SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2014) 327 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Przeszkody prawne dla swobodnego przepływu środków między instytucjami w ramach wydzielonej podgrupy płynnościowej PL PL

2 1. WPROWADZENIE I CELE Informacje ogólne Rozporządzenie (UE) nr 575/ ( CRR ) oraz dyrektywa 2013/36/UE 2 ( CRD ) stanowią ramy prawne regulujące warunki dopuszczenia do działalności oraz nadzór i zasady ostrożnościowe w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zwanych łącznie instytucjami ). CRR zawiera wymogi ostrożnościowe dla instytucji dotyczące funkcjonowania rynków usług bankowych i finansowych. Celem rozporządzenia jest zapewnienie stabilności finansowej podmiotów gospodarczych na tych rynkach, a także wysokiego poziomu ochrony inwestorów i deponentów. Aby unikać zakłóceń rynkowych i arbitrażu regulacyjnego, przedmiotowe wymogi ostrożnościowe powinny zapewniać maksymalną harmonizację. Właściwe organy krajowe i państwa członkowskie mają jednak w dalszym ciągu do dyspozycji szereg wariantów i pewien zakres swobody uznania. Dotyczy to między innymi określonej w art. 8 CRR możliwości odstąpienia przez właściwe organy od stosowania wymogów płynnościowych na zasadzie indywidualnej. Mimo że odstępstwo takie podlega krajowym kompetencjom decyzyjnym, to w znacznym stopniu ułatwi ono stosowanie nowych przepisów dotyczących płynności w odniesieniu do grup. Powód sporządzenia niniejszego sprawozdania Zgodnie z art. 8 CRR właściwe organy mogą w pełni lub częściowo odstąpić od stosowania przepisów określonych w części szóstej CRR, tj. wymogów dotyczących płynności, wobec instytucji i jej wszystkich lub niektórych jednostek zależnych w Unii oraz sprawować nad nimi nadzór jako nad wydzieloną podgrupą płynnościową, o ile spełniają one wszystkie wskazane warunki. Warunki te są następujące: a) instytucja dominująca na zasadzie skonsolidowanej lub instytucja zależna na zasadzie subskonsolidowanej wypełniają obowiązki określone w części szóstej; b) instytucja dominująca na zasadzie skonsolidowanej lub instytucja zależna na zasadzie subskonsolidowanej stale monitorują i nadzorują poziomy płynności wszystkich instytucji wchodzących w skład grupy lub podgrupy, które zostały objęte odstępstwem, i zapewniają wystarczający poziom płynności wszystkich tych instytucji; 1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012, Dz.U. L 176 z , s Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE, Dz.U. L 176 z , s

3 c) instytucje zawarły umowy, które są zadowalające dla właściwych organów i które przewidują swobodny przepływ środków między tymi instytucjami, aby umożliwić im wywiązywanie się z indywidualnych i wspólnych zobowiązań w terminie ich wymagalności; d) nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla wykonania umów, o których mowa w lit. c). Zgodnie z ostatnim akapitem art. 8 ust. 1 CRR Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat wszelkich przeszkód prawnych, które mogą uniemożliwić stosowanie warunku określonego w lit. c); Komisja jest również proszona, by w stosownym przypadku przedłożyć do dnia 31 grudnia 2015 r. wniosek ustawodawczy precyzujący, które z tych przeszkód należy usunąć. W ciągu ostatnich kilku miesięcy Komisja Europejska konsultowała się bezpośrednio z podmiotami z sektora oraz z krajowymi organami publicznymi w celu zidentyfikowania ewentualnych przeszkód dla swobodnego przepływu środków między instytucjami w ramach wydzielonej podgrupy płynnościowej w UE, rozważenia, jak te przeszkody można usunąć; oraz ustalenia, czy istnieje konieczność działań regulacyjnych na poziomie UE. Komisja omówiła również ten temat na forum grupy ekspertów Komisji ds. bankowości, płatności i ubezpieczeń we wrześniu 2013 r. 2. MOŻLIWE PRZESZKODY DLA SWOBODNEGO PRZEPŁYWU ŚRODKÓW Niniejsze sprawozdanie dotyczy głównie sytuacji transgranicznych, gdyż jest to kontekst, w którym istnieje największe prawdopodobieństwo pojawienia się przeszkód w praktyce. Ponadto odstępstwo od stosowania wymogów dotyczących płynności na zasadzie indywidualnej na rzecz instytucji i ich wszystkich lub niektórych jednostek zależnych w przypadku, gdy wszystkie instytucje wydzielonej podgrupy płynnościowej uzyskały zezwolenie w tym samym państwie członkowskim, podlega odrębnemu uregulowaniu na mocy art. 8 ust. 2 CRR. Należy zwrócić uwagę, że w niniejszym sprawozdaniu nie będą analizowane potencjalne przeszkody w państwach trzecich, ponieważ zgodnie z art. 8 ust. 1 CRR odstępstwo obowiązuje jedynie na obszarze Unii, mimo że Komisja przyznaje, że przeszkody takie mogą być problemem w kontekście nadzoru na zasadzie skonsolidowanej. Swobodny przepływ kapitału jako ogólna zasada UE Zasadniczo nie powinno być żadnych ograniczeń w swobodnym przepływie kapitału w Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 63 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ( TFUE ) wszelkie ograniczenia w zakresie przepływu kapitału i płatności między państwami członkowskimi są zakazane. Dlatego też prawo krajowe uniemożliwiające instytucjom zawieranie umów przewidujących swobodny transgraniczny przepływ środków między tymi instytucjami, aby umożliwić im wywiązywanie się z indywidualnych i wspólnych zobowiązań w terminie ich wymagalności, stanowiłoby w zasadzie ograniczenie zakazane w traktacie, które może być przedmiotem postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na mocy art. 258 i kolejnych 3

4 TFUE. Zgodnie z tą zasadą ogólną państwa członkowskie nie mogą zatem wprowadzać krajowych przepisów bezpośrednio zabraniających swobodnego przepływu kapitału. Z drugiej strony, w art. 65 ust. 1 lit. b) TFUE określono, że ogólna zasada przedstawiona w art. 63 nie powinna naruszać prawa państw członkowskich do podejmowania wszystkich niezbędnych środków mających na celu zapobieganie naruszeniom krajowych ustaw i przepisów, w szczególności w zakresie nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami finansowymi, lub do podejmowania środków uzasadnionych względami porządku publicznego bądź bezpieczeństwa publicznego. Zgodnie z art. 65 ust. 3 TFUE środki te nie powinny stanowić arbitralnej dyskryminacji ani ukrytego ograniczenia w swobodnym przepływie kapitału i płatności. W związku z tym nie można uznać, że wymogi krajowe powodujące ograniczenie przepływów kapitału stanowią jako takie naruszenie art. 63 TFUE, jeżeli nie mają dyskryminacyjnego charakteru oraz są: należycie uzasadnione względami ostrożnościowymi, odpowiednie dla zapewniania celu, któremu służą, i proporcjonalne do tego celu. Mogą pojawić się wyjątkowe okoliczności, w przypadku których uzasadnione może być ograniczenie swobodnego obiegu kapitału na przykład poprzez nałożenie kontroli przepływów kapitałowych. W tym kontekście Komisja uznała niedawno, że tymczasowe ograniczenia w przepływach kapitału nałożone przez Cypr były uzasadnione względami polityki publicznej i bezpieczeństwa publicznego (art. 65 ust. 1 lit. b) TFUE) oraz nadrzędnym interesem publicznym. Wyodrębnianie aktywów Właściwe organy państw członkowskich podejmują czasami w praktyce działania mające na celu zatrzymanie płynności, dywidend i innych aktywów bankowych w granicach danego państwa, mogące mieć negatywny wpływ na inne państwa członkowskie; działania takie zwane są wyodrębnianiem aktywów (ang. ringfencing). Takie działania wyodrębniające aktywa mogą stanowić ograniczenia swobodnego przepływu kapitału, których zakazuje traktat, o ile nie są one należycie uzasadnione i proporcjonalne. Istnieje również obawa, że krajowe właściwe organy mogą próbować uchylać się od przewidzianych w CRR i CRD obowiązków w zakresie współpracy z innymi państwami członkowskimi. W oparciu o poufne badanie przeprowadzone w 27 państwach członkowskich służby Komisji wskazały filar 2 3, zasady dotyczące dużych ekspozycji 4 i krajowe 3 W przypadku gdy uzna się, że pozycja instytucji nie jest wystarczająco mocna lub stabilna pomimo spełniania wymogów w ramach filaru 1, właściwe organy mogą zastosować środki w ramach filaru 2. Zgodnie z art. 86 ust. 3 CRD właściwe organy podejmują skuteczne działanie, w przypadku gdy instytucje mają profile ryzyka, które wykraczają poza profile wymagane dla prawidłowo funkcjonującego i solidnego systemu. W art. 104 ust. 1 lit. k) i art. 105 CRD przewidziano możliwość nakładania szczególnych wymogów w zakresie płynności. 4 Zgodnie z zasadami dotyczącymi dużych ekspozycji istnieje potencjalna swoboda w zakresie ograniczeń przepływu kapitału w przypadku, gdy ekspozycje wewnątrz grupy są ograniczone w ramach wiążącego limitu dużych ekspozycji. Zgodnie z art. 395 ust. 1 CRR instytucja nie może przyjąć na siebie ekspozycji wobec innego podmiotu grupy, której wartość po uwzględnieniu skutku ograniczenia ryzyka kredytowego przekracza 25 % wartości jej uznanego kapitału, chyba że jest zwolniona z zasad 4

5 przepisy dotyczące płynności 5 jako szczególne obszary, w których swobodny przepływ kapitału między instytucjami może być utrudniony poprzez środki dopuszczone przepisami CRR/CRD lub poprzez inne działania nieformalne. Granica pomiędzy działaniem zgodnym z prawem a działaniem niezgodnym z prawem jest czasami niewyraźna, ponieważ wyodrębnianie aktywów często następuje w kontekście (lub pod przykrywką) prawnie dopuszczalnych działań lub w dziedzinach, w których właściwym organom przysługuje swoboda decyzyjna. Jednak instrumenty stosowane w powyższych dziedzinach, takich jak filar 2, bez wątpienia służą ważnemu i pożytecznemu celowi, pod warunkiem że stosuje się je zgodnie z prawem i są proporcjonalne do ich celów ostrożnościowych. Sam fakt, że ich stosowanie może mieć negatywny wpływ na możliwość transferu środków wewnątrz grupy, nie uzasadnia automatycznego uznania ich za przeszkody prawne w rozumieniu art. 8 CRR. Instrumenty te można uznać za przeszkody jedynie w przypadku, gdy są one stosowane niezgodnie z prawem UE. Należy unikać takiego niewłaściwego ich stosowania, jednak nie oznacza to, że same instrumenty powinny być zmieniane. Ponadto celem niniejszego sprawozdania nie jest kwestionowanie niedawno uzgodnionych przepisów CRR i CRD w zakresie wyżej wspomnianych instrumentów. Istnieje wyraźna i uzasadniona potrzeba takich instrumentów, a ich ujęcie w CRR / CRD wynika z od dawna istniejących i ugruntowanych potrzeb w zakresie nadzoru. Natomiast celem niniejszego sprawozdania jest zbadanie przeszkód prawnych wynikających z czynników innych niż CRR i CRD. Przepisy prawa spółek Niektóre przepisy prawa spółek, które uniemożliwiają instytucjom nieograniczone przekazywanie płynności innym podmiotom z tej samej grupy, były przywoływane w trakcie konsultacji z zainteresowanym stronami jako możliwe przeszkody dla swobodnego przepływu kapitału wewnątrz grupy. Dotyczy to w szczególności przypadków, gdy kierownictwo instytucji jest związane ogólnym obowiązkiem dotyczących dużych ekspozycji zgodnie z art. 400 ust. 1 lit. f) oraz art. 400 ust. 2 lit. c), e) i f) CRR. Właściwe organy mogą też nałożyć bardziej rygorystyczne limity dużych ekspozycji na instytucje w ramach filaru 2, w szczególności w przypadku gdy uznają one, że ryzyko koncentracji nie jest odpowiednio monitorowane i uwzględniane (art. 81 CRD). W ramach zasad dotyczących dużych ekspozycji określono również szczegółowe przepisy dotyczące bezpośrednio ekspozycji wewnątrz grupy, w odniesieniu do których państwa członkowskie mogą, pod pewnymi warunkami, zastosować limit dużych ekspozycji poniżej 25 % na zasadzie subskonsolidowanej (art. 395 ust. 6 CRR). Jednak w tym szczególnym przypadku Komisja może odrzucić proponowane środki krajowe, jeżeli uzna, że stanowią one przeszkodę dla swobodnego przepływu kapitału zgodnie z postanowieniami TFUE (art. 395 ust. 8 CRR). 5 Zgodnie z art. 412 ust. 5 i art. 413 ust. 3 CRR państwa członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić krajowe przepisy w zakresie wymogów dotyczących płynności i stabilnego finansowania, zanim wiążące minimalne standardy zostaną określone i w pełni wprowadzone w UE. W związku z tym, przynajmniej do roku 2018 (lub roku 2019 w przypadku gdy Komisja podejmie decyzję o zmianach dotyczących procesu stopniowego wprowadzania wymogu określonego w art. 460 oraz odroczy do 2019 r. wprowadzenie wiążącego minimalnego standardu na poziomie 100 % w odniesieniu do wymogu pokrycia wypływów netto (art. 461 CRR)) w przypadku wymogu pokrycia wypływów netto państwa członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić krajowe przepisy w zakresie płynności, które są ostrożniejsze niż ramy prawne CRR/CRD, oraz stosować wiążący wymóg pokrycia wypływów netto wynoszący do 100 %. 5

6 powierniczym nakazującym ochronę interesów tej instytucji (również kosztem szerzej postrzeganych interesów grupy, do której dana instytucja należy). Dlatego też, nawet jeśli instytucja dysponuje nadwyżką płynności, nie oznacza to, że jest automatycznie uprawniona do jej transferu do innych członków grupy, jeżeli nie ma gwarancji, że środki te zostaną zwrócone. Instytucja nie może zatem swobodnie (a przynajmniej nie bez szczegółowej analizy) zawierać z innymi członkami grupy umów, które umożliwiałyby swobodny przepływ środków pomiędzy tymi dwoma podmiotami. Jednak tego rodzaju przeszkody wydają się uzasadnione, w szczególności dlatego, że są one elementem ogólnych zasad prawa spółek, tj. mają również zastosowanie do przedsiębiorstw z sektorów innych niż bankowy. Wątpliwości budziłoby raczej niestosowanie takiej zasady. W tego typu sytuacjach należy znaleźć sprawiedliwe rozwiązanie albo poprzez odpowiednie zagwarantowanie zwrotu przekazanej płynności, albo poprzez wykorzystanie innych struktur, niebędących odrębnymi podmiotami prawnymi, na przykład oddziałów. Pomimo że państwa członkowskie posiadają obecnie znaczne uprawnienia w zakresie zarządzania płynnością przez oddziały, to uprawnienia te mają jednak inny charakter. Są one związane z wymogami ostrożnościowymi, a nie z obowiązkami wynikającymi z prawa spółek. Oprócz tego będą one traciły na znaczeniu (zob. poniżej zmiany w zakresie europejskich przepisów dotyczących płynności i w zakresie jednolitego mechanizmu nadzorczego). Przepisy prawa podatkowego Chociaż istnienie przepisów prawa podatkowego ograniczających możliwości odliczenia od podatku odsetek od pożyczek od innych członków grupy może, zapewne, utrudniać swobodny przepływ kapitału, nie powstrzymuje to najwyraźniej instytucji przed zawieraniem umów umożliwiających swobodny przepływ kapitału pomiędzy dwoma podmiotami KONIECZNOŚĆ ZAJĘCIA SIĘ BIEŻĄCĄ SYTUACJĄ Niniejszy przegląd wskazuje, że nie ma istotnych przeszkód prawnych uniemożliwiających instytucjom zawieranie umów dotyczących swobodnego przepływu środków między nimi, a przynajmniej przeszkody te nie mają nieuzasadnionego charakteru. Pierwsza grupa trudności, na które mogą napotkać instytucje zamierzające zawrzeć takie umowy, to wymogi nadzorcze (nakładane przez właściwe organy), które w pewnych przypadkach ograniczają swobodny przepływ kapitału w ramach grupy. Wymogi te mogą być uzasadnione w przypadku gdy są konieczne ze względu na sytuację danej instytucji, którą obowiązują wymogi nadzorcze, lub mogą budzić wątpliwości w przypadku gdy rzeczywistym, podstawowym celem właściwych organów jest zatrzymanie płynności na swoim obszarze, co stanowi nadmierną ochronę krajowych podatników i wierzycieli nadzorowanej przez nich instytucji 6 Takie przepisy podatkowe mogą jednak hamować bodźce zachęcające do swobodnego przepływu kapitału, ponieważ zwiększają one obciążenie podatkowe grupy. 6

7 kosztem podatników w innych państwach członkowskich UE i wierzycieli innych członków grupy. Reakcje wielu państw członkowskich i ich właściwych organów pokazują, że takie podejście jest powszechne i organy otwarcie przyznają się do jego stosowania. Wskazuje to, że wiele właściwych organów nie jest do końca przekonanych do koncepcji (transgranicznej) wydzielonej podgrupy płynnościowej, ponieważ postrzegają ją jako potencjalne zagrożenie dla interesów krajowych. Takie postępowanie (wyodrębnianie aktywów), które jest logiczne z czysto krajowej perspektywy, ale ma wyraźne i poważne niekorzystne skutki z szerszej europejskiej perspektywy, trudno jest zmienić bez głębszej integracji obecnych ram regulacyjnych i nadzorczych. Innymi słowy, aby skutecznie eliminować tego typu praktyki, nie wystarczy zajmować się jedynie oznakami problemu, ale trzeba też zająć się jego przyczynami i obawami, z których praktyki te wynikają. Dlatego też, jeśli nie zostaną podjęte działania likwidujące te przyczyny i obawy, właściwe organy mogą w przyszłości osiągać te same cele za pomocą innych metod. Zakładając, że podstawowym problemem jest preferowanie własnych interesów krajowych, bardziej efektywnym rozwiązaniem byłoby dostosowanie celów zainteresowanych stron będących organami administracji publicznej poprzez pogłębioną europejską integrację w dziedzinie usług finansowych i bardziej zintegrowane obowiązki nadzorcze. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego Pierwszym ważnym mechanizmem umożliwiającym zapobieganie praktykom nadzorczym ograniczającym swobodny przepływ kapitału lub likwidację tych praktyk (o ile nie są one uzasadnione) jest działanie poprzez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego ( EUNB ). EUNB odgrywa coraz większą rolę w usprawnianiu współpracy między właściwymi organami, zapewniając fachową wiedzę i ustanawiając jednolity zbiór przepisów nadzorczych. Właściwe organy należy zachęcać w szczególności do lepszej współpracy i korzystania z niewiążącej mediacji przez EUNB w przypadku sporów dotyczących tego, czy spełnione są warunki ustanowienia wydzielonej podgrupy płynnościowej. Dotyczy to również okresu przed 2015 r., po którym zaczną obowiązywać przepisy CRR dotyczące wspólnego podejmowania decyzji i niewiążącej mediacji w tym procesie 7. Po okresie obserwacji i pełnym wprowadzeniu wymogu pokrycia wypływów netto zgodnie z CRR Komisja oceni, czy konieczne są dodatkowe środki 8. Jednolity mechanizm nadzorczy Istotnego kroku naprzód dokonano poprzez utworzenie jednolitego mechanizmu nadzorczego na mocy rozporządzenia Rady (UE) nr 1024/ EBC będzie miał 7 Zob. art. 8 ust. 3 oraz art. 21 CRR w związku z art. 521 ust. 2 lit. a) CRR. 8 Zob. motyw 30 CRR. 9 Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi, Dz.U. L 287 z , s

8 faktyczną zdolność prawną do nadzorowania wszystkich instytucji kredytowych strefy euro, jak również instytucji w państwach, które zdecydują się przystąpić do unii bankowej. W rozporządzeniu w sprawie jednolitego mechanizmu nadzorczego Europejskiemu Bankowi Centralnemu powierzono kluczowe zadania i uprawnienia dotyczące nadzoru nad wszystkimi instytucjami kredytowymi mającymi siedzibę w strefie euro. EBC będzie bezpośrednio nadzorował niektóre duże instytucje kredytowe oraz instytucje kredytowe, które otrzymały bezpośrednią publiczną pomoc finansową bądź wnioskowały o taką pomoc. EBC będzie również monitorował nadzór sprawowany przez właściwe organy nad mniejszymi instytucjami kredytowymi. EBC może w każdej chwili zdecydować się na przejęcie bezpośredniego nadzoru nad taką instytucją kredytową lub większą ich liczbą celem zapewnienia spójnego stosowania standardów nadzoru. W przypadku instytucji kredytowych działających w skali transgranicznej zarówno w państwach członkowskich uczestniczących w jednolitym mechanizmie nadzorczym, jak i poza tymi państwami, obowiązujące procedury koordynacji między właściwymi organami państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego państwa członkowskiego będą nadal obowiązywały na obecnych zasadach. Jednak w zakresie, w którym EBC przejął bezpośrednie zadania nadzorcze, EBC będzie wykonywał zadania organu państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego państwa członkowskiego w imieniu wszystkich uczestniczących państw członkowskich. Powinno to prowadzić do wyeliminowania w znacznym stopniu wyżej opisanych niepożądanych praktyk dotyczących wyodrębniania aktywów. Im więcej państw członkowskich będzie uczestniczyć w jednolitym mechanizmie nadzorczym, tym mniej prawdopodobne staną się niepożądane praktyki związane z wyodrębnianiem aktywów. Jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji Ustanowienie jednolitego mechanizmu nadzorczego jest pierwszym krokiem w kierunku unii bankowej i jednym z warunków wstępnych bezpośredniego dokapitalizowania instytucji kredytowych poprzez Europejski Mechanizm Stabilności. Zintegrowana unia bankowa obejmuje również wspólny mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych, którego podstawą jest jednolity zbiór przepisów. Komisja podkreśliła znaczenie osiągnięcia porozumienia w sprawie wniosków dotyczących restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i systemów gwarancji depozytów oraz wniosku Komisji dotyczącego jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, aby umożliwić skuteczne przeprowadzanie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych działających w skali transgranicznej oraz zapobiegać sytuacjom, w których instytucje kredytowe są ratowane na koszt podatników. Uzgodnione prawodawstwo powinno znacząco przyczynić się do dostosowania celów władz publicznych i do dalszego ograniczenia bodźców zachęcających do praktyk wydzielania aktywów. Europejskie wymogi dotyczące płynności Komisja przygotowuje akt delegowany celem wprowadzenia szczegółowego i zharmonizowanego wymogu pokrycia wypływów netto w Unii. Zgodnie z art

9 ust. 2 CRR ten delegowany akt wchodzi w życie w terminie do dnia 31 grudnia 2014 r., ale nie będzie miał zastosowania przed dniem 1 stycznia 2015 r. Delegowany akt powinien również przyczynić się do ograniczenia wszelkich niepożądanych praktyk, które blokują płynność w granicach poszczególnych państw, gdyż dzięki niemu ustanowione zostaną zharmonizowane, jednolite, szczegółowe i wiążące przepisy dotyczące płynności, sprzyjające wzajemnemu zaufaniu w zakresie nadzoru między właściwymi organami. Delegowany akt powinien mieć w szczególności na celu rozwiązanie niektórych problemów związanych z wewnątrzgrupowym zarządzaniem płynnością w skali transgranicznej. W celu zapewnienia efektywności i skuteczności niektóre banki stosują zarządzanie płynnością i środkami finansowymi na poziomie całej grupy. W przypadku grup niekorzystających z odstępstwa dla wydzielonej podgrupy płynnościowej preferencyjny przepływ wewnątrzgrupowy może pełnić rolę istotnego źródła płynności. Używa się tu słowa preferencyjny, gdyż dopuszcza się większy wpływ do banku będącego beneficjentem od tego, który byłby zwykle dopuszczony na zasadzie indywidualnej na mocy CRR. W razie konieczności można to połączyć z odpowiednim wyższym wypływem w przypadku banku zapewniającego płynność. Niestety podczas kryzysu finansowego realizacja tych przepływów wewnątrzgrupowych w skali transgranicznej niekiedy okazywała się zawodna. W art. 425 ust. 4 CRR określono warunki, które muszą być spełnione, aby właściwe organy zastosowały takie preferencyjne traktowanie w przypadku wpływu w ramach instrumentu kredytowego i instrumentu wsparcia płynności. W art. 425 ust. 4 lit. d) CRR wymaga się, aby instytucja i kontrahent mieli siedzibę w tym samym państwie członkowskim. Jednak art. 425 ust. 5 CRR umożliwia właściwym organom odstąpienie od tego warunku pod warunkiem spełnienia dodatkowych obiektywnych kryteriów. Komisja zbada, czy te dodatkowe obiektywne kryteria można uwzględnić w opracowywanym akcie delegowanym. Odpowiednie przepisy istnieją w art. 422 ust. 8 lit. d) i art. 422 ust. 9 CRR w odniesieniu do wypływów wewnątrzgrupowych. Podsumowując, można stwierdzić, że służby Komisji, przygotowując akt delegowany w sprawie wymogu pokrycia wypływów netto, zbadają, czy można ustanowić dodatkowe obiektywne kryteria w celu umożliwienia preferencyjnego traktowania w przypadku transgranicznych wewnątrzgrupowych wpływów i wypływów. Dzięki temu wyjaśnione i usprawnione zostaną transgraniczne wewnątrzgrupowe przepływy, które w przeszłości bywały problematyczne. Ochrona przed dyskryminacją grup transgranicznych Jednym z możliwych źródeł dyskryminacji jest to, że organy krajowe umożliwiają tworzenie wydzielonych podgrup płynnościowych na poziomie krajowym, ale nie w przypadku grup międzynarodowych. Jednak sytuację tę powinien po części łagodzić fakt, iż zgodnie z art. 8 ust. 2 CRR właściwe organy mogą odstąpić od stosowania wymogów dotyczących płynności określonych w CRR w odniesieniu do wydzielonej podgrupy płynnościowej na poziomie krajowym jedynie wówczas, gdy 9

10 spełnione są te same podstawowe warunki 10, które musi spełnić grupa transgraniczna. Ponieważ zarówno wymogi prawa UE dotyczące niedyskryminacji, jak i ogólne przepisy administracyjno-prawne wykluczają stosowanie tych samych warunków w różny sposób w odniesieniu do grup tylko krajowych i grup transgranicznych, między tymi grupami musi wystąpić istotna różnica, aby uniemożliwić utworzenie wydzielonej podgrupy płynnościowej w kontekście transgranicznym w przypadku, gdy dopuszcza się utworzenie wydzielonej podgrupy płynnościowej w kontekście krajowym. Sam fakt, że grupa jest transgraniczna i że nadzorują ją różne właściwe organy nie może być sam w sobie uznany za istotną różnicę. Przegląd CRR i CRD w przyszłości Komisja jest przekonana, że jednolity zbiór przepisów oraz unia bankowa zapewnią spójność i zabezpieczą stabilność finansową. Te nowe przepisy zapewnią także równe warunki działania na całym jednolitym rynku dla organów państwa członkowskiego pochodzenia i państwa członkowskiego przyjmującego, jak również dla państw członkowskich uczestniczących i nieuczestniczących w jednolitym mechanizmie nadzorczym, tym samym wykluczając arbitraż regulacyjny, sztuczne wyodrębnianie kapitału i płynności oraz ułatwiając restrukturyzację i uporządkowaną likwidację w sektorze bankowym w skali transgranicznej. W ramach przyszłych rewizji CRR i CRD pożyteczne może być ponowne przeanalizowanie skutków swobody decyzyjnej właściwych organów w zakresie swobodnego przepływu kapitału w ramach grupy. W razie konieczności i w miarę możliwości (tj. nie zmniejszając zakresu i skuteczności właściwych instrumentów w uzasadnionych przypadkach) Komisja oceni, czy taka swoboda powinna mieć formę pozostawiającą mniej uznaniowości w przypadku środków ograniczających swobodny przepływ kapitału. 4. WNIOSEK Podsumowując, z uwagi na następujące fakty: (i) proces ustawodawczy w zakresie CRR i CRD został zakończony dopiero niedawno (a w związku z tym współprawodawcy zatwierdzili istniejącą krajową swobodę decyzyjną niedawno); (ii) Komisja przeanalizuje, czy akt delegowany w sprawie wymogu pokrycia wypływów netto, który ma być wkrótce przyjęty, może sprzyjać ograniczeniu niepożądanych praktyk powodujących zablokowanie płynności w granicach poszczególnych państw. W tym celu Komisja może opracować jednolite, szczegółowe i wiążące przepisy dotyczące płynności, przyczyniając się w ten sposób do zwiększenia wzajemnego zaufania w zakresie nadzoru między właściwymi organami. W szczególności akt delegowany może umożliwić 10 Warunki określone w art. 8 ust. 1 CRR. W przypadku gdy wydzielona podgrupa płynnościowa ma charakter transgraniczny, spełnione muszą być również warunki określone w art. 8 ust. 3 CRR (obowiązujące od dnia 1 stycznia 2015 r.). 10

11 określenie dodatkowych obiektywnych kryteriów ułatwiających nadawanie preferencyjnego traktowania w odniesieniu do transgranicznych wpływów i wypływów wewnątrz grupy, tym samym wyjaśniając i ułatwiając funkcjonowanie transgranicznych przepływów wewnątrz grupy; (iii) prowadzony jest ciągły proces poprawy dostosowania celów publicznych zainteresowanych stron poprzez większą integrację europejską w ramach jednolitego zbioru przepisów, poprzez EUNB i w szczególności poprzez unię bankową; oraz (iv) w ramach niniejszego przeglądu nie stwierdzono istotnych przeszkód prawnych uniemożliwiających instytucjom zawieranie umów dotyczących swobodnego przepływu środków między nimi w ramach jednolitej podgrupy płynnościowej; Komisja nie widzi obecnie konieczności składania wniosku ustawodawczego w tej sprawie. Komisja będzie jednak w dalszym ciągu ściśle monitorować i analizować sytuację, a w przypadku jej pogorszenia ponownie oceni konieczność złożenia wniosku ustawodawczego. 11