roku chcemy obecnego modelu? Czy członkowie Waszej organizacji są euroentuzjastami czy eurosceptykami? W dużej mierze są to eurosceptycy, niemniej do życia należy podchodzić z pełnym oglądem sytuacji. Na ile możemy z Unii korzystać, na tyle korzystajmy, natomiast naszym zdaniem UE straciła wartości, na których została zbudowana, a pamiętajmy, że została zbudowana na wolnym przepływie osób, towarów, handlu między poszczególnymi krajami, na unii celnej i przede wszystkim na wartościach chrześcijańskich. Natomiast po latach 80-tych, czyli czymś, co można nazwać przewrotem francuskich socjalistów w Unii W takim razie, w imieniu całej redakcji i swoim, życzę Wam sukcesów we wspomnianych działaniach i pomyślności w Nowym Roku. Dziękuję jeszcze raz za wywiad i również życzę wszystkiego najlepszego w Nowym Roku. Szymon Ber

7 ZNBP:małej kroniki POlszewizmu nawet małe transakcje mają być rozliczane elektronicznie Budżet państwa? Ha Ha ha - tak samo jak "zyskał" na podniesieniu VAT-u. Konsumenci? Dobre sobie - student pierwszego roku ekonomii wie, że zwiększone koszty działalności ponosi zawsze koniec końców konsument. No więc kto zyska? Komu potrzebna ta debil-ustawa? Oczywiście zyskają banki - czyli najważniejsze zaplecze PO. Od każdego przelewiku (na będzie ich po wprowadzeniu takich regulacji od groma więcej) mają wszak prowizyjkę. I o to chodzi... Zrobił ten, kto zyskał - jak mawiali GOTÓWKA JEST BE, CZYLI WSZYSCY starożytni Rzymianie. A banki mają dość sił, JESTEŚCIE (POTENCJALNYMI) wpływów i kasy, żeby przepchnąć każde PRZESTĘPCAMI: Zacznijmy od końca: Kto prawo jakie chcą - zwłaszcza w takim kraju zyska na tym kretyńskim pomyśle? jak nasz, w którym ojcowie republiki Przedsiębiorcy? Wolne żarty - kolejne kłody okrągłego stołu zadbali, aby nie było pod nogi skutecznie zniechęcające krępującego ich ruchy i możliwości zarobku do prowadzenia jakiejkolwiek działalności. trójpodziału władzy (działający pod wpływem lobbystów urzędnicy mogą napisać w zaciszu gabinetów każdą ustawę, jaką chcą - jaką OD NICH CHCĄ)... Ale "rząd" też trochę zyska. Nie kasy oczywiście. KONTROLI. Taka debilustawa da bowiem kolejne, jakże silne narzędzie POLICYJNEGO NACISKU NA KAŻDEGO - NAWET (A ZWŁASZCZA) NAJMNIEJSZEGO PRZESIĘBIORCĘ. Nie zrobiłeś przelewu? Jesteś przestępcą, a przynajmniej potencjalnym przestępcą. Więc siedź cicho i słuchaj rządu. Ew. płać urzędnikom-kontrolerom łapówkę za spokój. I o to chodzi... Wot i republika okrągłego stołu... Jacek Wilk Zapomniany kryzys Na koniec cyklu o kryzysach ekonomicznych ostatniego stulecia, należy przypomnieć o wydarzeniu, które miało miejsce tuż po zakończeniu pierwszej wojny światowej i o którym do dzisiaj mamy niewiele informacji. W podręcznikach szkolnych to wydarzenie omija się zupełnie lub opisuje w kilku słowach. Można to wytłumaczyć poprzez fakt, że zarówno historycy jak i wszyscy inni lubią opisywać działania, gdy tychże brakuje to w zasadzie nie ma o czym pisać. Tak też jest i w tym przypadku. W 1920 r. w Stanach Zjednoczonych miało miejsce załamanie gospodarcze, którego pierwsze symptomy były znacznie bardziej poważne, niż te które zapoczątkowały kryzys w Gospodarka amerykańska przestawiona na stopę wojenną, rozwinęła sektory przemysłu i usług, które w czasie pokoju były całkowicie niepotrzebne, a co za tym idzie zbyt dużo kapitału i pracowników zostało ulokowane w niewłaściwych branżach. Dodatkowo pojawił się problem zadłużenia rządu federalnego, wynikający z wydatków wojennych. Wszystko to spowodowało załamanie, lawinowy wzrost bezrobocia z 4 do 12%, obniżenie PKB o 24% i produkcji przemysłowej o 21%. Jak na te wszystkie wydarzenia zareagował rząd USA? Kilku amerykańskich historyków nazwało to wylewem szczęścia. Prezydent Thomas Woodrow Wilson pod koniec drugiej kadencji doznał kilku poważnych wylewów, które spowodowały, że był częściowo sparaliżowany i nie był w stanie pełnić swojej funkcji. Oznaczało to, że rząd nie zrobił absolutnie nic. Rezerwa federalna, również zachowywała się biernie. Mimo to w marcu 1921 roku w momencie zaprzysiężenia nowego prezydenta Warrena Hardinga sytuacja zaczęła się poprawiać. Nowy prezydent wbrew oczekiwaniom, nie wprowadził żadnego pakietu stymulacyjnego. Przede wszystkim obniżył podatki, które w czasach wojny, dla najlepiej zarabiających, dochodziły do 75%, zmniejszył wydatki federalne z 18.5 miliarda dolarów do 3,3 miliarda, czyli niemalże sześciokrotnie! Dodatkowo FED podniósł stopy procentowe do rekordowego poziomu 7%. Spowodowało to, że w 1922 roku nikt w już nie pamiętał o recesji. Wszystkie te działania, to całkowite przeciwieństwo tego co obserwowaliśmy w czasie Wielkiego Kryzysu, kryzysu naftowego, czy też wciąż obserwujemy w czasie trwania obecnego kryzysu finansowego. Rządy wmawiały obywatelom, że dla powstrzymania recesji, należy pompować ogromne ilości pieniędzy w nierentowne przedsiębiorstwa, zwiększać wydatki budżetowe i podejmować najróżniejsze działania antykryzysowe. Dzięki którym to, wszystkie powyższe kryzysy ciągnęły się przez wiele lat i tak naprawdę trudno stwierdzić kiedy się zakończyły. Załamanie z 1920 roku było tak krótkie i mało spektakularne, że wydarzenie to zostało zapomniane przez historyków i niemalże wykreślone z historii powszechnej. Piotr Głowacki

8 Święta bez podatków 21 grudnia AD 2013 na Placu zamkowym w Warszawie odbyła się interesująca akcja Oddziału Warszawskiego Kongresu Nowej Prawicy. Pod przewodnictwem kilku wolnorynkowych Mikołajów z Oddziału Stołecznego informowano warszawiaków, ile procent wartości świątecznych prezentów stanowią ukryte w ich cenie podatki. Rozdawane były ulotki o tematyce świątecznej, choć dla dzieci największą frajdą były cukierki; akcja wszak nie była skierowana tylko do dorosłych, dzięki maszynie opodatkowującej nawet najmłodsi mogli włączyć się do zabawy i przez to zrozumieć, ile cukierków przez obciążenia fiskalne zabiera im państwo. Święta bez podatków spotkały się ze sporym zainteresowaniem mieszkańców stolicy, dowodzi to, że tego typu akcje i przekazywanie poglądów wolnorynkowych, nawet w formie zabawy, trafia w Polsce na coraz bardziej podatny grunt. Organizatorzy zapewniają że za rok również zobaczymy Mikołajów z niebiesko- czarnoczerwonym feniksem, choć najbliższej akcji Oddziału Warszawskiego można się już spodziewać niedługo. Marcin Kruszewski Redakcja Łamanie głowy konserwatywno-liberalnych. Prawicowiec. Członek Partii Kongres Nowej Prawicy. Z zamiłowania fizyk, z zawodu informatyk. Aleksander Popielarz - student historii na Uniwersytrecie Warszawskim, zamieszkały w Warszawie, wolnościowiec, katolik. Tomasz Konopa - absolwent wydziału ekonomii WSHiP, żonaty, szczęśliwy tata. W przeszłości członek KoLibra, od 2 lat w KNP. Szymon Ber - członek Oddziału Stołecznego Partii Kongres Nowej Prawicy Jacek Wilk - v-ce prezes Kongresu Nowej Prawicy Piotr Głowacki - historyk, konserwatywny liberał, wolnościowiec. Marcin Kruszewski - wiceprezes stołecznej SM Kongresu Nowej Prawicy. Pasjonat historii, prawa oraz kultury klasycznej" Cegła waży 6 kg. Kamil Frydlewicz (red. nacz.) - polityk o poglądach Rozwiązanie poprzedniego zadanie: Zadanie na styczeń: Z domu do sklepu Jaś idzie z prędkością v = 4 km/h, wraca dokładnie tą samą drogą. Z jaką predkością musi iść drogą powrotną, by prędkość średnia na całej trasie wyniosła 8 km/h?