Witamy w Dumfries & Galloway. Przewodnik dla Emigranta i Członków Mniejszości Narodowych

Transkrypt

1 Witamy w Dumfries & Galloway Przewodnik dla Emigranta i Członków Mniejszości Narodowych

2 Stowarzyszenie Wielokulturowe Dumfries & Galloway (Dumfries & Galloway Multicultural Association- DGMA) Stowarzyszenie Wielokulturowe Dumfries i Galloway zostało powołane do życia w 2003 przez mniejszości narodowe zamieszkałe w regionie Dumfries i Galloway. Oto pięć głównych celów Stowarzyszenia: 1. Wspierać i kształcić organizacje, jak również osoby z zakresów związanych z religią, kulturą, etnika mniejszości narodowych. 2. Edukować z zakresów związanych z równością rasową i zróżnicowaniem. 3. Dystrybuować informacje, porady i kształcić szeroko rozumianą społeczność w regionie, organizacje i członków Stowarzyszenia z zakresu różnorodności i dyskryminacji. 4. Rozwijać i dostarczać usługi tłumaczeniowe i interpretacyjne w regionie. 5. Rozwijać Centrum Kulturowe w Dumfries i Galloway celem wsparcia i wcielenia w życie powyższych założeń Stowarzyszenia, jak również rozwijania innych powiązanych aktywności kulturalnych. Biuro Stowarzyszenia DGMA mieści się na ulicy Irish Street w Dumfries i otwarte jest od poniedziałku do piątku w godzinach od do Na chwilę obecną stowarzysznie liczy sobie 300 członków z całego regionu. Pochodzą oni z ponad 50 narodowości i kultur. Członkowstwo w stowarzyszniu jest całkowicie bezpłatne i otwarte dla wszystkich społeczności mniejszościowych. Jeśli chcesz dowiedzieć się wiecej odwiedź naszą stronę internetową lub zadzwoń pod numer telefonu: Przyjdź i przyłącz się do nas Serdecznie zapraszamy! 2

3 Spis Treści 1. Wstęp 6 Prezentacja Szkocji i regionu Dumfries i Galloway Mapa Dumfries i Galloway 2. Miejsca, w których możesz otrzymać informacje, wsparcie i poradę Stowarzyszenie Wielokulturowe Dumfries i Galloway 2.2 Usługi Doradztwa Obywatelskiego 2.3 Konsulaty 2.4 Biuro Prawne Mniejszości Narodowych 2.5 Usługi Doradztwa Imigracyjnego 2.6 Międzynarodowa Organizacja dla Emigrantów 2.7 Władze Lokalne Dumfries i Galloway 2.8 Służby Ratunkowe 3. Społeczność Banki i Towarzystwa Budowlane 3.2 Miejsca kultu 3.3 Wspieranie zróżnicowania i zapobieganie dskryminacji 3.4 Podział władzy 3.5 Biblioteki 3.6 Usługi pocztowe 3.7 Telefoniczne Aparaty Publiczne 3.8 Środki transportu 3.9 Rozrywka, kultura i sport 3.10 Cremonie nadania obywatelstwa 4. Edukacja Informacje ogólne 4.2 Przedszkola 4.3 Szkoły podstawowe 4.4 Szkoły średnie 4.5 Doskonalenie kwalifikacji i szkolenia 4.6 Kształcenie nieformalne i treningi 4.7 Angielski dla mówiących innymi językami (ESOL) 4.8 Rozwój zawodowy 3

4 5. Służby Ratunkowe Pogotowie Ratunkowe 5.2 Straż Pożarna i Służby Ratunkowe 5.3 Policja 5.4 Straż Przybrzeżna 6. Zatrudnienie i świadczenia Poszukiwanie pracy 6.2 Zarządzenie o Rejestracji Pracowników 6.3 Numer Ubezpieczenia Społecznego 6.4 Podatek dochodowy 6.5 Prawo pracy 6.6 Związki Zawodowe 6.7 Świadczenia 6.8 Samozatrudnienie 6.9 Opieka nad dziećmi 6.10 Zaświadczenie o niekaralności 6.11 Organizacje wspierające biznes 7. Opieka medyczna Lekarz prowadzący GP 7.2 Szpitale i przychodnie 7.3 Opieka dentystyczna 7.4 Położne 7.5 Pielegniarki środowiskowe 7.6 Farmaceuci/Apteki 7.7 Okuliści 7.8 Praca socjalna i opieka pozaszpitalna 7.9 Ochrona dziecka 7.10 Zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie 7.11 Nadużywanie substancji szkodliwych i uzależnienia 7.12 Opiekunowie 7.13 Health Rights Information Scotland 7.14 Zdrowie seksualne 4

5 8. Sprawy mieszkaniowe W poszukiwaniu zakwaterowania 8.2 Podatek miejski i opłaty za wodę 8.3 Opłaty za energię elektryczną i gaz 8.4 Abonament telewizyjny 8.5 Ubezpieczenie mieszkania 8.6 Umeblowanie mieszkania 8.7 Życie w społeczności 8.8 Wywóz śmieci 9. Prawo i porządek Ochrona dziecka 9.2 Przemoc w domu, gwałt, napaść na tle seksualnym 9.3 Jazda samochodem 9.4 Alkohol, narkotyki i palenie tytoniu 9.5 Broń 9.6 Prostytucja 9.7 Prześladowanie i molestowanie 9.8 Ochrona osobista 5

6 1. Wstęp Informacje tutaj zawarte przeznaczone są dla osób, które przybyły do Dumfries i Galloway. Szereg organizacji zawarło w tym biuletynie krótkie informacje o sobie, ażeby uławtić Ci osiedlenie się w naszym regionie. Cieszymy się z Twojego przybycia. Biuletyn ten jest jedynie wskazówką gdzie można uzyskać szczegółowe informacje z poszczególnych zakresów poprzez kontakt telefoniczny, mailowy, czy też osobisty. Informacje w przewodniku są jak najbardziej aktualne, jednak musisz mieć na uwadze fakt, że przepisy prawa i regulacje ulegają ciagłym zmianą. Mamy nadzieje, że osiedlenie się w Dumfries i Galloway będzie dla Ciebie miłe i przyjemne. 6

7 Prezentacja Szkocji i regionu Dumfries i Galloway Dumfries i Galloway położone jest w południowej części Szkocji. Region zamieszkuje około tysięcy mieszkańców na powierzchni 6,246 kilometrów kwadratowych. Gospodarka regionu oparta jest głównie na rolnictwie, leśnictwie, turystyce i przemyśle spożywczym. Największym miastem w regionie jest Dumfries z tysiącami mieszkańców, kolejnym większym miastem jest Stranraer z tysiącami mieszkańców i Annan z tysiącami. W pozostałych miasteczkach i wsiach liczba mieszkańców nie przekracza tysięcy. Mieszkańcy Regionu są bardzo dumni z miejsca w którym żyją i okolic. Zwyczaje Szkoci cenią sobie ponad wszystko uprzejmość względem drugiej osoby. Słowa proszę i dziękuję są niezwykle ważne i często używane. Zwyczajowe jest uścisnięcie sobie dłoni przy pierwszym spotkaniu, również podczas spotkań bardziej formalnych. Czas Wielka Brytania leży w zachodnioeuropejskiej strefie czasowej (GMT+0). Powszechne jest oznaczanie godzin przedpołudniowych am, czyli od (12.00 w nocy do w południe) i popołudniowych pm (1.00 rano do w nocy). Punktualność jest bardzo ważna. Język Głównym językiem mówionym i rozumianym przez wszystkich jest język angielski. Aczkolwiek występują tutaj lokalne dialekty, specyficzny akcent i poszczególne słowa używane tylko w tym Regionie. Jeśli będziesz miał problem ze zrozumieniem swojego rozmówcy, poproś go o powolniejsze mówienie, powtórzenie zdania, zastąpienie niezrozumiałych słówek słówkami prostszymi. 7

8 2. Miejsca, w których możesz otrzymać informacje, wsparcie i poradę Poniżej przedstawiamy szeroką listę organizacji, od których możesz uzyskać darmową, poufną i niezależną poradę. 2.1 Stowarzyszenie Wielokulturowe Dumfries i Galloway (Dumfries and Galloway Multicultural Association) Adres organizacji: Irish Street, Dumfries DG1 2NP Telefon: czynny w godzinach urzędowania dgma@hotmail.com Biuro otwarte jest od poniedziałku do piątku w godzinach od do Spotkania członków Komitetu Wykonawczego odbywają się zazwyczaj w pierwszy poniedziałek każdego miesiąca o godzinie Stowarzyszenie oferuje warsztaty z zagadnień dotyczących pisania CV, poszukiwania pracy. Oferuje lekcje języka angielskiego, a także konwersacje w tym języku przeznaczone dla kobiet. W siedzibie Stowarzyszenia w wyznaczonym terminie możesz spotkać się z przedstawicielami Związków Zawodowych i Policją. Członkowsko w organizacji jest darmowe dla wszystkich wywodzących się z miejszości narodowych i wspólnot wiary. Stowarzyszenie oferuje szeroki wachlarz programów edukacyjnych. Jest organizatorem uroczystości i imprez międzynarodowych. Informacje o nich znajdziesz w lokalnej prasie i bibliotekach. Możesz przyjść i skorzystać z darmowego internetu. 2.2 Usługi Doradztwa Obywatelskiego Dumfries i Galloway (Dumfries and Galloway Citizens Advice Service) DAGCAS udziela informacji i porad w zakresie zatrudnienia, zasiłków, zakwaterowania i działań mających na celu wyrównywanie szans dla wszystkich. Główna siedziba mieści się na ulicy Irish Street, Dumfries. Biuro to ma swoje oddziały w Stranraer, Castle Douglas i Annan zadzwoń jeśli chcesz wiedzieć w jakich godzinach są otwarte. Telefon: Możesz wysłać maila przez stronę internetową: www. dagcas.info. 8

9 Biuro w Dumfries otwarte jest od poniedziałku do piątku w godzinach od do Oferujemy specjalne usługi dla mniejszości narodowych. Więcej informacji znajdziesz na ostatniej stronie tego przewodnika. 2.3 Konsulaty Konsulaty oferują pomoc i wsparcie swoim obywatelom. Nie wszystkie kraje posiadają swoje przedstawicielstwa w Szkocji. Więcej informacji otrzymasz pod numerem telefonu: , bądź na stronie internetowej: Biuro Prawne Mniejszości Narodowych (Ethnic Minorities Law Office) 41 St Vincent Plane GLASGOW G1 2ER Telefon: Strona internetowa: Usługi Doradztwa Imigracyjnego (Immigration Advisory Service) 115 Bath Street GLASGOW G2 2SZ Telefon: Strona internetowa: Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji (International Organisation for Migration) Telefon: Strona internetowa: Organizacja ta zajmuje się osobami, które były przemycone lub sprzedane, a także osobami nie mającymi prawa do legalnego pobytu w Wielkiej Brytanii. Organizacja udziela pomocy w bezpiecznym powrocie do rodzinnego kraju. 2.7 Władze Lokalne Dumfries i Galloway (Dumfries and Galloway Council) Dumfries and Galloway Council świadczy szeroki wachlarz usług mieszkańcom i odwiedzającym. Jeśli chcesz nawiązać kontakt z Władzami Lokalnymi zadzwoń pod numer telefonu: , odwiedź stronę internetową lub zadzwoń do jednego z miejscowych oddziałów znajdujących się w 15 głównych miasteczkach w Regionie. Wszystkie te oddziały mają dostęp do tłumaczy przez telefon. 9

10 10

11 2.8 Obowiązujące w Wielkiej Brytanii numery telefonów alarmowych to 999 lub 112. Pod tymi numerami połaczysz się z Policją, Strażą Pożarną, Karetką Pogotowia lub Strażą Przybrzeżną. Jeśli potrzebujesz połączyć się z Policją w przypadku nie wymagającym nagłej interwencji zadzwoń pod numer: Społeczność 3.1 Banki i Towarzystwa Budowlane Walutą obowiązującą w Szkocji jest funt brytyjski ( ), stanowiący sumę 100 penców (p). Po otrzymaniu propozycji pracy będziesz musiał otworzyć konto w banku lub w Towarzystwie Budowlanym, ażeby Twoj pracodawca mógł bezpośrednio przelewać wypłatę na Twój rachunek. Brytyjskie Stowarzyszenie Banków wydało specjalną ulotkę zawierającą wszystkie niezbędne informacje o założeniu konta. Na pewno będzie Ci ona pomocna. Wejdź na stronę: jsp?d=138&a=3970. Do otwarcia konta potrzebujesz przedstawić oryginały (nie kserokopie) następujących dokumentów: Potwierdzenie Tożsamości - paszport albo National ID - polski Dowód Osobisty, lub prawo jazdy. Potwierdzenie obecnego adresu zamieszkania - rachunek na Twoje nazwisko za gaz, prąd, czy telewizję. Niektóre banki akceptują umowę wynajmu mieszkania lub list od Twojego pracodawcy. Banki mogą wymagać od Ciebie potwierdzenia zatrudnienia (np. kontrakt). Jeśli będziesz chciał przesłać pieniądze do domu, sprawdź poniższą stronę internetową, a znajdziesz na niej ofertę najbardziej Tobie odpowiadającą: Miejsca kultu Mieszkańcy regionu Dumfries i Galloway są bardzo wierzący. Dominującym wyznaniem jest protestantyzm (Kościół Szkocki). Znajdziesz tu również kościoły katolickie, meczet, Kościół Świętych Dnia Ostatniego. W Dumfries odbywają się comiesięczne spotkania 11

12 wyznawców Bahá ís. Szczegóły dotyczące nabożeństw zamieszczane są najczęściej w lokalnych gazetach, bibliotekach, a także na stronie internetowej: W Szpitalu w Dumfries pracuje Kapelan i udostępniony jest Pokój Duchowy wraz z łaźnią. Informacji w tym temacie udzieli Ci również Stowarzyszenie Wielokulturowe Dumfries i Galloway. Zadzwoń pod numer telefonu: , bądź odwiedź ich stronę internetową dgma. 3.3 Wspieranie zróżnicowania i zapobieganie dyskryminacji Mieszkańcy regionu Dumfries i Galloway mają świadomość, że dobre społeczeństwo to takie, które jest otwarte i przyjazne ludziom z całego świata, pochodzącym z innych kultur, z różnych środowisk, z różnym doświadczeniem, stylem życia. Rozumiemy potrzebę wparcia ludzi z niektórych grup społecznych jak i z mniejszości narodowych w procesie intergracji. Dlatego też, w Regionie znajdziesz wiele organizacji, które wychodzą tym problemom na przeciw i są otwarte na pomoc ludziom w nawiązniu pozytywnych relacji z otoczeniem niezależnie od wieku, płci, rasy, orientacji seksualnej, niepełnosprawości, czy wyznawanej religii. Poniżej przedstawiamy listę organizacji świadczących taką pomoc: Elderly Forum Telefon: Age Concern Telefon: Youth Strategy Executive Group Telefon: Stowarzyszenie Wielokulturowe Dumfries i Galloway Telefon: Dumfries and Galloway Coalition for Disabled People) Telefon: Dumfries and Galloway Access Panel Telefon: Dumfries and Galloway Lesbian Gay Bisexual and Transgender Group Telefon: Dumfries and Galloway Inter Faith Group Telefon:

13 Jeśli uważasz, ze jesteś dyskryminowany, ze względu na rasę, lub z innego powodu znajdziesz tu ludzi, którzy Ci pomogą. Zadzwoń pod numer: , a pracownicy Usług Doradztwa Obywatelskiego Dumfries i Galloway udzielą Ci pomocy. 3.4 Podział władzy Władza w Szkocji podzielona jest na kilka różnych poziomów. Na każdym poziomie lokalny przedstawiciel władzy służy pomocą i informacją w dziedzinie, za którą jest odpowiedzialny. Parlamet Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej ma swoją siedzibę w Londynie. Region reprezentowany jest w nim przez dwóch członków parlamentu (MPs). Członkowie Ci odpowiedzialni są za emigrację, azyl i świadczenia. Dalsze informacje, łacznie z danymi kontaktowymi MPs, znajdziesz na stronie internetowej: lub pod numerem telefonu: W Szkocji legislatywa nazywa sie po prostu Szkockim Parlamentem, a regionalny rząd i podlegającą mu administrację ochrzczono Szkocką Egzekutywą. Parlament Szkocki ma swoją siedzibę w Edynburgu, a Region reprezentowany jest w nim przez dwóch członków parlamentu (MPs), razem z siedmioma innymi MPs z południowej Szkocji. Członkowie Ci odpwiedzialni są za narodową służbę zdrowia, prywatną przedsiębiorczość, transport i edukację. Dalsze informacje łacznie z danymi kontaktowymi MPs dostępne są na stronie internetowej podanej powyżej. Władza Lokalna sprawowana jest przez Dumfries i Galloway Council. W jej skład wchodzi 47 Członków Rady. Członkowie Rady wybierani są spośród Władz Lokalnych. Pełnią oni trzy podstawowe funkcje: reprezentacyjną, decyzyjną i przywódczą. Dumfries and Galloway Council odpowiedzialny jest za usługi transportu lokalnego, szkolnictwo, planowanie, pracę socjalną, biblioteki, kulturę, rozrywkę i sport. W regionie zlokalizowanych jest 15 Centrów Obsługi Klienta (Customer Services Centres): Dumfries, Kirkcudbright, Annan, Stranraer, Dalbeattie, Langholm, Kirkconnel, Sanquhar, Thornhill, Moffat, Newton Stewart, Castle Douglas, Wigtown, Gretna and Lochmaben. Dostępna jest usługa tłumaczenia przez telefon. Wszystkie 13

14 spotkania decyzyjne Władz Lokalnych otwarte są dla społeczeństwa, a raporty z nich zamieszczane na stronie internetowej: Władze Gminne odpowiedzialne są za problemy pojawiające się w ramach miasteczek i wiosek. Radni Gminy również są wybierani. Jest ich około 90 na terenie Regionu. Jeśli chcesz wiedzieć więcej zadzwoń: lub wejdź na stronę communitycouncil. Ażeby wziąść udział w wyborach do Parlamentu i do Władz Lokalnych musisz się zarejestrować na listę wyborców. Jeśli chcesz się dowiedzieć czy jesteś uprawniony do głosowania wejdź na stronę: www. aboutmyvote.co.uk. Z Electoral Registration Officer możesz się skontaktować również telefonicznie: lub mailowo: ero@dumgal.gov.uk Huntingdon 27 Moffat Road Dumfries DG1 1NB Jeśli chcesz wiedzieć więcej o władzy w Szkocji odwiedź, bądź skontaktuj się z lokalną biblioteką. 3.5 Biblioteki W regionie zlokalizowane są 24 publiczne biblioteki i biblioteki objazdowe, z których wypożyczysz nie tylko książki, ale również skorzystasz z darmowego internetu. Zapisać się możesz bezpłatnie w każdej chwili. Biblioteki wypożyczyczają lokalne i krajowe gazety, książki w formie kaset magnetofonowych, DVD, CD. Jeśli chcesz zlokalizować bibliotekę najbliższą Twojemu miejscu zamieszkania sprawdź Książkę Telefoniczną, zadzoń pod numer lub odwiedź stronę internetową Usługi pocztowe Narodowym operatorem pocztowym jest Royal Mail. Przesyłki listowe w zależności od Twoich potrzeb możesz wysłać na dwa sposoby. Pierwszą klasą (dostarczone następnego dnia roboczego) lub drugą klasą (dostarczone w przeciągu dwóch do trzech dni). Znaczki pocztowe możesz nabyć w większości sklepów lub w kioskach. Na terenie całego kraju rozmieszczone są czerwone skrzynki pocztowe. 14

15 15

16 Urzędy Pocztowe zlokalizowane są w całej Szkocji i świadczą zróżnicowane usługi takie jak: wymiany walut, przyjmowanie wniosków paszportowych, nadawanie przesyłek pocztowych, ubezpieczenie turystyczne, prawo jazdy i ubezpieczenia samochodów. Większość Urzędów pocztowych czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00 do 17.30, a w soboty od 9.00 do Jeśli chcesz wiedzieć więcej o produktach i usługach pocztowych zadzwoń pod numer: lub odwiedź stronę internetową Telefoniczne Aparaty Publiczne W wielu miasteczkach, wioskach oraz centrach handlowych w regionie znajdziesz budki telefoniczne, bądź same aparaty publiczne. W większości z nich za rozmowę zapłacisz monetami, ale znajdziesz także takie, które akceptują karty kredytowe. Numery 0800, 0808 oraz 999 to numery alarmowe i są one darmowe. Książka telefoniczna oraz Yellow Pages zawierają spis abonentów prywatnych jak i biznesowych. Jeśli nie masz jeszcze w domu powyższych książek dostaniesz je w pobliskiej bibliotece. 3.8 Środki transportu Sieć transportu publicznego jest dostępna na terenie całego regionu. Zadzwoń pod numer: lub odwiedź stronę: Autobusy:- w każdym miasteczku i we wsi znajduje się dworzec autobusowy, przystanek autobusowy lub przynajmiej miejsce w którym autobus zatrzyma się na żądanie. Rozkłady jazdy autobusów dostępne są w bibliotekach, lokalnych sklepach lub pod numerem telefonu: Pociągi dworce kolejowe zlokalizowane są w Dumfries, Sanquhar, Kirkconnel, Lockerbie, Annan i Gretna. Rozkłady jazdy pociągów dostępne są w bibliotekach lub na stronie internetowej: www. thetrainline.com Taksówki firmy taksówkowe licencjonowane są przez Władze Lokalne. Usługi taksówkarskie świadczone są na terenie całego regionu. Poszukaj ich w książce telefonicznej lub Yellow Pages. Na dłuższych trasach ceny przejazdu mogą być z góry ustalone. 16

17 Promy połączenia promowe z Stranraer i Cairnryan do Północnej Irlandii. Stena Line Travel: telefon: , www. stenaline.com P&0 Ferries: telefon: , Lotniska w samym regionie Dumfries i Galloway nie ma lotniska, ale w niedalekiej odległości znajdują się lotniska w Belfast, Prestwick, Glasgow i lotnisko w Edynburgu. 3.9 Rozrywka, kultura i sport Galerie i muzea W regionie Dumfries i Galloway zlokalizowe są muzea i galerie artystyczne, które oferują darmowe wstępy i otwarte są praktycznie codziennie. Jeśli chcesz wiedzieć więcej, znaleźć lokalizacje, godziny otwarcia galerii czy muzeum odwiedź stronę internetową: uk/museums Sport i fitnes Na terenie regionu znajdziesz kluby spotowe i kompleksy rekreacyjne. Zajęcia przeznaczone wyłącznie dla kobiet odbywają się tylko w niektórych obiektach. Dokładne informacje znajdziesz na stronie www. dgcommunity.net/. Niektórzy pracodawcy w ramach bonusu oferują swoim pracownikom karnety na siłownię lub do fitnes klubu Ceremonie nadania obywatelstwa Jeśli Twój wniosek o obywatelstwo zostanie pozytywnie rozpatrzony zostaniesz zaproszony na specjalną uroczystość, w trakcie której będziesz musiał złożyć przysięgę na wierność Królowej Anglii i lojalność wobec Wielkiej Brytanii. Jeśli chcesz wiedzieć, czy możesz starać się o obywatelstwo zadzwoń pod numer: lub sprawdź stronę internetową: ukba.homeoffice.gov.uk/britishcitizenship/ 17

18 4. Edukacja 4.1 Informacje ogólne o szkolnictwie Wszystkie dzieci w Szkocji zobowiązane są przez prawo do uczęszczania do szkoły. Najczęściej będzie to szkoła znajdująca się w bliskim sąsiedztwie miejsca zamieszkania. Obowiązek szkolny rozpoczyna się w wieku 5 lat i trwa do 16-go, bądź 18 go roku życia. Edukacja w szkołach państwowych jest bezpłatna. Szkoły są koedukacyjne i zarówno dziewczęta jak i chłopcy otrzymują jednakowy program nauczania. Szkoły państwowe zarządzane są przez Władze Lokalne, czyli w naszym regionie przez Dumfries i Galloway Council. Jeśli chcesz zarejestrować dziecko do szkoły musisz umówić się na spotkanie w szkole, którą wcześniej wybrałeś. Wiecej informacji o szkołach dostępnych w regionie i o tym jak się z nimi skontaktować znajdziesz na stronie internetowej: Przedszkola Dzieci w wieku 3 i 4 lat, przed podjęciem obowiązkowej edukacji szkolnej mają prawo do bezpłatnego miejsca w placówce oświatowej. Przedszkola otwarte są od poniedziałku do piątku w ciągu całego roku szkolnego. Możesz wybrać poranną, bądź popołudniową opiekę przedszkolną. 4.3 Szkoły Podstawowe Dzieci, które od dnia pierwszego marca danego roku ukończyły 4 lata, powinny podjąć naukę w danym roku w sierpniu. W szkole podstawowej pozostają przez siedem lat. 4.4 Szkoły średnie Dzieci mogą opuścić szkołę w wieku 16 lat, ale zachęcane są do pozostania w niej do 18 roku życia, co pomoże im w późniejszym pogłębianiu wiedzy i zdobyciu kwalifikacji zawodowych. Organizacja roku szkolnego w Szkocji Szkoły pracują pięć dni w tygodniu od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00 do (szkoły podstawowe) i od 9.00 do (szkoły średnie). 18

19 Nauka rozpoczyna się w drugiej połowie sierpnia, a kończy w lipcu. Poza letnimi wakacjami w trakcie roku szkolego jest kilka przerw w nauce: na czas Świąt Wielkanocnych, w październiku, 30 listopada Dzień Patrona Rodzice są zobowiązni do posyłania dziecko do szkoły i nie powinni organizować przerw wakacyjnych w trakcie trwania nauki. Jeśli chcesz wiedzieć więcej zadzwoń pod numer: lub odwiedź stronę: Czego dziecko się uczy? Wszystkie dzieci w Szkocji objęte są narodowym programem nauczania i przygotowywują się do zdobycia kwalifikacji w tak zwanych standard grade (standardowy poziom), lub też higher grade (wyższy poziom). Uczniom przekazywana jest również wiedza z dziedziny środowiska. Mogą się zaangażować w zajęcia sportowe, kulturalne, muzyczne. Specjalne potrzeby Jeśli Twoje dziecko ma problemy z mówionym językiem angielskim, ma problemy z nauką lub jest niepełnosprawne, Władze Lokalne zapewnią takim dzieciom dodatkową pomoc. Więcej informacji możesz zdobyć dzwoniąc pod numer: Mundurki szkolne Większość szkół zachędza uczniów do zakładania mundurków szkolnych. Zazwyczaj jest to zwykły sweter z godłem szkoły na piersi. Szkoły są tolerancyjne i rozumieją, że ze względu na wyznanie, kulturę, dzieci muszą ubierać się w określony sposób, zwłaszcza podczas zajęć sportowych. Szkoły zapewniają oddzielne przebieralnie dla chłopców i dziewczynek. Posiłki w szkole Wszystkie szkoły zapewniają posiłki w czasie lunchu lub miejsce, gdzie lunch przyniesiony z domu może być zjedzony. Istnieje możliwość otrzymania pomocy finansowej (dopłaty do posiłków), jeśli dochody rodziny są bardzo niskie. Większość szkół zapewnia darmowe śniadania, a wszyscy uczniowie szkół podstawowych otrzymują darmowy owoc każdego dnia. 19

20 20

21 Transport Wszystkie dzieci szkół podstawowych mieszkające w dalszej odległości niż jedna mila od szkoły i w odległości 2 mile w przypadku szkół średnich są do szkoły dowożone. Transport jest darmowy. Religia W Regionie znajdziesz szkoły bezwyznaniowe, lub szkoły katolickie. Uczniowie nie są zobligowani do udziału w uroczystościach religijnych. Rodzice mogą nie posyłać dziecka do szkoły przez maksymalnie trzy dni w roku na czas uroczystości religijnych, innych niż katolickie. Dyscyplina Szkoły nagradzają dobre zachowanie u dzieci, ale karzą dzieci które zachowywały się nieodpowiednio. Nie ma kar cielesnych, ale uczniowie mogą otrzymać pisemną naganę, lub nie będą mogły uczestniczyć w grach i zabawach na zewnątrz budynku przewidzianych na czas przerw. Zaangażowanie rodziców Rodzice są zachęcani do czynnego udziału w życiu ich dzieci w szkole. Szkoły organizują Wieczory dla rodziców (odpowiednik naszych wywiadówek), gdzie rodzice mogą porozmawiać z nauczycielami o postępach swoich pociech w nauce i o ich zachowaniu. Rodzice otrzymują takie informacje również w formie pisemnej. W większości szkół działają Stowarzyszenia Rodziców i Nauczycieli, które starają się pozyskać fundusze na wszelkiego rodzaju imprezy dla szkoły. Tyranizowanie i nękanie Szkoły podejmują specjalne działania przeciwko tyranizowaniu i nękaniu ze względu na rasę, mające na celu eliminację tego zjawiska ze szkół. Jeśli Twoje dziecko doświadczyło któregoś z tych zachowań od innych, koniecznie poinformuj o tym szkołę. Pomocy i porady możesz także szukać na stronie internetowej: Doskonalenie kwalifikacji i szkolenia W regionie istnieje wiele możliwości poszerzania swoich kwalifikacji i zdobywania nowych, skierowane zwłaszcza do osób dorosłych. Dumfries i Galloway College posiada kampusy w Dumfries i Stranraer. Na terenie Crichton Campus w Dumfries znajduje się wiele Instytucji Kształcenia Wyższego (uniwersytety). 21

22 Learndirect Scotland jest częścią Skills Development Scotland. Udzielają oni pomocy w zakresie kształcenia w dogodnym dla Ciebie czasie i na dogodnych warunkach. Dostępne kursy znajdziesz na stronie internetowej: www. learndirectscotland.com lub pod numerem telefonu: Jeśli masz więcej niż 16 lat i zarabiasz mniej niż 18,000 rocznie, wówczas możesz starać się o pomoc finansową na poczet nauki. Dowiedź się więcej dzwoniąc pod numer: lub wejdź na stronę internetową: Szkolenia nieformalne i warsztaty Znajdziesz tutaj zajęcia dodatkowe i wszelkiego rodzaju działalność szkoleniową z wielu dziedzin przeznaczoną dla osób z różnych grup wiekowych. Większość z tych zajęć koordynowana jest przez Council Community Learning and Development Service. Informacje o szkoleniach i dodatkowych zajęciach znajdziesz na tablicach informacyjnych, w lokalnych sklepach, bibliotekach oraz dzwoniąc pod numer telefonu: Angielski dla mówiących innymi językami (ESOL) Znajdziesz tu wiele miejsc, gdzie możesz uczyć się i doskonalić znajomość języka angielskiego z odpowiednio do tego przygotowanym lektorem. Władze Lokalne Dumfries i Galloway oferują lekcje języka angielskiego w różnych miejscowościach na terenie całego regionu. Wejdź na stronę: Dumfries and Galloway College organizuje kursy języka angielskiego na terenie swojego kampusu w Dumfries i Stranraer Zadzwoń pod numer: lub sprawdź na stronie: Stowarzyszenie Wielokulturowe Dumfries i Galloway posiada w swojej ofercie kursy jezyka angielskiego. Jeśli istnieje taka możliwość Stowarzyszenie organizuje grupy osób mówiących tym samym językiem. Zadzwoń pod numer: lub prześlij maila na adres:dgma@hotmail.com Niektórzy pracodawcy organizują zajęcia z języka dla swoich pracowników. 22

23 4.6 Rozwój zawodowy Careers Scotland Careers Scotland jest częścią Skills Development Scotland. Oferują oni informacje, służą poradą ludziom w różnym wieku w jaki sposób wykorzystać swoje kwalfikcje w wyborze właściwej ścieżki kariery. Careers Scotland posiadają dwa centra w regionie w Dumfries i w Stranraer. Mają również swoich przedstawicieli w róznych innych lokalizacjach, zazwyczaj w budynkach firm zaprzyjaźnionych. Więcej informacji zdobędziesz kontaktując się z najbliżym centrum od poniedziałku do piątku, w godzinach otwarcia między Careers Scotland Centre, Dumfries Loreburne Centre, High Street, Dumfries DG1 2BD Telefon: Careers Scotland Centre, Stranraer 7 South Strand Street, Stranraer, DG9 7JE Telefon: Służby Ratunkowe Numerami alarmowymi w Wielkiej Brytanii są 999 or 112. W skład Służb Ratunkowych wchodzi: Policja, Straż Pożarna, Pogotowie Ratunkowe i Straż Przybrzeżna. Połączenie z numerami alarmowymi jest bezpłatne, nawet z telefonów komórkowych. Po wybraniu numeru połączysz się z operatorem, który sprawdzi numer z którego dzwonisz, a póżniej połączy Cię ze służbami z którymi chcesz się skontaktować. Jeśli nie jesteś pewnien z kim chcesz rozmawiać najlepiej poproś o połączenie z Policją. 5.1 Pogotowie Ratunkowe Pogotowie Ratunkowe świadczy usługi medyczne głównie poprzez niesienie pierwszej pomocy w razie np. wypadku samochodowego, zawału. Odpowie na Twoje wezwanie po wykreceniu numeru 999. Będziesz poproszony o podanie dokładnego adresu, nazwy ulicy. Jeśli nie jesteś w stanie podać tych informacji, to możliwie najdokładniejszy opis miejsca w którym się znajdujesz. Będziesz poproszony również o podanie szczegółowych informacji o osobie 23

24 potrzebującej pomocy i o zaistniałej sytuacji. NIE MOŻESZ ZAKOŃCZYĆ ROZMOWY WCZEŚNIEJ NIŻ ZOSTANIESZ O TO POPROSZONY. 5.2 Straż Pożarna i Służby Ratunkowe Na terenie całego regionu rozmieszczone są jednostki Straży Pożarnej. Dzwoniąc pod numer 999 uzyszkasz pomoc w przypadku pożaru, lub wypadku samochodowego. Jeśli zauważysz pożar: NATYCHMIAST OPUŚĆ ZAGROŻONE MIEJSCE NIE ZATRZYMUJ SIĘ, ŻEBY ZABRAĆ PRZEDMIOTY WARTOŚCIOWE CZEKAJ NA ZEWNĄTRZ Z DALA OD OGNIA NIE WALCZ SAM Z ŻYWIOŁEM I NIE PRÓBUJ RATOWAĆ INNYCH. ZADZWOŃ PO STRAŻ POŻARNĄ. Zostaniesz poproszony o wskazanie dokładnego adresu, jeśli nie znasz adresu, dokładny opis miejsca i zdarzenia. Zapobieganie pożarom Wszyscy domownicy powinni wiedzieć jak najszybciej wydostać się z budynku w razie pożaru. Zanim położysz się do łóżka każdego wieczoru powinnienieś sprawdzić i powyłączać wszystkie urządzenia elektryczne, pozamykać drzwi, zdmuchnąć i zabezpieczyć świeczki, zgasić papierosy. itd. Klucze powinny zostać w zamkniętych drzwiach wejściowych, tak żeby w razie pożaru ich nie szukać. Takie działanie powinno wejść Ci w nawyk. W każdym domu powinny być zainstalowane alarmy przeciwpożarowe i powinny być regularnie sprawdzane. Służby Ratownictwa świadczą darmowe przeglądy systemów przeciwpożarowych, mogą również na Twoje życzenie nieodpłatnie zainstalować alarmy przeciwpożarowe. Zadzwoń i zamów pod numerem lub , odwiedź również stronę internetową 24